Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "kodyfikacja," wg kryterium: Wszystkie pola


Wyświetlanie 1-9 z 9
Tytuł:
Sprawozdanie z ogólnopolskiej konferencji naukowej pt. "Kodyfikacja prawa w II Rzeczypospolitej - sukcesy i porażki"
Autorzy:
Bradliński, Kamil
Niewęgłowski, Krzysztof
Mierzwa, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607533.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
sprawozdanie, konferencja, kodyfikacja, IIRP,
Opis:
Problematyce kodyfikacji prawa w II Rzeczypospolitej – jej sukcesom i porażkom,została poświęcona ogólnopolska konferencja naukowa, która odbyła się 10 maja 2018 roku na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. Konferencja została zorganizowana przez Studenckie Koło Naukowe Prawników Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej we współpracy z Katedrą Historii Państwa i Prawa Wydziału Prawa i Administracji UMCS. Konferencja została objęta honorowym patronatem Prezydenta Miasta Lublina, Okręgowej Rady Adwokackiej w Lublinie, Okręgowej Izby Radców Prawnych w Lublinie, Kancelarii Adwokackiej Janusza Łomży oraz internetowego portalu historycznego-Histmag.org.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; 2019, 74
0239-4251
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ethics of Polish Bar Association in the Interwar Period According to Aleksander Mogilnicki
Autorzy:
Grudzińska, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/619273.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Aleksander Mogilnicki
legal ethics
codification
barristers’ ethical code
etyka adwokacka
kodyfikacja
kodeks etyczny adwokatów
Opis:
In Poland, during the partitions and the interwar period, lawyer ethics was not a popular subject, however, it was not neglected. During that time, some texts on the subject were published. The aim of the following paper is to present the standpoint of A. Mogilnicki, (lawyer, Supreme Court Justice) concerning the constitution of the code of lawyer ethics commonly used by lawyers at the time. He was one of the first to raise the issue in the press where he presented the guidelines that lawyers should pursue while creating their own code of professional ethics. Even though Mogilnicki’s vision of creating the code did not materialize at the time, it was in the 1960s that The Collection of Principles of Lawyer Ethics and Professional Dignity was published.
Etyka adwokacka w czasie zaborów i w okresie międzywojennym na terenie Polski nie była tematem popularnym, co nie znaczy, że nie była ważna. Pojawiły się w tym czasie nieliczne teksty dotyczące tego zagadnienia. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie stanowiska Aleksandra Mogilnickiego (adwokata, sędziego Sądu Najwyższego) dotyczącego spisania zasad etyki adwokackiej, które zwyczajowo obowiązywały wśród adwokatów. Jako jeden z pierwszych podniósł ten problem na łamach prasy, przekazując wytyczne, jakimi winni kierować się adwokaci, tworząc własny kodeks etyki. Wizja A. Mogilnickiego stworzenia kodeksu nie ziściła się jednak w tamtym czasie. Dopiero lata 60. XX w. przyniosły adwokatom pierwszy Zbiór zasad etyki adwokackiej i godności zawodu.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2016, 25, 3
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z Sankt Petersburga dla czytelnika zachodnioeuropejskiego – Aleksander This o prawie Rzeczypospolitej szlacheckiej
Autorzy:
Witkowski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/609559.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Commonwealth of Poland and Lithuania
Polish law
codification of law
Rzeczpospolita szlachecka
prawo polskie
kodyfikacja prawa
Opis:
Aleksander This (1803–1864), an outstanding Polish lawyer, arrived in Petersburg after the outbreak of the November Uprising. There he got involved in scientific work and in 1838 he published his article entitled Notice sur la coordination des lois provincionales de L’Empire de Russie in a French juridical magazine “Reuve étrangère et française de legislation”. The text presents the problem of codification of provincial laws on the Polish territories taken over by Russia during the annexations by the end of the 18th century. It includes the description and the assessment of the legislation of the Polish law in the Commonwealth of Poland and Lithuania. The author elaborates not only on the systems of laws that were in force and their classifications but also on the attempts to codify the law between the 14th and 18th centuries. He gives a detailed description of ordinary law, particular laws and auxiliary laws that functioned in former Poland. This critically evaluated lack of the codification of law, especially the failure of the codification in 1532, the so-called Rectification of Laws and The Collection of Juridical Laws by Andrzej Zamoyski from the years between 1776 and 1780. The advantage of the publication is the introduction of the Western European readers to the problems of the former Polish law.
Aleksander This (1803–1864), wybitny polski prawnik czasów Królestwa Polskiego, po wybuchu powstania listopadowego znalazł się w Petersburgu. Tam zajmował się pracą naukową i w 1838 r. opublikował we francuskim czasopiśmie prawniczym „Revue etrangére et française de legislation” artykuł pt. Notice sur la coordination des lois provinciales de l’Empire de Russie. W tekście tym omówił problem kodyfikacji praw prowincjonalnych na zabranych przez Rosję ziemiach polskich podczas zaborów w końcu XVIII w. This zamieścił w nim opis i ocenę ustawodawstwa prawa polskiego w Rzeczypospolitej szlacheckiej. Omówił też systemy praw obowiązujących i ich klasyfikacje oraz próby kodyfikowania prawa od XIV do XVIII w. Ponadto szczegółowo przedstawił prawo powszechne, prawa szczególne oraz pomocnicze, jakie funkcjonowały w dawnej Polsce. Krytycznie ocenił brak skodyfikowania prawa, a zwłaszcza niedojście do skutku kodyfikacji z 1532 r. tzw. Korektury Praw i tzw. Zbioru Praw Sądowych Andrzeja Zamoyskiego z lat 1776–1780. Walorem jego publikacji było przedstawienie czytelnikom zachodnioeuropejskim problematyki dawnego prawa polskiego.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius); 2019, 66, 1
0458-4317
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polskie kodeksy karne okresu międzywojnia
Autorzy:
Bradliński, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/617314.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
the Second Polish Republic
Military Penal Code
Penal Code
unification of criminal law
II Rzeczpospolita
kodeks karny wojskowy
kodeks karny
kodyfikacja prawa karnego
Opis:
The lawyers of the Second Polish Republic succeeded in the codification and the unification of criminal law. The most prominent codifiers of this period were J. Makarewicz, A. Mogilnicki, and E. Krzymuski. The Penal Code of 1932, created by those prominent lawyers, is considered to be very polished and detailed to this day. Even the Military Penal Codes of 1919, 1928 and 1932 laid the foundations for the subsequent regulation of this branch of law.
Prawnicy II Rzeczypospolitej odnieśli sukces w zakresie kodyfikacji prawa karnego, unifikując przepisy na terenie całego kraju. Wybitnymi kodyfikatorami tego okresu byli m.in. J. Makarewicz, W. Makowski, E.S. Rappaport, A. Mogilnicki czy E. Krzymuski. Stworzony przez nich kodeks karny z 1932 r. do dzisiaj jest stawiany za wzór sztuki prawotwórczej. Również kodeksy karne wojskowe (1919, 1928, 1932) położyły podwaliny pod późniejsze uregulowanie tej gałęzi prawa.
Źródło:
Studenckie Zeszyty Naukowe; 2018, 21, 38
1506-8285
Pojawia się w:
Studenckie Zeszyty Naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola pisarzy w rozwoju języka białoruskiego w XIX – początku XX w.
Autorzy:
Barszczewska, Nina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/624932.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Belarusian language, dialects, lexis, codification, writers
język białoruski, dialekty, słownictwo, kodyfikacja, pisarze
беларуская мова, дыялекты, лексіка, кадыфікацыя, пісьменнікі
Opis:
Belarusian dialects have become the foundation of the contemporary Belarusian language. The role of two dialects, namely the Southwestern and the Northeastern, was greater or lesser throughout various historical periods. To a great extent, they depended on the place of birth or residence of writers who eagerly used the vocabulary of their native dialect reflecting its phonetic and morphologic features. In the 19thcentury, writers enriched the Belarusian vocabulary. However, there were no conditions in the official sphere for Belarusian language to emerge, nor was there a journal published in which the representatives of the Belarusian cultural elite could publish their works that would support the strengthening of general Belarusian features and the development of grammar and spelling norms. The grammatical-spelling rules of the early 20th century editions, in comparison with the 19th century principles, became more uniform. The randomness and inconsistency of the use of various forms were significantly reduced. It is possible to speak about the existence of certain rules of spelling that appeared as a result of publishing practices, and to which editors of published books and newspapers were faithful. These circumstances contributed to the publishing of a Belarusian Grammar for chools (1918) by Branislaŭ Taraškievič (codification), which was difficult due to the complexity and variety of the Belarusian dialects. However, the trail has already been cleared.
Беларускія народныя гаворкі сталіся асноваю развіцця сучаснай беларускай мовы. Роля двух дыялектаў – паўднёва-заходняга і паўночна-ўсходняга – была большай альбо меншай у розныя гістарычныя перыяды і ў вялікай ступені залежала ад месца нараджэння ці жыхарства пісьменнікаў, якія ахвотна выкарыстоўвалі рэсурсы роднай гаворкі, адлюстроўваючы яе лексічны склад, фанетычныя і марфалагічныя асаблівасці. Пісьменнікі XІX ст. узбагацілі беларускую лексіку, аднак не стварылі ўмоваў, якія дазволілі б беларускай мове заіснаваць у афіцыйнай сферы, а таксама ім не ўдалося заснаваць такі часопіс, на старонках якога маглі б друкаваць свае творы прадстаўнікі беларускай культурнай эліты, што спрыяла б умацаванню агульнабеларускіх рыс ды станаўленню граматычных і арфаграфічных нормаў. Граматычна-арфаграфічныя прынцыпы выданняў пачатку XX ст. у параўнанні з правіламі з XІX ст. сталі больш аднароднымі, адвольнасць і непаслядоўнасць у выкарыстанні розных формаў значна зменшылася. Можна нават гаварыць пра існаванне пэўных правілаў правапісу, якія склаліся ў выніку выдавецкай практыкі і якіх прытрымліваліся рэдактары выдаваных кніг і газет. Гэта спрыяла апрацаванню Беларускае граматыкі для школ (1918) Браніславам Тарашкевічам (кадыфікацыі), што няпроста было зрабіць з увагі на складанасць і разнароднасць беларускіх гаворак, але шлях ужо быў расчышчаны.
Białoruskie gwary ludowe stały się podstawą rozwoju współczesnego języka białoruskiego. Rola dwóch dialektów południowo-zachodniego i północno-wschodniego była większa lub mniejsza w różnych okresach historycznych i w dużym stopniu zależała od miejsca urodzenia lub zamieszkania pisarzy, którzy chętnie odwoływali się do zasobów rodzimej gwary, odzwierciedlając zarówno leksykę, jak i jej cechy fonetyczne i morfologiczne. W XIX w. pisarze wzbogacili słownictwo białoruskie, jednak nie stworzono warunków do funkcjonowania języka białoruskiego w sferze oficjalnej, nie założono czasopisma, na którego łamach przedstawiciele białoruskich elit kulturalnych mogliby publikować utwory, co sprzyjałoby umocnieniu się cech ogólnobiałoruskich oraz opracowaniu norm gramatycznych i ortograficznych tego języka. Gramatyczno-ortograficzne zasady wydawnicze z początku XX w. w porównaniu z zasadami XIX-wiecznymi stały się bardziej jednolite; dowolność i niekonsekwencja użycia form znacznie się zmniejszyły. Można nawet mówić o istnieniu pewnych zasad, które pojawiły się jako rezultat praktyki wydawnicze i którym byli wierni redaktorzy publikujący książki i gazety. Stworzyło to dogodne warunki do opracowania Białoruskiej gramatyki dla szkół (1918), kodyfikacji przygotowanej przez Bronisława Taraszkiewicza.
Źródło:
Studia Białorutenistyczne; 2019, 13
1898-0457
Pojawia się w:
Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Between sacrilegium and ἀνδρομανία. Justinian’s Law in the Testimonies of Byzantine Historians
Autorzy:
Gajda, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/618439.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
homosexuality
historiographical sources
classical and post-classical Roman law
Justinian’s codification
homoseksualizm
źródła historiograficzne
prawo rzymskie klasyczne i poklasyczne
kodyfikacja justyniańska
Opis:
The Roman legislator regulated various sexual attitudes, according to him, morally reprehensible: fornication, adultery, prostitution, pedophilia, sodomy and homosexuality. Republican leges, and later imperial leges, concerned the problems connected with these phenomena. The Christian Roman emperors and Byzantine emperors paid particular attention to those problems. A significant extension of sources, necessary in the analysis of the problem, are the literal sources, and among them the Byzantine historiography of the 6th–12th centuries. The author focused on the issue of homosexuality in Justinian’s law. The analysis of the problem includes Byzantine historiography (Procopius of Caesarea, John Malalas, Theophane the Confessor, Simone Logoteta, Michael the Syrian, George Kedrenos, George Hamartolos, John Zonaras).
Rzymski prawodawca regulował różne, jego zdaniem naganne moralnie zachowania seksualne. Ingerencja prawodawcza odnosiła się do seksualności obywateli i pozostałych członków społeczeństwa. Leges republikańskie, a potem imperialne, dotyczyły problemów związanych ze zjawiskami nierządu, cudzołóstwa, prostytucji, pedofilii, sodomii i homoseksualizmu. Znaczącym rozszerzeniem źródeł niezbędnych w analizie problemu są źródła literackie, a wśród nich historiografia bizantyńska VI–XII w. Autorka skoncentrowała się na problemie homoseksualizmu w prawie Justyniana I. W analizie problemu zostały uwzględnione dzieła kronikarzy bizantyńskich: Prokopiusza z Cezarei, Jana Malalasa, św. Teofana Wyznawcy, Szymona Logotety, Michała Syryjczyka, Grzegorza Kedrena, Grzegorza Hamartola, Jana Zonarasa.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2019, 28, 4
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gramatyka białoruska Antoniego Łuckiewicza a uzus językowy w okresie „Naszej Niwy” (wariantywność morfemów fleksyjnych w odmianie przez przypadki rzeczowników białoruskich deklinacji pierwszej)
Autorzy:
Bieder, Hermann
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2081263.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Anton Luckevich
Belarusian grammar
codification of Belarusian literary language
language usage of „Nasha Niwa”
Anton Łuckiewicz
gramatyka białoruska
kodyfikacja białoruskiego języka literackiego
uzus językowy „Naszej Niwy”
Антон Луцкевіч
беларуская граматыка
кадыфікацыя беларускай літаратурнай мовы
моўны ўзус „Нашай Нівы”
Opis:
Anton Luckevich’s handwritten Belarusian grammar (Vilnius 1916), one of the first attempts to codify the new Belarusian literary language from the beginning of the 20th century, was a brief and incomplete description of language usage in the so-called period of „Nasha Niwa.” The author of the article has analysed the distinctive variety and competition of case morphemes in the first declension of Belarusian nouns, in order to discover, if Luckevich has solved the mentioned difficult problem. His norms of flexional morphemes were in accordance with linguistic usage only if, in the publishing, there already existed a certain acknowledged tradition of case norms supported by a corresponding uniform state of things in geographical dialects. However, if different suffixal morphemes and their varieties were competitors, the norms of case endings proposed by Luckevich do not agree with the linguistic realities on account of either unsuccessful assessment of language usage or inadequate knowledge of differentiation in the Belarusian dialectal area, as well as an undervaluation of intra-Belarusian analogical processes and/or assimilation tendencies in the case system caused by foreign languages. The application of certain inadequate methodical criteria during the analysis of case endings led sometimes to an inaccurate evaluation of linguistic phenomena.
Rękopiśmienna Gramatyka białoruska Antona Łuckiewicza (Wilno 1916 r.), jedna z pierwszych prób kodyfikacji nowego białoruskiego języka literackiego początku XX w., stanowi krótki i niezakończony opis uzusu językowego tzw. okresu „Naszej Niwy”. Autor artykułu podjął próbę analizy wariantywności i konkurencji morfemów fleksyjnych w zakresie odmiany przez przypadki rzeczowników deklinacji pierwszej. Z analizy materiału źródłowego wynika, że autor gramatyki nie potrafił jednak rzetelnie udokumentować i dokładnie skodyfikować ówczesny uzus językowy. Jego normy form fleksyjnych w zakresie odmiany przez przypadki zgadzały się ze zwyczajem językowym tylko wtedy, gdy w ówczesnym piśmiennictwie już istniał pewien ustabilizowany uzus, poparty przez system poszczególnych gwar ludowych. Natomiast w wypadku, gdy konkurowały różne końcówki fleksyjne i ich warianty, zaproponowane przez Łuckiewicza normy końcówek rzeczownikowych nieraz nie zgadzały się z rzeczywistością językową z powodu albo błędnej oceny zwyczaju językowego, albo niewystarczającej znajomości zróżnicowania gwarowego, jak również niedocenienia analogicznych procesów wewnątrzjęzykowych oraz obcojęzycznych tendencji asymilacyjnych zachodzących w obrębie odmiany przez przypadki. Zastosowanie błędnych kryteriów metodycznych podczas analizy końcówek fleksyjnych prowadziło niejednokrotnie do nieprawidłowej oceny zjawisk językowych.
Рукапісны варыянт Беларускай граматыкі Антона Луцкевіча (Вільня 1916 г.) – адна з першых спроб кадыфікацыі новай беларускай літаратурнай мовы на пачатку ХХ ст. – кароткае і незакончанае апісанне моўнага ўзусу перыяду „Нашай Нівы”. Аўтар артыкула заўважыў выразную варыянтнасць і канкурэнцыю флексійных марфем на прыкладзе беларускіх назоўнікаў першага скланення. З аналізу моўнага матэрыялу вынікае, што аўтар граматыкі не здолеў падрабязна дакументаваць і дакладна кадыфікаваць тагачасны моўны ўзус. Яго склонавыя нормы адпавядалi моўнаму звычаю толькі ў тым выпадку, калі ў тагачаснай пісьменнасці ўжо існавала пэўная прызнаная склонавая норма, падтрыманая аднародным станам у народных гаворках. Аднак, у выпадку, калі розныя канчаткі i іх варыянты канкуравалі, запрапанаваныя Луцкевічам склонавыя нормы неаднаразова не адпавядалі моўнай рэчаіснасці па прычыне няслушнай ацэнкі моўнага звычаю або недастатковай дасведчанасці ў дыферэнцыяцыі дыялектнага арэала, а таксама недаацэнкі ўнутрымоўных аналагічных працэсаў і чужамоўных асімілятыўных тэндэнцый, якія адбываліся ў склонавай сістэме. Прымяненне памылковых метадычных крытэрыяў падчас аналізу канчаткаў прывяло, у некаторых выпадках, да няправільнай ацэнкі моўных з´яў.
Źródło:
Studia Białorutenistyczne; 2021, 15; 247-265
1898-0457
Pojawia się w:
Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Change of Parties in the New Hungarian Civil Code from a Comparative Perspective
Zmiana stron w nowym węgierskim Kodeksie cywilnym w perspektywie porównawczej
Autorzy:
Gárdos, Péter
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31344076.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
prawo porównawcze
codification
change of parties
non-assignment clause
transfer of receivables
debtor
assignor
comparative law
kodyfikacja
zmiana stron
klauzula o zakazie cesji
przeniesienie wierzytelności
dłużnik
cedent
Opis:
The Hungarian Civil Code introduced changes regarding the change of parties. The paper argues that comparative law helped the Hungarian legislator to introduce new rules that address relevant market needs. The author shows how the clarification of the system of the transfer of receivables opened up new opportunities for the parties and how the treatment of non-assignment clauses changed in light of legislative changes in several European countries. It is argued that the new Hungarian Civil Code found the right balance between the interests of the debtor and the assignor. The second part of the article explains that the New Civil Code introduced a significant change through the rule on free transferability of rights. The third part presents how the New Civil Code introduced rules on the transfer of contracts, following the solutions of several European countries and international unification instruments, and explains the challenges posed by these rules.
Węgierski Kodeks cywilny wprowadził modyfikacje w zakresie zmiany stron. W artykule wykazano, że prawo porównawcze pomogło węgierskiemu ustawodawcy wprowadzić nowe przepisy odpowiadające na istotne potrzeby rynku. Autor wskazuje, jak uproszczenie systemu przeniesienia wierzytelności otworzyło przed stronami nowe możliwości oraz jak zmieniło się traktowanie klauzul o zakazie cesji w świetle zmian legislacyjnych w kilku państwach europejskich. Twierdzi się, że nowy węgierski Kodeks cywilny zapewnił właściwą równowagę pomiędzy interesami dłużnika i cedenta. W drugiej części artykułu wyjaśniono, że nowy Kodeks cywilny wprowadził istotną zmianę za pośrednictwem przepisu o swobodzie przenoszenia praw. W trzeciej części przedstawiono, jak nowy Kodeks cywilny wprowadził przepisy o przenoszeniu umów, wzorując się na rozwiązaniach kilku państw europejskich i na międzynarodowych instrumentach unifikacyjnych, a także omówiono wyzwania wynikające z tych przepisów.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2023, 32, 5; 117-142
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The First Amendment to the President’s Ordinance of 6 Feb. 1928. The Statute on the Structure of Common Courts of Law as a Subject of the Sejm Debate in 1928. Selected Problems
Autorzy:
Malec, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/619217.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
administration of justice
Statute on the Structure of Common Courts of Law
law codification
Sejm of the second term of office
Second Republic of Poland
inter-war Poland
constitutional improvement referred to as Sanation (Sanacja)
wymiar sprawiedliwości
prawo o ustroju sądów powszechnych
kodyfikacja prawa
Sejm II kadencji
II Rzeczpospolita
okres międzywojenny w Polsce
sanacja
zasada nieusuwalności sędziów
niezawisłość sędziowska
Opis:
The first all-Poland Statute on the Structure of the Common Courts of Law was initially being elaborated in the Second Republic’s Codification Commission but eventually it assumed a final form of Ordinance issued by the Republic’s President on 6 Feb. 1928. The Ordinance was equipped with the force of law. When compared with the provisions of the March Constitution of 1921, the regulations of the Ordinance diminished in particular the scope of the principle of irremovability of judges from their office. This gave rise to the dissatisfaction of the milieu of lawyers, and particularly the judges. The works on the amendment to the Ordinance were started prior to the Ordinance coming into force, and namely they started when there were filed with the Sejm the amendment projects drafted by the clubs of deputes, and specifically inter alia by the Parliamentary Association of Polish Socialists, by the National Club, by the Polish Peasant Party “Liberation” and the Party of Peasants. Also the Ministry of Justice emphasized the need for amending the Ordinance. In view of the fact that the calendar of Sejm debates did not foster the work of the Juristical Commission (the Sejm session being adjourned in June 1928), the National Club decided, in November 1928, to file the Bill on the postponing (by one year) the coming into force of the enactment of common courts of law structure. In the Sejm, the Bill was subjected to the debate during three sessions and eventually the lower house passed the law on the postponing (until 30 January 1930) the coming into force of the new provisions. However, this enactment failed to come under consideration of the Republic’s Senate. As a result, despite the alleged victory of the Sejm in its struggle with the executive power, the Ministry of Justice implemented its own image of the new organization of the administration of justice and, while exploiting the temporary suspension of the principle of irremovability of judges, got rid of those of them whose views did not comply with the political line promoted by the Sanation (Sanacja)  Camp. Among those who were dismissed there was the First President of the Supreme Court W. Seyda and other Supreme Court judge A. Mogilnicki, known for his critical attitude toward the new provisions. The dismissal of W. Seyda caused a considerable critical reaction of the public and even induced the National Democratic Party members to try to pass the vote-of no confidence vis-à-vis Minister of Justice S. Car who was responsible for the introduction of the 6 Feb. 1928 Ordinance and for making staff changes in the judicature. In February 1929, the question of amendment was again subjected to the debate of the parliament which finally adopted, on 4 March 1929, the Statute that liberalized a series of contested principles. Yet despite this, the hopes for further changes in the system of administration of justice were shattered by next alterations that were introduced, and particularly those of August 1932, which laid out the tendency to further interfering by the Ministry with the independence of judiciary. It was, inter alia, W. Makowski who, during the December debate on the administration of justice, expressed his criticism to the principle of the separation of powers and the concept of preserving balance between them. These last ideas were reflected in the ever more energetic works that tended toward the drafting of a new Constitution. When the latter was in fact adopted, it rejected the principle of separation and the balancing of powers.
Pierwsze w II Rzeczypospolitej ogólnopolskie prawo o ustroju sądów powszechnych, choć było przedmiotem prac prowadzonych w Komisji Kodyfikacyjnej II Rzeczypospolitej, to przybrało ostateczną postać rozporządzenia Prezydenta RP z mocą ustawy z dnia 6 lutego 1928 r. Jego treść, a w szczególności zmniejszenie w porównaniu z Konstytucją marcową z 1921 r. zakresu nieusuwalności sędziowskiej, od razu wzbudziła niezadowolenie środowiska prawników, w tym zwłaszcza sędziów. Prace nad nowelizacją rozporządzenia rozpoczęły się jeszcze przed jego wejściem w życie, gdy do Sejmu II kadencji trafiły projekty klubów poselskich, miedzy innymi Związku Parlamentarnego Polskich Socjalistów, Klubu Narodowego, PSL „Wyzwolenie” i Stronnictwa Chłopskiego. Na potrzebę korekty przepisów zwracało uwagę także Ministerstwo Sprawiedliwości. Wobec niesprzyjającego dla sejmowej Komisji Prawniczej kalendarza obrad (przerwanie sesji sejmowej w czerwcu 1928 r.) w listopadzie 1928 r. zdecydowano o zgłoszeniu (Klub Narodowy) projektu ustawy o odroczeniu o jeden rok wejścia w życie prawa o ustroju sądów powszechnych. Debacie nad tym projektem Sejm poświęcił trzy posiedzenia, by ostatecznie 18 grudnia 1928 r. uchwalić ustawę odraczającą wejście w życie nowych przepisów do 1 stycznia 1930 r. Ustawą nie zdążył jednak zająć się Senat RP. W rezultacie, mimo pozornego zwycięstwa Sejmu w toczonej w parlamencie II kadencji walki z władzą wykonawczą, Ministerstwo Sprawiedliwości zrealizowało swoją wizję nowej organizacji wymiaru sprawiedliwości i pozbyło się, korzystając z czasowego zawieszenia zasady nieusuwalności sędziów, osób nieodpowiadających linii politycznej obozu sanacyjnego, w tym między innymi sędziów Sądu Najwyższego (wśród nich I Prezesa SN W. Seydy i krytyka nowych przepisów A. Mogilnickiego). Dymisja W. Seydy wywołała duży rezonas, a nawet skłoniła ugrupowania endeckie do podjęcia próby przeforsowania votum nieufności dla odpowiedzialnego za wprowadzenie rozporządzenia z dnia 6 lutego 1928 r. i zmiany kadrowe w sądownictwie, dotyczące zwłaszcza zwolenników endecji, ministra sprawiedliwości S. Cara. Choć w lutym 1929 r. sprawa nowelizacji wróciła pod obrady parlamentu, który ostatecznie uchwalił 4 marca 1929 r. ustawę liberalizującą wiele zasad, to nadzieje na dalszą zmianę systemu wymiaru sprawiedliwości przekreśliły kolejne zmiany, w tym zwłaszcza przeprowadzona w sierpniu 1932 r., wytyczająca między innymi kierunek dalszego ingerowania w zasadę niezawisłości sędziowskiej. Krytyka podziału i równowagi władz, wyrażona podczas grudniowej debaty nad systemem wymiaru sprawiedliwości między innymi przez W. Makowskiego, znajdowała swoje odzwierciedlenie w coraz bardziej aktywnych pracach nad nową konstytucją, ostatecznie zasadę tę odrzucającą.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2016, 25, 3
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-9 z 9

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies