- Tytuł:
-
Fides, ratio et caritas, czyli o trzech władzach ujętych w kontekście augustyńskiej introspekcji
Fides, Ratio et Caritas – the Philosophical Study about Cognitive Activity in the Context of Augustine Introspection - Autorzy:
- Warchał, Robert
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/28762586.pdf
- Data publikacji:
- 2021
- Wydawca:
- Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
- Tematy:
-
Augustyn
ontologia
byt
miłość
wiara i rozum
wiedza
dusza
St. Augustine
ontology
being
love
faith and reason
knowledge
soul - Opis:
-
Zestawienie filozoficznego ratio z chrześcijańskim fides należy do kluczowych tematów doktryny Augustyna. Myśliciel ten zwraca szczególną uwagę na to, że człowiek właśnie po to został obdarzony zdolnością myślenia i pojmowania, ażeby zgłębiać tajemnicę chrześcijańskiego Objawienia. W refleksji chodzi mu nie tyle o wprowadzanie elementów zawierzenia w luki poznania dyskursywnego i odwrotnie, ile o uzasadnienie potrzeby rozumności w obrębie wiary. Ojciec Kościoła rozpatruje ową trudność wszechstronnie, w swoich przemyśleniach kieruje się maksymą Crede, ut intelligas, według której analizowana relacja staje się bardziej integralna. Wiara w autorytet Boski nie jest dla niego po prostu subiektywnym mniemaniem, zastępującym wiedzę pewną. Hippończyk, porządkując problem wiedzy, ukazuje wieloaspektowe ujęcie z możliwością wzajemnej korelacji fides i ratio. Pomimo że Augustyn jako teolog opiera swą filozofię przede wszystkim na autorytecie i depozycie Objawionej wiary, to jednak nie unika w swoich rozważaniach pytań o prawdziwość ludzkiego poznania. Problematyka tego zagadnienia dotyczy stosunku autora do systemów podważających tę możliwość, a więc sceptycyzmu średniej akademii. Dodatkowo temat ten jest o tyle istotny i warty uwagi, że rozważania autora zdają się sięgać daleko poza jego epokę – Augustyn na swój sposób antycypuje nowożytną problematykę duszy, skądinąd zapoczątkowaną przez Kartezjusza. Bez wątpienia u obu autorów występuje widoczne powiązanie duchowości człowieka z Bogiem. W ocenie filozofa dusza poznaje siebie właśnie poprzez introspekcyjne zwrócenie się ku sobie, dokładniejsza analiza jej działania ukazuje współsubstancjalność trzech władz: pamięci, intelektu oraz woli. To właśnie dzięki tej wewnętrznej triadzie mamy możliwość identyfikacji, w której odkrywamy wartość wypływającą z daru, jakim jest miłowanie. Zgodnie z myślą Augustyna trzeba w pewnym sensie coś wiedzieć, aby być zdolnym do kochania i nie można miłować tego, czego się w ogóle nie zna. Biblijny wątek agape posłuży Augustynowi do przedstawienia dwóch ważnych kwestii. Pierwszą z nich jest teologiczna refleksja nad tajemnicą Trójcy Świętej, natomiast ta druga – w kontekście jego antropologii – opisuje perspektywę komunii z samym Absolutem. Istota ludzka ma więc niejako udział w samym Bogu, autor wyraża tę prawdę słowami: „Et qui nisi Deo plenus est, qui plenus est dilectione? (…) Immo vero vides Trinitatem, si caritatem vides” (S. Aureli Augustini, De Trinitate, VIII, 8,12).
Augustine, as a theologian, bases his philosophy mostly on the authority and deposit of Faith Revealed, but his philosophical dissertations are also concerned with the truth of human cognition. The Christian writer pays special attention that the christian faith need a mind, but also it implies a strong relationship to what is held than does ordinary belief, so revealde truth and simple belief are not identical. The author distinguishes between these concepts and he strongly emphasizes that the other beliefs may be strictly matters of faith resting upon the reasons. The second thesis is obviously concerned with the author’s attitude towards the systems undermining such possibility, namely the skepticism of middle academy. Additionally, the topic is undoubtedly noteworthy as the dissertations of this old Christian writer seem to reach far beyond his times – Augustine alights on conclusions that are in the spirit of contemporary thinking. It is also worth mentioning that Augustine in a way anticipates the contemporary concept of soul, which was originated by Descartes. Unquestionably, both writers link human spirituality to God. According to Augustine a soul recognizes itself by inner turning towards itself. A thorough analysis of this process reveals co-substantialism of three powers in this recognition: memory, intellect and will. It is thanks to this inner triad that a soul has the ability of identification in which it discovers itself as existing. The result of such self-discovery is love of the soul, proceeded by its intellectual insight. In a way, one has to know something in order to be able to love it. According to Augustine, it is impossible to love something one does not know. The problem of love will serve Augustine to present two vital issues. The first one is the theological reflection on the mystery of Holy Trinity. The other describes the perspective of communion with the Absolute itself, in the context of Bible anthropology. It is interesting to notice that the author claims this communion to be possible through intellectual cognition and love, which arouses this cognition by exciting desire towards the loved thing. Augustine believes that love is intrinsically triple (similarly to innerly active soul). There can be no love without the loving one, the loved being and the love which connects them. The three conditions, namely the soul, its love and cognition, also exist in the case of the soul’s love towards itself. According to Augustine, it is impossible to love God without the love for human being and likewise one cannot love human being without the love for God (who is love). As presented by Augustine, love is being discovered through intellectual cognition and thanks to it human being participates in the love of God, who is its only source.. It is through love that a human being has a participation in God Himself. For Augustine this has a dual character, both uniting and making similar to God. This unusual element of anthropology shows us that even now, in this life, a human being is granted with an opportunity of getting to know God and of inner (ontic) transformation triggered by the love of God. - Źródło:
-
Logos i Ethos; 2021, 58, 2; 89-106
0867-8308 - Pojawia się w:
- Logos i Ethos
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł