Temat: rasy - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Skład mineralny treści jaj kur ras zachowawczych z chowu ekologicznego
Mineral composition of contents in table eggs from autochthonous hen breeds bred under ecological conditions
Autorzy:: Szablewski, T.
Gornowicz, E.
Stuper-Szablewska, K.
Kaczmarek, A.
Cegielska-Radziejewska, R.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/827765.pdf
Data publikacji:: 2013
Wydawca:: Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
Tematy:: chow zwierzat
chow ekologiczny
kury
rasy zachowawcze
jaja kurze
sklad mineralny
zawartosc pierwiastkow
Opis:: Jaja wyróżniają się znaczną wartością odżywczą i stanowią składnik wielu produktów żywnościowych. Wynika to z zawartości w ich treści wielu niezbędnych dla życia składników, w tym także mineralnych. Skład mineralny jaja kurzego jest zmienny i w znacznej mierze zależy od czynników żywieniowych oraz genetycznych. Celem badań było porównanie zawartości dziewięciu makro- i mikroelementów w treści jaj kur wybranych ras zachowawczych: Zielononóżka kuropatwiana, Żółtonóżka kuropatwiana, Rhode Island Red i Sussex, utrzymywanych w warunkach gospodarstwa ekologicznego i żywionych w jednakowy sposób. Wybrane pierwiastki oznaczono metodą AAS. Wykazano istotne zróżnicowanie jaj pod względem zawartości pierwiastków, zależne od rasy kur. Największą zawartość magnezu (161,13 mg·kg⁻¹), miedzi (1,46 mg·kg⁻¹) i selenu (0,35 mg·kg⁻¹) stwierdzono w treści jaj kur Sussex. Jaja kur Rhode Island Red zawierały najwięcej potasu (1377,02 mg·kg⁻¹), żelaza (47,63 mg·kg⁻¹) i manganu (151,50 mg·kg⁻¹). Zielononóżka kuropatwiana znosi jaja, w treści których wykazano największą zawartość cynku (23,33 mg·kg⁻¹), a w przypadku Żółtonóżki kuropatwianej – sodu (1820,92 mg·kg⁻¹) i wapnia (618,21 mg·kg⁻¹).
Eggs stand out because of their considerable nutritional value; they constitute a component of many food products. This is for the reason that they contain many necessary ingredients for life including minerals. The mineral composition of table eggs changes and depends, to a large extent, from nutritional and genetic factors. The objective of the research study was to compare the content of nine macro- and microelements in the contents of eggs from the selected autochthonous hen breeds: Greenleg Partridge, Yellowleg Partridge, Rhode Island Red, and Sussex, which were kept under ecological conditions and fed in a uniform way. The selected elements were determined using an AAS method. As regards the content of elements, a significant differentiation of eggs was found depending on the hen breed. The highest amounts of the following elements were found in the contents of Sussex eggs: magnesium (161.13 mg·kg⁻¹), copper (1.46 mg·kg⁻¹), and selenium (0.35 mg·kg⁻¹). The eggs pf the Rhode Island Red hens had the highest content of potassium (1377.02 mg·kg⁻¹), iron (47.63 mg·kg⁻¹), and manganese (151.50 mg·kg⁻¹). The Greenleg Partridge hen laid eggs the contents of which had the highest level of zinc (23.33 mg·kg⁻¹) and the Yellowleg Partridge hen laid eggs with the contents containing the highest amounts of sodium (1820.92 mg·kg⁻¹) and calcium (618.21 mg·kg⁻¹).
Źródło:: Żywność Nauka Technologia Jakość; 2013, 20, 5
1425-6959
Pojawia się w:: Żywność Nauka Technologia Jakość
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Wplyw rasy i wieku swin na wlasciwosci modelowych farszow miesnych i kielbas
Effects of breed and age of pigs on the properties of model meat batters and sausages
Autorzy:: Palka, K
Migdal, W.
Wojtysiak, D.
Natonek-Wisniewska, M.
Dudkiewicz, A.
Muzyczka, K.
Wantuch, M.
Bauerek, E.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/826328.pdf
Data publikacji:: 2010
Wydawca:: Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
Tematy:: trzoda chlewna
rasy zwierzat
wiek zwierzat
przetwory miesne
farsze miesne
kielbasy
tekstura zywnosci
jakosc
ocena jakosci
stabilnosc termiczna
Opis:: Celem badań było porównanie termostabilności modelowych farszów oraz podstawowego składu chemicznego, tekstury i jakości sensorycznej modelowych kiełbas wytworzonych z mięsa świń ras pbz, wbp, duroc, pietrain i puławska, ubijanych w wieku 120, 150, 180 i 210 dni. Do badań wykorzystywano mięśnie: najdłuższy grzbietu (m. longissimus dorsi - LD) i półbłoniasty (m. semimembranosus - SM). Na podstawie różnicy masy farszów przed i po ogrzewaniu wyliczano wydajność i wyciek cieplny. Podstawowy skład chemiczny kiełbas oznaczano według Polskich Norm. Analizę profilu tekstury (TPA) i pomiary siły cięcia wykonywano przy użyciu teksturometru TA-XT2. Analizę sensoryczną przeprowadzał 5-osobowy przeszkolony zespół o sprawdzonej wrażliwości sensorycznej. Największą stabilnością cieplną charakteryzowały się farsze z mięsa świń pbz i wbp, a najmniejszą z mięsa duroc. Zawartość białka w kiełbasach, niezależnie od rasy i wieku świń, była zbliżona i wynosiła około 13 %. Najmniej wody i najwięcej tłuszczu stwierdzono w wyrobach z mięsa świń pbz i duroc, a najwięcej wody i najmniej tłuszczu z mięsa pietrain. Wraz z wiekiem zwierząt, z których pochodziło mięso, zawartość wody w kiełbasach zmniejszała się, a tłuszczu zwiększała. Twardość TPA kiełbas z mięsa świń ras puławskiej i pietrain była większa niż modelowych produktów z mięsem innych ras. Wartości sprężystości, kohezji, żujności i odbojności kiełbas z mięsa świń duroc były większe w porównaniu z kiełbasami z mięsa innych ras. Najmniejszą sprężystością i kohezją charakteryzowały się kiełbasy z mięsa pietrain i puławskiej. Twardość TPA kiełbas z mięsa zwierząt w grupach wiekowych do 180 dni nie zmieniała się, a zwiększała się w produktach z mięsa świń 210-dniowych, natomiast wartości pozostałych parametrów tekstury były istotnie większe w kiełbasach z mięsa świń 150-dniowych. Wartości siły cięcia były największe w przypadku modelowych kiełbas z mięsa rasy puławskiej i w grupie wiekowej 150 dni, a najmniejsze z mięsa pietrain oraz świń 120-dniowych. Jakość sensoryczna modelowych przetworów była na poziomie dobrym. Najniżej oceniono kiełbasy z mięsa rasy duroc oraz ze zwierząt ubitych w 120. dniu. Optymalną przydatnością do produkcji kiełbas drobno rozdrobnionych parzonych charakteryzowało się mięso świń ras pbz, wbp, puławskiej i pietrain ubitych w 150. dniu chowu. Mniej przydatne do tego rodzaju przetworów było mięso świń duroc.
The objective of the investigations was to compare the thermostability of model meat batters and the basic chemical composition, texture, and sensory quality of model sausages from pig meat of the following pig breeds: Polish landrace (pbz), Polish large white (wbp), duroc, pietrain, and puławska. Pigs were 120, 150, 180, and 210 days old when slaughtered. The muscles investigated were m. longissimus dorsi (LD) and m. semimembranosus (SM). The values of yield of batters and cooking losses were calculated based on differences between the masses of batters prior to and after the heating. The basic chemical composition of sausages was determined according to the relevant Polish Standards. The Texture Profile Analysis (TPA) and shearing force measurement were performed using, a TA-XT2 texture analyzer. The sensory analysis was carried out by a team consisting of 5 properly trained persons whose sensory receptiveness levels were proved to be fit. The batters made from the pbz and wpb pig meet were characterized by the highest thermostability level, whereas the batters from the duroc pig meat – by the lowest. The protein contents in sausages were rather similar, they did not depend on the breed and age of pigs, and amounted ca. 13 %. The highest fat and the lowest water contents were found in meat products from meat of the pbz and duroc pigs, whereas the highest water and the lowest fat contents in products from meat of the pietrain pigs. With the advancing age of animals used to manufacture meat sausages from their meat, the water content decreased and the fat content increased. The TPA hardness of sausages made from meat of the puławska and pietrain breeds had a higher value than the TPA hardness of model products made from meat of other breeds. The springiness, cohesiveness, chewiness, and resilience values of sausages made of the duroc pig meat were higher compared to the sausages from meat of other pig breeds. The sausages manufactured from meat of the pietrain and puławska breeds were characterized by the lowest springiness and cohesiveness levels. The TPA hardness values of sausages made from meat of pigs slaughtered at the age not exceeding 180 days did not change, however, they increased in sausages made from meat of 210-day old pigs. The values of other texture parameters were significantly higher in sausages made from meat of 150-day old pigs. The shear force values were the highest in model sausages made from meat of the puławska breed and from meat of 150-day old pigs, and the lowest in sausages from meat of the pietrain breeds and from meat of 120-day old pigs. The sensory quality level of all the model products was good. The sausages made from meat of the duroc breed and of the pigs slaughtered on their 120th day of age were assessed as having the lowest sensory quality. The meat of the pbz, wbp, puławska, and pietrain pig breeds, and slaughtered at the age of 150 days, proved to have the optimal usefulness for manufacturing fine ground, scalded sausages. The meat of the duroc pigs was less useful for manufacturing such products.
Źródło:: Żywność Nauka Technologia Jakość; 2010, 17, 1; 80-92
1425-6959
Pojawia się w:: Żywność Nauka Technologia Jakość
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Zmiany udziału białek w wycieku wirówkowym z mięsa buhajków różnych ras i w różnym wieku, w czasie dojrzewania wołowiny
Changes in content of proteins in centrifugal drip from meat of young bulls of different breeds at different ages
Autorzy:: Iwanska, E.
Grzes, B.
Pospiech, E.
Mikolajczak, B.
Spychaj, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/826016.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
Tematy:: mieso wolowe
dojrzewanie miesa
surowce zwierzece
buhajki
rasy zwierzat
wiek zwierzat
bialka miesa
wyciek wirowkowy
proteoliza
Opis:: Celem pracy było określenie zmian udziału białek w wycieku wirówkowym pozyskanym z mięsa buhajków czterech ras: polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej (PHF) odmiany czarno-białej, polskiej czerwonej (PC), Limousine (L) i Hereford (H) ubijanych w wieku 6, 9 i 12 miesięcy, w ciągu 10-dniowego chłodniczego dojrzewania mięsa. Elektroforetyczną analizę białek wycieku wirówkowego pozyskanego z tkanki mięśniowej 45 min, 48, 96 i 240 h post mortem wykonywano techniką SDS-PAGE. Obecność titiny, desminy i troponiny T w wycieku wirówkowym potwierdzono metodą Western blotting z zastosowaniem monoklonalnych przeciwciał specyficznie rozpoznających określone białka. Stwierdzono, że czas dojrzewania był najważniejszym czynnikiem wpływającym na proteolizę białek mięsa. Największe zmiany w udziale białek o dużej masie cząsteczkowej (2400 ÷ 3700 kDa i >160 kDa) zaobserwowano po 10 dniach dojrzewania mięsa. W przypadku białek o mniejszej masie cząsteczkowej (160 kDa i 90 ÷ 95 kDa) zmiany te wystąpiły już w pierwszych dwóch dniach post mortem. Wszystkie analizowane czynniki zmienności, tj. rasa bydła, wiek buhajków i czas dojrzewania mięsa wpłynęły istotnie (p ≤ 0,05) tylko na udział białek o masie cząsteczkowej 90 ÷ 95 kDa. Najbardziej zaawansowany proces proteolizy białek wielkocząsteczkowych obserwowano w wycieku wirówkowym z mięsa buhajków rasy PHF.
The objective of the research study was to determine the changes in the content of proteins in centrifugal drip obtained from meat of young bulls of four breeds: Polish Holstein-Friesian (PHF) of Black and White variety, Polish Red (PC), Limousine (L), and Hereford (H), all of them slaughtered at the age of 6, 9, and 12 months during a 10-day period of chilled beef aging. A SDS-PAGE technique was applied to perform an electrophoretic analysis of proteins derived from centrifugal drip of muscle tissue 45 min, 48, 96, and 240 h after slaughter. The occurrence of titin, desmin and troponin T in the centrifugal drip was confirmed by a western blotting method using monoclonal antibodies to specifically identify definite proteins. The aging time was found to be the most important factor that impacted the proteolysis of proteins in meat. The greatest changes in the content of high-molecular proteins (2400 ÷ 3700 kDa and >160 kDa) were reported on the 10th day of meat ageing. In the case of proteins with a lower molecular weight (160 kDa and 90 ÷ 95 kDa), such changes occurred already during the first two days post mortem. All the variability factors analyzed (i.e. breed and age of cattle, and aging time of beef meat) significantly affected (p 0.05) only the content of proteins with a molecular weight of 90 ÷ 95 kDa. The most advanced process of proteolysis of high molecular weight proteins was reported in the centrifugal drip from meat of bulls of PHF breed.
Źródło:: Żywność Nauka Technologia Jakość; 2014, 21, 3
1425-6959
Pojawia się w:: Żywność Nauka Technologia Jakość
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Jakosc miesa krow zaliczonych w klasyfikacji poubojowej EUROP do roznych klas
Meat quality of cows rated among different grades under the post slaughter EUROP classification system
Autorzy:: Smiecinska, K
Wajda, S
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/828120.pdf
Data publikacji:: 2008
Wydawca:: Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
Tematy:: mieso wolowe
krowy
rasy zwierzat
tusze zwierzece
klasyfikacja poubojowa
klasyfikacja EUROP
jakosc
wiek zwierzat
ocena jakosci
Opis:: Badania przeprowadzono na tuszach krów rasy czarno-białej zaliczonych do klasy uformowania - R (5 szt.), O (13 szt.) i P (3 szt.) oraz do klas otłuszczenia – 2. (6 szt.), 3. (5 szt.) i 4. (8 szt.) w systemie EUROP. Na próbkach pobranych z mięśnia najdłuższego grzbietu oceniono podstawowy skład chemiczny oraz właściwości fizykochemiczne i sensoryczne. Badania wykazały, że masa półtusz krów w klasie R była o 20 kg większa niż w klasie O i o około 50 kg większa niż w klasie P. Procentowy udział suchej masy i białka ogółem w mięsie był zbliżony, a tłuszczu istotnie więcej było w mięsie z tusz klasy O i P niż w mięsie z tusz klasy R. Mięso z tusz analizowanych klas miało zadawalające wartości pH (od 5,69 do 5,73) i podobną barwę, a stwierdzono jedynie większy wyciek soku z mięsa pochodzącego z tusz klasy O. Mięso ze wszystkich klas uzyskało zbliżoną ocenę punktową za kruchość i soczystość. Wraz ze wzrostem klasy otłuszczenia tusz wystąpił wzrost masy półtusz o około 10 kg. W ocenie składu chemicznego stwierdzono jedynie większą procentową zawartość białka ogółem w mięsie z tusz klasy 3. niż w mięsie z tusz klasy 2. oraz znaczący wzrost ilości tłuszczu i większą marmurkowatość w mięsie z tusz klasy 4. niż w mięsie z tusz klasy 2. i 3. Odczyn mięsa był zbliżony w analizowanych klasach otłuszczenia (od 5,81 do 5,88), najciemniejszą barwę miało mięso z tusz klasy 4., a mięso z tuszn klasy 2. uzyskało najwyższe oceny za soczystość.
The investigations were performed on carcasses of Black-and-White cows classified according to the official EUROP system into conformation classes R (5 carcasses), O (13 carcasses), and P (3 carcasses), as well as into fat classes 2 (6 carcasses), 3 (5 carcasses), and 4 (8 carcasses). The basic chemical composition of meat and its physicochemical and sensory properties were determined based on the samples collected from m. longissimus dorsi. The investigations showed that the weight of cow half-carcasses classified into class R was approximately by 20 kg and by 50 kg bigger than the weight of half-carcasses classified into class O and P, respectively. The percentage content of dry matter and total protein in meat was comparable in the meat of all the carcasses, but the meat from carcasses of classes O and P contained significantly more fat than the meat from carcasses of class R. The pH values of the meat from the investigated carcasses showed satisfactory pH values (5.69 to 5.73) and similar colours; only a higher exudation of meat juices was found in the meat of the carcasses of class O. The meat of all the quality classes was scored similarly for its tenderness and juiciness. Along with the grade rise in the fat class, the weight of carcasses increased by approximately 10 kg. While analysing the chemical composition of meat, it was found that the percentage content of total protein in the meat from carcasses of class 3 was higher compared to carcasses of class 2. Furthermore, the content of fat and the marbling increased significantly in the meat from carcasses of class 4 compared to carcasses of class 2 and 3. The pH values of meat were similar in all the fat classes analysed (5.81 to 5.88). The colour of the meat from carcasses of class 4 was the darkest, and the meat from carcasses of class 2 received the highest scores for its juiciness.
Źródło:: Żywność Nauka Technologia Jakość; 2008, 15, 3; 57-66
1425-6959
Pojawia się w:: Żywność Nauka Technologia Jakość
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Podstawowy skład chemiczny oraz wybrane parametry fizykochemiczne mięsa jagniąt tuczonych paszami suchymi lub z udziałem zielonek
Basic chemical composition and selected physicochemical parameters of lamb meat fattened with dry feeds or with feeds supplemented with green fodder
Autorzy:: Grzeskowiak, E.
Borys, B.
Strzelecki, J.
Borzuta, K.
Borys, A.
Lisiak, D.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/828875.pdf
Data publikacji:: 2009
Wydawca:: Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
Tematy:: zywienie zwierzat
jagnieta
pasze suche
zielonki
krzyzowanie towarowe
zwierzeta rzezne
mieso jagniece
jakosc
sklad chemiczny
parametry fizykochemiczne
tucz intensywny
rasy zwierzat
Opis:: Badano wpływ żywienia jagniąt zielonkami oraz pochodzenia rasowego jagniąt na podstawowy skład chemiczny i cechy fizykochemiczne mięśnia longissimus dorsi. Jagnięta tryczki (po 50 % z plennej linii owcy kołudzkiej i mieszańców F1 po trykach mięsnych Ile de France) tuczono intensywnie do masy ciała 32 – 37 kg, w 3 grupach, tą samą mieszanką treściwą zadawaną ad libitum, przy zróżnicowanym dodatku paszy objętościowej (siano z traw, zielonka polowa, wypas na pastwisku). Zastosowane metody żywienia oraz schemat krzyżowania towarowego wpłynęły na przetłuszczenie śródmięśniowe mięsa. Istotnie bardziej przetłuszczone mięso uzyskano z jagniąt wypasanych czasowo na pastwisku niż tuczonych w owczarni z dodatkiem siana z traw lub zielonki z upraw polowych oraz z jagniąt plennej owcy kołudzkiej niż z mieszańców tej linii z trykami rasy Ile de France. Nie stwierdzono istotnych różnic pomiędzy próbami pod względem wielkości wycieku naturalnego, wodochłonności i ubytków masy tkanki mięśniowej podczas gotowania, zarówno w zależności od systemu żywienia, jak i pochodzenia rasowego jagniąt. Nie stwierdzono wyraźniejszego wpływu czynnika żywieniowego na kształtowanie się pH i przewodności elektrycznej tkanki mięśniowej jagniąt, przy istotnie wyższym pH i tendencji do mniejszej przewodności elektrycznej m. logissimus dorsi mieszańców niż jagniąt owcy kołudzkiej. Wyraźniejszy i częściowo potwierdzony statystycznie wpływ żywienia tuczonych jagniąt paszą z udziałem zielonek obserwowano w zakresie barwy mięsa, marmurkowatości oraz kruchości. Krzyżowanie owiec kołudzkich z trykami Ile de France nie wpłynęło na barwę mięsa, przy tendencji do mniejszej marmurkowatości i zmniejszenia kruchości w porównaniu z jagniętami linii wyjściowej.
There were investigated the effect of feeding lambs green fodder and the effect of breed origin of lambs on the basic chemical composition and physicochemical features of longissimus dorsi muscle. Ram lambs (50% derived from the prolific line of Kołudzka sheep and 50 % of F1 hybrids after the Ile de France meat rams) were intensively fattened up to body weights from 32 to 37 kg, in 3 groups. The animals were fed ad libitum and received the same nutritive fodder, although with various amounts of roughages added (grass hay, green forage, pasture grazing). The feeding methods applied and the commercial crossing pattern affected the intramuscular fattening of meat. A significantly more fattened meat was obtained from lambs, which temporarily grazed on a pasture compared to meat of lambs fattened in aźsheep barn with grass hay or green fodder (from field cultures) added, as well as from lambs of the prolific Kołudzka sheep compared to the meat of hybrids after the Ile de France meat rams. No significant differences were found in the size of natural drip, water holding capacity, and muscle tissue weight losses during cooking, i.e. there were no differences that could depend either on the feeding system applied or on the breed origin of experimental lambs. No clear effect of the feeding factor was found on pH and electrical conductivity of the lamb muscle tissue, although there was a significantly higher pH and a tendency toward a lower electrical conductivity in the longissimus dorsi muscle in hybrids compared to the Kołudzka lambs. A clearer and, partially, statistically confirmed effect of feeding lambs being fattened fodder supplemented with green forage was found with regard to the colour, marbling and tenderness of meat. The crossing of the Kołudzka sheep and of the Ile de France rams did not impact the colour of meat, although a tendency was found toward a lower marbling of meat and toward the decrease in the tenderness of meat compared to the meat of lambs of the initial line.
Źródło:: Żywność Nauka Technologia Jakość; 2009, 16, 2
1425-6959
Pojawia się w:: Żywność Nauka Technologia Jakość
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Wartość energetyczna, właściwości fizyczne i przydatność technologiczna mleka krów rasy polskiej czerwonej, białogrzbietej i simentalskiej utrzymywanych w systemie niskonakładowym
Food energy, physical properties, and processing suitability of milk from cows of Polish Red Whitebacked and Simental breeds kept using low-input system
Autorzy:: Litwinczuk, Z.
Matwijczuk, A.
Brodziak, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/826039.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
Tematy:: rasy zwierzat
bydlo
bydlo polskie czerwone
bydlo bialogrzbiete
bydlo simental
mleko
wartosc energetyczna
wlasciwosci fizyczne
przydatnosc technologiczna
produkcja niskonakladowa
Opis:: Określono wartość energetyczną, właściwości fizykochemiczne (kwasowość, gęstość), czas krzepnięcia mleka pod wpływem podpuszczki i stan dyspersji tłuszczu (udział kuleczek tłuszczowych ≤ 6 μm, 6 ÷10 μm i powyżej 10 μm) w 969 próbkach mleka pobranych od krów 3 ras – polskiej czerwonej (PC), białogrzbietej (BG) i simentalskiej (SIM) – użytkowanych w 13 gospodarstwach w niskonakładowym systemie chowu. Grupę odniesienia stanowiły 243 próbki mleka pobrane od krów rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej odmiany czarno-białej (PHF), użytkowanych w intensywnych technologiach chowu (żywienie TMR). Wykazano, że pozyskane w sezonie jesienno-zimowym mleko od 3 ras krów użytkowanych w systemie niskonakładowym miało istotnie (p ≤ 0,01) wyższą wartość energetyczną w porównaniu z mlekiem z sezonu wiosenno-letniego. W mleku krów rasy PHF różnice te były zdecydowanie niższe i statystycznie nieistotne. Największą zawartość kazeiny oznaczono w mleku krów rasy polskiej czerwonej (2,84 %) i simentalskiej (2,75 %) pozyskiwanym w sezonie jesienno-zimowym, a najmniejszą i bardzo podobną w obu sezonach – w mleku krów PHF (odpowiednio: 2,52 i 2,57 %). Średni czas koagulacji mleka 3 ras krów użytkowanych w systemie niskonakładowym w porównaniu z mlekiem krów PHF był istotnie (p ≤ 0,01) krótszy (około 4 min vs. 5 min 37 s). Mleko tych krów miało także istotnie (p ≤ 0,01) większy udział kuleczek tłuszczowych o dużych średnicach (> 10 μm), tzn. białogrzbieta – 9,82 %, simentalska – 9,22 % i polska czerwona – 9,05 %, w porównaniu z mlekiem krów rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej (7,34 %).
There were determined: food energy, physical properties (acidity, density), rennet coagulation time, and dispersion state of fat (percentage rate of fatty globules ≤ 6 μm, 6-10 μm and above 10 μm) in 969 samples of milk from 3 breeds of cows: Polish Red, Whitebacked, and Simmental, which were utilized in 13 farms applying a low input system. The control group of samples consisted of 243 milk samples collected from the Polish Holstein-Friesian (PHF) cows utilized with the use of intensive husbandry technologies (TMR feeding). It was shown that the milk, produced in the autumn-winter season by the three cow breeds kept using a low input system, had a significantly (p≤0.01) higher food energy value compared to the milk produced during the spring-summer season. Those differences were definitely much lower and statistically insignificant in the cow’s milk from the PHF breed. The highest content of casein was determined in the milk from the Polish Red (2.84%) and Simmental (2.75%) cows and produced in the autumn-winter season, whereas the lowest content of casein, very similar for the two seasons (2.52 % and 2.57%, respectively) was reported in the milk from the PHF cows. A mean coagulation time of milk from the three breeds of cows utilized using a low input system was significantly (p≤0.01) shorter (ca. 4 min vs. 57 min 37 sec) compared to the milk from the PHF cows. Additionally, the milk from those cows had a significantly (p ≤ 0.01) higher percentage rate of fatty globules showing large diameters (> 10 μm), namely: Whitebacked – 9.82 %, Simmental – 9.22 %, and Polish Red – 9.05 %, in comparison to the milk from the Polish Holstein-Friesian cows (7.34 %).
Źródło:: Żywność Nauka Technologia Jakość; 2015, 22, 6
1425-6959
Pojawia się w:: Żywność Nauka Technologia Jakość
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Podstawowy skład chemiczny oraz udział kwasów tłuszczowych i zawartość cholesterolu w mleku krów czterech ras użytkowanych w intensywnych technologiach chowu
Basic chemical composition, proportion of fatty acids, and cholesterol content in milk of four breeds of cows used in the intensive husbandry technologies
Autorzy:: Litwinczuk, Z.
Kowal, M.
Barlowska, J.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/827276.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
Tematy:: krowy mleczne
uzytkowanie mleczne
rasy zwierzat
chow intensywny
mleko
sklad chemiczny
kwasy tluszczowe
zawartosc kwasow tluszczowych
cholesterol
zawartosc cholesterolu
Opis:: Określono podstawowy skład chemiczny oraz udział kwasów tłuszczowych i zawartość cholesterolu w próbach mleka pobranych od krów 4 ras, tzn. polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej odmiany czarno-białej – PHF HO (269 prób) i czerwono-białej – PHF RW (302), simentalskiej – SM (240) oraz jersey – JE (335). Wykazano, że w intensywnej technologii chowu największą dobową wydajność mleka uzyskiwano od krów rasy PHF HO (średnio 25,8 kg). Niewiele mniejszą wydajność mleka (23,2 kg) uzyskiwano również od krów rasy SM (reprezentujące kombinowany typ użytkowy), zachowując jednocześnie bardzo korzystną proporcję białka do tłuszczu (0,86). Mleko krów rasy SM zawierało istotnie najwięcej (p ≤ 0,05) krótko- i średniołańcuchowych nasyconych kwasów tłuszczowych (SFAsmc), natomiast mleko od krów rasy PHF HO i JE charakteryzowało się istotnie wyższym (p ≤ 0,01) udziałem długołańcuchowych nasyconych kwasów tłuszczowych (SFAlc). Udział CLA w mleku wszystkich analizowanych ras krów był dość niski, przy czym istotnie najwyższy (p ≤ 0,01) – w mleku krów ras JE (0,35 %) i SM (0,33 %), a najniższy – PHF HO (0,23 %). Największą (p ≤ 0,01) zawartość cholesterolu stwierdzono w mleku krów rasy PHF RW (25,39 mg/100 ml), najmniejszą zaś w mleku krów rasy JE (15,71 mg/100 ml). Faza laktacji, w tym systemie użytkowania (intensywnym) nie miała istotnego wpływu na udział kwasów tłuszczowych i zawartość cholesterolu w mleku. Oceniając równoczesny wpływ rasy i fazy laktacji stwierdzono istotne interakcje (p ≤ 0,01) w przypadku wydajności dziennej, zawartości tłuszczu i suchej masy, a przy p ≤ 0,05 – zawartości białka i laktozy.
There were analyzed the basic chemical composition, proportion of fatty acids, and cholesterol content in milk samples obtained from four breeds of cows, i.e. Polish Holstein-Friesian – Black and White variety – PHF HO (269 samples) and Red and White variety – PHF RW (302), Simmental – SM (240), and Jersey – JE (335). It was proved that in the intensive husbandry technology, the PHF HO cows had the highest daily milk yield (25.8 kg per day on average). The SM cows (representing a combined type of use) obtained a slightly lower milk yield (23.2 kg) together with a very advantageous protein to fat ratio (0.86). Milk from the SM cows had significantly the highest (p ≤ 0.05) content of short- and medium chain saturated fatty acids (SFAsmc), while milk from PHF HO and JE cows was characterized by a significantly (p≤0.01) higher proportion of long-chain saturated fatty acids (SFAlc). The content of CLA in milk from all the cow breeds analysed was rather low with significantly the highest percent level in milk from JE cows (0.35 %, at p ≤ 0.01) and SM cows (0.33 %, at p ≤ 0.01), and the lowest in milk from the PHF HO cows (0.23 %). The highest content of cholesterol (25.39 mg/100 ml) was reported in milk from the PH FEW cows, and the lowest in milk from the Jersey cows (15.71 mg/100 ml). The stage of lactation in that (intensive) livestock farming had no significant effect on the proportion of fatty acids and cholesterol content in milk. While comparing the simultaneous effect of breed and stage of lactation, significant interactions were found (p ≤ 0.01) among the daily milk yield, percent level of fat, and dry matter (p ≤ 0.01), and among the protein and lactose contents (p ≤ 0.05).
Źródło:: Żywność Nauka Technologia Jakość; 2014, 21, 4
1425-6959
Pojawia się w:: Żywność Nauka Technologia Jakość
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Wpływ krzyżowania towarowego świń rasy złotnickiej pstrej ze świniami rasy duroc i wbp na jakość wybranych przetworów mięsnych
Effect of crossing Zlotnicka spotted pigs with Duroc and Polish Large White breeds on quality of selected meat products
Autorzy:: Janiszewski, P.
Grzeskowiak, E.
Szulc, K.
Borzuta, K.
Lisiak, D.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/825712.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
Tematy:: trzoda chlewna
rasy zwierzat
swinia zlotnicka pstra
swinia duroc
swinia wielka biala polska
przetwory miesne
jakosc
poledwica wedzona
szynki gotowane
Opis:: Badano polędwice wędzone i szynki gotowane, wyprodukowane z mięsa świń rasy złotnickiej pstrej i ich mieszańców z rasą duroc i wbp. W wyrobach oznaczono zawartość wody, tłuszczu, białka i NaCl, zmierzono barwę ( L* a* b*), siłę cięcia, pH oraz poddano je ocenie sensorycznej w skali 1 ÷ 5 pkt. Krzyżowanie świń złotnickiej pstrej z rasami duroc i wbp, w przypadku mieszańców zawierających po 50 % genów obu ras, przyczyniło się do wzrostu mięsności tusz, odpowiednio: o około 1 i 4 punkty procentowe (p.p.) oraz do zmniejszenia grubości słoniny o około 0,5 cm. We wszystkich grupach genetycznych badanych świń uzyskano mięso bardzo dobrej jakości, niewykazujące odchyleń jakościowych. Jakość wyrobów mięsnych sporządzonych z mięsa badanych grup tuczników nie różniła się istotnie pod względem większości cech fizykochemicznych, a także sensorycznych. Wyróżniki sensoryczne zarówno szynki, jak i polędwicy zostały wysoko ocenione (średnio powyżej 4,5 pkt). Średnie oceny nie różniły się statystycznie istotnie (p ≤ 0,05) pomiędzy grupami genetycznymi świń. Stwierdzono, że badane wyroby różniły się pod względem składu chemicznego. Polędwice wędzone surowe zawierały średnio 1,89 % tłuszczu w grupie mieszańców zp x wbp, natomiast w pozostałych grupach – o 1,5 p.p. więcej. Szynka gotowana, wyprodukowana z mięsa tuczników czystorasowych, zawierała o 0,6 p.p. tłuszczu mniej w porównaniu z pozostałymi badanymi grupami. Krzyżowanie rasy złotnickiej pstrej z rasami wbp i duroc przyczynia się do poprawy wartości rzeźnej tuczników i nie powoduje obniżenia jakości przetworów uzyskanych z ich mięsa.
The quality was studied of raw smoked loin and cooked ham made from the pig meat of Zlotnicka Spotted breed and their hybrids with the Duroc and Polish Large White breeds. The following traits were determined in the meat products: moisture, fat and protein content, colour (L*a*b*), shear force, pH, and NaCl content; also they were assessed using a 1 to 5 points scale. In the case of the crossbreds, each having 50 % of genes of both breeds, the crossing of Zlotnicka Spotted pigs with the Duroc and Polish Large White breeds contributed to the fact that the meatiness of carcasses developed by ca. 1 and 4 pp, respectively, and the thickness of fat by ca. 0.5 cm. In all the genetic groups of the pigs studied, the meat produced showed a very good quality and exhibited no quality deviations. Referring to the majority of physical-chemical and sensory traits, no significant differences were reported among the qualities of meat products made from the meat derived from all the genetic groups studied. The sensory traits of both the ham and the loin were highly rated (over 4.5 pts on average). The mean rates did not differ statistically significantly (p ≤ 0,05) among the genetic groups of pigs. It was found that the products analyzed differed in their chemical composition. The smoked loins derived from the group of ZS x PLW hybrids had 1.89 % of fat on average and those from all other groups: about 1.5 pp more. The cooked ham made from meat of the purebred porkers had 0.6 pp less fat compared to other groups analyzed. The crossing of the Zlotnicka Spotted pigs with the Duroc and PLW breeds contributes to the improvement of the slaughter value of porkers and does not cause the quality of the meat products made thereof to decrease.
Źródło:: Żywność Nauka Technologia Jakość; 2015, 22, 5
1425-6959
Pojawia się w:: Żywność Nauka Technologia Jakość
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Analiza wartosci tucznej i rzeznej mieszancow trzody chlewnej: pbz x duroc, pbz x Hampshire i pbz x Pietrain
Autorzy:: Zin, M
Rudy, M.
Znamirowska, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/827948.pdf
Data publikacji:: 2000
Wydawca:: Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
Tematy:: swinia Pietrain
knury
wartosc rzezna
rasy zwierzat
krzyzowanie towarowe
swinia polska biala zwisloucha
swinia duroc
tusze wieprzowe
mieszance
trzoda chlewna
otluszczenie
krzyzowanie
rasy miesne
tucz
wartosc tuczna
swinia Hampshire
Pietrain breed
boar
slaughter value
animal breed
crossing
Polish Landrace breed
Duroc breed
boar carcass
hybrid
pig
degreasing
meat breed
fattening
Hampshire breed
Opis:: Celem pracy było zbadanie wartości tucznej i rzeźnej potomstwa uzyskanego z krzyżowania towarowego ras: polska biała zwisłoucha (jako materiału matecznego) z knurami ras mięsnych (duroc, hampshire, pietrain). Obecne pogłowie wymienionych ras, a szczególnie polskiej białej zwisłouchej, różni się genetycznie od sztuk hodowanych kilkanaście lat temu w wyniku prowadzonych prac hodowlano-genetycznych. Stwierdzono, że najniższą wartością tuczną charakteryzowały się mieszańce ♀pbz x ♂pietrain, u których średnie dobowe przyrosty w okresie tuczu (614,65 g) były mniejsze o 8,43% od średnich dobowych przyrostów w okresie tuczu (671,23 g) uzyskanych przez mieszańce ♀pbz x ♂duroc. Najmniejszym otłuszczeniem tusz charakteryzowały się mieszańce ♀pbz x ♂pietrain (masa sadła - 1,31 kg, średnia grubość słoniny - 3,06 cm), a największym z grupy ♀pbz x ♂hampshire (masa sadła - 1,75 kg, średnia grubość słoniny - 3,10 cm). Ponadto u mieszańców ♀pbz x ♂pietra in stwierdzono największe umięśnienie tuszy (zawartość mięsa w polędwicy 71,64%, udział mięsa w szynce 72,75%), natomiast tuczniki ♀pbz x ♂hampshire miały najmniejsze umięśnienie (zawartość mięsa w polędwicy 65,63%, udział mięsa w szynce 68,43%).
The aim of this paper was to examine the fattening and slaughter values of offspring obtained from production directed hybridisation of breeds between the white polish droopy ears (being the maternal material) with meat-breed boars (duroc, hampshire, pietrain). Currently existing stock of the above mentioned breeds, especially the white polish droopy ears, differ genetically from those bred some years ago as a result of breeding and genetic experiments. It was observed, that the lowest fattening value was shown by breeds of ♀pbz x ♂pietrain, whose average daily weight increases during the fattening period (614,65 g) was about 8,43% less than the daily average increases during the period of fattening (671,23 g) obtained by breeds of ♀pbz x ♂duroc. The least fat depositions were characteristics of ♀pbz x ♂pietrain breeds (mass of fat - 1,31 kg, average thickness of pork fat from 5 measurements - 3,06 cm), while the greatest was from ♀pbz x ♂hampshire groups (mass of fat - 1,75 kg, average thickness of pork fat from 5 measurements - 3,10 cm). In addition, the highest flesh/meat tissues were confirmed with ♀pbz x ♂pietrain hybrids (content of meat in sirloin was 71,64%, percentage meat content of ham 72,75%). Porkers of ♀pbz x ♂hampshire on the other hand showed the least flesh/meat tissues (content of meat in sirloin - 65,63%, percentage meat content of ham – 68,43%).
Źródło:: Żywność Nauka Technologia Jakość; 2000, 07, 3; 121-133
1425-6959
Pojawia się w:: Żywność Nauka Technologia Jakość
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Ocena zawartości wybranych składników chemicznych w jajach kurzych w zależności od cyklu ich produkcji
Assessment of content of selected chemical components in hen eggs depending on their production cycle
Autorzy:: Calik, J.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/826682.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
Tematy:: jaja kurze
jakosc
bialko jaja
zoltko jaja
produkcja jaj
cykl produkcyjny
sklad chemiczny
rasy zwierzat
kury niesne zob.kury nioski
kury nioski
Opis:: Celem pracy była ocena zawartości wybranych składników chemicznych w jajach pochodzących od czterech ras kur nieśnych objętych programem ochrony zasobów genetycznych, w zależności od cyklu ich nieśności. Materiał do badań stanowiły jaja pobrane od Zielononóżki kuropatwianej (Z-11), Żółtonóżki kuropatwianej (Ż-33), Sussex (S-66), Leghorn (G-99) oraz zestawu towarowego o handlowej nazwie Hy-Line Brown. Nioski utrzymywane były w fermie Zakładu Doświadczalnego Instytutu Zootechniki – PIB w Chorzelowie k. Mielca. Analizy chemiczne jaj wykonano w 33. i 83. tygodniu życia kur. W 33. tygodniu życia kur największą zawartością białka ogółem oraz związków mineralnych w postaci popiołu surowego wyróżniały się białka jaj kur Hy-line Brown, natomiast w 83. tygodniu – pochodzące od kur: S-66, G-99 i Hy-Line Brown, przy równocześnie największej w nich zawartości suchej masy i popiołu surowego. Największą zawartość białka ogółem, zwłaszcza w drugim cyklu produkcji, oznaczono w żółtkach kur ras zachowawczych Z-11 i Ż-33. Istotnie mniejszą zawartość białka ogółem w 33. i 83. tygodniu stwierdzono w żółtkach jaj pochodzących od kur G-99 i Hy-Line Brown. W żółtkach jaj kur S-66 stwierdzono największą zawartość tłuszczu, przy tendencji do jego zwiększania wraz z wiekiem kur. Zawartość cholesterolu całkowitego w żółtkach w 33. i 83. tygodniu życia kur wahała się w zakresach odpowiednio: 13,90 ÷ 14,78 i 14,29 ÷ 15,48 mg/g żółtka, przy czym kury Z-11, w porównaniu z pozostałymi badanymi rasami, znosiły jaja o najmniejszym udziale tego składnika. Zaobserwowana w drugim cyklu produkcji duża zawartość składników odżywczych wskazuje na zasadność użytkowania wszystkich ocenianych ras kur przez co najmniej półtora roku.
The objective of the research study was to assess the content of some chemical components in hen eggs from four laying hen breeds covered by the genetic resources conservation programme, depending on the egg production cycle. The research material consisted of eggs from: Greenleg Partridge (Z-11), Yellowleg Partridge (Ż-33), Sussex (S-66), Leghorn (G-99) as well as from Hy-Line Brown commercial laying hens. The laying hens were kept on a farm at the Experimental Station, National Research Institute of Animal Production in Chorzelów near Mielec. The chemical analyses of eggs were performed in the 33rd and 83rd week of the age of hens. The highest content of total protein and mineral compounds in the form of crude ash was found in the eggs laid by the Hy-line Brown hens in their 33rd week of age and in the eggs laid by the S-66, G-99, and Hy-Line Brown hens in their 83rd week of age; the latter also had the highest level of dry matter and the highest level of crude ash. The highest content of total protein was determined in the yolks in the eggs produced by the Z-11 and Ż-33 hens of the conservation breeds, especially in the second year of production. A significantly lower content of protein was reported in the yolks in the eggs laid by the G-99 and Hy-Line Brown hens in their 33rd and 83rd week of age. The yolks in the eggs laid by the S-66 laying hens had the highest concentration of fat, which tended to increase along with the age of the hens. The level of cholesterol ranged from 13.90 to 14.78 mg/g of yolk in the 33rd week of age and from 14.29 to 15.48 mg/g of yolk in the 83rd week of age, whereas the Z-11 hens produced eggs with the lowest percent level of cholesterol compared to all other hen breeds. A high content of nutrients assayed in the second production cycle proves that it is reasonable to utilize all the hen breeds studied during a period of at least one year and a half.
Źródło:: Żywność Nauka Technologia Jakość; 2016, 23, 3
1425-6959
Pojawia się w:: Żywność Nauka Technologia Jakość
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Analiza ilosci i wlasciwosci fizykochemicznych miesa mieszancow trzody chlewnej: pbz x duroc, pbz x Hampshire i pbz x Pietrain
Autorzy:: Rudy, M
Zin, M.
Glodek, E.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/828287.pdf
Data publikacji:: 2000
Wydawca:: Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
Tematy:: swinia Pietrain
knury
genotyp
ocena jakosci
wartosc rzezna
rasy zwierzat
krzyzowanie towarowe
mieso wieprzowe
wlasciwosci fizykochemiczne
swinia polska biala zwisloucha
swinia duroc
tusze wieprzowe
mieszance
parametry technologiczne
miesnosc
trzoda chlewna
krzyzowanie
otluszczenie
rasy miesne
tucz
wartosc tuczna
swinia Hampshire
Pietrain breed
boar
genotype
quality evaluation
slaughter value
animal breed
crossing
pork
physicochemical property
Polish Landrace breed
Duroc breed
boar carcass
hybrid
technological parameter
meatiness
pig
fattening
degreasing
meat breed
Hampshire breed
Opis:: Celem niniejszej pracy było określenie wpływu genotypu na ilość i jakość mięsa, uzyskanego od tuczników pochodzących z krzyżowania loch rasy pbz z knurami mięsnymi: duroc, hampshire i pietrain. Badania takie uaktualnią również stan wiedzy na temat jakości surowca wieprzowego pozyskiwanego obecnie w zakładach mięsnych, a także pozwolą ocenić w jakim stopniu materiał rodzicielski przekazuje swojemu potomstwu pozytywne geny, dotyczące właściwości fizykochemicznych mięsa. Stwierdzono, że najwyższą mięsność uzyskały tuczniki ♀pbz x ♂pietrain (51,88%), a najniższą ♀pbz x ♂hampshire (49,15%). Najlepszymi możliwościami przetwórczymi pod względem wycieku termicznego i wodochłonności, charakteryzowało się mięso tuczników ♀pbz x ♂pietrain - ilość wody wolnej 21,75%, wyciek termiczny 25,85%, a nieco gorsze parametry technologiczne posiadały mieszańce ♀pbz x ♂hampshire - odpowiednio 23,39% i 27,17%. Najwięcej tusz z mięsem normalnym (mięso bez odchyleń jakościowych) posiadały zwierzęta ♀pbz x ♂duroc (78,95%), natomiast najmniej mięsa normalnego stwierdzono w tuszach uzyskanych od mieszańców ♀pbz x ♂hampshire (66,66%).
The aim of this paper was to ascertain the influence of genotype on the quantity and quality of meat obtained from porkers originating from the hybridisation of sows of pbz breed with meat-boars: duroc, hampshire and pietrain. Such researches also help to update our knowledge on the issue of the quality of pig's raw material obtained in meat - processing plants, and also allows us to ascertain to what degree parental material transfers favourable genes relating to the physicochemical properties of meat to its offspring. It was confirmed, that the highest meat quality was achieved by porkers of ♀pbz x ♂pietrain (51,88%), while the lowest was by porkers of ♀pbz x ♂hampshire (49,15%). The best processing possibilities with respect to thermal outflow and water absorbing capacity, was shown by meat of porkers from ♀pbz x ♂pietrain - quantity of free water 21,75%, thermal outflow 25,85%, while not so good technological parameters were shown by hybrids of ♀pbz x ♂hampshire - 23,39% and 27,17% respectively. Carcasses of animals from ♀pbz x ♂duroc had more of standard meat - 78,95% (meat with no quality deviations) while the least was found in carcasses’ hybrids of ♀pbz x ♂hampshire (66,66%).
Źródło:: Żywność Nauka Technologia Jakość; 2000, 07, 3; 134-144
1425-6959
Pojawia się w:: Żywność Nauka Technologia Jakość
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "rasy" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język