Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Polish People's Republic" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 21
Tytuł:
Obraz wyższych warstw społecznych w polskim filmie fabularnym w latach 1947–1989
Autorzy:
Skotarczak, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2041206.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Polish People Republic
film
upper class
propaganda
Polska Rzeczpospolita Ludowa
klasa wyższa
Opis:
The article presents the Image of Upper Social Classes in the Polish Feature Film in the years 1947–1989. It analyzes several dozen films as a kind of historical sources and allows to show the influence of politics on mass culture. Upper social classes of the old Poland were sentenced to destruction in the Polish People's Republic. In the period of socialist realism they were presented as the main enemy of the people, a symbol of reaction and the source of evil. But since the mid-fifties they were looked at with a kind of sentiment, although emphasizing the fact that they belonged to a closed chapter of history. The approach to these privileged classes, and what follows, their image in art, including film, was changing together with the political changes in Poland. It can be clearly seen in the films produced before 1989. The way of presenting nobles or bourgeoisie coincided with the dynamics of transformations in Poland of that times.
Artykuł prezentuje sposób przedstawiania klas wyższych w polskim filmie fabularnym w latach 1947–1989. Filmy zostały potraktowane tu jako rodzaj źródła historycznego, podległego wpływom politycznym. Klasy wyższe po II wojnie światowej zostały skazane w Polsce na zagładę. W okresie socrealizmu w sztuce pokazywano je zawsze negatywnie. Ale w połowie lat pięćdziesiątych obraz ten zaczął ulegać zmianie. Pojawił się pewien sentyment w przedstawianiu przeszłości, ale też i ograniczona nobilitacja. Szczególnie widoczne jest to w latach siedemdziesiątych. Z kolei w latach osiemdziesiątych pojawiają się tematy wcześniej nieobecne, jak np. obraz ziemiaństwa kresowego w czasach II RP.
Źródło:
Res Historica; 2020, 50; 509-529
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwag kilka na temat książki Piotra Sitarskiego, Marii B. Gardy, Krzysztofa Jajko, Nowe Media w PRL, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2020, ss. 250
Autorzy:
Skotarczak, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2040866.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
New media
Polish People’s Republic
nowe media
PRL
Opis:
Artykuł dotyczy nowych mediów, czyli takich, które pojawiły się pod koniec lat siedemdziesiątych XX w. Pretekstem do rozważań na ten temat jest książka P. Sitarskiego, M. B. Gardy i K. Jajko pt. Nowe media w PRL. Autorka idąc tropem wyznaczonym przez troje łódzkich badaczy, snuje rozważania o komputerach i magnetowidach, które w ostatniej dekadzie Polski Ludowej uchodziły za najbardziej nowoczesne techniki w zakresie mediów. Jako takie odegrały one ważną rolę w społeczeństwie polskim.
The article deals with new media, that is, the media that have emerged since the late 1970s. A pretext for considering this topic is the book: P. Sitarski, M.B. Garda, K. Jajko, Nowe Media w PRL. Following in the footsteps of three Łódź scholars, the author discusses computers and video, which in the last decade of the Polish People’s Republic were considered the most modern media techniques. As such, they played an important role in Polish society.
Źródło:
Res Historica; 2021, 52; 681-690
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Legal Principles of Functioning of Education in People’s Republic of Poland
Autorzy:
Pyter, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/618687.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Polish People’s Republic
education
law
Polska Rzeczpospolita Ludowa
oświata
prawo
Opis:
The aim of the article is to present the issues of the functioning of Polish education after World War II. That period, examined in the article, was marked by many problems, while interesting from the point of view of organizing the post-war state and the ubiquitous party agents in public life. The text shows the evolution of the legal education system since 1944, i.e. since the release of the Manifesto PKWN (Polish Committee for National Liberation) to 1961. The second part of the article focuses on 1961, when the first comprehensive law on education was released for native education, and the time of the Round Table and first democratic reforms. The issue of educational law – especially in terms of legal history – has been analyzed only marginally. Lack of studies of this subject, and the literature available on the market, comes from the years of communist propaganda and – in this sense – is not a scientific value. Even a partial attempt to fill this gap, thus seemed well founded.
Celem artykułu jest przedstawienie zagadnienia funkcjonowania polskiej edukacji po II wojnie światowej. Badany czas był naznaczony wieloma problemami, a jednocześnie jest interesujący z punktu widzenia organizowania powojennego państwa i wszechobecnych czynników partyjnych w życiu publicznym. W tekście przedstawiono kształtowanie się prawnego systemu oświaty od roku 1944, tj. od momentu wydania Manifestu PKWN, do roku 1961. Druga część to lata od 1961 roku, co dla rodzimej edukacji oznaczało wydanie pierwszej kompleksowej ustawy oświatowej, do obrad Okrągłego Stołu i związanych z tym pierwszych demokratycznych reform. Problematyka prawa oświatowego, zwłaszcza w ujęciu historycznoprawnym, jedynie w marginalnym stopniu była poddawana analizie. Brakuje opracowań tej tematyki, zaś dostępna na rynku literatura pochodzi z lat komunistycznej propagandy i w tym sensie nie stanowi wartości naukowej. Próba choćby cząstkowego wypełnienia tej luki wydaje się zatem zasadna.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2015, 24, 4
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ogólnopolskie Forum Literackie w 1979 roku jako przykład infiltracji środowisk literackich w PRL
The Polish Literary Forum in 1979 as an Example of the Infiltration of Literary Circles in the Polish People’s Republic
Autorzy:
Gross, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2056196.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
writers
surveillance
Polish People’s Republic
Security Service
pisarze
inwigilacja
PRL
Służba Bezpieczeństwa
Opis:
W okresie PRL pisarze mieli odgrywać szczególną rolę. Według słów Stalina byli „inżynierami dusz ludzkich”. Poprzez swoją twórczość mieli kształtować pożądane przez rządzących postawy społeczne. Literatura stała się więc literaturą zaangażowaną, służącą ówczesnej władzy i jej celom. Z powodu takiego postrzegania roli literatury w kreowaniu swoistej inżynierii społecznej środowiska literackie musiały być poddane inwigilacji. Wszelkie konferencje, zjazdy, fora i spotkania były bacznie obserwowane przez funkcjonariuszy policji politycznej. Szeroki wachlarz zastosowanych środków, a także treść pozyskanych informacji świadczą o dużej wadze, jaką Służba Bezpieczeństwa przywiązywała do roli środowisk literackich w ówczesnej Polsce oraz o ich głębokiej infiltracji.
During the Polish People’s Republic, writers played a special role. In the words of Stalin, they were “engineers of human souls”. Through their creativity, they were to shape the social attitudes desired by the rulers. Thus, literature became engaged literature, serving the then authorities and their goals. Due to this perception of the role of literature in creating a specific social engineering, literary circles had to be subjected to surveillance. All conferences, conventions, forums and meetings were closely watched by political police officers. The wide range of measures used, as well as the content of the information obtained, testify to the great importance that the Security Service attached to the role of literary circles in Poland at that time and to their deep infiltration.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; 2020, 75; 25-44
0239-4251
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Społeczne, polityczne i kulturowe warunki służby wojskowej w latach pięćdziesiątych XX w. na przykładzie wybranych instytucji oraz związków taktycznych Sił Zbrojnych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
The Armed Forces of the Polish People’s Republic in the 1950 s of the 20th Century – Social, Political and Cultural Conditions of the Military Service
Autorzy:
Orłowski, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33919225.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Polish People’s Republic
Polish People’s Army
military service
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Ludowe Wojsko Polskie
służba wojskowa
Opis:
Artykuł jest próbą uchwycenia procesu kształtowania Sił Zbrojnych Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej, że szczególnym naciskiem na wybrane aspekty, głównie natury społecznej, które dało się zaobserwować w tamtym okresie. Celem niniejszego artykułu jest także pokazanie uwarunkowań politycznych oraz kulturowych, w jakich przyszło pełnić służbę kadrze oraz żołnierzom poborowym. Jednocześnie przedstawiam liczne nieprawidłowości oraz niedomagania, z jakimi borykało się kierownictwo wojskowe.
The article attempts to demonstrate the process of forming the Armed Forces of the Polish People’s Republic (PRL), with particular emphasis put on certain aspects, primarily the social ones, that could be observed at that time. The aim of the article is also to demonstrate the political and cultural conditions in which cadre and conscript soldiers conducted their military service. At the same time, the article shows numerous irregularities and shortcomings which the military leadership struggled with.
Źródło:
Res Historica; 2023, 56; 871-894
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kreatywność projektantów zabawek zatrudnionych w spółdzielniach pracy w okresie PRL a czynniki ją ograniczające
Autorzy:
Wieczorek, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/606717.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
toy, design, cooperatives, toys designers, Polish People`s Republic
zabawki, projektanci, wzornictwo, spółdzielnie, PRL
Opis:
During the communistic time period in Poland (Polish PRL state) people bought toys at the toys shops, the “RUCH” chain retailer and press shops, dedicated equipment stores for the scouts (Skladnica Harcerska) and at the church consecration festivals.Only few people got US dollar or other western currencies to buy imported western toys at special designated foreign currency shops “Pewex”. The majority of the teddy bears, toy cars and plastic blocks have been made domestically. Despite of the material and production technology shortage there have been many different toys in diverse quality on the market. Some of them good made and very popular. This was in major cases thanks to good designers. Those toys have been produced between 1940-1980 and distributed in special retail shops (PDT). In my article I will illustrate their history and daily problems and challenges of the employees working there.
W 1980 roku Janos Kornai opublikował pracę pt. „Gospodarka niedoboru”. Zdefiniował w ten sposób centralnie sterowaną gospodarkę Komunistyczną. Także w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej, kraju, w którym po II wojnie światowej władzę przejęła Polska Zjednoczona Partia Robotnicza, brakowało wielu artykułów. Choć osobom żyjącym w czasach PRL w pamięci zapisał się głównie brak podstawowych artykułów spożywczych czy przemysłowych, także ilość (i jakość) zabawek pozostawiała wiele do życzenia. Brakowało nie tylko tkanin, surowców i innych materiałów potrzebnych do produkcji zabawek, ale także specjalistycznych maszyn i innych urządzeń. Nie było także odpowiedniej ilości wykwalifikowanych pracowników, m.in. z tego powodu w okresie PRL-u nie każde przedsiębiorstwo produkujące zabawki zatrudniało własnych projektantów. Mimo to w spółdzielniach pracy (bo to właśnie stamtąd pochodziła większość lalek czy samochodzików, które można było kupić w sklepach czy kioskach ruchu) powstawało wiele ciekawych wzorów. W artykule opisałam zarówno działalność zakładowych wzorcowni i prototypowni, jak i przywołałam nazwiska projektantów pracujących w przemyśle zabawkarskim.
Źródło:
Lubelski Rocznik Pedagogiczny; 2019, 38, 1
0137-6136
Pojawia się w:
Lubelski Rocznik Pedagogiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lubelski Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej a październik 1956 r.
Lublin Voivodeship Committee of the Polish United Workers Party and October 1956
Autorzy:
Majchrzyk, Konrad
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33915294.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Polish People's Republic
Polish United Workers’ Party
Lublin Voivodeship Committee of the Polish United Workers Party
Polish October
PRL
PZPR
KW PZPR
Lublin
odwilż
październik 1956
Opis:
Październik 1956 r. przyniósł Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej poważny kryzys polityczny, który był spowodowany po części rywalizacją frakcji w KC PZPR. Wydarzenia w Warszawie wpłynęły na niższe ogniwa partyjne, jakimi były komitety wojewódzkie. Lubelski KW PZPR w okresie październikowym przeszedł zawirowania i rotacje kadrowe. Tekst ukazuje procesy, jakie miały miejsce w lokalnym centrum władzy województwa lubelskiego. Dotyczy on zmian personalnych na stanowisku I sekretarza oraz egzekutywy. Analizując październikowe wydarzenia, dodatkowo uwzględnia również specyfikę procesów zachodzących na mapie politycznej Lublina.
In October of 1956, the Polish People’s Republic went through a serious political crisis, which was partially caused by rivalry between fractions in the Central Committee of the Polish United Workers’ Party. The events in Warsaw influenced the lower party structures, namely the voivodeship committees. In the October period, the Lublin Voivodeship Committee of the Polish United Workers Party experienced turmoil and staff rotation. The text shows the processes that took place in the local center of power of the Lubelskie Voivodeship. It concerns personnel changes in the executive and the position of the first secretary. The analysis of the October events also takes into account characteristics of the processes that took place on the political map of Lublin.
Źródło:
Res Historica; 2023, 56; 939-968
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Beginnings of the Process of Separating the Attorney-at-Law Profession in the First Decade of the Polish People’s Republic
Początki procesu wyodrębniania się zawodu radcy prawnego w pierwszej dekadzie Polski Ludowej
Autorzy:
Niewiński, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31344047.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
attorney-at-law
advocacy
Polish People’s Republic
socialized economy
radca prawny
adwokatura
Polska Rzeczpospolita Ludowa
gospodarka uspołeczniona
Opis:
The roots of the attorney-at-law profession are seen in the 16th-century professions of syndicates and instigators. The attorney-at-law posts appeared in Poland in the 19th century. These posts were occupied mainly by advocates. Attorney-at-law, as a new legal profession, began to separate from the advocacy after World War II, during the period of the Polish People’s Republic. It was facilitated by the introduced model of a centrally controlled socialized economy. The process of separating the attorney-at-law profession was long. The full legal separation took place in the 1980s. However, the phenomenon of the professional distinctiveness and identity of attorneys-at-law emerged in the 1950s. The article focuses on the beginnings of the process of separating the attorney-at-law profession and indicates the key factors that led to this.
Korzeni zawodu radcy prawnego upatruje się w szesnastowiecznych zawodach syndyków i instygatorów. Stanowiska radców prawnych pojawiły się w Polsce w XIX w. Zajmowali je głównie adwokaci. Radca prawny jako nowy zawód prawniczy zaczął się wyodrębniać od adwokatury po II wojnie światowej, w okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Sprzyjał temu wprowadzony model centralnie sterowanej gospodarki uspołecznionej. Proces wyodrębniania się zawodu radcy prawnego był długi. Formalnoprawnie pełne wyodrębnienie nastąpiło dopiero w latach 80. XX w. Jednak faktycznie zjawisko odrębności i tożsamości zawodowej prawników pracujących na radcostwach prawnych narodziło się w latach 50. Artykuł traktuje o początkach procesu wyodrębniania się grupy zawodowej radców prawnych i wskazuje na kluczowe czynniki, które do tego doprowadziły.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2024, 33, 1; 179-105
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Absolwenci uczelni lubelskich na stanowiskach sędziów Sądu Najwyższego w okresie Polski Ludowej
Graduates from Higher Education Institutions of Lublin Who Held the Positions of Supreme Court Judges in the Period of the Polish People’s Republic
Autorzy:
Bereza, Arkadiusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33917087.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
judiciary
Supreme Court
Catholic University of Lublin
Maria Curie-Skłodowska University
Lublin
Polish People's Republic
sądownictwo
Sąd Najwyższy
Katolicki Uniwersytet Lubelski
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
Polska Ludowa
Opis:
Artykuł dotyczy absolwentów lubelskich uczelni, którzy w swojej karierze prawniczej osiągnęli stanowisko sędziego Sądu Najwyższego w okresie Polski Ludowej. Ramy chronologiczne opracowania obejmują okres od wznowienia działalności Sądu Najwyższego w 1945 r. do zakończenia ostatniej VI kadencji Sądu Najwyższego w 1990 r., chociaż powołania na stanowiska „rzeczywistych” sędziów Sądu Najwyższego absolwentów KUL i UMCS dotyczą wyłącznie czasów Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Rozszerzenie cezur czasowych skutkowało zaprezentowaniem sylwetek dwóch sędziów, przedwojennych absolwentów KUL, którzy w latach 1948–1949 pełnili obowiązki sędziów Sądu Najwyższego w ośrodku sesji wyjazdowej Izby Cywilnej Sądu Najwyższego w Lublinie. W trybie określonym w Prawie o ustroju sądów powszechnych na stanowiska sędziów Sądu Najwyższego powołano po raz pierwszy dwóch absolwentów KUL w 1959 r. Od 1962 r. obsada Sądu Najwyższego opierała się na wyborze (powołaniu) sędziów Sądu Najwyższego na pięcioletnie kadencje przez Radę Państwa zgodnie z ustawą o Sądzie Najwyższym. W ich gronie mamy pięciu powojennych absolwentów KUL, z których trzech rozpoczęło studia jeszcze przed wybuchem wojny. Zakończenie kształcenia prawników na KUL (ostatnia promocja w 1952 r.) i rozpoczęcie od 1949 r. studiów prawniczych na UMCS spowodowało, że w latach siedemdziesiątych, a zwłaszcza osiemdziesiątych, na stanowiskach sędziów Sądu Najwyższego pojawiło się aż siedmiu absolwentów UMCS. Pierwszy z nich został wybrany w 1972 r. do Sądu Najwyższego III kadencji. W chwili gdy Sąd Najwyższy kończył swoją działalność z dniem 30 czerwca 1990 r. (w wyniku skrócenia VI kadencji w następstwie wprowadzonych poważnych zmian ustrojowych), w jego składzie było dwóch absolwentów KUL i sześciu absolwentów UMCS.
The article presents graduates from Lublin higher education institutions who, in the course of their legal professional careers, assumed Supreme Court judge positions in the period of the Polish People's Republic. The chronological framework of the study covers the period from the Supreme Court resuming operation in 1945 until the end of the last, sixth term of the Supreme Court in 1990, although nominations of KUL (Catholic University of Lublin) and UMCS (Maria Curie-Skłodowska University) graduates as "regular" judges of the Supreme Court concern the very period of the Polish People's Republic. The extension of temporal scope has resulted in presenting the profiles of two judges, pre-war KUL graduates, who were acting judges of the Supreme Court from 1948 to 1949 at the off-site adjudication centre of the Civil Chamber of the Supreme Court in Lublin. It was 1959 when two KUL graduates were appointed judges of the Supreme Court under the procedure set out in the Law on the System of Common Courts. From 1962 onwards, the Supreme Court used to be staffed through an appointment of Supreme Court judges for five-year terms by the Council of State according to the Act on the Supreme Court. These included five post-war KUL graduates, three of whom had started their studies before the outbreak of war. The end of provision of legal education at KUL (the last graduation ceremony took place in 1952) and the launch of legal studies at UMCS in 1949 resulted in as many as seven UMCS graduates holding the Supreme Court judge positions in the 1970s and especially in the 1980s. The first of them was elected in 1972 for the 3rd term of the Supreme Court. When the Supreme Court closed its operation on 30 June 1990 (as a result of shortening the 6th term due to serious changes made in the system of government) it was composed by two KUL graduates and six UMCS graduates.
Źródło:
Res Historica; 2023, 56; 799-821
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Ciche bohaterki”? Kobiety w powstaniu styczniowym w historiografii i edukacji historycznej PRL
“Silent Heroines”? Women in the January Uprising in the Historiography and Historical Education of the Polish People’s Republic
Autorzy:
Młynarczyk-Tomczyk, Anita
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341393.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
historiography
women
historical education
January Uprising
Polish People’s Republic
heroines
historiografia
kobiety
edukacja historyczna
powstanie styczniowe
PRL
bohaterki
Opis:
W 2023 roku będziemy obchodzić 160. rocznicę wybuchu powstania styczniowego. Zachęca ona do kolejnych refleksji nad tym wydarzeniem i biorącymi w nim udział bohaterami. Były nimi również kobiety, co skłania do dalszych badań nad tą formą ich aktywności niepodległościowej. Podjęty, aczkolwiek bardzo wyrywkowo, aspekt udziału kobiet w powstaniu w świetle historiografii (do 1918 roku) skłonił autorkę do dalszych badań w tym zakresie. Prezentowany w artykule przegląd literatury naukowej i popularnonaukowej, choć z pewnością nie wyczerpuje tematu, przypomina z imienia i nazwiska wiele kobiet – bohaterek, czynnie zaangażowanych w powstanie styczniowe. Z pewnością historiografia PRL przyczyniła się do tego, że kobiety – bierne i czynne uczestniczki wydarzeń z lat 1860–1863/64 – zostały zauważone i dowartościowane nie tylko jako „ciche bohaterki powstania”. Wiele z nich swoją odwagę przypłaciło życiem, zsyłką, więzieniem, dlatego pamięć o ich bohaterstwie powinna znaleźć odzwierciedlenie zarówno w historiografii, jak i w edukacji historycznej.
In 2023, we will celebrate the 160th anniversary of the January Uprising outbreak. It provokes further reflection on this event and its main protagonists. Among them were also women, which encourages further research on this form of their involvement in the independence movement. The aspect of the place of women in the historiography of the January Uprising (up to 1918), taken up, albeit very randomly, has prompted the author to conduct further research in this field. The review of scientific and popular literature presented in the article, although it certainly does not cover the entire subject, has reminded the names of women – heroines, actively involved in the January Uprising. Certainly, the historiography of the People’s Republic of Poland contributed to the fact that women – passive and active participants of the events of 1860–1863/64 – were noticed and valued not only as “silent heroines of the uprising”. Many of them paid for their bravery with their lives, with deportation or imprisonment, therefore the memory of their heroism should not be overlooked, both in historiography and in historical education.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; 2022, 77; 143-169
0239-4251
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Instytucja Rady Państwa oraz jej zadania z zakresu bezpieczeństwa w okresie Polski Ludowej
Autorzy:
Żurek, Konrad
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2054184.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Council of State of the Republic of Poland
security
Polish People’s Republic
states of emergency
Rada Państwa
bezpieczeństwo
Polska Ludowa
stany nadzwyczajne
Opis:
Rada Państwa była kolegialnym organem nadzorczym władzy państwowej w latach 1947–1989 i odgrywała ważną rolę w dobie Polski Ludowej. Funkcjonowała w ramach systemu jednolitości władzy państwowej. Pod koniec lat 80. rola Rady Państwa wyraźnie słabła, czego efektem było zniesienie tego organu w 1989 r., a następnie zastąpienie go jednoosobową głową państwa. W artykule opisano m.in. usytuowanie ustrojowe Rady Państwa oraz jej zadania szczególnie z zakresu bezpieczeństwa w okresie, w którym pełniła swoje funkcje, a także wskazano jej znaczenie w 1981 r. związane z wprowadzeniem stanu wojennego w Polsce. Uwagę zwrócono również na zagadnienie stanów nadzwyczajnych, ponieważ zgodnie z Konstytucją PRL Rada Państwa była upoważniona do podejmowania decyzji o wprowadzeniu stanu wojennego.
The Council of State of the Republic of Poland was a collegial supervisory organ of state authority in 1947–1989 and played an important role at the times of the Polish People’s Republic. It functioned within the framework of the system of unity of state power. At the end of the 1980s, the role of the Council of State of the Republic of Poland clearly weakened, which resulted in the abolition of this organ in 1989, and subsequently its replacement by a one-man head of state. The article describes, among others, institutional position of the Council of State of the Republic of Poland and its tasks, especially in the field of security, in the period when it performed its functions, as well as its importance in 1981 related to the introduction of the martial law in Poland. Attention was also paid to the issue of states of emergency, because according to the Constitution of the Polish People’s Republic, the Council of State of the Republic of Poland was authorized to make decisions on the introduction of martial law.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius); 2021, 68, 1; 159-172
0458-4317
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Greek and Macedonian Political Refugees in the Polish People’s Republic and the Current Migration Crisis on the Polish-Belarusian Border
Greccy i macedońscy uchodźcy polityczni w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a obecny kryzys migracyjny na granicy polsko-białoruskiej
Autorzy:
Citkowska-Kimla, Anna
Kimla, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31344066.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
civil war
political refugees
migrants
Polish People’s Republic
Polish-Belarus border
wojna domowa
uchodźcy polityczni
migranci
Polska Rzeczpospolita Ludowa
granica polsko-białoruska
Opis:
The aim of the article is to conduct a comparative analysis of two different approaches to the migration problem. The first one refers to the government of the Polish People’s Republic, which agreed to accept several thousand Greek and Macedonian political refugees fleeing from Greece after the communist side lost the civil war. The policy of the Polish communist authorities brought success in the form of successful coexistence between Greeks and Macedonians with Poles. The second approach is presented by the current Polish government. This is a policy of not admitting any migrants brought to the Polish-Belarusian border by the Belarusian and Russian regimes that are hostile to Poland. The presented comparison is an original attempt to draw conclusions regarding the sources of these different approaches and their political and social consequences. The topic discussed in the article is important not only for Poland and the eastern countries of the European Union, but for the entire EU, because the destination of migrants is not countries such as Poland, Lithuania or Latvia, but wealthier Western countries.
Celem artykułu jest analiza porównawcza dwóch odmiennych podejść do problemu migracji. Pierwsze z nich odnosi się do rządu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, który wyraził zgodę na przyjęcie kilkunastu tysięcy greckich i macedońskich uchodźców politycznych uciekających z Grecji po przegranej przez stronę komunistyczną wojny domowej. Polityka polskich władz komunistycznych przyniosła sukces w postaci udanego współżycia Greków i Macedończyków z Polakami. Drugie podejście prezentuje obecny polski rząd. Jest to polityka niewpuszczania żadnych migrantów sprowadzonych na granicę polsko-białoruską przez nieprzyjazne Polsce reżimy białoruski i rosyjski. Prezentowane porównanie jest oryginalną próbą wyprowadzenia wniosków dotyczących źródeł tych odmiennych podejść oraz ich politycznych i społecznych konsekwencji. Tematyka podjęta w artykule ma znaczenie nie tylko dla Polski i wschodnich krajów Unii Europejskiej, lecz także dla całej Unii, ponieważ punktem docelowym migrantów nie są takie kraje jak Polska, Litwa czy Łotwa, tylko bogatsze kraje Zachodu.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2024, 33, 1; 93-106
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Socjalistyczny nihilizm prawny w Polsce Ludowej i drogi przezwyciężania tej koncepcji
The Socialist Legal Nihilism in the Polish People’s Republic and Paths Overcoming This Concept
Autorzy:
Kania, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2097143.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Polish People’s Republic
legal nihilism
Marxism-Leninism
theory of law
jurisprudence
Polska Ludowa
nihilizm prawny
marksizm-leninizm
teoria prawa
prawoznawstwo
Opis:
After World War 2 in Poland, the process of building a new order began. Marxism, as interpreted by Lenin and Stalin, was adopted as the foundation. The creation of a system consistent with the official ideology required the implementation of abstract ideas in practice. One of the main tools used by the communists was law. It was an example of the practical implementation of legal nihilism, accompanying the construction of a totalitarian state. After 1956, a process began in Poland, aimed at overcoming the forcefully imposed order covering many areas of culture and science. The article provides the presentation of selected ideas from the field of law theory in communist Poland, the development of which reduced the influence of Marxism-Leninism in law. The main thesis of the article assumes that the process of de-Stalinization of Polish legal sciences had progressed gradually since 1956. The research objective of the article is to verify the hypothesis that the changes in Polish legal sciences related to overcoming the tenets of the Marxist-Leninist ideology took place in a manner similar to other areas of cultural and academic life. The issue has not yet been addressed in the way presented in the article, so the study can provide a useful material for research on the period of the Polish People’s Republic.
Po II wojnie światowej rozpoczął się w Polsce proces budowy nowego porządku. Za fundament przyjęto marksizm zgodnie z interpretacją Lenina i Stalina. Tworzenie ustroju zgodnego z oficjalną ideologią wymagało zrealizowania abstrakcyjnych idei na gruncie praktycznym. Jednym z głównych narzędzi wykorzystanych przez komunistów było prawo. Był to przykład praktycznej realizacji nihilizmu prawnego, towarzyszącego budowaniu państwa totalitarnego. Po 1956 r. rozpoczął się w Polsce proces przezwyciężania narzuconego siłą porządku, który objął wiele obszarów kultury i nauki. Przedmiotem artykułu jest prezentacja wybranych koncepcji z obszaru teorii prawa w Polsce Ludowej, których rozwój prowadził do ograniczenia wpływu marksizmu-leninizmu w prawoznawstwie. Główna teza artykułu zakłada, że proces destalinizacji polskiej nauki prawa przebiegał stopniowo, począwszy od 1956 r. Celem badawczym jest weryfikacja hipotezy zakładającej, że zmiany w polskiej nauce prawa związane z przezwyciężeniem dogmatów ideologii marksistowsko-leninowskiej zachodziły w sposób analogiczny do innych obszarów życia kulturalnego i naukowego. Przedmiotowa problematyka nie była dotychczas podejmowana w sposób zaprezentowany w artykule, dlatego może stanowić przydatny materiał do badań nad okresem Polski Ludowej.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2021, 30, 2; 205-231
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kryzys wewnętrzny w Chrześcijańskim Stowarzyszeniu Społecznym w latach sześćdziesiątych i upadek polityczny Jana Frankowskiego
Internal Crisis in the Christian Social Association in the 1960s and the Political Fall of Jan Frankowski
Autorzy:
Orzełek, Ariel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33917412.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Christian Social Association
Jan Frankowski
March 1968
Polish People’s Republic
political opportunism
Chrześcijańskie Stowarzyszenie Społeczne
Marzec 1968
oportunizm polityczny
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Opis:
Artykuł prezentuje dzieje kryzysu wewnętrznego w Chrześcijańskim Stowarzyszeniu Społecznym (ChSS) w latach sześćdziesiątych, który doprowadził w 1968 r. do politycznego upadku jego twórcy i pierwszego przywódcy, Jana Frankowskiego. Zaprezentowana została geneza wydarzeń, związana z niezadowoleniem z działań prezesa, wyrażanym zarówno przez członków ChSS, jak i jego politycznych nadzorców, a także wpływ rozgałęzionej w Stowarzyszeniu agentury i uwarunkowań politycznych związanych z kryzysem 1968 r. w PRL. Uwagę zwrócono również na charakterologiczne predyspozycje Frankowskiego i jego oponentów, mające zasadniczy wpływ na ich polityczne wybory i postępowanie. W tym kontekście rozważona została przede wszystkim kwestia oportunizmu politycznego prezesa. Wszystkie te czynniki przyczyniły się do jego politycznej klęski. Jego losy po marginalizacji i dzieje Stowarzyszenia po 1968 r. dowiodły, że ChSS, pomimo zmian personalnych, ciągle było sterowane przez MSW oraz UdsW i skłócone na skutek ambicji swych przywódców.
This article presents the history of an internal crisis in the Christian Social Association (ChSA) in the 1960s, which led to the political downfall of its founder and first leader, Jan Frankowski, in 1968. The genesis of the events is presented, connected with the group’s dissatisfaction with the activities of the president, expressed both by the members of the CHSA and its political supervisors, as well as with the influence of the agents branched in the Association and the political conditions related to the crisis of 1968 in the People's Republic of Poland. Attention was also paid to the characterological predispositions of Frankowski and his opponents, which had a fundamental impact on their political choices and conduct. In this context, the question of the President's political opportunism was considered above all. All these factors contributed to his political defeat. His fate after his marginalization and the history of the Association after 1968 proved that the ChSA, despite changes in personnel, was still controlled by the Ministry of the Interior, and the Office for Religious Affairs and was divided by the ambitions of its leaders.
Źródło:
Res Historica; 2023, 56; 969-994
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz służb mundurowych w kinie PRL (1968–1990)
The Image of the Uniformed Services in the Cinema of the People’s Republic of Poland (1968–1990)
Autorzy:
Domke, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341438.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
film motifs
cinema of the People’s Republic of Poland
uniformed services
Citizens’ Militia
Armed Forces of the Polish People’s Republic
motywy filmowe
kino PRL
służby mundurowe
Milicja Obywatelska
Siły Zbrojne PRL
Opis:
W artykule omówiono motywy filmowe skoncentrowane wokół wizerunku milicjanta, agenta Służby Bezpieczeństwa, strażnika więziennego, żołnierza, wopisty oraz strażaka w polskim filmie telewizyjnym i kinowym. Aby jak najszerzej uchwycić wizerunek służb mundurowych PRL, przeanalizowano wszelkie tego typu motywy dostępne polskiemu widzowi, nie wydzielono jednak gatunków filmowych jako osobnego kryterium. W sensie chronologicznym autor koncentruje się na filmach nakręconych po Marcu ’68, wcześniejsze jedynie sygnalizuje. Cezura ta wydaje się o tyle istotna, że po brutalnych działaniach Milicji Obywatelskiej skierowanych przeciwko polskim intelektualistom na fali marca 1968 roku oraz interwencji Sił Zbrojnych PRL w Czechosłowacji w sierpniu tego roku władzom partyjno-państwowym zależało, aby wpłynąć na pozytywny obraz służb mundurowych wśród polskiego społeczeństwa. Ramy chronologiczne zamykają się na 1990 roku – ostatnim, jeżeli chodzi o wejście na ekrany kin dzieł nakręconych jeszcze w Polsce Ludowej. Obraz służb mundurowych, który wyłania się z analizy, jest wielobarwny i wieloaspektowy. Z pewnością cechą wspólną jest ukazanie Polaków noszących mundury jako jednostek karnych, zdyscyplinowanych i pokornych względem władzy. Różnic jest znacznie więcej. Podstawowe jest rozróżnienie szeregowych funkcjonariuszy czy żołnierzy i oficerów. Ci pierwsi często nie grzeszą zbytnio inteligencją i zazwyczaj są ośmieszani, zwłaszcza milicjanci. Oficerowie zaś ukazywani są niejednokrotnie wzorowo, jako inteligentni mężczyźni z wysokim poziomem kultury osobistej. Jednym i drugim nie brakuje odwagi. Najpełniej przedstawiony został wizerunek milicjanta, a najsłabiej – celnika, wopisty i strażaka.
The article discusses film motifs focused on the image of a militiaman, a Security Service agent, a prison guard, a soldier, a border guard, and a fireman in Polish television and cinema films. In order to capture the image of the uniformed services of the Polish People’s Republic as broadly as possible, all such motifs available to the Polish viewer were analyzed, but film genres were not distinguished as a separate criterion. In a chronological sense, the author focuses on films shot after March ’68, only mentioning earlier ones. This caesura seems important because after the brutal actions of the Citizens’ Militia against Polish intellectuals in March 1968 and the intervention of the Armed Forces of the Polish People’s Republic in Czechoslovakia in August of that year, the party and state authorities wanted to influence a positive image of the uniformed services among Polish society. The chronological framework ends in 1990 – the last year when it comes to the cinema screens of works shot in the People’s Republic of Poland. The image of uniformed services that emerges from the analysis is multicolored and multifaceted. Certainly, a common feature is the portrayal of Poles wearing uniforms as punitive, disciplined, and humble towards the authorities. There are many more differences. It is basic to distinguish between rank-and-file officers or soldiers and officers. The former are often not very intelligent and are often ridiculed, especially the militiamen. Officers are often portrayed in an exemplary manner, as intelligent men with a high level of personal culture. Both of them have courage. The image of a militiaman was presented most fully, while the image of a customs officer, a border guard, and a fireman was presented least well.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; 2023, 78; 229-235
0239-4251
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 21

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies