Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "the 19th century" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-15 z 15
Tytuł:
Adam Zygmunt Czyżewicz (1841–1910) – zasłużony nauczyciel lwowskiej szkoły położniczej
Autorzy:
Stawiak-Ososińska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/606809.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
obstetrics, midwife training, meritorious doctors history of the 19th century, Lviv
położnictwo, kształcenie akuszerek, zasłużeni lekarze, historia XIX wieku, Lwów
Opis:
This article is dedicated to life and activity of Adam Zygmunt Czyżewicz. He was the most distinguished teacher of the 19th-century history of the midwives school of Lviv. This progressive and devoted obstetrician reformed squalid institution intended for midwives education and he brought it to its heyday. In 1871, when he held a professor position, the school did not have its own accommodation and it was situated in a rented, neglected building which did not comply with basic didactic, sanitary and health requirements this type of institutions should meet. Study lasted only 5 months during which the future obstetric graduates were provided with elementary theoretical information (within the range of woman anatomical structure, labour physiology and childbirth irregularities, principles of birth assistance in case of various foetus presentations and methods of newly delivered mother and newborn baby care) and practical abilities. Providing the significant majority of students (often illiterate) in such short period of time with education for midwives was hardly possible. Czyżewicz began to seek the introduction of necessary changes which would help to transform the existing institution into a successful unit. Thanks to many efforts and incredible engagement of this community doctor, a modern maternity and gynaecological clinic was established. It had also school facilities for the future midwives. Study period was extended to 10 months, antiseptic principles education and observance were introduced. Thanks to these reforms, the school complied with the European standards within the scope of midwives educations and it became one of the best institutions of this type in Austria.
Niniejszy artykuł jest poświęcony życiu i działalności Adama Zygmunta Czyżewicza. Był on najbardziej zasłużonym nauczycielem w dziewiętnastowiecznych dziejach lwowskiej szkoły położniczej. Ten postępowy i oddany sprawie lekarz położnik zreformował zaniedbaną placówkę kształcenia akuszerek i doprowadził do jej rozkwitu. W 1871 roku, kiedy obejmował stanowisko profesora, szkoła nie miała własnego lokum, mieściła się z wynajętym, zapuszczonym budynku, niespełniającym podstawowych wymogów dydaktycznych, sanitarnych i higienicznych, stawianym tego typu placówkom. Nauka trwała zaledwie 5 miesięcy, podczas których starano się wyposażać przyszłe adeptki sztuki położniczej w elementarne wiadomości teoretyczne (z zakresu budowy anatomicznej kobiety, fizjologii porodu, patologii i nieprawidłowości podczas porodów, zasad postępowania podczas odbierania porodu w różnych położeniach płodu oraz sposobach opieki nad położnicą i noworodkiem) i umiejętności praktyczne. Wykształcenie znacznej grupy uczennic (często analfabetek) w tak krótkim czasie na profesjonalne położne graniczyło z cudem. Czyżewicz zaczął zatem zabiegać o wprowadzenie niezbędnych zmian, które pozwoliłyby przekształcić istniejącą placówkę w doskonale prosperujący zakład. Dzięki wielu zabiegom i niezwykłemu zaangażowaniu tego lekarza społecznika wybudowano nowoczesną klinikę położniczo-ginekologiczną mieszczącą w sobie także zaplecze szkolne dla przyszłych akuszerek, wydłużono okres nauczania do 10 miesięcy, wprowadzono nauczanie i przestrzeganie zasad antyseptycznych. Dzięki tym reformom szkoła spełniała europejskie standardy w zakresie kształcenia położnych i stała się jedną z najlepiej funkcjonujących instytucji tego typu w Austrii.
Źródło:
Lubelski Rocznik Pedagogiczny; 2016, 35, 4
0137-6136
Pojawia się w:
Lubelski Rocznik Pedagogiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Żydowskie organizacje charytatywne w Królestwie Polskim (1898–1914)
Jewish Charitable Organizations in Polish Kingdom (1898–1914)
Autorzy:
Jaworski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33753577.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Jews
charity organizations
Polish Kingdom
second half of the 19th century
Żydzi
organizacje charytatywne
Królestwo Polskie
druga połowa XIX w.
Opis:
Celem pracy jest ukazanie żydowskich towarzystw dobroczynnych w Królestwie Polskim; ich podstaw prawnych legalizacji przez administrację państwową, chronologii, geografii, stanowiska społecznego założycieli, przemian celów działalności i jej rezultatów, stosunku władz państwowych. Podstawę źródłową stanowią źródła archiwalne wytworzone przez gubernialną administrację państwową, która legalizowała i nadzorowała działalność organizacji. Prasa pomijała w większości żydowskie organizacje charytatywne, a zamieszczane o nich informacje są nieprecyzyjne. Niepełny stan zachowania zespołów archiwalnych wytworzonych przez urzędy gubernialne ogranicza przedstawienie problematyki. Przemiany społeczno-ekonomiczne wśród Żydów w Królestwie Polskim w drugiej połowie XIX w. doprowadziły do wzrostu liczby ubogich. Pierwsze żydowskie organizacje charytatywne, które miały charakter ogólny, administracja państwowa zaczęła legalizować w 1898 r. W latach 1902–1905 zaprzestano ich rejestracji. W okresie regulowania przez władze państwowe życia społecznego (1894–1906) zalegalizowano co najmniej 14 towarzystw. Ich założycielami byli bankierzy, fabrykanci i wielcy kupcy. W okresie liberalizacji życia społecznego (1906–1914) zarejestrowano co najmniej 102 organizacje samodzielne oraz 13 ich oddziałów. Miały one charakter głównie wyspecjalizowany. Wybuch rewolucji w 1905 r. zaktywizował społecznie: handlarzy, rzemieślników, urzędników prywatnych i osoby wykonujące wolne zawody, którzy zaczęli brać udział w tworzeniu organizacji charytatywnych. Tworzyły je także kobiety. Najwięcej żydowskich towarzystw dobroczynnych powstało w guberniach oraz wielkich miastach najbardziej zaawansowanych w przemianach.
The aim of the work is to present Jewish charity societies in Polish Kingdom; their legal basis for legalization by the state administration, chronology, geography, social position of the founders, changes in the goals of activity and its results, the attitude of state authorities. The source basis are archival files created by the provincial state administration, which legalized and supervised the organization's activities. The press largely ignored Jewish charities organizations, and the information published about them was imprecise. The incomplete state of preservation of the archival collections created by the provincial offices limits the presentation of the issue. Socio-economic changes among Jews in Polish Kingdom in the second half of the 19th century led to an increase in the number of the poor. The first Jewish charitable organizations of a general nature were legalized by the state administration in 1898. In the years 1902–1905, their registration was discontinued. During the period when the state authorities regulated social life (1894–1906), at least 14 societies were legalized. Their founders were bankers, factory owners and great merchants. In the period of liberalization of social life (1906–1914), at least 102 independent organizations and 13 of their branches were registered. They specialized mainly in acting. The outbreak of the revolution in 1905 stimulated the social activation of: traders, craftsmen, private officials and freelancers who began to take part in creating charity organizations. Women also made them. The greatest number of Jewish charitable societies was established in the governorates and large cities that were most advanced in transformations.
Źródło:
Res Historica; 2022, 53; 235-261
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Regional Courts in the Kingdom of Poland 10 Years after the Reform in the Light of the 1887 Inspection
Autorzy:
Korobowicz, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/619197.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Kingdom of Poland in the 19th century
regional courts in the Kingdom of Poland
Królestwo Polskie w XIX w.
sądy okręgowe Królestwa Polskiego
Opis:
Judicial reform carried out in the Kingdom of Poland, in 1876 led to the unification of the Polish and Russian judicial systems. Regional courts constituted the first instance of general judiciary, competent to decide on major criminal and civil cases. There were 10 courts, one in each guberniya. In 1886, the first inspection was conducted. For this purpose there were chosen the main court in the Kingdom – the regional court in Warsaw, and two other courts – in Kalisz and Lublin. The inspection revealed that the courts were overburdened. There was a shortage of staff, and within the first decade the situation had not changed, apart from the Warsaw court. Such a frugal policy, which did not take into account the rapid growth in economy and population (which led to the increase in the number of court cases), resulted in rising backlogs. It had a devastating effect on the quality of written judgments and their justifications. After 10 years, little has changed as for the presence of Polish judges (those from the former judiciary) in the courts’ composition. They maintained forms and rules of pre-existing French civil process. The courts sought to ensure that those lawyers whose role in the process was dominant could be exchanged between the parties.
Reforma sądowa przeprowadzona w Królestwie Polskim w 1876 r. doprowadziła do unifikacji jego sądownictwa z sądownictwem rosyjskim. W nowej organizacji sądowej sądy okręgowe stanowiły I instancję sądownictwa ogólnego, właściwego do orzekania w poważniejszych sprawach karnych i cywilnych. Utworzono ich 10, po jednym w każdej guberni. W 1886 r. przeprowadzono pierwszą ich wizytację, wybierając w tym celu największy w Królestwie sąd okręgowy w Warszawie i dwa typowe wśród pozostałych – w Kaliszu i Lublinie. Wizytacja dała obraz sądów nadmiernie obciążonych. Ich pierwsze składy były szczupłe i w pierwszym dziesięcioleciu nie zostały, poza warszawskim, wzmocnione. Ta oszczędna polityka etatowa, nieuwzględniająca szybkiego rozwoju gospodarczego i ludnościowego Królestwa, który przekładał się na wzrost wpływu spraw do sądów, spowodowała narastanie w sądach od początku zaległości. Odbiła się też na jakości pisemnych wyroków i ich uzasadnień. Po 10 latach nie uległ większej zmianie udział w składach sądów sędziów Polaków wywodzących się z dawnego sądownictwa. To oni zachowywali w praktyce formy i zasady obowiązującego wcześniej francuskiego procesu cywilnego. Sądy dążyły do tego, aby strony zastępowały się adwokatami, których rola w procesie była dominująca.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2016, 25, 3
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fizjonomiczne ślady w epoce pozytywizmu na przykładzie "Dziwadeł" J. I. Kraszewskiego
Autorzy:
Kozłowska, Aleksandra Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607776.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
physiognomy
Józef Ignacy Kraszewski
Dziwadła
Polish literature in the 19th century
physiognomy in literature
fizjonomika
polska literatura XIX wieku
fizjonomika w literaturze
Opis:
The aim of the article is to present the idea of physiognomic theory in Polish literature in the 19th century. The history of physiognomy is briefly introduced. The article presents the most famous researchers if this field, for example, Giambattista della Porta and Johann Caspar Lavater. Many authors are linked to physiognomic theories. The paper shows Józef Ignacy Kraszewski as a writer fascinated by physiognomy. It focuses on his vividness of descriptions and his interest in people’s appearance and their surroundings. The article outlines the most important physiognomic descriptions from Dziwadła. It also depicts interpretations of portraits by means of physiognomic theories. The aim of article is to analyze the physiognomic signs in works by J. I. Kraszewski based on the examples from Dziwadła.
Artykuł skupia się na zagadnieniu fizjonomiki w literaturze polskiej XIX wieku. Przedstawiono krótki zarys historii fizjonomiki. Zaprezentowano najważniejszych badaczy tej dziedziny, m.in. Giambattistę Della Portę i Johanna Caspara Lavatera. Następnie ukazano powiązania pisarzy z fizjonomiką.Przedstawiono sylwetkę Józefa Ignacego Kraszewskiego jako fizjonomisty. Zwrócono uwagę na plastykę jego opisów oraz zainteresowania fizjonomią człowieka i jego otoczenia. Następnie odnaleziono najważniejsze ślady fizjonomiczne w powieści Dziwadła. Przedstawiono także ich interpretację za pomocą teorii fizjonomicznych. Artykuł ma na celu ukazanie istotnych rysów fizjonomicznych w twórczości Kraszewskiego na przykładzie powieści Dziwadła.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2016, 34, 1
0239-426X
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Salons and Scientific-Literary Meetings Organized by Warsaw Lawyers in the Second Half of the 19th Century: Their Social and Cultural Role
Autorzy:
Koredczuk, Bożena
Koredczuk, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/618361.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
scientific and literary salons
private meetings
Warsaw lawyers
the second half of the 19th century
salony naukowo-literackie
zebrania prywatne
adwokaci warszawscy
druga połowa XIX w.
Opis:
In the 19th century, scientific-literary and artistic salons have already had a long tradition in Polish culture. Since they derived from the French model, they were usually organized by aristocrats. In the second half of the 19th century, Polish intelligentsia, including lawyers, organized similar meetings, which led to a social intermingling of their profession. They regularly met in the private houses of Warsaw lawyers, such as Edward Leo (1828–1901), Aleksander Kraushar (1843–1931), Lucjan Wrotkowski (1847–1902) and Adolf Suligowski (1849–1932). Professional as well as scientific, literary and artistic issues were discussed at the meetings. Newly published Polish and foreign books were presented, fragments of texts were read and discussed, which propagated book culture in the circles of Warsaw lawyers.
W XIX w. w kulturze polskiej salony naukowo-literackie i artystyczne miały już długą tradycję, wzorowaną na francuskiej, stąd były najczęściej organizowane przez arystokrację. W drugiej połowie XIX w. inteligencja polska (w tym adwokaci) organizowała na ich wzór podobne spotkania integrujące środowisko zawodowe. Regularnie zbierano się w domach znanych warszawskich adwokatów: Edwarda Leo (1828–1901), Aleksandra Kraushara (1843–1931), Lucjana Wrotnowskiego (1847–1902) i Adolfa Suligowskiego (1849–1932). Na zebraniach tych dyskutowano zarówno o sprawach zawodowych, jak i o kwestiach naukowych, literackich i artystycznych. Prezentowano nowości książkowe, polskie i obce, czytano fragmenty prac oraz wymieniano się uwagami na temat lektury, propagując w środowisku adwokatów warszawskich kulturę książki.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2016, 25, 3
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Typy” komiczne szlacheckiej prowincji w cyklu Ostatni z Nieczujów Zygmunta Kaczkowskiego
Autorzy:
Puzio, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607730.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Zygmunt Kaczkowski
comic characters
Sarmatic literature in the 19th century
cycle of short stories and novels
typy komiczne
literatura sarmacka w XIX wieku
cykl opowiadań i powieści
Opis:
The paper looks at the comic characters of Polish provincial gentry in Zygmunt Kaczkowski’s six-volume cycle of short stories and novels Ostatni z Nieczujów (The Last of the Nieczujas), published between 1853 and 1855, but first periodically printed. According to modern researchers and critics of the 19th century Kaczkowski is numbered among the most important 19th-century writers, who included Sarmatic issues in their prose. Attention is paid to the following characters: noblemen who become frenchified and abandoned old Polish tradition, versus conservatists and traditionalists; eccentrics lords and infamous revellers; brave and reckless fellows, who fight duels or live a life of soldiering, poverty-stricken noblemen and cosmopolitan free-thinkers.
Artykuł podejmuje problematykę typów komicznych polskiej prowincjonalnej szlachty, przedstawionych w sześciotomowym cyklu krótkich opowiadań i powieści Zygmunta Kaczkowskiego pt. Ostatni z Nieczujów, wydanym w latach 1853–1855. W opinii współczesnych badaczy i dziewiętnastowiecznych krytyków Kaczkowski należy do najważniejszych prozaików nurtu sarmackiego w literaturze polskiej. Przedmiotem zainteresowania są typy: sfrancuziałych szlachciców, odrzucających staropolską tradycję, przeciwstawionych tradycjonalistom; junaków: pojedynkowiczów i wojaków; magnackich awanturników i hulaków; chudopachołków szlacheckich i oświeconych wolnomyślicieli.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2016, 34, 1
0239-426X
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność publicystyczna Kazimierza Kralczyńskiego w upowszechnianiu problematyki higieniczno-zdrowotnej w Galicji w drugiej połowie XIX w.
Autorzy:
Uberman-Kluz, Dominika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/614497.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
journalist activity
Kazimierz Kralczyński
health and hygiene awareness
health prevention and education of Galicia in the second half of the 19th century
działalność publicystyczna
wiedza medyczna i higieniczno-zdrowotna
ochrona zdrowia i oświata zdrowotna w Galicji w drugiej połowie XIX w.
Opis:
Kazimierz Kralczyński – a surgeon, specialist in midwifery, a castle and regional physician in Galicia – in the second half of the 19th century published articles devoted to health issues, health prevention, and health education of the population of Galicia of those times. The analysis of his numerous types of writings enabled to reconstruct the health condition of the inhabitants of the region in the second half of the 19th century. It has to be stressed that his journalist activity did not register the full picture of the poverty of the Galician villages, their health condition, the level of education and awareness of health issues. Instead, it showed the most dramatic instances indicating the need for disseminating and spreading knowledge in this area.
Kazimierz Kralczyński – doktor medycyny, chirurgii i akuszerii, lekarz zamkowy i powiatowy w Galicji – w drugiej połowie XIX w. podjął działalność publicystyczną dotyczącą problematyki higieniczno-zdrowotnej, ochrony zdrowia i oświaty zdrowotnej społeczności galicyjskiej. Dokonana rekonstrukcja treści jego artykułów, sprawozdań, orzeczeń i korespondencji pozwoliła po części odtworzyć sytuację higieniczno-zdrowotną w Galicji w tym okresie. Należy podkreślić, że działalność publicystyczna Kralczyńskiego nie zarejestrowała pełnego obrazu biedy wsi galicyjskiej, jej stanu higieniczno-zdrowotnego, poziomu wiedzy i świadomości w zakresie ochrony zdrowia i higieny publicznej, lecz ukazywała jedynie sytuacje najbardziej dramatyczne, wskazujące na potrzebę upowszechniania wiedzy medycznej, sanitarnej i higienicznej.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia; 2018, 31, 2
0867-2040
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
On the Progress of Research on the History of Modern Criminal Law Science in Poland
Autorzy:
Janicka, Danuta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/619301.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
criminal law of the 19th–20th century
criminal law science in Poland
Polish academic literature
prawo karne XIX–XX w.
polska nauka prawa karnego
polskie piśmiennictwo naukowe
Opis:
The article presents and evaluates the state of research concerning the history of modern criminal law science in Poland. The author indicates that these studies have been conducted by legal historians and criminal law experts. Over the last 30 years, there appeared a number of historical and legal contributions to the biographies and works of distinguished Polish lawyers of the 19th and early 20th centuries. In addition, criminal lawyers published a monograph on the most eminent Polish scholar – Juliusz Makarewicz. They also contributed to re-edition of many works by Makarewicz.
Niniejsze opracowanie przedstawia i ocenia stan badań nad historią nowoczesnej nauki prawa karnego w Polsce. Autorka wskazuje, że badania te prowadzą historycy prawa oraz specjaliści prawa karnego. W ciągu ostatnich 30 lat ukazał się szereg przyczynków historyczno-prawnych do biografii i twórczości wybitnych polskich prawników działających w XIX i na początku XX w. Ponadto karnicy wydali monografię o najwybitniejszym polskim uczonym – Juliuszu Makarewiczu, a także doprowadzili do reedycji jego wielu prac.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2016, 25, 3
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Confiscation or Sequestration of Monastic Properties in the Kingdom of Poland in 1864?
Autorzy:
Uruszczak, Wacław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/618315.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Kingdom of Poland (Congress Poland)
the January Uprising of 1863
the Church in Poland in the 19th century
the dissolution of the monasteries
Tsar Alexander II’s ukase of October 27 November 8
1864 on the dissolution of the monasteries
Królestwo Polskie kongresowe
powstanie styczniowe 1863 r.
Kościół w Polsce w XIX w.
kasata klasztorów
ukaz cara Aleksandra II z dnia 27 października/8 listopada 1864 r. o kasacie klasztorów
Opis:
After the fall of the January Uprising (1863/1864), the Tsarist government abolished the last elements of political and administrative autonomy of the Kingdom of Poland, transforming it into the Vistula Land. Insurgents and their families as well as the Catholic Church, as a major mainstay of Polishness, were most affected by the Tsarist repressions. One of the major points of these anti-Church repressions conducted by the Tsarist government was the dissolution and reorganization of monasteries carried out under the ukase issued by Tsar Alexander II on October 27/November 8, 1864. The dissolution of the monastery entailed the occupation of the whole monastic property. The monastery church was turned over to the nearest parish administration as a parish or rectorial church. Land and other properties were transferred to the management of the State Treasury. In historical literature, the question of secularization of the properties which belonged to the abolished and closed monasteries in 1864 is neither clear-cut nor free from doubts. Was it really about taking over monastic goods by the State Treasury?In the article, the author proves that the Tsar’s ukase of 1864 did not claim the state-owned property towards the occupied monastic land. The land remained the property of the Church, staying under indefinite State Treasury management (the so-called sequestration). The question arises, however, as to which ecclesiastical legal person that property belonged to, since the current holder of property law, namely the monastery was disbanded. The answer to this question can be found in the Ukase which states that the property is under “diocesan sovereignty”, namely the bishop or archbishop relevant for the particular monastery’s location. It also remained in line with the regulations of canon law of the Catholic Church. The principle of canon law has been and still is that in case of the liquidation of an ecclesiastical moral (legal) person, its assets automatically, by virtue of law, become the property of the legal (directly superior) person. This principle was established by a canon 1501 of the Code of Canon Law of 1917, whose regulation was a repetition of the principles of the Corpus Juris Canonici which was used in the 19th century. Tsar of Russia and his officials were obliged to respect the norms of canon law of the Catholic Church in the Kingdom of Poland (Congress Poland) under the Concordat of August 3, 1847 concluded between Tsar Nicholas I and Pope Pius IX. In case of the liquidation of the monastery under the Ukase of 1864 with simultaneous taking over the monastic properties by the State management, they did not become no one’s property. Under canon law, this property was automatically transferred to the ecclesiastical, legal (directly superior) person.
Po pokonaniu zrywu niepodległościowego Polaków, jakim było powstanie styczniowe 1863/1864 r., rząd carski zlikwidował pozostałości odrębności ustrojowo-administracyjnej Królestwa Polskiego, przekształcając je w rosyjski Kraj Przywiślański. Represje dotknęły w największym stopniu uczestników powstania i ich rodziny oraz Kościół katolicki jako główną ostoję polskości. Jednym z ważniejszych punktów tych antykościelnych represji podjętych przez rząd carski była kasata i reorganizacja klasztorów dokonana na mocy ukazu wydanego przez cara Aleksandra II w dniu 27 października/8 listopada 1864 r. Kasata klasztoru pociągała za sobą zajęcie całego mienia klasztornego. Kościół klasztorny oddawano do administracji najbliższej parafii jako kościół parafialny lub rektoralny. Grunty i nieruchomości innego rodzaju przekazano w zarząd i zawiadywanie Skarbu Państwa. Sprawa sekularyzacji nieruchomości należących do zniesionych i zamkniętych klasztorów w 1864 r. nie jest przedstawiona w literaturze historycznej w sposób jednoznaczny i wolny od wątpliwości. Czy rzeczywiście chodziło tutaj o przejęcie dóbr klasztornych na własność Skarbu Państwa?W artykule autor dowodzi, że ukaz carski z 1864 r. nie ustanawiał własności Skarbu Państwa w stosunku do zajętych gruntów klasztornych. Grunt ten pozostawał własnością kościelną, pozostając w bezterminowym zarządzie (tzw. sekwestrze) Skarbu Państwa. Rodzi się jednak pytanie, do jakiej kościelnej osoby prawnej należała ta własność, skoro dotychczasowy podmiot prawa własności (czyli klasztor) został skasowany. Odpowiedź na to udziela sam ukaz, z którego treści wynika implicite, że własność ta przypadła „zwierzchności diecezjalnej”, czyli biskupowi lub arcybiskupowi właściwemu ze względu na położenie danego klasztoru. Pozostawało to także w zgodzie z przepisami prawa kanonicznego Kościoła katolickiego. Zasadą prawa kanonicznego było i jest w dalszym ciągu, że w przypadku likwidacji kościelnej osoby moralnej (prawnej) jej majątek automatycznie z mocy prawa przechodzi na własność osoby prawnej bezpośrednio wyższej. Regułę tę stanowił kanon 1501 Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1917 r., którego przepis stanowił powtórzenie zasad zawartych w obowiązującym w XIX w. Corpus Iuris Canonici. Do respektowania przepisów prawa kanonicznego Kościoła katolickiego na terenie Królestwa Polskiego (kongresowego) zobowiązywał cara Rosji i jego urzędników konkordat z dnia 3 sierpnia 1847 r. zawarty przez cara Mikołaja I z papieżem Piusem IX. W przypadku likwidacji klasztoru na mocy ukazu z 1864 r., z jednoczesnym objęciem w zarząd państwowy należących do niego nieruchomości, nie stawały się one własnością niczyją. Na mocy prawa kanonicznego własność ta automatycznie przechodziła na rzecz kościelnej osoby prawnej bezpośrednio wyższej.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2016, 25, 3
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Promocja zdrowia i prawidłowego rozwoju psychofizycznego dziewcząt na łamach czasopism kobiecych z drugiej połowy XIX i początków XX w.
Autorzy:
Kalinowska-Witek, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/614843.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
bringing up of girls at the turn of the 19th and 20th century
upbringing mistakes made by parents
the normal physical development of girls
wychowanie dziewcząt na przełomie XIX i XX w.
błędy wychowawcze rodziców
rozwój fizyczny dziewcząt
Opis:
Health is the basic right of a man. Care for proper development of seed lies with parents. They provide food to the child, care of proper outfit, organise its leisure time. They give specified principles and beliefs concerning health to the son and daughter. In the second half of 19th century in lots of middle-income families were governed by convenance and public opinion rather in these items than reliable knowledge and common sense. Parents took improper attitude, especially towards their daughters. That was why publicists of journals were criticising that improper attitude to bringing up girls – the future mothers – out of concern of their health. To get knowledge of publicist opinions on mistakes made by parents against their daughter’s bringing, the author of this paper held library queries with several journals including: “Bluszcz”, “Tygodnik Mód i Powieści”, “Dobra Gospodyni”. The authors of the studied releases were not only focused on criticising the improper behaviours, but they also showed tips, guides what to do to reinforce right development of girls.
Zdrowie jest podstawowym dobrem człowieka. Troska o prawidłowy rozwój potomstwa spoczywa na rodzicach. To oni dostarczają dziecku pożywienie, dbają o właściwy ubiór, organizują czas wolny. Ponadto przekazują synowi i córce określone wartości i przekonania związane ze zdrowiem. W drugiej połowie XIX w. w wielu średniozamożnych rodzinach kierowano się w tej sprawie konwenansem i opinią publiczną, a nie rzetelną wiedzą i zdrowym rozsądkiem. Rodzice przyjmowali niewłaściwe postawy, zwłaszcza w stosunku do córek. Dlatego publicyści czasopism, w trosce o zdrowie dziewcząt – przyszłych matek, krytykowali niewłaściwe podejście do ich wychowania. W celu poznania opinii publicystów na temat błędów rodziców w wychowaniu córek autorka przeprowadziła kwerendę biblioteczną kilku czasopism, m.in. takich jak: „Bluszcz”, „Tygodnik Mód i Powieści”, „Dobra Gospodyni”. Autorzy analizowanych publikacji nie skupiali się jedynie na krytyce niewłaściwych zachowań, ale też podawali wskazówki, jak postępować, aby wspomagać prawidłowy rozwój dziewcząt.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia; 2018, 31, 2
0867-2040
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cystersi z klasztorów skasowanych w 1819 r. w diecezji sandomierskiej. Studium biograficzno-prozopograficzne
Cistercians from Monasteries Dissolved in 1819 in the Diocese of Sandomierz. A Biographical and Prosopographical Study
Autorzy:
Stępień, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33908753.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
the Cistercians
monastery
Koprzywnica
Wąchock
Sulejów
dissolution
prosopography
19th century
cystersi
klasztor
kasata
prozopografia
XIX w.
Opis:
Przedmiotem analizy biograficzno-prozopograficznej uczyniono konwenty klasztorne trzech ośrodków cysterskich: w Koprzywnicy, Sulejowie i Wąchocku, które w czasie kasaty w 1819 r. znajdowały się w granicach diecezji sandomierskiej. Skład personalny klasztorów w początkowym okresie supresji stanowiło ogółem 55 zakonników. W pierwszym etapie badań przygotowano kartotekę biograficzną, która posłużyła do przeprowadzenia analizy w zakresie pochodzenia społecznego, narodowościowego i terytorialnego oraz liczebności i struktury wieku omawianych wspólnot. Przedmiotem rozważań były też pokasacyjne losy mnichów. Podstawowy materiał źródłowy stanowiły akta ogólne i personalne duchowieństwa, schematyzmy diecezjalne i zakonne oraz akta parafialne i księgi metrykalne.
The subject of the biographical and prosopographical analysis were the convents of three Cistercian monastery, in Koprzywnica, Sulejów and Wąchock, which during the dissolution in 1819 were within the borders of the Sandomierz diocese. The personal composition of the monasteries in the initial period of suppression consisted of a total of 55 monks. In the first stage of the research, a biographical index was prepared, which was used to analyze the social, national and territorial origins as well as the numerical and age structure of the discussed communities. The post-dissolution fate of the monks was also the subject of scientific reflection. The primary source material is comprised by general and personal files of the clergy, diocesan and monastic schematisms, as well as parish files and record books.
Źródło:
Res Historica; 2023, 55; 395-453
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pamiętniki i listy polskich autorów z Ziem Zabranych (Litwa, Białoruś, Ukraina) w XIX stuleciu. Uwagi na marginesie zakończonych dwu projektów Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki – perspektywy badań źródłowych
Memoirs and Letters of Polish Authors from the Western Krai (Lithuania, Belarus, Ukraine) in the 19th Century. Comments on the Margins of Two Completed Projects of the National Program for the Development of Humanities – the Perspectives of Source Research
Autorzy:
Caban, Wiesław
Michalska-Bracha, Lidia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33918706.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Diaries
letters
19th century
Western Krai
Siberia
exile
National Program for the Development of Humanities
Ziemie Zabrane XIX wiek
pamiętniki i listy
Syberia
Narodowy Program Rozwoju Humanistyki
Opis:
Artykuł dotyczy charakterystyki i podsumowania wyników badań prowadzonych w latach 2013–2019 przez międzynarodowy zespół historyków w Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach, w ramach dwóch projektów naukowych w programie Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki. Ich celem było zinwentaryzowanie i opracowanie rękopiśmiennych pamiętników i listów polskich autorów pochodzących z Ziem Zabranych w XIX w. oraz przeprowadzenie badań na temat obrazu polskich zesłańców na Syberii Zachodniej w drugiej połowie XVIII i w XIX w. w oczach Rosjan i ludności syberyjskiej. Przeprowadzone kwerendy źródłowe w licznych krajowych i zagranicznych zbiorach archiwalnych oraz bibliotecznych (Rosja, Białoruś, Ukraina, Litwa, Francja, Anglia) pozwoliły na skatalogowanie ponad pięciu tysięcy pozycji rękopiśmiennych i drukowanych pamiętników oraz listów polskich autorów pochodzących z Ziem Zabranych i związanych z tym obszarem. Badania te zwróciły uwagę na skalę problemu, jeśli chodzi o dostępność dokumentacji źródłowej dotyczącej powyższej tematyki i możliwości jej pozyskiwania oraz wskazały na konieczność kontynuacji tych badań, ze zwróceniem szczególnej uwagi na aspekty źródłoznawcze i edytorskie.
The article presents the characteristics and summary of the results of research conducted in the years 2013–2019 by an international team of historians at Jan Kochanowski University of Kielce, as part of two scientific projects under the program of the National Program for the Development of Humanities. Their goal was to catalog and compile the handwritten diaries and letters of Polish authors from the Western Krai in the 19th century, and to conduct research on the image of Polish exiles in Western Siberia in the second half of the 18th and in the 19th century in the eyes of Russians and the Siberian population. Source queries conducted in numerous domestic and foreign archival and library collections (Russia, Belarus, Ukraine, Lithuania, France, England) allowed to catalog over 5,000 handwritten and printed diaries and letters of Polish authors from the Western Krai and connected to this area. These studies drew attention to the scale of the problem in terms of the availability of source documentation on the above topics and the possibility of obtaining it, and indicated the need to continue this research, paying particular attention to the source and editorial aspects.
Źródło:
Res Historica; 2023, 56; 259-279
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Место государственной канцелярии в структуре власти Российской империи XIX века
Autorzy:
Ружицкая, Ирина
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/631596.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
19th-century Russian Empire, administration, State Council, state chancellery, state secretary, bureaucracy, rationalisation of the operation of chancellery
Российская империя XIX в., государственное управление, Государственный совет, государственная канцелярия, государственный секретарь, бюрократия, рационализация канцелярского производства
Opis:
State chancellery was the chancellery of the State Council, the supreme advisory body in the Russian Empire. Its role in the political life of Russia differed in the various periods of its existence. Its power was at its highest between 1810 and 1812, when it was headed by M.M. Speransky. His power was virtually unlimited, and he remained in direct contact with the Tsar. In later periods, neither the chancellery nor its leader achieved similar levels of importance. Nonetheless, there were times when it played an important role in the Empire’s lawmaking process. Its importance correlated with the eminence of its leader. The chancellery was the institution which initiated the transition to rational forms of administering the Empire.
Государственная канцелярия – канцелярия высшего законосовещательного органа Российской империи, Государственного совета. В разные периоды своего существования она играла неодинаковую роль в политической жизни страны. Эпохой всевластия государственной канцелярии стали 1810–1812 гг., когда ее возглавлял М.М. Сперанский. Его власть была безграничной, он непосредственно контактировал с императором. Впоследствии такого положения государственная канцелярия и ее руководитель никогда не достигали. Тем не менее были времена, когда она играла заметную роль в законодательной политике империи. Эта роль была тем более значимой, чем выше было реноме ее руководителя. С Государственной канцелярии в империи начался переход на рациональные формы управления.Kancelaria państwa – kancelaria wyższego organu doradczego w Imperium Rosyjskim, czyli Rady Państwa. W różnych okresach swojego funkcjonowania odgrywała ona niejednakową rolę w życiu politycznym kraju. Epoką wszechwładzy kancelarii państwowej były lata 1810–1812, kiedy na jej czele stanął M.M. Sperański. Jego władza była nieograniczona, pozostawał w bezpośrednim kontakcie z imperatorem. W późniejszym czasie ani kancelaria, ani jej naczelnik nigdy nie osiągnęli takiej pozycji. Niemniej jednak zdarzały się okresy, kiedy odgrywała ona istotną rolę w polityce prawodawczej Imperium. Jej znaczenie było tym ważniejsze, im większą renomą cieszył się jej naczelnik. Od kancelarii państwa rozpoczęło się przejście do racjonalnych form zarządzania w Imperium.
Źródło:
Res Historica; 2017, 44
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
On the National Substance. The Role of the Diet of Galicia and Lodomeria and National Department in Preserving Jan Matejko’s Heritage
Autorzy:
Małecki, Marian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/618335.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Diet of Galicia and Lodomeria
the Galician National Department
Jan Matejko’s House
Jan Matejko
Galicia
Cracow
the Galician autonomy
Matejko’s funeral
19th-century painting
Sejm Krajowy Galicyjski
Wydział Krajowy Galicyjski
Dom Jana Matejki
Galicja
Kraków
autonomia galicyjska
pogrzeb Matejki
malarstwo XIX w.
Opis:
The paper discusses the relations between the Galician autonomy authorities, particularly those of the National Department, and Jan Matejko, the most prominent 19th-century Polish painter. These relations reached their climax when the Galician Sejm purchased a collection of items of national significance which belonged to the artist. Noticeable efforts were made during the establishing and subsidizing the museum in Cracow which was named after Jan Matejko. In addition, the paper describes the contribution of the National Department to the preparation of Jan Matejko’s funeral. The description relies on the material – previously not explored – stored in the State Archives of Lviv. The paper sheds a new light on the previously unknown facts illustrating the attitude assumed by the Galician autonomy authorities toward the Galician 19th-century national art.
Autor ukazał w pracy relacje zachodzące między władzami autonomii galicyjskiej, w szczególności między Wydziałem Krajowym a Janem Matejką, najwybitniejszym malarzem polskim XIX w. Punktem kulminacyjnym tych relacji był dokonany przez sejm galicyjski zakup pamiątek narodowych zgromadzonych przez artystę w ciągu swego życia, a po jego śmierci – udział władzy krajowej w zachowaniu w całości substancji artystycznej malarza w postaci powołania i dotowania muzeum jego imienia w Krakowie. Osobno ukazano wkład Wydziału Krajowego w przygotowanie pogrzebu Jana Matejki, opierając się o nieprzebadany dotąd materiał Archiwum Państwowego we Lwowie. Praca rzuca nowe światło na nieznane dotąd relacje między władzami autonomii galicyjskiej a sztuką narodową dziewiętnastowiecznej Galicji.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2016, 25, 3
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dziewiętnastowieczne katalogi wystaw artystycznych jako źródło bibliologiczne
Autorzy:
Piechota, Grażyna
Kida-Bosek, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/681197.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Polish society, 19th century, catalog of artistic exhibitions, bibliographic research, occasional printing, documents of social life, book culture, architecture of the catalog, construction of the exhibition catalog, frame of the catalog of the exhibition
społeczeństwo polskie, XIX wiek, katalog wystawy artystycznej, badania bibliologiczne, druk okolicznościowy, dokumenty życia społecznego, kultura książki, architektura katalogu, budowa katalogu wystawy, rama wydawnicza katalogu wystawy, estetyka katalogu,
Opis:
The aim of the article was a bibliological analysis of over thirty catalogs of artistic exhibitions published in the 19th century for the needs of public institutions related to art. It was important to clarify what catalogs of exhibitions are, paying attention to their promotional and functional functions. An attempt was made to answer the question about the purpose of issuing and the form (typology) of this type of ephemeral prints. The bibliological analysis of catalogs of exhibitions covered conversions, including the content, topography of publishing centers in the repertoire of which these types of prints appear, as well as the architecture of catalogs, i.e. external construction (format, paper, binding) and internal (fonts, composition of the main text and auxiliary materials, publishing frame). Significant research was conducted, paying attention to the recipient/reader of catalogs, as well as to the aesthetics (readability of the magazine and graphic techniques) of catalogs of artistic exhibitions.
Celem artykułu była analiza bibliologiczna ponad trzydziestu katalogów wystaw artystycznych wydawanych w XIX wieku na potrzeby instytucji publicznych związanych ze sztuką. Istotne było doprecyzowanie, czym są katalogi wystaw ze zwróceniem uwagi na ich funkcje promocyjne i użytkowe. Starano się odpowiedzieć na pytanie o cel wydawania oraz formę (typologię) tego rodzaju druków ulotnych. Analiza bibliologiczna katalogów wystaw obejmowała przemiany, m.in. w zawartości treściowej, topografii ośrodków wydawniczych, w których repertuarze pojawiają się tego typu druki, jak również w architekturze katalogów, czyli budowie zewnętrznej (format, papier, oprawa) i wewnętrznej (czcionki, kompozycja tekstu głównego i materiałów pomocniczych, rama wydawnicza). Istotne badania przeprowadzono w obrębie tytulatury, zwracając uwagę na adresata/czytelnika katalogów, jak również w estetyce (czytelność pisma i techniki graficzne) katalogów wystaw artystycznych.
Źródło:
Folia Bibliologica; 2017, 59
2449-8246
1230-2376
Pojawia się w:
Folia Bibliologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-15 z 15

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies