Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "XVIII w." wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-7 z 7
    Tytuł:
    Armatorzy, szyprowie i marynarze w portach południowego Bałtyku w XVIII wieku
    Shipowners, Skippers and Sailors in the Ports of the Southern Baltic in the 18th Century
    Autorzy:
    Łączyńska, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1601692.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    people of the sea
    the southern Baltic
    the 18th century
    armator
    szyper
    marynarz
    południowy Bałtyk
    XVIII w.
    Opis:
    Szeroko rozumiane pojęcie ludzi morza obejmuje nie tylko tych, którzy przemierzając akweny, ryzykowali swoim życiem, ale i tych, którzy wysyłali ich w rejs i ryzykowali swoim majątkiem. Analiza obejmuje środowisko ludzi morza w głównych portach bałtyckich (Gdańsk, Szczecin, Elbląg, Stralsund, Kołobrzeg) w zależności od stanu badań. Środowisko armatorów dość żywo reagowało na zmienne koniunktury gospodarcze. Należy też zauważyć, że w coraz większym stopniu ich aktywność zależała od polityki gospodarczej rządu centralnego (system podatkowy, monopolowy, akcyzowy). Widoczny jest też związek armatorstwa z prowadzeniem działalności kupieckiej oraz dużą popularnością spółek armatorskich zawiązywanych w celu prowadzenia wspólnych interesów handlowych, wzmacnianych poprzez koligacje rodzinne i towarzyskie. W okresach prosperity wzrastała liczba żaglowców, łatwiej było szyprom i marynarzom znaleźć pracę na statku. Kwestia ich zatrudnienia była regulowana odgórnie regulaminami i zapisami wilkierzy miejskich. Brak było jednak państwowych lub miejskich ustaw socjalnych, a zabezpieczenie życia i zdrowia lub bytu rodziny zależało od inicjatyw prywatnych lub gildii.
    The term ‘people connected with the sea’ sensu largo includes not only those who sailing through the oceans risked their lives, but also those who sent the former risking their possessions. The present analysis covers the groups of the people connected with the sea in the main Baltic ports (Gdańsk, Szczecin, Elbląg, Stralsund, Kołobrzeg). Shipowners reacted swiftly to the changing economic situation; it should be noted that their activities were more and more influenced by the central government’s economic policy (through the systems of taxation, monopolies and excise). Shipowners started undertaking commercial activity and creating shipping companies, related informally by blood and friendship; being engaged in trade became popular. In periods of prosperity the number of sailing ships was increasing, and it was easier for skippers and sailors to find a job on board a ship. Their employment was regulated by law (e.g. Danzig Willkür). Yet there were neither state and municipal social regulations nor life, health and family insurance; such things depended on private initiatives or the guilds.
    Źródło:
    Studia Maritima; 2015, 28; 53-74
    0137-3587
    2353-303X
    Pojawia się w:
    Studia Maritima
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problemy w relacjach gospodarczych między Polską a Szwecją w XVIII wieku
    Problems with the Economic Relations between Poland and Sweden in the 18th Cnetury
    Autorzy:
    Majewska, Gabriela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1601689.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    trade between Poland and Sweden
    shipping
    the 18th century
    handel między Polską a Szwecją
    zboże
    żelazo
    żegluga
    XVIII w.
    Opis:
    Handel morski krajów bałtyckich w epoce nowożytnej (XVI–XVIII w.) wykazywał silne powiązania z Europą Zachodnią, a także ożywione kontakty żeglugowe i handlowe wewnątrz basenu Bałtyku, głównie w relacji południe–północ. Ten kierunek wymiany w wypadku Polski zyskał na znaczeniu w XVIII w., kiedy rosło znaczenie kontaktów handlowych z krajami skandynawskimi kosztem Holandii. Głównym partnerem gospodarczym Polski na Bałtyku była Szwecja. Między tymi państwami wykształciły się silne powiązania rynkowe, czemu sprzyjał komplementarny charakter wymiany handlowej. Szwecja występowała jako znaczący odbiorca żywności, głównie zboża, a zarazem dostawca ważnych artykułów przemysłowych, głównie żelaza. Z komplementarnością gospodarki Szwecji i Polski wiąże się udział Polski w obrotach handlowych Szwecji, jej rola w zaspokajaniu potrzeb żywnościowych (głównie żyto i pszenica) północnego sąsiada i jej znaczenie jako odbiorcy najważniejszego artykułu eksportowego Szwecji – żelaza. Na podstawie statystycznych zestawień szwedzkich i polskich można pokazać, jak kształtowała się wielkość obrotów polsko-szwedzkich, jaki był bilans tych obrotów (dla większości okresu korzystny dla Polski), rodzaj i ilość wymienianych towarów między Szwecją a Polską, trendy rozwojowe, udział poszczególnych towarów w całości obrotów. Przechodząc do problematyki żeglugi między Polską a Szwecją, należy zwrócić uwagę na ruch statków między tymi krajami (liczba i tonaż), bandery obsługujące tę żeglugę, porty uczestniczące w handlu morskim obu krajów. Negatywne konsekwencje dla relacji gospodarczych polsko-szwedzkich miały konflikty wojenne, które angażowały państwa leżące nad Bałtykiem. Perturbacje w działalności handlu podczas wojen (wojna północna lat 1700–1721, oblężenie Gdańska w latach 1733–1734, wojny szwedzko-rosyjskie w latach 1741–1743 i 1788–1790) znalazły odbicie w ruchu żeglugowym zarówno Polski, jak i Szwecji, w obrotach handlu i jego strukturze.
    The maritime trade of the Baltic countries in the modern period of history (16th–18th centuries) was characterised by strong links with Western Europe and within the Baltic Sea especially close contacts were kept along the North-South axis. This direction of exchange in the case of Poland became quite significant in the modern times when the importance of commercial contacts with the Scandinavian countries was increasing at the expense of the Netherlands. The main economic partner of Poland in the Baltic Sea was Sweden; those two countries created strong market links, which was favoured by the complementary character of the exchange. Sweden imported Polish food, mainly ce-reals, and – at the same time – was an important supplier of industrial articles, mainly iron ore, to Poland. The complementarity of the economies of Poland and Sweden was expressed in the fact that Poland satisfied the Swedish alimentary needs (mainly for rye and wheat), and was one of the principal receiver of the main Swedish export article – iron ore. The statistical Polish and Swedish data reveal how big the mutual exchange was, as well as how big the balance of the turnover was (generally positive for Poland); in addition, they reveal such details as the type and quantity of goods exchanged, the trends in the exchange, and what the composition of the turnover was like. When the shipping routes between Sweden and Poland are analysed, the following things should be taken in consideration: the number and tonnage of the ships engaged, the flags under which they sailed, and the ports participating in the maritime trade between those two countries. The wars the Baltic countries were embroiled in had negative consequences for the economic relations between Poland and Sweden; for example, the North War (1700–1721), the siege of Gdańsk (1733–1734), the wars between Sweden and Russia (1741–1743 and 1788–1790) were reflected in the marine traffic between Poland and Sweden, in their trade turnover and its structure.
    Źródło:
    Studia Maritima; 2015, 28; 35-52
    0137-3587
    2353-303X
    Pojawia się w:
    Studia Maritima
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Urodzenia pozamałżeńskie w parafii św. Mikołaja w Łące w latach 1664–1914
    Extramarital Births in the St Nicholas’ Parish in Łąka in the Years 1664–1914
    Autorzy:
    Ryguła, Ewa M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1367735.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    demography
    extramarital births
    Upper Silesia
    Łąka
    the 18th–19th centuries
    Górny Śląsk
    urodzenia pozamałżeńskie
    demografia
    XVIII– XIX w.
    Opis:
    Artykuł poświęcono urodzeniom pozamałżeńskim w rzymskokatolickiej parafii Łąka na terenie ziemi pszczyńskiej (Górny Śląsk). Badania w oparciu o zachowane parafialne księgi chrztów objęły lata 1664–1914. W tym przedziale czasowym w parafii urodziło się 839 dzieci nieślubnych, co stanowi 7,6% ogółu urodzeń. Z tej grupy 15 dzieci urodziło się martwych, co oznacza, że ochrzczono 824 dzieci z pozamałżeńskich związków. Zapisy metrykalne nie zawierają informacji o ojcu dziecka, natomiast dane dotyczące pochodzenia społeczno-zawodowego i terytorialnego matki są skąpe. Najwięcej urodzeń nieślubnych odnotowano w porze jesienno-zimowej – 54,5%, szczególnie w styczniu i lutym (poczęcia w kwietniu i maju). Najmniej dzieci nieślubnych przyszło na świat w czerwcu, sierpniu i listopadzie (poczęcia jesienne i zimowe). Większość dzieci z nielegalnych związków została ochrzczona w pierwszym dniu po urodzeniu (42%). W dniu urodzenia ochrzczono 17,8%. Do chrztu dzieci nieślubne w 87,9% przypadków, tak jak i pozostałe dzieci, podawało dwoje chrzestnych: mężczyzna i kobieta. Tylko w ok. 10% odnotowano jednego chrzestnego, zwykle kobietę. Powyższe kwestie zostały opracowane dzięki wykorzystaniu metody agregatywnej. Liczba urodzeń nieślubnych w wiejskiej parafii jest zaskakująco wysoka w porównaniu do innych na terenie rejencji opolskiej. Sezonowość urodzeń nieślubnych nie różniła się od sezonowości dzieci z legalnych związków. Wobec nich nie stosowano też odmiennych reguł w kwestiach dotyczących chrztu.
    The article presents extramarital births in the Roman-Catholic Parish in Łąka, in the Land of Pless, in Upper Silesia. The research has been based on the existing parish registers of baptism for the years 1664–1914. In that period 839 extramarital children were born in the parish, which is 7.6% of all the births. Of those 839 children 15 were stillborn babies, which means that there were 824 baptised extramarital children. The parish registers do not contain any information on the fathers and the data concerning the social, professional and territorial background of the mothers are rather poor. The most extramarital births used to occur in Autumn and Winter (54.5%), especially in January and February (conceived in April and May). The least extramarital births used to occur in June, August and November (conceived in Autumn and Winter). Most of the extramarital children were baptised on the first day after their birth (42%). On the very day of their birth 17.8% kids were baptised. 89.9% of the extramarital children – as in the case of the rest of the kids – were presented for baptism by a woman and a man. Only 10% infants were presented to baptism by one person, usually a woman. The above presented questions have been drawn up thanks to the aggregative method. The number of extramarital births in a rural parish is surprisingly high in comparison to others within the Regierungsbezirk Oppeln. The seasonal character of extramarital births did not differ from the seasonal character of the births of other children. And neither did the procedures of baptism in the two groups.
    Źródło:
    Przeszłość Demograficzna Polski; 2016, 38, 2; 7-33
    0079-7189
    2719-4345
    Pojawia się w:
    Przeszłość Demograficzna Polski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Elementarne szkoły wiejskie finansowane z funduszu szkolnego na Pomorzu pruskim latach 1777-1807
    Elementary Rural Schools Financed by the Educational Fund in Prussian Pomerania in the Years 1777–180
    Autorzy:
    Szultka, Zygmunt
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1591057.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Prussian Pomerania in the 18th century
    rural educational system
    schools of grace
    Pomorze pruskie w XVIII wieku
    szkolnictwo wiejskie
    szkoły łaski
    Opis:
    Artykuł jest próbą ukazania celów, wdrażania i skutków systemu szkół łaski finansowanych przez państwo z funduszu szkolnego na Pomorzu pruskim w latach 1777–1807, czyli od jego ustanowienia do zaniku w warunkach okupacji Pomorza przez Francję. Chociaż ogólne cele i zasady reformy szkół wiejskich objętych tym systemem na Pomorzu były podobne jak w Marchii Elektorskiej i w Prusach Zachodnich oraz wynikały z fryderycjańskiej koncepcji monarchii absolutnej i jej podziału stanowego, to jednak w miarę upływu czasu i jego wdrażania w życie, zróżnicowanie systematycznie się pogłębiało. Melioracyjny fundusz szkolny prawie w całości pochodził ze środków szlacheckich, zaś w około 70% korzystały z niego szkoły w domenach (w pierwszym rzędzie wsie założone w ramach kolonizacji fryderycjańskiej), natomiast szlacheckie w około 20%. W dodatku beneficjentami ostatnich środków była wyłącznie szlachta związana z wyższym korpusem oficerskim i aparatem biurokratycznym, która nie zawsze spełniała warunki uzyskania środków z funduszu. Jak krytycznie by nie oceniać system szkół łaski, stanowiących zaledwie 6% szkół wiejskich Pomorza pruskiego, nie ulega wątpliwości, że tylko w jego nadodrzańskim pasie, szkoły te były na przełomie XVIII–XIX wieku rzeczywiście wzorowymi placówkami oświatowymi, w całości opłacanymi przez państwo, z kwalifikowanymi nauczycielami, realizującymi oświeceniowy program nauczania przy pomocy oświeceniowych metod nauczania i podręczników.
    In his article the author attempts to indicate the aims and effects of the system of schools of grace financed by the State through the educational fund in Pomerania in the years 1777–1807, i.e. from the moment the fund was set up to its demise under the French occupation of Pomerania. Although the general aims and the rules of the reforms of the rural schools in Pomerania were similar to the ones in the Electoral March and West Prussia, and although they arose from the same concept of Frederickian absolute monarchy and its division into estates, the difference between the two systems were increasing with time. Almost the whole of the school improvement fund came from the gentry, 70% of it was consumed by the schools in domains (first of all the villages founded within the framework of the Frederickian colonisation) and only 20% – by the gentry; in addition, the beneficiaries from the gentry were in their majority the nobility connected with the corps of higher officers and the bureaucratic apparatus that did not always comply with the requirements to get assistance from the fund. However critically the system of schools of grace were assessed, and they constituted only 6% of the all the schools of Prussian Pomerania, there is no doubt that at the turn of 18th and 19th centuries only in the regions along the Oder the schools in question were model educational institutions with qualified teachers, in its entirety financed by the State, and they implemented an Enlightenment educational programme with Enlightenment teaching methods and textbooks.
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2018, 1; 35-78
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Żegluga między Sztokholmem a Gdańskiem od Potopu do Wielkiej Wojny Północnej
    The Sea Route Between Stockholm and Gdańsk since the Swedish Invasion of Poland (1655-1660) till the Great Northern War (1700-1721)
    Autorzy:
    Trzoska, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1601638.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    the sea route Stockholm-Gdańsk
    types of vessels
    sailor trade
    the second half of the 17th century and the beginning of the 18th century
    żegluga Sztokholm–Gdańsk
    typy statków
    handel marynarski
    druga połowa XVII i początek XVIII w.
    Opis:
    Nawet w latach polsko-szwedzkich konfliktów zbrojnych, mimo oficjalnie ogłaszanych blokad i stosowania represji, nadal funkcjonował ruch żeglugowy pomiędzy największymi portami wrogich państw, np. w latach 1655–1660 ze Sztokholmu do Gdańska wypłynęło 25 jednostek, w kierunku odwrotnym – 41 statków. W latach powojennych kontakty żeglugowe Sztokholmu z Gdańskiem stanowiły od 2,5 do 10,5% ogółu ruchu statków szwedzkiej metropolii. W rejsach przeważały jednostki o mniejszym tonażu, od 30 do 40 łasztów, co ułatwiało w sezonie żeglugowym wielokrotne kursy statków z polskim zbożem do portów szwedzkich. Spośród żaglowców, w drugiej połowie XVII w. najczęściej spotkamy szkuty, na które przypada niemal połowa zapisów sztokholmskiej komory celnej. W pierwszym dwudziestoleciu XVIII w. najczęściej wymieniano galioty (50%), których tonaż mieścił się w przedziale od 12 do 60 łasztów (przeciętnie około 30 łasztów). W latach pokojowych, w obsłudze żeglugi pomiędzy Sztokholmem a Gdańskiem, największy był udział własnych flot Gdańska (24,5%) i Sztokholmu (18,5%). Następne 4 bandery, każda z 10–11% udziałem, to porty Pomorza Szwedzkiego (Stralsund, Wismar) oraz Anglia ze Szkocją i Holandia. Jednakże w latach wielkiej wojny północnej dominowali Holendrzy z prawie 40% udziałem (przy 11% w drugiej połowie XVII w.). Na drugim miejscu plasowały się statki pod banderą Sztokholmu (24%). Znaczny spadek odnotowały żaglowce gdańskie, z 25% w latach 1661–1680 do 9% w pierwszym dwudziestoleciu XVIII w. Załogi statków obsługujących żeglugę ze Sztokholmu do Gdańska mogły zabierać w celach handlowych niewielkie ładunki własne. Dominowały towary żelazne, zwłaszcza najczęściej wywożone wówczas ze Szwecji żelazo w sztabach. Udział załóg w wywozie tego asortymentu do Gdańska wyniósł ponad 4%. Na drugim miejscu znalazły się „towary leśne” (deski, drewno opałowe, smoła, dziegieć), jednak znaczna ich część była przeznaczona na potrzeby bieżącej eksploatacji żaglowca (np. roboty konserwacyjno-remontowe), mniej na potrzeby handlu.
    Even during the armed conflicts between Sweden and Poland, in spite of the officially announced blockades and repressive measures, maritime traffic between the two countries did not stop, for example in the years 1655–1660 twenty-five ships set off from Stockholm to Gdańsk and forty-one in the opposite direction. After the war the sea Żegluga między Sztokholmem a Gdańskiem od potopu do wielkiej wojny północnej 33 contacts between Stockholm and Gdańsk accounted for 2.5 to 10.5% of the overall maritime traffic of the Swedish capital. Most of the vessels were of smaller tonnage, from 30 to 40 lasts (a unit of weight, capacity or quantity), which made it easier to sail during the sailing season for ships with Polish cereals to the Swedish ports. In the second half of the 17th century the sailing boats that participated in the exchange in majority were punts: they accounted for nearly 50% of the records in the Stockholm customs house. In the 1820s the dominant position was taken over by galliots (50%); the smallest ones had 12 Polish lasts, the biggest ones – 60 (on average about 30 lasts). During the years of peace the biggest operators on the maritime route between Stockholm and Gdańsk were the Gdańsk’s own fleet (24.5%) and the Stockholm’s own fleet (18.5%). The following four positions, each accounting for 10–11%, were occupied by the ports of the German Pomerania (Stralsund and Wismar) and England together with Scotland and the Netherlands. Yet, during the Great Northern War the Dutch were the most important operator (nearly 40%), although in the second half of the 17th century they accounted only for 11%. The second position was occupied by Swedish ships (24%). The participation of the Gdańsk sailing boats decreased from 25% in 1661–1680 to 9% in the first two decades of the 18th century. The crews of the vessels operating between Stockholm and Gdańsk were allowed to take some tiny private cargoes for commercial purposes. Ironware was dominating, especially in the form of iron bars. The crews took out of Sweden over 4% of all the iron bars exported to Gdańsk. The second position was occupied by forest produce (boards, firewood, coal tar, birch tar); yet, a significant part of that merchandise was intended for the needs of the running repairs of the sailing boats and less for the commercial purposes.
    Źródło:
    Studia Maritima; 2015, 28; 19-33
    0137-3587
    2353-303X
    Pojawia się w:
    Studia Maritima
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Direct supplies of timbers from the southern Baltic region for the Spanish Naval Departments during the second half of the 18th century
    Autorzy:
    Reichert, Rafał
    Atkinson, Mark
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1591516.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Spanish shipbuilding
    South Baltic region
    timber supply
    wood commerce
    XVIII century
    Hiszpański przemysł okrętowy
    południowy Bałtyk
    zaopatrzenie w drewno
    handel drewnem
    XVIII wiek
    Opis:
    W XVIII wieku europejska scena polityczna została zdominowana przez imperialistyczną rywalizację między Wielką Brytanią, Francją i Hiszpanią, która wpłynęła na szybki rozwój Królewskich Marynarek Wojennych tych krajów. Walka o panowanie nad światem stymulowała postęp technologiczny, gospodarczy i militarny, jednak z drugiej strony zjawisko to wywołało olbrzymie zapotrzebowanie na surowce naturalne, jak metale szlachetne i inne materiały potrzebne do prowadzenia wojny morskiej, zwłaszcza żelazo, drewno, smołę, żywicę, konopie i płótno lniane. Celem niniejszego artykułu jest pokazanie znaczenia zasobów leśnych pochodzących z hinterlandu południowego Bałtyku (dziś tereny Niemiec, Polski, Rosji i Litwy), których obfite lasy były głównym źródłem budulca w budownictwie okrętowym. Bazę dokumentalną tekstu stanowią rejestry sundzkie, gdzie została przeanalizowana żegluga pomiędzy południowym Bałtykiem i Hiszpanią oraz dane uzyskane podczas kwerend archiwalnych w Polsce i Hiszpanii, które miały za cel przedstawienie dowodów na istnienie bezpośredniego handlu drewnem nie tylko z Holandią, Wielką Brytanią, Francją i Skandynawią lecz również z innymi, odległymi regionami europejskimi jak miało to miejsce w przypadku drewna z południowego Bałtyku (zwłaszcza z obecnych polskich portów w Gdańsku i Szczecinie), które trafiło do hiszpańskich departamentów marynarki wojennej w XVIII wieku.
    During the 18th century, the European political scene was dominated by the imperialist com- petition between Great Britain, France and Spain, which took a new course due to the greater development of Royal Navies. This rivalry for the dominion over the world influenced and stimulated the technological, economic and military progress, but, at the same time, this phenomenon provoked a high demand of natural resources (precious metals and raw ma- terials, especially timbers, hemp and canvas) to maintain the operational needs of Royal Navies. The purpose of this paper is to show the importance of forest resources coming from the Southern Baltic (today the territories of Germany, Poland, Russia, and Lithuania) whose abundant forests were the principal source of wood, pitch, hemp and tar, that is, basic prod- ucts used for building vessels and for keeping them in operation. With this, through the toll registers of the Sund Strait (Denmark) and archive information from Poland and Spain, I am intending to analyze and interpret the evidence of wood sup- plies from the South Baltic (especially from actual Polish ports in Gdansk and Szczecin) which were sent to the Spanish naval departments during the 18th century in order to demon- strate the importance of those forest sources for the development of Spanish naval power.
    Źródło:
    Studia Maritima; 2020, 33; 129-147
    0137-3587
    2353-303X
    Pojawia się w:
    Studia Maritima
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bycie nie na miejscu: Listy Georga Forstera z Wilna (1784–1787) jako narracja autobiograficzna
    Out of Place: Georg Forster’s Letters from Vilnius (1784–1787) as autobiographical testimony
    Autorzy:
    Bednarczuk, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1399432.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    history of science in the 18th century
    knowledge dissemination
    German scientists in Poland-Lithuania
    accounts from Vilnius
    letters of Georg Forster
    historia nauki w XVIII wieku
    transfer wiedzy
    niemieccy uczeni w I Rzeczpospolitej
    relacje z Wilna
    korespondencja Georga Forstera
    Opis:
    Celem artykułu jest analiza wybranych listów Georga Forstera (1754–1794), niemieckiego uczonego i podróżnika, który w latach osiemdziesiątych XVIII wieku przebywał trzy lata w Wilnie jako profesor historii naturalnej. W licznych listach pisanych między listopadem 1784 a sierpniem 1787 roku Forster nie tylko przedstawiał swoje plany i doświadczenia, ale również krytycznie oceniał funkcjonowanie wileńskiej uczelni i miejscowe społeczeństwo. Korespondencja ta jest znakomitym świadectwem sposobu myślenia ówczesnych europejskich intelektualistów: wielkie ambicje naukowe i dydaktyczne Forstera szły w parze z niemożnością uwolnienia się od stereotypowego postrzegania I Rzeczpospolitej jako regionu mocno „zacofanego cywilizacyjnie”. Zarazem relacje wysyłane z Wilna są wyrazem osamotnienia naukowca, które wiązało się z różnicami i konfliktami kulturowymi i z poczuciem, że podejmowane przezeń próby transferu wiedzy nie przyniosły wystarczających rezultatów.
    The paper examines the letters of Georg Forster (1754–1794), a German scientist and traveler who spent three years as a professor of natural history at Vilnius University. In a rich series of letters that Forster wrote between November 1784 and August 1787, he not only discussed the issues concerning his plans and teaching experiences but also commented critically on the functioning of both the Vilnius University and the local society. On the one hand, his correspondence offers a striking reminder of how European intellectuals of the period saw themselves and the world: Forster’s great scientific and didactic ambitions were inseparable from the stereotypical perception of Poland-Lithuania as a supposedly “backward” region in terms of its social and cultural development. On the other hand, his reports from Vilnius reflect his loneliness, with this estrangement initially resulting from various difficulties that stemmed from cultural differences and conflicts, and later from a feeling of failure with related to knowledge dissemination.
    Źródło:
    Autobiografia Literatura Kultura Media; 2019, 12, 1; 103-118
    2353-8694
    2719-4361
    Pojawia się w:
    Autobiografia Literatura Kultura Media
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-7 z 7

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies