Temat: Lithuania - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Naturalne metody leczenia dzieci i dorosłych w XIX w. w świetle rękopisu Stosława Łaguny (1833–1900)
Autorzy:: Barnaś-Baran, Ewa
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/614905.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: folk medicine
herbs
quacks
Lithuania
Stosław Łaguna
leczenie ludowe
zioła
znachorzy
Litwa
Opis:: The article presents selected ways and means used by people to treat and alleviate illnesses and ailments in the 19th century. Plant and animal products used by the inhabitants of the Wiłkomir Province, Łuck Land, Wolyn Land, and the Wallachian Region were presented on the basis of information contained in the Stosław Łaguna’s manuscript from the 19th century. The treatment of adults and children was usually carried out by quacks, rural women. Their measures have not always had a positive impact. Most often wounds, cuts, skin diseases, sore throats, scalp, stomach, and teeth were treated. They were helped during fever, jaundice, tuberculosis or convulsions. The experiences of subsequent generations have verified the methods and means of treatment, and many of them are still being used.
W artykule ukazano wybrane sposoby i środki stosowane przez ludzi w celu leczenia i łagodzenia chorób i dolegliwości w XIX w. Środki pochodzenia roślinnego i zwierzęcego, z których korzystali mieszkańcy guberni Wiłkomirskiej, Ziemi Łuckiej i Wołyńskiej, jak również Wołoszczyzny, przedstawiono w oparciu o informacje zawarte w rękopisie Stosława Łaguny z XIX w. Leczeniem dorosłych i dzieci zajmowali się zazwyczaj znachorzy, baby wiejskie. Stosowane przez nich środki nie zawsze dawały pozytywne skutki. Najczęściej leczono rany, skaleczenia, choroby skóry, ból gardła, głowy, żołądka, zębów. Pomagano podczas febry, żółtaczki, suchot czy konwulsji. Doświadczenia kolejnych pokoleń weryfikowały metody i środki leczenia, z wielu z nich nadal się korzysta.
Źródło:: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia; 2018, 31, 2
0867-2040
Pojawia się w:: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Zadania Kontrolera Sejmu (ombudsmana) Republiki Litewskiej
Autorzy:: Malużinas, Martinas
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/34111964.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: ombudsman
controller of the Sejm
Republic of Lithuania
kontroler Sejmu
Republika Litewska
Opis:: Celem niniejszego artykułu jest analiza zadań wykonywanych przez instytucję kontrolera sejmu w republice litewskiej. W artykule wzięto pod uwagę trzy ustawy o kontrolerach sejmu republiki litewskiej z 1994 r., 1998 r. oraz 2004 r., dokonując oceny najważniejszych przepisów prawnych, zawartych w tychże dokumentach. analiza pozycji ustrojowej kontrolera sejmu republiki litewskiej w świetle litewskich ustaw wydaje się być zagadnieniem wartym naukowej eksploracji, brakuje bowiem w polskiej literaturze specjalistycznej rozważań na ten temat. Przedmiot analizy jest tematem nadal aktualnym, gdyż Litwa – podobnie jak państwa Europy Środkowej i Wschodniej – w okresie transformacji ustrojowej powołała do życia instytucję ombudsmana, który stoi na straży przestrzegania praw obywateli. realizacji celu badawczego służyło zastosowanie metody analizy instytucjonalno-prawnej, która była pomocna w analizie litewskich aktów prawnych. W niniejszej pracy zostanie podjęta próba odpowiedzi m.in. na takie pytanie badawcze, jak: jakie zadania powierzył ustawodawca litewski instytucji ombudsmana?; do którego z modeli ombudsmana należy zaliczyć model litewski, biorąc pod uwagę usytuowanie i zadania niniejszej instytucji? Hipoteza badawcza sformułowana w niniejszym artykule opiera się na założeniu, iż litewska instytucja ombudsmana jest organem obarczonym szerokim zakresem zadań.
The purpose of this article is to analyze the tasks performed by the institution of the Sejm controller in the republic of lithuania. the article takes into account three laws on auditors of the sejm of the republic of lithuania of 1994, 1998 and 2004, assessing the most important legal provisions contained in these documents. The analysis of the systemic position of the controller of the Sejm of the Republic of lithuania in the light of lithuanian laws seems to be an issue worth scientific exploration, as Polish specialist literature lacks considerations on this subject. the subject of the analysis is still a topical issue, as lithuania – similarly to the countries of Central and Eastern Europe – established the institution of the ombudsman during the period of political transformation, which safeguards the rights of citizens. the research goal was achieved through the use of the method of institutional and legal analysis, which was helpful in the analysis of Lithuanian legal acts.
Źródło:: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia; 2023, 30, 2; 71-83
1428-9512
2300-7567
Pojawia się w:: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: The Teutonic Order’s Politics toward Polish-Lithuanian Union in 1413 and the Reincorporation’s Formula of the Union of Horodło
Polityka zakonu krzyżackiego wobec unii polsko-litewskiej w 1413 roku a horodelska formuła inkorporacyjna
Autorzy:: Wróbel, Dariusz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2056204.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: Teutonic Order
Union of Horodło
Lithuania
Polska
zakon krzyżacki
unia horodelska
Litwa
Polska
Opis:: The article addresses anew the problem of the Teutonic Order’s significance in the Union of Horodło based on the latest research and presents various crisis aspects of the Teutonic Order and its state in Prussia after 1410, with particular emphasis of the policy of incorporation in 1411–1413. The study justifies the thesis that despite the signatories’ declarations, Poland and Lithuania were not threatened by the Order, but they in fact had aggressive plans against it. Lithuania’s incorporation to Poland made sense in terms of consolidation and its anti-Teutonic stylistics reflected the attitudes expressed at the meeting in Horodło.
W artykule na nowo poruszono problem znaczenia kwestii krzyżackiej w unii horodelskiej w oparciu o najnowszy stan badań oraz przedstawiono różne aspekty kryzysu zakonu krzyżackiego i jego państwa w Prusach po 1410 roku, ze szczególnym uwzględnieniem polityki korporacji w latach 1411–1413. Wywody uzasadniają tezę, że wbrew deklaracjom sygnatariuszy unii i skardze na krzyżaków, zredagowanej w Horodle, Polska i Litwa nie były zagrożone przez zakon, lecz same miały agresywne zamiary wobec niego.
Źródło:: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; 2020, 75; 163-193
0239-4251
Pojawia się w:: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Carmen de bisonte in English and for an International Audience – a Critical Review of and Supplement to Frederick J. Booth’s Bilingual Edition. Booth, Frederick J. (ed., transl.). Song of the Bison. Text and Translation of Nicolaus Hussovianus’s „Carmen de statura, feritate ac venatione bisontis”. Leeds-Amsterdam: Arc Humanities Press; Amsterdam University Press, 2019, 87 p.
Autorzy:: Rutz, Marion
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/32222706.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: Nicolaus Hussovianus
Grand Duchy of Lithuania
Neo-Latin literature
Hieronymus Vietor
Erasmus of Rotterdam
Opis:: The publication of a Latin-English edition of Nicolaus Hussovianus’ “Carmen de bisonte” in 2019 is a highly significant event as it makes this canonical text of Old Belarusian (as well as Lithuanian) literature accessible to a broad, international and interdisciplinary audience. This article analyses in detail the merits and shortcomings of Frederick J. Booth’s edition. It proposes some alternative translations, adds information that was not accessible to the classical philologist, and highlights the relevance of recent discoveries that change our knowledge about Hussovianus’ origin and biography. Designed as a kind of interface between research communities that are scarcely connected, the article demonstrates what we can and should learn from each other.With emphasis on the significance of working with the original old print, a subchapter of the article acquaints the reader with the figures in “Carmen de bisonte” and analyses the emblem on the last page of the book. It shows a picture of the Roman god Terminus, framed by quotes in Latin, Greek, and Hebrew. This emblem served in the 1520s as a printer’s device for a “humanistic series” of the Krakow publisher Hieronymus Vietor. The fact that it was built upon an iconic symbol used by Erasmus of Rotterdam exemplifies what aroused Booth’s initial interest in CdB: the pan-European scope of Neo-Latin literature and the close connectedness of regions which in his academic youth were separated by the Iron Curtain.
Źródło:: Studia Białorutenistyczne; 2022, 16; 291-311
1898-0457
Pojawia się w:: Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Akta Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego (w drugiej połowie XVIII wieku)
Autorzy:: Stankevič, Adam
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/624858.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: the Grand Duchy of Lithuania, the Supreme Tribunal of Lithuania, chancery, acts, books of acts
Wielkie Księstwo Litewskie, Trybunał Główny, kancelaria, akta, serie akt
Вялікае княства Літоўскае, трыбунал, канцэлярыя, акты, серыя актаў
Opis:: The present article focuses on the acts of the Supreme Tribunal of the Grand Duchy of Lithuania in the late 18th century. It is claimed that the records produced by the chancery or clerk’s office of this court in the discussed period were influenced by both centuries-old traditions and reforms carried out in 1764 and subsequent years. The transfer of powers to manage the work of the chancery to Tribunal judges did not have a negative effect on its efficiency because, in practice, a quite clear division of duties among court officials was observed. One of them was responsible for recording real estate property transactions into the acts of statements as well as keeping official and private documentation (he kept the book of acts and a protocol into which he registered the acts transferred to him). The other three sworn-in clerks were required to draw up verdicts; they were responsible for the decree books (final versions) and sentencjonarz (which was referred to in the Lithuanian Tribunal as a decree protocol), in which they placed the content of rulings delivered during the proceedings of taking evidence. One more clerk kept records of the cases in which suits were presented, and the last one compiled an on-going protocol, in which he registered the so-called judicial appeals, and recorded all the major activities related to the functioning of the court and its verdicts regarding litigations addressed to it
Przedmiotem artykułu są akta Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego w II poł. XVIII w. Kancelarii Trybunału Litewskiego poświęcono kilka prac naukowych, jednak akta tego sądu nie zostały dotąd należycie rozpoznane. Obserwowana obecnie intensyfikacja badań dotyczących funkcjonowania i wytworów kancelarii sądów szlacheckich na terenie Korony skłania do podjęcia analogicznego tematu odnośnie do ziem Wielkiego Księstwa Litewskiego. Celem niniejszego artykułu było omówienie pracy kancelarii Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego, przedstawienie używanych w tym sądzie serii akt oraz scharakteryzowanie znajdujących się w nich wpisów. Badanie przeprowadzono przez ustalenie oraz przeanalizowanie zawartości ksiąg Trybunału Litewskiego, a także porównanie otrzymanych wyników z pracami poświęconymi dokumentacji Trybunału Koronnego. Skonstatowano, że w Trybunale Litewskim w II poł. XVIII w. w formie czystopisów występowały jedynie zeznania zapisów, oblaty oraz dekrety (przeważnie umieszczane już w jednej księdze), oddzielnie funkcjonowały podserie brudnopisów akt i wyroków; pomocniczą rolę spełniały rejestry spraw, a codzienne czynności sądu odnotowywano w specjalnej księdze, zwanej protokołem potocznym. Skonstatowano ponadto, że przekazanie sędziom trybunalskim uprawnień do kierowania pracą kancelarii nie wpłynęło negatywnie na jej sprawność, gdyż w praktyce ukształtował się dosyć klarowny podział obowiązków między regentami. Na wytwory kancelaryjne tego sądu w II poł. XVIII w. miała wpływ tradycja, a także reformy przeprowadzone w roku 1764 oraz w latach następnych.
У артыкуле даследуюцца акты трубыналу Вялікага княства Літоўскага другой паловы XVIII стагоддзя. Канцэлярыі Літоўскага Трыбуналу ўжо было прысвечана некалькі навуковых прац, аднак актам дадзенага суда дагэтуль у даследаваннях удзялялася недастаткова ўвагі. На сучасным этапе назіраецца інтэнсіфікацыя даследаванняў, прысвечаных функцыянаванню і вядзенню дакументацыі канцэлярыямі шляхецкіх судоў на тэрыторыі Каралеўства Польскага, што сведычць пра неабходнасць напісання працы на аналагічную тэму ў дачыненні да земляў ВКЛ. Мэтай дадзенага артыкула з’яўляецца апісанне дзейнасці канцэлярыі трыбуналу Вялікага княства Літоўскага, спецыфікацыя серый актаў, што выкарыстоўваліся ў гэтым судзе, і характарыстыка запісаў, якія ў іх знаходзяцца. Даследаванне праводзілася шляхам выяўлення і аналізу зместу кніг Літоўскага Трыбуналу, а таксама параўнання атрыманых вынікаў з працамі, прысвечанымі Кароннаму Трыбуналу. На падставе аналізу можна канстатаваць, што ў Літоўскім Трыбунале ў другой палове XVIII стагоддзя ў форме “чыставіка” выступаюць толькі паказанні, запісы юрыдычных актаў у судовых кнігах і дэкрэты (змешчаныя пераважна ў адной кнізе), асобна функцыянавалі падсерыі чарнавікоў актаў і прыгавораў, дапаможную ролю выконвалі спісы спраў, штодзённая дзейнасць трыбуналу фіксавалася ў спецыяльнай кнізе, якая называлася бягучым пратаколам. Намі зроблена выснова, што перадача ў дадзены перыяд паўнамоцтваў кіравання працай канцэлярыі трыбунальскім суддзям не аказала негатыўнага ўплыву на яе функцыянальнасць, паколькі ў практыцы сфарміраваўся досыць выразны падзел абавязкаў паміж рэгентамі. На тагачасныя канцэлярскія дакументы гэтага суда паўплывалі як шматвяковыя традыцыі, так і рэформы, праведзеныя ў 1764 г. і пазней.
Źródło:: Studia Białorutenistyczne; 2019, 13
1898-0457
Pojawia się w:: Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Educational Travels of the Elite of the Polish-Lithuanian Commonwealth to German Reich in the First Half of 17th Century. The Case of Selected Representatives of the Sapieha Family
Podróże edukacyjne elit Rzeczypospolitej do Rzeszy Niemieckiej w pierwszej połowie XVII wieku. Przypadki wybranych przedstawicieli rodu Sapiehów
Autorzy:: Ziober, Aleksandra
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/33915053.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: educational travels
education
Sapieha
Grand Duchy of Lithuania
podróże edukacyjne
edukacja
Sapiehowie
Wielkie Księstwo Litewskie
Opis:: From the turn of the sixteenth and seventeenth centuries, trips to foreign countries were one of the most popular ways to broaden intellectual horizons, gain knowledge of the world and receive a good education. The magnates sent their sons on these very expensive expeditions to provide them with good preparation for a political career, and so were the representatives of the wealthiest families of the Grand Duchy of Lithuania, including the Sapieha family. The voivode of Vilnius, Lew, paid particular attention to the education of his children. His sons were educated at the most important universities, primarily in the German Reich, and participated in classes led by outstanding scholars of that period. It is worth noting that Sapieha also took care of the education of his relatives: the children of the deceased voivode of Vitebsk, Mikołaj, and the Chamberlain of Orsza, Hrehory Iwanowicz, whom he supervised. It is also noteworthy that representatives of the Sapieha Kodeń line also tried to provide the best education for their children, and despite not having as many financial resources and political influence as the voivode of Vilnius, they sent their sons to study abroad too.
Od przełomu XVI i XVII w. wyjazdy za granicę były jednym z najpopularniejszych sposobów poszerzania horyzontów intelektualnych, zdobywania wiedzy o świecie i dobrego wykształcenia. Na te bardzo kosztowne wyprawy magnaci wysyłali swoich synów, aby zapewnić im dobre przygotowanie do kariery politycznej, podobnie jak przedstawiciele najbogatszych rodów Wielkiego Księstwa Litewskiego, w tym Sapiehowie. Wojewoda wileński Lew zwracał szczególną uwagę na edukację swoich dzieci. Jego synowie kształcili się na najważniejszych europejskich uczelniach, przede wszystkim w Rzeszy Niemieckiej i uczestniczyli w zajęciach prowadzonych przez wybitnych uczonych tego okresu. Warto dodać, że Sapieha dbał także o edukację swoich bliższych i dalszych krewnych, warto w tym miejscu wspomnieć przynajmniej o dzieciach zmarłego wojewody witebskiego Mikołaja oraz podkomorzyka orszańskiego Hrehorego Iwanowicza. Na uwagę zasługuje również fakt, że przedstawiciele linii Sapiehów Kodeńskich również starali się zapewnić swoim synom, jak najlepsze wykształcenie i mimo braku odpowiednich środków finansowych i wpływów politycznych wysyłali również swoich synów na studia za granicę, a ich działania aktywnie wspierał wojewoda wileński.
Źródło:: Res Historica; 2023, 56; 181-203
2082-6060
Pojawia się w:: Res Historica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Z Sankt Petersburga dla czytelnika zachodnioeuropejskiego – Aleksander This o prawie Rzeczypospolitej szlacheckiej
Autorzy:: Witkowski, Wojciech
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/609559.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: Commonwealth of Poland and Lithuania
Polish law
codification of law
Rzeczpospolita szlachecka
prawo polskie
kodyfikacja prawa
Opis:: Aleksander This (1803–1864), an outstanding Polish lawyer, arrived in Petersburg after the outbreak of the November Uprising. There he got involved in scientific work and in 1838 he published his article entitled Notice sur la coordination des lois provincionales de L’Empire de Russie in a French juridical magazine “Reuve étrangère et française de legislation”. The text presents the problem of codification of provincial laws on the Polish territories taken over by Russia during the annexations by the end of the 18th century. It includes the description and the assessment of the legislation of the Polish law in the Commonwealth of Poland and Lithuania. The author elaborates not only on the systems of laws that were in force and their classifications but also on the attempts to codify the law between the 14th and 18th centuries. He gives a detailed description of ordinary law, particular laws and auxiliary laws that functioned in former Poland. This critically evaluated lack of the codification of law, especially the failure of the codification in 1532, the so-called Rectification of Laws and The Collection of Juridical Laws by Andrzej Zamoyski from the years between 1776 and 1780. The advantage of the publication is the introduction of the Western European readers to the problems of the former Polish law.
Aleksander This (1803–1864), wybitny polski prawnik czasów Królestwa Polskiego, po wybuchu powstania listopadowego znalazł się w Petersburgu. Tam zajmował się pracą naukową i w 1838 r. opublikował we francuskim czasopiśmie prawniczym „Revue etrangére et française de legislation” artykuł pt. Notice sur la coordination des lois provinciales de l’Empire de Russie. W tekście tym omówił problem kodyfikacji praw prowincjonalnych na zabranych przez Rosję ziemiach polskich podczas zaborów w końcu XVIII w. This zamieścił w nim opis i ocenę ustawodawstwa prawa polskiego w Rzeczypospolitej szlacheckiej. Omówił też systemy praw obowiązujących i ich klasyfikacje oraz próby kodyfikowania prawa od XIV do XVIII w. Ponadto szczegółowo przedstawił prawo powszechne, prawa szczególne oraz pomocnicze, jakie funkcjonowały w dawnej Polsce. Krytycznie ocenił brak skodyfikowania prawa, a zwłaszcza niedojście do skutku kodyfikacji z 1532 r. tzw. Korektury Praw i tzw. Zbioru Praw Sądowych Andrzeja Zamoyskiego z lat 1776–1780. Walorem jego publikacji było przedstawienie czytelnikom zachodnioeuropejskim problematyki dawnego prawa polskiego.
Źródło:: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius); 2019, 66, 1
0458-4317
Pojawia się w:: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Referendum ogólnokrajowe w republikach bałtyckich po 1991 roku – analiza porównawcza
Autorzy:: Maj, Dorota
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/647906.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: referendum
direct democracy
Baltic Republics
Lithuania
Latvia
Estonia
referendum, demokracja bezpośrednia, republiki bałtyckie, Litwa, Łotwa, Estonia
Opis:: Direct democracy is seen as a complementary form of government in relation to representative democracy. It is intended to compensate for the shortcomings of representative democracy, and to ensure the direct participation of citizens in the exercise of power. One of the institutions of direct democracy, guaranteed in the constitutions and other legal acts of Lithuania, Latvia and Estonia is a nationwide referendum. Despite the similar historical experiences and convergent solutions adopted in political systems, nationwide referendum performs other functions. It is a derivative of social and political problems of these countries, as well as the shape of the political scene.
Demokracja bezpośrednia jest postrzegana jako komplementarna forma sprawowania władzy względem demokracji przedstawicielskiej. Z założenia ma rekompensować niedostatki demokracji pośredniej, a także gwarantować bezpośredni udział obywateli w sprawowaniu władzy. Jedną z instytucji demokracji bezpośredniej, gwarantowaną w konstytucjach i innych aktach prawnych Litwy, Łotwy i Estonii, jest referendum ogólnokrajowe. Pomimo podobnych doświadczeń historycznych i zbieżnych rozwiązań przyjętych w systemach politycznych referendum ogólnokrajowe spełnia inne funkcje. Jest to pochodną problemów społecznych i politycznych tych państw, jak również kształtu sceny politycznej.
Źródło:: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia; 2016, 23, 2
1428-9512
2300-7567
Pojawia się w:: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Sapiehowie i Wielkie Księstwo Litewskie w rękopiśmiennej pracy Nicolasa-Louisa Le Dran „Histoire de la vacance du trône de Pologne en 1696 après la mort du Roy Jean Sobieski, et des Diettes tenues pour l’election de son successeur”
The Sapieha and the Grand Duchy of Lithuania in the Handwritten Work of Nicolas-Louis Le Dran “Histoire de la vacance du trône de Pologne en 1696 après la mort du Roy Jean Sobieski, et des Diettes tenues pour l’election de son successeur”
Autorzy:: Sawicki, Mariusz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/31341398.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: Le Dran
Louis XV
Grand Duchy of Lithuania
Sapiehas
king
Ludwik XV
Wielkie Księstwo Litewskie
Sapiehowie
król
Opis:: Nicolas-Louis Le Dran był urzędnikiem-archiwistą, w którego kompetencjach leżało dbanie i opracowywanie na potrzeby dworu królewskiego dokumentów dotyczących francuskich spraw zagranicznych. Znany jest on ze swojej działalności na rzecz budowy i rozbudowy francuskiego archiwum spraw zagranicznych. Odegrał także kluczową rolę w systemie służb archiwalnych w dobie panowania Ludwika XV. Analizowana rękopiśmienna praca obejmuje nie tylko lata 1696–1697, ale również wydarzenia ze stycznia kolejnego roku. Francuski archiwista, tworząc swoje dzieło dotyczące bezkrólewia 1696–1697, miał określony cel, zapewne związany z koniecznością przedstawienia skomplikowanego procesu wyboru króla w Rzeczypospolitej i wszystkich trudności z tym związanych. W jego pracy najwięcej jest informacji dotyczących Sapiehów i innych osób związanych ze stronnictwem francuskim, co zostało szczególnie zaakcentowane i poddane analizie, choć wielu z nich ze względu na posiadane źródła nie jesteśmy w stanie dokładnie zweryfikować.
Nicolas-Louis Le Dran was an official-archivist whose remit was to look after and compile documents relating to French foreign affairs for the royal court. He is known for his work in building and expanding the French foreign affairs archive. He also played a key role in the system of archival services of the reign of Louis XV. The analyzed manuscript covers not only the years 1696–1697, but also the events of January of the following year. The French archivist had a specific goal in mind when creating his work on the interregnum of 1696–1697, probably linked to the need to present the complicated process of electing the King in the Republic and all the difficulties involved. In his work, the greatest amount of information, due to his position in the state, concerns the Sapiehas and other persons connected with the French party, which has been particularly emphasized and analyzed, although many of them we are not able to verify in detail due to the sources at our disposal.
Źródło:: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; 2022, 77; 93-121
0239-4251
Pojawia się w:: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Cross-Border Functional Area as an Organisational and Legal Instrument of Polish-Lithuanian Cross-Border Cooperation
Transgraniczny Obszar Funkcjonalny jako instrument organizacyjno-prawny polsko-litewskiej współpracy transgranicznej
Autorzy:: Studzieniecki, Tomasz
Jakubowski, Andrzej
Kurowska-Pysz, Joanna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/31344049.pdf
Data publikacji:: 2024
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: cross-border cooperation
functional area
European Union
Polska
Lithuania
współpraca transgraniczna
obszar funkcjonalny
Unia Europejska
Polska
Litwa
Opis:: The development of cross-border cooperation in the European Union requires the refinement of organisational and legal instruments which support the cooperation of the local and regional authorities in neighbouring border regions. One such instrument may be the Cross-Border Functional Area (CFA). The authors of the article were in charge of the implementation of a pioneering project commissioned by Directorate-General for Regional and Urban Policy (European Commission) to establish the first CFA in Europe in the Polish-Lithuanian border region. It was formed by nine cities and communes (Pol. gmina) from Sejny and Suwałki counties and three Lithuanian local authorities: Lazdijai, Vilkaviškis and Kalvarija. The main objective of the article is to identify the qualities of a CFA as an organisational and legal instrument supporting the development of cross-border cooperation. An additional objective is to identify the key organisational and legal determinants of the development of the CFA in the Polish-Lithuanian border region. The article has a scientific and research character. It characterises CFAs in relation to other forms of institutional cross-border cooperation, discusses the legal basis for the establishment of a CFA, presents the organisational structure and identifies the key stakeholders. The lack of a legal definition of a CFA makes its use difficult, but not impossible. The importance of functional connections in cross-border cooperation in the EU is sufficiently significant to warrant further research on the institutionalisation of cooperation within cross-border functional areas.
Rozwój współpracy transgranicznej w Unii Europejskiej wymaga doskonalenia instrumentów organizacyjno-prawnych wspierających współpracę władz lokalnych i regionalnych sąsiadujących obszarów przygranicznych. Jednym z takich instrumentów może być Transgraniczny Obszar Funkcjonalny (TOF). Autorzy artykułu byli realizatorami pionierskiego projektu zleconego przez Komisję Europejską, którego celem było powołanie na pograniczu polsko-litewskim pierwszego w Europie TOF. Obszar ten obejmował dziewięć miast i gmin z powiatów sejneńskiego i suwalskiego w Polsce oraz trzy samorządy litewskie: Łoździeje (lit. Lazdijai), Wyłkowyszki (lit. Vilkaviškis) i Kalwarię (lit. Kalvarija). Celem głównym artykułu jest identyfikacja atrybutów TOF jako instrumentu organizacyjno-prawnego wspierającego rozwój współpracy transgranicznej. Celem dodatkowym jest wskazanie i omówienie kluczowych determinant organizacyjno-prawnych rozwoju TOF na pograniczu polsko-litewskim. Artykuł ma charakter naukowo-badawczy. Scharakteryzowano w nim TOF na tle innych instytucjonalnych form współpracy transgranicznej, omówiono podstawy prawne utworzenia TOF, przedstawiono strukturę organizacyjną i zidentyfikowano kluczowych interesariuszy. Brak definicji prawnej TOF utrudnia, ale nie uniemożliwia stosowania tego instrumentu we współpracy transgranicznej. Znaczenie powiązań funkcjonalnych w relacjach transgranicznych w Unii jest na tyle istotne, że wskazana jest realizacja dalszych badań dotyczących instytucjonalizacji współpracy w ramach transgranicznych obszarów funkcjonalnych.
Źródło:: Studia Iuridica Lublinensia; 2024, 33, 1; 279-299
1731-6375
Pojawia się w:: Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Military Accounts of the Grand Lithuanian Hetman Paweł Jan Sapieha of the Years 1655–1662
Rachunki wojskowe hetmana wielkiego litewskiego Pawła Jana Sapiehy z lat 1655–1662
Autorzy:: Majewski, Andrzej Adam
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1373928.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: Polish-Lithuanian Commonwealth
Grand Duchy of Lithuania
Paweł Jan Sapieha
army
treasure
money
Rzeczpospolita
Wielkie Księstwo Litewskie
wojsko
skarb
pieniądz
Opis:: Grand Lithuanian Hetman Paweł Jan Sapieha in 1655–1662, during the wars of the Polish-Lithuanian Commonwealth with Moscow and Sweden, gave out of his own coffers 1,985,520 zlotys for military purposes. Most of the money was used for military hauls and the payment of wages. This was due to the reduction of tax revenues to the treasury, because large areas of the Polish-Lithuanian state were under Muscovite and Swedish occupation. The aim of this article is to analyze the military accounts of Paweł Jan Sapieha and their structure against a wide comparative background, i.e. accounts of other Lithuanian and Crown hetmans of the second half of the 17th century.
Hetman wielki litewski Paweł Jan Sapieha w latach 1655–1662, w okresie wojen Rzeczypospolitej z Moskwą i Szwecją, wydał z własnej szkatuły na cele wojskowe 1,985,520 złotych. Pieniądze te zostały w większości przeznaczone na zaciągi wojskowe i wypłatę żołdu. Było to spowodowane zmniejszeniem wpływów podatkowych do skarbu, ponieważ duże obszary państwa polsko-litewskiego znalazły się pod okupacją moskiewską i szwedzką. Celem artykułu jest analiza rachunków wojskowych Sapiehy i ich struktury na szerokim tle porównawczym, tzn. rachunków innych hetmanów litewskich i koronnych drugiej połowy XVII w.
Źródło:: Res Historica; 2020, 49; 567-587
2082-6060
Pojawia się w:: Res Historica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Фарміраванне пантэона дзеячаў эпохі Вялікага Княства Літоўскага ў беларускай палітыцы памяці (1988–2023 гг.)
Formowanie panteonu postaci Wielkiego Księstwa Litewskiego w białoruskiej polityce pamięci w latach 1988–2023
Autorzy:: Marozau, Siarhei
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/32222642.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: Grand Duchy of Lithuania
historical figures
pantheon
memory
Wielkie Księstwo Litewskie
postacie historyczne
panteon
pamięć
Вялікае Княства Літоўскае
гістарычныя дзеячы
пантэон
памяць
Opis:: The article is devoted to the process of overcoming the depersonalization of Belarusian historiography, which took place until the mid-1980s. Its aim is to answer the question of how, in the context of the formation of the Belarusian-centric paradigm of history, «new» or newly discovered historical figures of the Grand Duchy of Lithuania (GDL) were introduced into science, culture and collective memory. The text is divided into 5 parts. The first one shows the fact that the elimination of the GDL from the memory of Belarusians has formed a complex of historical inferiority. The second part describes the process of «settling» the history of Belarus in 1988–1995 by new heroes, until their fixation in the first encyclopaedic editions of the Republic of Belarus and history textbooks. The third part tells about the blow that in 1995–1996 the supporters of the re-Sovietisation of historical science inflicted on the Belarusian national pantheon and the leaders of its formation, the consequences of which were felt at the beginning of the 21st century. The fourth part is devoted to replenishment of the pantheon of GDL heroes by representatives of the aristocracy. The fifth part reveals the channels for transferring the names and deeds of the heroes of the Belarusian historical pantheon to the collective memory, which have been used since the turn of the 20th and 21st centuries. The article justifies the fact of the popularity of biographical reconstruction in modern scientific and literary works. “Risk zones” and “memory conflicts” were presented in the promotion of the new pantheon – with former allies in the GDL, various Belarusian interpretive strategies and new attempts to revise the pantheon.
Artykuł poświęcony jest procesowi przezwyciężania depersonalizacji historiografii białoruskiej, która miała miejsce do połowy lat 80. XX wieku. Jego celem jest odpowiedź na pytanie, jak w kontekście kształtowania się białoruskocentrycznego paradygmatu historii wprowadzano do nauki, kultury i pamięci zbiorowej „nowe” lub nowo odkryte postacie historyczne Wielkiego Księstwa Litewskiego (WKL). Tekst podzielony został na 5 części. W pierwszej ukazano fakt, że wyeliminowanie WKL z pamięci Białorusinów wykształciło u nich kompleks niższości historycznej. W drugiej części opisano proces „zasiedlania” historii Białorusi w latach 1988–1995 przez nowych bohaterów, aż do ich utrwalenia w pierwszych wydaniach encyklopedycznych Republiki Białoruś i podręcznikach historii. Część trzecia opowiada o ciosie, jaki w latach 1995–1996 zadali zwolennicy resowietyzacji nauk historycznych białoruskiemu panteonowi narodowemu i liderom jego formowania, którego skutki dały się odczuć na początku XXI wieku. Сzęść czwarta poświęcona została uzupełnianiu panteonu bohaterów WKL przez przedstawicieli arystokracji. W piątej części ujawniono kanały transmisji nazwisk i czynów bohaterów białoruskiego panteonu historycznego do pamięci zbiorowej, które są wykorzystywane od przełomu XX i XXI wieków. Artykuł uzasadnia fakt popularności rekonstrukcji biograficznej we współczesnych dziełach naukowych i literackich. Zaprezentowano „obszary ryzyka” i „konflikty pamięci” w promocji nowego panteonu – z byłymi sojusznikami w WKL, różnymi białoruskimi strategiami interpretacyjnymi i nowymi próbami rewizji panteonu.
Артыкул прысвечаны працэсу пераадолення дэперсаніфікацыі беларускага гісторыяпісання, якая мела месца да сярэдзіны 1980-х гг. Яго мэта – адказаць на пытанне, як у кантэксце фарміравання беларускацэнтрычнай парадыгмы гісторыі адбывалася ўвядзенне ў навуку, культуру і калектыўную памяць „новых” або наноў адкрытых гістарычных асоб з ліку дзеячаў Вялікага Княства Літоўскага (ВКЛ). Тэкст падзелены на пяць частак. У першай з іх паказана, што выключэнне ВКЛ з памяці беларусаў абярнулася для іх комплексам гістарычнай непаўнавартаснасці. У другой - прасочаны працэс „засялення” ў 1988–1995 гг. беларускай гісторыі сваімі героямі аж да замацавання персанальных змен у пантэоне ў першых энцыклапедычных выданнях Рэспублікі Беларусь і падручніках гісторыі. Трэцяя частка распавядае пра ўдар, які ў 1995–1996 гг. нанеслі прыхільнікі рэсаветызацыі гістарычнай навукі па нацыянальным пантэоне і лідарах яго фарміравання, і вынікі якога былі адчувальныя ў пачатку ХХІ ст. Чацвёртая частка прысвечана паказу папаўнення пантэона прадстаўнікамі арыстакратыі. У пятай частцы ўстаноўлены каналы трансляцыі імёнаў і спраў герояў беларускага гістарычнага пантэона ў калектыўную памяць, якія пачалі выкарыстоўвацца на мяжы ХХ–ХХІ ст.ст. У артыкуле абгрунтаваны факт папулярнасці біяграфічнай рэканструкцыі ў навуковай і літаратурнай творчасці сучаснаснага перыяду. Выяўлены „зоны рызыкі” і „канфлікты памяці” ў прасоўванні новага пантэона – з былымі саюзнікамі па ВКЛ, розныя беларускія інтэрпрэтацыйныя стратэгіі і новыя спробы перагляду пантэона.
Źródło:: Studia Białorutenistyczne; 2023, 17; 45-64
1898-0457
Pojawia się w:: Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Ewolucja form fleksyjnych przymiotników starobiałoruskich (na podstawie latopisów Wielkiego Księstwa Litewskiego)
Evolutions of Inflectional Forms of Old Belarusian Adjectives (Based on the Grand Duchy of Lithuania Chronicles)
Autorzy:: Citko, Lilia
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/32223980.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: the Grand Duchy of Lithuania
chronicles
the Old Belarusian language
adjective
Wielkie Księstwo Litewskie
latopisy
język starobiałoruski
przymiotnik
Вялікае Княства Літоўскае
летапісанне
старабеларуская мова
прыметнік
Opis:: Artykuł jest poświęcony charakterystyce form fleksyjnych przymiotników starobiałoruskich. Jako źródło materiału badawczego posłużyły dwa zabytki XVI–XVIII wieku, reprezentujące pierwszą (Kronika supraska) i ostatnią (Kronika Bychowca) redakcję latopisów Wielkiego Księstwa Litewskiego. Literatura kronikarska w większym stopniu odzwierciedla stan żywego języka tego okresu niż utwory religijne podporządkowane kanonom tradycji cerkiewnosłowiańskiej. Celem badań była analiza rozwoju form fleksyjnych przymiotników ze zwróceniem szczególnej uwagi na podobieństwa i różnice w stosunku do stanu ogólnoruskiego. Na podstawie analizy wyekscerpowanych z tekstów form przymiotnikowych i porównania ich z paradygmatami okresu wcześniejszego stwierdzono, iż system fleksyjny przymiotnika cechował z jednej strony zaawansowany proces wycofywania form odmiany niezłożonej (rzeczownikowej), z drugiej zaś upowszechnianie się form odmiany złożonej (zaimkowej). W jej obrębie śladowo udokumentowane zostały stare cechy, nawiązujące do języka cerkiewnosłowiańskiego, chociaż równocześnie bardzo wyraźnie zaznaczyły się cechy o charakterze innowacji białoruskich. System fleksyjny przymiotnika, w szczególności Kroniki Bychowca, utrwalił również pewne rysy regionalne, które wykazują nawiązania do zespołu gwar południowo-zachodniobiałoruskich. Zjawiska te mogą być wskazówką pomocną przy ustalaniu lokalizacji zabytku lub miejsca pochodzenia jego autora.
The article is devoted to the inflectional forms old Belarusian adjectives. As a source of research material, two monuments of the 16th–18th centuries were used, representing the first (the Chronicle of Suprasl) and the last (the Chronicle of Bychowiec) editions of the Chronicles of the Grand Duchy of Lithuania. Chronicle literature reflects the condition of the living language of that period better than religious works subordinated to the canons of Church Slavonic tradition. The aim of the research is the analysis of the development of inflectional forms of adjectives with particular attention to similarities and differences in reference to the Ruthenian condition. Forms of adjectives have been selected and compared to paradigms of the earlier period. It has been established that inflectional system of adjectives took into consideration both the advanced process of phasing-out of non-complex inflexion (nominal) and the promotion of complex inflection (pronominal). Within its framework, old features referring to the Church Slavonic language have been documented, although at the same time, features of the nature of Belarusian innovations have been very clearly marked. Inflectional system of adjectives (especially The Chronicle of Bychowiec) preserved some regional features which indicate references to the south-western Belarusian dialects. These phenomena may help to establish the location of the monument or the place of origin of its author.
Артыкул прысвечаны характарыстыцы склонавых форм старабеларускіх прыметнікаў. У якасці крыніцы матэрыялу для даследавання выкарыстаны два помнікі XVI–XVIII стст., якія прадстаўляюць першую (Супрасльскі летапіс) і апошнюю (Хроніка Быхаўца) рэдакцыі летапісаў ВКЛ. Летапісная літаратура ў большай ступені адлюстроўвае стан жывой мовы гэтага перыяду, чым рэлігійныя творы, падпарадкаваныя канонам царкоўнаславянскай традыцыі. Мэта даследавання – прааналізаваць развіццё склонавых форм прыметнікаў, звяртаючы асаблівую ўвагу на падабенства і адрозненне з агульнарускім станам. На аснове аналізу прыметнікавых формаў, выдзеленых з тэкстаў, і параўнання іх з парадыгмамі больш ранняга перыяду ўстаноўлена, што для сістэмы прыметніка характэрны, з аднаго боку, інтэнсіўны працэс страты простых (назоўнікавых) форм, а з другога – распаўсюджванне складаных (займеннікавых) форм. У межах складанага скланення ў невялікай ступені фіксyюцца яшчэ старыя з’явы, якія адносяцца да царкоўнаславянскай мовы, але адначасова значна больш выразна прасочваюцца рысы беларускіх флексійных інавацый. Флексійная сістэма прыметніка, асабліва Хронікі Быхаўца, замацавала таксама некаторыя рэгіянальныя асаблівасці, якія паказваюць адносіны да паўднёва-заходніх беларускіх гаворак. Гэтыя моўныя рысы могуць аказацца важнымі для вызначэння месца стварэння помніка або месца паходжання яго аўтара.
Źródło:: Studia Białorutenistyczne; 2023, 17; 243-258
1898-0457
Pojawia się w:: Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Litewski sejmik generalny w Słonimiu na tle sytuacji w Rzeczypospolitej przed sejmem 1685 roku
Autorzy:: Kołodziej, Robert
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/632323.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: diet (sejm)
dietine (sejmik)
general dietine
Grand Duchy of Lithuania
parliamentary system
Jan III Sobieski
Sapiehowie
Radziwiłłowie
Grodno
Słonim
sejm
sejmik
sejmik generalny
Wielkie Księstwo Litewskie
parlamentaryzm
Opis:: The general dietine (sejmik) of the Grand Duchy of Lithuania became a non-functioning body in the first half of the 17th century. That is why organizing an assembly in Słonim in 1685 by Lithuanians made a great impression all over the country. Its success was possible thanks to the combined influences of the Sapieha and the Radziwiłł families, who united against the king for a short period of time. This initiative was triggered by the decision of the king and the Senate council on moving the 1685 sejm from Grodno to Warsaw, which caused protests of Lithuanians. As a result, it was easier to stir turmoil against the policy of the court among them. The citizens of the Grand Duchy of Lithuania who gathered in Słonim sent a few representatives to the sejm in Warsaw to block the election of the marshal. At the same time the majority of the participants of the Słonim assembly went to Grodno as the rightful place of the sejm. It was only after a few weeks of negotiations that the king managed to convince Lithuanians to agree to come to Warsaw. However, they managed to accomplish their aim of demonstrating their dissatisfaction and hampered the celebration of the Vienna victory, which was supposed to strengthen the king’s authority. During the assembly a new constitution was passed, securing the sejm in Grodno. However, the events of 1685 did not have much influence on the very institution of the Lithuanian general sejmik, which continued to be a non-functioning body in the subsequent years.
Sejmik generalny Wielkiego Księstwa Litewskiego w pierwszej poł. XVII w. stał się instytucją martwą. Dlatego wielkie wrażenie w całym kraju wywołało zorganizowanie przez Litwinów tego typu zjazdu w Słonimiu w 1685 r. Za jego sukcesem stały połączone siły Sapiehów i Radziwiłłów, którzy przez krótki okres zjednoczyli swoje siły przeciw królowi. Duże znaczenie dla powodzenia tej inicjatywy miała decyzja króla i rady senatu, na mocy której sejm z 1685 r. został przeniesiony z Grodna do Warszawy. Wywołało to protesty Litwinów, których tym łatwiej można było podburzyć przeciw polityce dworu. Zebrani w Słonimiu obywatele Wielkiego Księstwa wysłali kilku swoich przedstawicieli na sejm do Warszawy, aby ci blokowali wybór marszałka. Natomiast większość uczestników zjazdu słonimskiego udała się do Grodna, a więc na miejsce, w którym zgodnie z prawem miał odbyć się sejm. Dopiero po kilku tygodniach negocjacji królowi udało się przekonać Litwinów do zgody i przyjazdu do Warszawy. Osiągnęli jednak swój cel – zamanifestowali królowi swoje niezadowolenie i przeszkodzili w świętowaniu wiktorii wiedeńskiej, która miała być elementem wzmacniania autorytetu monarszego. Podczas obrad sejmowych uchwalono nową konstytucję, asekurującą sejm w Grodnie. Wydarzenia z 1685 r. nie miały jednak wpływu na samą instytucję sejmiku generalnego litewskiego, który w następnych latach pozostał martwym tworem.
Źródło:: Res Historica; 2015, 40
2082-6060
Pojawia się w:: Res Historica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Litewski sejmik generalny w Słonimiu na tle sytuacji w Rzeczypospolitej przed sejmem 1685 roku
Autorzy:: Kołodziej, Robert
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/632155.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: diet (sejm)
dietine (sejmik)
general dietine
Grand Duchy of Lithuania
parliamentary system
Jan III Sobieski
Sapiehowie
Radziwiłłowie
Grodno
Słonim
sejm
sejmik
sejmik generalny
Wielkie Księstwo Litewskie
parlamentaryzm
Opis:: Sejmik generalny Wielkiego Księstwa Litewskiego w pierwszej poł. XVII w. stał się instytucją martwą. Dlatego wielkie wrażenie w całym kraju wywołało zorganizowanie przez Litwinów tego typu zjazdu w Słonimiu w 1685 r. Za jego sukcesem stały połączone siły Sapiehów i Radziwiłłów, którzy przez krótki okres zjednoczyli swoje siły przeciw królowi. Duże znaczenie dla powodzenia tej inicjatywy miała decyzja króla i rady senatu, na mocy której sejm z 1685 r. został przeniesiony z Grodna do Warszawy. Wywołało to protesty Litwinów, których tym łatwiej można było podburzyć przeciw polityce dworu. Zebrani w Słonimiu obywatele Wielkiego Księstwa wysłali kilku swoich przedstawicieli na sejm do Warszawy, aby ci blokowali wybór marszałka. Natomiast większość uczestników zjazdu słonimskiego udała się do Grodna, a więc na miejsce, w którym zgodnie z prawem miał odbyć się sejm. Dopiero po kilku tygodniach negocjacji królowi udało się przekonać Litwinów do zgody i przyjazdu do Warszawy. Osiągnęli jednak swój cel – zamanifestowali królowi swoje niezadowolenie i przeszkodzili w świętowaniu wiktorii wiedeńskiej, która miała być elementem wzmacniania autorytetu monarszego. Podczas obrad sejmowych uchwalono nową konstytucję, asekurującą sejm w Grodnie. Wydarzenia z 1685 r. nie miały jednak wpływu na samą instytucję sejmiku generalnego litewskiego, który w następnych latach pozostał martwym tworem.
Źródło:: Res Historica; 2015, 40
2082-6060
Pojawia się w:: Res Historica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "Lithuania" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język