- Tytuł:
- Funkcjonowanie powiązań leksykalnych u osób z chorobami neurodegeneracyjnymi. Dwa studia przypadków: pacjent z ataksją rdzeniowo-móżdżkową typu 1 (ang. SCA-1) oraz pacjent z chorobą Parkinsona (ch. P.)
- Autorzy:
-
Jauer-Niworowska, Olga
Gatkowska, Izabela - Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/36080444.pdf
- Data publikacji:
- 2024
- Wydawca:
- Towarzystwo Kultury Języka
- Tematy:
-
lingwistyka
psychologia
logopedia
diagnoza
terepia
funkcje wykonawcze
móżdżek
dyzartria
język
powiązania leksykalne
linguistics
psychology
speech therapy
diagnosis
therapy
executive functions
cerebellum
dysarthria
language
lexical associations - Opis:
-
Artykuł przedstawia różnice w poziomie funkcjonowania powiązań leksykalnych dwóch badanych (OB1 i OB2): OB1 – badany z ataksją rdzeniowo-móżdżkową typu 1 (SCA-1), OB2 – badany z chorobą Parkinsona (ch. P.). Metoda badania: badani podawali ustnie, bez limitu czasu skojarzenia do 63 bodźców słownych prezentowanych na ekranie komputera. Bodźce słowne pozyskano w badaniach eksperymentalnych Gatkowskiej (Gatkowska 2017). Realizacje nagrano na dyktafon cyfrowy Olympus 650, następnie zanalizowano lingwistycznie i psychologicznie. Wyniki: analiza psychologiczna – badani w normie intelektualnej (test Matryc Ravena), zaburzenia dyzartryczne, trudności w realizacji instrukcji. Analiza lingwistyczna: OB1 – przewaga relacji paradygmatycznych (hiponimii, meronimii, synonimii) nad syntagmatycznymi (trudność w budowaniu kontekstu), brak przyczynowości. OB2 ― bogatsze relacje paradygmatyczne (hiponimia, meronimia, synonimia, antonimia, komplementarność), relacje syntagmatyczne różnorodne. Wnioski: możliwe złożone podłoże zaburzeń językowych (dysfunkcje wykonawcze, emocjonalne), wyższy poziom funkcjonowania językowego OB2 niż OB1. Konieczne podejście interdyscyplinarne, holistyczne w postępowaniu diagnostyczno-terapeutycznym.
This article presents case studies of the relative ability of two subjects (OB1 and OB2) to make lexical associations; they have spinocerebellar ataxia type 1 and Parkinson’s disease, respectively. Test method: subjects gave associations (orally, with no time limit) to 63 verbal stimuli presented on a computer screen. Verbal stimuli were selected from Gatkowska’s experimental study (Gatkowska 2017). Responses were recorded on an Olympus 650 digital voice recorder, then analysed linguistically and psychologically. Results: psychological analysis – subjects within intellectual norm (Raven’s Matrices test), dysarthric disorder, difficulty in implementing instructions. Linguistic analysis: OB1 – predominance of paradigmatic relations (hyponymy, meronymy, synonymy) over syntagmatic relations (difficulty building context), lack of causality. OB2 – richer paradigmatic relations (hyponymy, meronymy, synonymy, antonymy, complementarity), syntagmatic relations diverse. Conclusions: possible complex background of anguage disorders (executive, emotional), higher level of language functioning of OB2 compared to OB1. The study illustrates the need for an interdisciplinary and holistic approach in diagnostic and therapeutic management. - Źródło:
-
Poradnik Językowy; 2024, 813, 4; 7-25
0551-5343 - Pojawia się w:
- Poradnik Językowy
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł