- Tytuł:
-
Беларус, беларускi: гісторыя найменняў айчыны і суайчыннікаў
Białoruś, białoruski: historia nazw ojczyzny i rodaków - Autorzy:
- Rudenka, Alena
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/32223593.pdf
- Data publikacji:
- 2023
- Wydawca:
- Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
- Tematy:
-
Homeland, Belarusian
the Belarusian language
ethnonym
linguonym
ojczyzna, Białorusin
język białoruski
etnonim
lingwonim
айчына
беларус
беларуская мова
этнонім
лінгвонім - Opis:
-
The research is based on two concepts: 1) a stable ethnic name (ethnonym) testifies to the strong ethno-identity of people, and changes in this name indicate changes in ethnic selfconsciousness of the group; 2) the name of the language used by the ethnos (linguonym), as well as the ethnonym, is very significant for ethnic identity, and a stable linguonym and its formation is more important for the mentality of people than intra-linguistic changes. The purpose of the article is to show the stages of the formation of the names of Belarusians and the Belarusian language. This goal cannot be realized without referring to the formation of the ethnic identity of Belarusians. Since the diachronic approach is adopted, the necessary historical-geographical and linguistic context is given. The study applies methods of working with text: both with scientific literature and with original texts in the field of issues. The information from these two types of sources is used to show the stages of the formation of Belarusian ethnonyms and linguonyms. The synthesis and final interpretation were also carried out through the extralinguistic (first of all, historical) perspective. The formation of the names of the concept of “homeland” was also considered. As a result of the research, the author comes to conclusion that at the beginning of the 20th century Belarusians had already formed the names of their homeland, ethnos and language, that is, for more than a hundred years they considered themselves a separate nation.
Badania opierają się na dwóch koncepcjach: 1) stabilna nazwa etniczna (etnonim) świadczy o silnej tożsamości etnicznej ludu, a zmiany w tej nazwie wskazują na zmiany w samoświadomości grupy. 2) Nazwa języka, którym posługuje się etos (lingwonim), podobnie jak etnonim, ma duże znaczenie dla tożsamości etnicznej, a stabilny lingwonim i jego ukształtowanie są ważniejsze jest dla mentalności ludzi niż zmiany wewnątrzjęzykowe. Celem artykułu jest ukazanie etapów powstawania nazwy Białorusinów i języka białoruskiego. Celu tego nie da się zrealizować bez odniesienia się do kształtowania tożsamości etnicznej Białorusinów. W artykule przyjęto podejście diachroniczne, więc podany został niezbędny kontekst historyczno-geograficzny i językowy. W opracowaniu zastosowano metody pracy z tekstem: zarówno z literaturą naukową, jak i z oryginalnymi tekstami z zakresu problematyki. Informacje z tych dwóch typów źródeł służą do pokazania etapów kształtowania się białoruskich etnonimów i lingwonimów. Syntezy i ostatecznej interpretacji dokonano także w perspektywie ekstralingwistycznej (przede wszystkim historycznej). Zastanawiano się także nad kształtowaniem się poszczególnych nazw ojczyzny. W wyniku przeprowadzonych badań autorka przychodzi do przekonania, że na początku XX w. Białorusini mieli już ukształtowane nazwy ojczyzny, etosu oraz języka, oznacza to, że od ponad stu lat uważają się za osobny naród.
У аснове даследавання ляжаць дзве ідэі: 1) устойлівая этнічная назва (этнонім) сведчыць аб моцнай этнаідэнтычнасці народу, а змены гэтай назвы – аб зменах у яго этнічнай самасвядомасці; 2) назва мовы, на якой размаўляе этнас (лінгвонім), як і этнонім, мае вялікае значэнне для этнічнай самасвядомасці, а ўстойлівы лінгвонім і яго фарміраванне больш важныя для менталітэту народа, чым унутрымоўныя змены. Мэта артыкула – прасачыць утварэнне назваў беларускага этнасу і беларускай мовы. Паколькі выкарыстоўваецца дыяхранічны падыход, даецца неабходны гісторыкагеаграфічны і лінгвістычны кантэкст. У даследаванні прымяняюцца метады работы з тэкстам: як з навуковай літаратурай, так і з арыгінальнымі тэкстамі па праблеме. Звесткі з гэтых двух тыпаў крыніц выкарыстоўваюцца для паэтапнага мадэлявання шляху ўтварэння беларускіх этнонімаў і лінгвонімаў. Сінтэз і канчатковая інтэрпрэтацыя ажыццяўляліся i пры дапамозе экстралінгвістычных (найперш гістарычных) звестак. Разглядалася таксама станаўленне назваў айчыны. У выніку даследавання аўтарка прыходзіць да высновы, што на пачатку ХХ ст. беларусы мелі ўжо ўстойлівыя найменні айчыны, этнасу, мовы – значыць, больш за стагоддзе бачаць сябе самастойным народам. - Źródło:
-
Studia Białorutenistyczne; 2023, 17; 259-275
1898-0457 - Pojawia się w:
- Studia Białorutenistyczne
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł