- Tytuł:
- Dianoia w Etykach Arystotelesa
- Autorzy:
- Gródek, Wojciech Kleofas
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/426755.pdf
- Data publikacji:
- 2019
- Wydawca:
- Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
- Tematy:
-
lo,goj – reason
dia,noia – discursive thinking
proai,resij – purposive choice, commitment
e`kou,sion – voluntary
ovrqo.j lo,goj – correct reason
e`kou,sion – dobrowolny - Opis:
-
The article attempts to shed light on the meaning of the term dianoia in Aristotle’s Ethics. The analysis of Aristotle’s texts leads to the conclusion that dianoia is the application of thinking (to noein) of being (to einai). Therefore dianoia is the act of affirmation (kataphasis), “that it is,” or negation (apophasis), “that it is not.” Considering the fact that dianoia is the property of the soul containing logos, Aristotle wonders what is his [her] meaning for human action (praxis). The term dianoia plays an important role in Aristotle’s account of purposive choice (prohairesis) and voluntary action (hekousion). In case of purposive choice, which is the cause of action, the dianoia grants reason (logos), if it affirms the proposition, and denies reason, if it negates. The action, whether good or bad, has to be voluntary. The action is voluntary, if it is action through oneself (eph’ heauton). This is possible through thinking (dianoian). Voluntary action can be good through practical wisdom (phronesis), which is intellectual virtue. Such action is therefore in accordance with the correct reason (kata ton orthon logon).
Artykuł jest próbą wyjaśnienia znaczenia terminu dianoia w Etykach Arystotelesa. Z analiz tekstów Arystotelesa wynika, że dianoia jest stosowaniem myślenia (to noein), które dotyczy bycia (to einai). Dlatego dianoia jest czynnością potwierdzenia (kataphasis), „że jest”, lub zaprzeczenia (apophasis), „że nie jest”. Mając na uwadze fakt, że dianoia jest własnością duszy mającej logos, Arystoteles zastanawia się jakie jest jej znaczenie w postępowaniu (praxis) człowieka. Termin dianoia odgrywa ważną rolę w Arystotelesowskim oposie postanowienia (prohairesis) i dobrowolności (hekousion). W przypadku postanowienia, które jest przyczyną postępowania, dianoia, jeżeli potwierdza propozycję, przyznaje rację (logos) a jeżeli zaprzecza, odmawia racji. Natomiast postępowanie dobre lub złe musi być dobrowolne. Postępowanie jest dobrowolne, jeśli jest postępowaniem z siebie (eph’ heauton). To natomiast jest możliwe dzięki myśleniu (dianoian). Dobrowolne postępowanie może być dobre dzięki rozsądkowi (phronesis), który jest doskonałością dianoetyczną. Takie postępowanie jest więc według prawidłowej racji (kata ton orthon logon). - Źródło:
-
Logos i Ethos; 2019, 49, 1
0867-8308 - Pojawia się w:
- Logos i Ethos
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł