- Tytuł:
- O chronologii rządów namiestniczych Władysława Opolczyka w Polsce
- Autorzy:
- Wróbel, Dariusz
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/2041235.pdf
- Data publikacji:
- 2020
- Wydawca:
- Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
- Tematy:
-
Vladislaus
Duke of Opole
Count palatine
Chronicle of Jan of Czarnków
Władysław Opolczyk
Jan z Czarnkowa
rządy namiestnicze - Opis:
-
W dotychczasowych badaniach spotykane są różne propozycje datacji rządów namiestniczych Władysława Opolczyka w Polsce. Starsza historiografia opowiadała się za datacją późniejszą (1378, 1379). J. Dąbrowski przyjmował rok 1377, po wyprawie litewskiej, a w najnowszej literaturze mowa jest o przełomie 1377/1378 r., a ponadto kwestionowany jest związek nominacji księcia z rezygnacją z regencji Elżbiety Łokietkówny. Mnogość propozycji wynika z braku źródeł dokumentowych i z problematycznej chronologii Kroniki Jana z Czarnkowa. Analiza określeń chronologicznych kronikarza (eodem anno itd.), w połączeniu z informacjami datowanymi w sposób bezwzględny, prowadzi do wniosku, że kładł on nominację Opolczyka przez króla Ludwika na początek 1377 r., lecz omawiany fragment dzieła ma zaburzoną kolejność rozdziałów. Z kolei z analizy itinerariów monarszego i książęcego z początku 1377 r. wynika, że do ich spotkania doszło pod koniec lutego, który jest prawdopodobnym momentem przekazania namiestnictwa w ręce księcia. Datacja ta koresponduje z relacją Jana z Czarnkowa o związku tej nominacji z ówczesną decyzją królowej Elżbiety o wyjeździe z Polski, co było związane z krytyką jej rządów po najeździe litewskim z 1376 r. i z tzw. rzezią Węgrów z 7 grudnia tego roku. Decyzja o powierzeniu rządów namiestniczych Opolczykowi została oprotestowana przez możnych wielkopolskich (8 marca 1377 r.), lecz nie spowodowało to natychmiastowego odwołania księcia, którego autorytet uznawali starostowie królewscy, episkopat polski oraz dostojnicy małopolscy. Mimo to, między połową kwietnia a końcem września 1378 r. książę opolski przestał pełnić funkcję namiestnika.
The correct date of the rule of Vladislaus of Opole as a Count palatine in Poland has not yet been established which results in an erroneous explanation of circumstances of their occurrence, but also their progress and significance. The author aims at placing the facts in a correct timeframe. The proposal of dating the rule of Vladislaus of Opole as the Count palatine is based on a contextual analysis of Chronicle of Jan of Czarnków and explains hypothetical reasons for a clear chronological disorder in its narrative. It allows to shed new light upon the episode of the governorship of the Duke of Opole in Poland. Determining the sequence of events described in chapters 32–45 of the Chronicle proves that its author dated the Duke’s nomination to the Count palatine to 1377. He became the Count palatine at the end of February 1377, directly after relinquishing regency in Poland by the Queen Elizabeth of Poland. Although this nomination was immediately protested against by the dignitaries of Greater Poland, the Duke remained in his office and was dismissed, or alternatively, he resigned, not earlier than in the middle of April 1378. Even though the abovementioned protest was justified in terms of legality, initially it was not met with an adequate reaction since the protesters were not a sufficient political force from the monarch’s point of view. - Źródło:
-
Res Historica; 2020, 49; 161-177
2082-6060 - Pojawia się w:
- Res Historica
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł