Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Polish’s People Republic" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 18
Tytuł:
Uwag kilka na temat książki Piotra Sitarskiego, Marii B. Gardy, Krzysztofa Jajko, Nowe Media w PRL, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2020, ss. 250
Autorzy:
Skotarczak, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2040866.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
New media
Polish People’s Republic
nowe media
PRL
Opis:
Artykuł dotyczy nowych mediów, czyli takich, które pojawiły się pod koniec lat siedemdziesiątych XX w. Pretekstem do rozważań na ten temat jest książka P. Sitarskiego, M. B. Gardy i K. Jajko pt. Nowe media w PRL. Autorka idąc tropem wyznaczonym przez troje łódzkich badaczy, snuje rozważania o komputerach i magnetowidach, które w ostatniej dekadzie Polski Ludowej uchodziły za najbardziej nowoczesne techniki w zakresie mediów. Jako takie odegrały one ważną rolę w społeczeństwie polskim.
The article deals with new media, that is, the media that have emerged since the late 1970s. A pretext for considering this topic is the book: P. Sitarski, M.B. Garda, K. Jajko, Nowe Media w PRL. Following in the footsteps of three Łódź scholars, the author discusses computers and video, which in the last decade of the Polish People’s Republic were considered the most modern media techniques. As such, they played an important role in Polish society.
Źródło:
Res Historica; 2021, 52; 681-690
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Legal Principles of Functioning of Education in People’s Republic of Poland
Autorzy:
Pyter, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/618687.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Polish People’s Republic
education
law
Polska Rzeczpospolita Ludowa
oświata
prawo
Opis:
The aim of the article is to present the issues of the functioning of Polish education after World War II. That period, examined in the article, was marked by many problems, while interesting from the point of view of organizing the post-war state and the ubiquitous party agents in public life. The text shows the evolution of the legal education system since 1944, i.e. since the release of the Manifesto PKWN (Polish Committee for National Liberation) to 1961. The second part of the article focuses on 1961, when the first comprehensive law on education was released for native education, and the time of the Round Table and first democratic reforms. The issue of educational law – especially in terms of legal history – has been analyzed only marginally. Lack of studies of this subject, and the literature available on the market, comes from the years of communist propaganda and – in this sense – is not a scientific value. Even a partial attempt to fill this gap, thus seemed well founded.
Celem artykułu jest przedstawienie zagadnienia funkcjonowania polskiej edukacji po II wojnie światowej. Badany czas był naznaczony wieloma problemami, a jednocześnie jest interesujący z punktu widzenia organizowania powojennego państwa i wszechobecnych czynników partyjnych w życiu publicznym. W tekście przedstawiono kształtowanie się prawnego systemu oświaty od roku 1944, tj. od momentu wydania Manifestu PKWN, do roku 1961. Druga część to lata od 1961 roku, co dla rodzimej edukacji oznaczało wydanie pierwszej kompleksowej ustawy oświatowej, do obrad Okrągłego Stołu i związanych z tym pierwszych demokratycznych reform. Problematyka prawa oświatowego, zwłaszcza w ujęciu historycznoprawnym, jedynie w marginalnym stopniu była poddawana analizie. Brakuje opracowań tej tematyki, zaś dostępna na rynku literatura pochodzi z lat komunistycznej propagandy i w tym sensie nie stanowi wartości naukowej. Próba choćby cząstkowego wypełnienia tej luki wydaje się zatem zasadna.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2015, 24, 4
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ogólnopolskie Forum Literackie w 1979 roku jako przykład infiltracji środowisk literackich w PRL
The Polish Literary Forum in 1979 as an Example of the Infiltration of Literary Circles in the Polish People’s Republic
Autorzy:
Gross, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2056196.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
writers
surveillance
Polish People’s Republic
Security Service
pisarze
inwigilacja
PRL
Służba Bezpieczeństwa
Opis:
W okresie PRL pisarze mieli odgrywać szczególną rolę. Według słów Stalina byli „inżynierami dusz ludzkich”. Poprzez swoją twórczość mieli kształtować pożądane przez rządzących postawy społeczne. Literatura stała się więc literaturą zaangażowaną, służącą ówczesnej władzy i jej celom. Z powodu takiego postrzegania roli literatury w kreowaniu swoistej inżynierii społecznej środowiska literackie musiały być poddane inwigilacji. Wszelkie konferencje, zjazdy, fora i spotkania były bacznie obserwowane przez funkcjonariuszy policji politycznej. Szeroki wachlarz zastosowanych środków, a także treść pozyskanych informacji świadczą o dużej wadze, jaką Służba Bezpieczeństwa przywiązywała do roli środowisk literackich w ówczesnej Polsce oraz o ich głębokiej infiltracji.
During the Polish People’s Republic, writers played a special role. In the words of Stalin, they were “engineers of human souls”. Through their creativity, they were to shape the social attitudes desired by the rulers. Thus, literature became engaged literature, serving the then authorities and their goals. Due to this perception of the role of literature in creating a specific social engineering, literary circles had to be subjected to surveillance. All conferences, conventions, forums and meetings were closely watched by political police officers. The wide range of measures used, as well as the content of the information obtained, testify to the great importance that the Security Service attached to the role of literary circles in Poland at that time and to their deep infiltration.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; 2020, 75; 25-44
0239-4251
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Społeczne, polityczne i kulturowe warunki służby wojskowej w latach pięćdziesiątych XX w. na przykładzie wybranych instytucji oraz związków taktycznych Sił Zbrojnych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
The Armed Forces of the Polish People’s Republic in the 1950 s of the 20th Century – Social, Political and Cultural Conditions of the Military Service
Autorzy:
Orłowski, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33919225.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Polish People’s Republic
Polish People’s Army
military service
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Ludowe Wojsko Polskie
służba wojskowa
Opis:
Artykuł jest próbą uchwycenia procesu kształtowania Sił Zbrojnych Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej, że szczególnym naciskiem na wybrane aspekty, głównie natury społecznej, które dało się zaobserwować w tamtym okresie. Celem niniejszego artykułu jest także pokazanie uwarunkowań politycznych oraz kulturowych, w jakich przyszło pełnić służbę kadrze oraz żołnierzom poborowym. Jednocześnie przedstawiam liczne nieprawidłowości oraz niedomagania, z jakimi borykało się kierownictwo wojskowe.
The article attempts to demonstrate the process of forming the Armed Forces of the Polish People’s Republic (PRL), with particular emphasis put on certain aspects, primarily the social ones, that could be observed at that time. The aim of the article is also to demonstrate the political and cultural conditions in which cadre and conscript soldiers conducted their military service. At the same time, the article shows numerous irregularities and shortcomings which the military leadership struggled with.
Źródło:
Res Historica; 2023, 56; 871-894
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kreatywność projektantów zabawek zatrudnionych w spółdzielniach pracy w okresie PRL a czynniki ją ograniczające
Autorzy:
Wieczorek, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/606717.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
toy, design, cooperatives, toys designers, Polish People`s Republic
zabawki, projektanci, wzornictwo, spółdzielnie, PRL
Opis:
During the communistic time period in Poland (Polish PRL state) people bought toys at the toys shops, the “RUCH” chain retailer and press shops, dedicated equipment stores for the scouts (Skladnica Harcerska) and at the church consecration festivals.Only few people got US dollar or other western currencies to buy imported western toys at special designated foreign currency shops “Pewex”. The majority of the teddy bears, toy cars and plastic blocks have been made domestically. Despite of the material and production technology shortage there have been many different toys in diverse quality on the market. Some of them good made and very popular. This was in major cases thanks to good designers. Those toys have been produced between 1940-1980 and distributed in special retail shops (PDT). In my article I will illustrate their history and daily problems and challenges of the employees working there.
W 1980 roku Janos Kornai opublikował pracę pt. „Gospodarka niedoboru”. Zdefiniował w ten sposób centralnie sterowaną gospodarkę Komunistyczną. Także w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej, kraju, w którym po II wojnie światowej władzę przejęła Polska Zjednoczona Partia Robotnicza, brakowało wielu artykułów. Choć osobom żyjącym w czasach PRL w pamięci zapisał się głównie brak podstawowych artykułów spożywczych czy przemysłowych, także ilość (i jakość) zabawek pozostawiała wiele do życzenia. Brakowało nie tylko tkanin, surowców i innych materiałów potrzebnych do produkcji zabawek, ale także specjalistycznych maszyn i innych urządzeń. Nie było także odpowiedniej ilości wykwalifikowanych pracowników, m.in. z tego powodu w okresie PRL-u nie każde przedsiębiorstwo produkujące zabawki zatrudniało własnych projektantów. Mimo to w spółdzielniach pracy (bo to właśnie stamtąd pochodziła większość lalek czy samochodzików, które można było kupić w sklepach czy kioskach ruchu) powstawało wiele ciekawych wzorów. W artykule opisałam zarówno działalność zakładowych wzorcowni i prototypowni, jak i przywołałam nazwiska projektantów pracujących w przemyśle zabawkarskim.
Źródło:
Lubelski Rocznik Pedagogiczny; 2019, 38, 1
0137-6136
Pojawia się w:
Lubelski Rocznik Pedagogiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Beginnings of the Process of Separating the Attorney-at-Law Profession in the First Decade of the Polish People’s Republic
Początki procesu wyodrębniania się zawodu radcy prawnego w pierwszej dekadzie Polski Ludowej
Autorzy:
Niewiński, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31344047.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
attorney-at-law
advocacy
Polish People’s Republic
socialized economy
radca prawny
adwokatura
Polska Rzeczpospolita Ludowa
gospodarka uspołeczniona
Opis:
The roots of the attorney-at-law profession are seen in the 16th-century professions of syndicates and instigators. The attorney-at-law posts appeared in Poland in the 19th century. These posts were occupied mainly by advocates. Attorney-at-law, as a new legal profession, began to separate from the advocacy after World War II, during the period of the Polish People’s Republic. It was facilitated by the introduced model of a centrally controlled socialized economy. The process of separating the attorney-at-law profession was long. The full legal separation took place in the 1980s. However, the phenomenon of the professional distinctiveness and identity of attorneys-at-law emerged in the 1950s. The article focuses on the beginnings of the process of separating the attorney-at-law profession and indicates the key factors that led to this.
Korzeni zawodu radcy prawnego upatruje się w szesnastowiecznych zawodach syndyków i instygatorów. Stanowiska radców prawnych pojawiły się w Polsce w XIX w. Zajmowali je głównie adwokaci. Radca prawny jako nowy zawód prawniczy zaczął się wyodrębniać od adwokatury po II wojnie światowej, w okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Sprzyjał temu wprowadzony model centralnie sterowanej gospodarki uspołecznionej. Proces wyodrębniania się zawodu radcy prawnego był długi. Formalnoprawnie pełne wyodrębnienie nastąpiło dopiero w latach 80. XX w. Jednak faktycznie zjawisko odrębności i tożsamości zawodowej prawników pracujących na radcostwach prawnych narodziło się w latach 50. Artykuł traktuje o początkach procesu wyodrębniania się grupy zawodowej radców prawnych i wskazuje na kluczowe czynniki, które do tego doprowadziły.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2024, 33, 1; 179-105
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Ciche bohaterki”? Kobiety w powstaniu styczniowym w historiografii i edukacji historycznej PRL
“Silent Heroines”? Women in the January Uprising in the Historiography and Historical Education of the Polish People’s Republic
Autorzy:
Młynarczyk-Tomczyk, Anita
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341393.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
historiography
women
historical education
January Uprising
Polish People’s Republic
heroines
historiografia
kobiety
edukacja historyczna
powstanie styczniowe
PRL
bohaterki
Opis:
W 2023 roku będziemy obchodzić 160. rocznicę wybuchu powstania styczniowego. Zachęca ona do kolejnych refleksji nad tym wydarzeniem i biorącymi w nim udział bohaterami. Były nimi również kobiety, co skłania do dalszych badań nad tą formą ich aktywności niepodległościowej. Podjęty, aczkolwiek bardzo wyrywkowo, aspekt udziału kobiet w powstaniu w świetle historiografii (do 1918 roku) skłonił autorkę do dalszych badań w tym zakresie. Prezentowany w artykule przegląd literatury naukowej i popularnonaukowej, choć z pewnością nie wyczerpuje tematu, przypomina z imienia i nazwiska wiele kobiet – bohaterek, czynnie zaangażowanych w powstanie styczniowe. Z pewnością historiografia PRL przyczyniła się do tego, że kobiety – bierne i czynne uczestniczki wydarzeń z lat 1860–1863/64 – zostały zauważone i dowartościowane nie tylko jako „ciche bohaterki powstania”. Wiele z nich swoją odwagę przypłaciło życiem, zsyłką, więzieniem, dlatego pamięć o ich bohaterstwie powinna znaleźć odzwierciedlenie zarówno w historiografii, jak i w edukacji historycznej.
In 2023, we will celebrate the 160th anniversary of the January Uprising outbreak. It provokes further reflection on this event and its main protagonists. Among them were also women, which encourages further research on this form of their involvement in the independence movement. The aspect of the place of women in the historiography of the January Uprising (up to 1918), taken up, albeit very randomly, has prompted the author to conduct further research in this field. The review of scientific and popular literature presented in the article, although it certainly does not cover the entire subject, has reminded the names of women – heroines, actively involved in the January Uprising. Certainly, the historiography of the People’s Republic of Poland contributed to the fact that women – passive and active participants of the events of 1860–1863/64 – were noticed and valued not only as “silent heroines of the uprising”. Many of them paid for their bravery with their lives, with deportation or imprisonment, therefore the memory of their heroism should not be overlooked, both in historiography and in historical education.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; 2022, 77; 143-169
0239-4251
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Instytucja Rady Państwa oraz jej zadania z zakresu bezpieczeństwa w okresie Polski Ludowej
Autorzy:
Żurek, Konrad
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2054184.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Council of State of the Republic of Poland
security
Polish People’s Republic
states of emergency
Rada Państwa
bezpieczeństwo
Polska Ludowa
stany nadzwyczajne
Opis:
Rada Państwa była kolegialnym organem nadzorczym władzy państwowej w latach 1947–1989 i odgrywała ważną rolę w dobie Polski Ludowej. Funkcjonowała w ramach systemu jednolitości władzy państwowej. Pod koniec lat 80. rola Rady Państwa wyraźnie słabła, czego efektem było zniesienie tego organu w 1989 r., a następnie zastąpienie go jednoosobową głową państwa. W artykule opisano m.in. usytuowanie ustrojowe Rady Państwa oraz jej zadania szczególnie z zakresu bezpieczeństwa w okresie, w którym pełniła swoje funkcje, a także wskazano jej znaczenie w 1981 r. związane z wprowadzeniem stanu wojennego w Polsce. Uwagę zwrócono również na zagadnienie stanów nadzwyczajnych, ponieważ zgodnie z Konstytucją PRL Rada Państwa była upoważniona do podejmowania decyzji o wprowadzeniu stanu wojennego.
The Council of State of the Republic of Poland was a collegial supervisory organ of state authority in 1947–1989 and played an important role at the times of the Polish People’s Republic. It functioned within the framework of the system of unity of state power. At the end of the 1980s, the role of the Council of State of the Republic of Poland clearly weakened, which resulted in the abolition of this organ in 1989, and subsequently its replacement by a one-man head of state. The article describes, among others, institutional position of the Council of State of the Republic of Poland and its tasks, especially in the field of security, in the period when it performed its functions, as well as its importance in 1981 related to the introduction of the martial law in Poland. Attention was also paid to the issue of states of emergency, because according to the Constitution of the Polish People’s Republic, the Council of State of the Republic of Poland was authorized to make decisions on the introduction of martial law.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius); 2021, 68, 1; 159-172
0458-4317
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Greek and Macedonian Political Refugees in the Polish People’s Republic and the Current Migration Crisis on the Polish-Belarusian Border
Greccy i macedońscy uchodźcy polityczni w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a obecny kryzys migracyjny na granicy polsko-białoruskiej
Autorzy:
Citkowska-Kimla, Anna
Kimla, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31344066.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
civil war
political refugees
migrants
Polish People’s Republic
Polish-Belarus border
wojna domowa
uchodźcy polityczni
migranci
Polska Rzeczpospolita Ludowa
granica polsko-białoruska
Opis:
The aim of the article is to conduct a comparative analysis of two different approaches to the migration problem. The first one refers to the government of the Polish People’s Republic, which agreed to accept several thousand Greek and Macedonian political refugees fleeing from Greece after the communist side lost the civil war. The policy of the Polish communist authorities brought success in the form of successful coexistence between Greeks and Macedonians with Poles. The second approach is presented by the current Polish government. This is a policy of not admitting any migrants brought to the Polish-Belarusian border by the Belarusian and Russian regimes that are hostile to Poland. The presented comparison is an original attempt to draw conclusions regarding the sources of these different approaches and their political and social consequences. The topic discussed in the article is important not only for Poland and the eastern countries of the European Union, but for the entire EU, because the destination of migrants is not countries such as Poland, Lithuania or Latvia, but wealthier Western countries.
Celem artykułu jest analiza porównawcza dwóch odmiennych podejść do problemu migracji. Pierwsze z nich odnosi się do rządu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, który wyraził zgodę na przyjęcie kilkunastu tysięcy greckich i macedońskich uchodźców politycznych uciekających z Grecji po przegranej przez stronę komunistyczną wojny domowej. Polityka polskich władz komunistycznych przyniosła sukces w postaci udanego współżycia Greków i Macedończyków z Polakami. Drugie podejście prezentuje obecny polski rząd. Jest to polityka niewpuszczania żadnych migrantów sprowadzonych na granicę polsko-białoruską przez nieprzyjazne Polsce reżimy białoruski i rosyjski. Prezentowane porównanie jest oryginalną próbą wyprowadzenia wniosków dotyczących źródeł tych odmiennych podejść oraz ich politycznych i społecznych konsekwencji. Tematyka podjęta w artykule ma znaczenie nie tylko dla Polski i wschodnich krajów Unii Europejskiej, lecz także dla całej Unii, ponieważ punktem docelowym migrantów nie są takie kraje jak Polska, Litwa czy Łotwa, tylko bogatsze kraje Zachodu.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2024, 33, 1; 93-106
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Socjalistyczny nihilizm prawny w Polsce Ludowej i drogi przezwyciężania tej koncepcji
The Socialist Legal Nihilism in the Polish People’s Republic and Paths Overcoming This Concept
Autorzy:
Kania, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2097143.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Polish People’s Republic
legal nihilism
Marxism-Leninism
theory of law
jurisprudence
Polska Ludowa
nihilizm prawny
marksizm-leninizm
teoria prawa
prawoznawstwo
Opis:
After World War 2 in Poland, the process of building a new order began. Marxism, as interpreted by Lenin and Stalin, was adopted as the foundation. The creation of a system consistent with the official ideology required the implementation of abstract ideas in practice. One of the main tools used by the communists was law. It was an example of the practical implementation of legal nihilism, accompanying the construction of a totalitarian state. After 1956, a process began in Poland, aimed at overcoming the forcefully imposed order covering many areas of culture and science. The article provides the presentation of selected ideas from the field of law theory in communist Poland, the development of which reduced the influence of Marxism-Leninism in law. The main thesis of the article assumes that the process of de-Stalinization of Polish legal sciences had progressed gradually since 1956. The research objective of the article is to verify the hypothesis that the changes in Polish legal sciences related to overcoming the tenets of the Marxist-Leninist ideology took place in a manner similar to other areas of cultural and academic life. The issue has not yet been addressed in the way presented in the article, so the study can provide a useful material for research on the period of the Polish People’s Republic.
Po II wojnie światowej rozpoczął się w Polsce proces budowy nowego porządku. Za fundament przyjęto marksizm zgodnie z interpretacją Lenina i Stalina. Tworzenie ustroju zgodnego z oficjalną ideologią wymagało zrealizowania abstrakcyjnych idei na gruncie praktycznym. Jednym z głównych narzędzi wykorzystanych przez komunistów było prawo. Był to przykład praktycznej realizacji nihilizmu prawnego, towarzyszącego budowaniu państwa totalitarnego. Po 1956 r. rozpoczął się w Polsce proces przezwyciężania narzuconego siłą porządku, który objął wiele obszarów kultury i nauki. Przedmiotem artykułu jest prezentacja wybranych koncepcji z obszaru teorii prawa w Polsce Ludowej, których rozwój prowadził do ograniczenia wpływu marksizmu-leninizmu w prawoznawstwie. Główna teza artykułu zakłada, że proces destalinizacji polskiej nauki prawa przebiegał stopniowo, począwszy od 1956 r. Celem badawczym jest weryfikacja hipotezy zakładającej, że zmiany w polskiej nauce prawa związane z przezwyciężeniem dogmatów ideologii marksistowsko-leninowskiej zachodziły w sposób analogiczny do innych obszarów życia kulturalnego i naukowego. Przedmiotowa problematyka nie była dotychczas podejmowana w sposób zaprezentowany w artykule, dlatego może stanowić przydatny materiał do badań nad okresem Polski Ludowej.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2021, 30, 2; 205-231
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz służb mundurowych w kinie PRL (1968–1990)
The Image of the Uniformed Services in the Cinema of the People’s Republic of Poland (1968–1990)
Autorzy:
Domke, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341438.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
film motifs
cinema of the People’s Republic of Poland
uniformed services
Citizens’ Militia
Armed Forces of the Polish People’s Republic
motywy filmowe
kino PRL
służby mundurowe
Milicja Obywatelska
Siły Zbrojne PRL
Opis:
W artykule omówiono motywy filmowe skoncentrowane wokół wizerunku milicjanta, agenta Służby Bezpieczeństwa, strażnika więziennego, żołnierza, wopisty oraz strażaka w polskim filmie telewizyjnym i kinowym. Aby jak najszerzej uchwycić wizerunek służb mundurowych PRL, przeanalizowano wszelkie tego typu motywy dostępne polskiemu widzowi, nie wydzielono jednak gatunków filmowych jako osobnego kryterium. W sensie chronologicznym autor koncentruje się na filmach nakręconych po Marcu ’68, wcześniejsze jedynie sygnalizuje. Cezura ta wydaje się o tyle istotna, że po brutalnych działaniach Milicji Obywatelskiej skierowanych przeciwko polskim intelektualistom na fali marca 1968 roku oraz interwencji Sił Zbrojnych PRL w Czechosłowacji w sierpniu tego roku władzom partyjno-państwowym zależało, aby wpłynąć na pozytywny obraz służb mundurowych wśród polskiego społeczeństwa. Ramy chronologiczne zamykają się na 1990 roku – ostatnim, jeżeli chodzi o wejście na ekrany kin dzieł nakręconych jeszcze w Polsce Ludowej. Obraz służb mundurowych, który wyłania się z analizy, jest wielobarwny i wieloaspektowy. Z pewnością cechą wspólną jest ukazanie Polaków noszących mundury jako jednostek karnych, zdyscyplinowanych i pokornych względem władzy. Różnic jest znacznie więcej. Podstawowe jest rozróżnienie szeregowych funkcjonariuszy czy żołnierzy i oficerów. Ci pierwsi często nie grzeszą zbytnio inteligencją i zazwyczaj są ośmieszani, zwłaszcza milicjanci. Oficerowie zaś ukazywani są niejednokrotnie wzorowo, jako inteligentni mężczyźni z wysokim poziomem kultury osobistej. Jednym i drugim nie brakuje odwagi. Najpełniej przedstawiony został wizerunek milicjanta, a najsłabiej – celnika, wopisty i strażaka.
The article discusses film motifs focused on the image of a militiaman, a Security Service agent, a prison guard, a soldier, a border guard, and a fireman in Polish television and cinema films. In order to capture the image of the uniformed services of the Polish People’s Republic as broadly as possible, all such motifs available to the Polish viewer were analyzed, but film genres were not distinguished as a separate criterion. In a chronological sense, the author focuses on films shot after March ’68, only mentioning earlier ones. This caesura seems important because after the brutal actions of the Citizens’ Militia against Polish intellectuals in March 1968 and the intervention of the Armed Forces of the Polish People’s Republic in Czechoslovakia in August of that year, the party and state authorities wanted to influence a positive image of the uniformed services among Polish society. The chronological framework ends in 1990 – the last year when it comes to the cinema screens of works shot in the People’s Republic of Poland. The image of uniformed services that emerges from the analysis is multicolored and multifaceted. Certainly, a common feature is the portrayal of Poles wearing uniforms as punitive, disciplined, and humble towards the authorities. There are many more differences. It is basic to distinguish between rank-and-file officers or soldiers and officers. The former are often not very intelligent and are often ridiculed, especially the militiamen. Officers are often portrayed in an exemplary manner, as intelligent men with a high level of personal culture. Both of them have courage. The image of a militiaman was presented most fully, while the image of a customs officer, a border guard, and a fireman was presented least well.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; 2023, 78; 229-235
0239-4251
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kryzys wewnętrzny w Chrześcijańskim Stowarzyszeniu Społecznym w latach sześćdziesiątych i upadek polityczny Jana Frankowskiego
Internal Crisis in the Christian Social Association in the 1960s and the Political Fall of Jan Frankowski
Autorzy:
Orzełek, Ariel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33917412.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Christian Social Association
Jan Frankowski
March 1968
Polish People’s Republic
political opportunism
Chrześcijańskie Stowarzyszenie Społeczne
Marzec 1968
oportunizm polityczny
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Opis:
Artykuł prezentuje dzieje kryzysu wewnętrznego w Chrześcijańskim Stowarzyszeniu Społecznym (ChSS) w latach sześćdziesiątych, który doprowadził w 1968 r. do politycznego upadku jego twórcy i pierwszego przywódcy, Jana Frankowskiego. Zaprezentowana została geneza wydarzeń, związana z niezadowoleniem z działań prezesa, wyrażanym zarówno przez członków ChSS, jak i jego politycznych nadzorców, a także wpływ rozgałęzionej w Stowarzyszeniu agentury i uwarunkowań politycznych związanych z kryzysem 1968 r. w PRL. Uwagę zwrócono również na charakterologiczne predyspozycje Frankowskiego i jego oponentów, mające zasadniczy wpływ na ich polityczne wybory i postępowanie. W tym kontekście rozważona została przede wszystkim kwestia oportunizmu politycznego prezesa. Wszystkie te czynniki przyczyniły się do jego politycznej klęski. Jego losy po marginalizacji i dzieje Stowarzyszenia po 1968 r. dowiodły, że ChSS, pomimo zmian personalnych, ciągle było sterowane przez MSW oraz UdsW i skłócone na skutek ambicji swych przywódców.
This article presents the history of an internal crisis in the Christian Social Association (ChSA) in the 1960s, which led to the political downfall of its founder and first leader, Jan Frankowski, in 1968. The genesis of the events is presented, connected with the group’s dissatisfaction with the activities of the president, expressed both by the members of the CHSA and its political supervisors, as well as with the influence of the agents branched in the Association and the political conditions related to the crisis of 1968 in the People's Republic of Poland. Attention was also paid to the characterological predispositions of Frankowski and his opponents, which had a fundamental impact on their political choices and conduct. In this context, the question of the President's political opportunism was considered above all. All these factors contributed to his political defeat. His fate after his marginalization and the history of the Association after 1968 proved that the ChSA, despite changes in personnel, was still controlled by the Ministry of the Interior, and the Office for Religious Affairs and was divided by the ambitions of its leaders.
Źródło:
Res Historica; 2023, 56; 969-994
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ku ustawie z 17 maja 1989 r. Ewolucja postaw władzy wobec Kościoła i idei wolności sumienia i wyznania w Polsce
To the Act of the 17 of May 1989. Evolution of the Authority’s Attitude Towards the Church and the Idea of Conscience and Belief Freedom in Poland
Autorzy:
Bugajska-Więcławska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33916163.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
conscience and belief freedom
human rights
the Polish People’s Republic
act
socialism
wolność sumienia i wyznania
prawa człowieka
Polska Rzeczpospolita Ludowa
ustawa
socjalizm
Opis:
Wolności sumienia i wyznania należą do osobistych praw podstawowych człowieka. Pozostają przy tym pod wpływem poszczególnych generacji praw człowieka, prawa europejskiego i międzynarodowego, oraz wyroków sądów i trybunałów konstytucyjnych. Wolność sumienia jest tożsama z wolnością myśli i przekonań. Prawa te są gwarantowane przez państwa i są wyznacznikiem ich praworządności. 17 maja 1989 r. sejm Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej uchwalił ustawę o gwarancjach wolności sumienia i wyznania. Celem pracy było przedstawienie procesu ewolucji stosunku władzy państwa socjalistycznego wobec Kościoła i idei wolności sumienia. Wytypowano również przesłanki, które przyczyniły się do opracowania owej ustawy: dokumenty prawa międzynarodowego i procesy polityczne, które wpływały na postawę władz. Zwrócono uwagę na trudne relacje państwo–Kościół w latach czterdziestych i pięćdziesiątych oraz wpływ rozwoju praw człowieka (podjętego przez organizacje międzynarodowe, zwłaszcza ONZ, UNESCO i format KBWE) na politykę gwarancji dla wolności sumienia i wyznania w Polsce. Ukazano relacje państwo–Kościół w schyłkowym okresie PRL. Zbadano proces prac nad ustawą z 17 maja 1989 r.
Freedom of conscience and belief belongs to basic human rights. Furthermore, they stay under the influence of individual generations of human rights, European and international law, judgments of courts and constitutional tribunals. Freedom of conscience is identical to liberty of thoughts and beliefs. These rights are guaranteed by countries and are determinant of their rule of law. On the 17th of May 1989, the Sejm of the Polish People’s Republic adopted a law on guaranteeing conscience and belief freedom. The purpose of this elaboration was to present the evolution of the attitude of the socialist country authority towards the Church and the idea of the freedom of conscience. There were also selected premises that contributed to the elaboration of this act: documents of international law and political trials that had an impact on the authority’s attitude. Attention was paid to the difficult relationship between the Church and the country in the 40s and 50s and the effect of human rights development, that was implemented by international organizations, particularly by ONZ, UNESCO, and CSCE on warranty policy for conscience and belief freedom in Poland. The country-Church relationship was shown in the declining period of PPR. The process of preparing the law from 17 May 1989 was examined.
Źródło:
Res Historica; 2023, 56; 1073-1100
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Solidarism vs Marxism: “Legal Views of Slaves and Roman Proletarians” by Borys Łapicki Revisited
Autorzy:
Słapek, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1913328.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Borys Łapicki
Roman slavery
Marxism
solidarism
the Roman law
Polish Romanist studies in the period of the Polish People’s Republic
niewolnictwo rzymskie
etyzacja prawa
romanistyka epoki PRL
marksizm
solidaryzm
Opis:
In the history of Polish Romanist studies in the period of the Polish People’s Republic, Borys Łapicki attracts considerable attention due to his controversial monograph Legal Views of Slaves and Roman Proletarians from 1955. It seems that the work is not quite rightly treated as a breach in the career of the Romanist from Lodz. Reasons for this uniqueness are usually sought in a complicated biography of the author which is treated as a kind of a “sign of the times”. Meanwhile, reviews of the work published right after it had been issued unequivocally showed that the dogmatic Marxism was in a way assessed as an adaptation by Łapicki, trying to reconcile it with the ideas of solidarism he had long accepted and belief in ethical values of the Roman law. Loyalty to these ideas made this amalgam of barely reconcilable concepts (class struggle in the light of harmony based on freedom and brotherhood) impossible to be accepted. It seems that this eclectic formula was never imposed by anyone on Łapicki – it was not a manifestation of the author’s conformism or opportunism. Despite very severe criticism, he did not abandon it even in the times when historical materialism left the dogmatic phase of its development. This article is a case study – a contribution to the studies on a broader problem of identity and attitude of Polish Romanists in the period of Stalinism.
W historii polskiej romanistyki epoki PRL postać Borysa Łapickiego budzi spore zainteresowanie głównie z racji jego kontrowersyjnej monografii Poglądy prawne niewolników i proletariuszy rzymskich z 1955 r. Wydaje się, że nie do końca słusznie traktuje się jako wyłom w dorobku łódzkiego romanisty. Powodów tej wyjątkowości poszukuje się zwykle w skomplikowanej biografii autora i traktuje jako swego rodzaju „znak czasu”. Tymczasem recenzje pracy opublikowane tuż po jej ukazaniu się jednoznacznie wykazały, że dogmatyczny marksizm Łapicki poddał swego rodzaju adaptacji, próbując godzić go z od dawna akceptowanymi przez siebie ideami solidaryzmu i wiarą w wartości etyczne prawa rzymskiego. Wierność tym ideom sprawiła, że ten amalgamat trudnych do pogodzenia ze sobą konceptów (walka klas wobec opartej na wolności i braterstwie harmonii) okazał się niemożliwy do zaakceptowania. Wydaje się, że tej eklektycznej formuły nikt Łapickiemu nie narzucał – nie była przejawem konformizmu lub koniunkturalizmu autora. Mimo niezwykle ostrej krytyki nie odszedł od niej nawet w czasach, gdy materializm historyczny wyszedł z dogmatycznej  fazy swego rozwoju.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2021, 30, 1; 325-337
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Postawy mieszkańców województwa lubelskiego wobec rzeczywistości społeczno-politycznej lat 1944/1945-1956
Autorzy:
Wołoszyn, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/631804.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
social resistance, moral resistance, active resistance, armed opposition, monocentric system, adapting, PRL (Polish People’s Republic), Lublin region
opór społeczny, opór moralny, opór czynny, opozycja zbrojna, system monocentryczny, przystosowanie, PRL, Lubelszczyzna
Opis:
The article is not a regular narrative. It is rather a review of chosen attitudes of population of the Lublin province in the years 1944–1956. It portrays relations between the ruling and the ruled and the question of the attitudes of the population towards the anticommunist underground. Additionally – because of the rural character of that province (in 1950 about 76% inhabitants of that region earned their living off the farming) – the important factors were various forms of resistance developed by the rural population, usually economic ones (especially attempts to avoid collectivisation). Most of the mentioned forms of social resistance were usually the reaction to the activity of the rulers who disturbed the private and axiological area of an individual or a community. It is possible to classify the discussed behaviours according to three categories: resistance (moral resistance – passive and active, military underground movement), adaptation (self-preservation behaviours), and involvement (in the creation of regime). All those attitudes and behaviours often interpenetrated, being shared by the same persons (e.g. a parallel membership the Union of Polish Youth – ZMP and Catholic organisations or youth anti-communist underground).
Niniejszy artykuł nie stanowi zwartej narracji, lecz raczej przegląd wybranych postaw mieszkańców Lubelszczyzny w latach 1944–1956. Ukazuje przede wszystkim relację rządzeni–rządzący oraz kwestię stosunku ludności do podziemia antykomunistycznego. Dodatkowo – ze względu na rolniczy charakter województwa (w 1950 r. z pracy na roli utrzymywało się ok. 76% ludności regionu) – ważne były formy oporu stosowane przez ludność wiejską, zazwyczaj o charakterze ekonomicznym (zwłaszcza ucieczka przed kolektywizacją). Większość z opisanych form oporu była najczęściej reakcją na działania rządzących, naruszających sferę prywatną i aksjologiczną jednostki lub zbiorowości. Omówione zachowania można uporządkować według trzech kategorii: opór (opór moralny – bierny i czynny, konspiracja zbrojna), przystosowanie (zachowania samozachowawcze) oraz zaangażowanie. Wszystkie te postawy i zachowania wzajemnie się przenikały, stając się często udziałem tych samych osób, które odgrywały różne role społeczne (np. równoległe członkostwo w ZMP i w katolickich stowarzyszeniach czy w konspiracyjnych organizacjach młodzieżowych).
Źródło:
Res Historica; 2017, 43
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 18

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies