Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Teutonic Order" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-12 z 12
    Tytuł:
    The Teutonic Order and monasteries in Gdańsk Pomerania in the first half of the 14th century
    Zakon krzyżacki a klasztory na Pomorzu Gdańskim w pierwszej połowie XIV w.
    Autorzy:
    Kubicki, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28712936.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
    Tematy:
    Teutonic Order
    Cistercians
    Norbertines
    Mendicant Friars
    Gdańsk Pomerania
    Opis:
    Przedmiotem opracowania jest próba charakterystyki polityki prowadzonej przez zakon krzyżacki (niemiecki) wobec klasztorów na Pomorzu Gdańskim w pierwszej połowie XIV w. W dotychczasowych ocenach tradycyjnie wskazywano na konsekwentnie stosowane ograniczenia odnośnie do fundacji klasztorów mniszych w Prusach i dążenie zakonu niemieckiego do poddania ścisłej kontroli wszystkich zgromadzeń posiadających swoje siedziby na Pomorzu Gdańskim. W artykule wskazano przede wszystkim na dwa czynniki mające wpływ na relacje zakonu niemieckiego z klasztorami na Pomorzu Gdańskim, to jest na proces implantacji klasztorów i terytorializacji urzędów zakonu niemieckiego na Pomorzu Gdańskim. Z przeprowadzonych analiz wynika, że relacje zakonu niemieckiego z klasztorami na Pomorzu Gdańskim były nie tyle następstwem konsekwentnie realizowanej przez niego polityki, ale raczej wypadkową wielu czynników, wynikających z sytuacji panującej w danym zgromadzeniu zakonnym (cystersi) i odnośnie do konkretnego klasztoru (przy kład dominikanów w Gdańsku). Przy czym zakon niemiecki występował zazwyczaj jako władca terytorialny, potwierdzający transakcje kupna–sprzedaży względnie nadania lub zamiany dóbr oraz jako arbiter w sporach z innymi instytucjami (z władzami miejskimi). Funkcję taką pełnili miejscowi komturzy lub sam wielki mistrz zakonu. Udział tego ostatniego był zazwyczaj związany z potrzebą ogólnej regulacji, jak w przypadku generalnej konfirmacji dla dóbr klasztoru w Oli wie i Żarnowcu dokonanej przez wielkiego mistrza Ludolfa Königa. Ogólnie, wzajemne relacje zakonu z klasztorami były poprawne, jeśli nie wręcz dobre. Trzeba też podkreślić, że stanowisko zakonu niemieckiego wobec klasztorów na Pomorzu Gdańskim było elementem szerszej polityki kościelnej prowadzonej na tym terenie także wobec biskupa włocławskiego i arcybiskupa gnieźnieńskiego.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Średniowiecza; 2023, 26; 86-109
    2544-2562
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Średniowiecza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gdańsk Affairs at the Council of Constance (1414–1418)
    Autorzy:
    Bar, Přemysl
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/938066.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-13
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
    Tematy:
    the concil of constance
    gdańsk
    teutonic order
    bridgettine
    convent
    Opis:
    At first sight it might seem that the Procurator of the Teutonic Order, Peter Wormditt, had represented the interests of the Gdańsk townspeople more than the Grand Master and the Order’s leadership at Constance. In reality, what came first was the good name of the Order in the eyes of the European public. The leading representatives of the Order did not always understand, from a procurator’s perspective, the consequences and wider ramifications of their decisions concerning their subjects. Therefore, paradoxically, Wormditt’s criticisms of the Grand Master were motivated by the wish to spread and preserve the good name of the Teutonic Knights. Naturally, the Gdańsk affairs were not of such significance that they were part of the agenda of the main Council meetings. On the other hand, the Council of Constance gradually grew in importance as the town drew in representatives from nearly all of the Church hierarchy, European universities, and delegations from rulers, princes, and towns. The presence of the Roman king and his court also attracted many people from across Europe who came hoping to settle public or even private affairs. Gdańsk and its townspeople contributed, albeit slightly, to the fact that the description of the Council of Constance as a European congress, or a Medieval global event, would appear to be entirely justified.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Średniowiecza; 2018, 22; 7-21
    2544-2562
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Średniowiecza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Techniki budowy zamków w ziemi chełmińskiej. Nowe dane w świetle badań archeologiczno‑architektonicznych z lat 2016–2018
    Autorzy:
    Wasik, Bogusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28713085.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
    Tematy:
    castles
    construction
    construction technique
    Teutonic Order
    Chełmno Land
    Opis:
    In the years 2016–2018, as part of the research project “Castra terrae culmensis – na rubieży chrześcijańskiego świata”, five castles at the Chełmno land were studied. They supplemented the existing knowledge concerning construction techniques. Castles in Starogród and Bierzgłowo represent the oldest period of brick construction in Prussia. They constituted a continuation of wood and earth fortifications. When building the walls, the older embankments were completely removed (Starogród) or lowered (Bierzgłowo). The curtains were set in narrow ditches, at different levels. The castle in Lipienek represents a type of castle, which was built around 1280. However, it was located in the place of a gord, which deviates from the rule when it comes to this type of castles. However, here the builders took advantage of designing methods, construction staging, and large embankment works typical for such type of castles. However, the presence of a rampart forced a modification of the standard technique. It was necessary to partially level it in order to be able to build the basement walls individually. The presence of earthworks – embankments, was also found in the fore court II in Papowo Biskupie. They were also characteristic for irregular castle zwingers erected during this period (Starogród, Bierzgłowo). Whereas, in Unisław it is possible to trace the technique of building an arcade foundation.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Średniowiecza; 2023, 26; 276-299
    2544-2562
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Średniowiecza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rejestr listów wypowiednich rycerzy księcia opolskiego Bernarda do wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego Michała Küchmeistera z 1414 r.
    Autorzy:
    Woźny, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28712317.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
    Tematy:
    Bernard of Opole
    knighthood
    hunger war
    letters
    Teutonic Order
    Opis:
    The article concerns the participation of Opole knights in the Polish-Teutonic War of 1414. The basis for the analysis is the register of letters of declaration which arrived on 19 July in Malbork. This source makes it possible to compare the degree of involvement of individual Silesian dukes (in this case, Prince Bernard) in this conflict and can be the basis for estimating the size of contingents brought by each of them. The letters mention slightly more than 200 knights, which indicates that Bernard was one of the most important Silesian allies of Władysław Jagiełło at that time. Moreover, the prince’s itinerary shows that the prince of Opole and his knights returned to Upper Silesia before the end of the war.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Średniowiecza; 2023, 26; 377-403
    2544-2562
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Średniowiecza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The so‑called “council of eight” in the summer campaign of 1410
    Autorzy:
    Wróbel, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/938088.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-17
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
    Tematy:
    history of wars
    kingdom of poland
    teutonic order in prussia
    polish medieval magnates
    Opis:
    The paper presents the issue of the functioning of a narrow group of royal advisors – the so‑called “council of eight” during the summer campaign of 1410, about which Jan Długosz wrote in his chronicle. Several days after entering the Prussian territory, the king chose from among all his advisors eight trusted people led by Vytautas the Great. The circumstances in which this group was selected allow to perceive the king’s decision as a remedial measure against the difficulties in the realisation of the campaign plan. These people were chosen due to their influence with the nobility and their importance in the king’s environment. Other criteria – political allegiance, territorial origin – played a secondary role. The main idea of selecting this narrow group of advisors was to improve the efficiency of the decision‑making process in the time of war. Its functioning was visible in the key moments of the campaign (councils before and after the Battle of Grunwald, talks with Heinrich von Plauen, decision to stop the siege of Marienburg). Most of the members were given management over the castles won in Prussia from the king. This exclusive group was dissolved with the end of the summer campaign.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Średniowiecza; 2019, 23; 304-322
    2544-2562
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Średniowiecza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Relacje arcybiskupa gnieźnieńskiego Jarosława Bogorii ze Skotnik z zakonem krzyżackim w Prusach
    Relations of the archbishop of Gniezno Jarosław Borogia of Skotniki with the Teutonic Order in Prussia
    Autorzy:
    Włodarski, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/694703.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-17
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
    Opis:
    The paper concerns the relations between the archbishop of Gniezno Jarosław Borogia of Skotniki with the Teutonic Order in Prussia in the years 1342–1374. The first challenge the new metropolitan bishop had to face was the conclusion of a peace treaty between king Casimir III the Great and the Grand Master of the Teutonic Order Ludwig König in Kalisz in 1343. His success allowed him to strengthen his position in the relationship with the Teutonic Order and, in consequence, led to the reorganisation of the “table estate” (bona mensae regiae) located on the territory of the Teutonic Order. In June 1349 Jarosław was, on the Polish side, one of the two negotiators of the delineation treaty concluded in Trzęsacz. He most likely went to Marienburg in the autumn of 1365 with the king. An interesting aspect, which should be viewed through the prism of the good relations with the Order, is that after Jarosław resigned from the position of archbishop, the property that was to be his sustenance remained in the territory of the State of the Teutonic Order.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Średniowiecza; 2019, 23; 280-303
    2544-2562
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Średniowiecza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Der gotische Muttergottes‑Altar von Guttstadt (1426)
    The Gothic Marian Altar in Dobre Miasto (1426)
    Autorzy:
    Jakutowicz, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2106514.pdf
    Data publikacji:
    2022-09-16
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
    Tematy:
    collegiate church
    Dobre Miasto
    Marian altar
    Warmia
    the Teutonic Order’s state
    Middle Ages
    Opis:
    This article offers a stylistic analysis of the Marian altar from the church of the Redeemer and All Saints in Dobre Miasto in the voivodship of Warmia and Masuria. The altar was set up in 1426 as an altar for morning mass. It remains incomplete to this day: several Gothic figures were replaced by later pieces of sculpture, and the altar was provenance is also questionable of the centrally located sculpture of Mary and Child. The literature up to now has pointed out stylistic analogies with the altar in Pörschken (Nowo‑Moskowskoje), at present in the collection of the Castle Museum in Malbork, and with the altar from Sokolica (Falkenau), which is at present in the collection Museum of the Archdiocese of Warmia in Olsztyn. Stylistic analysis makes it possible to establish that the closest analogy to the Dobre Miasto altar is the altar from Pörschken, while the somewhat later retable from Sokolica has many features in common with the altar from Rauma (Finland), which was a Prussian export. It is, however, an open question as to the location of the Prussian provincial woodcarving workshop that probably produced the altars in Dobre Miasto and Pörschken, drawing on the at that time rather old‑fashioned tradition of figures of the Madonna on lions. The literaturę suggests Malbork or Gdańsk, but because of stylistic similarities to the Elbląg Apostolic College and the links of the Elbląg Rector Mikołaj Wulsack with Dobre Miasto, Elbląg, too, must be considered.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Średniowiecza; 2022, 25; 144-169
    2544-2562
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Średniowiecza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A model for chivalry or the abode of heresy? The Teutonic Order in the writings of Philippe de Mézières and Paweł Włodkowic
    Wzór dla rycerstwa czy siedlisko herezji? Zakon krzyżacki w dziełach Philippe`a de Mézièresa i Pawła Włodkowica
    Autorzy:
    Chollet, Loïc
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28713309.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
    Tematy:
    international relationships
    chivalric ethos
    Baltic crusades
    Teutonic Order
    military orders
    Polska
    Lithuania
    confrontation with non‑believers
    Opis:
    Pomimo tego, że krucjaty bałtyckie były jednym z najaktywniejszych frontów krucjatowych w późnym średniowieczu, także doczekały się krytyki. W niniejszym artykule podjęto próbę porównania krytycznych opinii formułowanych przez francuskiego rycerza i poetę Philippe`a de Mézièresa oraz polskiego prawnika i duchownego Pawła Włodkowica. Każdy z nich wykorzystywał obraz krzyżackich wypraw na Litwę (tzw. rejz) do własnych celów. Podczas gdy Mézières moralizował o rycerskości, Włodkowic musiał bronić praw Polski w sporze teologiczno-prawnym na soborze w Konstancji. Obaj zgadzali się wszakże, że krucjaty powinny służyć tylko uzasadnionym celom, czyli obronie chrześcijaństwa i odzyskaniu Ziemi Świętej, w związku z czym w swoim pisarstwie zawarli krytyką tego, co uważali za „złe krucjaty”. Dla Philippe`a de Mézièresa typowym „złym krzyżowcem” był świecki szlachcic, który szukał próżnej chwały i nie dbał o Boga. Francuski pisarz koncentrował swoją krytykę na zachodnioeuropejskich rycerzach gościach ochotnikach biorących udział w rejzach, ale sam zakon krzyżacki wyobrażał sobie jako instytucję pobożną i rycerską, zatem godną do naśladowania. De Mézières stworzył w swoich dziełach taki pozytywny wizerunek zakonu, ponieważ był dla niego wzorem idealnego zakonu rycerskiego. Dlatego też jego krytyka skupiła się wyłącznie na rycerzach, którzy przybywali do Prus, aby brać udział w wyprawach na Litwę. Paweł Włodkowic natomiast nie potępia uczestnictwa w rejzach jako próżnej chwały, ale dostrzega w nich agresywną i niesprawiedliwą wojnę. Dla niego za krucjaty nie są odpowiedzialni zwabieni krzyżacką propagandą cudzoziemscy krzyżowcy, ale winny jest sam zakon.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Średniowiecza; 2023, 26; 42-60
    2544-2562
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Średniowiecza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Damaging, Destroying and Rebuilding of Watermills and Windmills in the Late-Medieval State of the Teutonic Order in Prussia
    Uszkadzanie, niszczenie i odbudowa młynów wodnych i wiatraków w późnośredniowiecznych Prusach Zakonnych
    Autorzy:
    Kubicki, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1997540.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-15
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
    Opis:
    Młyny wodne i wiatraki stanowiły ważny element infrastruktury miast i wsi w późnym średniowieczu – zapewniały bowiem możliwość przemiału odpowiedniej ilości zbóż i słodu potrzebnych do produkcji dwóch najważniejszych produktów spożywczych: chleba i piwa. W związku z tym były narażone na zniszczenia w czasie toczonych wówczas konfliktów zbrojnych. Oczywiście uszkodzenie i niszczenie młynów i wiatraków następowało też z przyczyn naturalnych: czynników atmosferycznych (wezbrania wody, przerwania grobli w wypadku młyna wodnego czy też silnego wiatru w wypadku wiatraka). Problem uszkodzenia, niszczenia, ale i odbudowy młynów wodnych i wiatraków został tu przedstawiony na przykładzie władztwa zakonu krzyżackiego w Prusach w późnym średniowieczu (w XIV i pierwszej połowie XV w.). Obok kwestii prawnych i gospodarczych związanych z tym zjawiskiem podjęto próbę określenia skali i rejonizacji występowania młynów pustych, zniszczonych lub tylko opuszczonych, uszkodzonych i później nieodbudowanych. W pierwszej połowie XV w. nastąpił dość wyraźny spadek wysokości ogólnego czynszu z młynów, jaki pobierał zakon krzyżacki. Wynosił on w wypadku komturstwa ostródzkiego 12%, bałgijskiego 7–8%, a elbląskiego 4%. Znacznie gorzej było natomiast na terenie ziemi chełmińskiej i na Pomorzu Gdańskim, które znajdowały się w zasięgu intensywnych działań wojennych, toczonych w ramach kolejnych konfliktów z Polską. W komturstwie kowalewskim spadek czynszu wyniósł 40%, brodnickim 25%, a w tucholskim aż 64%. Wprawdzie nie dysponujemy wykazami obejmującymi w tym czasie całe władztwo zakonu krzyżackiego w Prusach, jednak nawet na podstawie zachowanych przekazów można stwierdzić, że działania powodowane wojnami prowadzonymi przez zakon z Polską w pierwszej połowie XV w. przyniosły ogromne zniszczenia struktur gospodarczych na wsi, w tym i znajdujących się tam młynów wodnych i wiatraków. Nie wszystkie z tych urządzeń zostały później odbudowane, po części z nich zostały jedynie wzmianki w starszych wykazach czynszowych sporządzanych przez urzędników zakonu krzyżackiego.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Średniowiecza; 2020, 24; 57-77
    2544-2562
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Średniowiecza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Export of artworks from the territory of the State of the Teutonic Order between the mid-fourteenth and mid-fifteenth centuries. Some aspects of the trade, art market, and artistic contacts between Prussia and the North
    Autorzy:
    Grochowska, Weronika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/938058.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-13
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
    Tematy:
    altarpieces
    art market
    Gdańsk
    Teutonic Ordrer
    Prussia
    Opis:
    While the borders of the State of the Teutonic Order are clearly outlined, the artistic activity in this area is not that simple to define. The connections and trade routes among the many regions along the Baltic Sea coast during the Middle Ages are well known. The issue of the art market in Prussia under the rule of the Teutonic Knights leaves researchers with more questions than unequivocal answers because of the lack of written sources. Historical connections between Prussia and the North and similar stylistic features of artworks on that territories show that many artworks from the north Baltic Sea coast should be included in research on Prussian art. It is fully justified to expand the research borders to often overlooked exports from Prussia, which can be found in both Sweden and Finland.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Średniowiecza; 2018, 22; 98-116
    2544-2562
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Średniowiecza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A military order in an order state. Pomeranian Hospitallers and the Teutonic Knights, 1308–1370
    Zakon rycerski w państwie zakonu rycerskiego. Pomorscy joannici wobec Krzyżaków 1308–1370
    Autorzy:
    Smoliński, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28711791.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
    Tematy:
    Order of St John
    Teutonic Order
    relations between the Hospitallers and the Teutonic Knights in Pomerelia up to 1370
    relations between the two orders and Poland and Władysław Łokietek
    Schwarzburgs
    Hennenbergs
    Opis:
    W polskiej literaturze przedmiotu od lat funkcjonuje pogląd o niezbyt dobrych stosunkach panujących między zakonem krzyżackim w Prusach a joannitami na Pomorzu w latach 1308–1370. Głównego powodu wzajmnej niechęci obu zakonów dopatrywano się w konkurencji ekonomicznej. Po opanowaniu Pomorza Gdańskiego Krzyżacy mieli blokować rozwój gospodarczy dóbr joannickich na Pomorzu. Ze względu na to joannici mieli w końcu nie wytrzymać konkurencji gospodarczej z Krzyżakami i do 1370 r., poniekąd do tego zmuszeni, sprzedali swe dobra Krzyżakom. Zaprezentowanego powyżej poglądu polskich badaczy, w obliczu zachowanych źródeł, nie da się jednak utrzymać. W latach 1308–1309 Krzyżacy zajęli Gdańsk, a potem opanowali resztę byłego Księstwa Pomorskiego (Gdańskiego) ze szkodą dla Władysława Łokietka. Dużą rolę w tych wydarzeniach, oprócz Henryka von Plotzke, odegrali Günther i Sieghard von Schwarzburgowie. Pierwszy z ich był m.in. komturem grudziądzkim, a potem komturem ziemi chełmińskiej. Wziął udział w zajęciu Gdańska przez Krzyżaków i w późniejszych walkach zakonu niemieckiego z Polską. Sieghard sprawował w zakonie niemieckim wiele urzędów, m.in. mistrza krajowego pruskiego. Był też uznanym dyplomatą, często delegowanym przez Krzyżaków do rozmów ze stroną polską. Wedle niektórych źródeł Krzyżacy znaleźli się w Gdańsku po zaangażowaniu ich przez Władysława Łokietka do obrony grodu przed najazdem brandenburskim. Namówił ich do tego brat Łokietka, książę dobrzyński Siemowit – jednocześnie krewniak Günthera i Siegharda von Schwarzburgów. Po wydarzeniach z lat 1308/1309 polski książę musiał więc czuć się zdradzony nie tylko przez zakon niemiecki, ale też pośrednio przez wspomnianych Krzyżaków – braci Schwarzburgów. Nie oznaczało to jednak zerwania z nimi kontaktów. Wedle kroniki pruskiej autorstwa Wiganda z Marburga Władysław Łokietek pewną dozą sympatii darzył przynajmniej Siegharda von Schwarzburga. We wspomnianym okresie przedstawiciele spokrewnionych ze sobą niemieckich rodów von Schwarzburg i von Henneberg odgrywali dużą rolę w strukturze zakonu joannickiego. Albrecht von Schwarzburg był uznanym joannickim dyplomatą oraz zdolnym dowódcą wojskowym. Wsławił się operacjami wojskowymi w basenie Morza Śródziemnego. Jego siostrzeniec Berthold VI von Henneberg odznaczył się w dziejach polskiej prowincji zakonu joannickiego oraz joannitów z Czech, Moraw i Austrii, których został przeorem. Karierę zakończył na urzędzie przeora niemieckiego. Miał duży wpływ na sposób przejęcia dóbr przez joannitów po skasowanym oficjalnie w 1312 r. zakonie templariuszy. W polityce wewnętrznej i zagranicznej władców Rzeszy Schwarzburgowie i przede wszystkim Hennebergowie angażowali się w konflikcie na liniach: Wittelsbachowie – papiestwo – Luksemburgowie. Ze względu na politykę zagraniczną Władysława Łokietka wobec Marchii Brandenburskiej i zakonu krzyżackiego oba wspomniane wyżej rody niemieckie należały do przeciwni ków polskiego władcy. Stosunki między Władysławem Łokietkiem i joannitami nie układały się poprawnie z pewnością dlatego, że joannici pomorscy podlegali wówczas szpitalnikom z Meklemburgii i Brandenburgii. W interesującym nas okresie, a zwłaszcza po stopniowym przejęciu dóbr po skasowanych templariuszach, w grupie szpitalników z północnych Niemiec i Pomorza zaczął kształtować się pomysł utworzenia osobnego baliwatu joannickiego, który później określano jako brandenburski. Powodzenie tego pomysłu było uzależnione od stosunków szpitalników z władcami terytorialnymi Brandenburgii i Meklemburgii. Do przeciwników Władysława Łokietka można zaliczyć tak Askańczyków, jak i później Wittelsbachów. Od 1317 r. należy również odnotować pogorszenie się relacji Władysława Łokietka z joannitami polskimi. W konsekwencji powyższego splotu wydarzeń joannici pomorscy nie pozostali bierni wobec procesu uwolnienia Pomorza Gdańskiego spod polskiej władzy. Najprawdopodobniej już w pierwszej dekadzie XIV w. wzięli aktywny udział w walkach Krzyżaków z Polską. Wsławili się zwłaszcza wystąpieniami zbrojnymi przeciwko ludziom stronnika polskiego władcy, a więc biskupa kujawskiego Gerwarda z Ostrowa. Zostali za to ukarani i na mocy wyroku sądowego, który zapadł pod czas procesu między Polską a Krzyżakami w 1321 r. – odebrano joannitom dobra kujawskie i małopolskie. O wykonanie tego wyroku miał zadbać Władysław Łokietek. Próbując odzyskać utracone dobra, joannici w kolejnych latach dalej występowali przeciwko biskupom kujawskim. Tym razem robili to już na drodze sądowej. Usiłowania te nie zakończyły się dla nich szczęśliwie – na zawsze utracili dobra kujawskie (Zbląg i Niemojewko) oraz małopolskie (Zagość). W latach 30. i 40. XIV w. joannici na Pomorzu Wschodnim utrzymywali dość dobre relacje z Krzyżakami, w których uznawali swego feudalnego zwierzchnika. Dzięki temu udało im się zakończyć długo trwały spór sądowy z cystersami z Pelplina. Niewykluczone, że pewną rolę odegrało w tym orzeczenie wydane przez wielkiego mistrza krzyżackiego Luthera z Brunszwiku. Należy przypomnieć, że ród książąt brunszwickich, z których wywodził się Luther, zgodził się przekazać joannitom dobra po templariuszach w swych rodowych dobrach. Weszły one w skład formującego się Baliwatu Brandenburskiego. Jeden z rodzonych braci Luthera, Konrad, był też joannitą. W zachowanych źródłach widzimy, że w dobie procesu sądowego między joannitami pomorskimi (z Lubiszewa) i cystersami z Pelplina pojawił się przedstawiciel szpitalników wschodniopomorskich – Henning von Wartenberg, dawny templariusz z Chwarszczan. Po rozwiązaniu swego macierzystego zakonu wstąpił na służbę do joannitów. Jego działaniom joannici pomorscy zawdzięczali próbę przeprowadzenia reform gospodarczych, które głównie polegały na lokacjach dóbr zakonu joannickiego na prawie niemieckim. Krzyżacy tym działaniom nie przeszkadzali. Z zachowanych źródeł wynika, że niekiedy przeprowadzali z joannitami wschodniopomorskimi transakcje handlowe, które przynosiły korzyści obu stronom. Pozycja i znaczenie joannitów na Pomorzu Wschodnim zaczęły słabnąć w latach 60. XIII w. Nie wiązało się to jednak z niechęcią do nich Krzyżaków, lecz było wynikiem zaangażowania środków finansowych zakonu joannickiego w umocnienie obrony ich głównej siedziby – wyspy Rodos. Nałożył się na to spadek zainteresowania społeczeństw europejskich udzielaniem wsparcia joannitom. Przejawiało się to w sferze finansowej oraz w dopływie nowych członków do zakonu. Zjawiska te dotknęły mocno siedziby joannitów na Pomorzu Wschodnim. Wobec koncentracji dóbr joannickich z Baliwatu Brandenburskiego w Brandenburgii, Meklemburgii, Saksonii, Pomorzu Zachodnim i Nowej Marchii, siedziby joannitów wschodniopomorskich stały się dla zakonu peryferyjnymi. W latach 60. XIV w. rozpoczęła się więc wyprzedaż dóbr joannitów. Naturalnym kupcem byli oczywiście Krzyżacy sprawujący zwierzchnictwo feudalne nad Pomorzem Wschodnim i zapewne ofiarowujący największą możliwą sumę wykupu. Między 1366 r. a 1370 r. joannici sfinalizowali kompletną wyprzedaż swych włości wschodniopomorskich Krzyżakom. Zakon niemiecki zapłacił za nie ponad 10 tys. grzywien, co na ówczesne warunki było chyba dobrą ceną.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Średniowiecza; 2023, 26; 191-232
    2544-2562
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Średniowiecza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dwa przekazy źródłowe dotyczące testamentów z terenu władztwa zakonu krzyżackiego w Prusach (podszpitalnika w Pasłęku z 1453 r. i prokuratora w Lochstädt z około 1476 r.)
    Two source texts regarding wills and testemants from the State of the Teutonic Order in Prussia (a spitler in Pasłęk from 1453 and a pfleger in Lochstädt from around 1476)
    Autorzy:
    Kubicki, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/694714.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-17
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
    Opis:
    The study includes an edition of two source texts from the Secret State Archives Prussian Cultural Heritage Foundation in Berlin‑Dahlem (Geheimes Staatsarchiv Preußischer Kulturbesitz) regarding the wills and testaments of a spitler in Pasłęk Hans Osterreich from 1453 and a pfleger in Lochstädt Hans von Köckeritz from around 1476. Unfortunately, preserved source texts of this type are sparse. This is why historians’ research into last wills is focused mainly on wills and testaments drawn up by townspeople. Both texts illustrate both the very procedurę of drawing up a will and testament by people appointed by the Teutonic Order, which required the approval of the Grand Master (the spitler), as well as specific information about the personal assets of the Order’s officials and their social environment (the pfleger). Because of this they could be important for further research into the functioning of the lower offices of the Order and the changes in the way of enforcing the principles of the possession and management of personal property by people serving these functions.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Średniowiecza; 2019, 23; 325-337
    2544-2562
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Średniowiecza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-12 z 12

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies