Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "historyczny" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-13 z 13
Tytuł:
W jaki sposób filmowa forma uhistorycznia filmową narrację i ekranowy świat przedstawiony? Analiza zjawiska na wybranych przykładach
How Does the Film Form Historicize the Film Narrative and the World Depicted on the Screen? Analysis of the Phenomenon on Selected Examples
Autorzy:
Witek, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33921923.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
historicity
historical film
paratexts
cinematic historical style
cinematic poetics of historicity
visual history
historyczność
film historyczny
parateksty
filmowy styl historyczny
filmowa poetyka historyczności
historia wizualna
Opis:
Artykuł podejmuje problematykę estetyczno-formalnych strategii uhistoryczniania filmowej narracji i ekranowego świata przedstawionego w kinie historycznym. Pokazuje za pomocą jakich strategii – formalnych środków wyrazu – filmowa narracja i świat przedstawiony są uhistoryczniane. We wstępie zostaje wprowadzone kluczowe pojęcie analityczne – historyczność. Kategoria historyczności jest ukazana jako heterogeniczna, wymagająca za każdym razem konceptualizacji zrelatywizowanej do kulturowego kontekstu jej użycia. W artykule jest ona pojmowana na różne sposoby, np. jako: zmienność/istnienie w czasie (sposób pojmowania czasu); powtarzalność; przeszłość; chronologiczność; linearność; warstwowość; rytmiczność; przyczynowość; rozwój; postęp; przesunięcie/zwrot ku przeszłości/nawiązania do przeszłości; (futurystyczna) projekcja przeszłości; tradycja; pamięć przeszłości; świadomość (historyczna); naukowość (historiograficzność); doniosłość; nieaktualność/anachroniczność/archaiczność/dawność; styl myślowy; narracyjność; dyskursywność; dokumentalność/źródłowość; metahistoryczność; gatunkowość. Strategie uhistoryczniania filmowej narracji oraz filmowego świata przedstawionego są w tekście pojmowane jako rozliczne sposoby wyposażania filmu w różnego rodzaju formalno-filmowe oznaki historyczności, pozwalające uzyskać w akcie aktualizacji dzieła przez widza/badacza wrażenie efektu historyczności narracji i świata przedstawionego. Tworzą one filmową poetykę historyczności. W kolejnych częściach artykułu na przykładzie różnych filmów analizowane są oznaki historyczności w funkcji uhistoryczniania filmowej narracji i świata przedstawionego. Składają się na nie: (1) parateksty; (2) kompozycja narracji filmowej.
The article deals with the issue of aesthetic-formal strategies of historicizing the film narrative and the screen world presented in historical cinema. It shows by means of which strategies – formal means of expression – the film narrative and the world depicted are historicized. In the introduction, a key analytical concept – historicity – is introduced. The category of historicity is shown as heterogeneous, requiring each time a conceptualization relativized to the cultural context of its use. In the article it is conceptualized in various ways, e.g. as: variability/existence in time (a way of understanding time); repetition; past; chronological; linearity; layering; rhythmic; causal; development; progress; shift/turn to the past/references to the past; (futuristic) projection of the past; tradition; memory of the past; (historical) consciousness; scholarly (historiographical); momentousness; obsolescence/ anachronism/ archaicity/ antiquity; style of thought; narrative; discursive; documentary/source; meta-historical; genre. The strategies of historicizing the film narrative and the cinematic world presented are conceived in the text as the numerous ways of equipping the film with various kinds of formal/filmic signs of historicity, allowing to obtain in the act of actualization of the work by the viewer/researcher the impression of the effect of historicity of the narrative and the world presented. They form the film poetics of historicity. In the following sections of the article, signs of historicity in the function of historicizing the cinematic narrative and the depicted world are analyzed on the example of various films. They consist of (1) paratexts; (2) the composition of the film narrative.
Źródło:
Res Historica; 2023, 56; 1167-1202
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Brytyjskie spektakle historyczne (pageants) 1905–1939. Stan i perspektywy badań
British Historical Performances (Pageants) 1905–1939: State and Prospects of Research
Autorzy:
Bejda, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2056217.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
pageant
historical performance
Louis N. Parker
performers
audience
spektakl historyczny
wykonawcy
publiczność
Opis:
Brytyjskie spektakle historyczne (pageants) były niezwykle popularne w okresie 1905–1939. Pomimo zaangażowania w nich milionów Brytyjczyków, zarówno jako wykonawców, jak i jako publiczności, dopiero od lat 90. XX wieku stały się tematem badań. Idea, organizacja i odbiór społeczny przyciągały uwagę badaczy. Tematem artykułu są wybrane problemy badawcze: czy pageant był wynalazkiem Louisa N. Parkera, jaką rolę odgrywały te spektakle w życiu lokalnej społeczności, a wreszcie czy te przedsięwzięcia spajały społeczeństwo czy może wywoływały animozje społeczne. Omówiono też bazę danych (The Redress of the Past: Historical Pageants in Britain) zawierającą kilkaset pageantów oraz perspektywy badawcze wynikające z jej wykorzystania.
British historical pageants were extremely popular during the period 1905–1939. Despite the involvement of millions of British people as performers and audiences, it was not until the 1990s that they became the subject of research. The idea, organization and public perception attracted the attention of researchers. The subject of the article are selected research problems: Was the pageant an invention of Louis N. Parker? What role did these performances play in the life of the local community? Did these undertakings finally hold society together, or perhaps they caused social animosities? The database (The Redress of the Past: Historical Pageants in Britain) containing several hundred pageants and research perspectives resulting from its use is also discussed.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; 2021, 76; 207-221
0239-4251
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozwój przestrzenny Łęcznej jako ośrodka Lubelskiego Zagłębia Węglowego
Autorzy:
Kolanowski, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/763182.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
local development, city, historical aspect, spatial changes
rozwój lokalny, miasto, aspekt historyczny, zmiany przestrzenne
Opis:
The aim of the paper is to present the spatial development of Łęczna as a center of the Lublin Coal Basin against the background of attempts to control the city development by means of legal acts in various socio-economic conditions, from the 1970s until 2017. The main source materials were archival documents regarding the planned construction of the Lublin Coal Basin, local spatial development plans and data on the registration of buildings in the city of Łęczna. The article presents the main directions of spatial development, as a result of which the main point of the city was moved from the Old Town areas to the newly-created central areas. The analysis was conducted using GIS tools and statistical methods to present changes in the purpose of the area and the character of the city’s development. The analysis of the data showed that the expansion of buildings in the city space took place in a planned manner. This made it possible to minimize spatial confl icts within the city. As a result of dynamic spatial changes, the newly built multi-storey building has become the dominant form of the city’s development.
Celem pracy jest przedstawienie mechanizmów rozwoju przestrzennego Łęcznej jako ośrodka Lubelskiego Zagłębia Węglowego na tle prób sterowania rozwojem miasta za pomocą aktów prawnych w różnych uwarunkowaniach społeczno-gospodarczych, w okresie od lat siedemdziesiątych XX w. do 2017 r. W pracy ukazane zostały główne kierunki rozwoju przestrzennego, w wyniku którego przeniesiony został punkt ciężkości miasta z terenów staromiejskich na nowo powstałe tereny centralne. W pracy wykorzystano analizę przy użyciu narzędzi GIS i metody statystyczne w celu przedstawienia zmian przeznaczenia terenu oraz charakteru zabudowy Łęcznej. Analiza danych wykazała, że ekspansja trwałego zainwestowania na obszarze miasta odbywała się w sposób planowy. Umożliwiło to zminimalizowanie konfl iktów przestrzennych na terenie miasta. W wyniku dynamicznych zmian przestrzennych nowo powstała zabudowa wielokondygnacyjna stała się dominującą formą zabudowy Łęcznej.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia; 2018, 73
0137-1983
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Człowiek w nieludzkim świecie wojny - Gałązka rozmarynu Zygmunta Nowakowskiego
Autorzy:
Gosik-Kapelińska, Iwona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607698.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
interwar drama
historical drama
popular drama
interwar period
Józef Piłsudski
dramat dwudziestolecia międzywojennego
dramat historyczny
dramat popularny
Dwudziestolecie międzywojenne
Opis:
Gałązka rozmarynu [Rosemary Twig] is a popular art. The article attempts to identify the distinctive features of this type of writing with the aim of positioning it against an earlier literary tradition. In the drama two trends are shown: on the one hand – building a legend of Brigadier Piłsudski and legionary community; on the other – depriving people of heroic qualities: portraying a biological perspective of war participants.
Gałązka rozmarynu jest sztuką popularną. W artykule podjęto próbę określenia cech dystynktywnych tego typu pisarstwa, usytuowania go względem tradycji literackiej. W dramacie zaznaczają się dwie tendencje: z jednej strony budowanie legendy Brygadiera Piłsudskiego i legionowej społeczności, z drugiej – deheroizacja, ukazywanie biologicznej perspektywy uczestników wojny.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2016, 34, 1
0239-426X
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Wyobrażam sobie albo pamiętam…”. Strategie narracyjne dokumentu historycznego na przykładzie filmu „Mała Zagłada” Natalii Korynckiej-Gruz
“I Imagine or Remember…”: Narrative Strategies of a Historical Document Based on the Example of Natalia Koryncka-Gruz’s Film “A Minor Genocide”
Autorzy:
Mąka-Malatyńska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341449.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
documentary film
narrative structure
genocide
memory
post-memory
historical document
film dokumentalny
struktura narracyjna
Zagłada
pamięć
postpamięć
dokument historyczny
Opis:
Artykuł stanowi pogłębioną, kontekstową analizę filmu Natalii Korynckiej-Gruz Mała Zagłada. Autorka koncentruje się na jego strukturze narracyjnej, w której dokumentalistka próbowała oddać charakter pracy pamięci i postpamięci. Film jest dokumentalną adaptacją (auto)biograficznego eseju Anny Janko. Złożoność narracyjna tekstu literackiego znajduje odbicie w wersji filmowej, która przyjmuje kształt palimpsestu. Na jego poszczególne warstwy składa się narracja słowna trzech pokoleń kobiet, sekwencje zrealizowane współcześnie, archiwalne fotografie i zróżnicowane stylistycznie sekwencje animowane. Na pamięć traumatycznych doświadczeń nakłada się wyobrażenie o nich. Mała Zagłada jest dla autorki przykładem ponownego zbliżenia polskiego filmu dokumentalnego i literatury oraz nowej formuły dokumentu historycznego.
The article is an in-depth, contextual analysis of Natalia Koryncka-Gruz’s film A Minor Genocide. The author focuses on its narrative structure, in which the documentarian tried to reflect the nature of the work of memory and post-memory. The film is a documentary adaptation of Anna Janko’s (auto)biographical essay. The narrative complexity of the literary text is reflected in the film version, which takes the shape of a palimpsest. Its individual layers consist of verbal narratives from three generations of women, contemporary sequences, archival photographs and stylistically diverse animated sequences. The memory of traumatic experiences is superimposed on the idea of them. For the author, A Minor Genocide is an example of bringing Polish documentary film and literature closer together, as well as a new formula of a historical document.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; 2023, 78; 213-227
0239-4251
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przeszłość we współczesności. O ukraińsko-rosyjskiej recepcji "Ogniem i mieczem" Jerzego Hoffmana
Autorzy:
Podlyuk, Anastasiya
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/630787.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Jerzy Hoffman
With Fire and Sword
Ukrainian-Russian reception
ecranisation
historical film
Ogniem i mieczem
recepcja ukraińsko-rosyjska
ekranizacja
film historyczny
Opis:
The article is a reconstruction of the Ukrainian-Russian reception of Jerzy Hoffman’s With Fire and Sword movie. In the description of the reception of ecranisation behind the eastern border of Poland, the voices of experts – critics and historians of cinema, as well as non-professional audiences were used. The participation of this film in the formation of the attitude of Ukrainians to the common pages of 17th-century history was also subjected to reflection. Hoffman’s With Fire and Sword not only influenced the transformation of the way of reading the novel which is its literary basis, moving its reception from assessing historical credibility to displaying the entertainment values of the work, but also initiated the re-evaluation of the image of one of the controversial events of Polish-Ukrainian history in the spirit of searching for what unites both nations.
Artykuł stanowi rekonstrukcję ukraińsko-rosyjskiej recepcji filmu Ogniem i mieczem Jerzego Hoffmana. W opisie odbioru ekranizacji za wschodnią granicą Polski wykorzystano zarówno głosy ekspertów – krytyków i historyków kina, jak i nieprofesjonalnych odbiorców. Refleksji został również poddany udział tego filmu w formowaniu stosunku Ukraińców do wspólnych kart siedemnastowiecznej historii. Hoffmanowskie Ogniem i mieczem nie tylko bowiem wpłynęło na przemianę sposobu czytania powieści będącej jego podstawą, przesuwając jej recepcję od ocen wiarygodności historycznej ku eksponowaniu walorów rozrywkowych utworu, ale też zainicjowało przewartościowanie obrazu jednego ze spornych wydarzeń polsko-ukraińskiej historii w duchu poszukiwań tego, co łączy oba narody.
Źródło:
Acta Humana; 2018, 9
2082-4459
Pojawia się w:
Acta Humana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza krytyczna idei postępu historycznego
Autorzy:
Niemczuk, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644317.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
geschichtlicher Fortschritt
das Subjekt der Geschichte
Lebenspraktiken
historical progress
the subject of history
practices of life
postęp historyczny
podmiot historii
praktyki życia
Opis:
Im Artikel wird die kritische Analyse der Idee des historischen Fortschritts dargestellt. Gezeigt werden die Analogie dieser Idee mit dem Begriff des Fortschritts im individuel- len Leben sowie ihr werttheoretischer Kontext. Des weiteren wird auf die nötigen Bedin- gungen der praktischen Verwirklichung dieser Idee hingewiesen. Der Fortschritt selbst wird als eine in werttheoretischer Hinsicht wachsende Harmonisierung verschiedener Lebenspraktiken definiert. Abschließend wird behauptet, dass die Idee des Fortschritts nicht wirksam für den historischen Prozess angewandt werden kann, weil es in der Ge- schichte nicht ein einziges Subjekt gibt, das bewusst und zielsicher verschiedene Bereiche des Historischen harmonisch gestalten könnte.
This article presents a critical analysis of the idea of historical progress. The analogy between that idea and the notion of progress in individual lives, as well as its axiological context, is demonstrated. The necessary conditions for a practical realization of this idea are also indicated. Progress itself is defined as an axiological increase in the harmonization of different life practices. The article concludes that the idea of progress cannot be lawfully applied to the historical process, because in history there is no singular subject that might consciously and deliberately harmonize various areas of that which is historical.
W artykule przedstawiona jest analiza krytyczna idei postępu historycznego. Pokazana jest analogia tej idei z pojęciem postępu w życiu indywidualnym, a także jej kontekst aksjologiczny. Wskazane też są konieczne warunki praktycznej realizacji tej idei. Sam postęp  jest  zdefiniowany  jako  wzrastające  pod  względem  aksjologicznym   harmonizowanie różnych praktyk życia. W konkluzjach artykułu twierdzi się, że idea postępu nie może być prawomocnie zastosowana do procesu historycznego, ponieważ w historii nie ma jednego podmiotu, który mógłby świadomie i celowo harmonizować różne dziedziny tego, co historyczne.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2014, 10
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Паэзія Адама Асныка ў кантэксце беларускай культурна-гістарычнай парадыгмы
Poezja Adama Asnyka w kontekście białoruskiego paradygmatu kulturowo-historycznego
Autorzy:
Brusewicz, Anatol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32222667.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Adam Asnyk
cultural and historical paradigm
Belarusian-Polish literary borderland
paradygmat kulturowo-historyczny
białorusko-polskie pogranicze literackie
Адам Аснык
культурна-гістарычная парадыгма
беларуска-польскае літаратурнае памежжа
Opis:
The purpose of the article is to study the artistic features of the lyrics of Adam Asnyk, analyse the ideological and aesthetic foundations of his creative method and poetic style, as well as scientific understanding of the place and role of this outstanding representative of Polish literature within the Belarusian cultural and historical paradigm. To achieve this goal, on the example of individual poems, the methods of artistic interpretation by the poet of a number of issues that worried both him and Polish society in the era of post-romanticism were shown. It should be noted that A. Asnyk was a native of the so-called „Russian” Poland – those regions that, after the partition of the Polish–Lithuanian Commonwealth, together with the lands of the Grand Duchy of Lithuania (Belarusian lands), became part of the Russian Empire. This fact becomes not only one of the main factors that influenced the formation of the creative consciousness of A. Asnyk himself, but also the key to explaining how and why his poetry found a response from Belarusian writers – Yanka Luchina, Yanka Kupala, Zoska Veras, Yanka Bryl. Also, the genuine interest of Belarusians in the Polish author is explained by common cultural and historical values and traditions, a similar orientation towards representatives of the previous era (Adam Mitskevich, Juliush Slovatsky, Andrzej Toviansky) with simultaneous rejection of some principles of romantic art.
Celem artykułu jest analiza stylu poetyckiego liryki Adama Asnyka, opis podstaw ideowo-estetycznych jego metody twórczej, a także określenie miejsca i roli tego wybitnego przedstawiciela literatury polskiej w nawiązaniu do białoruskiego paradygmatu kulturowo-historycznego. Na podstawie wybranych utworów literackich autor wskazuje interpretacje artystyczne Asnyka szeregu zagadnień, które niepokoiły zarówno jego samego, jak i społeczeństwo polskie w dobie postromantyzmu. Należy zauważyć, że A. Asnyk pochodził z tzw. „ruskiej” Polski, tj. regionów, które w wyniku zaborów Rzeczypospolitej wraz z Wielkim Księstwem Litewskim (ziemie białoruskie) weszły w skład Imperium Rosyjskiego. Fakt ten był nie tylko jednym z głównych czynników, które wpłynęły na kształtowanie się świadomości twórczej samego A. Asnyka, ale także kluczem do wyjaśnienia, jak i dlaczego wiersze poety wywarły wpływ na białoruskich pisarzy – Janka Łuczynę, Janka Kupałę, Zośkę Wieras, Janka Bryla. Ponadto znaczące zainteresowanie Białorusinów polskim autorem można objaśnić wspólnymi polsko-białoruskimi wartościami i tradycjami kulturowo-historycznymi, a także nawiązaniem do przedstawicieli poprzedniej epoki (Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Andrzeja Towiańskiego) przy jednoczesnym odrzuceniu niektórych zasad estetycznych epoki romantyzmu.
Мэтай артыкула з’яўляецца вывучэнне мастацкіх асаблівасцей лірыкі Адама Асныка, аналіз ідэйна-эстэтычных асноў яго творчага метаду і паэтычнага стылю, а таксама навуковае асэнсаванне месца і ролі гэтага яркага прадстаўніка польскай літаратуры ўнутры беларускай культурна-гістарычнай парадыгмы. Для рэалізацыі дадзенай мэты на прыкладзе асобных вершаў былі паказаны спосабы мастацкай інтэрпрэтацыі паэтам шэрагу пытанняў, якія хвалявалі і яго самога, і польскае грамадства ў эпоху пострамантызму. Варта заўважыць, што А. Аснык з’яўляўся выхадцам з так званай „рускай” Польшчы – тых рэгіёнаў, якія пасля падзелу Рэчы Паспалітай разам з землямі Вялікага Княства Літоўскага (беларускімі землямі) увайшлі ў склад Расійскай імперыі. Гэты факт становіцца не толькі адным з галоўных фактараў, якія паўплывалі на асаблівасць фармавання творчай свядомасці самога А. Асныка, але і ключом да тлумачэння, як і чаму яго паэзія знаходзіла водгук у беларускіх літаратараў – Янкі Лучыны, Янкі Купалы, Зоські Верас, Янкі Брыля. Таксама непадробная цікавасць беларусаў да польскага аўтара тлумачыцца агульнымі культурна-гістарычнымі каштоўнасцямі і традыцыямі, аналагічнай арыентацыяй на прадстаўнікоў папярэдняй эпохі (Адама Міцкевіча, Юльюша Славацкага, Анджэя Тавяньскага) з адначасовым непрыманнем некаторых прынцыпаў рамантычнага мастацтва.
Źródło:
Studia Białorutenistyczne; 2022, 16; 115-131
1898-0457
Pojawia się w:
Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sovremennyj russkij istoričeskij mif i sposoby еgо vosproizvedenija
THE CONTEMPORARY RUSSIAN HISTORICAL MYTH AND ITS MANIFESTATIONS
Autorzy:
Levkievskaja, Elena E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611330.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Russian historical myth
Soviet myth
pro-Western myth
monarchic myth
‘naïve’ image of the world
national identity
zapadnichestvo [westernism]
rosyjski mit historyczny
mit sowiecki
mit prozachodni
mit monarchistyczny
„naiwny” obraz świata
tożsamość narodowa
zapadniczestwo
Opis:
Współczesny rosyjski mit historyczny i sposoby jego uobecniania – pod takim tytułem autorka rozprawy omawia modele ideologiczne, jakie funkcjonują w obiegu masowym we współczesnej Rosji współtworząc „naiwny” obraz świata, w którym odbija się społeczna samoświadomość. Obiegowe mity historyczne nie tylko porządkują i objaśniają świat i pomagają przeżyć w sytuacjach krytycznych, ale przede wszystkim budują narodową tożsamość, służą potwierdzaniu własnej wartości i odróżnianiu się od innych, obcych. Przyjmują często charakter agresywny, służą terrorowi, jak w okresie stalinowskim mity o zaostrzaniu się walki klasowej, obraz wroga-kułaka czy mit światowej rewolucji. Mity kreowane odgórnie i służące interesom władzy mają szansę zaistnieć w wymiarze społecznym tylko za zgodą samego społeczeństwa. Zaistniał np. obraz Gagarina jako narodowego bohatera, ale już próba wykreowania Walentyny Tierieszkowej, pierwszej kosmonautki, na podobną bohaterkę skończyła się fiaskiem, desakralizacją i wręcz ośmieszeniem. Mity historyczne operują pojęciem „złotego wieku”. Współcześnie w obiegu społecznym funkcjonują w Rosji trzy mity historyczne o różnym zasięgu: sowiecki, prozachodni i monarchistyczny. Dwa pierwsze stanowią parę powiązaną zasadą „lustrzanego odbicia”, opartą na pojęciu postępu i systemie binarnych opozycji. Wedle mitu sowieckiego, złoty wiek przypadał na czasy Związku Radzieckiego, potężnego supermocarstwa zdolnego obronić się przed wrogiem z zewnątrz i zabezpieczyć porządek od wewnątrz, zapewnić bezpieczeństwo socjalne prostym ludziom, tworzącego postępowy system przeciwstawiający się zgniłemu systemowi zachodniemu. Mit ten ma wciąż wielu zwolenników. Wyznawcy koncepcji prozachodniej (określonej tradycyjnie jako zapadniczestwo) rosyjski „złoty wiek” lokują w przyszłości, realną Rosję uważają za głuchą prowincję cywilizacji zachodniej lub amerykańskiej, postęp historyczny Rosji ma polegać na zbliżaniu się do zachodniego wzorca.
The article discusses commonly entertained ideological models in contemporary Russia, which constitute the “naive” worldview reflecting Russian social self-awareness. Generally known historical myths not only explain the world, organize our understanding of it and help survive in critical situations, but above all build national identity, confirm one’s self-esteem and differentiate “us” from ”them”. They frequently assume an aggressive character and reinforce planned terror, cf. the myths of class struggle or world revolution, or the image of a hostile kułak (a rich peasant) in the Stalinist period. Myths imposed from above and designed to serve the interests of the authorities can only spread on a socially significant scale through social consent. For example, the image of Gagarin as a national hero was a success but the attempt to create a similar image of a first woman astronaut Valentina Tereshkova ended in total failure or even ridicule. Historical myths are based on the idea of a “golden age”. In Russia, there currently exist three generally approved myths: Soviet, pro-Western and monarchic. The first two constitute a pair linked by a principle of a mirror image, based on the idea of progress and a system of binary oppositions. According to the Soviet myth, the “golden ago” were the times of the Soviet Union, a superpower able to defend itself, insure law and order within its boundaries, provide social stability for its citizens and create a dynamically developing system opposed to the “rotten” West. The myth is still quite popular. Supporters of the pro-Western idea (commonly called zapadnichestvo) expect the “golden age” to come in the future, Russia being a mere province of the Western or American civilization. The historical progress would consist in approaching the Western ideal. The third ideological model makes references to the so called “Russian idea” (russkaya idea), whose beginnings date back to the 16th c. teaching of the monk Filofey on Moscow as the “Third Rome”, to the idea of the uniqueness of the Russian culture and history (Dostoyevsky), to the programme of gaining “self-awareness” (initiated by Lamansky in 1892), and directly to the ideas of "Young Russians” (mladorossy) of the 1920’s, for whom the "golden age” were the times before the revolution. The central event of the 20th c. Russian history is in this model the assassination of the tsar, who represented the unity of political and religious power. A recent manifestation of the myth is the book Rossiya pered vtorym prishestviyem, published in 1998. It presents various arguments, from biblical to contemporary, in offering a revived variety of the idea of Moscow as the Third Rome, with all significant elements of the myth: ethnocentricity, sacralization of the national history, dualism of good and evil (where Orthodox Russia is good and non-Orthodox West is evil), or religious justification of the monarchic idea. Important elements of the myth are the concept of guilt and penance, understood collectively rather than individually. Although the monarchic myth aspires to being Orthodox, it is very far from the real spirit of the Orthodox Church and its principles. It presents the faith in the tsar and monarchy instead of the faith in Christ, the idea of collective action in place of individual action and responsibility, it identifies the Orthodox Church with the monarchy and excludes from it those who do not share monarchic views. Currently, the monarchic model is functioning mainly as an oral tradition, but more and more frequently it finds its way to various writings, by which it is apparently gains esteem. The tsar, presented as a martyr and redeemer of the sins committed by the Russian nation, is portrayed as a cult superhero.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2000, 12; 97-120
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Strategie uhistoryczniania filmowego świata przedstawionego i narracji filmowej w kinie historycznym. Analiza zjawiska na wybranych przykładach
Autorzy:
Witek, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2041207.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
visual history
historical film
film narrative
depicted world
staging
historicizing
set design
costumes
language
music
events
characters
makeup
mise-en-scène
historia wizualna
film historyczny
narracja filmowa
świat przedstawiony
inscenizacja
uhistorycznianie
scenografia
kostiumy
język
muzyka
wydarzenia
postacie
charakteryzacja
Opis:
The article deals with the issue of strategy of historicizing film narrative and the world presented on a screen in historical cinema. It shows with what elements the film narrative and the world presented on a screen are historicized. In the introduction of the article, the most important analytical categories such as historical film and strategies of historicizing film narrative and the world presented on a screen are conceptualized. Historical film is defined as an operational category requiring conceptualization relativized to a cultural context of its use. A historical film is described as a screening work covering various genological structures, the subject of which relates to the past. The strategies of historicizing the film narrative and the film world presented on a screen are understood as numerous ways of equipping the film with various signs of historicity that allow the viewer/researcher to get an impression of the screen effect of a time shift towards the past. In the following parts of the article, the signs of historicity that have the function of historicizing the film narrative and the world presented on a screen are analyzed on the examples of various films covering a wide spectrum of history from ancient times to the present day. The Signs of historicity include the following elements: (1) scenery, stage design, costumes; (2) language; (3) music; (4) characterization; (5) events and characters. Strategies of historicizing the world presented on a screen and film narrative, which have been analyzed in the article, play a particularly important role in the so-called classic films made in the aesthetics of zero style cinema.
Różnorodne sposoby wyposażania filmu w różnego rodzaju oznaki historyczności w artykule są nazywane strategiami uhistoryczniania filmowej narracji oraz filmowego świata przedstawionego. W związku z faktem, że w ramach respektowanej w tekście koncepcji film historyczny jest opowieścią przedstawiającą bliższą lub dalszą przeszłość, jedną z najistotniejszych oznak historyczności filmowej opowieści jest w tym przypadku efekt ekranowego przesunięcia w czasie ku przeszłości. Polega on na tym, że oglądając film, widz ma świadomość odmienności świata prezentowanego na ekranie od tego, który znamy z codziennego współczesnego doświadczenia. Artykuł skupia się na ukazaniu roli Mise-en-scène w uhistorycznianiu filmowej narracji i świata przedstawionego.
Źródło:
Res Historica; 2020, 50; 573-604
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
‘Borderline on Fire’ – the Film Image of the Polish Inter-War Period as an Element of Public Discourse
‘Pogranicze w ogniu’ – filmowy obraz polskiego dwudziestolecia międzywojennego, jako element dyskursu publicznego
Autorzy:
Sioma, Marek Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1374230.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Andrzej Konic
Second Republic of Poland
historical TV drama series
inter-war period
Polish-German relations
politics of history
discourse
Second Department of Polish General Staff
Abwehr
Druga Rzeczpospolita
serial historyczny
dwudziestolecie międzywojenne
stosunki polsko-niemieckie
Oddział II Sztabu Generalnego
Abwehra
dyskurs
polityka historyczna
Opis:
Focusing on a 24-episode TV drama series Borderline on Fire, the presented text offers an analysis of the long-lasting discussion of both the series and the Second Republic of Poland with which the series is bound up. The main goal I set myself in writing the article was to show the significance of the inter-war era – which is inseparably associated with the person of Józef Piłsudski and which has been the subject of much mythologization – in public discourse. The article supports the conclusion that the inter-war period still attracts much interest, especially among history-lovers, and that the series dealt with in it can be considered to be one of the factors to which the epoch owes this interest.
Prezentowany tekst, którego kanwą jest dwudziestocztero odcinkowy serial historyczny pt. ‘Pogranicze w ogniu’ to analiza dyskusji, jaka do dnia dzisiejszego toczy się na temat tego serialu, ale i obrazu Drugiej Rzeczpospolitej. Naczelną przesłanką było pokazanie miejsca i znaczenia w dyskursie publicznym dwudziestolecia międzywojennego – epoki, która nieodłącznie kojarzy się z Józefem Piłsudskim, a która współcześnie uległa znacznej mitologizacji. Wynikiem tych rozważań jest konstatacja, że, przynajmniej dla entuzjastów, historia międzywojnia nadal cieszy się zainteresowaniem, a jednym z elementów je podtrzymującym był, i jest, analizowany serial.
Źródło:
Res Historica; 2020, 50; 483-507
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Podzielona ukraińska pamięć historyczna
Autorzy:
Varga, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2028868.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
historical remembrance
“divided history”
“large and powerful nation”
“Ukraine-Rus"
“derussification”
sovereign historical image
“national history”
teleology
the “Cossack state”
“Nation’s Father”
“legitimization” of history
“civilizational peri
pamięć historyczna
“podzielona historia”
“wielki i potężny naród”
“Ukraina-Rus”
“derusyfikacja”
suwerenny obraz historyczny
“historia narodowa”
teleologia
“państwo kozackie”
“Ojciec narodu”
“legitymizacja” historii
“cywilizacyjny status peryfer
Opis:
This text analyzes the reasons for the formation of a divided Ukrainian historical remembrance. One must stress out that it is in fact the “interpretation of its national history that divides Ukrainians in the first place”. As regards the East Ukrainians, being closely linked to Russians, Ukrainian identity can be seen as being continually in a state of “belatedness”, hence the Soviet version of historical remembrance emerged. In Western-Ukraine, the territories of which were only taken-over by the Soviet Union in 1945, a sovereign historical image independent to the Russian had taken shape. Finally, in the central region of Ukraine, Russian-speaking intellectuals of Russian culture were forced to, in order to strengthen their position, prove their “Ukraineness”.
Tekst ten analizuje przyczyny powstania podzielonej pamięci historycznej Ukrainy. Należy podkreślić, że tak naprawdę “to właśnie interpretacja historii narodowej dzieli Ukraińców w pierwszej kolejności”. Jeśli chodzi o wschodnich Ukraińców, którzy są ściśle związani z Rosjanami, ukraińska tożsamość może być postrzegana jako nieustannie “spóźniona”, stąd wyłoniła się sowiecka wersja pamięci historycznej. Na Ukrainie Zachodniej, której terytoria przejęte zostały przez Związek Radziecki dopiero w 1945 roku, ukształtował się suwerenny, niezależny od Rosjan, historyczny obraz. Wreszcie w centralnym regionie Ukrainy rosyjskojęzyczni intelektualiści kultury rosyjskiej zostali zmuszeni do udowodnienia swojej “ukraińskości” w celu wzmocnienia swojej pozycji.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio M – Balcaniensis et Carpathiensis; 2020, 5; 113-122
2450-6354
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio M – Balcaniensis et Carpathiensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Postapokalipsa, baśń i groza w "Pikniku na skraju drogi" braci Strugackich
Autorzy:
Wieliczko-Paluch, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607932.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Arkady and Boris Strugatsky
"Roadside Picnic"
extraterrestrials
stalker
the Zone
post-apocalypse
motifs and items in fairy-tales
horror
fairy-tale
Faust
historical watershed
utopia
consumerism
existentialism of J.-P. Sartre
Arkadij i Borys Strugaccy
"Piknik na skraju drogi"
istoty pozaziemskie
Strefa
postapokalipsa,
motywy i rekwizyty baśniowe
baśń
groza
przełom historyczny
konsumpcjonizm
egzystencjalizm J.-P. Sartre’a
Opis:
The article is devoted to Roadside Picnic by Arkady and Boris Strugatsky – a post-apocalyptic vision of the world after an extraterrestrial event called Visitation. The first part deals with a short comparison of two science fiction novels about the failed contact between humans and aliens. The second part of this paper describes a post-apocalyptic town with a Visitation Zone and interprets some motifs from fantastic horrors. The third part presents a protagonist and one of the artefacts in the Zone representing a type of a character and an item known from fairy tales, legends and myths. The next part focuses on a utopian motif in the final part of the novel, which illustrate protagonist’s transformation on the background of existentialism. The analysis leads to the conclusion that the Strugatsky’s Roadside Picnic contains the disapprobation of the modern consumerist society.
Artykuł został poświęcony Piknikowi na skraju drogi Arkadija i Borysa Strugackich – wizji postapokaliptycznego świata po wydarzeniu zwanym Lądowaniem. Pierwsza część tekstu dotyczy krótkiego porównania dwóch powieści science fiction, w których poruszono temat nieudanej próby kontaktu pomiędzy ludźmi i istotami pozaziemskimi. Następnie opisano postapokaliptyczne miasto ze znajdującą się w nim Strefą oraz zinterpretowano niektóre motywy zaczerpnięte z fantastyki grozy. W dalszej części szkicu przedstawiono protagonistę oraz jeden z artefaktów znajdujących się w Strefie, reprezentujących pewien typ postaci i rekwizytów znanych z baśni, legend oraz mitów. Kolejna część tekstu koncentruje się wokół motywu utopijnego, pojawiającego się w finale powieści i jednocześnie stanowiącego ilustrację przemiany głównego bohatera, ujętej na tle filozofii egzystencjalizmu. Analizy prowadzą do wniosku, iż Piknik na skraju drogi stanowi wyraz krytycznego stosunku Strugackich do nowoczesnego społeczeństwa konsumpcyjnego.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2016, 34, 2
0239-426X
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-13 z 13

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies