Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Polska Ludowa" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 27
Tytuł:
Kropiana, kropiana, leć do Pana… Folklor dziecięcy w ujęciu genologicznym. Barbara Żebrowska-Mazur, Słowny ludowy folklor dziecięcy, cz. 1. Istota folkloru dziecięcego, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2020, 360 s.
Autorzy:
Niebrzegowska-Bartmińska, Stanisława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34609362.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
folklor dziecięcy
polska kultura ludowa
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2021, 33; 348-353
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nazwy roślin mówią o człowieku. Ilona Kulak, Ludowy obraz człowieka utrwalony w nazwach roślin (na przykładzie leksyki górali rabczańskich), Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2022, 460 s.
Autorzy:
Niebrzegowska-Bartmińska, Stanisława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34670881.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
polska kultura ludowa
nazwy roślin
ludowy obraz świata
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2023, 35; 333-338
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kobiety jako „szare eminencje” w komunistycznej elicie władzy w Polsce
Autorzy:
Szumiło, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/632141.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
power elite, communism, women, People’s Poland
elita władzy, komunizm, kobiety, Polska Ludowa
Opis:
The problem of the very low participation of women in the power elite in Poland in 1944–1989, and in particular the reasons for this situation, has not been thoroughly researched. The least studied is the issue of the role of women as “gray eminence”, exerting informal influence on decision-making processes. This text presents the profiles of six communist women, whose activity as “gray eminence” finds the greatest confirmation in available sources. Three of them worked in various segments of state power (Julia Bristiger, Maria Wierna, Julia Minc), two in the central party apparatus (Zofia Gomułkowa, Teodora Feder), and one is an example of an influential woman seated in the regional party apparatus of the provincial level (Sara Nomberg-Przytyk). The analysis of these six cases leads to the conclusion that the informal strength of these women in the communist power elite was influenced by the following factors: gained experience, length of party membership, education and skills, and the position of a husband as a party activist or acquaintance among other members of the power elite.
Problem bardzo niskiego udziału kobiet w elicie władzy w Polsce w latach 1944–1989, a zwłaszcza przyczyn takiej sytuacji, nie doczekał się jeszcze pogłębionej analizy. Najmniej rozpoznana jest kwestia roli kobiet jako „szarych eminencji”, wywierających nieformalny wpływ na procesy decyzyjne. W niniejszym artykule przedstawiono sylwetki sześciu komunistek, których działalność w roli „szarych eminencji” znajduje największe potwierdzenie w dostępnych źródłach. Trzy z nich pracowały w różnych segmentach władzy państwowej (Julia Bristiger, Maria Wierna, Julia Minc), dwie w centralnym aparacie partyjnym (Zofia Gomułkowa, Tedora Feder), zaś jedna stanowi przykład wpływowej kobiety usadowionej w terenowym aparacie partyjnym szczebla wojewódzkiego (Sara Nomberg-Przytyk). Analiza tych sześciu przypadków prowadzi do wniosku, że o nieformalnej silnej pozycji zajmowanej przez te kobiety w komunistycznej elicie władzy decydowały następujące czynniki: posiadane doświadczenie, staż partyjny, wykształcenie i umiejętności, a także pozycja męża jako działacza partyjnego lub znajomości wśród innych członków elity władzy.
Źródło:
Res Historica; 2018, 45
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kobiety jako „szare eminencje” w komunistycznej elicie władzy w Polsce
Autorzy:
Szumiło, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/632161.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
power elite, communism, women, People’s Poland
elita władzy, komunizm, kobiety, Polska Ludowa
Opis:
Problem bardzo niskiego udziału kobiet w elicie władzy w Polsce w latach 1944–1989, a zwłaszcza przyczyn takiej sytuacji, nie doczekał się jeszcze pogłębionej analizy. Najmniej rozpoznana jest kwestia roli kobiet jako „szarych eminencji”, wywierających nieformalny wpływ na procesy decyzyjne. W niniejszym artykule przedstawiono sylwetki sześciu komunistek, których działalność w roli „szarych eminencji” znajduje największe potwierdzenie w dostępnych źródłach. Trzy z nich pracowały w różnych segmentach władzy państwowej (Julia Bristiger, Maria Wierna, Julia Minc), dwie w centralnym aparacie partyjnym (Zofia Gomułkowa, Tedora Feder), zaś jedna stanowi przykład wpływowej kobiety usadowionej w terenowym aparacie partyjnym szczebla wojewódzkiego (Sara Nomberg-Przytyk). Analiza tych sześciu przypadków prowadzi do wniosku, że o nieformalnej silnej pozycji zajmowanej przez te kobiety w komunistycznej elicie władzy decydowały następujące czynniki: posiadane doświadczenie, staż partyjny, wykształcenie i umiejętności, a także pozycja męża jako działacza partyjnego lub znajomości wśród innych członków elity władzy.
Źródło:
Res Historica; 2018, 45
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dwa źródła do poglądów i mentalności katolickiej inteligencji u progu Polski Ludowej
Two Sources for the Views and Mentality of the Catholic Intelligentsia at the Threshold of People’s Poland
Autorzy:
Orzełek, Ariel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33919540.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
communism
„Dziś i Jutro”
Lay Catholics
People's Poland
„Tygodnik Powszechny”
katolicy świeccy
komunizm
Polska Ludowa
Opis:
W tekście zostały zaprezentowane dwa źródła dotyczące politycznych poglądów i mentalności polskiej inteligencji katolickiej w pierwszych latach Polski Ludowej. Pierwszym z nich jest memoriał grupy „Dziś i Jutro” do Władysława Gomułki, prezentujący jej polityczne aspiracje i koncepcje, zmierzające do utworzenia współrządzącej Polską partii katolickiej. Drugi jest opracowaniem sytuacji w kraju, adresowanym do polskich władz emigracyjnych, z akcentem na poglądy katolików świeckich, rozczarowanych koncepcjami insurekcyjnymi i antyrosyjskimi. Dokumenty te pozwalają zrozumieć nie tylko ówczesne dylematy i wybory ideowe katolików, ale stanowią również istotny przyczynek do genezy późniejszych sporów środowisk katolickich w komunistycznej Polsce.
The text presents two sources concerning the political views and mentality of the Polish Catholic intelligentsia in the first years of the People's Republic of Poland. The first is a memorandum from the „Dziś i Jutro” group to Władysław Gomułka, presenting its political aspirations and concepts, aiming to create a co-governing Catholic party in Poland. The second is a study of the situation in the country, addressed to the Polish authorities in exile, with an emphasis on the views of lay Catholics disillusioned with insurrectionist and anti-Russian concepts. These documents allow one to understand not only the dilemmas and ideological choices of Catholics at the time but also provide an important contribution to the genesis of later disputes among Catholic circles in communist Poland.
Źródło:
Res Historica; 2023, 56; 1395-1433
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O idei „Polski Ludowej” i jej orędownikach. Ludowa i socjalistyczna wizja niepodległej Polski – uwagi krytyczne
Idea of „People’s Poland” and its Adherents. People’s and Socialist vision of the Independent Polish State – Some Critical Remarks
Autorzy:
Piskała, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33766959.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Socialism
peasant movement
„People’s Poland”
propaganda
social movements
socjalizm
ruch ludowy
„Polska Ludowa”
ruchy społeczne
Opis:
Prezentowany artykuł recenzyjny poświęcony jest omówieniu książki Ludowa i socjalistyczna wizja niepodległej Polski, w redakcyjnym opracowaniu Janusza Gmitruka i Tadeusza Skoczka. Jest to publikacja, w której zgromadzono teksty dotyczące różnych wątków obecnych w historii nowoczesnych ruchów socjalistycznych i chłopskich na ziemiach polskich w pierwszej połowie XX w. Zwracam m.in. uwagę, że sama idea „Polski Ludowej”, choć obecnie jednoznacznie kojarzona z propagandą epoki PRL (1944/45–1989), posiadała głębokie korzenie historyczne i odgrywała kluczową rolę w wyobraźni politycznej ruchów demokratycznych i niepodległościowych. W tekście proponuję nie tylko krytyczną ocenę recenzowanego tomu, lecz również podejmuję próbę zasugerowania nowych, potencjalnie obiecujących perspektyw w dalszych badaniach nad historią masowych, plebejskich ruchów politycznych w pierwszej połowie XX w.
In this essay I present a book titled Ludowa i socjalistyczna wizja niepodległej Polski [People’s and Socialist vision of the Independent Polish State], edited by Janusz Gmitruk and Tadeusz Skoczek. It is a collection of papers which are focused on different aspects of history of modern socialist and peasant movements in Poland during first half of 20th century. I argue, that the idea of „People’s Poland”, currently strictly associated with propaganda of communist „Polish People’s Republic” (1944/45–1989), has deeper historical roots and played a key role in political imagination of democratic and pro-independence movements. In this essay I offer not only a critical review of articles collected in the book, but also try to propose new, potentially promising perspectives for further research on history of mass and plebeian political movements.
Źródło:
Res Historica; 2022, 53; 681-690
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Walczyć z wrogiem – o przemocy fizycznej jako sposobie realizacji komunistycznej myśli politycznej w Polsce Ludowej
Autorzy:
Trembicka, Krystyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/647629.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
enemy, the People’s Poland, the Polish United Workers’ Party, physical violence
wróg, Polska Ludowa, Polska Zjednoczona Partia Robotnicza, przemoc fizyczna
Opis:
The subject of the article is the physical violence as a way to implement the communist political thought in the People’s Poland in the years 1944–1989. The study involved the category of the enemy. In a totalitarian political system, there was a feedback loop between the revolutionary reality and the enemy. On the one hand, the revolutionary reality could not do without the enemy who was constant, only its image was changing. On the other hand, the existence of the enemy sanctioned the use of extraordinary measures. An inevitable part of the revolution was violence. It was the way to achieve the goal at the stage of the strugglefor power and its maintenance. In the People’s Poland, ways to combat with the enemy were flexible, depending on the purpose and needs: from direct physical repression to the relatively mild harassment. The scale of repression was a derivative of the natural evolution of the political system of the People’s Poland.
Przedmiotem artykułu jest przemoc fizyczna jako sposób realizacji komunistycznej myśli politycznej w Polsce Ludowej w latach 1944–1989. Badaniu poddano kategorię wroga. W totalitarnym systemie politycznym istniało sprzężenie zwrotne między rzeczywistością rewolucyjną a wrogiem: z jednej strony, rzeczywistość rewolucyjna nie mogła się obejść bez wroga, który był stały, zmieniał się tylko jego obraz, z drugiej natomiast, istnienie wroga sankcjonowało stosowanie nadzwyczajnych środków. Droga realizacji komunistycznej myśli politycznej uwzględniała pozaprawne sposoby działania. Nieuniknionym elementem rewolucji była przemoc. Przemoc była sposobem realizacji celu tak na etapie walki o władzę, jak i o jej utrzymanie. W Polsce Ludowej sposoby walki z wrogiem były elastyczne, uzależnione od celów i potrzeb: od bezpośrednich represji fizycznych aż po stosunkowo łagodne szykany. Skala represji fizycznych była pochodną ewolucji systemu politycznego Polski Ludowej.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia; 2015, 22, 2
1428-9512
2300-7567
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Legal Principles of Functioning of Education in People’s Republic of Poland
Autorzy:
Pyter, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/618687.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Polish People’s Republic
education
law
Polska Rzeczpospolita Ludowa
oświata
prawo
Opis:
The aim of the article is to present the issues of the functioning of Polish education after World War II. That period, examined in the article, was marked by many problems, while interesting from the point of view of organizing the post-war state and the ubiquitous party agents in public life. The text shows the evolution of the legal education system since 1944, i.e. since the release of the Manifesto PKWN (Polish Committee for National Liberation) to 1961. The second part of the article focuses on 1961, when the first comprehensive law on education was released for native education, and the time of the Round Table and first democratic reforms. The issue of educational law – especially in terms of legal history – has been analyzed only marginally. Lack of studies of this subject, and the literature available on the market, comes from the years of communist propaganda and – in this sense – is not a scientific value. Even a partial attempt to fill this gap, thus seemed well founded.
Celem artykułu jest przedstawienie zagadnienia funkcjonowania polskiej edukacji po II wojnie światowej. Badany czas był naznaczony wieloma problemami, a jednocześnie jest interesujący z punktu widzenia organizowania powojennego państwa i wszechobecnych czynników partyjnych w życiu publicznym. W tekście przedstawiono kształtowanie się prawnego systemu oświaty od roku 1944, tj. od momentu wydania Manifestu PKWN, do roku 1961. Druga część to lata od 1961 roku, co dla rodzimej edukacji oznaczało wydanie pierwszej kompleksowej ustawy oświatowej, do obrad Okrągłego Stołu i związanych z tym pierwszych demokratycznych reform. Problematyka prawa oświatowego, zwłaszcza w ujęciu historycznoprawnym, jedynie w marginalnym stopniu była poddawana analizie. Brakuje opracowań tej tematyki, zaś dostępna na rynku literatura pochodzi z lat komunistycznej propagandy i w tym sensie nie stanowi wartości naukowej. Próba choćby cząstkowego wypełnienia tej luki wydaje się zatem zasadna.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2015, 24, 4
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz wyższych warstw społecznych w polskim filmie fabularnym w latach 1947–1989
Autorzy:
Skotarczak, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2041206.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Polish People Republic
film
upper class
propaganda
Polska Rzeczpospolita Ludowa
klasa wyższa
Opis:
The article presents the Image of Upper Social Classes in the Polish Feature Film in the years 1947–1989. It analyzes several dozen films as a kind of historical sources and allows to show the influence of politics on mass culture. Upper social classes of the old Poland were sentenced to destruction in the Polish People's Republic. In the period of socialist realism they were presented as the main enemy of the people, a symbol of reaction and the source of evil. But since the mid-fifties they were looked at with a kind of sentiment, although emphasizing the fact that they belonged to a closed chapter of history. The approach to these privileged classes, and what follows, their image in art, including film, was changing together with the political changes in Poland. It can be clearly seen in the films produced before 1989. The way of presenting nobles or bourgeoisie coincided with the dynamics of transformations in Poland of that times.
Artykuł prezentuje sposób przedstawiania klas wyższych w polskim filmie fabularnym w latach 1947–1989. Filmy zostały potraktowane tu jako rodzaj źródła historycznego, podległego wpływom politycznym. Klasy wyższe po II wojnie światowej zostały skazane w Polsce na zagładę. W okresie socrealizmu w sztuce pokazywano je zawsze negatywnie. Ale w połowie lat pięćdziesiątych obraz ten zaczął ulegać zmianie. Pojawił się pewien sentyment w przedstawianiu przeszłości, ale też i ograniczona nobilitacja. Szczególnie widoczne jest to w latach siedemdziesiątych. Z kolei w latach osiemdziesiątych pojawiają się tematy wcześniej nieobecne, jak np. obraz ziemiaństwa kresowego w czasach II RP.
Źródło:
Res Historica; 2020, 50; 509-529
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Socjalistyczny nihilizm prawny w Polsce Ludowej i drogi przezwyciężania tej koncepcji
The Socialist Legal Nihilism in the Polish People’s Republic and Paths Overcoming This Concept
Autorzy:
Kania, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2097143.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Polish People’s Republic
legal nihilism
Marxism-Leninism
theory of law
jurisprudence
Polska Ludowa
nihilizm prawny
marksizm-leninizm
teoria prawa
prawoznawstwo
Opis:
After World War 2 in Poland, the process of building a new order began. Marxism, as interpreted by Lenin and Stalin, was adopted as the foundation. The creation of a system consistent with the official ideology required the implementation of abstract ideas in practice. One of the main tools used by the communists was law. It was an example of the practical implementation of legal nihilism, accompanying the construction of a totalitarian state. After 1956, a process began in Poland, aimed at overcoming the forcefully imposed order covering many areas of culture and science. The article provides the presentation of selected ideas from the field of law theory in communist Poland, the development of which reduced the influence of Marxism-Leninism in law. The main thesis of the article assumes that the process of de-Stalinization of Polish legal sciences had progressed gradually since 1956. The research objective of the article is to verify the hypothesis that the changes in Polish legal sciences related to overcoming the tenets of the Marxist-Leninist ideology took place in a manner similar to other areas of cultural and academic life. The issue has not yet been addressed in the way presented in the article, so the study can provide a useful material for research on the period of the Polish People’s Republic.
Po II wojnie światowej rozpoczął się w Polsce proces budowy nowego porządku. Za fundament przyjęto marksizm zgodnie z interpretacją Lenina i Stalina. Tworzenie ustroju zgodnego z oficjalną ideologią wymagało zrealizowania abstrakcyjnych idei na gruncie praktycznym. Jednym z głównych narzędzi wykorzystanych przez komunistów było prawo. Był to przykład praktycznej realizacji nihilizmu prawnego, towarzyszącego budowaniu państwa totalitarnego. Po 1956 r. rozpoczął się w Polsce proces przezwyciężania narzuconego siłą porządku, który objął wiele obszarów kultury i nauki. Przedmiotem artykułu jest prezentacja wybranych koncepcji z obszaru teorii prawa w Polsce Ludowej, których rozwój prowadził do ograniczenia wpływu marksizmu-leninizmu w prawoznawstwie. Główna teza artykułu zakłada, że proces destalinizacji polskiej nauki prawa przebiegał stopniowo, począwszy od 1956 r. Celem badawczym jest weryfikacja hipotezy zakładającej, że zmiany w polskiej nauce prawa związane z przezwyciężeniem dogmatów ideologii marksistowsko-leninowskiej zachodziły w sposób analogiczny do innych obszarów życia kulturalnego i naukowego. Przedmiotowa problematyka nie była dotychczas podejmowana w sposób zaprezentowany w artykule, dlatego może stanowić przydatny materiał do badań nad okresem Polski Ludowej.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2021, 30, 2; 205-231
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ludowe sposoby wzmagania plenności roślin (na przykładzie grochu i kapusty)
Autorzy:
Prorok, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611464.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Polish folk culture
fecundity of plants
magic
polska kultura ludowa
plenność roślin
praktyki magiczne
Opis:
With the examples of green peas and cabbage, two vegetables commonly grown and consumed in the Polish village in former times, the article discusses folk means of augmenting the fecundity of plants. The analysis is based on the rich 19th- and 20th-c. material (diverse text of folklore, as well as accounts of beliefs and practices) from the database of Dictionary of Folk Stereotypes and Symbols, the volume devoted to plants being now in preparation. The actions designed to render cabbage heads big and hard, and pea pods full, were above all religious and/or magical in nature and were predominantly based on the creative power of language. The “vegetative force” derived from several spheres, among others the sphere of the sacred (God, Jesus, the Holy Mother, the saints cultivating the farmer’s land and thus ensuring good harvest), the “cosmos” (e.g. stars and phases of the Moon, marking the (un)favourable sewing time), wildlife (e.g. other plants grown to turn away spells), humans and the human body (e.g. fertility dances that triggered and transmitted vital forces).
Autorka na przykładzie grochu i kapusty – dwóch warzyw powszechnie uprawianych i spożywanych dawniej na wsi polskiej – omawia ludowe sposoby wpływania na plenność roślin. Za podstawę analizy przyjmuje bogaty materiał XIX- i XX-wieczny (różnogatunkowe teksty folkloru oraz zapisy wierzeń i opisy praktyk), pochodzący z kartoteki Słownika stereotypów i symboli ludowych, którego tom Rośliny jest obecnie opracowywany.Zabiegi mające sprawić, że głowy kapusty będą duże i twarde, a strączki grochu pełne, miały przede wszystkim charakter religijny i/lub magiczny i w dużej mierze oparte były na wierze w sprawczą moc słowa. Źródłem „mocy wegetacyjnej” mogło być kilka sfer, m.in.: sacrum (np. Bóg, Pan Jezus, Matka Boska i święci uprawiający w kolędach ziemię gospodarza i tym samym zapewniający obfitość plonów), „kosmos” (np. gwiazdy i fazy księżyca wyznaczające korzystny/niekorzystny czas siewu), przyroda (np. inne rośliny sadzone na zagonach dla odwrócenia uroków) oraz człowiek i jego ciało (np. tańce na urodzaj wyzwalające i przekazujące siły witalne).
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2016, 28
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Operation of Retraining Minor Offences into Misdemeanours in the People’s Poland
Autorzy:
Łysko, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1912919.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
cases of minor offences
misdemeanours law
the Transfer Act
the People’s Poland
drobne czyny karalne
prawo wykroczeń
ustawa o przekazaniu
Polska Ludowa
Opis:
In the period of the People’s Poland (1944–1989), ruled by the communists, Poland was in the sphere of influence of the Soviet Union. The Act on the Transfer of Certain Minor Offences as Offences to Criminal-Administrative Jurisdiction, passed in 1966, gave the status of a misdemeanour to a large group of existing offences against property and acts detrimental to consumer interests. The purpose of transferring these offences as misdemeanours to the jurisdiction of penal-administrative colleges was to relieve the courts of the burden of dealing with cases of minor offences. The transfer operation was accompanied by the introduction of a number of solutions in the field of criminal law, which created conditions for a more flexible criminal policy in cases of misdemeanours. The Transfer Act was fully incorporated into the Code of Misdemeanours adopted in 1971, the specific part of which includes another group of misdemeanours resulting from the transformation of existing offences. The Transfer Act finally placed the law on misdemeanours in the area of criminal law in its broadest sense, which resulted in a departure from the concept of the misdemeanours law, developed during the Stalinist period, as one of the branches of administrative law.
W okresie Polski Ludowej (1944–1989) rządzona przez komunistów Polska znajdowała się w strefie wpływów Związku Radzieckiego. Uchwalona w 1966 r. ustawa o przekazaniu niektórych drobnych występków jako wykroczeń do orzecznictwa karno-administracyjnego nadawała rangę wykroczeń licznej grupie dotychczasowych występków przeciwko mieniu i czynów godzących w interesy konsumentów. Przekazanie tych występków jako wykroczeń do właściwości kolegiów karno-administracyjnych miało na celu odciążenie sądów od rozpatrywania spraw o drobne czyny karalne. Operacji przekazania towarzyszyło wprowadzenie do prawa wykroczeń szeregu rozwiązań z dziedziny prawa karnego, co stworzyło warunki dla prowadzenia bardziej elastycznej polityki karnej w sprawach o wykroczenia. Ustawa o przekazaniu została w całości uwzględniona w uchwalonym w 1971 r. Kodeksie wykroczeń, którego część szczególna zawiera kolejną grupę wykroczeń powstałych z przekształcenia dotychczasowych występków. Ustawa o przekazaniu ostatecznie uplasowała prawo wykroczeń w obszarze szeroko pojmowanego prawa karnego, co skutkowało odejściem od stworzonej w okresie stalinowskim koncepcji prawa wykroczeń jako jednej z gałęzi prawa administracyjnego.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2020, 29, 5; 197-214
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Instytucja Rady Państwa oraz jej zadania z zakresu bezpieczeństwa w okresie Polski Ludowej
Autorzy:
Żurek, Konrad
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2054184.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Council of State of the Republic of Poland
security
Polish People’s Republic
states of emergency
Rada Państwa
bezpieczeństwo
Polska Ludowa
stany nadzwyczajne
Opis:
Rada Państwa była kolegialnym organem nadzorczym władzy państwowej w latach 1947–1989 i odgrywała ważną rolę w dobie Polski Ludowej. Funkcjonowała w ramach systemu jednolitości władzy państwowej. Pod koniec lat 80. rola Rady Państwa wyraźnie słabła, czego efektem było zniesienie tego organu w 1989 r., a następnie zastąpienie go jednoosobową głową państwa. W artykule opisano m.in. usytuowanie ustrojowe Rady Państwa oraz jej zadania szczególnie z zakresu bezpieczeństwa w okresie, w którym pełniła swoje funkcje, a także wskazano jej znaczenie w 1981 r. związane z wprowadzeniem stanu wojennego w Polsce. Uwagę zwrócono również na zagadnienie stanów nadzwyczajnych, ponieważ zgodnie z Konstytucją PRL Rada Państwa była upoważniona do podejmowania decyzji o wprowadzeniu stanu wojennego.
The Council of State of the Republic of Poland was a collegial supervisory organ of state authority in 1947–1989 and played an important role at the times of the Polish People’s Republic. It functioned within the framework of the system of unity of state power. At the end of the 1980s, the role of the Council of State of the Republic of Poland clearly weakened, which resulted in the abolition of this organ in 1989, and subsequently its replacement by a one-man head of state. The article describes, among others, institutional position of the Council of State of the Republic of Poland and its tasks, especially in the field of security, in the period when it performed its functions, as well as its importance in 1981 related to the introduction of the martial law in Poland. Attention was also paid to the issue of states of emergency, because according to the Constitution of the Polish People’s Republic, the Council of State of the Republic of Poland was authorized to make decisions on the introduction of martial law.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius); 2021, 68, 1; 159-172
0458-4317
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Językowo-kulturowy obraz pszenicy (triticum) w języku polskim
Autorzy:
Bartmiński, Jerzy
Kaczan, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611756.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
linguo-cultural worldview
cognitive definition
Polish folk culture
językowo-kulturowy obraz świata
definicja kognitywna
polska kultura ludowa
Opis:
The reconstruction of the Polish linguo-cultural view of wheat proposed here rests on the principles of the cognitive definition, which goes beyond the tenets of structural linguistics, takes into account all the connotations evoked by a given expression, as well as the relationship between the object’s name and the object itself. It is non-encyclopedic in nature. The data analysed here are of the linguistic type (lexis, phraseology, and stereotypical texts of various genres, such as riddles, proverbs, auguries, songs, tales, legends, written poetry), as well as of the co-linguistic type (ethnographic records of beliefs and practices), and come from the archives of the Dictionary of Folk Stereotypes and Symbols. The dictionary’s volume on plants is now under preparation.
Celem artykułu jest rekonstrukcja językowo-kulturowego obrazu pszenicy w języku polskim. Rekonstrukcja ta oparta jest na założeniach tzw. definicji kognitywnej, która wychodzi poza postulaty semantyki strukturalnej, uwzględnia wszystkie składniki konotowane przez wyrażenie językowe, uwzględnia relacje przedmiot – nazwa przedmiotu i nie ma charakteru encyklopedycznego. Podstawę materiałową stanowią dane językowe (słownictwo i frazeologia oraz teksty kliszowane w szerokim wachlarzu gatunków (m.in. zagadki, przysłowia, przepowiednie, pieśni w różnych odmianach gatunkowych, bajki, legendy, pisana poezja chłopska) i „przyjęzykowe” (etnograficzne zapisy wierzeń i praktyk) pochodzące z kartoteki Słownika stereotypów i symboli ludowych, którego tom Rośliny jest obecnie opracowywany.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2017, 29
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Małe, czarne, okrągłe, a każdego wyszczypie. O pieprzu i pieprzeniu w polszczyźnie ludowej i potocznej
Autorzy:
Prorok, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611829.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
plant
Polish folk culture
cognitive definition
obscene expressions
swearwords
rośliny
polska kultura ludowa
definicja kognitywna
wulgaryzmy
przekleństwa
Opis:
The first part of the article is devoted to a reconstruction, by means of the cognitive definition, of the linguo-cultural view of pepper in Polish folk culture. The rich body of 19th- and 20th-c. data comes from the files of the Dictionary of Folk Stereotypes and Symbols (text of folklore in a variety of genres, records of beliefs and cultural practices) as well as from dictionaries of Polish (general, dialectal, phraseological, and etymological). Pepper is imaged through language not only as a hot and bitter spice, formerly expensive and much desired, but also as a substance with several applications in medicine and magic. Because of its sharp taste, pepper also connotes such features as ‘malice’, ‘offense’, ‘indecency’, ‘vulgaritycoarseness’, ‘destruction’, or ‘stupidity’, which is especially conspicuous in the semantics of its many derivatives, mainly obscene expressions and swearwords such as pieprzyć ‘talk bullshit’ or ‘screw’, spieprzyć ‘screwfuck up’, zapieprzyć ‘steal’, wypieprzyć ‘dump’, etc. These are in focus in the second part of the article, where it is investigated how they are related to the linguo-cultural stereotype of pepper.
W pierwszej części artykułu autorka rekonstruuje metodą definicji kognitywnej językowo-kulturowy obraz pieprzu w polskiej tradycji ludowej. Podstawę analizy stanowi bogaty materiał XIX- i XX-wieczny pochodzący z kartoteki Słownika stereotypów i symboli ludowych (różnogatunkowe teksty folkloru oraz zapisy wierzeń i opisy praktyk ludowych) oraz dane systemowe czerpane ze słowników języka polskiego (ogólnych, gwarowych, frazeologicznych, etymologicznych). Pieprz jest traktowany nie tylko jako ostro-gorzka przyprawa, dawniej droga i pożądana, ale też jako środek mający liczne zastosowania lecznicze i magiczne. Ze względu na palący smak konotuje też takie cechy, jak złośliwość, obraza, nieprzyzwoitość, wulgarność, zniszczenie, głupota, co jest szczególnie widoczne w znaczeniach licznych derywatów pochodzących od wyrazu pieprz, głównie czasowników, należących dziś do „kanonu” polskich przekleństw i wulgaryzmów, np. pieprzyć, spieprzyć, zapieprzyć, wypieprzyć i in. Ich analizą zajmuje się autorka w drugiej części artykułu, próbując określić, na ile bliski jest ich związek z językowo-kulturowym stereotypem pieprzu.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2017, 29
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 27

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies