Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "językowy obraz" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-7 z 7
Tytuł:
Językowy obraz zwierząt w powieści ks. Stanisława Kujota Pierwsze nawrócenie Prusaków (1877–1878)
The linguistic image of animals in the novel of Rev. Stanisław Kujot Pierwsze nawrócenie Prusaków (1877–1878)
Autorzy:
Szczaus, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2010851.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
historical linguistics
linguistic image
lexicon
językoznawstwo diachroniczne
językowy obraz
leksyka
Opis:
Celem artykułu jest odtworzenie językowego obrazu zwierząt wyłaniającego się z powieści ks. S. Kujota Pierwsze nawrócenie Prusaków (wyd. 1877–1878). By odtworzyć ten obraz: 1. określono, jaką rolę – zgodnie z powieściowym przekazem – odgrywały zwierzęta w życiu Prusów; 2. wydzielono wyrazy nazywające zwierzęta; 3. prześledzono określenia charakteryzujące i waloryzujące zwierzęta. Ustalono, że powieściowy obraz zwierząt jest bogaty poznawczo (w powieści pokazane różnorodne role zwierząt w życiu codziennym i w wierzeniach Prusów), a nieco uboższy językowo (w powieści obecne tylko podstawowe nazwy zwierząt, takie jak np. koń, niedźwiedź, pies, wilk, żmija; uboga synonimia tylko dwóch nazw: koń – rumak, konik, podjezdek oraz żmija – wąż, gad, gadzina; nieliczne przymiotniki charakteryzujące i waloryzujące, takie jak np. rączy, święty, niski, żartki, żwawy; liczne czasowniki i ich określenia wskazujące głównie na sposób wydawania głosu przez zwierzęta oraz nazywające ruch, np. świegotliwie śpiewać, krakać, syczeć, biegać lotem jastrzębia, hasać, unosić się).
The purpose of the article is to re-create the linguistic image of animals that appears in the novel of Stanisław Kujot Pierwsze nawrócenie Prusaków [“The first conversion of Prussians”] published between 1877–1878. In order to re-create this image 1. the role animals played – according to the novel – in the life of Prussians was described, 2. the words naming animals were identified, and 3. linguistic means used to characterize and value animals were investigated. It was found that the image of animals presented in the novel is rich cognitively (a variety of animals’ roles in everyday life and in the Prussian beliefs are shown), but slightly poorer linguistically (in the novel only basic animal names are used, e.g. koń, niedźwiedź, pies, wilk, żmija, synonyms are rare, used only with regard to two names: koń – rumak, konik, podjezdek and żmija – wąż, gad, gadzina), adjectives that characterize or value are scarce, e.g. rączy, święty, niski, żartki, żwawy, verbs and their modifiers are numerous and mainly describe ways animals produce sound and move, e.g. świegotliwie śpiewać, krakać, syczeć, biegać lotem jastrzębia, hasać, unosić się).
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2021, 20; 181-193
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz Polaków w felietonach Henryka Sienkiewicza
The Image of the Poles in Henryk Sienkiewicz’s Feuilletons
Autorzy:
Pietrzak, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1592171.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
linguistic image of the world
column
Henryk Sienkiewicz
językowy obraz świata
felieton
Opis:
The aim of the article is to reconstruct the linguistic image of the Poles on the basisof Henryk Sienkiewicz’s feuilletons. This image is determined by the speaker’s pointof view. Creating his image of Polish society, Sienkiewicz adopted the following pointsof view: the POV of a Pole, the POV of a thrifty economist, the POV of a positivist andthe POV of a Christian. As a Polish citizen, he criticizes his compatriots for the fact that  they do not respect their native tongue. As a thrifty economist, he exposes numerousinstances of their profligacy. As a positivist, Sienkiewicz notes the backwardness of thecountryside and proposes specific initiatives to address this problem. Finally, assumingthe perspective of a Christian, he unmasks false piety. This image of the Poles is predominantlynegative. The fact that Sienkiewicz highlighted his compatriots’ weaknesses andfocused on their wastefulness, rather than on their positive attributes, could be motivatedby censorship concerns. Russian censors were very effective in suppressing all forms ofmanifesting Polish national identity and were more inclined to accept critical opinions.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2015, 14; 285-296
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Językowa kreacja miasta w Bambino Ingi Iwasiów
Linguistic creation of city in Bambino by Inga Iwasiów
Autorzy:
Szlachta, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1595583.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
modern linguistics
linguistic view of the world
city
językoznawstwo współczesne
językowy obraz świata
miasto
Opis:
The article describes the linguistic mechanisms that create an image of Szczecin in the novel Bambino by Inga Iwasiów. The subject of examination are lexical and phraseological forms and word interactions which present an image of the city in three dimensions: spatial, social and both: historical and cultural. This lexical and semantic circle was made up by the names, usage of selected colloquial lexemes and non-standard verbal collocations. Linguistic mechanisms are various and contain also specifi c evaluation of used forms. The article is concluded with the observation that linguistic creation of Szczecin in analyzed novel is a multiaspectual and subjective construction.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2013, 12; 221-236
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Językowa kreacja drogi w powieści Matka Ignacego Maciejowskiego (Sewera)
The linguistic creation of a road in the novel Matka [Mother] by Ignacy Maciejowski
Autorzy:
Rutkowska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591663.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
lexis
stylistics
linguistic image of the world
colours
leksyka
stylistyka
językowy obraz świata
barwy
Opis:
W powieści Matka jawi się równolegle dwuwymiarowa kreacja drogi: w ujęciu fizycznym oraz w ujęciu metaforycznym. W kreacji drogi Ignacy Maciejowski wykorzystał kontrast: droga do miasta – droga zła, czarna, z demonami, trudna, męcząca, z zacierającym się celem, a droga do domu – do wsi, do sielanki, do swoich. Ważną rolę w obrazowaniu pokonywanej trasy odgrywają opisy przyrody, która stanowi uzupełnienie kreacji różnych etapów drogi, jak i oddziałuje na emocje, przeżycia i odczucia głównej bohaterki powieści. Elementem kreującym drogę w analizowanej powieści są także barwy. Pisarz wykorzystuje paletę – od ciemnej, czarnej do białej i jej odcieni, sporadycznie wykorzystując barwę niebieską, granatową, czerwoną, różową. Droga pokonywana przez matkę jest miejscem sakralnym, przestrzenią, którą można pokonać z Bożą pomocą.
In the novel Matka a parallel, two-dimensional creation of a road can be observed – physical and metaphoric. In the creation of a road Maciejowski used the contrast between the road to the town – which is bad, black, demons-infested, difficult, tiresome, with blurring destination, and the road home – to the village, to the idyll, to one’s own folks. The descriptions of nature play a significant role in the imaging of the covered distance. They complement the creation of the different stages of the road, and affect the emotions, feelings, and experiences of the main character of the novel. The colours are also a factor used for creating a road in the Sewer’s novel. The writer uses a palette of colours – from a dark, black to white and it’s shadows, and occasionally blue, navy-blue, red and pink. A road covered by the mother is a sacred place, a space which can be travelled with the divine help.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2017, 16; 205-220
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Der Tod als Tabu oder der Tod beim Namen genannt? Zu wörtlichen und euphemistischen Todesbenennungen in Wiener Todesanzeigen aus dem 19. Jahrhundert
The death as a tabu or the death called by name? Neutral and euphemistic references to death in Vienna 19th century obituaries
Autorzy:
Gaweł, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30098211.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Todesanzeige
Sprache des Todes
Todesmetaphern
Euphemismen
obituary
language of death
metaphors of death
euphemisms
nekrolog
językowy obraz śmierci
metafory śmierci
eufemizmy
Opis:
Todesanzeigen als eine stark kulturell geprägte Textsorte sind Träger von Todesbildern, denen die für die jeweilige Sprach- und Kulturgemeinschaft charakteristischen Denk- und Verhaltensmuster zugrunde liegen. Diese konzeptuellen Bilder des Ablebens kommen in historischen Anzeigen insbesondere in der Auswahl von Todesbenennungen zum Ausdruck, die der Mitteilung der Todesnachricht dienen. In dem Beitrag untersuchen wir neutrale und euphemistische Bezeichnungen für das Ableben in Wiener Todesanzeigen aus dem 19. Jh. Dabei fällt das Schwergewicht auf die Identifizierung verschiedener Typen von Todesbenennungen, die im 19. Jh. in Texten der Trauerpost auftreten, wie auch die Darstellung von Zusammenhängen zwischen statistischen Präferenzen für die Auswahl bestimmter Bezeichnungen für das Ableben und kulturspezifischen Konzeptualisierungsmustern, die zur jeweiligen Zeitperiode im kollektiven Bewusstsein von Mitgliedern der Wiener Gesellschaft verankert sind.
Nekrolog jako jeden z ważniejszych gatunków tekstu, z jakimi stykamy się w komunikacji publicznej na temat śmierci, jest nośnikiem obrazów i wzorców kulturowych związanych z umieraniem zakorzenionych w świadomości zbiorowej danej społeczności. W niniejszym tekście autorka dokonuje analizy neutralnych i eufemistycznych określeń odnoszących się do śmierci w wiedeńskich nekrologach z 2. połowy XIX w. Celem prowadzonych badań jest zidentyfikowanie typów wyrażeń językowych służących do oznaczenia umierania występujących w zgromadzonym materiale oraz wyodrębnienie czynników, w szczególności czynników kulturowych, determinujących preferencje statystyczne w doborze słownictwa związanego ze śmiercią na poszczególnych etapach rozwoju gatunku tekstu ,nekrolog’ w 2. połowie XIX w.
Obituaries belong to the most important text types in the public communication about death, which is the reason why the choice of language means in these texts reflects culture-specific conceptual patterns connected with dying, characteristic for the particular language and culture community. In this paper, we analyse the neutral and euphemistic vocabulary referring to the act of dying in 19th century obituaries from Vienna newspapers. The main focus of our attention lies on identifying the types of expressions for death occurring in the collected corpus as well as describing the relationship between observed statistical preferences for the use of particular neutral and euphemistic expressions and the culture-specific conceptual patterns, typical of the 19th century community of Vienna.
Źródło:
Colloquia Germanica Stetinensia; 2023, 32; 221-241
2450-8543
2353-317X
Pojawia się w:
Colloquia Germanica Stetinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zur sprachlichen Konstruktion des Todes: Historische Grabinschriften vom Rakowicki-Friedhof in Krakau
On the language construal of death in historic grave inscriptions from the Rakowicki Cemetery in Cracow
Autorzy:
Gaweł, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1592267.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Sprache des Todes
Grabinschriften
Todesmetaphern
diskursives Weltbild
language of death
grave inscriptions
metaphors of death
language construal
linguistic worldview
językowy obraz śmierci
inskrypcje nagrobne
metafory śmierci
dyskursywny obraz świata
Opis:
Die Sphäre des Todes hat einen wesentlichen Einfluss auf die Entwicklung aller Kulturen. Die kulturspezifischen Konzeptualisierungsmuster und Haltungen gegenüber dem Tod, die sich auch in der Sprache widerspiegeln, können als Visitenkarte der jeweiligen Sprach- und Kulturgemeinschaft betrachtet werden. In dem Beitrag wird die sprachliche Konstruktion des Todes in historischen Grabinschriften auf dem Krakauer Rakowicki-Friedhof untersucht. Den Schwerpunkt der Analyse bilden die Wechselbeziehungen zwischen den Aspekten vom diskursiven Bild des Todes, die im analysierten Korpus eine besondere Prominenz aufweisen, der Auswahl von sprachlichen Ausdrucksmitteln und den kulturspezifischen Konzeptualisierungen und Haltungen gegenüber dem Tod.
Śmierć i umieranie odgrywają istotną rolę w życiu wszystkich społeczności, a wzorce kulturowe wyrażające nasze nastawienie do śmierci wskazują na centralne wartości realizowane w danym kręgu kulturowym. W artykule podjęto próbę rekonstrukcji dyskursywnego obrazu śmierci w XIX-wiecznych inskrypcjach nagrobnych z cmentarza Rakowickiego, najstarszego cmentarza komunalnego w Krakowie. W toku analizy autorka koncentruje się na pytaniu, na ile dobór środków językowych w zebranych tekstach odzwierciedla wzorce kulturowe, które w świadomości zbiorowej konstytuują konceptualne ujęcie obrazu śmierci.
The death and dying play an important role in the development of all cultures and the conceptual patterns expressing our attitude to death reflect central values realized in the particular language and culture community. In the paper, we analyse the language construal of death in historic grave inscriptions from the Rakowicki Cemetery in Cracow. The focus of the analysis lies on the question, up to which point the choice of linguistic means corresponds with cultural patterns constituting the concept of death in the collective consciousness.
Źródło:
Colloquia Germanica Stetinensia; 2020, 29; 205-224
2450-8543
2353-317X
Pojawia się w:
Colloquia Germanica Stetinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zum sprachlichen Weltbild in ausgewählten Begriffen aus dem Bereich des Erbrechts in der deutschen und polnischen Sprache
About the linguistic picture of the world in the chosen terms from the inheritance law in the German and Polish language
Autorzy:
Owsiński, Piotr
Paluch, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1592275.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Erbrecht
sprachliches Weltbild
Deutsch
Polnisch
inheritance law
linguistic picture of the world
German language
Polish language
prawo spadkowe
językowy obraz świata
język niemiecki
język polski
Opis:
Der Tod, die vermögensrechtlichen Beziehungen (insbesondere das Eigentumsrecht) sowie der Wille, den anderen, von sich selbst gewählten Personen sein Nachlassvermögen im Todesfall zu übergeben, bewegen den Menschen als Elemente der außersprachlichen Realität zu einem sprachlichen Handeln, indem er ein Testament ausfertigt, das immer – unabhängig von der Testamentsform – mit solch einer Sprache ausgedrückt wird, deren Wesen mindestens bis zu einem gewissen Maße vom Gesetzgeber mittels der Rechtssprache geregelt und geordnet wird. Das Recht determiniert also die Sprache des Testaments in einem solchen Grad, der für die richtige und wahrgetreue Wiedergabe des Willens von den Erblassern und für die Auslegung der Willenserklärung in Gestalt des Testaments nötig ist. Der Wille wird somit immer vor allem aus der im Testament gebrauchten Sprache rekonstruiert. Ohne Testament als Sprechakt kann der Wille des Testators keine Rechtsfolgen erzeugen. Im Beitrag werden die Ergebnisse einer sprachlichen, kognitivistisch geprägten Untersuchung von ausgewählten Begriffen aus dem Bereich des Erbrechts in der deutschen und polnischen Sprache dargestellt. Das Ziel der Analyse besteht darin, den Grad der Äquivalenz unter den Termini aus beiden Sprachen zu messen, sowie den Grad der Präsenz des sprachlichen Weltbilds in den Formulierungen aus den genannten Sprach- und Kulturkreisen zu schildern.
Śmierć, stosunki majątkowe (w szczególności prawo własności) i chęć przekazania majątku na wypadek śmierci wybranym przez siebie osobom skłaniają człowieka jako elementy rzeczywistości pozajęzykowej do działania językowego w postaci sporządzenia testamentu wyrażonego niezależnie od formy testamentu za pomocą takiego języka, którego forma jest regulowana i porządkowana – przynajmniej do pewnego stopnia – przez prawodawcę przy użyciu języka prawnego. Prawo determinuje zatem język testamentu w takim zakresie, jaki jest niezbędny do prawidłowego odtworzenia woli spadkodawcy i interpretacji złożonego przez niego oświadczenia woli. Wola testatora jest zatem zawsze rekonstruowana głównie na podstawie testamentu będącego aktem językowym, bez którego nie może ona wywrzeć żadnych skutków prawnych. W artykule prezentowane są wyniki ukierunkowanej kognitywnie analizy językowej wybranych pojęć z zakresu prawa spadkowego w języku niemieckim i polskim, której celem jest ustalenie stopnia ekwiwalencji terminów w obu językach, jak również ocena stopnia utrwalenia językowego obrazu świata w słowach z jednego lub drugiego kręgu językowego i kulturowego.
The death, the proprietary relationships (especially right of ownership) and the will to devolve an estate to someone as the elements from the extra-linguistic reality move the people to use the language in form of the drawing up the testaments. These wills are always expressed through the agency of such language, whose form is regulated and arranged – at least to some degree – by a legislator using the legal language. The law determines then the language of the testament to that extent, which is necessary for right reconstruction of the testator’s will and for appropriate interpretation of his declaration. That will is always reconstructed on the basis of the testament, which is a speech act, without which the testator’s will cannot have any legal effects. In the paper hereunder there are presented the results of the language-cognitive analysis of the chosen terms from the inheritance law in the German and Polish language. The aim of the exploration is the showing of the terms’ equivalence in both languages, as well as the evaluation of the presence’s extent of the linguistic picture of the world in the words from both language and culture circles.
Źródło:
Colloquia Germanica Stetinensia; 2020, 29; 255-276
2450-8543
2353-317X
Pojawia się w:
Colloquia Germanica Stetinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-7 z 7

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies