Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "etymology;" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 16
Tytuł:
Osservazioni sulla etimologia e funzione di due teonimi umbri
Some observations on the etymology and function of two umbrian the onyms
Autorzy:
Roszak, Tamara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/967154.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Umbrian language
etymology
historical linguistics
Źródło:
Collectanea Philologica; 2014, 17
1733-0319
2353-0901
Pojawia się w:
Collectanea Philologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nazwy pomieszczeń w dworach szlacheckich
Autorzy:
Świtała-Cheda, Mirosława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/683875.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
lexis
semantics
etymology
polish mansion
Opis:
The names of interiors in noblemen’s mansion houses Architectural and functional transformations of noblemen’s mansion houses present an extremely appealing subject for a linguist as they convey very rich vocabulary. The article describes how the residents of mansion houses “organized” their living space. I would like to focus particularly on the lexis which served as a means to outline this space. I examine its structure and etymology. The excerpted sources of the material (the names of the interiors, edifices and less frequently isolated spaces) are rural self-help books from the 19th century, mansion’s inventories and architectural maps from the 16th – 19th centuries. The accumulated vocabulary depicts changing needs of a human being.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2014, 048
0208-6077
2450-0119
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ichthyological Hapax Legomena in Marcellus’ "De piscibus"
Autorzy:
Tadajczyk, Konrad
Gucio, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/682314.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
animal terminology
etymology
Greek
ichthyonymy
vocabulary
Opis:
Marcellus of Side, a physician and didactic poet of the second century AD, mentions fourteen exclusive ichthyonyms in the preserved fragment De piscibus, extracted from the 42-volume epic poem entitled Cheironides. The author discusses Greek names of fish and sea animals that appear only in Marcellus’ work. They belong to the so-called hapax legomena. The following appellatives are carefully analyzed: ἁλιπλεύμων, ἅρπη, βούφθαλμος, βράχατος, γαρίσκος, γερῖνος, ἐρυθρός, θρανίας, θῦρος, κόλλουρος, περόνη, τραγίσκος, τυφλῖνος, χρύσοφος. It is assumed that Marcellus of Side introduced a number of ichthyonyms of Pamphylian origin, e.g. Pamph. θῦρος (< *θύρσος), βράχατος (instead of βάτραχος), ἐρυθρός (= ἐρυθρῖνος), θρανίας (instead of θράνις), χρύσοφος (instead of χρύσοφρυς). Also new identifications of fish are suggested, e.g. Gk. βούφθαλ- μος ‘large-eye dentex, Dentex macrophthalmus Bloch’, Gk. κόλλουρος ‘slender sunfish, Ranzania laevis Pennant’. All the discusssed ichthyonyms, as well as names of other sea animals, are explained from the point of view of phonology, morphology or semantics, e.g. ἁλιπλεύμων ‘jellyfish’ (literally ‘sea lung’), ἅρπη ‘a kind of ray fish’ (literally ‘a kite’).
Źródło:
Studia Ceranea; 2019, 9; 705-722
2084-140X
2449-8378
Pojawia się w:
Studia Ceranea
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A Note on the Balto-Slavic and Indo-European Background of the Proto-Slavic Adjective *svętъ ‘Holy’
Autorzy:
Majer, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/682403.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
saint
etymology
Proto-Slavic
Proto-Indo-European
Caland System
Opis:
The standard etymological explanation of the Proto-Slavic adjective *svętъ ‘holy, saint’ – a word of extreme literary, cultural and religious importance in the Slavic world – concentrates on the formal match with Lithuanian šventas ‘id.’ and Avestan spəṇta‑ ‘life-giving, holy’ (PIE *ḱwen‑to‑, from the root *ḱwen‑). This article highlights the verbal formation seen in Latvian svinêtsvin svinẽjo ‘celebrate, venerate’, generally recognized as another reflex of the root *ḱwen‑ in Balto-Slavic, but without due attention to the formal implications. It is argued that both in Av. and in BSl. the adjective spəṇta‑/*svętъ behaves as an item participating in the so-called ‘Caland System’ (a set of arbitrary morphological alternations reconstructible for Proto-Indo-European).  
Źródło:
Studia Ceranea; 2017, 7; 139-149
2084-140X
2449-8378
Pojawia się w:
Studia Ceranea
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Об этимологических и семантических соответствиях русской лексемы "гордость" в славянских языках
On Etymological and Semantic Correspondences of the Russian Lexeme "Гордость" “Pride” in Slavonic Languages
Autorzy:
Стефанский, Евгений
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2134513.pdf
Data publikacji:
2021-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
славянские языки
этимология
аксиология
энантиосемия
Slavonic languages
etymology
axiology
enantiosemy
Opis:
В статье анализируется славянская лексика, обозначающая ‘гордость’. При этом, с одной стороны, рассматриваются лексемы, передающие данное понятие в разных славянских языках, и их ценностные характеристки. С другой – анализируются семантические процессы, которые привели к тому, что слова, восходящие к праславянскому корню *gr̥d-, в ряде славянских языков изменили свое значение. Материал для исследования собирался на основе параллельных текстов (оригиналов и переводов) и национальных корпусов славянских языков. Применялись сопоставительный, сравнительно-исторический, системноструктурный методы. Анализ показал, что только русский и болгарский литературные языки не развили энантиосемию корня *gr̥d-. В западнославянских языках энантиосемия корня *gr̥d- развилась в сторону семантики презрения, однако данный корень активно продолжает использоваться для обозначения позитивной гордости. Одновременно для передачи негативной гордости в этих языках употребляется корень *pych-. Украинский и белорусский языки развили аналогичную западнославянским языкам энантиосемию и получили в качестве центрального средства обозначения негативной гордости корень *pych-, но сохранили, как в русском языке, корень *gr̥d- для передачи как негативной, так и позитивной гордости. Сербский, хорватский и словенский языки развили энантиосемию корня *gr̥d- в сторону значения ‘уродливый’, для обозначения положительной гордости в них используется лексема ponos и ее дериваты, негативная гордость выражается с помощью заимствованного из русского корня -горд-.
The article analyses the Slavic vocabulary denoting “pride”. The author examines lexemes that convey this notion in different Slavonic languages along with their value characteristics; next, the author looks at the semantic processes which caused the words ascending to the Proto-Slavic root *gr̥d- to change their meaning in a number of Slavic languages. The material for the study was collected from parallel texts (originals and translations) and national corpora of Slavic languages. Comparative, comparative-historical, and system-structural methods were used. The analysis showed that only in the Russian and Bulgarian literary languages the root *gr̥d-did not develop enantiosemy. In West Slavonic languages, the enantiosemy of the root *gr̥d- has developed towards the semantics of disdain, but this root continues to be actively used to denote positive pride. At the same time, the root *pych- is used in these languages to convey negative pride. Ukrainian and Belarusian languages have developed an enantiosemy similar to West Slavic languages and adopted the root *pych- as a central means of denoting negative pride, but retained, as in Russian, the root *gr̥d- to convey both negative and positive pride. The Serbian, Croatian and Slovene languages have developed the enantiosemy of the root *gr̥d- towards the meaning of “ugly”; they use the lexeme ponos and its derivatives to indicate positive pride; negative pride is expressed using the root borrowed from Russian -gord-.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2021, 20; 107-120
1731-8025
2353-9623
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Indo-European Roots of the Helen of Troy
Autorzy:
Jaszczyński, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/682499.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Helen
Greek mythology
comparative mythology
Indo-European religion
Greek etymology
Greek religion
Opis:
As a part of the series on female deities and demons in the Indo-European culture, the article begins by establishing Helen’s divine character in the Greek tradition and religion. The first area where the Indo-European character of Helen is displayed concerns the etymology of her name, which has been the subject of discussion and controversy throughout several decades. The most prominent theories are presented, including the concept of Pokorny and West to explain her name as ‘Lady of Light’ from the Proto-Indo-European root *swel- or *swelh1-, the idea of Skutsch to connect Helen with Vedic Saṛanyū, the etymology by Clader relying on the local Greek ritual practices and finally the new etymology provided by Pinault explaining the name as ‘having a year like a thread’ from Proto-Indo-European *suh1-l̥-h1eno. The second part of the article deals with the cultural, literary and religious attributes of Helen which connect her with the Indo-European world, especially with the Vedic tradition. The most interesting aspects include the issue of Helen’s parenthood and her birth, her relationship with her brothers – the Dioskouroi – the prototypical Indo-European Divine Twins, as well as similarities with Vedic goddesses Uṣās – Dawn and Sūryā́ – the Sun Princess. The final part of the article establishes Helen as the Greek representation of the Indo-European myth of an abducted wife. Relying heavily on the analysis of Jamison, it draws on the similarities between the passages in the book III of the Mahābhārata and the book III of the Iliad, which from the comparative perspective explains well the inclusion of this scene in the Homeric epic and Helen’s role in it as well as sheds more light on the Indo-European practices regarding marriage. Lastly, the article mentions a connection between Helen and Vedic Saṛanyū by the story of eidolon – a phantom, which both characters created at certains points in some literary traditions.
Źródło:
Studia Ceranea; 2018, 8; 11-22
2084-140X
2449-8378
Pojawia się w:
Studia Ceranea
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Traces of Pre-Greek Linguistics Substratum in Early Byzantine Toponymy: Lists Related to Macedonia and Thessaly in Procopius’ "Buildings"
Autorzy:
Kuzmanovska, Jasminka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31234029.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Procopius
De aedificiis
'Buildings'
fortress
Macedonia
Thessaly
place names
Pre-Greek substrate
etymology
Opis:
In our contribution, we will focus on the traces of the old Pre-Greek linguistics substratum in certain names of forts from Justinian’s building program presented in the Procopius’ Buildings (Περὶ κτισμάτων, De aedificiis). Actually, the Book IV of the panegyric features a description of fortifications, built and restored by the Emperor Justinian in the European territories. This is the most detailed book in the work, written with great care and completeness, most likely due to the fact that the danger of barbarian incursions in these areas was the greatest. In the paper we will present certain examples of place names which obviously contain remnants of relict languages as very important and valuable toponomastic evidence, typical for the broader area. We are going to inspect the etymology of the place names by Procopius attested as Λάρισσα, Γόμφοι, Λόσσονος, Πέλεκον, Χάραδρος and Βάβας. If possible, we will comparatively examine testimonies from other ancient and medieval sources, as well as epigraphic and archeological data for each name.
Źródło:
Studia Ceranea; 2023, 13; 539-553
2084-140X
2449-8378
Pojawia się w:
Studia Ceranea
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nazewnictwo i symbolika ozdób starogermańskich
The nomenclature and symbolism of old Germanic ornaments
Autorzy:
Kowalski, Andrzej Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/679751.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
archaeology
artefacts
brooches
fibulas
necklaces
rings
symbol of snake
vocabulary
word-formation
Edda
etymology
Opis:
The paper is devoted to possible concepts that ancient Germans held about ornaments. Cultural categories related to wealth, prestige, gift, sacrifice and deposit are carefully discussed. The main accent is on the etymological analysis of Proto-Germanic names for brooch or fibula, ring, necklace, belt, buckle. These are items found by archaeologists in the areas of Barbaricum dating from the period since the Bronze Age. The changes that led to the development of the Wielbark culture identified with the Goths were very important. The population of this culture did not place weapons and tools in graves, but only ornaments. Such a norm may have resulted from the mythical convictions confirmed in the Poetic Edda. The Old Norse goddess called Gullveig (literally ‘gold strength’) was the reason for the war of the divine generations of Aesir and Vanir.The Aesir were rulers and warriors, whereas the Vanir represented farmers and producers.Aesir used weapons, Vanir tools.Gullveig, burned three times at the stake and three times reborn, seems to be a symbol of ornaments. The Goths used only female burial equipment, putting a taboo on military accessories typical of Aesir.In addition, some Old Nordic poems associate ornaments with a mythical snake.This aspect is confirmed by archeological and linguistic data. The mythical technique of making jewellery is also important. The Old Nordic divine blacksmith called Völundr folds it from the bodies of the dead princes. In this way, he refers to the cosmogonic myth of the sacrifice of Ymir. The techniques of making ornaments, based on the reintegration of elements, resemble folk methods of treatment and are related to the Germanic idea of beauty as a complex whole.
–
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Germanica; 2017, 13; 149-166
2449-6820
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Germanica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nazwy części twarzy w językach słowiańskich
The names of the parts of face in Slavonic languages
Autorzy:
Rytter, Grażyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/665352.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
części twarzy
języki słowiańskie
folklor słowiański
etymologia
parts of face
Slavonic languages
Slavonic folklore
etymology
Opis:
Etymological sketch presents 19 words, in the majority of all-Slavonic range. They are thematically connected with Slavic *tvarь. The article also contains comments about Slavs’ cultural tradition, which ascribes attribute “lucky” to the right eye and “ill-fated” to the left one. To the oldest and most popular beliefs preserved in the Slavonic folklore belongs conviction that human eye has a power of casting a spell or a curse on somebody.
Szkic etymologiczny prezentuje 19 wyrazów, w większości o zasięgu ogólnosłowiańskim. Są one tematycznie związane z psł. *tvarь. Artykuł zawiera również uwagi o tradycji kulturowej Słowian, która prawemu oku przypisuje atrybut „szczęśliwe”, lewemu – „nieszczęśliwe”. Do najstarszych i najpowszechniejszych wierzeń zachowanych w folklorze słowiańskim należy przekonanie, że ludzkie oko ma moc rzucania uroku czy klątwy.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2016, 12; 127-138
1731-8025
2353-9623
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Блатная Музыка. („Жаргон Тюрьмы”) Ф. В. Трахтенберга и Żargon Mowy Przestępców. „Blatna Muzyka”. Ogólny Zbiór Słów Gwary Złodziejskiej В. Людвиковского, Г. Вальчака (сопоставительный анализ)
Blessed music (“Jargon of the prison”) by F. V. Trakhtenberg and criminal jargon. “Blessed Music”. The general collection of thief’s speech words by W. Ludwikowski, H. Walczak (comparative analysis)
Blatna muzyka (“Żargon mowy przestępców”) F. V. Trachtenberga i Żargon mowy przestępców. „Blatna muzyka”. Ogólny zbiór słów gwary złodziejskiej W. Ludwikowskiego i H. Walczaka (analiza porównawcza)
Autorzy:
Невзорова-Кмеч, Елена
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/665516.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
-
leksykografia
żargon mowy przestępców
etymologia
język polski
język rosyjski
lexicography
criminal jargon
etymology
Polish
Russian
Opis:
Artykuł przedstawia analizę porównawczą dwóch ważnych prac leksykograficznych z zakresu żargonologii, tj. „Blatnaya muzyka” F. V. Trachtenberga oraz “Żargon mowy przestępców. “Blatna muzyka”...” W. Ludwikowskiego i H. Walczaka. Podjęta analiza ma na celu określenie podobieństw i różnic w zakresie leksyki i frazeologii w polskim i rosyjskim żargonie mowy przestępców od początku XX wieku. Żargon mowy przestępców został opisany w pracach wybitnych językoznawców (patrz: H. Walter, Literature-Dictionaries on the Russian Sub-Standard, Bibliographic Index, Greifswald, 2002). Stał się również przedmiotem badań etymologicznych (patrz: Larin, Bondaletov, Horbatsch, Mokienko, Grachev, Shapoval itd.). W niniejszym artykule materiał językowy, pochodzący z dwóch podanych wyżej słowników, został zaprezentowany w tabelach, co umożliwiło porównanie polskiego i rosyjskiego żargonu mowy przestępców oraz dało początek realizacji projektu dwujęzykowego słownika substandardu.
This paper is devoted to a comparative analysis of two important lexicographic works in the jargonology, i.e. “Blatnaya muzyka” by F.V. Trakhtenberg and “Żargon mowy przestępców. “Blatna muzyka”...” by W. Ludwikowski, H. Walczak. The aim of the study is to identify similarities and differences in the lexic and phraseology of the criminal Polish and Russian jargon from the beggining of 20th century. Criminal jargon has been described in the works of well-known linguists (see H. Walter, Literature-Dictionaries on the Russian Sub-Standard, Bibliographic Index, Greifswald, 2002). It passed an etymological analysis (see Larin, Bondaletov, Horbatsch, Mokienko, Grachev, Shapoval etc.). In this article, the linguistic material extracted from the two dictionaries is presented in the tables, thanks to them it is possible to compare Polish and Russian criminal jargon and began the project of bilingual dictionary of the Sub-Standard.
-
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2018, 15; 63-79
1731-8025
2353-9623
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Польско-русская жаргонная омонимия
Polish-Russian jargon homonymy
Autorzy:
Невзорова-Кмеч, Елена
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/665354.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
межъязыковая омонимия
польский язык
русский язык
жаргон
этимология
interlinguistic homonymy
the Polish language
the Russian language
jargon
slang
etymology
Opis:
The article describes the current issue now – the interaction of two languages in the field of homonymy. On the basis of the analysis the author states the existing homonymy in the Polish and Russian languages. The author focuses on the identification and comparison of slang homonymous units. In the center of analysis there is the etymology of some units, the description of the features of the formal semantics of similar units of the two languages.
Настоящая статья посвящена освящению одной из важных и актуальных в настоящее время тем – межъязыковым омонимии близкородственных языков – польского и русского. Глубокое изучение лексических и фразеологических единиц польского и русского языков с эквивалентной формой и различной семантикой началось не так давно, поэтому есть лакунарные зоны в исследовании межъязыковой омонимии. Одной из них является систематическое описание межъязыковых соответствий омонимичного характера в области жаргона. Попытка освятить некоторые проблемы предпринимается в представляемой работе. Внимание сосредоточено на двух связанных друг с другом вопросах, а именно: какова специфика трактовки терминов межъязыковая омонимия и межъязыковой омоним в случае их применения при описании жаргонного материала и как образуются жаргонные омонимы. Для решения этих вопросов был проанализирован жаргонный материал польского языка в сопоставлении с материалом русского языка с точки зрения существующих между ними семантических отношений. Особый упор делается на изучение этимологии межъязыковых сопоставлений омонимичного характера.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2016, 12; 93-109
1731-8025
2353-9623
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dwie germańskie nazwy śledzia
Autorzy:
Witczak, Krzysztof Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2036130.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
etymology
Finno-Ugric borrowings
fish terminology
Germanic vocabulary
language contact
marine animals
Northern Europe
Proto-Indo-European
Uralic languages
Opis:
The paper discusses the origin of two Germanic terms for ‘Atlantic herring, Clupea harengus L.’. The Proto-Germanic noun *siled- m. ‘herring’, attested in most North Germanic languages (e.g. ON. sild, Far. síld, OSv. sild, Sv. sill, Norw. sil), cannot be treated as inherited. It seems to represent a Saami (or Laponian) borrowing, cf. Saa. (Northern) sâlled, (Lule) sallēt ‘herring’ < Proto-Saami *silä-tɜ ‘herring’ (orig. ‘fat fish’) < Ur. *śilä ‘fat, grease, esp. fish grease’). The competing Germanic appellative *hēringaz (< *hairingaz) m. ‘Clupea harengus L.’ is well-attested in the West Germanic languages (cf. E. herring, Du. haring, G. Hering), as well as in Romance (cf. It. arenga, Fr. harenge, Prov. arenc, Sp. arenque). It cannot be excluded that the Old Frisian word hēreng represents the original source of the European borrowing. The word in question is a Proto-Germanic innovation derived from the adjective *hairaz ‘gray’ by means of the common suffix *-ingaz, cf. the two old appellatives *bukkingaz m. ‘hot-smoked herring’ (< PG. *bukkaz m. ‘he-goat’) and *hwītingaz m. ‘whiting, the marine fish Merlangius merlangus L.’ (< PG. *hwītaz adj. ‘white’).
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Germanica; 2020, 15; 9-18
2449-6820
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Germanica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analisi delle denominazioni di malattie in lingua italiana, polacca e inglese in chiave contrastiva svolta sulla base di alcune entità nosologiche tratte dalla Classificazione ICD-10 dell’Organizzazione Mondiale della Sanità
A contrastive analysis of names of diseases in Italian, Polish and English based on selected clinical entities adopted from the International Classification of Diseases ICD-10 provided by the World Health Organization
Autorzy:
Berezowski, Łukasz Jan
Ciesielka, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2142083.pdf
Data publikacji:
2022-10-13
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
etymology
specialized language
names of categories of diseases
medical terminology
translation
etimologia
lingua specialistica
nomi di malattie
terminologia medica
traduzione
Opis:
L’articolo toccherà argomenti relativi alla pluralità di denominazioni di malattie in lingua italiana, polacca e inglese. Facendo riferimento alla loro etimologia latina nonché al corpus terminologico plurilingue tratto dalla Classificazione ICD-10 dell’Organizzazione Mondiale della Sanità, gli autori metteranno in evidenza i problemi traduttivi di diverse categorie di entità nosologiche analizzando i loro nomi dal punto di vista sociolinguistico, tra i quali i termini eponimici, derivati dotti e popolari, forme greche, latine e latineggianti. In tale contesto si discuteranno le differenze tra i diversi livelli di discorso nella comunicazione medica e della frequenza d’uso di alcune forme varianti di malattie in italiano e in polacco nei rispettivi corpora di riferimento (con alcuni cenni al caso della lingua inglese). Da ultimo, gli autori menzioneranno esempi di forme difettose nella traduzione di malattie tra l’italiano, il polacco e l’inglese.
The article shall cover issues related to the plurality of names of diseases in Italian, Polish and English language. By making reference to their Latin etymology as well as to the multilingual corpus based on the ICD-10 classification provided by the World Health Organization, the authors aim at highlighting a number of translation problems of different categories of diseases by analyzing individual clinical entities from sociolinguistic approach including features such as eponyms, erudite and popular derivatives, Greek, Latin and Latinized forms. In this respect, the differences between various levels of medical communication shall be discussed as well as the frequency of use of some variant forms of diseases in Italian and Polish present within two reference corpora respectively (with a brief remark to English language). Finally, the authors shall point out selected examples of incorrectly rendered forms of diseases between Italian, Polish and English.
Źródło:
e-Scripta Romanica; 2022, 10; 137-153
2392-0718
Pojawia się w:
e-Scripta Romanica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Трава «несознания» в русско-славянской ретроспективе
The Grass “Unawareness” in the Russian-Slavonic Retrospective
Autorzy:
Червинский, Пeтр
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2134509.pdf
Data publikacji:
2021-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
скороговорки
семантика слова и корня
этимология
песенный дискурс
малые жанры фольклора
root and word semantics
etymology
songster discourse
small folk genre
tongue-twisters
Opis:
Опираясь на тексты малых жанров фольклора, такие, как скороговорки, пословицы, поговорки, а также устойчивые, в том числе сравнительные, обороты и сочетания русского языка с компонентом трава, автор показывает не только явную, но и скрытую в них семантику, представляющую собой при объединении определенный круг, на основе которого возможны впоследствии всевозможного рода вербальноречевые проекции. К таковым относятся, в частности, тексты песенного дискурса 70-х годов ХХ века, в которых себя проявляют через непрямое посредство травы, эмотивные состояния в их отношении к проживаемой действительности. Трава становится косвенным, но только на первый взгляд, средством выражения не до конца осознаваемого в своих ощущениях чувства, имеющего не индивидуальный, а национально-культурный характер, обусловленный связями как исторического, так и этимологического происхождения. Общеславянский как семантический, так и этимологический материал позволяет в этой связи представить не только исходный фон и тон, но и себя отражающего далее в текстах как народно-традиционного, так и лирического проявления. На основе проделанного анализа автор приходит к выводу о возможности диахронно-синхронического подхода к исследованию определенного круга семантики, реализующего себя в словах и их корнях, которые можно рассматривать как насыщенные многообразными и не всегда уловимыми формами эмотивно заряженных переходных и переходящих одно в другое соотношений.
The article addresses small genre texts such as sayings, tongue-twisters, proverbs and permanent expressions in the Russian language, which contain the “grass” element. Some of these items are of comparative character, and they have some open/hidden semantics. This semantics in general is a certain range which presents all kinds of verbal-linguistic projections. The texts of songster discourse of the 1970s are indirectly a part of these projections and by means of “grass” manifest emotive states and their relationship with the experienced reality. “Grass” is an ostensibly indirect means of the feeling that is not fully realised. This feeling is not of individual but of national and cultural character. This character is closely bound with the historical and etymological factors. The Slavonic wide semantic material makes it possible to characterise the primary background as well as the shades of meaning which are shown in the traditional folk and poetic texts. On the basis of the analysis, the author comes to a conclusion that it is possible to approach the diachronic and synchronic study of a certain range of semantics in simultaneity. This semantics realises itself in words and their roots which can be admitted and can be considered emotively charged and saturated with diverse and not always perceptible forms of a transitional, mutual relation.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2021, 20; 145-171
1731-8025
2353-9623
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
О мотивационной соотносительности лексико-семантических дериватов (на примере одного славянского корня). *Chol- и его производные
On the Motivating Relation of Lexical-Semantic Derivatives (One Slavonic Root as an Example). *Chol- and its Derivatives
Autorzy:
Червинский, Пётр
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1046596.pdf
Data publikacji:
2019-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
семантика корня
этимология
диалекты
языковое сознание
парадигматико-концептуальный потенциал
развитие значений
the root semantics
etymology
dialects
linguistic awareness
paradigmatic-conceptual potential
development of meanings
Opis:
С привлечением этимологического, исторического, диалектного, а также современного общеупотребительного литературного материала рассматривается семантика, в первую очередь, русскоязычного корня хол(о)-, отчасти в сопоставлении с рядом славянских языков в контексте особенностей и отличия. Последовательно выводится общее и типичное в значениях таких слов, как холостой, холоп, холуй и др. На базе этого общего прослеживаются далее возможные ответвления в развитии исходных значений. Обращается внимание на специфику не выделяемых уже в настоящее время суффиксов -ст-, -п-, -уй и подобные, с представлением их воздействия на семантику корня при формировании лексем. Анализ подводит к возможности выделения парадигматико-концептуальной схемы и потенциала, лежащих в основе моделирующего развития определяемого круга слов с опорой на их корневую семантику. В завершение выводится и представляется в наглядном типологическом виде, с опорой на составляющие семантические признаки, указанная концептуальная схема-модель для семантики холостой в отношении русскоязычного ареала, с учетом общеупотребительных и диалектных употреблений.
This article discusses the primarily Russian root хол(о)- based on the etymological, historical, and dialectal material as well as contemporary literary common language. The material is partly contrasted with some Slavonic languages in terms of features and differences. Common and individual features are highlighted within the meanings of such words as холостой, холоп, холуй and others. This is taken as a starting point for revealing further possible branches in the development of the original meanings. The author focuses on the specificity of the suffixes that are not currently isolated, -ст-, -п-, -уй, and similar. The author also shows the influence of these suffixes on the root semantics in the process of shaping lexems. The analysis demonstrates that it is possible to identify a paradigmatic-conceptual scheme and potential which underlie the development model of the word range in question and the semantics of their root. At the end, the scheme is shown in an illustrative and typological perspective next to the semantic features of the холостой lexem. The conclusions address the Russian linguistic domain covering the usage in the dialects and in the common language.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2019, 18; 39-60
1731-8025
2353-9623
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 16

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies