Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "kraków" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 44
Tytuł:
Biskup Marcin Szyszkowski (1616–1630) jako twórca nabożeństwa siedmiu kościołów krakowskich
Bishop Marcin Szyszkowski (1616–1630) as the creator of the Service of Seven Krakow Churches
Autorzy:
Wołyniec, Bartłomiej Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560395.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Marcin Szyszkowski
Rzym
Kraków
pobożność
„Siedem kościołów”
Rome
Krakow
piety
„Seven Krakow Churches”
Opis:
Przypuszcza się, iż opisany w XVI wieku przez św. Filipa Nereusza szlak wędrówki dewocyjnej po siedmiu bazylikach Rzymu mógł mieć swoje źródła w tradycji ludowej, a bez wątpienia wynikał z przywołania i zaadaptowania do nowych warunków pamięci o znanej niegdyś ludycznej w charakterze obrzędowości modlitewnej. Opisane przez tego świętego itinerarium pielgrzymie wyznaczały cztery bazyliki większe: św. Piotra na Watykanie, św. Pawła za Murami, św. Jana na Lateranie, Najświętszej Maryi Panny Śnieżnej oraz trzy mniejsze: św. Krzyża Jerozolimskiego, św. Wawrzyńca za Murami oraz św. Sebastiana. W 1621 roku w krakowskiej oficynie drukarskiej Franciszka Cezarego została wydana broszura zatytułowana Siedm kościołów krakowskich. Inicjatorem jej druku był biskup krakowski Marcin Szyszkowski, który przez wiele lat przebywał w Rzymie, gdzie zapoznał się z działalnością św. Filipa Nereusza. Od chwili, kiedy został biskupem krakowskim zaczął zaszczepiać w swojej diecezji elementy potrydenckiej dewocji Wiecznego Miasta. Jednym z nich było zainicjowanie nabożeństwa Siedmiu kościołów krakowskich, które otrzymało przywileje i odpusty rzymskiego szlaku pątniczego.
The religious tour of seven Roman basilicas described back in the 16th century by St Philip Neri is thought to have its roots in folk tradition, though undoubtedly was a product of recalling and adapting the memory of an old, ludic prayer tradition to the new circumstances. The itinerary described by the saint listed four major basilicas: St Peter’s Basilica in Vatican, St Paul’s Basilica Outside the Walls, Basilica of St John Lateran, Basilica of St Mary and three minor ones: Basilica of the Cross of Jerusalem, St Basilica of St Lawrence Outside the Walls, and St Sebastian’s Basilica. In 1621 the Krakow printing house of Franciszek Cezary issued a brochure entitled Siedm kościołów krakowskich. Its release was initiated by Marcin Szyszkowski, who had stayed in Rome for many years, where he acquainted himself with the work of St Philip Neri. The moment Szyszkowski became the Krakow bishop, he began to implement elements of post-Trent devotion of the Eternal City in his own diocese. One of such innovations was to initiate the Service of the Seven Krakow Churches, which was granted privileges and indulgences of the Roman pilgrimage trail.
Źródło:
Folia Historica Cracoviensia; 2015, 21; 189-208
0867-8294
Pojawia się w:
Folia Historica Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Helena Grabschrift-Taffet, a Krakow artist born in Tuchów
Helena Grabschrift-Taffet, krakowska artystka urodzona w Tuchowie
Autorzy:
Styrna, Natasza
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/11347105.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
art
Krakow
Jews
interwar period
sztuka
Kraków
Żydzi
lata międzywojenne
Opis:
Helena Grabschrift was born on 18 April 1909 in Tuchów. Starting 1929, she studied at the Krakow Academy of Fine Arts, taught by such artists as Władysław Jarocki, Wojciech Weiss and Stanisław Kamocki. In late 1930s she became involved with the Krakow Association of Jewish Painters and Sculptors. She was one of the most active members of the organisation, and made arrangements for the last Krakow exhibitions of the works of Jewish painters before the war. For a long time, nothing was known of her life after the end of the Second World War; she was considered either dead or missing. The author of the present article managed to find sources confirming that the artist had survived the war, and to contact her family in Israel. Consequently, it was possible to add to the artist’s biography many new details from pre-war years, the period of Nazi occupation, as well as her later life in Israel, where she moved with her husband Henryk Taffet. Unfortunately, not much has survived from the artist's pre-war output, therefore the inter-war press remains the most important source of information about her work.
Helena Grabschrift urodziła się 18 kwietnia 1909 roku w Tuchowie. Od 1929 roku studiowała na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem Władysława Jarockiego, Wojciecha Weissa i Stanisława Kamockiego. Pod koniec lat 30. XX wieku została członkiem krakowskiego Zrzeszenia Żydowskich Artystów Malarzy i Rzeźbiarzy i okazała się jedną z najaktywniejszych osób w tym gronie, współorganizowała ostatnie przed wojną wystawy malarzy żydowskich w mieście. Po zakończeniu drugiej wojny światowej bardzo długo jej los był nieznany, uchodziła za osobę, która zmarła lub zginęła. Autorce artykułu udało się dotrzeć do źródeł świadczących, że artystka przeżyła wojnę oraz nawiązać kontakt z jej rodziną mieszkającą w Izraelu. Dzięku temu udało się odtworzyć wiele szczegółów z przedwojennej biografii artystki, wydarzenia z lat wojny oraz przytoczyć najważniejsze informacje dotyczące jej późniejszych losów w Izraelu, gdzie zamieszkała razem z mężem Henrykiem Taffetem. Niestety z przedwojennego dorobku artystki przetrwało niewiele, dlatego najważniejszym źródłem informacji o jej twórczości pozostaje międzywojenna prasa.
Źródło:
Folia Historica Cracoviensia; 2021, 27, 1; 7-26
0867-8294
Pojawia się w:
Folia Historica Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Źródła do historii dominikańskiego studium generale w Krakowie w epoce nowożytnej. Stan badań i perspektywy badawcze
Autorzy:
Szymborski, Wiktor
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560529.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
historical sources
dominican studium generale in Krakow
Krakow
modern ages
źródla historyczne
dominikańskie studium generale w Krakowie
Kraków
Opis:
Main objective of the essay under consideration was investigation and characterized most important source materials stocked at the Archive of the Cracow’s Dominican Province to present the history of their studium generale during the Modern period. Also, the current knowledge of a.m. period of studium generale was screened- out and some searching hypothesis were proposed concerning the history of the Cracow’s Dominican studium generale. The searching time frame have been limited to XVI up to XVII century. Taken into consideration, the current status of research works performed so far, one ought to stated that the Modern Epoch has not been searched out with the same consciousness compare to the Medieval one. As the most important printed source materials, one ought to account the documents issued by the general and provincial chapters of the Convent. The documents of the provincial chapters have been listed and screened by Father Fabian Madura, and were stocked as the typescript formats at the Cracow’s Dominican Convent Library.Based on the searched source materials of General Chapter of Dominican Convent at Cracow, it is possible to present the general overview of the convent education system and its changes in due time. Due to the records found it would be possible to identify – position and name – the Dominicans nominated to the Convent stadium generale. The most important manuscript stocked at the Cracow’s Dominican Convent Archive as the education system is concern, is so called Liber Studii Generalis cracoviensis (rkps 20). This manuscript covers the list of friars who have been nominated to work at stadium generale. A.m. document has to verify and compare with other sources.Taken into consideration above mention facts, it seems to be as most important searching activities to describe the convent society of the Cracow’s Dominicans. At the essay some detailed searching hypothesis were presented, such as searching and reviewing the personnel of studium generale, the convent, intellectual culture both teachers and scholar, legal aspects related to the convent’s education system, links and cooperation between the Cracow’s University and studium generale and the Dominicans activities both sacrum and profanum.
Main objective of the essay under consideration was investigation and characterized most important source materials stocked at the Archive of the Cracow’s Dominican Province to present the history of their studium generale during the Modern period. Also, the current knowledge of a.m. period of studium generale was screened- out and some searching hypothesis were proposed concerning the history of the Cracow’s Dominican studium generale. The searching time frame have been limited to XVI up to XVII century. Taken into consideration, the current status of research works performed so far, one ought to stated that the Modern Epoch has not been searched out with the same consciousness compare to the Medieval one. As the most important printed source materials, one ought to account the documents issued by the general and provincial chapters of the Convent. The documents of the provincial chapters have been listed and screened by Father Fabian Madura, and were stocked as the typescript formats at the Cracow’s Dominican Convent Library.Based on the searched source materials of General Chapter of Dominican Convent at Cracow, it is possible to present the general overview of the convent education system and its changes in due time. Due to the records found it would be possible to identify – position and name – the Dominicans nominated to the Convent stadium generale. The most important manuscript stocked at the Cracow’s Dominican Convent Archive as the education system is concern, is so called Liber Studii Generalis cracoviensis (rkps 20). This manuscript covers the list of friars who have been nominated to work at stadium generale. A.m. document has to verify and compare with other sources.Taken into consideration above mention facts, it seems to be as most important searching activities to describe the convent society of the Cracow’s Dominicans. At the essay some detailed searching hypothesis were presented, such as searching and reviewing the personnel of studium generale, the convent, intellectual culture both teachers and scholar, legal aspects related to the convent’s education system, links and cooperation between the Cracow’s University and studium generale and the Dominicans activities both sacrum and profanum.
Źródło:
Folia Historica Cracoviensia; 2012, 18
0867-8294
Pojawia się w:
Folia Historica Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Błogosławiona Zofia Czeska. Niezwykła kobieta w XVII-wiecznym Krakowie
Blessed Zofia Czeska. An extraordinary woman in the seventeenth-century Krakow
Autorzy:
Kijak-Sawska, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/571708.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Zofia Czeska
prezentki
Kraków
szkoła żeńska
edukacja
Krakow
girl school
education
Opis:
W artykule przedstawiono życie i działalność błogosławionej Zofii z Maciejowskich Czeskiej, założycielki Zgromadzenia Sióstr Prezentek oraz najstarszej na ziemiach polskich szkoły żeńskiej. W celu kształcenia dziewcząt Zofia Czeska utworzyła tzw. „Dom Panieński” przy ulicy Szpitalnej w Krakowie. Jej dzieło stanowiło w swoim czasie odpowiedź na potrzeby mieszkańców XVII-wiecznego Krakowa i okolic. Patronat nad szkołą i domem dla dziewcząt objął od początku zakon jezuitów.
The article presents the life and activity of Blessed Zofia Czeska-Maciejowska, founder of the Congregation of the Virgins of the Presentation of the Blessed Virgin Mary and the oldest female school in Poland. To educate girls, Zofia Czeska created the so-called “Presentation of the Blessed Virgin Mary Home for Girls” at Szpitalna Street in Krakow. Her work was a response to the needs of the residents of the 17thcentury Krakow and the surrounding area. The Jesuit order took the patronage over the school and home for girls.
Źródło:
Polonia Sacra; 2019, 23, 4(58); 101-120
1428-5673
Pojawia się w:
Polonia Sacra
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problem prostytucji w średniowiecznym Krakowie. Jana Falkenberga Iudicium de aedificandis domis pro meretricibus
Autorzy:
Pawlina, Arnold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560499.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
prostitution
middle ages
Krakow
John Falkenberg
prostytucja
średniowiecze
Kraków
Jan Falkenberg
Opis:
The author focuses on the question of prostitution in the medieval Cracow in the light of edited-by- himself treaty by John Falkenberg Iudicium de aedificandis domis pro meretricibus. Writing his treaty Falkenberg was trying, at the request of the Municipal Council, answer the following questions: do laws established by people allow the existence of prostitutes, and: can the ruler of the city or councillors build brothels, put prostitutes there and then profit from such business. The text contains a short review of the problem of prostitution in Cracow of that time as well as the explanati of a context in which Falkenberg’s work was written. In the last part of the article, the author presents a two-part edition of the treaty.
The author focuses on the question of prostitution in the medieval Cracow in the light of edited-by- himself treaty by John Falkenberg Iudicium de aedificandis domis pro meretricibus. Writing his treaty Falkenberg was trying, at the request of the Municipal Council, answer the following questions: do laws established by people allow the existence of prostitutes, and: can the ruler of the city or councillors build brothels, put prostitutes there and then profit from such business. The text contains a short review of the problem of prostitution in Cracow of that time as well as the explanati of a context in which Falkenberg’s work was written. In the last part of the article, the author presents a two-part edition of the treaty.
Źródło:
Folia Historica Cracoviensia; 2012, 18
0867-8294
Pojawia się w:
Folia Historica Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Some remarks about the “Liber Ordinarius” ms. 51 in the Library of the Krakow Cathedral Chapter
Kilka uwag o „Liber Ordinarius” ms. 51 w Bibliotece Krakowskiej Kapituły Katedralnej
Autorzy:
Brusa, Gionata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30146645.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Liber Ordinarius
Kraków
rękopisy liturgiczne
Historia
św. Lambert
Krakow
liturgical manuscripts
St. Lambert
Opis:
Manuscript 51 of the Chapter Library of Krakow Cathedral is, according to the modern terminology for liturgical manuscripts, a Liber Ordinarius. Written at the end of the 12th century or the beginning of the 13th for Krakow Cathedral, the manuscript has already received attention from some scholars. In the present essay we offer some remarks about the presence of the proper office for St. Lambert and a concise analysis of some sections of its liturgical-musical repertoire.
Manuskrypt 51. z Biblioteki Kapitulnej Katedry Krakowskiej, według współczesnej terminologii dotyczącej rękopisów liturgicznych, to Liber Ordinarius. Napisany pod koniec XII lub na początku XIII wieku dla katedry krakowskiej, manuskrypt ten był już przedmiotem zainteresowania niektórych badaczy. W niniejszym eseju proponujemy kilka uwag na temat obecności właściwego oficjum ku czci św. Lamberta oraz zwięzłą analizę niektórych sekcji jego repertuaru liturgiczno-muzycznego.
Źródło:
Pro Musica Sacra; 2022, 20; 125-161
2083-4039
Pojawia się w:
Pro Musica Sacra
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
From the Faculty of Theology of the Kraków Academy to the John Paul II Pontifical University in Kraków 1397–2009
Autorzy:
Piech, Stanisław Ludwik
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/668622.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Faculty of Theology in Kraków
Kraków Academy
Jagiellonian University
Pontifical Academy of Theology in Kraków
John Paul II Pontifical University
Opis:
In 1397 Pope Boniface IX, at the request of King Władysław Jagiełło and his wife Saint Jadwiga (Hedvig), Queen of Poland, called into being a Faculty of Theology in Studium Generale in Kraków. Scientific talents and hard work together with universal support of the state and Church authorities set the young faculty on its feet immediately. The period of the first hundred years was a golden age in the development of the Faculty. It rapidly won fame not only in Poland but also in all Europe, mainly because of the speeches of its theologians at the Councils of Constance and Basle. The fame of Kraków theologians spread throughout Europe during the period of the Council of Basle. During the period of the Reformation, professors of the university, then called the Kraków Academy, were involved in defence of the Catholic Church. During the Council of Trent (1545–1563) in the university circles there appeared splendid works impugning the Protestant and neo-Arian views. The codification of dogmas at the Council of Trent facilitated the teaching methods and acceptance of Summa Theologica by St. Thomas Aquinas as the best interpretation of the Christian outlook.In 1795, Poland was completely erased from the map of Europe, torn and divided between Prussia, Russia and Austria. Kraków came under the sway of the Austrians, beginning a difficult period for the Faculty of Theology and the whole University. The Austrian system concerning politics and the Church, called Josephinism, was damaging to the theological studies there. The re-organisation of the Faculty in 1880 was very crucial. It restored full academic rights, and the increasing number of chairs initiated a period of intense re-building of the University’s role in Polish culture, which it had enjoyed in the 15th–16th centuries. In 1880–1939, the Faculty experienced something similar to a second spring, comparable with its golden 15th century. The successful development of the Faculty was dramatically interrupted by the outbreak of World War II in September 1939 and the following gehenna of the Nazi occupation.After the war, the struggle with the Church, atheistic policy and laicisation planned by the communist government prevented a normal development of the Faculty outright. The faculty’s existence was in jeopardy. The threat of liquidation appeared unavoidable and then it became fact. The Council of Ministers of the Polish People’s Republic by its unilateral decision of 1954, without any agreement with the Church, connected the Faculty of Theology of the Jagiellonian University to the Faculty of Catholic Theology of Warsaw University to form the Academy of Catholic Theology in Warsaw, which had just been created by the government. The Faculty of Theology in Kraków survived as an independent faculty due to the uncompromising attitude of the Apostolic See and the Kraków bishops. In 1974 the Faculty, functioning within the Metropolitan Seminary, was bestowed the title ‘pontifical.’ A turning point in the history of the Faculty was its re-structuring as an academy with three faculties. In 1981, Pope John Paul II established the Pontifical Academy of Theology. In 2009, Pope Benedict XVI elevated it to the John Paul II Pontifical University.
In 1397 Pope Boniface IX, at the request of King Władysław Jagiełło and his wife Saint Jadwiga (Hedvig), Queen of Poland, called into being a Faculty of Theology in Studium Generale in Kraków. Scientific talents and hard work together with universal support of the state and Church authorities set the young faculty on its feet immediately. The period of the first hundred years was a golden age in the development of the Faculty. It rapidly won fame not only in Poland but also in all Europe, mainly because of the speeches of its theologians at the Councils of Constance and Basle. The fame of Kraków theologians spread throughout Europe during the period of the Council of Basle. During the period of the Reformation, professors of the university, then called the Kraków Academy, were involved in defence of the Catholic Church. During the Council of Trent (1545–1563) in the university circles there appeared splendid works impugning the Protestant and neo-Arian views. The codification of dogmas at the Council of Trent facilitated the teaching methods and acceptance of Summa Theologica by St. Thomas Aquinas as the best interpretation of the Christian outlook.In 1795, Poland was completely erased from the map of Europe, torn and divided between Prussia, Russia and Austria. Kraków came under the sway of the Austrians, beginning a difficult period for the Faculty of Theology and the whole University. The Austrian system concerning politics and the Church, called Josephinism, was damaging to the theological studies there. The re-organisation of the Faculty in 1880 was very crucial. It restored full academic rights, and the increasing number of chairs initiated a period of intense re-building of the University’s role in Polish culture, which it had enjoyed in the 15th–16th centuries. In 1880–1939, the Faculty experienced something similar to a second spring, comparable with its golden 15th century. The successful development of the Faculty was dramatically interrupted by the outbreak of World War II in September 1939 and the following gehenna of the Nazi occupation.After the war, the struggle with the Church, atheistic policy and laicisation planned by the communist government prevented a normal development of the Faculty outright. The faculty’s existence was in jeopardy. The threat of liquidation appeared unavoidable and then it became fact. The Council of Ministers of the Polish People’s Republic by its unilateral decision of 1954, without any agreement with the Church, connected the Faculty of Theology of the Jagiellonian University to the Faculty of Catholic Theology of Warsaw University to form the Academy of Catholic Theology in Warsaw, which had just been created by the government. The Faculty of Theology in Kraków survived as an independent faculty due to the uncompromising attitude of the Apostolic See and the Kraków bishops. In 1974 the Faculty, functioning within the Metropolitan Seminary, was bestowed the title ‘pontifical.’ A turning point in the history of the Faculty was its re-structuring as an academy with three faculties. In 1981, Pope John Paul II established the Pontifical Academy of Theology. In 2009, Pope Benedict XVI elevated it to the John Paul II Pontifical University.
Źródło:
The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II; 2013, 3, 1
2391-6559
2083-8018
Pojawia się w:
The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wiekopomna zasługa i zakonna pokora – dzieje serca Stanisława Konarskiego
The memorable service and monastic humility – the history of Stanisław Konarski’s heart
Autorzy:
Mączyński, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560451.pdf
Data publikacji:
2016-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Stanisław Konarski
serce
pochówek
epitafium
upamiętnienie
pijarzy
Kraków
heart
burial
epitaph
commemoration
Piarists
Krakow
Opis:
Artykuł zwraca uwagę na interesujący zabytek sprzed 130 lat, znajdujący się w krakowskim kościele pijarów – plastyczną oprawę miejsca złożenia serca Stanisława Konarskiego (1700–1773), zakonnika Szkół Pobożnych z XVIII stulecia, a przy tym wydawcy zbioru praw krajowych Volumina legum, odważnego publicysty domagającego się wzmocnienia władzy królewskiej i zwalczającego liberum veto, reformatora szkolnictwa i założyciela słynącej z nowoczesności uczelni Collegium Nobilium. Kreśli także okoliczności przeniesienia w 1882 roku tej „relikwii” z Warszawy do Krakowa oraz opisuje uroczystość wprowadzenia jej 13 lutego do zakonnej świątyni pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego. Podejmuje również trzy istotne kwestie badawcze. Pierwsza kwestia, która też wielce zajmowała współczesnych – a szczególnie rektora kolegium krakowskiego Adama Słotwińskiego – to problem autentyczności owej pamiątki, która ujawniona została po ponad stu latach od pogrzebu zasłużonego pijara, w prywatnym posiadaniu warszawskiego optyka Jakuba Pika. Zwłaszcza że brakuje jakichkolwiek bezpośrednich świadectw z 1773 roku mówiących o odłączeniu po śmierci Stanisława Konarskiego jego serca od ciała. Jednak zgromadzone przesłanki pozwalają przyjąć z prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością, iż jest to autentyczna – i zarazem jedyna po dziś dzień zachowana – cielesna partykuła sławnego zakonnika. Druga kwestia, całkowicie pomijana w ówczesnej refleksji, to przyczyna odłączenia serca od ciała. Ten aspekt rozważań kazał zwrócić uwagę na niezwykle rozpowszechnioną w Rzeczypospolitej – najpierw pośród rodzin monarszych, później także magnaterii i szlachty – nowożytną tradycję osobnych pochówków serc, zazwyczaj składanych w ufundowanej przez zmarłego świątyni. Wskazano, że szczególnie wiele serc oddzielonych od ciał spoczęło w kościołach pijarskich (Rzeszów, Warszawa czy Łowicz). Nie był to jednak obyczaj stosowany wobec zakonników. Casus serca Stanisława Konarskiego dowodzi, że w opozycji wagi wiekopomnych zasług do ślubów zakonnej pokory – zwyciężyły zasługi. Trzecia kwestia, której nie potrafili rozwikłać współcześni, dotyczyła miejsca pierwotnego przeznaczenia puszki z sercem Konarskiego. Konfrontacja skromnych wzmianek z sytuacją warszawskich pijarów w pierwszej połowie XIX wieku pozwoliła ujawnić drogę, jaką ona przebyła. W 1773 roku umieszczono ją w kaplicy konwiktorskiej w pałacu Collegium Nobilium, następnie około 1811 roku została przeniesiona do pijarskiego kościoła przy ulicy Długiej, w roku 1834 zakonnikom zarekwirowano ich świątynię, więc cielesna partykuła Stanisława Konarskiego trafiła do gmachu objętego przez nich kolegium przy ulicy Jezuickiej. Tam znajdowała się do 1866 roku, a po kasacie zakonu znalazła się w rękach Jakuba Pika. Ten starannie ją przechował i ofiarował do krakowskiego kościoła pijarów w Krakowie, gdzie w 1882 roku umieszczono ją w niszy w ścianie prezbiterium. Plastyczną oprawę tego miejsca zaprojektował Tadeusz Łepkowski, ówczesny konserwator zabytków. Zaś popiersie portretowe Stanisława Konarskiego wykonał krakowski rzeźbiarz Tadeusz Błotnicki. Rysy twarzy odwzorował na podstawie konterfektu z czasów Stanisława Augusta – rzeźby André Le Bruna, należącej do pocztu mężów szczególnie dla Rzeczypospolitej zasłużonych, jaki ozdobił otwartą w 1786 roku Salę Rycerską na Zamku Królewskim w Warszawie.
The article concentrates on an interesting 130-year-old artefact located in the Krakow church of Piarists – the decoration of the place where Stanisław Konarski’s (1700–1773) heart was buried. Konarski was a monk of the Pious Schools in the 18th century, as well as publisher of a collection of national laws Volumina legum, a bold commentator calling for strengthening royal power and abolishing liberum veto, reformer of the educational system and founder of the renowned, modern Collegium Nobilium. The circumstances of the discovery and relocation of the relic in 1882 from Warsaw to Krakow and the ceremony of its introduction to the monastic Church of the Transfiguration of Jesus on February 13 are also outlined. Three significant research issues are also discussed. The first one is the problem of the authenticity of the artefact, which was discovered more than a hundred years after Konarski’s death in the possession of a Warsaw optician Jakub Pik. It was then that the question started occupying the minds of researchers, including the rector of the Krakow college Adam Słotwiński. The question is made more relevant by the lack of any direct evidence from 1773 about the removal of Stanisław Konarski’s heart from his body after his death. The information gathered so far allow us to assume, with probability bordering on certainty, that it is authentic and the only surviving part of this famous monk’s body. Another question, totally absent from past reflections on the subject, is the reason why the heart was removed. This particular aspect turns our attention at a strikingly popular early-modern Polish tradition – first in royal families, later also among magnates and nobility – of burying hearts separately, usually by entombing them in a church founded by the deceased. It was found that a considerable number of hearts removed from bodies had been inhumed in Piarist churches (Rzeszów, Warsaw or Łowicz). This tradition, however, did not normally apply to monks. The case of Stanisław Konarski’s heart proves that in the juxtaposition of great merit and monastic vows of humility the merit prevailed. A third question, which contemporaneous researchers could not answer, is the original destination of the box with Konarski’s heart. A confrontation of scant mentions with the situation of Warsaw Piarists in the first half of the 19th century allows us to retrace its route. In 1773 it was placed in the monastic school chapel at Collegium Nobilium, then in 1811 it was relocated to the Piarist church in Długa street; in 1834 the order was deprived of the church, so Konarski’s heart was brought to their college in Jezuicka street. It was held there until 1866, and after the dissolution of the order it was in the possession of Jakub Pik. Pik carefully stored the relic and donated it to the Piarist church in Krakow, where in 1882 it was placed in an alcove in the presbytery. The decoration of the place was designed by Tadeusz Łepkowski, the then restorer. Stanisław Konarski’s bust was sculpted by Tadeusz Błotnicki from Krakow. Facial features were reproduced on the basis of an image from the times of Stanisław August – a sculpture by André Le Brun, displayed in a gallery of people of particular merit to the Republic of Poland opened in the Knights’ Hall at the Royal Castle in Warsaw in 1786.
Źródło:
Folia Historica Cracoviensia; 2016, 22; 265-302
0867-8294
Pojawia się w:
Folia Historica Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Testimony about my Bishop
Autorzy:
Kubiś, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/669619.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Card. Franciszek Macharski, Kraków, Catholic Church
Opis:
The paper is a small part of the books of Rev. Adam Kubiś on card. Franciszek Macharski. The article presents an abbreviated biography of the Cardinal starting with his priesthood and concluding with his becoming a cardinal. The text offers some personal reflections on the person, life and work of card. Franciszek Macharski from the perspective of Rev. Adam Kubiś who worked very closely with the Cardinal for many years.
Źródło:
Analecta Cracoviensia; 2013, 45
2391-6842
0209-0864
Pojawia się w:
Analecta Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historical Goldsmithry in the Churches of the Archdiocese of Kraków. Remarks on the recent inventory
Zabytkowe złotnictwo w kościołach archidiecezji krakowskiej. Uwagi na marginesie nowej inwentaryzacji
Autorzy:
Skrabski, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/11342661.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
goldsmithry
Kraków
artisanal handicraft
Archdiocese of Kraków
Marcin Lekszycki
złotnictwo
rzemiosło artystyczne
Archidiecezja Krakowa
Opis:
In the years 2013–2018 a scientific project “Artisinal Handicraft in the Churches of Kraków Archdiocese,” financed by the National Humanities Development Programme (No. 11 H 120 11 681), was realized at the Institute of History of Art and Culture of The Pontifical University of John Paul II in Krakow. In its course, over 11,100 works of art in more than 160 churches were catalogued and digitalized, and over 40,000 photos were taken. The documentation was rendered available in an academic database (ram.upjp2.edu.pl). This paper is an attempt to outline the most crucial issues associated with the performed tasks, present the most interesting discoveries, such as the baroque monstrance in the Wawrzeńczyce church.
Tekst jest próbą zarysowania najważniejszych problemów wynikłych z przeprowadzonych prac, przedstawienia najciekawszych odkryć, jak barokowej monstrancji w kościele w Wawrzeńczycach, charakterystyki najwybitniejszych a nieznanych powszechnie dzieł, uwypuklenia roli polskich, ale i zagranicznych złotników, jak Marcina Lekszyckiego, Ericha Adolfa i Alberta Greinera oraz Wilhelma Rauschera. Więcej miejsca poświęcono słabo rozpoznanym zagadnieniom importów wyrobów złotniczych na ziemie polskie w XIX i 1. poł. XX wieku oraz działalności złotników i brązowników w najważniejszych polskich ośrodkach w tym samym okresie.
Źródło:
Folia Historica Cracoviensia; 2019, 25, 2; 77-119
0867-8294
Pojawia się w:
Folia Historica Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Vice-regents of the Dominican studium generale in Krakow in the modern period – selected aspects
Bakałarze dominikańskiego Studium Generalnego w Krakowie w epoce nowożytnej – wybrane zagadnienia
Autorzy:
Szymborski, Wiktor
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560445.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Dominicans
education system
studium generale
vice-regents
Krakow
dominikanie
system edukacji
studium generalne
bakałarz
Kraków
Opis:
The purpose of the study is to present selected aspects of the work of bachelors (vice-regents) of Krakow’s studium generale in modern period, especially in XVII century. One of the aspects shown in the text was the importance of studying outside the province in Italy, France and Spain for the intellectual formation of the bachelors of the studium generale. Next attention has been given particularly to the fraternal movement as bachelors were involved in promoting this form of piety especially membership in rosary confraternities.
Celem pracy było ukazanie wybranych aspektów działalności bakałarzy studium generalnego w Krakowie w okresie nowożytnym; w tekście skoncentrowano się na analizie szczególnie wieku XVII. W toku pracy podkreślono wagę i znaczenie studiów odbywanych przez przyszłych bakałarzy studium – vice-regens, poza granicami prowincji, szczególnie we Włoszech, Francji i Hiszpanii. Okres zagranicznych studiów miał kluczowe znaczenie dla formacji intelektualnej przyszłych vice-regens studium generalnego. W dalszej części pracy zasygnalizowano aspekty związane z udziałem w ruchu brackim. Na uwagę zasługuje fakt zaangażowania bakałarzy studium w promowanie wśród wiernych idei bractw różańcowych.
Źródło:
Folia Historica Cracoviensia; 2015, 21; 169-188
0867-8294
Pojawia się w:
Folia Historica Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Forms of piety among members of religious confraternities in Krakow in the early modern period
Formy pobożności członków bractw religijnych w nowożytnym Krakowie
Autorzy:
Bruździński, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560553.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
piety
religious confraternities
Krakow
Middle Ages
post-Trent epoch
pobożność
bractwa religijne
Kraków
średniowiecze
epoka potrydencka
Opis:
The author analyses forms of piety among Krakow religious confraternities, both those which originated already in the Middle Ages and those from the post-Trent epoch. There were dozens of confraternities in the early modern Krakow. The author was able to trace back 36 religious confraternities, active in as many as 51 communities. The article shows that almost every member of each stratum of the urban community, from the patriciate to the commoners, belonged to a religious confraternity of sorts. Confraternities had many functions, but the religious education of Krakow inhabitants was the most significant. In each subsection the author presents various forms of fraternal piety, namely: Christ-centric piety, pneumahagic piety, Marian piety, the worship of angles and saints, as well as the eschatological dimension. Towards the end, the article contains briefly characterises the charitable activities of religious confraternities. The author concludes that religious confraternities played an important role in building the Catholic awareness of the society, and the fraternal piety was indeed a basis and a catalyst of the growth of the city of Krakow.
Autor analizuje formy pobożności krakowskich bractw religijnych, zarówno tych, które powstały jeszcze w średniowieczu, jak i tych z epoki potrydenckiej. W nowożytnym Krakowie działało kilkadziesiąt bractw. Autorowi udało się potwierdzić źródłowo 36 religijnych konfraterni działających wówczas w 51 wspólnotach. Artykuł pokazuje, że niemal każdy członek poszczególnych warstw społeczności miejskiej, od bogatego patrycjatu poczynając, a na ubogim plebsie kończąc, należał do bractw religijnych. Bractwa miały wiele funkcji, jednak jedną z ważniejszych było wychowanie religijne społeczeństwa Krakowa. Autor w podrozdziałach przedstawia różne formy pobożności brackiej: pobożność chrystocentryczną, pobożność pneumahagijną, pobożność maryjną, kult aniołów i świętych, jak również jej wymiar eschatologiczny. W ostatniej części artykułu scharakteryzowana została także działalność charytatywna bractw religijnych. Na zakończenie autor dochodzi do konkluzji, że bractwa religijne odgrywały istotną rolę w budowie katolickiej świadomości społeczeństwa, natomiast sama pobożność bracka była niewątpliwie podłożem i katalizatorem rozwoju Krakowa.
Źródło:
Folia Historica Cracoviensia; 2015, 21; 103-146
0867-8294
Pojawia się w:
Folia Historica Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wspomnienia bp. Adama Stanisława Krasińskiego: między rękopisem a publikacją
Th memoirs of Vilnius bishop Adam Stanisław Krasiński: from manuscript to publication
Autorzy:
Prašmantaitė, Aldona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560365.pdf
Data publikacji:
2013-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Adam Stanisław Krasiński
biskup
diecezja wileńska
Kraków
bishop
Vilnius Diocese
Opis:
Biskup diecezji wileńskiej Adam Stanisław Krasiński (1810–1891) dał się poznać nie tylko jako aktywny hierarcha Kościoła katolickiego, ale też jako zaangażowany uczestnik ówczesnego życia kulturalnego i literackiego. Za niedostosowanie się do instrukcji generalnego gubernatora Michaiła Murawjowa nakazującej wydanie okólnika potępiającego powstanie styczniowe Krasiński na początku lata 1863 roku został zesłany do Wiatki (obecnie Kirow). Zwolniony z wygnania został w 1883 roku, ale bez prawa powrotu do swojej diecezji, dlatego osiadł w Krakowie. Krakowski okres życia biskupa z twórczego punktu widzenia było bardzo aktywny. Od młodości interesując się literaturą, przygotował słownik synonimów polskich. W Krakowie zaczął również pisać wspomnienia. Po raz pierwszy pamiętniki biskupa wileńskiego – Wspomnienia – napisane w ojczystym języku polskim ukazały się w 1900 roku w krakowskiej gazecie „Czas”. W tym samym roku 1900 (lub też na początku 1901), wydawnictwo „Czas” opublikowało je jako książkę w nakładzie 150 egzemplarzy. We wspomnieniach są bardzo ciekawe szczegóły z historii zakonu pijarów, o położeniu Kościoła katolickiego na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów, które zostały zagarnięte przez imperium rosyjskie. Znajdujemy tam także wiadomości o literackich i intelektualnych realiach życia w Wilnie. Dwadzieścia lat wygnania opisał bardzo zwięźle, a życia w Krakowie po powrocie z wygnania nie wspomniał w ogóle. Artykuł pragnie zrekonstruować drogę Wspomnień biskupa wileńskiego od rękopisu do druku na początku wieku XX. Podczas odkrywania okoliczności tworzenia i publikowania Wspomnień ustalono, że w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie od 1917 roku znajduje się nie rękopis Wspomnień Krasińskiego, lecz wersja redakcyjna złożona z fragmentów autografu. Należy przyjąć, że oryginalne Wspomnienia nie zachowały się. Stanisław Estreicher (1869–1939), profesor na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie i współpracownik dziennika „Czas”, zredagował rękopis. Niewątpliwe jest, że część pamiętników Krasińskiego była wśród rękopisów przewiezionych w 1927 roku z Muzeum Polskiego w Rapperswilu do Biblioteki Narodowej w Warszawie. Adnotacja dawnego rękopisu Krasińskich w Rapperswilu pozwala stwierdzić, że jeden z nich był częścią wspomnień biskupa o jego latach spędzonych na wygnaniu. Przygotowujący Wspomnienia Krasińskiego do publikacji w 1900 roku Stanisław Estreicher nic o rękopisie Krasińskiego w Rapperswilu nie wiedział. Kiedy i jak rękopis Krasińskiego dostał się do muzeum w Rapperswilu nie jest oczywiste. Rękopis Wspomnień Krasińskiego został przekazany do Warszawy w 1927 roku do zbiorów Biblioteki Narodowej, gdzie zniszczony został w czasie Powstania Warszawskiego. Nie ma danych, które wskazywałyby, że w przyszłości można by było ów ostatni rękopis (lub jego kopię) gdzieś odnaleźć. Geneza Wspomnień biskupa wileńskiego Adama Stanisława Krasińskiego, historia konserwacji rękopisu oraz jego przygotowania do publikacji kryją więcej niż jedną tylko zagadkę.
Bishop of Vilnius Diocese Adam Stanisław Krasiński (1810–1891) left a deep imprint not only as an active hierarch of the Roman Catholic Church, but also as an energetic participant of 19th c. cultural life, a man of letters. Not complying with the instruction of Governor General Michael Murav’ev to issue a circular condemning the 1863 uprising, Krasiński in the early summer of 1863 was exiled to Vyatka (now Kirov). Released from exile in 1883, without the right to return to his diocese, Krasiński settled in Krakow. The period of the life of the bishop in Krakow from a creative point of view was very productive. From his youth interested in literature, having also been a man of letters, the preparer of a dictionary of Polish synonyms, Krasiński while living in Krakow began to write memoirs. For the first time the Memoirs [Wspomnienia] of the Bishop of Vilnius written in his native Polish were published in 1900 in the newspaper „Czas”, and in the same year 1900 (or in early 1901) the „Czas” publishing house issued them as a book with a press run of 150 copies. In the Memoirs there are interesting details from the history of the Piarist order, about the situation of the Roman Catholic Church in the lands of the former Polish-Lithuanian Commonwealth that after its collapse fell to the Russian Empire, and the literary and intellectual realities of life in Vilnius. The twenty years of exile are described very succinctly and the life in Krakow after returning from exile is not even mentioned at all. The paper reconstructs the path of the Vilnius Bishop’s memoirs from manuscript to printing at the beginning of the 20th c. While uncovering the circumstances of the writing and publishing of the Memoirs, it was determined that in the collections of the National Museum in Krakow since 1917 is stored not the manuscript of Krasiński ‘s memoirs, but its editorial version with fragments of the autograph. It is assumed that the original memoirs have not survived. Stanisław Estreicher (1869–1939), then a professor at the Jagiellonian University in Krakow and a contributor to the newspaper „Czas”, edited the manuscript. It is clear that part of Krasiński’s Memoirs were among the manuscripts transferred from the Polish Museum in Rapperswil to the National Library in Warsaw in 1927. The annotation of the former Krasiński manuscript in Rapperswil lets one declare that among them was the part of the bishop’s memoirs about his years spent in exile. The preparer of the Krasiński Memoirs for publication in 1900 Stanisław Estreicher did not know anything about the Krasiński ‘s memoirs manuscript in Rapperswil. When and how the Krasiński manuscripts arrived in the Rapperswil museum is unclear. The manuscript of Krasiński’s memoirs handed over to Warsaw in the 1920s ended up in the collections of the National Library destroyed during the war. There are no data that would suggest that the latter manuscript (or its copy) could be found in the future. The genesis of the memoirs of Vilnius Bishop Krasiński, the history of the manuscript’s preservation and its preparation for publication hide more than one riddle.
Źródło:
Folia Historica Cracoviensia; 2013, 19; 297-316
0867-8294
Pojawia się w:
Folia Historica Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wokół staropolskich fundacji i benefaktorów Szkół Nowodworskich w Krakowie
The foundations and the benefactors of Nowodworski Schools in Cracow
Autorzy:
Graff, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560325.pdf
Data publikacji:
2013-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Szkoły Nowodworskie
Kraków
fundacje
benefaktorzy
Nowodworski Schools
Cracow
foundations
benefactors
Opis:
Szkoły Nowodworskie, których kontynuatorką jest dzisiejsze I LO im. B. Nowodworskiego, mają kilkusetletnią historię. Idea założenia szkół narodziła się w gronie profesorów Akademii Krakowskiej w 1586 roku, ale do właściwego otwarcia placówki doszło 2 lata później, dzięki inicjatywie profesora Stanisława Pika Zawadzkiego. W pierwszych dziesięcioleciach istnienia instytucja musiała zmierzyć się z licznymi trudnościami, takimi jak epidemie czy też naciski konserwatywnych profesorów, chcących zamknąć szkoły. W tych trudnych początkach szczególnie pomógł placówce biskup krakowski Piotr Tylicki. Jako benefaktor przeznaczył szkołom 10 tys. zł. Kolejnym ważnym dobrodziejem był kawaler maltański Bartłomiej Nowodworski, który w 3 fundacjach w latach 1612, 1617 i 1619 ofiarował w sumie 15 tys. zł. Darowizna ta pomogła instytucji przetrwać. Szkoły Nowodworskie miały w dalszych dziesięcioleciach wielu benefaktorów. Najważniejszym z nich był Gabriel Prewancjusz Władysławski, który darował 50 tys. zł. Dzięki temu, przy wydatnej pomocy króla Władysława IV Wazy, mógł powstać nowy budynek szkół zbudowany w 1643 roku. Dynamika fundacji w następnych dziesięcioleciach znacznie jednak spadła, co było efektem postępującego zubożenia kraju. Ostatnim odnotowanym darczyńcą był w 1745 roku sekretarz królewski Tomasz Szreniawski.
Nowodworski Schools, whose current institutionalized continuator is Bartłomiej Nowodworski High School, have a legacy of a long history. The idea to found private schools was initially brought forward by the authorities and professors of the Cracovian University in 1586. The project was finally launched in 1588 mainly due to energetic steps taken by the subsequent chancellor of the Cracovian University doctor of medicine – Stanisław Pik Zawadzki. Over the first decades of its existence the schools faced numerous hardship. The institution was underfunded and both professors and students were exposed to epidemics so frequent in those times, such as for instance the plague in September 1588. Some conservative professors of the University also called for closing the academic colonies. Despite all the predicaments, the institution managed to survive. The most important benefactor for private schools in those difficult years was a Cracovian bishop Piotr Tylicki (in office: 1607–1616), who with the consent of the local chapter, donated PLN 10 000 to fund a separate professor department where the professors were obliged to give a one hour daily lecture in The Upper College as well as 2 hour classes in pronunciation and stylistic in private schools. The situation, however, did not improved significantly. In those times of crisis of private schooling there appeared the foundations of the Knight of the Maltese Order – Barłomiej Nowodworski. Nowodworski was a benefactor for numerous institutions, however, his most famous charity was his foundations for Nowodworski Schools. He donated PLN 8000 in 1612, 1617 and PLN 7000 in 1619 making it possible for those private schools to survive the difficult times. Nowodworski Schools had many benefactors, however, besides the foundation of B. Nowodworski the most prominent benefactors were Gabriel Prewancjusz Władysławski. He donated PLN 50 000. Thanks to his efforts and with the contribution from the King new premises for the private schools were built in 1643.
Źródło:
Folia Historica Cracoviensia; 2013, 19; 159-176
0867-8294
Pojawia się w:
Folia Historica Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jewish Women in the Kraków Ghetto: an Outline of Research Issues
Autorzy:
Grądzka, Martyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/668515.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Jewish life in Kraków
ghetto
Jewish women
new roles of women
Opis:
This article describes the very varied, and at times, surprising role of Jewish women in the Kraków Ghetto during World War Two.
Źródło:
The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II; 2013, 3, 2
2391-6559
2083-8018
Pojawia się w:
The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 44

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies