- Tytuł:
-
Diplomacy and Arms, Opportunities and Obstacles in Episcopal Territorial Control in the Duchy of Krakow, 1279–1320
Dyplomacja i oręż, możliwości i przeszkody w biskupiej kontroli terytorialnej w Księstwie Krakowskim, 1279–1320 - Autorzy:
- Bartos, Sebastian P.
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/2106476.pdf
- Data publikacji:
- 2022-09-16
- Wydawca:
- Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
- Tematy:
-
Piasts
Little Poland
bishops of Krakow
episcopal lordship
ducal power - Opis:
- W Europie XIII w. rozwój biskupstwa krakowskiego odbywał się zgodnie z ogólną tendencją do tworzenia autonomicznych obszarów immunitetowych z prerogatywami władztwa terytorialnego. Jednak po okresie dłuższej dynastycznej stabilizacji zakończonej wraz ze śmiercią Bolesława Wstydliwego w 1279 r. biskupi krakowscy musieli się wykazać różnorodnością taktyki w celu utrzymania, a nawet rozszerzenia immunitetów prawnych w posiadłościach ziemskich. W przeciwieństwie jednak do wielu biskupstw w sąsiedniej Rzeszy Niemieckiej lub Czechach, a nawet w samej Polsce, pomimo z pozoru korzystnych warunków wynikłych z osłabienia centralnej władzy świeckiej, prałaci krakowscy nie stworzyli suwerennej władzy książęcej. Piastowie i czescy Przemyślidzi wykazali znaczącą efektywność w zapobieganiu stratom terytorialnym na rzecz Kościoła. Artykuł ten omawia strategie biskupów w rozszerzaniu władzy kościelnej i w wykorzystaniu pojawiających się możliwości wzmacniania jej terytorialnej kontroli w okręgach diecezjalnych. Różnorodność wysiłków, między innymi dyplomatyczne zabiegi biskupów, wykorzystanie prawa patronatu i prawa kanonicznego, ekonomiczne przedsięwzięcia kolonizacyjne, a nawet militarna aktywność okazały się ostatecznie niewystarczające. Zarówno Paweł z Przemankowa w otwartym konflikcie z księciem Leszkiem Czarnym, biskup Prokop w początkowo poprawnych relacjach z Wacławem czeskim, jak i Jan Muskata z pewnym potencjałem wojskowym i w bliskiej współpracy z czeską monarchią, nie byli w stanie osiągnąć znaczącej dominacji terytorialnej. Biskupstwo krakowskie na przełomie XIII i XIV w. ilustruje fundamentalny wpływ lokalnych uwarunkowań politycznych, przypadków i indywidualnych decyzji na rozwój kościelnego władztwa terytorialnego, a którego ostateczny wynik nie mógł być przesądzony w Polsce przed odnowieniem monarchii w 1320 r.
- Źródło:
-
Studia z Dziejów Średniowiecza; 2022, 25; 15-46
2544-2562 - Pojawia się w:
- Studia z Dziejów Średniowiecza
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł