Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "XX wieku" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 29
Tytuł:
Odnośnie artykułu Katarzyny Kuczyńskiej-Koschany «Panienka, Godzina Polski», 1916: Irena Tuwim’s Literary Debut”
Autorzy:
Stawiszynska, Aneta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1032287.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Irena Tuwim
literatura łódzka w XX wieku
Opis:
Poszukiwanie debiutu Ireny Tuwim nie należy do rzeczy łatwych. Jej pierwsze utwory, pisane w wieku młodzieńczym publikowane były na łamach prasy łódzkiej, często pod pseudonimami, nadanymi przez jej brata, Juliana, który w tajemnicy przed siostrą zanosił jej wiersze do zaprzyjaźnionych redakcji. W świetle dzisiejszej wiedzy za najwcześniej opublikowane wiersze poetki należy uznać utwory „Przy kominku” oraz „Szczęście” zamieszczone w pierwszej połowie 1914 r. na łamach jednodniówki literackiej „Życie Łódzkie” pod red. A. Nullusa, współtworzonej przez J. Tuwima. Wspomniane wiersze zostały podpisane pseudonimem „Ira Blanka”. Ponadto wierze zostały opatrzone przypisem, z którego wynikało, że ich autorka miała 15 lat a wiersze zostały opublikowane bez jej wiedzy.
Źródło:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2020, 9; 375-377
2299-7458
2449-8386
Pojawia się w:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Власть и судьба в символике чисел Анны Ахматовой
Władza i los w symbolice liczb Anny Achmatowej
Autorzy:
Мних, Людмила
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22647382.pdf
Data publikacji:
1999
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Anna Achmatowa
literatura rosyjska
poezja rosyjska XX wieku
Opis:
Niniejsze opracowanie przybliża problem symboliki liczb w języku poetyckim A. Achmatowej. W kontekście losu poetki szczególnego znaczenia nabierają w jej twórczości liczby 3, 4, 7, 13. Ich symbolikę determinują w znacznej mierze tradycje chrześcijańskie, ludyczne oraz tragiczne osobiste doświadczenia Achmatowej i pokolenia, do którego należała.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica; 1999, 1; 139-145
1427-9681
2353-4834
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dziwna piosenka Juliana Tuwima
The strange song of Tuwim
Autorzy:
Cieślak, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/942618.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
liryka polska XX wieku
dwudziestolecie międzywojenne
wiersze polityczne
Julian Tuwim
Opis:
Artykuł jest próbą analizy wiersza Juliana Tuwima Powody. Piosenka na majową melodię z czerwca 1933 roku. Autor rekonstruuje prawdopodobne okoliczności jego powstania (strajk pracowników Tomaszowskiej Fabryki Sztucznego Jedwabiu między kwietniem a czerwcem 1933 roku), których uwzględnienie ujawnia ukryte, aluzyjnie przywoływane w wierszu, polityczne sensy tego pozornie żartobliwego tekstu.
The article is an attempt to analyse Julian Tuwim’s poem Reasons. A Song to a May Tune from June 1933 year. The author reconstructs the likely circumstances of its creation (the strike of the workers of the Tomaszów Silk Factory between April and June 1933), which reveal hidden political meanings, to which this seemingly playful text alludes.
Źródło:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2014, 03
2299-7458
2449-8386
Pojawia się w:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Библейская символика и проблема власти в русской поэзии XX века
Symbolika biblijna i problem władzy w poezji rosyjskiej XX wieku
Autorzy:
Mnich, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22648629.pdf
Data publikacji:
1999
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
literatura rosyjska
totalitaryzm
symbolika biblijna
poezja rosyjska XX wieku
Aleksandr Arkadjewicz Galicz
Opis:
Artykuł przedstawia związki i zależności rosyjskiej porewolucyjnej poezji z symboliką biblijną. W antytotalitarnym Poemacie o Stalinie A. Galicza profanacja ewangelicznych wątków służy wyjawieniu okrucieństwa radzieckiej rzeczywistości. W poezji A. Achmatowej, B. Pastemaka i M. Cwietajewej sakralizacja biblijnej symboliki podkreśla tragizm ludzkiego życia w społeczeństwie zniewolonym totalitarnym reżimem.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica; 1999, 1; 123-131
1427-9681
2353-4834
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Świece trzykrotnie wypalone
Трижды оплавленные свечи
Autorzy:
Bednarczyk, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22649728.pdf
Data publikacji:
1999
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Władimir Siemionowicz Wysocki
Оплавляются свечи
przekład
poezja rosyjska XX wieku
poezja śpiewana
Opis:
Песня Владимира Высоцкого Оплавляются свечи - это лирическое стихотворение о сменяющих друг друга жизни и смерти, о человеке, убивающим мир предметов, природы и космос, о повторении всего. Стихотворение написано двухстопным анапестом, в нечетных строках гиперкаталектическим. Сопровождающий его музыкальный текст написан в напоминающим вальс ритме 3/4. Следует отметить, что лексическое ударение соответствует музыкальному. Рассматриваемая песня три раза переводилась на польский язык. Это были переводы Бойцеха Пашковича, Вацлава Калеты и Анджея Мандаляна. Два из них сохраняют версификационную схему подлинника, один (В. Пашковича) заменяет ее повторяющимися ровными семислоговыми строками, заменяя одновременно русские мужские рифмы польскими женскими, что, однако, не нарушает музыкального пласта произведения. Основным элементом лексикально-семантического плана песни является цепочка ассоциаций, повторяющих образы-символы смерти и жизни, и вместе с тем символизирующая повторение. Рассматриваемые переводные тексты в разной степени соблюдают эти образы и эту композицию В. Высоцкого. Несмотря на то, что переводчики по-разному изпользовали стратегию реконструкции, конструкции и деконструкции текста в переводе, по-разному отнеслись к музыкальному плану произведения, и несмотря на то, что в их Оплавляющихся свечах появились разного рода ошибки и неточности, отметим, что все они пытались, как нам кажется, передать основную мысль стихотворения В. Высоцкого и его форму – форму авторской песни.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica; 1999, 1; 159-173
1427-9681
2353-4834
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wczesna twórczość prozatorska Zofii Nałkowskiej i Iryny Wilde w kontekście literatury modernistycznej
Early prose by Zofia Nałkowska and Iryna Vilde in the context of modernist literature
Autorzy:
Yaniv, Yaryna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/942822.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Iryna Wilde
modernism
Polish prose of the twentieth century
Ukrainian prose of the twentieth century
literary criticism
psychologism
modernizm
proza polska xx wieku
proza ukraińska xx wieku
zofia nałkowska
krytyka literacka
psychologizm
Opis:
W artykule dokonano analizy porównawczej wczesnej twórczości Zofii Nałkowskiej i Iryny Wilde pod względem nowatorstwa zastosowanych technik pisarskich. W toku analiz wiele uwagi poświęcono motywom wspólnym obu pisarkom, zwłaszcza eksponowaniu przez nie wewnętrz-nego świata kobiety. Szczegółowo zanalizowano wypowiedzi współcze-snych krytyków na temat dzieł obu pisarek, wskazując pewne paralele.
The article presents a comparative analysis of early works by Zofia Nałkowska and Iryna Vilde due to their innovatory character in the literature of their era. The article examined the critical assessment of their works in detail and points out certain parallels in the reception of critics at the time. In the analysis,special attention has been given to similar themes in the works by both these writers, especially their focus on women’s inner world and search for new means of artistic expression.
Źródło:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2015, 04
2299-7458
2449-8386
Pojawia się w:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Поэзия Марины Цветаевой в контексте проблемы „писатель и власть”
Poezja Mariny Cwietajewej w kontekście problemu „pisarz i władza”
Autorzy:
Дубровская, Ольга
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22648222.pdf
Data publikacji:
1999
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
literatura rosyjska
Marina Iwanowna Cwietajewa
rosyjska poezja XX wieku
poemat "Syberia"
totalitaryzm
wiersze antyradzieckie
Opis:
W pracy zostały ukazane złożone relacje między M. Cwietajewą a władzą radziecką z uwzględnieniem stosunku poetki do dziedzictwa historycznego i monarchii. Tragiczne przeżycia osobiste powodują, że rewolucję poetka postrzega jako bolesne doświadczenie życiowe, czemu daje wyraz w cyklu antyradzieckich wierszy o Białej Gwardii oraz w poemacie Syberia o zabójstwie carskiej rodziny. Złożone doświadczenia emigracyjne powodują złagodzenie postawy Cwietajewej (Wiersze do syna). Nie biorąc czynnie udziału w życiu politycznym swoich czasów, Cwietajewa zawsze broni humanitarnych wartości i otwarcie demonstruje niechęć do europejskich totalitarnych reżimów.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica; 1999, 1; 133-138
1427-9681
2353-4834
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
John Gilissen and the Teaching of Legal History in Brussels
John Gilissen i nauczanie historii prawa w Brukseli
Autorzy:
Dhondt, Frederik
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2120457.pdf
Data publikacji:
2022-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
historia prawa
historia Belgii
historia XX wieku
Legal history
Belgian history
20th century history
Opis:
John Gilissen (1912–1988) was a high-profile legal academic at the Université libre de Bruxelles (°1834) and the Vrije Universiteit Brussel (°1969). Personal – albeit fragmentary – archival records deposited with these universities permit to reconstruct his teaching (both ex cathedra-courses for big groups and intensive tutorials), impressive global scientific network and insatiable scientific curiosity. Gilissen is the author of standard works on many aspects of domestic legal history (both public and private), and acquired renown as the secretary-general of the Société Jean Bodin pour l’histoire comparative des institutions. His influential position as a public prosecutor, law professor and legal historian generates a unique insider’s perspective on the confessional, linguistic and constitutional transformation of the country from World War One to the First Reform of the State. The current law curriculum at the Vrije Universiteit Brussel still bears marks of Gilissen’s comparative approach to the history of civil law and his interest in the contemporary relevance of institutional history.
John Gilissen (1912–1988) był wybitnym prawnikiem wykładającym na Université libre de Bruxelles (założonym w 1834 r.) i Vrije Universiteit Brussel (założonym w 1969 r.). Posiadane przez te uniwersytety osobiste dokumenty archiwalne – choć nieliczne – pozwalają odtworzyć sposób nauczania Gilissena (zarówno w trakcie wykładów kursowych dla dużych grup studenckich, jak i uzupełniających ćwiczeń), robiącą wrażenie, globalną sieć kontaktów naukowych oraz nienasyconą ciekawość badawczą. Gilissen jest autorem fundamentalnych prac dotyczących licznych aspektów rodzimej historii prawa (tak w odniesieniu do prawa publicznego, jak i prywatnego), a także zyskał renomę jako sekretarz generalny Société Jean Bodin pour l’histoire comparative des institutions. Jego wpływowa pozycja publicznego oskarżyciela, profesora prawa i historyka prawa powoduje dostrzeżenie wyjątkowej pespektywy przemian wyznaniowych, językowych oraz ustrojowych rodzimego kraju Gilissena od czasów pierwszej wojny światowej do pierwszej reformy państwa. Obecny program studiów prawniczych na Vrije Universiteit Brussel nadal nosi ślady wpływów Gilissena i jego prawnoporównawczego podejścia do historii prawa prywatnego oraz jego zainteresowań współczesnym znaczeniem historii instytucjonalnej.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2022, 99; 19-50
0208-6069
2450-2782
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od salonu do buduaru. Wystrój i wyposażenie wnętrz łódzkiej burżuazji 1890–1939 – wybrane problemy
From the living room to the boudoir Interior design and furnishing of the Łódź bourgeoisie 1890–1939 – selected problems
Autorzy:
Grzejszczak, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29519310.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
wnętrza na przełomie XIX i XX wieku
meble na przełomie XIX i XX wieku
wnętrza w Łodzi
interiors of the 19th–20th centuries
furniture of the 19th–20th centuries
interiors in Łódź
Opis:
U progu XX stulecia w strukturze społecznej łódzkiego mieszczaństwa dominowała grupa drobnomieszczaństwa, której odsetek wynosił 20%, wywodząca się z niej burżuazja stanowiła około 7%, a odsetek przedstawicieli zamożnej inteligencji szacuje się na około 2,2–5%. W początkowym okresie, tworząc własny styl życia, wyemancypowane mieszczaństwo aspirowało do wzorów czerpanych z wyższych warstw społecznych, zwłaszcza arystokracji. Elegancja i wykwintność – co podkreśla Norbert Elias – będąc podstawą prestiżu, pozwalają mieszczaństwu, tak jak w przeszłości arystokracji, oddzielić się od innych warstw społecznych. Jednym z elementów budujących społeczny prestiż było posiadanie odpowiednio wyposażonej siedziby, jak zauważa Walter Benjamin „wnętrze jest dla osoby prywatnej czymś w rodzaju wszechświata. W nim gromadzi ona to, co dalekie i co przeszłe”. Wnętrze mieszkalne jest bowiem przestrzenią o ściśle wyznaczonych granicach i funkcjach, które mają służyć nie tylko zaspokajaniu podstawowych ludzkich potrzeb, ale także pragnienia wygody. Odzwierciedla się ono w funkcji reprezentacyjnej, której sprzyja prowadzenie życia towarzyskiego, nieograniczonego jedynie do rozgałęzionej rodziny, ale obejmującego znacznie szerszą wspólnotę. Artykuł ma przybliżyć problematykę związaną z wystrojem i wyposażeniem wnętrz zarówno rezydencji, jak i zamożnych mieszkań, mających głównie charakter neostylowy, podporządkowany określonym treściom, wśród których dominowała chęć autoprezentacji. Podjęto w nim rozważania dotyczące kategorii porządkujących – w pewnym sensie – układ i wygląd oraz sposób urządzenia poszczególnych pomieszczeń. Czy były to tylko zmieniające się mody, czy też uniwersalny pierwiastek skupiający się wokół reprezentacyjności i prywatności? Zaprezentowano także wyniki badań związanych z kulturą materialną, wyposażeniem, programem ikonograficznym wnętrz oraz obyczajowością. Chcąc przedstawić omawiane zagadnienia, odwołano się do materiałów archiwalnych, ikonograficznych, relacji pamiętnikarskich i wspomnień. Skupiono się też na różnorodności wyposażenia, omawiając nie tylko meble.
At the beginning of the 20th century, the social structure of the Łódź bourgeoisie is dominated by the petty bourgeoisie group, that makes up about 20% of the citizens, while the bourgeoisie that derived from it constitutes about 7%, with the representatives of wealthy intelligentsia estimated at about 2.2–5%. In the intital stages of establishing their lifestyles they aspired to follow the living patterns of the upper class, espacially the aristocracy. According to the words of Norbert Elias – Elegance and sophistication, being the basis of prestige, allow them to separate from other social strata, just as it was in the case of the aristocracy. One of the core elements of social status was having a adequately equipped home, because as Walter Benjamin said ”the interior, for the private man, represents the universe. In the interior, he brings together the far away and the long ago”. The interior is a space strictly defined by boundaries and functionality, in which not only basic human needs are contained, but also the desire for comfort. It is reflected in the representative functions that support the social life, limited not only to the extended family, but involving a much wider community. The article provides a closer look at the issues of designing and decorating the interiors of both residences and apartments of the rich, predominantely neostylish in nature, subordinated to certain content, among which the will of self-presentation was the most prominent. Were they just the products of ever changing trends or a universal value derived from the ideas of representativeness and privacy? The article presents the results of research related to material culture, furnishings, iconographic program of interiors and customs. It references archival and iconographic materials including, but not limited to diary accounts and memoirs. It focuses on various parameters for ordering not only furniture.
Źródło:
TECHNE. Seria Nowa; 2023, 1, 11; 97-116
2084-851X
Pojawia się w:
TECHNE. Seria Nowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
From Warsaw to Warsaw. Some remarks on the two ‘imaginary translations’ from Polish (1944) by Franco Fortini
Od Warszawy do Warszawy. Parę uwag o dwóch ‘wyimaginowanych przekładach’ z polskiego (1944) Franco Fortiniego
Autorzy:
Tomassucci, Giovanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1042035.pdf
Data publikacji:
2019-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Włoska poezja XX wieku
Wyimaginowane przekłady
Studia o przekładzie
20th-Century Italian Poetry
Imaginary translations
Translation Studies
Opis:
The article analyses Franco Fortini’s two poems written in 1944 during his exile in Switzerland: Warsaw 1939 and Warsaw 1944 (the latter’s former title was Warsaw 1943). The poet defined them Imaginary Translations, because he conceived them as translated from an inexistent original, written in occupied Poland. In this way, the Italian poet experimented for the first time with imaginary translations. Following Macpherson and Leopardi’s tradition of “Literary Hoaxes”, he sought new forms and “new words” for Poetry on WW II. The article compares the Fortini’s“Polish” poems with later comments on Imaginary translations (they are akin to “Imitation or Parody”, are created “taking delight in prank and experiment” and derive from a certain dominant conception of a foreign literature), paying particular attention to their strong intertextuality and their allusions to the practice of translating poetry in Italy.
Podczas politycznego wygnania w Szwajcarii, włoski poeta Franco Fortini opublikował anonimowo dwa wiersze (Warszawa 1943, Warszawa 1944), podając je za tłumaczenia tekstów napisanych w okupowanej Polsce. W ten sposób poeta po raz pierwszy eksperymentował na wyimaginowanych przekładach z nieistniejących oryginałów. Odwoływanie się do tradycji „literackich oszustw”, praktykowanej wcześniej przez Macphersona i Leopardiego, pomagało mu w poszukiwaniu form i „słów” dla nowej wojennej poezji. Artykuł zestawia „polskie” wiersze Fortiniego z jego późniejszymi wystąpieniami teoretycznymi, w których poeta analizuje relację wyimaginowanych przekładów do „imitacji lub parodii” w kontekście dominującego w środowisku literackim postrzegania danej literatury. Zwraca również szczególną uwagę na silną intertekstualność obu wierszy oraz na ukrytą w nich krytykę włoskiej praktyki translatorskiej.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2019, 55, 4; 383-408
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Brickwork and the wall as metaphors in Carlo Emilio Gadda’s fiction
Mur i ściana jako metafora w prozie Carla Emilia Gaddy
Autorzy:
Janusz, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1042164.pdf
Data publikacji:
2020-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
mur
ściana
dom
przestrzeń
literatura włoska XX wieku
Carlo Emilio Gadda
brickwork
wall
space
20th-century Italian literature
Opis:
The article analyses the topical motifs of the brickwork, the wall, and the house in the works of Carlo Emilio Gadda, one of the greatest Italian writers of the 20th century. These motifs were part of the writer’s broader writing project, the aim of which was to depict and catalogue the entire material reality. These elements appear as parts of a bigger whole: a safe house and a private impenetrable space, but also as a symbol of limitations, petite bourgeois conventions, and a place of suffering and sacrifice. In utilising architectural elements, Gadda indicated the minutest of details and functions that constitute the whole. By utilising architectural references such as a brickwork or a wall, Gadda made them part of a complex system of metaphorical relations through which he attempted to bridle the chaotic reality. The brickwork and walls of villas, condos, labourers’ flats, rural manors, and towering stone fencings often possessed dual meanings and roles: they separate one from the world and protect them against the chaos of the world, or are the products of the burgher culture – despised by the writer – as well as the marks of its undoubted richness and bad taste. This was why they became the focus of his criticism. In some of his works, they become a symbol of a character’s desire to isolate themselves from the world. At the level of the narrative structure, the motifs of the brickwork and the wall become a pretext for a digressive expanding or a developed pause, which, in turn, produces an effect of a breaking-up of a diegesis, which remains unfinished and fragmented.
Artykuł poddaje analizie motywy topiczne muru, ściany i domu w utworach jednego z największych prozaików włoskich dwudziestego wieku, Carla Emilia Gaddy. Motywy te częścią szerokiego projektu pisarskiego autora, którego celem było zobrazowanie i skatalogowanie całej materialnej rzeczywistości. Elementy te pojawiają się jako części większej całości: bezpiecznego domu i prywatnej nieprzekraczalnej przestrzeni, ale także jako symbol ograniczeń, drobnomieszczańskich konwenansów czy też miejsce cierpienia i wyrzeczeń. W posługiwaniu się elementami architektonicznymi Gadda zwraca uwagę na najdrobniejsze szczegóły i funkcje budujące całość. Sięgając po odniesienia architektoniczne takie jak mur i dom, Gadda czyni je częściami skomplikowanego systemu relacji metaforycznych, poprzez które pisarz podejmuje próbę ujarzmienia chaotycznej rzeczywistości. Mury i ściany willi, apartamentów, robotniczych mieszkań, wiejskich dworków, a także wyniosłe kamienne ogrodzenia często mają dwojakie znaczenie i rolę: oddzielają od świata i chronią przed jego chaosem lub też są wytworami znienawidzonej przez pisarza drobnomieszczańskiej kultury, znakami jej wątpliwego bogactwa i złego gustu i dlatego stają się obiektem krytyki. W niektórych utworach stają się symbolem pragnienia samoizolacji bohatera. Na poziomie struktury narracyjnej motywy muru i ściany stają się pretekstem do rozwinięcia dygresyjnego czy też rozbudowanej pauzy, co w rezultacie daje efekt rozbicia diegezy, która pozostaje niedokończona i fragmentaryczna.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2020, 57, 2; 65-79
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Deprecjacja czy podziw? O Skrzypcach i Klawesynie Zbigniewa Herberta
Depreciation or admiration? About Zbigniew Herbert’s Violin and Harpsichord
Autorzy:
Wiśniewski, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/649280.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Poezja XX wieku
Zbigniew Herbert
Muzyczność
Muzyka i Literatura
Poetry of the 20th Century
Musicality
Music in Literature
Opis:
In Zbigniew Herbert’s early works from the volume Hermes, pies i gwiazda (Hermes, a dog and a star, 1957), one can find cues indicating that contacts with music were his source of ambivalent feelings and reflections. This is evidenced by, among other things, his observations and opinions on symphonic music, expressed in poetic prose Po koncercie (After the concert), as well as considerations regarding the sound of musical instruments in the prose of Skrzypce (Violin) and Klawesyn (Harpsichord). In both these works, one can see the presence of the mechanism of unmasking, characteristic – according to Stanisław Barańczak – of many poetic statements by Herbert, which organizes the works’ construction. The poetic prose of Skrzypce (Violin) initially seems to be the unmasking of the intellectual abuse that “musical reviewers” admit, wanting to explain why violins sound in the special moving way (“cry”). Herbert’s intention, however, is first of all to indicate the reasons that determine the nature of these sounds, causing ambiguous feelings and opinions. In turn, the poetic prose of Klawesyn (Harpsichord) initially seems to be the unmasking of the incompetence of someone looking at the not well-known musical instrument for the first time. However, the poet’s intention is to develop a valuable reflection on the peculiar sounds. These sounds are described figuratively in the last sentence in a way indicating their aesthetic ambivalence (“And there really is only a cuckoo tangled in the thicket of silver leaves”). Herbert’s Considerations of the violin and harpsichord are a way of expressing ambiguous judgments about music. They are also a confirmation of his preference for making poetic statements ambiguous.
Już we wczesnych utworach Zbigniewa Herberta z tomu Hermes, pies i gwiazda (1957) można odnaleźć sygnały wskazujące, że kontakty z muzyką stanowiły dla poety źródło ambiwalentnych odczuć i refleksji. Świadczą o tym między innymi spostrzeżenia i opinie na temat muzyki symfonicznej, wyrażone w prozie poetyckiej Po koncercie, a także rozważania dotyczące dźwięku instrumentów muzycznych zawarte w prozach Skrzypce i Klawesyn. W obu tych utworach można dostrzec obecność mechanizmu demaskacji, charakterystycznego – według Stanisława Barańczaka – dla wielu poetyckich wypowiedzi Herberta i organizującego ich konstrukcję. Proza poetycka Skrzypce początkowo wydaje się demaskacją myślowych nadużyć, których dopuszczają się „recenzenci muzyczni”, chcący wyjaśnić, dlaczego skrzypce brzmią w specyficzny i przejmujący sposób („płaczą”). Intencją Herberta jest jednak przede wszystkim wskazanie przyczyn, decydujących o naturze tych brzmień, wywołujących dwuznaczne odczucia i opinie. Z kolei, proza poetycka Klawesyn początkowo wydaje się demaskacją niekompetencji kogoś przyglądającego się po raz pierwszy dawnemu i niezbyt dobrze znanemu instrumentowi muzycznemu. Zamiarem poety jest jednak rozwinięcie wartościującej refleksji o jego osobliwych dźwiękach. Brzmienia te zostały opisane przenośnie w ostatnim zdaniu prozy w sposób wskazujący na ich estetyczną ambiwalencję („A naprawdę jest tam tylko kukułka zaplątana w gąszczu srebrnych liści.”). Rozważania o skrzypcach i klawesynie stają się dla Herberta sposobem wyrażenia niejednoznacznych sądów na temat muzyki. Są także potwierdzeniem jego upodobań do nadawania poetyckim wypowiedziom ujęć dwuznacznych.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2019, 52, 1; 139-162
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Do czego może się przydać historykowi sztuki Filozofia mody Georga Simmla?
How can Georg Simmel’s Philosophy of Fashion be useful to an art historian?
Autorzy:
Kazimierska-Jerzyk, Wioletta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2142128.pdf
Data publikacji:
2021-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
moda XX wieku
Georg Simmel
filozofia kultury
Hubert de Givenchy
Cristóbal Balenciaga
Philosophy of culture
20th century fashion
Opis:
Filozofia mody (1905) Georga Simmla w opracowaniach historyczno-artystycznych jest wprawdzie często odnotowywana, ale nie poświęca się jej wiele uwagi. Nie jest to bowiem esej o artefaktach mody, a w istocie sprofilowana pod kątem zjawiska mody krytyka społeczeństwa nowoczesnego. Celem tego artykułu jest rekonstrukcja dualizmów, na których ufundowane jest społeczne zjawisko mody, a następnie zwrócenie uwagi na pojęcia mogące jednak zainteresować historyka sztuki. Są nimi przede wszystkim silnie zakorzenione w tradycji elementarne terminy „sztuka”, „mimesis” i „styl”, swoiście przez Simmla rozumiane, jak też inne pojęcia, nieoczywiste z punktu widzenia historii sztuki czy nawet estetyki, a przydatne z perspektywy estetyki filozoficznej i performatyki, np. tragedia, energia, tajemnica, zazdrość, wstyd, rzecz, ozdoba. Wydaje się, że Simmel czuje nie tylko społeczną, ale i artystyczno-estetyczną (zwłaszcza sensualną) złożoność mody, ale brak zainteresowania modą jako rodzajem sztuki nie pozwala mu tego w pełni wyeksplikować i wykorzystać.
Philosophy of Fashion (1905) by Georg Simmel, while often noted in historical and artistic studies, was not paid much attention. It is not an essay on fashion artifacts, but in fact a critique of modern society profiled in terms of the phenomenon of fashion. The aim of this article is to reconstruct the dualisms on which the social phenomenon of fashion is founded, and then to draw attention to concepts that may, however, be of interest to an art historian. They are primarily the elementary terms “art”, “mimesis” and “style”, strongly rooted in tradition, which Simmel understood specifically, as well as other concepts, not obvious from the point of view of art history or even aesthetics, and useful from the perspective of philosophical aesthetics and performance e.g. tragedy, energy, mystery, jealousy, shame, thing, ornament. It seems that Simmel feels not only the social, but also the artistic and aesthetic (especially sensual) complexity of fashion, but his lack of interest in understanding fashion as art prevents him from fully exploring and using it.
Źródło:
TECHNE. Seria Nowa; 2021, 7; 173-200
2084-851X
Pojawia się w:
TECHNE. Seria Nowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zezwierzęcenie świata ludzi. „Nosorożec” Eugène’a Ionesco
Animalization of the human world. Eugène Ionesco, "Rhinoceros"
Autorzy:
Wolska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/968007.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Twentieth Century Drama
the Theatre of the Absurd
Eugène Ionesco
"Rhinoceros"
dramat xx wieku
dramat absurdu
"nosorożec" eugène’a ionesco
Opis:
The article presents the originality and the timeless meaning of the 1959 Eugène Ionesco play, Rhinoceros which is situated, despite its unambiguous ‘animal’ parable, within the Theatre of the Absurd. In the perspective of the author of the article it is not only Ionesco’s protest against fascism conditioned by the political circumstances which is significant in particular time but the work portraying mechanisms of influence on society, which appears as ‘the masses’, the whole of the society, devoid of any deeper connection with ethical and moral values of humanistic culture, common to all authoritarian ideologies. Among others, the article refers to opinions of scholars of drama and theatre critics on the evolution of Ionesco’s dramatic works and such sociological‑cultural and literary contexts as: 1) José Ortega y Gasset’s thoughts on brutal ‘direct action’ applied to the masses by force factors and on ‘fear of touch’ felt by an individual defending the values of humanistic culture, included in The Revolt of the Masses; 2) plays by Ionesco in which the theme of metamorphosis is important; 3) other works of the Theatre of the Absurd of similar meaning but using different artistic means, Samuel Beckett’s Catastrophe in particular.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2016, 34, 4
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czym są „Kwiaty polskie” Tuwima?
What is „Kwiaty polskie” by Tuwim?
Autorzy:
Ratajska, Krystyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/682605.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Polish poetry in the 20th century
Julian Tuwim’s literary output
„Kwiaty polskie”
polska poezja XX wieku
twórczość Juliana Tuwima
Opis:
The text is a record of the last public appearance of Prof. Krystyna Ratajska Ph.D. (1938–2017) devoted to Kwiaty polskie ( Polish Flowers) presented o n 13 September in Dom Literatury in Lodz during a discussion panel being a fragment of the event Urodziny Juliana Tuwima 2017 (Julian Tuwim’s Birthday 2017). The introduction to the lecture recalls the circumstances of the origin and issue of genre affiliation of Kwiaty Polskie. Tuwim’s utterances from his correspondence lead to observations concerning the formal innovative character of the poem in question. Kwiaty Polskie may be called a “colourful kaleidoscope”, a catch-all form representing new quality which allows for different genres and ways of speaking about the world. This is a poem which may contain different qualities and stylistic tones. Composing this poem by the poet may be also compared to creating a bunch of flowers, assembling a colourful whole from fragments diversified with regard to the genre, which makes it a syncretic work, a literary hybrid. Tuwim’s Kwiaty polskie is also a “biographical reading” composed of different fragments whose unchronological, associative order is governed by memory. The author of the lecture also recalls the relations of Ignacy Dziewierski, the poem’s main protagonist, with Tuwim. Like the poet himself he is a talented artist dealing with art of different kinds (both high and low). He may be also perceived as his spiritual portrait seeking consolation and escape from fear, emptiness and death in his art. According to the author, Kwiaty Polskie is, all in all, a work born out of Tuwim’s micrological passion and his attention to detail, depicting the world in the creation of which sensory elements, particles, pieces and traces become the building material.
Tekst jest zapisem ostatniego publicznego wystąpienia prof. dr hab. Krystyny Ratajskiej (1938–2017), poświęconego Kwiatom polskim, przedstawionego 13 września 2017 roku w Domu Literatury w Łodzi podczas panelu dyskusyjnego, stanowiącego fragment imprezy Urodziny Juliana Tuwima 2017. W wykładzie tym zostały na wstępie przypomniane okoliczności genezy i kwestie gatunkowej przynależności Kwiatów polskich. Przytaczane przez Autorkę wypowiedzi Tuwima, zaczerpnięte z jego korespondencji, wiodą do spostrzeżeń dotyczących nowatorstwa formalnego tego poematu. Kwiaty polskie można nazwać „barwnym kalejdoskopem” – formą pojemną, stanowiącą nową jakość, która dopuszcza rozmaite gatunki oraz sposoby mówienia o świecie. To utwór, w którym mogą się zmieścić różne jakości i rozmaite tonacje stylistyczne. Można też komponowanie tego poematu przez poetę porównać do tworzenia bukietu – do składania barwnej całości z fragmentów gatunkowo różnorodnych, co sprawia, że staje się on utworem synkretycznym – literacką hybrydą. Kwiaty polskie Tuwima to także zbudowana z przeróżnych fragmentów „lektura biograficzna”, której niechronologicznym, asocjacyjnym porządkiem rządzi pamięć. Autorka wykładu przypomina również o powinowactwach głównego bohatera poematu – Ignacego Dziewierskiego – z Tuwimem. To, podobnie jak poeta, twórca utalentowany, uprawiający sztukę różnego typu (zarówno wysoką, jak i niską). Może on jednak być także postrzegany jako jego portret duchowy – poszukający w uprawianej przez siebie sztuce pociechy i ucieczki przed lękiem, bezsensem i śmiercią. Według Autorki Kwiaty polskie to, w końcu, utwór zrodzony z mikrologicznej pasji Tuwima – z zamiłowania do szczegółów i drobiazgów – ukazujący świat, w którego kreacji budulcem stają się zmysłowe ułamki, drobiny, okruchy, ślady.
Źródło:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2018, 7; 359-372
2299-7458
2449-8386
Pojawia się w:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 29

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies