Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "geografia historyczna;" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Dlaczego razem? Uwagi o relacjach między geograficzno-historyczną i geograficzno-polityczną perspektywą metodologiczną i poznawczą
Why together? Notes about the relationship between the geo-historical and geo-political methodological and cognitive perspectives
Autorzy:
Rykała, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/18797223.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
political geography
historical geography
geografia polityczna
geografia historyczna
Opis:
W artykule dokonano uzasadnienia tytułowego powiązania geografii politycznej i historycznej. W tym celu przeprowadzono analizę relacji między obiema dyscyplinami, podejmującą kwestie ich genezy, kierunków rozwojowych, treści, zakresu i miejsca w systemie nauk, a także ustanowienia ram organizacyjnych dla rozwoju tych dyscyplin w łódzkim ośrodku geograficznym.
As some has attempted to prove, both “titular” disciplines have different origins. They differ in their development trends and, thus, in the contents, scope and place in the system of sciences. However, different paths of development do not preclude them from tackling the same issues, especially considering that historical geography and political geography both refer, the former in a literal sense, to the unique bond between history and geography. Specific topics, that may seem familiar to both disciplines today, were discussed as far back as the 18th century, when political geography was still defining its identity and attempting to become a valid subject of geography. However, in the case of this discipline, its interests shared with its historical counterpart (concerning such issues as heraldry and toponymy) were mostly incidental and marginal. On the other hand, the issue of territorial divisions (nations, regions, borders), described by historians (or historical geographers) as “historical and political landscapes”, was discussed by both geographies since the very beginning. The main difference between the two – geo-political and geo-historical – approaches was the temporal perspective they assumed. While the present was most important for political geography, historical geography was more concerned with “former territorial divisions” (thus the term “historical and political landscapes” is apt). Each of the disciplines also treated the research subject differently. Political geography considered “the area described by borders and characterised by some organisation, i.e. above all a state” or region as central, while historical geography acknowledged its importance as one of many elements, apart from the transformed (cultural) environment, settlement, elementary disasters, formed communication network, the history of geographical horizons, toponymy and historical cartography, while referring it, as mentioned earlier, the reconstructed image of the past. With the development of the methodological foundations of both sciences, the belief that “what is today includes what was yesterday, so in order to understand the presence, we have to study the past” grew. This reflection was aided by the deepening relations between historical geography and anthropogeography, which influenced not only the expansion of tasks of the former, but also lead to the inclusion of the “historical element” in the scope of geo-political discussion. Reaching into the past to reveal spatial differences and similarities of a political nature, more and more boldly practised by political geography, was also caused by the references to human history (human “fate”) construed in the spirit of mechanistic determinism, as well as the changes in the political map of the world at the break of 19th and 20th centuries. As their eyewitness, political geography could not close itself in a narrow, quickly dating formula of the present. The explanation of interrelations between political entities and their physical-geographical surrounding attempted at the time required constant references to the historical context. The contemporary political map was quickly becoming, if we can paraphrase Barbag, a strictly historical map. The practice of reaching into the past to interpret contemporary phenomena and political systems caused the historical context to become an immanent element of political geography. The discipline was becoming more and more bold in interpreting the political map and the territorial characteristics of political formation and development of states and regions, not only in the presence, but also in the future. This research field saw the formation – in reference to the bond between history and geography – of a unique relationship between historical geography and political geography. Significantly, by exposing the past, political geography sometimes lost view of the presence, i.e. the element that defined its existence and distinguished it from historical geography. Thus, we can say that M. Kulesza (2009) was right when he observed, as mentioned above, that the development of political geography after World War II and, especially in the 1990s, resulted in the “internal” expansion and the emergence of new research fields, which was caused by, among other things, taking some of them from historical geography.
Źródło:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej; 2012, 1; 13-37
2300-0562
2450-0127
Pojawia się w:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane zagadnienia toponimiczne w kontekście przemian osadniczych na przykładzie gminy Szadek
Selected issues in toponymics in the context of settlement changes in the municipality of Szadek
Autorzy:
Cepil, Monika
Figlus, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1396804.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
toponimia
geografia historyczna
osadnictwo
Szadek
toponymics
historical geography
settlement
Opis:
W artykule zaprezentowano wyniki badań na temat przemian toponimicznych na obszarze współczesnej gminy miejsko-wiejskiej Szadek pod wpływem rozwoju osadnictwa, ze szczególnym uwzględnieniem znaczenia różnych form zagospodarowania przestrzennego oraz wpływu czynników polityczno-administracyjnych. Podjęto kwestie genezy i zmienności nazewniczej jednostek osadniczych lub ich części w różnych okresach historycznych: od średniowiecza aż po czasy współczesne. W skali lokalnej pozwoliło to wykryć zróżnicowanie w zakresie typów toponomastycznych oraz szereg interesujących zależności i prawidłowości w kontekście przemian geograficzno-historycznych osadnictwa na badanym obszarze.
The article presents the results of research on toponymic changes that took place within the area of the present urban-rural municipality of Szadek as a result of settlement development, with a particular focus on various forms of spatial development as well as political and administrative factors. The study addresses the question of the origin and changes in the names of settlement units or their parts in different historical periods: from the Middle Ages to modern times. At the local level, the research enabled identification of various toponomastic types and a number of interesting relationships and regularities in the context of geographical and historical transformations of settlement in this area.
Źródło:
Biuletyn Szadkowski; 2018, 18; 21-37
1643-0700
Pojawia się w:
Biuletyn Szadkowski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kształtowanie ładu przestrzennego jako zadanie badawcze geografii historycznej
Shaping spatial order as a research task for historical geography
Autorzy:
Kozłowski, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/650624.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Ład przestrzenny
geografia historyczna
krajobraz
Spatial order
historical geography
landscape
Opis:
In the study the thesis is formulated concerning historical geography about the need of a turn into applicable issues. Potential research task of this discipline could be the spatial order shaping. The text discusses selected theoretical and methodological topics of historical geography, among others its essence, source and subject. Also the differences between geographical and historical traditions are indicated. The concept of spatial order, its problems and relation to the landscape idea are described in the context of historical geography. Conclusions refer to the possibility of applying the results of historical geography research in the process of spatial order shaping.
W opracowaniu sformułowano tezę o potrzebie zwrotu geografii historycznej ku zagadnieniom aplikacyjnym i wskazano ład przestrzenny jako potencjalne zadanie badawcze tej dyscypliny naukowej. W tekście omówione zostały wybrane zagadnienia teoretyczno-metodologiczne geografii historycznej, m.in. jej istota, źródła i przedmiot oraz różnice między tradycjami geograficzną a historyczną. W kontekście geografii historycznej omówiono pojęcie ładu przestrzennego, jego źródła i problemy, a także jego związek z ideą krajobrazu. Na zakończenie sformułowano wnioski dotyczące możliwości stosowania wyników badań geografii historycznej w procesie kształtowania ładu przestrzennego.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica; 2016, 25
1508-1117
2353-4826
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tradycyjne szkoły urbomorfologii a nowe podejścia do analizy miejskich form przestrzennych
Traditional schools of urban morphology and the new approaches to the analysis of urban forms
Autorzy:
Deptuła, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/650628.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Morfologia miast
geografia historyczna
architektura
filozofia
space syntax
Urban morphology
historical geography
architecture
philosophy
Opis:
This article is based on review of the most important, traditional as well as the most recent, trends in studies of urban morphology. It provides a comparative synthesis of the major European schools of urban morphology, developed in the field of geography and architecture. For this purpose, it traces the development of morphological studies derived from three distinct traditions: German, British and Italian, and compare them with modern techniques of analysis of urban spatial forms, with particular emphasis on space syntax. Through the presentation of different theoretical and methodological approaches to urban structures the article aims to demonstrate the differences in the focus of morphological studies conducted in different areas of research. At the same time it accentuate their complementary potential.
Artykuł jest próbą syntezy i usystematyzowania dotychczasowego dorobku w dziedzinie urbomorfologii. Opiera się na przeglądzie najważniejszych, tradycyjnych oraz najbardziej aktualnych tendencji w badaniach prowadzonych na tym polu. W pracy dokonano charakterystyki i porównania najważniejszych szkół europejskich zorientowanych na problematykę morfologii miast, wypracowanych na gruncie geografii i architektury. W tym celu prześledzono rozwój badań morfologicznych wywodzących się z trzech odmiennych tradycji: niemieckiej, brytyjskiej i włoskiej oraz zestawiono je z nowoczesnymi technikami analizy miejskich form przestrzennych, ze szczególnym uwzględnieniem space syntax (metody syntatyki przestrzeni). Artykuł ma na celu wskazać różnice w punkcie ciężkości badań morfologicznych prowadzonych w różnych obszarach badawczych, jednocześnie zaakcentować ich komplementarny potencjał poprzez prezentację różnych podejść teoretycznych i metodologicznych do struktur miejskich.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica; 2016, 25
1508-1117
2353-4826
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Morfogeneza i przemiany układu ruralistycznego wsi Wielenin
Morphogenesis and changes in the rural layoutof the village of Wielenin
Autorzy:
Figlus, Tomasz
Cepil, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/487468.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Wielenin
geografia historyczna
morfogeneza
wieś
przemiany przestrzenne
osadnictwo
historical geography
morphogenesis
village
spatial changes
settlement
Opis:
Artykuł prezentuje wyniki badań poświęconych morfogenezie i rozwojowi układu ruralistycznego wsi Wielenin w gminie Uniejów. Analiza geograficzno-historyczna objęła również próbę identyfikacji reliktów dawnych struktur przestrzennych osadnictwa we współczesnym krajobrazie kulturowym. Na potrzeby artykułu przeprowadzono kwerendę materiałów źródłowych, w tym historycznych zasobów kartograficznych, zgromadzonych w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie oraz Archiwum Państwowym w Łodzi. W pierwszej części artykułu dokonano analizy morfologicznej wsi na tle dziejów osadnictwa w okresie średniowiecza i epoce nowożytnej. W kolejnej części przedstawiono rozwój układu ruralistycznego Wielenina od początku XIX w. do 1945 r. Finalna część artykułu obejmuje rozważania dotyczące współczesnej struktury przestrzennej wsi oraz stopnia zachowania pierwotnych form rozplanowania.
The article presents the results of research devoted to the morphogenesis and evolution of the rural structure of the village of Wielenin in Uniejów commune. The historical-geographical analysis also includes the identification of the relics of older spatial structures of settlement in the contemporary cultural landscape. For the purpose of this study, an examination was carried out of source materials, including historical cartographic materials, kept in the Central Archive of Old Documents in Warsaw and in the State Archive in Łódź. In the first part of the article a morphological analysis of the village is conducted against the background of the history of settlement in the Middle Ages and in modern times. The next part presents the development of the spatial structure of Wielenin from the beginning of the 19th century to 1945. The final part deals with the present layout of the village and the extent of preservation of the old spatial structure.
Źródło:
Biuletyn Uniejowski; 2019, 8; 21-34
2299-8403
Pojawia się w:
Biuletyn Uniejowski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problem osad zaginionych na gruncie badań geograficzno-historycznych. Próba konceptualizacji teoretycznej i wybrane zagadnienia metodyczno-empiryczne
Problem of lost settlements in the light of historico-geographical studies. An attempt of theoretical conceptualization and selected methodical and empirical issues
Autorzy:
Figlus, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/650649.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Osady zaginione
pustka osadnicza
geografia historyczna
osadnictwo wiejskie
Deserted settlements
settlement emptiness
historical geography
rural settlement
Opis:
The article presents the problem of settlement disappearance. At the stage of analysis of historico-geographical research it was possible to identify some terminological chaos, which encouraged the author to make an attempt to systematize terms and to propose clear definitions. Among the all disappeared settlements one can distinguish two basic categories: practically deserted settlements, which were completely abandoned as a result of extreme natural phenomena, repercussions of wars and natural disasters, as well as transformation of the economic structure. One can also identify formally lost settlements, accompanied by the disappearance of the proper name as a result of legal and administrative processes of consolidation, incorporation to the nearby town or phenomenon of denomination. In the context of the presented results of empirical studies author discussed some methodological problems related to the availability of the source material, as well as techniques to determine the period and decay time of settlement, to identify the phenomenon of settlement succession after temporary total depopulation, to specify the circumstances of desolation and indicate the exact or approximate location of the disappeared settlements.
W artykule dokonano konceptualizacji teoretyczno-metodycznej zagadnienia zaniku osadnictwa. Ujawniony na etapie analizy stanu badań geograficzno-historycznych chaos terminologiczny stanowił dla autora asumpt do próby usystematyzowania stosowanych pojęć oraz zaproponowania jednoznacznych definicji. Wśród ogółu osad zaginionych wydzielono dwie podstawowe kategorie: osad zaginionych de facto, w których doszło do całkowitego przerwania ciągłości osadniczej, czyli opustoszenia wskutek ekstremalnych zjawisk przyrodniczych, reperkusji wojen i klęsk elementarnych oraz przemian struktury gospodarczej. Wyszczególniono również typ osad zaginionych pozornie (de iure), w przypadku których mamy do czynienia z zanikiem nazwy własnej w wyniku prawno-administracyjnych procesów konsolidacji osadnictwa, inkorporacji do pobliskich miejscowości lub zjawiska denominacji. W kontekście zaprezentowanych wyników badań empirycznych omówiono wybrane problemy metodyczne związane z dostępnością materiału źródłowego, sposobami ustalenia metryki historycznej i długotrwałości zaniku osadnictwa, identyfikacji zjawiska sukcesji osadniczej terenów podlegających czasowo całkowitej depopulacji, określenia okoliczności opustoszenia oraz dokładnej lub przybliżonej lokalizacji osad zaginionych.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica; 2016, 25
1508-1117
2353-4826
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szlakiem osad olęderskich w powiecie zgierskim
Autorzy:
Cepil, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1810700.pdf
Data publikacji:
2017-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
geografia historyczna
osadnictwo olęderskie
dziedzictwo kulturowe
powiat zgierski
historical geography
Dutch settlement
cultural heritage
Zgierz county
Opis:
Artykuł przedstawia genezę osadnictwa olęderskiego we współczesnych granicach powiatu zgierskiego, zapoczątkowanego pod koniec XVIII w. oraz dziedzictwo kulturowe wsi tego obszaru w kontekście turystyki. Analizy geohistoryczne objęły zagadnienia prawno-społeczne powstałych osad. Podczas próby wytyczenia turystycznego szlaku osadnictwa olęderskiego zostały uwzględnione aspekty morfologiczne i obiekty dziedzictwa kulturowego, tj. cmentarze i zagrody wiejskie. 
The article shows the genesis of Dutch settlement in the contemporary Zgierz county, which originated at the end of the 18th century, and the cultural heritage of village which is reflected in tourism. The geohistorical analysis involve legal and social matters of arisen settlements. While the attempt of charting the Dutch settlement trail the morphological aspects and cultural heritage objects such as cemetaries and rural farmhouses were provided. 
Źródło:
Warsztaty z Geografii Turyzmu; 2017, 8, 1; 35-46
2657-4365
2544-7440
Pojawia się w:
Warsztaty z Geografii Turyzmu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Modelowanie obiektów topograficznych w bazach danych historycznych
Modelling of topographic objects in historical databases
Autorzy:
Panecki, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/965513.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
historical geography
databases
archival maps
cartographic data modeling
geografia historyczna
gis
bazy danych
mapy archiwalne
modelowanie kartograficzne
Opis:
Celem artykułu jest zaproponowanie koncepcji modelowania obiektów topograficznych w bazach danych historycznych w celu integracji geometrycznej i topologicznej. Głównym źródłem danych są mapy archiwalne w różnych skalach opracowane na przestrzeni 150 lat (od przełomu XVIII/XIX do połowy XX wieku). Ze względu na różnorodność materiałów źródłowych w celu integracji geometrii danych topograficznych zaproponowano podejście oparte na metodzie retrogresywnej.
Large informative potential of archive maps makes them a valuable source of spatial and attribute data for historians, geographers, archaeologists and planners. Since their proper application in GIS (Geographic Information System) often requires a proper database elaboration, there have been proposed several concepts of historical spatial databases. However, they do not include the full range of topographic maps’ content, and they were primarily based on secondary data sources (e.g. atlases, dictionaries). The aim of the paper is to propose the concept of topographic objects’ modelling in historical databases which will be based on archived maps in various scales developed over 150 years (eighteenth/nineteenth century – half of the twentieth century). Relating the data with current maps will be available through the connection between planned repository and contemporary spatial databases, e.g. Polish national Database of Topographic Objects (BDOT). In the project materials including Poland in modern borders will be analysed. Due to the variety of source materials, the main objective of text is to present the initial concept of historical topographic objects’ database structure on the example of the integration of topographic data geometry. The problem of how geometry should be stored for each features acquired from the map should be solved. Firstly, each of them can have a separate entry position (Time-slice snapshots) in the database. Secondly, socalled “metaobject” grid with fixed geometry, but variable attributes can be used (Space-time composite). Since archive maps are characterized by a largely low mathematical precision, therefore its content vectorization without considering the topological relationships between features seems to be incorrect. Maps’ elements belonging to the cultural landscape (e.g. settlements, communication network) should rather be stored with fixed geometry and variable attributes. In the contrast, the natural landscape (e.g. hydrography, afforestation), due to the different and difficult to capture changes especially on inaccurate maps (e.g. course of the river) should be stored with individual geometry for each feature depicted on each map.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica; 2015, 21
1508-1117
2353-4826
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Śladami osadników fryderycjańskich w środkowej Polsce. Cmentarze i ich pozostałości
Tracing Frederician settlers in Central Poland. Cemeteries and their remains
Autorzy:
Cepil, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/684474.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
cmentarz
kolonizacja fryderycjańska
osadnictwo wiejskie
geografia historyczna
środkowa Polska
cemeteries
Frederician colonisation
settlement
historical geography
Central Poland
Opis:
The article presents the origin and the current state of conservation of remains of Evangelical cemeteries created during the Frederician colonisation. The present study shows work results in the scope of current Łódzkie Voivodeship. The geohistorical analysis includes the genesis of cemeteries and settlement context (location of old and present cemeteries). In conclusion, the remaining cultural heritage elements in village cultural landscape were also interpreted in detail.
W artykule omówiono genezę i stan zachowania pozostałości cmentarzy ewangelickich usytuowanych w dawnych koloniach fryderycjańskich. Obszarem badań jest województwo łódzkie w obecnych granicach. Oprócz metryki powstania i krótkiego zarysu funkcjonowania nekropolii, analizie poddano także kontekst osadniczy, a mianowicie dawną i teraźniejszą lokalizację miejsc pochówku w krajobrazie kulturowym wsi. Uwzględniono również analizę współczesnych reliktów badanych cmentarzy pod kątem walorów kulturowych i ich ochrony.
Źródło:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej; 2017, 6
2300-0562
2450-0127
Pojawia się w:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiany zagospodarowania Wilamowa w okresie staropolskim
Changes in the spatial development of Wilamów in the pre-partition period
Autorzy:
Figlus, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/18827167.pdf
Data publikacji:
2022-09-15
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
zagospodarowanie
struktura społeczno-gospodarcza
wieś
Szadek
Wilamów
królewszczyzny
geografia historyczna
development
socio-economic structure
village
royal lands
historical geography
Opis:
Artykuł prezentuje wyniki badań geograficzno-historycznych dotyczących zagospodarowania wsi Wilamów w gminie Szadek w okresie nowożytnym. Należała ona do dóbr królewskich, jednak przez większość badanego okresu pozostawała ona w dzierżawie szlacheckiej. W pracy przeprowadzono analizę zmian społeczno-gospodarczych, wykorzystując rejestry podatkowe oraz lustracje i inwentarze dóbr królewskich, jak również najstarsze ujęcie kartograficzne. W badaniach uwzględniono wielkość wsi, jej potencjał demograficzny i strukturę agrarną, zakres powinności feudalnych, kierunki użytkowania oraz poziom dochodowości.
This paper presents the results of geographical and historical research concerning the development of the village of Wilamów in Szadek municipality. The village belonged to the royal estates, but for most of the surveyed period it remained under the tenancy of the nobility. The study analyses socio-economic changes using tax registers, inspection records and inventories of royal estates, as well as the oldest cartographic records. The study takes into account the size of the village, its demographic potential and agrarian structure, the scope of feudal obligations, types of land use, and the level of income.
Źródło:
Biuletyn Szadkowski; 2022, 22; 73-88
1643-0700
Pojawia się w:
Biuletyn Szadkowski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wielokulturowość wsi w wymiarze lokalnym na przykładzie gminy Dobroń
Multicultural Heritage of Villages in the Local Dimension on the Example of Dobroń Community
Autorzy:
Figlus, Tomasz
Staniek, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/691789.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
wielokulturowość
geografia historyczna osadnictwa
ruralistyka
dziedzictwo kulturowe
morfogeneza wsi
multiculturalism
historical geography of settlement
ruralism
cultural heritage
rural morphogenesis
Opis:
This paper presents the results of research on the issue of multiculturalism in the aspect of historical spatial layouts and selected objects of material heritage on the example of Dobroń community. The authors focused their attention on the genetic and settlement analysis and morphological reconstruction of selected villages, mainly related to so called „Olęder” and Frederician colonization from the 18th and 19th centuries. The article also presents the history and contemporary state of preservation of some objects associated with particular national and religious groups that left a clear traces in the cultural landscape of the examined area.
Artykuł przedstawia wyniki badań dotyczących zagadnienia wielokulturowości wsi w aspekcie kształtowania historycznych układów przestrzennych oraz wybranych obiektów materialnego dziedzictwa na przykładzie gminy Dobroń. W opracowaniu skoncentrowano uwagę na dokonaniu analizy genetyczno-osadniczej i rekonstrukcji morfologicznej wybranych wsi, związanych głównie z kolonizacją olęderską i fryderycjańską w XVIII i XIX wieku. W artykule omówiono także dzieje i współczesny stan zachowania obiektów, powiązanych z konkretnymi grupami narodowymi oraz religijnymi, które pozostawiły wyraźny ślad w krajobrazie kulturowym na badanym obszarze.
Źródło:
Space – Society – Economy; 2017, 20; 125-145
1733-3180
2451-3547
Pojawia się w:
Space – Society – Economy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przeszłości fragmentaryczne, czyli... Jak powracają minione krajobrazy? Wybrane przykłady z popularyzacji archeologii
Fragmented pasts... How do the historical landscapes return? Selected examples from the popularization of archeology
Autorzy:
Majewska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/691713.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
geografia historyczna
archeologia współczesności
krajobraz dziedzictwa
turystyka historyczna
skansen
odtwórstwo historyczne
historical geography
archaeology of the contemporary past
heritagescape
cultural tourism
open-airmuseum
historical reenactment
Opis:
In this analysis, forms of archaeology popularisation with a spatial representation and its output, have been evaluated. On the basis of chosen examples, critical analysis of dominating forms of narration in the archaeology popularisation discourse, especially taking into consideration their landscape aspect (historical geography), has been performed. Permanent and ephemeral relic-preserved spaces and/or heritagescape, have been specified.
W opracowaniu poddano rozważaniu problematykę, posiadających reprezentacje przestrzennie, formy popularyzowania archeologii i jej dorobku. Na wybranych przykładach dokonano krytycznego omówienia dominujących narracji w popularyzacji archeologii, ze szczególnym uwzględnieniem ich aspektu krajobrazowego, za sprawą włączenia do analizy perspektywy geograficznej (geografii historycznej). Wyróżniono podział na stałe i efemeryczne przestrzenie zachowanych reliktowo i/lub konstruowanych krajobrazów dziedzictwa (heritagescape).
Źródło:
Space – Society – Economy; 2018, 25; 61-73
1733-3180
2451-3547
Pojawia się w:
Space – Society – Economy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geneza, rozwój i zanik Wiączynia. Próba rekonstrukcji geograficzno-historycznej osadnictwa w aspekcie przemian zagospodarowania przestrzennego i rozplanowania wsi
The origins, development and disappearance of Wiączyń. An attempt at geographic and historical reconstruction of settlement in the aspect of transformations of spatial planning and village layout
Autorzy:
Figlus, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/684471.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
osadnictwo
wieś
geografia historyczna
morfogeneza
zagospodarowanie przestrzenne
rozplanowanie
układ przestrzenny
Wiączyń
settlement
village
historical geography
morphogenesis
spatial planning
layout
spatial layout
Opis:
The paper presents the results of research concerning the currently non-existing villages of Wiączyń Polny and Leśny, where new Prussian colonies were created in the early 19th century. The development of settlements in the Middle Ages was studied, and the modern-period development was analysed against the legal and ownership relations. Both villages first appeared in historical sources in the 14th century and were part of the royal estate. For most of their history, they were leased by the nobility, with the longest-lasting being the Lasocki family. These were relatively small settlements, inhabited by serfs. Wiączyń had an inn and a grange, which included a mansion and farm buildings, including a brewery. The paper also attempts to reconstruct the layout of the village and to study the process of succession of settlement. Wiączyń Polny was an irregular roadand- square village, while Wiączyń Leśny was a multi-road village. As a result of Prussian colonisation, new villages were established in their place: Nowosolna, Wiączyń Dolny, Górny and Nowy. They were laid out in the form of regular linear villages, while Nowosolna took the form of a unique structure consisting of eight radial roads emerging from the centre.
Artykuł przedstawia wyniki badań dotyczących nieistniejących współcześnie wsi Wiączyń Polny i Leśny, na terenie których na początku XIX w. powstały nowe kolonie pruskie. Zbadano rozwój osadnictwa w średniowieczu i dokonano analizy zagospodarowania w okresie nowożytnym na tle stosunków prawno-własnościowych. Obie wsie pojawiły się w źródłach historycznych w XIV w. i wchodziły w skład dóbr królewskich. Przez większość czasu swego funkcjonowania były dzierżawione przez przedstawicieli szlachty, przy czym najdłużej były w posiadaniu rodu Lasockich. Były to stosunkowo niewielkie osady, zamieszkane przez chłopów pańszczyźnianych. W Wiączyniu były zlokalizowane: karczma i folwark, obejmujący dwór i zabudowania gospodarcze, w tym budynek browaru. W pracy dokonano również próby rekonstrukcji rozplanowania wsi i zbadano proces sukcesji osadnictwa. Wiączyń Polny miał formę nieregularnej wsi drogowo-placowej, a Wiączyń Leśny miał charakter wsi wielodrogowej. W wyniku kolonizacji pruskiej na ich miejscu powstały nowe wsie: Nowosolna, Wiączyń Dolny, Górny i Nowy. Były rozplanowane w postaci regularnych wsi liniowych, przy czym Nowosolna przyjęła formę unikatowej struktury, składającej się z ośmiu promienistych dróg wychodzących z centrum układu.
Źródło:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej; 2017, 6
2300-0562
2450-0127
Pojawia się w:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
GENEZA MAJORATU I STOSUNKI OSADNICZE W DOBRACH RODZINY TOLLÓW POD UNIEJOWEM
ORIGIN OF ENTAIL AND SETTLEMENT RELATIONS IN THE ESTATE OF THE TOLL FAMILY NEAR UNIEJÓW
Autorzy:
Cepil, Monika
Figlus, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/487463.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
geografia historyczna, osadnictwo, wieś, rodzina Tollów, majorat,
XIX wiek, Uniejów
historical geography, settlement, village, Toll family, entail, 19th century, Uniejów
Opis:
The article presents settlement relations in an entailed estate near Uniejów in the 19th and the beginning of the 20th century. Geo-historical analysis covers the issue of settlement origins and transformations, including the morphology of the countryside. It attempts a reconstruction of the circumstances of the origin of donation on the basis of a ukase (an edict of the tsar) of 1836, and presents, from the spatial perspective, the development of selected social and economic aspects of the functioning of the entailed estate in question. Special attention is devoted to changes in rural settlement resulting from two massive agrarian reforms which caused the transformation of rural settlement systems.
Źródło:
Biuletyn Uniejowski; 2017, 6; 92-107
2299-8403
Pojawia się w:
Biuletyn Uniejowski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Continuity and Decline. Temporal Expression of Denominational Cemeteries in Contemporary Times
Trwanie i zanikanie. Ekspresja temporalna cmentarzy wyznaniowych we współczesności
Autorzy:
Majewska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/681856.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
cmentarze
archeologia współczesności
geografia historyczna
dziedzictwo kulturowe
profanacja
profanizaja
obiekty religijne
cemeteries
archaeology of the contemporary past
historical geography
cultural heritage
profanation
secularization
religious objects
Opis:
W opracowaniu podjęto próbę systematyzacji wiodących przekształceń zachodzących we współczesności w przestrzeni cmentarzy wyznaniowych znajdujących się na terenie Polski. Cezurę czasową analiz ograniczono do okresu trwającego od zakończenia drugiej wojny światowej do chwili obecnej. Wyróżniono cztery zasadnicze rodzaje przekształceń podzielone na dwa główne kierunki przemian zachodzących w czasie: harmonijną ekspresję temporalną (zastój/zanik; kontynuację) oraz dysharmonijną ekspresję temporalną (desakralizacja; resakralizacja i komemoracja). Każdy rodzaj przekształceń został omówiony osobno na wybranych przykładach. Należy jednak podkreślić, że zaproponowany podział nie ma charakteru rozłącznego, gdyż biorąc pod uwagę mnogość czynników determinujących zmiany struktur materialnych cmentarzy, niekiedy procesy zachodzą równolegle lub zazębiają się w czasie.
The study attempts to systematize the leading transformations observed nowadays in denominational cemeteries located in Poland. The time frame of the analyses was limited to the period from the end of the Second World War to the present. Four basic types of transformations have been distinguished and divided into two main directions of changes reported over time, namely: harmonious temporal expression (stagnation/decline, continuation) and disharmonious temporal expression (desacralisation, resacralisation and commemoration). Each type of transformation is discussed separately based on selected examples. However, it needs to be emphasised that the proposed division is not disjunctive as considering the multitude of factors that determine changes in the material structures of cemeteries, processes sometimes run parallel to each other or overlap in time.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica; 2019, 34; 71-96
0208-6034
2449-8300
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies