Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "BORDERLANDS" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-13 z 13
Tytuł:
Konstrukty cywilizacji i metafizyka transfiguracji w twórczości Romany Kaszczyc
Constructs of civilisation and the metaphysics of transfiguration in the work of Romana Kaszczyc
Autorzy:
Chojnacka, Wiktoria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28408222.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Romana Kaszczyc
ecopoetics
borderlands
ekopoetyka
pogranicze
Opis:
W twórczości Romany Kaszczyc – artystki przyrody, pogranicza, peryferii, ziemi zachodniopomorskiej i lubuskiej, Puszczy Barlineckiej – w perspektywie sąsiedztwa, współzależności i różnorodności, status granicy traci swoje ontologiczne znaczenie. Puszcza trwa, niezależnie od umownych granic wyznaczonych na administracyjnej mapie Polski. Jednocześnie warto zadać pytanie, czy kultura staje się – powiększającą zachłannie swoje terytorium – sąsiadką natury, a może jej ciemiężycielką? Barlinecka Roma kreuje w swojej twórczości świat, w którym schematy i role społeczne stają się więzieniem. Natomiast w oczach artystki współistniejąca binarność nocy i dnia, mroku i jasności, życia i śmierci jest metafizyczna. Czy zatem granica byłaby transcendentna, epistemologicznie wydarzająca się oraz niezależna od człowieka? Chciałabym przede wszystkim nie tylko przedstawić zasługującą na upamiętnienie artystkę, która świadomie wybrała życie na terenach pogranicza, ale i przyjrzeć się granicy samej w sobie, w jaki sposób wytwarzają się i konstytuują antagonizmy między kulturą i naturą, centrum i peryferiami, światowym uznaniem i regionalnością. Głównym moim celem badawczym jest natomiast stworzenie interpretacji wybranych tekstów kultury Romany Kaszczyc w świetle rozważań semantycznego doświadczenia pogranicza. Krytyczne opracowanie dzieł literackich i plastycznych przedstawię w perspektywie neoregionalnej oraz ekokrytycznej. Interpretacje staną się jednocześnie pre-tekstem do rozważań związanych z problematyką sąsiedztwa, granicy oraz ekocydu. Inspiracje badawcze czerpać będę z dorobku naukowego m.in. Julii Fiedorczuk, Aleksandry Ubertowskiej, Tatiany Czerskiej, Elżbiety Rybickiej.
Romana Kaszczyc – an artist concerned with nature, borderlands, peripheries, the West Pomeranian and Lubusz lands, the Barlinecka Wilderness – dissolves in her work the ontological dimension of borders, while bringing into play the perspectives of neighbourhood relations, interdependence and diversity. Wilderness endures, irrespective of the conventional borders marked on the administrative map of Poland. However, it is also worth raising the question of whether culture is becoming – by greedily expanding its territory – nature’s neighbour, or perhaps its oppressor? In her work, Roma Barlinecka creates a world in which social patterns and roles become a prison. Whereas, the coexisting binary reality of night and day, darkness and illumination, life and death is metaphysical in the artist’s eyes. Thus, is the border transcendent, epistemological and independent of man? Above all, I would not only like to commemorate a worthy artist who consciously chose to live in the borderlands, but also to look at the border itself, and how antagonisms between culture and nature, centre and periphery, global recognition and regionality are generated and constituted. Notwithstanding the goals above, the main research objective is to develop an interpretation of selected culture-themed texts by Romana Kaszczyc in the light of considerations of the semantic experience of the borderland. I will present a critical study of literary and plastic works from a neo-regional and ecocritical perspective. The interpretations shall induce deliberations on neighbourhood relations, border and ecocide. Research inspirations will be drawn from the scholarly output of, among others: Julia Fiedorczuk, Aleksandra Ubertowska, Tatiana Czerska, Elżbieta Rybicka.
Źródło:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2023, 12; 157-168
2299-7458
2449-8386
Pojawia się w:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“We Are the Poles from Former Yugoslavia.” Transformation Processes Shifted in Time-The Biographical Perspective
Autorzy:
Ligus, Rozalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/623461.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Western Borderlands of Poland
“New Localism”
“Return Migration”
“Migrating Biographies”
Self-Identification
Opis:
This paper is based on the first analysis of the 25 narrative interviews collected from March to November 2018 in small local communities in the Lower Silesia Region. All narrators belong to the families that were transferred from the former Yugoslavia in 1946 to the western lands which were incorporated to Poland. The socio-cultural conditions are significant for local development, so I present some features of localism after 1989 when the state transformation processes started. Next, I discuss the narrators’ self-identity dilemmas and make an attempt to conceptualize “migrating biography” as one of the features of living in a postmodern world. The aim of the whole project, but not described in this article, is to reveal the intergenerational adult learning processes seen from the insider’s perspective, as well as to describe such lives in a psychosocial and cultural context.
Źródło:
Qualitative Sociology Review; 2019, 15, 4; 96-111
1733-8077
Pojawia się w:
Qualitative Sociology Review
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Granice polityczne w krajobrazie – krajobraz pogranicza
Political borders in the landscape – landscape of the borderlands
Autorzy:
Sobczyński, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/684363.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
granice
pogranicza
granica reliktowa
krajobraz kulturowy
borders,
borderlands
relict border
cultural landscape
Opis:
The article presents the impact of border infrastructure on shaping the cultural landscape from historical point of view. Starting with the oldest constructions stereotyped as the old borders (Roman walls, Great Wall of China), to the real elements of demarcation and protection of the border. Problem of the formation borderland and the characteristics of their cultural landscape were addressed, referring to the problem of the relict border. It shows how the boundary shapes the landscape of the borderland and how this landscape persists even after the ending of the barrier function of ceased political and administrative border. The study is based largely on own researches conducted over the last few decades in Poland and numerous examples from the World, mostly based on the author's own observations.
W artykule przedstawiono wpływ infrastruktury granicznej na kształtowanie się krajobrazu kulturowego w ujęciu historycznym, począwszy od najstarszych konstrukcji traktowanych stereotypowo jako graniczne (wały rzymskie, Wielki Mur Chiński) aż po rzeczywiste elementy demarkacji i ochrony granic. W dalszej części, nawiązując do kwestii granicy reliktowej, zajęto się problemem kształtowania się pograniczy i cechami ich krajobrazu kulturowego. Ukazano, w jaki sposób granica kształtuje krajobraz pogranicza i jak ten krajobraz utrzymuje się nawet po ustaniu pełnienia przez granicę funkcji bariery polityczno-administracyjnej. Opracowanie oparte jest w dużej części na własnych badaniach prowadzonych przez kilka ostatnich dekad w Polsce oraz na licznych przykładach ze świata, przeważnie także opartych na własnych obserwacjach autora.
Źródło:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej; 2018, 7; 25-70
2300-0562
2450-0127
Pojawia się w:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trudna historia. Dzieje kresowej rodziny w latach 1898–1957
Tough history. The history of an Eastern Borderland family in the years 1898–1957
Autorzy:
Józków, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/687615.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
historia rodzinna
represje radzieckie
Kresy Wschodnie
family history
Soviet repression
Eastern Borderlands
Opis:
The publication presents the history of the Jodel and Pietkowski families from Odelsk (today in Belarus), whose story begins with the birth of Antoni in 1898. This article constitutes the pleasure of discovering the fortunes of the family based on interviews, reminiscences of the members of the family living in the 30s of the previous century, during the period of occupation and in the post-war times. The invaluable knowledge possessed by Adela Pietkowska, Alfreda Wojdyło, Maria Mularczyk, Anna Kopiec helped to write down the stories of these families and to perpetuate the memory of Kresy Wschodnie (East Borderlands). It was a must – to discover, listen to and tell the impermanent history. Paolo Coelho said that “The story of one person is the story of all of humanity”. This article presents the knowledge of the roots and identity of the family, describes biographies, activities and achievements of the Odelsk inhabitants against the background of the history of Poland, so that the memory of them would not disappear.
Źródło:
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku; 2017, 18; 95-110
2450-6796
Pojawia się w:
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ethno-Religious Heritage of Former Eastern Territories of the Polish-Lithuanian Commonwealth in Contemporary Poland
Autorzy:
Rykała, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/623867.pdf
Data publikacji:
2013-07-03
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
ethno-religious heritage
ethnic minorities
religious minorities
Tartars-Muslims
Karaites
Armenians
Eastern Borderlands
Opis:
The main objective of this paper is to present the national and religious heritage of the Eastern Borderlands in contemporary Poland. The paper deals with the genesis and selected aspects of the spatial development of the ethnic and religious minorities (mainly Tartars-Muslims, Karaites and Armenians) that date back to the eastern areas of the former Republic (including the territories of Belarus, Lithuania and Ukraine) but, due to the post-war border changes and migrations, formed clusters in contemporary Poland and organized various forms of group life.
Źródło:
European Spatial Research and Policy; 2013, 20, 1
1231-1952
1896-1525
Pojawia się w:
European Spatial Research and Policy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mexican Village: Josefina Niggli’s Border Crossing Narrative
Autorzy:
Maszewska, Jadwiga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/641500.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Josefina Niggli
U.S.-Mexico borderlands
Chicano/a literature
Mexican folk traditions
biculturalism
Opis:
The paper presents Josefina Niggli (1910–83), an American mid-twentieth-century writer who was born and grew up in Mexico, and her novel Mexican Village (1945). A connoisseur of Mexican culture and tradition, and at the same time conscious of the stereotypical perceptions of Mexico in the United States, Niggli saw it as her literary goal to “reveal” the “true” Mexico as she remembered it to her American readers. Somewhat forgotten for several decades, Niggli, preoccupied with issues of marginalization, hybridization, and ambiguity, is now becoming of interest to literary critics as a forerunner of Chicano/a literature. In her novel Mexican Village, set in the times of the Mexican Revolution, she creates a prototypical bicultural and bilingual Chicano protagonist, who becomes witness to the rise of Mexico’s modern national identity.
Źródło:
Text Matters: A Journal of Literature, Theory and Culture; 2018, 8; 353-364
2083-2931
2084-574X
Pojawia się w:
Text Matters: A Journal of Literature, Theory and Culture
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Irony, self-mockery, and ironic turns of events. Marian Załucki’s satirical performances
Autorzy:
Smyczek, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/650127.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Załucki Marian
satire
comedy show
censorship in the People’s Republic of Poland
Borderlands
Opis:
The article offers an analysis of the works of Marian Załucki (a Polish comedian, poet, children’s literature writer, and author of books: Przejażdżki wierszem, U szczypnij muzo, Ojczyste kpiny!, A n ie m ówiłem?, Niespokojna czaszka, Przepraszam żartowałem, Czy lubi pani Załuckiego?), and constitutes an attempt at presenting the specificity of the comedy scene in the PRL.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2017, 45, 7
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wolność czy może ciąg dalszy „zniewolenia”, czyli o nowych polskich zjawiskach kulturalnych na Litwie
Autorzy:
Dalecka, Teresa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1042077.pdf
Data publikacji:
2019-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Polacy na Litwie
literatura polska
Kresy Wschodnie
Litwa
Poles in Lithuania
Polish literature
Eastern Borderlands
Lithuania
Opis:
Artykuł jest opisem kondycji kultury polskiej na Litwie i środowiska ją tworzącego. Zostały zdiagnozowane przyczyny słabości tej kultury, takie jak m.in. pogarszająca się sytuacja demograficzna litewskich Polaków czy zła sytuacja gospodarcza regionu, który w przeważającej większości zamieszkują. Zły stan wynika też z braku inteligencji polskiej na Litwie po II wojnie światowej oraz powolność procesu jej odradzania się. Przyczyn słabości upatruje się ponadto w etnocentryzmie tej kultury, skoncentrowaniu się na sobie i braku zainteresowania innymi grupami etnicznymi. Mimo wszystko w ostatnich latach na Wileńszczyźnie podejmowane są próby wyrwania się z ograniczeń, związanych z kulturą kresową. Została założona grupa poetycka „Nowa Awangarda Wileńska”, ukazała się powieść Cień słońca czy zbiór opowiadań Thriller po wileńsku. Jest to inne niż dotychczas zaprezentowanie polskości na Litwie.
The article is a description of the situation of Polish culture in Lithuania and the environment in which this culture has been created. The diagnosis has highlighted several reasons for its weakness, such as the deteriorating demographics of Poles in Lithuania, and the poor economic situation in the region which they mostly inhabit. The bad situation has also been a result of the lack of Polish intelligentsia in Lithuania after the Second World War and the slow pace of its restoration. Other reasons include the ethnocentrism of this culture, its inward focus, and the lack of interest in other ethnic groups. In spite of everything, in recent years in the Vilnius region attempts have been made to break free from the limitations related to the culture of Eastern Borderlands. A poetic group “New Vilnius Avant-Garde” was founded, and a novel entitled Cień słońca (Shadow of the Sun) and a collection of short stories entitled Thriller po wileńsku (Thriller à la Vilnius) were published.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2019, 55, 4; 469-480
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Inwestycje hetmanów w XVII wieku. Między interesem własnym a państwowym
Hetman’s investments in the 17th century. Between self and state interest
Autorzy:
Bania, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26469662.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Kresy Wschodnie
hetmani
Podhorce
Żółkiew
XVII wiek
fortyfikacje
Eastern Borderlands
hetmans
Pidhirtsi
Zhovkva
17th century
fortifications
Opis:
W końcu XVI wieku ustaliła się zasada dożywotniego funkcjonowania urzędu hetmańskiego. Być może nieprzypadkowo sprawowanie tej funkcji przez hetmanów owocowało zakrojonymi na wielką skalę inwestycjami, niekiedy wyjątkowo nowocześnie pomyślanymi; były to: Zamość, Żółkiew, Brody, Stanisławów, Kudak i Okopy Św. Trójcy. Obrona południowo-wschodnich terytoriów kresowych, na których bądź w pobliżu których, hetmani posiadali swe największe latyfundia inicjowała powstawanie twierdz, centrów tych latyfundiów a jednocześnie tworzyły te dzieła skuteczny system obrony całego państwa przed zagrożeniami tatarskimi, tureckimi, powstaniami kozackimi. Wyróżniał się Stanisław Koniecpolski, inicjując powstanie szeregu mniejszych twierdz – najsłynniejsza z nich to Kudak – czy Nowy Koniecpol, umacniając bardziej nowoczesnymi fortyfikacjami Bar, myśląc o stworzeniu Szkoły Rycerskiej we Lwowie. Godna podkreślenia jest ewolucja urządzeń obronnych od nieskomplikowanych bastei-puntone jak w Żółkwi, poprzez bastiony Brodów do nowoczesnych, z rozmachem zaprojektowanych fortyfikacji otaczających Lwow w końcu XVII wieku z inicjatywy hetmana Stanisława Jabłonowskiego. Interesujący jest problem wzajemnych relacji twierdza – rezydencja, jak Brody i Podhorce, Lwow i Podkamień, Czy istniały namiastki takich powiązań twierdzy i rezydencji w przypadku Zamościa i Żółkwi, Stanisławowa? Hetmani-latyfundyści jednocześnie nie dążyli do modernizacji pozyskanych starszych zamków, jak na przykład Stanisław Koniecpolski, który nie unowocześnił szesnastowiecznego systemu bastejowego zamków w Mikulińcach i Jazłowcu. Urząd hetmański stosunkowo późno zaczął funkcjonować jako stały element systemu politycznego Rzeczypospolitej, zatem hetmanom obecność w senacie zapewniały takie dodatkowe godności jak kanclerska – Zamoyski, Żołkiewski, oraz kasztelana krakowskiego – Koniecpolski, Jabłonowski. Tylko Stanisław Koniecpolski poczuwał się do podkreślenia swej dodatkowej godności fundując w stolicy starostwa myślenickiego, stanowiącego uposażenie godności kasztelańskiej, w Myślenicach kaplicę dla cudownego wizerunku Najświętszej Marii Panny. Podsumowując inicjatywy fundatorskie hetmanów jako ministrów państwa i latyfundystów w XVII wieku są wyjątkowo ściśle ze sobą splecione, co wynikało zaangażowania ich w organizację ochrony własnych posiadłości najczęściej usytuowanych na Kresach wschodnich państwa, w XVII wieku szczególnie narażonych na działania militarne.
At the end of the 16th century, the principle of the lifelong functioning of the hetman’s office was established. Perhaps it is no coincidence that the performing of hetmans function resulted in large-scale, sometimes exceptionally modern investments, they were: Zamość, Żołkiew, Brody, Stanisławow, Kudak and Okopy Św. Trojcy. The defense of the south-eastern borderland territories, where the hetmans had their greatest latifundia, initiated the creation of fortresses, centers of these latifundia, and at the same time created an effective system of defense of the entire state against Tatar and Turkish threats and Cossack uprisings. Stanisław Koniecpolski stood out, initiating the creation of a number of smaller fortresses – the most famous of them is Kudak - or Nowy Koniecpol, strengthening Bar with more modern fortifications, thinking about creating a Knight School in Lviv. What is worth emphasizing is the evolution of defense devices from simple bastions like in Żołkiew, through Brody bastions to modern, with panache designed fortifications surrounding Lviv at the end of the 17th century built on the initiative of Hetman Stanisław Jabłonowski. Another interesting problem are the mutual relations between the fortress and the residence, such as Brody and Podhorce, Lviv and Podkamień. The hetman-latifundists did not try to modernize the acquired older castles, such as Stanisław Koniecpolski, who did not modernize the sixteenth-century bastion system of castles in Mikuliniec and Jazłowiec. The Hetman’s office began to function as a permanent element of the political system of the Republic of Poland relatively late, so the hetman’s presence in the Senate was ensured by such additional dignities as the chancellor’s office – Zamoyski, Żołkiewski, and the castellan of Krakow – Koniecpolski, Jabłonowski. Only Stanisław Koniecpolski felt the need to emphasize his additional dignity by founding in the capital of Myślenice eldership, which was an endowment of the castellan dignity, in Myślenice a chapel for the miraculous image of the Blessed Virgin Mary. Summing up, the founding initiatives of the hetmans as state ministers and latifundists in the 17th century are extremely closely intertwined, which resulted from their involvement in the organization of the protection of their own estates most often located in the eastern borderlands of the country, particularly exposed to military actions in the 17th century.
Źródło:
TECHNE. Seria Nowa; 2022, 9; 25-40
2084-851X
Pojawia się w:
TECHNE. Seria Nowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania archeologiczne Polaków na Ukrainie w XIX i początku XX wieku
Archaeological research of Poles in Ukraine in the 19th and early 20th centuries
Autorzy:
Blombergowa, Maria Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28766355.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
polskie badania archeologiczne na Ukrainie
archeologia Kresów
historia archeologii
Polish archaeological research in Ukraine
archeology of the Borderlands
history of archeology
Opis:
Na Ukrainie, jak i w innych stronach świata żyli i pracowali – w wielu dziedzinach gospodarczych i oczywiście naukowych – Polacy. Wielu też poświęciło swoją uwagę, czas i fundusze na poszukiwanie i badanie śladów odległej przeszłości zachowanych w ziemi. O badaczach i badaniach na terytoriach Ukrainy, Galicji Zachodniej, w Małopolsce pisali: Stefan Nosek, Zarys historii badań archeologicznych w Małopolsce (1967); Andrzej Abramowicz, Wiek archeologii (1967); są też starsze publikacje: Bohdan Janusz, Zabytki przedhistoryczne Galicji Wschodniej (1918); Marcyan Śmiszko, Kultury wczesnego okresu epoki cesarstwa rzymskiego w Małopolsce Wschodniej (1932). O badaniach archeologicznych prowadzonych przez polskich miłośników starożytności na terenach wschodnich Ukrainy, podlegających carskiej Rosji, polskich publikacji nie ma zbyt dużo (Abramowicz, 1970; Blombergowa, 1993). W moim artykule podejmuję próbę wypełnienia tej luki w dziejach historii polskiej archeologii.
The Polish lands under the rule of Austria were referred to as Eastern Galicia. Inhabitants of these areas represented various social and professional groups. For many of them, collecting and archaeological research has become a subject of serious interest. In this area, inhabited for centuries by various nations, there are numerous ruins, burial mounds, embankments and castles. This multitude of traces of past cultures forced us to search. This became the reason for a wide interest in the past and the development of collecting. Thus, the object of interest of nineteenth-century archeology, in the eyes of many researchers, were all monuments of the past, understood as the entirety of pre-historical, ethnographic, written and other sources. Accordingly, archeology should study all the creations of human hands from different epochs; creations ranging from the simplest to artistic and artful, material remains and traces of beliefs, worship and literature. The scope of the researchers’ interests included ancient temples, monuments of armaments, classical antiquities, archival science, archeography, sphragistics and numismatics. In Ukraine and in other parts of the world, Poles lived and worked – in many economic and, of course – scientific fields. Many have devoted their attention, time and funds to searching for and studying traces of the distant past preserved in the ground. There are not many Polish publications about archaeological research conducted by Polish lovers of antiquity in eastern Ukraine, which were subject to tsarist Russia. This article attempts to fill this gap in the history of Polish archeology.
Źródło:
Eastern Review; 2022, 11, 1; 13-31
1427-9657
2451-2567
Pojawia się w:
Eastern Review
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między Żurawnem a Wiedniem. O potrzebie dalszych badań nad systemem stałej dyslokacji wojska koronnego w latach 1677–1683
From Żurawno to Vienna. About requirement for further studies of military quarters of Crown army in period 1677–1683
Autorzy:
Hundert, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/688744.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
wojsko koronne w latach 1677–1683
dyslokacja wojska koronnego w latach 1677–1683
pogranicze polsko-tureckie
the Crown Army in 1677–1683
the Crown Army partia’s deployment in 1677–1683
Polish-Ottoman borderlands
Opis:
In period between two wars against Ottoman Empire (1677–1683) Crown (Polish) troops were stationed in set-up quarters on the Polish-Turkish border. Main idea behind it was to defend new borders – after losing Podolia to Turks – but also to protect civilian population from the troops stationed (and subsequently marching into the theater of war) in other parts of the country. It was the first time when such system of regular military barracks was introduced. Moreover, soldiers stationed there were required to produce food for themselves. Such picture, drawn from the diaries written during the period, require though further confirmation or verification, especially based on further research of the archives in Lviv and Minsk.
W okresie między dwiema wojnami Rzeczypospolitej z Imperium Osmańskim (1677–1683) wojsko koronne zajmowało stałe kwatery na pograniczu polsko-tureckim. Celem żołnierzy była ochrona nowych granic – po oddaniu Turcji Podola – i oszczędzenie ludności cywilnej przed przemarszami oraz stacjonowaniem wojska w głębi kraju. W ten sposób utworzono pierwszy system koszar wojskowych, a żołnierze sami trudnili się produkcją żywności na własne potrzeby. Ten utrwalony w pamiętnikach z epoki obraz wymaga jednak potwierdzenia lub weryfikacji, przede wszystkim w oparciu o zespoły archiwalne ze Lwowa i Mińska.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2018, 102; 65-74
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Książęta Jerzy i Krzysztof Zbarascy wobec problemów południowo-wschodniego pogranicza Rzeczypospolitej w drugim i trzecim dziesięcioleciu XVII wieku
The princes Jerzy and Krzysztof Zbaraski towards the problems of South-Eastern borderlands of Polish Republic in second and third decade of 17th century
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689512.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Rzeczpospolita w pierwszej połowie XVII w.
pogranicze południowo-wschodnie
Jerzy ks. Zbaraski
Krzysztof ks. Zbaraski
Zygmunt III
Turcja
Tatarzy
Kozacy
Polish Republic in the first half of 17th century
South-Eastern borderlands
Jerzy prince Zbaraski
Krzysztof prince Zbaraski
Sigismund III
Turkey
Tatars
Cossacks
Opis:
The princes Jerzy and Krzysztof Zbaraski were descendants of the old and very wealthy magnates family. Their education, wealth and mental qualities predestined them to play an important role in the political arena. Reluctance on the part of Sigismund III made, however, that the two brothers found themselves in the ranks of the opposition. As owners of large estates in the South-Eastern borderlands, the princes have to be interested in both the situation in Ukraine, as well as relations with neighboring countries in this region of the Polish Republic. In the middle of the second decade of the seventeenth century, they fell into conflict with the hetman Stanislaw Żółkiewski. They believed that the policy of hetman in borderlands leads to war with Turkey. Zbaraski brothers advocated the maintenance of peace with the Sultan. Their relation to the Ottoman Empire did not change until the end of their lives. Maintaining peaceful relations with Turkey they regarded as one of the priorities of the foreign policy of the Polish Republic. On the issue of relations with the Crimean Khanate the princes Zbaraski looked through the prism of Turkish politics. They regarded rulers of Crimea as performers of the policy of Istanbul and sultan tool to exert pressure on the Polish Republic. They were in favor of not to provoke Tartars. But both of them took an active part in the fight against Tartar s invasions. In the fight against the Tatars they were ready to use the help of the Cossacks. In the years 1624–1628 the Zbaraski brothers supported the idea of intervention in the internal affairs of the Crimean Khanate. They believed that fueling the civil war in the Crimea will be in every way beneficial to the interests of the Polish Republic. Very interesting was also the attitude of Zbaraski brothers to the Cossacks. Both princes believed Cossacks as the rebels, destroyers of internal order and adventurers provoking conflicts with Turkey. They do not accept the policy of tolerance towards Cossacks in the period before Cecora. After Khotyn war they urged Cossacks to stop their trips to the Black Sea. The both brothers quickly recognized the danger posed by an alliance of Orthodox bishops and the Cossacks. They found it as a serious threat to the interests of the Polish Republic in Ukraine. The princes Zbaraski referred to the Cossacks with a sense of superiority and contempt. Appreciated, however, their military force. The Zbaraski brothers advocated a policy of hard hand against the Cossacks. Prince Jerzy has repeatedly stated that the Cossacks do not need any committee, but a sword. However, the princes of Zbaraż feel awe in front of a large and valiant Cossacks army. They feared the destruction of their landed estates. After the conclusion of the Treaty of Kurukove they opted, however, for strict compliance with its terms. Relatively little attention devoted Zbaraski brothers to the situation in the Danubian principalities – Moldavia and Wallachia. But both brothers carefully watched the actions of the ruler of Transylvania – Bethlen Gabor. The paradox seems the fact that after the death of Krzysztof, when he was the most powerful magnate in the South-Eastern borderlands of the Republic, Jerzy Zbaraski was much less interested in the situation in that region. His attention was absorbed at that time by completely different problems. It is in this context to note that even earlier the issue of the problems of the South-Eastern borderlands of Polish Republic were not the main subject of the interest of the Zbaraski brothers. Both princes were politicians who tried to influence the whole, as well internal and foreign policy of the state. Because of that reason they followed and commented all the most important events that have taken place in the Central and Eastern Europe in the second and third decade of the seventeenth century.
Książęta Jerzy i Krzysztof Zbarascy byli potomkami starej i ogromnie bogatej rodziny magnackiej. Ich wykształcenie, majątek i walory umysłowe predestynowały ich do odgrywania ważnej roli na arenie politycznej. Niechęć ze strony Zygmunta III sprawiła jednak, że obaj bracia znaleźli się w szeregach opozycji. Jako właściciele wielkich majątków na kresach, książęta z natury rzeczy musieli być zainteresowani zarówno sytuacją na Ukrainie, jak i stosunkami z państwami graniczącymi w tym regionie z Rzecząpospolitą. W połowie drugiego dziesięciolecia XVII w. popadli w konflikt z hetmanem Stanisławem Żółkiewskim. Uważali bowiem, że polityka hetmana na kresach prowadzi do wojny z Turcją. Zbarascy opowiadali się natomiast za utrzymaniem pokoju z sułtanem. Swojego stosunku do państwa Imperium Osmańskiego nie zmienili do końca życia. Utrzymanie pokojowych stosunków z Turcją uważali za  jeden z priorytetów polityki zagranicznej Rzeczypospolitej. Na kwestię stosunków z Chanatem Krymskim książęta Zbarascy patrzyli przez pryzmat polityki tureckiej. Władców Krymu uważali za wykonawców polityki Stambułu i narzędzie służące sułtanom do wywierania nacisku na Rzeczpospolitą. Opowiadali się za tym, by nie prowokować Tatarów. Brali jednak czynny udział w zwalczaniu najazdów tatarskich. W walce z Tatarami gotowi byli wykorzystać pomoc Kozaków. W latach 1624–1628 bracia Zbarascy poparli pomysł interwencji w wewnętrzne sprawy Chanatu Krymskiego. Uważali bowiem, że podsycanie wojny domowej na Krymie będzie pod każdym względem korzystne dla interesów Rzeczypospolitej. Bardzo ciekawy był też stosunek braci Zbaraskich do Kozaczyzny. Obaj książęta uważali Kozaków za buntowników, burzycieli porządku wewnętrznego i awanturników prowokujących konflikty z Turcją. Nie akceptowali polityki pobłażania Kozakom w okresie przed Cecorą. Po Chocimiu nakłaniali Kozaków do zaprzestania wypraw na Morze Czarne. Obaj bracia bardzo szybko dostrzegli niebezpieczeństwo, jakie stanowił sojusz prawosławnych władyków z Kozaczyzną. Uznali go za poważne zagrożenie dla interesów Rzeczypospolitej na Ukrainie. Książęta Zbarascy odnosili się do mołojców z poczuciem wyższości i z pogardą. Doceniali jednak siłę wojskową Kozaczyzny. Bracia Zbarascy opowiadali się za polityką twardej ręki wobec Kozaków. Książę Jerzy wielokrotnie powtarzał, że na Kozaków nie trzeba żadnych komisji, tylko szabli. Niemniej książęta ze Zbaraża czuli respekt przed liczną i bitną armią kozacką. Bali się zniszczenia swoich majątków. Po zawarciu ugody kurukowskiej opowiedzieli się jednak za rygorystycznym przestrzeganiem jej warunków. Stosunkowo niewiele uwagi poświęcali natomiast Zbarascy sytuacji w księstwach naddunajskich – Mołdawii i Wołoszczyźnie. Śledzili zaś poczynania władcy Siedmiogrodu – Bethlena Gabora. Paradoksem wydaje się to, że po śmierci Krzysztofa, kiedy został najpotężniejszym latyfundystą na kresach Rzeczypospolitej, Jerzy ks. Zbaraski w dużo mniejszym stopniu interesował się sytuacją w tamtym regionie. Jego uwagę absorbowały bowiem w tym czasie zupełnie inne problemy. Warto w tym kontekście zaznaczyć, że również wcześniej problematyka pogranicza południowo-wschodniego nie stanowiła bynajmniej głównego przedmiotu zainteresowania braci Zbaraskich. Byli oni bowiem politykami, którzy próbowali wpływać na całokształt tak wewnętrznej, jak i zagranicznej polityki państwa, śledząc i komentując na bieżąco wszystkie najistotniejsze wydarzenia, które rozgrywały się w Europie Środkowo-Wschodniej w drugim i trzecim dziesięcioleciu XVII w.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2016, 15, 2
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Generał Władysław Sikorski – minister spraw wewnętrznych Rzeczypospolitej Polskiej (16 grudnia 1922 – 28 maja 1923)
Autorzy:
Kozyra, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038332.pdf
Data publikacji:
2019-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Rzeczpospolita Polska
gen. Władysław Sikorski
premier
minister spraw wewnętrznych
resort spraw wewnętrznych
polityka administracyjna
partie polityczne
mniejszości narodowe
Kresy Wschodnie
organizacje antypaństwowe
The Republic of Poland
General Władysław Sikorski
Prime Minister
Minister of the Interior
Ministry of the Interior
administrative policy
political parties
national minorities
eastern borderlands
anti-state organizations
Opis:
Władysław E. Sikorski urodził się 20 maja 1881 r. w Tuszowie Narodowym pod Mielcem. Ukończył Politechnikę Lwowską. Do 1918 r. działał w ruchu niepodległościowym, był współtwórcą Legionów Polskich i Naczelnego Komitetu Narodowego. W 1915 r. popadł w konflikt z Józefem Piłsudskim na tle sposobów odbudowy państwowości polskiej u boku Austro-Węgier i werbunku do Legionów Polskich. Od 12 października 1918 r. służył w Wojsku Polskim. W czasie wojny polsko-bolszewickiej (1919–1920) podczas bitwy warszawskiej w sierpniu 1920 r. dowodził z powodzeniem 5 Armią. Po zabójstwie prezydenta Gabriela Narutowicza 16 grudnia 1922 r. jeszcze tego samego dnia powołany został na stanowisko prezesa Rady Ministrów RP i ministra spraw wewnętrznych. W tym trudnym i niebezpiecznym dla Polski czasie, wbrew pozorom, to funkcja nie tyle premiera, co ministra spraw wewnętrznych dawała gen. Władysławowi Sikorskiemu realną władzę i możliwość bezpośredniego oddziaływania na sytuację wewnętrzną w kraju, zwłaszcza na stan jego bezpieczeństwa wewnętrznego. Generał Sikorski dokonał zmian personalnych w strukturze resortu, usuwając z niego osoby odpowiedzialne politycznie i służbowo za wypadki grudniowe 1922 r. Realizował politykę administracyjną resortu, której głównym celem było utrzymanie spokoju i bezpieczeństwa publicznego poprzez zwalczenie partii i ugrupowań politycznych, które wprost i jawnie zmierzały do obalenia dotychczasowego porządku polityczno-społecznego. Wiele uwagi minister spraw wewnętrznych poświęcał sprawom mniejszości narodowych, zwłaszcza ukraińskiej i białoruskiej, jak też sytuacji społeczno-politycznej na Kresach Wschodnich. Przygotował całościową politykę państwa wobec mniejszości narodowych, której podstawą była koncepcja asymilacji politycznej (państwowej). Gabinet gen. W. Sikorskiego upadł 26 maja 1923 r., a w stanie dymisji działał do 28 maja 1923 r. W latach 1923–1943 gen. W. Sikorski pełnił m.in. funkcję ministra spraw wojskowych (1924–1925), a po klęsce wrześniowej 1939 r. na obczyźnie (we Francji i Anglii) sprawował funkcję premiera Rządu Obrony Narodowej i Naczelnego Wodza. Zginął w katastrofie lotniczej w Gibraltarze 4 lipca 1943 r.
Władysław E. Sikorski was born on May 20, 1881 in Tuszów Narodowe near Mielec. He graduated from the Lviv Polytechnic. Until 1918 he was active in the Independence Movement, he was a co-founder of the Polish Legions and the Supreme National Committee. In 1915 he fell into conflict with Józef Piłsudski as to the ways of rebuilding Polish statehood alongside Austro-Hungary and recruitment to the Polish Legions. From October 12, 1918 he served in the Polish Army. During the Polish-Bolshevik war (1919/1920) in the Warsaw battle in August 1920 he successfully commanded the 5th Army. Immediately after the murder of President Narutowicz on December 16, 1922 he was appointed the President of the Council of Ministers of the Republic of Poland and Minister of the Interior. In this difficult and dangerous for Poland time, contrary to appearances, it was not the function of Prime Minister but the post of Minister of the Interior that gave Gen. Władysław Sikorski real power and the possibility of direct influence on the internal situation in the country, and especially on its internal security. Gen. Sikorski made personnel changes in the structure of the Ministry, removing the people responsible, as politicians and civil servants, for the December 1922 incidents. He implemented the administrative policy of the Ministry, whose main purpose was to maintain peace and public safety by fighting the political fractions and parties that directly and openly aimed at overthrowing the current political and social order. Much attention was paid by the Minister of the Interior to the affairs of national minorities, especially the Ukrainian and Belarusian ones, as well as to the socio-political situation in the Eastern Borderlands. He prepared a comprehensive policy of the State towards national minorities, the basis of which was the concept of political (state) assimilation. The Cabinet of Gen. W. Sikorski was dismsissed on May 26, 1923, but did not resign until May 28, 1923. In the years 1923–1943 General W. Sikorski served, among others, as the Minister of Military Affairs (1924/1925) and after the defeat of September 1939, in exile (in France and England), he was the Prime Minister of the National Defense and Supreme Commander. He died in a plane crash in Gibraltar on July 4, 1943.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2019, 105; 85-102
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-13 z 13

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies