- Tytuł:
-
Rzeczywistość chaotyczna w Kosmosie Witolda Gombrowicza i Śledztwie Stanisława Lema
Chaotic reality in Cosmos by Witold Gombrowicz and The Investigation by Stanisław Lem - Autorzy:
- Kochanowski, Marcin
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/694250.pdf
- Data publikacji:
- 2019-11-20
- Wydawca:
- Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
- Opis:
-
In my article, I compare Cosmos, a novel by Witold Gombrowicz with The Investigation, written by Stanisław Lem, highlighting the similarities in showing the philosophical problem of the individual being confronted with chaos – the underlying element of reality.
Recognizing that both works, apart from purely literary elements, contain philosophical reflections, I subject them to a detailed analysis in that scope, establishing that both The Investigation and Cosmos refer to the notions of chance and chaos in the same way as these notions are shaped by existential philosophy. Both works, in their narrative layer, manifest a process, which initially aims to explain the reasons of a single phenomenon’s occurrence, but ultimately leads to the discovery of the lack of not only the principle explaining that particular phenomenon but also of the one ordering the whole reality – the characters in both novels are confronted with the chaos of singular and individual elements that intertwine with one another in an entirely random and casual manner, creating only an illusion of order. In this aspect, both aforementioned works are philosophical treatises ‘disguised’ as novels and, in terms of final conclusions, share a similar metaphysical concept, attempting to find and define the universal underlying element of the surrounding reality.
concept, attempting to find and define the universal underlying element of the surrounding reality.
W artykule dokonuję porównania powieści Witolda Gombrowicza Kosmos oraz Stanisława Lema Śledztwo, wskazując na ich podobieństwo w ukazaniu filozoficznego problemu konfrontacji jednostki z chaosem stanowiącym fundament rzeczywistości. Uznając, iż oba dzieła poza elementami czysto literackimi zawierają w sobie refleksję natury filozoficznej, poddaję je szczegółowej analizie w powyższym zakresie, ustalając, iż zarówno Śledztwo, jak i Kosmos odwołują się do problematyki przypadku i chaosu w kształcie, jaki nadawała jej filozofia egzystencjalna. Oba utwory prezentują w warstwie fabularnej proces, który mając początkowo na celu wyjaśnienie przyczyn pojedynczego fenomenu, ostatecznie prowadzi do odkrycia braku zasady wyjaśniającej nie tylko ów fenomen, ale także porządkującej całą rzeczywistość – bohaterowie obu powieści zostają skonfrontowani z chaosem pojedynczych i indywidualnych elementów, wchodzących ze sobą w całkowicie przypadkowe i przygodne relacje, tworzące jedynie pozór istnienia jakiegokolwiek ładu. W ten sposób obie powieści stanowią przybrane w formę powieści traktaty filozoficzne zawierające podobną jeśli chodzi o ostateczne wnioski koncepcję metafizyczną, podejmującą próbę określenia tego, co stanowi uniwersalny fundament otaczającej rzeczywistości. - Źródło:
-
Progress. Journal of Young Researchers; 2019, 6; 10-20
2543-9928 - Pojawia się w:
- Progress. Journal of Young Researchers
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł