Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "literatura staropolska" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-6 z 6
Tytuł:
Chorobotwórcza moc komet. O poszukiwaniu przyczyn morów w piśmiennictwie staropolskim
Autorzy:
Piskała, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2029705.pdf
Data publikacji:
2021-12-14
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Old-Polish literature
astrology
comets
epidemic
literatura staropolska
astrologia
komety
epidemia
Opis:
Szybko szerzące się i siejące spustoszenie zarazy nie były w dawnej Polsce rzadkością. Ówczesna wiedza medyczna nie potrafiła właściwie wytłumaczyć natury chorób zakaźnych i sposobu ich przenoszenia się, więc pojawiało się wiele różnych teorii objaśniających ich przyczyny. Niektórzy podejrzewali wrogów i niewiernych o zatruwanie powietrza i wody, inni wybuch epidemii przypisywali bożemu gniewowi bądź niefortunnemu układowi ciał niebieskich zwiastującemu nieszczęście. Najbardziej zgubne skutki przypisywano kometom; pojawienie się komety odczytywano bądź to jako znak, bądź jako przyczynę nadciągających katastrof, pośród których poza morowym powietrzem wymieniano trzęsienia ziemi, królewskie zgony, wojny i zamieszki. Astrologiczne wyjaśnienie plag okazało się niezwykle trwałe i stało się powszechnynie występującym motywem piśmiennictwa temu problemowi poświęconego, co nie znaczy, że było akceptowane bez zastrzeżeń.
Rapidly spreading and ravaging diseases were not a rarity in Old Poland. The medical knowledge of the era could not properly explain the nature of infectious diseases and the mechanism of their spreading, so there were many different attempts at explaining their causes. Some suspected their enemies and infidels of poisoning air and water; others attributed pestilence to God’s wrath or to unfavourable configurations of heavenly bodies that were said to bring misfortune. The most devastating effects were attributed to comets; a comet’s appearance was seen either as a sign or as a cause of impending disasters, which, apart from pestilent air, included earthquakes, deaths of kings, wars, and tumults. Astrological explanation of the plagues proved to be very persistent and became a stock motif in the literature devoted to the subject, which, however, does not mean that it was accepted without criticism.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2021, 16, 11; 58-73
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dawne piśmiennictwo religijne - inspirujące i nadal odkrywane dziedzictwo
Autorzy:
Trościński, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2030544.pdf
Data publikacji:
2021-06-06
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Old-Polish literature
Enlightenment
religious literature
Themes and Contexts
literatura staropolska
oświecenie
literatura religijna
Opis:
  The present issue of our journal is devoted to Old Polish and Enlightenment religious literature as well as themes and conventions of religious literature. The articles show a rich tradition of such works. The broad scope of topics demonstrates diverse literary research. The articles are devoted to defining such terms as "religious literature" and "religious poet", as well as to translations and biblical inspirations, prayers and meditations, monastic authors and their works, hymnals, sermons and the rhetoric, the matter of faith and reason, and a Sarmatian religion. The present issue of "Tematy i Konteksty" ("Themes and Contexts") also includes the papers devoted to interpretation of 19th century literature, reviews, reports and announcements. The authors of studies are scholars from a range of academic institutions in Poland.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2014, 9, 4; 13-21
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Literatura staropolska wobec problemu zła. Uwagi wstępne
Autorzy:
Lasocińska, Estera
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2029795.pdf
Data publikacji:
2021-12-14
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
The Old Polish Literature
evil
moral philosophy
theodicy
literatura staropolska
zło
filozofia moralna
teodycea
Opis:
Głównym zadaniem  artykułu jest przyjrzenie się zjawisku szerszemu niż epidemia, tj. problemowi zła, które w literaturze staropolskiej badać można na różne sposoby. Jednym z nich jest podjęcie analizy w kontekście obecnej i bardzo wyraźnej w naszej literaturze dawnej tradycji platońskiej, augustyńskiej i manichejskiej, w których za zło we wszechświecie odpowiedzialna jest materia (ciało) bądź zły duch zdolny swoją mocą przeciwstawić się Bogu i zburzyć właściwy (czyli dobry, pożądany przez człowieka) porządek  rzeczy. Innym powszechnym w staropolszczyźnie nurtem był neostoicyzm i (w mniejszym stopniu) neoepikureizm, gdzie zło, uznawano za pozór możliwy do unicestwienia przez wspieranego siłą Niebios człowieka mądrego. Zło można również badać, kierując się podziałem na zło natury (cierpienie, niedola, zaraza, śmierć) czy zło moralne korelatywne wobec moralnego dobra. Bardzo interesującą perspektywę wyjaśniania zła, przedstawia teodycea zmierzająca do wyjaśnienia, skąd się bierze zło, zwłaszcza w postaci niezawinionego cierpienia, w rzeczywistości stworzonej przez dobrego Boga.  Ten problem w artykule został pokazany na przykładzie poezji Jana Kochanowskiego  i młodszego od niego o prawie sto lat Stanisława Herakliusza Lubomirskiego. Obydwaj autorzy przyjmują, że Bóg może usunąć zło ze wszechświata, ale nie chce. Przyczyny tego „nie chce” wyłożone zostały w szczegółowej interpretacji.
The article discusses the old Polish ways of explaining evil. The firstpart briefly presents the philosophical theories struggling with the problem of itsexistence and origin: Aristotelianism, Platonism, Stoicism and Epicureanism. Itwas found that the reception of these views can be traced in selected texts of the oldPolish literature. Therefore, in the second and third parts of the article, appropriateanalyses were carried out on the basis of the literary material provided by Elegia IV 3and the epigram O żywocie ludzkim (I 101) by Jan Kochanowski, as well as Tobiaszwyzwolony and Adverbia moralia by Stanisław Herakliusz Lubomirski. They focusprimarily on the problem of suffering leading to the question of the essence of God,who, being the omnipotent Creator of the world, is also responsible for the presenceof evil in it. Using the Epicurean theory of indifferent deities, Kochanowski presents,close to deism, the concept of the Creator acting for Himself and from heaven viewingHis work with the Artist’s eye; Lubomirski, on the other hand, stands on the side oftheism and assumes that God is the Creator of good, and that evil only allows thewise man to achieve perfection with His help.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2021, 16, 11; 227-243
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sanctissimum, zmysły i retoryka. Wierszowany cykl z końca XVII wieku o tajemnicy Eucharystii autorstwa studentów kolegium jezuickiego w Orszy
Autorzy:
Krzywy, Roman
Sieradzka, Aldona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2030433.pdf
Data publikacji:
2021-06-06
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
early modern polish literature
Jesuit poetry
Eucharistic mystery
senses
literatura staropolska
poezja jezuicka
tajemnica Eucharystii
zmysły
Opis:
  The article is concerned with the handwritten cycle of poems "Głosy piąci zmysłów" [“Speeches of Five Senses”], that comes from the 2nd half of the 17th century. The text is part of a codex containing other rhetorical exercises by students of the Jesuit college in Orsza (Belarus). "Głosy piąci zmysłów" develop the issue of the Eucharistic mystery – voices of the five senses try to explore this problem and the Mind is their leader. But it turns out that four senses – eyesight, taste, the senses of touch and of smell – have failed. Only hearing can prove that the truth about this sacrament was revealed in the words of Christ and the saints. The hardest task is to believe them.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2014, 9, 4; 250-267
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Anons kolejnego numeru „Tematów i Kontekstów” – Staropolskie i oświeceniowe piśmiennictwo religijne. Swojskość i uniwersalizm
The Invitation to Publish in Sixth Issues of „Tematy i Konteksty” entitled Old-Polish and 18th Century Religious Literature. Homeliness and Universalism
Autorzy:
Trościński, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/451057.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
former religious literature
Old-Polish literature the Age of Enlightenment
religious literature
„Themes and Contexts”
dawne piśmiennictwo religijne literatura staropolska
oświecenie
literatura religijna
„Tematy i Konteksty”
Opis:
In 2014 was published a volume of „Themes and Contexts” dedicated Old-Polish and 18th Century Religious Literature. In the sixth issue of our journal we would like to continue that topic. We are interested in exploring, analyzing and describing the phenomena of homeliness and universality in a former religious literature.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2015, 10, 5; 442-443
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Swojskość i uniwersalizm – z wybranych zagadnień staropolskiego i oświeceniowego piśmiennictwa religijnego
Familiarity and Universalism – Selected Issues in Old Polish and Enlightenment Religious Literature
Autorzy:
Trościński, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/451197.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Old Polish literature
Enlightenment
religious literature
religious writing
“Tematy i Konteksty”
authors of issue 6 (11) 2016
literatura staropolska
oświecenie
literatura religijna
piśmiennictwo religijne
„Tematy i Konteksty”
autorzy numeru 6 (11) 2016
Opis:
Old Polish and Enlightenment religious literature is a fascinating area of research in past culture. It is still too early to claim comprehensive knowledge of it even though systematic work has been in progress for decades. The present issue of “Tematy i Konteksty” is the second collection of papers focused upon this current in old Polish literature. This issue is devoted to the relations of familiarity and universalism in Old Polish and Enlightenment religious literature. The main emphasis in the papers has been placed upon the Brest Bible and biblical inspirations, homiletics and occasional literature, religious drama, religious confession, mysticism, meditation, religious prints and manuscripts.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2016, 6(11); 11-21
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-6 z 6

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies