- Tytuł:
- Wielkość gospodarstw kmiecych w kluczu muszyńskim biskupów krakowskich w XVII –XVIII w.
- Autorzy:
- Tutalak, Ewa
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/607613.pdf
- Data publikacji:
- 2014
- Wydawca:
- Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
- Tematy:
-
Polish economic history of 17th and 18th century
“Muszyński key”
peasants’ farm
gospodarka XVII i XVIII w.
klucz muszyński
gospodarstwo kmiece - Opis:
-
The purpose of this article is to indicate the changes in size of peasants’ farms which belonged to the “Muszyński key” of Cracow bishops’ in the 17th and 18th century. The reference point on this issue are usually statistics which show largeness of land holdings in the light of inventories. This paper is going to present the change of this peasants’ farms as a result of demographic reasons. This way of research is more advised because there are no detailed information concern largeness of peasants’ farms except inventory of 1668. However, for the 18th century there are a few visitations of the Graeco-Catholic Muszyna deanery which allow to get information about the number of peasants in the villages and a population of acceding to the sacraments (to communion and confession during the Easter). The documents of visitations carried out in 1743, 1761, 1765 and 1771 contain especially useful information. The analyzing of those sources leads to the conclusion in which one may claim that the population on this exploring area increased almost twice during the years 1668–1771 instead of un-changeability in the size of settlements. That is the base on which one can maintain that the largeness of peasants’ farm had reduced by half. So if statistical farm in 1668 was half of fief (twice more peasants than fiefs), in the second half of the 18th century there was very likely that the typical farm was located in the quarter of the fief.
Celem niniejszego artykułu jest wskazanie wielkości gospodarstw kmiecych w kluczu muszyńskim biskupów krakowskich w XVII i XVIII w., a ściślej zmiany, jaka na tym polu się dokonała. O ile zazwyczaj punktem odniesienia w tej kwestii są statystyki ukazujące bezpośrednio wielkość nadziałów w poszczególnych latach, oparte na informacjach inwentarzowych, o tyle w tym opracowaniu spróbujemy ukazać ową zmianę jako wynik zmian demograficznych. Jest to tym bardziej wskazane, że nie dysponujemy dla omawianego terenu (poza inwentarzem z 1668 r.) konkretnymi danymi o wielkości poszczególnych gospodarstw kmiecych. Natomiast dla XVIII w. zachowało się kilka wizytacji greckokatolickiego dekanatu muszyńskiego, obejmującego swym zasięgiem obszar klucza muszyńskiego, z których możemy czerpać informacje na temat liczby kmieci osiadłych w danej miejscowości oraz liczby ludności przystępującej do sakramentów świętych (spowiedzi i Komunii wielkanocnej). Szczególnie przydatne, zawierające najwięcej takich danych, są wizytacje z lat 1743, 1761, 1765 oraz 1771. Biorąc pod uwagę liczbę gospodarstw kmiecych i łanów, można powiedzieć, że średnie gospodarstwo chłopskie w XVIII w. obejmowało obszar połowy łana. Skoro w stosunku do XVII w. nastąpił niemal dwukrotny wzrost liczy kmieci, a więc i – w mniejszym lub większym zaokrągleniu – liczby ludności, zatem przy niezmieniającym się obszarze wiosek musiało siłą rzeczy nastąpić mniej więcej takie samo, a więc niemal dwukrotne, zmniejszenie się poszczególnych gospodarstw kmiecych. Gdy statystyczne gospodarstwo w 1668 r. było wielkości połowy łana (dwukrotnie więcej kmieci niż łanów), to w drugiej połowie XVIII w. wielce prawdopodobne jest, że typowe gospodarstwo mieściło się na obszarze ćwierci łana. - Źródło:
-
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; 2014, 69
0239-4251 - Pojawia się w:
- Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł