Temat: Cerkiew - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Zarys historyczny parafii prawosławnego Soboru Katedralnego Narodzenia NMP w Białej Podlaskiej w latach 1875–1917
Autorzy:: Sęczyk, Piotr
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/607527.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: the orthodox church in the Kingdom Polish
orthodox church
basilian
prawosławie w Królestwie Polskim
Biała Podlaska
cerkiew
Bazylianie
cerkiew prawosławna
Jozafat Kuncewicz
Opis:: Orthodox Cathedral of the Nativity of the Blessed Virgin Mary was founded in 1875 with the former church after bazylianach. Since the beginning of the function of parish priests in the parish clergy exercised title protojereja to help were two priests and a deacon. The parish grew rapidly despite the material poverty and the resistance of former Uniates, belonged to the branches: Orthodox church in the city hospital in White, Sławacinek, Wolka Plebańska, Hruda and Cicibor. Orthodox clergy took an active part in the life: cultural, social and parishes of the city and undertook charity among treatment units. Business council was interrupted by the World War I, the estate folk evacuated into Russia, the temple was taken over by Protestants.
Prawosławny Sobór Narodzenia NMP powstał w 1875 r. z byłej cerkwi po bazylianach. Od początku funkcję proboszczów w parafii sprawowali duchowni z tytułem protojereja, do pomocy mieli dwóch kapłanów oraz diakona. Parafia rozwijała się dynamicznie pomimo materialnego ubóstwa i oporu byłych unitów. Należały do niej filie: cerkiew w miejskim szpitalu w Białej, Sławacinku, Wólce Plebańskiej, Hrudzie i Ciciborze. Prawosławne duchowieństwo brało czynny udział w życiu kulturalnym i społecznym miasta i parafii oraz podejmowało akcje charytatywne wśród unitów. Działalność soboru przerwała I wojna światowa, majątek cerkiewny ewakuowano w głąb Rosji, a świątynię przejęli ewangelicy.
Źródło:: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; 2014, 69
0239-4251
Pojawia się w:: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Cerkiew św. Mikołaja i klasztor bazyliański w Zamościu w XIX wieku
St. Nicholas Church and Basilian Monastery in Zamość in the 19th century
Autorzy:: Lorens, Beata
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/33761192.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: Basilians
church
monastery
dissolution
Zamość
bazylianie
cerkiew
monaster
kasata
Opis:: Kościół pw. św. Mikołaja w Zamościu ma przeszłość związaną z przynależnością do różnych wyznań i obrządków religijnych. Wybudowany został na początku XVII w. jako cerkiew służąca wspólnocie prawosławnej zamieszkującej miasto. Na początku XVIII w. cerkiew została oddana bazylianom, którzy przy świątyni wznieśli klasztor funkcjonujący do 1865 r. W cerkwi św. Mikołaja w 1720 r. odbył się synod Kościoła unickiego w Rzeczypospolitej. Po kasacie placówek bazyliańskich w Królestwie Polskim gmach klasztorny przejęty został przez Skarb Królestwa Polskiego, zaś cerkiew wraz z wyposażeniem pozostawiono jako parafialną. W 1875 r. świątynię oddano Cerkwi prawosławnej, co wiązało się ze zmianami w jej wyglądzie. Po opuszczeniu Zamościa przez duchowieństwo prawosławne w 1915 r. świątynia została przejęta przez Kościół rzymskokatolicki.
The St. Nicholas Church in Zamość has a history of belonging to various religions and rituals. It was built at the beginning of the 17th century as an Orthodox church serving the Orthodox community living in the city. At the beginning of the 18th century, the Orthodox Church was handed over to the Basilians, who built a monastery by the church, which operated until 1865. In 1720, a synod of the Unitarian Church in the Republic of Poland was held in St. Nicholas’ Orthodox Church. After the dissolution of Unitarian monasteries in the Kingdom of Poland, the monastery was taken over by the Treasury of the Kingdom of Poland, and the Orthodox Church and its equipment was left as a parish. In 1875 the temple was returned to the Orthodox, which was connected with changes in its appearance. After the Orthodox clergy left Zamość in 1915, the church was taken over by the Roman Catholic Church.
Źródło:: Res Historica; 2022, 53; 145-170
2082-6060
Pojawia się w:: Res Historica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Formowanie się sieci cerkiewnej na przestrzeni dziejów w granicach współczesnego województwa podlaskiego
Autorzy:: Kołbuk, Witold
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/624779.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: Orthodox Church, Greek Catholic Church, Podlasie, borderland, Podlaskie Voivodeship
Cerkiew prawosławna, Cerkiew greckokatolicka, Podlasie, pogranicze, województwo
праваслаўная царква, грэка-каталіцкая царква, пагранічча, Падляшша, Падляшскае ваяводства
Opis:: Eastern Christianity has been present in the territory of the present Podlaskie Voivodeship since the Middle Ages. The changing course of political history of the Podlasie region affected the creation of an Eastern Orthodox Christian church network in the following centuries. Based on the scattered source materials (from archives and libraries) it is possible to recreate the process of formation of this network. From mid-15th to late 16th century at least 67 Orthodox churches have been established in the territories of the contemporary Podlaskie Voivodeship. Following the Union of Brest (1596), the majority of temples has been transferred to the Greek Catholic Church, and new ones were also built, so that by the time of the Third Partition of Poland (1795) there were 109 Orthodox buildings in the region. Under the rule of the Russian Empire (until 1915), the Greek Catholic Church has been abolished, and its temples were handed over to the Russian Orthodox Church. About one hundred new sacral buildings were erected during that time. The dramatic events of both world wars and the derussification of the eastern territories of Poland during the interwar period resulted in a drop in the overall density of the Eastern Orthodox church network in Podlasie: in 1945, there were only 149 churches there. A slight increase occurred during the communist rule (1944–1989) with their number reaching 169. Only after the fall of communism did that number noticeably increase (205 in 2015, a few more being under construction). The majority of these buildings are unique examples of sacral architecture (mainly wooden).
Od czasów średniowiecza na terenie współczesnego województwa podlaskiego obecne było wschodnie chrześcijaństwo. Zmienny bieg dziejów politycznych Podlasia oddziaływał w kolejnych stuleciach na możliwość tworzenia się wschodniochrześcijańskiej sieci cerkiewnej. W oparciu o rozproszone materiały źródłowe (archiwalne i biblioteczne) można odtworzyć proces formowania się tej sieci. Między połową XV a końcem XVI w. powstało na terenie współczesnego województwa podlaskiego co najmniej 67 cerkwi prawosławnych. Po unii brzeskiej (1596 r.) większość świątyń przeszła w ręce Cerkwi greckokatolickiej, wybudowano także nowe i w momencie III rozbioru Rzeczypospolitej (1795 r.) na wspomnianym obszarze znajdowało się 109 obiektów cerkiewnych. W okresie przynależności Podlasia do imperium rosyjskiego (do 1915 r.) Cerkiew greckokatolicka została zlikwidowana, a jej świątynie przekazano Rosyjskiemu Kościołowi Prawosławnemu. W tym czasie wzniesiono jeszcze około 100 sakralnych obiektów cerkiewnych. Dramatyczne wydarzenia obu wojen światowych i derusyfikacja ziem wschodnich w Polsce w okresie międzywojennym skutkowały likwidowaniem świątyń na Podlasiu – w 1945 r. było już tylko 149 cerkwi. Niewielki wzrost liczby sakralnych obiektów wschodniego chrześcijaństwa nastąpił w czasie rządów komunistów (1944–1989) – ich liczba sięgnęła 169. Dopiero po upadku systemu komunistycznego na terenie współczesnego województwa podlaskiego liczba tych świątyń znacznie wzrosła (205 w 2015 r., kilka znajduje się ciągle w budowie). Większość omawianych obiektów stanowi unikatowe przykłady architektury sakralnej (głównie drewnianej).
Усходняе хрысціянства існуе на тэрыторыі сучаснага Падляшскага ваяводства з часоў сярэднявечча. Гістарычна-палітычныя перамены, характэрныя для Падляшша на працягу гісторыі, паўплывалі на магчымасць утварэння ўсходнехрысціянскай сеткі цэркваў. На падставе рознага тыпу крыніцаў, якія знаходзяцца ў аддаленых ад сябе месцах (архівах і бібліятэках), можна рэканструяваць працэс фарміравання гэтай сеткі. У перыяд паміж паловай XV і канцом XVI стагоддзя на тэрыторыі сучаснага Падляшскага ваяводства ўзнікла па меншай меры 67 праваслаўных цэркваў. Пасля Берасцейскай уніі (1596 г.) большасць гэтых храмаў перайшла да грэка-каталіцкай царквы, былі пабудаваны таксама новыя і на час трэцяга падзелу Рэчы (1795 г.) на гэтай тэрыторыі налічвалася 109 царкоўных аб’ектаў. У перыяд прыналежнасці земляў да Расійскай імперыі (да 1915 г.) грэка-каталіцкая царква была тут скасаваная, а яе храмы перададзены Рускай Праваслаўнай Царкве. У гэты час было пабудавана каля ста сакральных аб’ектаў і ў іншых месцах. Драматычныя падзеі абедзвюх сусветных войнаў і дэрусіфікацыя ўсходніх зямель Польшчы ў міжваенны перыяд выклікалі памяншэнне шчыльнасці сеткі цэркваў на Падляшшы – у 1945 г. налічвалася ўсяго 149 царквы. Нязначнае павелічэнне колькасці сакральных аб’ектаў усходняга хрысціянства на дадзеным абшары назіраецца ў часы камуністычнай улады ў Польшчы (1944–1989) – тады налічвалася 169 храмаў. Толькі пасля краху камуністычнай сістэмы на тэрыторыі сучаснага Падляшскага ваяводства колькасць гэтых святынь значна павялічылася (205 у 2015 г., некалькі будуецца). Большасць з гэтых аб’ектаў з’яўляецца ўнікальным прыкладам рэлігійнай архітэктуры (пераважна – драўлянай).
Źródło:: Studia Białorutenistyczne; 2018, 12
1898-0457
Pojawia się w:: Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Na pograniczu wyznaniowym. Nieistniejąca unicka cerkiew pod wezwaniem św. Praksedy Męczennicy w Milejowie i jej wyposażenie
Autorzy:: Sygowski, Paweł
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/634225.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: Milejów, cerkiew unicka, malarstwo ikonowe, Suffczyńscy, Rostworowscy, parafia rzymskokatolicka w Milejowie
Opis:: W czasach Rusi Halicko-Włodzimierskiej osadnictwo ruskie na terenie dzisiejszej Lubelszczyzny posuwało się systematycznie na zachód. W XV i XVI w. dotarło do doliny Wieprza. W jego środkowym biegu powstało wówczas kilka parafii prawosławnych – Łęczna, Puchaczów, a także Milejów. Parafie te po przystąpieniu diecezji chełmskiej do unii brzeskiej stały się unickimi. Usytuowanie ich na terenie ze wzrastającą przewagą osadnictwa polskiego spowodowało przechodzenie wiernych na rzymsko katolicyzm. Proces ten szczególnie widoczny jest w 2 połowie XVIII w. i 1 połowie XIX w. Parafia w Milejowie należąca do najstarszych na tym terenie, pod koniec XVIII w. liczyła zaledwie kilku parafian, a na początku XIX w. rezydował tu jedynie proboszcz unicki, ks. Bazyli Hrabanowicz. W 2 dekadzie XIX w. ówczesny właściciel dóbr milejowskich – Adam Suffczyński – rozpoczął starania o przekształcenie parafii unickiej w parafię rzymskokatolicką, a cerkwi unickiej w kościół. Okazało się to dosyć skomplikowane. Najpierw parafię unicką należało zamknąć, a dopiero potem utworzyć parafię rzymskokatolicką. Proces ten kontynuowała siostra Adama – Helena Chrapowicka, która wkrótce przekazała to zadanie kuzynowi Antoniemu Melitonowi Rostworowskiemu, a po jego śmierci założeniem parafii i budową kościoła zajęła wdowa po nim – Maria z Jansenów, a następnie ich syn Antoni Rostworowski. Parafia unicka została zamknięta w 1852 r., cerkiew rozebrana, a murowany kościół został wzniesiony w latach 1855-1856. Po śmierci wspomnianego proboszcza unickiego w 1832 r. (ostatniego tutejszego parocha), cerkwią opiekował się proboszcz Dratowa. Część wyposażenia cerkwi milejowskiej została przeniesiona do świątyni dratowskiej, gdzie spłonęło ono w roku 1886 r., w pożarze tamtejszej świątyni. Część wyposażenia zabezpieczona została we dworze milejowskim i po wybudowaniu kościoła przeniesiona do niego. Wśród tego wyposażenia wyróżnia się pochodząca z 2 połowy XVII w. ikona Matki Boskiej z Dzieciątkiem (w typie Eleusy), odnowiona w latach 2012-2013 staraniem ówczesnego proboszcza – ks. Andrzeja Juźko. Po akcji rozbiórkowej cerkwi w 1938 r. to jedna z wyjątkowo nielicznych, ocalałych ikon dawnej diecezji Kościoła wschodniego na Lubelszczyźnie.On the Religious Borderland. A Defunct Uniate Church under the Invocation of St. Praxedes the Martyr in Milejów and its EquipmentSUMMARYThe parish in Milejów was one of the early Orthodox parishes in the Wieprz valley, recorded in the 1470s. The presence of the Orthodox priest in Milejów is documented in tax registers in the 16th century. More information on the Uniate parish and its Orthodox church can be found in the documents of the 18th-19th centuries. The author presents the history of the Milejów Uniate church and the parish with particular reference to the equipment of the church. First, the old Uniate church is described (the last quarter of the 17th and the fi rst half of the 18th century). The church had the high altar and three side altars; in addition, there were inter alia, liturgical vessels, altar bells, the bells on the belfry, liturgical books, an perhaps an iconostasis. The new Uniate church (the second half of the 18th and the fi rst half of the 19th century) – erected in the second half of the 18th century in place of the old one (which burnt down in ca. 1760) contained the high altar with the picture of Our Lady (painted on canvas) and two side altars. The equipment also included, inter alia, a silver and gilded pro Venerabili vessel, a chalice with a paten and a spoon, a can “for sick people”, an altar tin cross, a brass thurible, a metal swag lamp, three altar bells, a bell at the sacristy, four reliquaries, two small brass candlesticks, a processional cross, pictures, liturgical books. The next described stage is the end of the Uniate parish and the beginnings of the creation of the Roman-Catholic parish in the 19th century, founded in 1858. The new church – erected a few hundred meters from the place of the Uniate church – was consecrated in 1859. The equipment of the Uniate church before its demolition (the second quarter of the 19th century) included in 1828, inter alia, the above mentioned three altars, a new choir, a crucifi x, a confessional, a pulpit, candlesticks, pictures, and a new umbraculum. The inventory of 1847 also mentioned, inter alia, four icons situated near the high altar, a stoup, four benches, twenty candlesticks, and a porcelain chandelier. In the next part of the text the author describes the icons preserved in the Milejów church: „Matka Boska z dzieciątkiem” [Madonna and Child] and „Przemienienie Pańskie” [the Transfi guration of the Lord]. In the next parts of the article the author describes the history of the owners of Milejów, patrons and parish priests. At the end of the article he synthetically presents the history of the Milejów parish.
Źródło:: Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio L – Artes; 2018, 16, 1/2
2083-3636
1732-1352
Pojawia się w:: Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio L – Artes
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Aktywność religijna urzędników pochodzenia rosyjskiego struktur terenowych Departamentu Opłat Celnych w Królestwie Polskim w latach 1851–1914
Autorzy:: Latawiec, Krzysztof
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/631827.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: clerk, customs office, Russian, Orthodox church
urzędnik, komora celna, Rosjanin, prawosławie, cerkiew
Opis:: Since 1851 Russian customs administration operated on the territory of the Kingdom of Poland. In the local structures of the Customs Duties Department of the Ministry of Finance there appeared many clerks of Russian origin and Orthodox denomination. First Russian local communities started to emerge and they were frequently centred around newly erected Orthodox churches. Throughout the whole period when this administration was present in the Kingdom of Poland, between mid-1800s and 1914, customs officers and border guards became willingly involved in numerous projects related to the operation of the Orthodox church. Tsarist administration was highly supportive of such bottom-up initiatives. They eagerly accepted clerks’ engagement in church building committees, in establishment and operation of church-parish charity committees or religious fraternities. The willingness to help one’s own church or poor parishioners had a mobilizing effect on the representatives of Russian clerical intelligentsia employed in the customs department. These initiatives grew in number after 1864 and were noticeable until the outbreak of World War I.
Od 1851 r. na terenie Królestwa Polskiego funkcjonowała rosyjska administracja celna. W strukturach terenowych Departamentu Opłat Celnych Ministerstwa Finansów pojawiło się wielu urzędników pochodzenia rosyjskiego i wyznania prawosławnego. Zaczęły kształtować się lokalne społeczności rosyjskie, które bardzo często skupiały się wokół urządzanych cerkwi prawosławnych. Przez cały okres obecności tej administracji, od połowy XIX w. do 1914 r. urzędnicy celni i funkcjonariusze straży granicznej z własnej inicjatywy angażowali się w różne projekty związane z funkcjonowaniem Kościoła prawosławnego i aktywnością na polu dobroczynną. Władze carskie bardzo przychylnie odnosiły się do tych oddolnych inicjatyw. Bardzo chętnie akceptowały zaangażowanie się urzędników w komitety budowlane cerkwi, w tworzenie i funkcjonowanie cerkiewnych parafialnych komitetów opiekuńczych czy bractwa religijne. Chęć pomocy macierzystej świątyni parafialnej czy biednym parafianom działało mobilizująco na przedstawicieli rosyjskiego inteligencji urzędniczej zatrudnionej w resorcie celnym. Inicjatywy te nasiliły się po 1864 r. i były zauważalne do chwili wybuchu I wojny światowej.
Źródło:: Res Historica; 2019, 47
2082-6060
Pojawia się w:: Res Historica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Rola polityki w losach Cerkwi Prawosławnej na Białorusi i w Polsce (Rola polityki w losach Cerkwi Prawosławnej na Białorusi i w Polsce (O książce Antoniego Mironowicza, Судьбы Православной Церкви в Белоруссии и в Польши, Люблин 2013).)
Autorzy:: Garbiński, Jerzy
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2053595.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: Review
Orthodox Church
Belarus
Polska
recenzja
cerkiew prawosławna
Białoruś
Polska
Рецензия
Православная церковь
Беларусь
Польша
Opis:: Recenzja książki Antoniego Mironowicza, Судьбы Православной Церкви в Белоруссии и в Польши, Люблин 2013.
Book review Antoni Mironowicz, Судьбы Православной Церкви в Белоруссии и в Польши, Люблин 2013
Рецензия на книгу Антония Мироновича, Судьбы Православной Церкви в Белоруссии и в Польши, Люблин 2013
Źródło:: Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne; 2021, 7, 2; 141-146
2450-4866
Pojawia się w:: Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Teorie naukowe dotyczące powstania bractw cerkiewnych na terenie Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XV–XVI wieku
Autorzy:: Dmitruk, Stefan
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/687116.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: fraternity
Orthodox Church
scientific theory
“bratchyna”
orthodox fraternity
bractwo
Cerkiew prawosławna
bratczyna (brak angielskiego odpowiednika)
teoria naukowa
Opis:: The article presents the analysis fraternity in Orthodox Church in Poland, Ukrainian and Belarusian. Author, speak about genesis orthodox fraternity in Polish–Lithuanian Commonwealth. The analysis is based on text Polish, Ukrainian, Russian historians. In this text author defined “fraternity”, “bratchyna”, “Christians love”, “honey fraternity” and “orthodox fraternity”. He speak about creation fraternity in orthodox Church on the model of the Roman Church.
W artykule przeanalizowano dyskusję naukową trwającą od połowy XIX w. do chwili obecnej, dotyczącą powstania bractw cerkiewnych. Autor omówił teorie wyjaśniające genezę bractw cerkiewnych w Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Artykuł odpowiada na pytanie dotyczące pojawienia się pierwszych bractw na terenie metropolii kijowskiej. Analizę teorii naukowych poparto literaturą ukraińskich, rosyjskich i polskich historyków Cerkwi prawosławnej. W artykule opracowano i zdefiniowano teorie: miłości chrześcijańskiej, bratczyn, bractw miodowych, cechów zachodnioeuropejskich oraz powstanie bractw na wzór podobnych organizacji w Kościele rzymskokatolickim. Dodatkowo autor zdefiniował i wyjaśnił termin „bractwo cerkiewne”.
Źródło:: Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne; 2015, 1, 2
2450-4866
Pojawia się w:: Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Arcybiskup Atanazy Martas i autokefalia Białoruskiego Kościoła Prawosławnego
Autorzy:: Garbiński, Jerzy
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2053565.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: autocephaly
Belarusian Orthodox Church
episcopate BOAC
russification policy
Russian Orthodox Church Outside of Russia
autokefalia
Białoruska Cerkiew Prawosławna
episkopat
polityka rusyfikacji
Rosyjska Cerkiew Prawosławna
автокефалия
Белорусская Православная Церковь
епископат БАПЦ
политика русификации
Русская Зарубежная Православная Церковь
юрисдикция Константинопольского патриархата
Opis:: В статье осуществлена попытка определения и анализа внутренних и внешних факторов, связанных с вопросом автокефалии Белорусской Православной Церкви в годы Второй мировой войны и в послевоенные три десятилетия. Одним из таких факторов следует считать непоследовательность представителей бывшего епископата БАПЦ в Минске (прежде всего архиепископа Афанасия Мартоса и архиепископа Филафея Нарко), как впрочем и белорусских национальных элит в вопросе автокефалии Белорусской Православной Церкви и путей ее осуществления.
The article “Archbishop Athanasius Martas and the Autocephaly of the Belarusian Orthodox Church” attempts to identify and analyze internal and external factors related to the issue of autocephaly of the Belarusian Orthodox Church during the Second World War and in the three decades after the war.One of these factors is considered to be the inconsistency of the representatives of the former episcopate of the BAOC in Minsk (first of all, Archbishop Athanasius Martas and Archbishop Philafei Narko) as well as the Belarusian national political elites in the issue of the autocephaly of the Belarusian Orthodox Church and the ways of its implementation.
W artykule podjęto próbę zidentyfikowania i analizy wewnętrznych i zewnętrznych czynników związanych z kwestią autokefalii Białoruskiego Kościoła Prawosławnego w okresie II wojny światowej iw trzech dekadach powojennych. Za jeden z tych czynników należy uznać niekonsekwencję przedstawicieli b. episkopatu Białoruskiego Kościoła Prawosławnego w Mińsku (przede wszystkim arcybiskupa Atanazego Martosa i arcybiskupa Filafeusza Narko) oraz białoruskich elit narodowych w kwestii autokefalii białoruskiego Cerkiew prawosławna i sposoby jej realizacji.
Źródło:: Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne; 2021, 7, 2; 105-124
2450-4866
Pojawia się w:: Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Wpływ specyfiki podlaskiego pogranicza na deklarowanie gotowości przejścia na prawosławie duchownych unickich w obwodzie białostockim w latach 1836-1839
Autorzy:: Matus, Irena
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/624839.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: the Uniate Church
the Orthodox Church restitution
the declarations
Cerkiew unicka
restytucja prawosławia
deklaracje
униятская церковь
восстановление православия
декларации
Opis:: In the process of restitution of the Orthodoxy, according to the plan of Bishop Józef Siemaszko, it was important to carry out de-latinization of the Uniate Church, which included liturgy, interiors of temples, believers and rituals. It became a priority to acquire the Uniate clergy, especially canons, teachers, clergy deputies, deans and their deputies. The Lithuanian bishop courted for it personally. The clergy signed the written declarations of consent to joining the Orthodox Church ie. podpiski since the mid-30s the nineteenth century. In the Lithuanian diocese the number of priests, who accepted podpiski was much larger than in the Byelorussian diocese. At the turn of spring and summer 1838, these previously voluntary declarations were enforced. The declarations were not signed by two Uniate priests within the prescribed period in the circuit of Bialystok, at the deanery of Białystok. In June 1838 more than twenty priests did not sign podpisek at the deanery of Bielsk. The clergy opposed the restitution of the Orthodox Church, wrote letters to the church authorities and the tsar, and agitated the parishioners. Some of them signed the declarations gradually and the church authorities did not draw any consequences. Those who resisted longest made declarations in the last months of 1838, with the exception of standing at the head of opponents – Antoni Sosnowski, who made it in February 1839. The several factors had an impact on the opposition to the signing the declarations by the Uniate priests. Here, on the borderland the far-reaching latinization and polonization, and the activity of Latin priests mostly during the missions, took place. Also, not without significance were close relations between the Uniate priests and the clergy of the Roman Catholic and the Uniate believers along with Latin church, which resulted in blurred differences between the two Catholic rites. Furthermore, the offended ambition of Antoni Sosnowski, whose position was not appreciated by clergy authorities, was significant, as well.
W procesie restytucji prawosławia, zgodnie z planem biskupa Józefa Siemaszki, ważne było przeprowadzenie delatynizacji Cerkwi unickiej, która objęła nabożeństwa, wnętrza świątyń, wiernych i obrzędy. Sprawą priorytetową stało się pozyskanie kleru unickiego, zwłaszcza kanoników, wykładowców, duchownych deputatów, dziekanów i ich zastępców. Biskup litewski zabiegał o to osobiście. Pisemne deklaracje zgody na przyłączenie się do Cerkwi prawosławnej, czyli tzw. podpiski, kler podpisywał od połowy lat 30. XIX wieku. W diecezji litewskiej liczba duchownych, którzy to aprobowali, była o wiele większa niż w diecezji białoruskiej. Na przełomie wiosny i lata 1838 roku dobrowolne dotychczas deklaracje zaczęto już egzekwować. W obwodzie białostockim, w dekanacie białostockim, w ustalonym terminie oświadczeń nie podpisało dwóch parochów. W dekanacie bielskim w czerwcu 1838 roku podpisek nie złożyło ponad dwudziestu księży. Duchowni oponowali przeciwko restytucji prawosławia, wysyłali pisma do władz duchownych i cara, agitowali parafian. Część z nich stopniowo podpisywała deklaracje, a władze duchowne nie wyciągały żadnych konsekwencji. Najdłużej opierający się złożyli je w ostatnich miesiącach 1838 roku, z wyjątkiem stojącego na czele oponentów – Antoniego Sosnowskiego, który uczynił to w lutym 1839 roku. Na sprzeciw wobec podpisania oświadczeń parochów unickich złożyło się kilka przyczyn. Tu, na pograniczu, miała miejsce najdalej posunięta latynizacja i polonizacja oraz działania księży łacińskich, głównie w czasie prowadzonych tzw. misji. Nie bez znaczenia były także bliskie kontakty parochów z klerem rzymskokatolickim i unitów z Kościołem łacińskim, w wyniku czego zacierały się różnice pomiędzy obu obrządkami katolickimi, oraz urażona ambicja Antoniego Sosnowskiego, którego pozycji nie doceniły władze duchowne.
В процессе реституции православия, согласно плану епископа Иосифа Семашко, необходимо было провести делатинизацию униатской церкви, включая молитвы, интерьеры храмов, обряды и ритуалы. Главным приоритетом стало приобщение униатского духовенства к православию, особенно каноников, преподавателей, духовных депутатов, деканов и их заместителей. Епископ литовский лично занимался этим вопросом. Письменные декларации согласия на переход в православие, так называемые подписки, духовенство подписывало с первой половины 30-х годов XIX века. В литовской епархии число священников, перешедших в православие, было намного больше, нежели в белорусской. В конце весны – начале лета 1838 года добровольные декларации сменились принудительными. В Белостоцкой области, в белостоцком деканате, в установленный срок заявления не подписали два грекокатолических священника. В Бельском деканате в июне 1838 года более двадцати кзендзов не предоставили подписок. Духовенство выступало против засилья православия, писало письма к духовным властям и царю, агитировало прихожан. Со временем часть из них подписали декларации, а духовные власти не предпринимали никаких действий. Последние сопротивляющиеся сдались в конце 1838 года, исключением стал Антон Сосновский, возглавлявший оппонентов, – он покорился в феврале 1839 года. Для сопротивления духовенства было несколько причин. Пограничье было территорией далеко распространившихся латинизации и олонизации, а также деятельности латинских ксендзов, осуществляемой во время так называемых миссий. Большое значение также играли близкие контакты греко-католических священников с римско-католическим духовенством и униатов с латинским костелом, способствующие нивелированию различий между двумя католическими обрядами, и задетые амбиции Антона Сосновского, позицию которого недооценили духовные власти.
Źródło:: Studia Białorutenistyczne; 2015, 9
1898-0457
Pojawia się w:: Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Dom bazylianów i parafia unicka w Radecznicy (1869–1875)
Autorzy:: Dmitruk, Stefan
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/631906.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: Orthodox Church
Greek Catholic Church
Radecznica
Basilian monks
diocese in Chelm and Warsaw
Cerkiew prawosławna
Kościół greckokatolicki
bazylianie
diecezja chełmsko-warszawska
Opis:: Autor omawia okoliczności przejęcia rzymskokatolickiego klasztoru bernardynów w Radecznicy przez Kościół greckokatolicki i osadzenie w nim unickich zakonników. Tekst porusza kwestię funkcjonowania domu bazylianów. Opisane są dzieje domu pokutnego, parafia unicka w Radecznicy oraz włączenie jej w struktury diecezji chełmsko-warszawskiej rosyjskiej Cerkwi prawosławnej w 1875 r.
Źródło:: Res Historica; 2015, 39
2082-6060
Pojawia się w:: Res Historica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Rola utworu paraliturgicznego „Krestnaja piesń” w prawosławnej diecezji chełmsko-warszawskiej na przełomie XIX i XX wieku
The Role of “Kriestnaja Song” in the Orthodox Chełm-Warsaw Diocese at the Turn of the 19th and 20th Centuries
Autorzy:: Dmitruk, Stefan
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2056216.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: Orthodox Chełm-Warsaw diocese
Kingdom of Poland
Russian Orthodox Church
Radecznica
monastery
prawosławna diecezja chełmsko-warszawska
Królestwo Polskie
Rosyjska Cerkiew Prawosławna
monaster
Opis:: Jedną z form misji wewnętrznej prawosławnej diecezji chełmsko-warszawskiej na przełomie XIX i XX wieku była działalność wydawnicza. Od 1875 roku praca misyjna Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej w Królestwie Polskim koncentrowała się na byłej ludności unickiej. Autor przeprowadził analizę wewnętrzną utworu prawosławnego duchownego Krzysztofa (Sakowicza). Tekst prawosławnego mnicha z monasteru w Radecznicy był jednym z narzędzi w pracy misyjnej Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej na ziemiach polskich. Utwór Krzysztofa (Sakowicza) wciąż jest wykonywany w wielu parafiach Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.
One of the forms of the internal mission of the Orthodox Chełm-Warsaw diocese at the turn of the 19th and 20th centuries was publishing activity. From 1875, the missionary work of the Russian Orthodox Church in the Kingdom of Poland focused on the former Uniate population. The author conducted an internal analysis of a song written by the Orthodox clergyman Krzysztof (Sakowicz). The text of the Orthodox monk from the monastery in Radecznica was one of the tools in the missionary work of the Russian Orthodox Church in Poland. The song is still performed in many parishes of the Polish Autocephalous Orthodox Church.
Źródło:: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; 2021, 76; 181-206
0239-4251
Pojawia się w:: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Dom bazylianów i parafia unicka w Radecznicy (1869–1875)
Autorzy:: Dmitruk, Stefan
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/632267.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: Orthodox Church
Greek Catholic Church
Radecznica
Basilian monks
diocese in Chelm and Warsaw
Cerkiew prawosławna
Kościół greckokatolicki
bazylianie
diecezja chełmsko-warszawska
Opis:: The author discussed about the acquisition Roman Catholic convent in Radecznica by Greek Catholick Church and rear for Basilian monks. The text describes the functioning of the Basilian home. The author describes penitential hause and parish Greek Catholic Church in Radecznica and incorporate into diocese in Chełm and Warsaw of the Russian Orthodox Church in 1875.
Autor omawia okoliczności przejęcia rzymskokatolickiego klasztoru bernardynów w Radecznicy przez Kościół greckokatolicki i osadzenie w nim unickich zakonników. Tekst porusza kwestię funkcjonowania domu bazylianów. Opisane są dzieje domu pokutnego, parafia unicka w Radecznicy oraz włączenie jej w struktury diecezji chełmsko-warszawskiej rosyjskiej Cerkwi prawosławnej w 1875 r.
Źródło:: Res Historica; 2015, 39
2082-6060
Pojawia się w:: Res Historica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Duchowieństwo unickie w środowisku społecznym pogranicza na ziemiach nadbużańskich w XVIII i XIX wieku
Autorzy:: Kołbuk, Witold
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/624972.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: Uniate Church
Roman Catholic Church
Clergy
Uniates
Material Emoluments
Cerkiew unicka
Kościół rzymskokatolicki
duchowieństwo
unici
uposażenie materialne
уніяцкая царква
рымска-каталіцкі касцёл
духавенства
уніяты
матэрыяльнае забеспячэнне
Opis:: For many centuries the lands along the Bug River had been inhabited by Eastern and Western Slavs. It was the contact area between Polish-Latin and Ruthenian-Orthodox cultures. After the Church Union of 1596 these lands were inhabited by Catholics of the Roman and Greek rite. An important role in this area was fulfilled by clergy of both rites. Especially Uniate priests, who were the only elite of the Uniate Church, were engaged in cooperation and numerous conflicts with neighbours: Polish nobility, Latin clergy and peasants of both rites.
Ziemie nad rzeką Bug od wielu stuleci zamieszkiwane były przez Wschodnich i Zachodnich Słowian. Był to obszar styku kultury polskiej i łacińskiej oraz ruskiej i prawosławnej. Po unii cerkiewnej z 1596 r. tereny te były zamieszkane przez katolików rzymskich i greckich. Ważną rolę pełnili na tym obszarze duchowni obu obrządków. Zwłaszcza księża uniccy, którzy byli jedyną elitą Cerkwi unickiej, wchodzili we współpracę i w liczne konflikty międzysąsiedzkie z polską szlachtą, łacińskimi duchownymi i ludnością chłopską obu obrządków.
НаземляхуздоўжракіБугнапрацягунекалькіхстагоддзяўпражываліпобачусходніяізаходніяславяне. Гэта была тэрыторыя, на якой польская і лацінская культуры сутыкаліся з усходнеславянскай і праваслаўнай. Пасля царкоўнай уніі 1596 года на Пабужжы пражывалі рымскія і грэцкія каталікі. Важная роля на названай тэрыторыі належыла духоўным абодвух абрадаў. Уніяцкае духавенства, якое з’яўлялася адзінай элітай уніяцкай царквы, асабліва актыўна ўзаемадзейнічала з польскай шляхтай, каталіцкімі духоўнымі і з сельскім насельніцтвам абедзвюх канфесій. Гэтыя ўзаемадачыненні не былі пазбаўлены шматлікіх міжсуседскіх канфліктаў.
Źródło:: Studia Białorutenistyczne; 2016, 10
1898-0457
Pojawia się w:: Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Modernizm i neomodernizm religijny w Rosji
Autorzy:: Rarot, Halina
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/643930.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: religiöser Modernismus, orthodoxer Modernismus, religiöser Neomodernismus, russisch-orthodoxe Kirche an der Wende des 19. Jahrhunderts, gegenwärtige russisch-orthodoxe Kirche gegenüber dem Modernismus und Neomodernismus
religious Modernism, Modernism orthodox, religious Neomodernism, Orthodox Church in the late nineteenth and early twentieth centuries, modern Orthodox to Modernism and Neomodernism
modernizm religijny
modernizm prawosławny
neomodernizm religijny
Cerkiew na przełomie XIX i XX w.
współczesna Cerkiew wobec modernizmu i neomodernizmu
Opis:: Der religiöse Modernismus in Russland bildet eine intellektuelle Strömung an der Wende des 19. Jahrhunderts. Sein Hauptgedanke war das Streben nach der Erneuerung Russlands in Anlehnung an reformiertes russisch-orthodoxes Glaubensbekenntnis, das dem kapitalistischen sozialwirtschaftlichen System in Russland entsprechen sollte sowie die Verkündung einer neuen christlichen Zivilisation unter Berücksichtigung ökonomischer Verhältnisse. Der religiöse Neomodernismus ist dagegen eine intellektuelle Strömung an der Wende des 20. Jahrhunderts, die im gegenwärtigen Russland ziemlich populär ist. Er ist jedoch nicht gleichbedeutend mit der Rückkehr der russisch-orthodoxen Kirche zum öffentlichen Leben oder mit ihrer nächsten reformierten Variante. Er bezieht sich trotzdem auf einige Ideen des orthodoxen Modernismus.
Religious modernism in Russia is an intellectual movement at the turn of the 19th and 20th centuries. Its essential idea was to strive for Russia’s revival based on reformed Orthodoxy, adequate to the origin of the capitalist social-economic system in Russia, or achieve a new Christian civilization with a respective vision of economic conditions. Religious Neomodernism, in contrast, is an intellectual movement at the turn of the 20th and 21st centuries, quite popular in contemporary Russia, but not identified with the return of Orthodoxy to public life or with another of its reformed versions. However, it refers to some of the ideas of Orthodox modernism.
Religijny modernizm w Rosji to nurt intelektualny z przełomu XIX i XX wieku. Jego zasadniczą ideą było dążenie do odrodzenia Rosji w oparciu o zreformowane prawosławie odpowiadające kapitalistycznemu systemowi społeczno-gospodarczemu w Rosji lub ogłoszenie nowej chrześcijańskiej cywilizacji z uwzględnieniem warunków ekonomicznych. Z kolei religijny neomodernizm to prąd intelektualny z przełomu XX wieku, całkiem popularny we współczesnej Rosji. Nie jest on jednak równoznaczny z powrotem prawosławia do życia publicznego czy z kolejną jego zreformowaną wersją. Niemniej jednak odnosi się do pewnych idei prawosławnego modernizmu.
Źródło:: Kultura i Wartości; 2015, 14
2299-7806
Pojawia się w:: Kultura i Wartości
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Kompetencje językowe bazylianów prowincji litewskiej w XVII–XVIII wieku
Linguistic Competence of the Basilian Monks of the Lithuanian Province in the 17th–18th Centuries
Autorzy:: Wereda, Dorota
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/33907161.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: Uniate Church
Basilian Order
Basilians of the Lithuanian Province
Basilian education
Ruthenian culture
Grand Duchy of Lithuania
Cerkiew unicka
zakon bazylianów
bazylianie prowincji litewskiej
edukacja bazyliańska
kultura ruska
Wielkie Księstwo Litewskie
Opis:: Aktywność zgromadzenia bazylianów jest kluczowa dla poznania przeobrażeń kulturowych, społecznych, religijnych i relacji zachodzących na pograniczu kultur wyznaczanych przez łaciński i bizantyjski krąg kulturowy. Artykuł powstał na podstawie katalogu bazylianów studiujących w seminarium papieskim w Wilnie w latach 1611–1795 oraz spisu zakonników z 1800 r. i analizuje kompetencje językowe bazylianów prowincji litewskiej. Zakonnicy najczęściej posiadali znajomość trzech języków: łacińskiego, polskiego oraz „sclavonica” lub „ruthenica”. W drugiej połowie XVIII w. bazylianie poszerzali kompetencje językowe o znajomość języków nowożytnych: francuskiego, niemieckiego, włoskiego. W odpowiedzi na potrzeby duszpasterskie używali języka litewskiego, żmudzkiego, łotewskiego. Kompetencje językowe wykorzystywali w pracy duszpasterskiej i edukacyjnej. Zakonnicy w Wielkim Księstwie Litewskim, wraz z parafialnym duchowieństwem unickim, tworzyli środowisko podtrzymujące znajomość tradycji piśmienniczej języka ruskiego. Kompetencje językowe bazylianów kształtowały formy i treści przekazu w pracy duszpasterskiej, szerzenie wiary i umożliwiały korelacje pomiędzy dziedzictwem kulturowym grup językowych. Umiejętności zakonników pozwalały im pełnić rolę pośredników treści pomiędzy społecznościami różnych kręgów językowych i pomiędzy kulturą elitarną i egalitarną.
The activity of the Basilian congregation is crucial to understanding the cultural, social, religious transformations and relations occurring at the cultural borderlands marked by the Latin and Byzantine cultural circles. Based on the catalogue of Basilians studying at the papal seminary in Vilnius between 1611 and 1795, and a census of the monks from 1800, the paper analyses the linguistic competences of the Basilians of the Lithuanian province. The monks usually had knowledge of three languages i.e., Latin, Polish and „Sclavonica” or „Ruthenica”. In the second half of the 18th century, Basilians expanded their linguistic competences to include knowledge of modern languages: French, German and Italian. In response to pastoral needs, they used Lithuanian, Samogitian and Latvian. The monks used their linguistic competences in their pastoral and educational work. The monks in the Grand Duchy of Lithuania, together with the Unitarian parish clergy, formed an environment that maintained the literary tradition of the Ruthenian language. Basilians’ linguistic competences shaped the forms of content and message in pastoral work, spreading faith and enabling correlations between the cultural heritage of various linguistic groups. The monks’ skills enabled them to act as content intermediaries between communities of different linguistic backgrounds and between elite and egalitarian culture.
Źródło:: Res Historica; 2023, 55; 201-216
2082-6060
Pojawia się w:: Res Historica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "Cerkiew" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język