- Tytuł:
-
The Second Peace of Toruń of 19 October 1466 in the Polish, Prussian and Teutonic Historiography of the 15th–16th Centuries
Drugi pokój toruński z 19 października 1466 r. w polskiej, pruskiej i krzyżackiej historiografii XV-XVI wieku - Autorzy:
- Zonenberg, Sławomir
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/1194056.pdf
- Data publikacji:
- 2016
- Wydawca:
- Towarzystwo Naukowe w Toruniu
- Tematy:
-
the Thirteen Years’ War
Polska
the Teutonic Order
Royal Prussia
the Duchy of Prussia - Opis:
- Na sposób pisania o drugim pokoju toruńskim poważnie wpłynęło środowisko społeczne i polityczne, z którego wywodzili się kronikarze, cel tworzenia utworów, ale także gatunek pisarski, jaki uprawiali. Najobszerniej o pokoju pisała strona zwycięska, zwłaszcza w XV w. W dziejopisarstwie polskim nie przedstawiono całej treści traktatu, co w tym przypadku wynikało z założeń utworów i ich objętości. Wpływ na to mógł mieć też od pewnego momentu fakt opublikowania treści traktatu w Polsce. Co natomiast istotne, jeśli nawet nim dysponowano, nikt – oprócz Jana Długosza – nie ekscerpował go bezpośrednio. Relacje polskich kronikarzy z XVI w. są mniej szczegółowe, a ponadto nie zawierają występującego u Długosza emocjonalnego zaangażowania, poczucia triumfu i patriotyzmu oraz rozważań historiozoficzno-moralnych. Najpewniej z tego powodu, że kwestia ta – po likwidacji państwa krzyżackiego w 1525 r. – nie budziła w ich czasach, zwłaszcza zaś w drugiej połowie XVI stulecia, już większego zainteresowania. W dziejopisarstwie pruskim dwóch autorów – tj. Jan Lindaua i Hieronim Waldaua, piszących w XV w. – zaprezentowało całą treść traktatu. Wynikało to zapewne z tego, że ich utwory nie miały charakteru stricte historiograficznego. W całym dziejopisarstwie pruskim analizowanego okresu w przypadku relacji o pokoju występuje wyraźny podział na autorów pozostających w bliskich kontaktach z rządzącymi oraz piszących od nich niezależnie. Informacje tych pierwszych są obszerne i szczegółowe, natomiast drugich – skąpe. Odnosi się ponadto ogólne wrażenie, że dla dziejopisarzy pruskich drugi pokój toruński, który silnie wpłynął na losy ich ojczyzny, miał daleko większe znacznie niż dla kronikarzy polskich – zwłaszcza tych z XVI stulecia. W dziejopisarstwie krzyżackim i zwolenników Zakonu natomiast widać ewidentne dążenie do nieprzekazywania treści pokoju i jego bardzo negatywną ocenę. Można być przekonanym, że u przyczyn takiego postępowania legły czynniki polityczno-propagandowe.
- Źródło:
-
Zapiski Historyczne; 2016, 81, 4; 47-67
0044-1791
2449-8637 - Pojawia się w:
- Zapiski Historyczne
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł