- Tytuł:
- Na pograniczu literatury. Z problemów literackości w sztuce XXI wieku
- Autorzy:
- Głos, Łukasz
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/607754.pdf
- Data publikacji:
- 2017
- Wydawca:
- Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
- Tematy:
-
literariness, digital literature, theory, literature, twenty-first century
literackość, literatura cyfrowa, teoria, literatura, XXI wiek - Opis:
-
The dynamic technological development caused recently the occurring of many innovating artistic phenomena that connect attributes of literature and different arts. There are new genres that show some resemblance to literary ones, but bring the artistic and semantic function of language down as well. For example, in digital literature, words are as important as images and sounds – and not a single tool dominates over another. Furthermore, there increasingly appear artistic experiments treating language as an object for processing, mix, deconstruction or generating like a computer programme code. This paper concerns the problem of literariness in these new genres, placed peripherally in regard to customarily comprehended literature. Besides the lingual structure in a piece of work, the context of reading and the strategies of interpretation have been described as well. Literature is transcendent in some way, which means that it is always in a relation with the real world. If so, the existential questions really matter in reading too. Eventually, the literariness can be considered as a quality connected with a few dimensions, like immanent lingual shape of piece, its release and reading context or, finally, system of terms established in specific culture. This conception might react against arbitrary conceptions of the literariness in new art genres. On the other hand, it gives a lot of space for further studies on phenomena appearing in the literature’s borderland.
Wraz z dynamicznym rozwojem technologii od pewnego czasu trwa wysyp nowatorskich zjawisk artystycznych łączących w sobie cechy literatury oraz innych sztuk. Powstają nowe gatunki, aspirujące do miana literackości, przełamujące jednak tradycyjną hegemonię języka w zakresie ewokacji sensów. Na przykład w literaturze cyfrowej słowo partycypuje w konstruowaniu wyrazu artystycznego na równych prawach z obrazem czy dźwiękiem. Coraz częściej też samo tworzywo językowe staje się przedmiotem eksperymentów formalnych, polegających na przetwarzaniu, miksowaniu, dekonstruowaniu, generowaniu czy „uruchamianiu” kodu językowego niczym programu komputerowego. Celem artykułu jest pokazanie problemu literackości nowych zjawisk, sytuujących się na peryferiach – by nie powiedzieć: poza granicami – tradycyjnie rozumianej literatury. Wychodząc od zagadnienia struktury językowej dzieła, wywód badawczy wiedzie ku kwestii kontekstów odbioru i strategii interpretacyjnych. Z racji transcendentnego charakteru literatura zawsze wchodzi w relację z otoczeniem, dlatego aspekt egzystencjalny – ze szczególnym uwzględnieniem kategorii prawdy – wydaje się w poznawaniu literackości ważny nie mniej niż jakości tekstowe. Ostatecznie zaproponowany w artykule model rozumienia literackości uwzględnia zarazem immanentne jakości konstrukcyjne utworu, kontekst publikacji i odczytania oraz wynikające z uwarunkowań kulturowych konwencje teoretycznoliterackie. Z jednej strony ma to zapobiec zbytniej arbitralności w uznawaniu literackości rozmaitych dzieł, z drugiej zaś stworzyć elastyczne i pojemne ramy pojęciowe dla badaczy najnowszych zjawisk z pogranicza literatury. - Źródło:
-
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2017, 35, 2
0239-426X - Pojawia się w:
- Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł