- Tytuł:
-
Jeden rosyjski realonim czasownikowy w konfrontacji przekładowej
One Russian verbal realogism in translational confrontation
Одна русская глагольная реалия в переводческой конфронтации - Autorzy:
- Lewicki, Roman Zbigniew
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/1181235.pdf
- Data publikacji:
- 2021-01-02
- Wydawca:
- Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
- Tematy:
-
перевод, реалии, переводческие приемы, религиозная лексика
przekład, nazwy realiów, techniki translatorskie, leksyka religijna
translation, realogism, techniques of translation, religious vocabulary - Opis:
-
Artykuł reprezentuje przekładoznawstwo zorientowane kulturowo, śledzące konfrontację odbiorcy z obcym dla niego kontekstem kulturowym, co wpisuje się w tendencję współczesnych badań humanistycznych kierowania uwagi na kulturowe, obyczajowe zróżnicowanie społeczeństw. Analizie podlega czasownik rosyjski говеть, należący do grupy nazw realiów, a odnoszący się do sfery prawosławnej obyczajowości religijnej, w aspekcie jego przekazu w przekładach. Jako materiał służy 11 utworów literatury rosyjskiej XIX i XX wieku, z których wybrano konteksty zawierające badany leksem na podstawie danych Narodowego Korpusu Języka Rosyjskiego oraz ich przekłady na język polski. Wskazano na nierównomierność stopnia przekazu poszczególnych elementów struktury semantycznej, różnorodność technik przekazu i zastosowanie zmian składniowych jako sposobu umożliwiającego uniknięcie poszukiwania ekwiwalentu dla leksemu rosyjskiego. Stwierdzono, że przekłady polskie wykazują tendencję do adaptacji kulturowej i nie akcentują odmienności prawosławnej obyczajowości religijnej.
Статья принадлежит к тому руслу современного переводоведения, которое подчеркивает культурный аспект перевода, конфронтацию получателя перевода с чуждым культурным контекстом, что соответствует тенденции повышенного внимания к культурным различиям в актуальных гуманитарных исследованиях. Анализу подвергается один русский глагол, относящийся к сфере православной культуры – говеть, который из-за этого можно отнести к названиям реалий. Рассматривается его передача в переводах на польский язык. Материалом служит 11 произведений русской литературы XIX и ХХ вв., из которых были извлечены контексты с данной лексемой на основе данных НКРЯ, и их переводы на польский язык. Обнаружена неравномерность степени передачи отдельных составляющих семантической структуры исследуемого глагола. Указано разнообразие техник перевода, в частности, применение синтаксических преобразований как приема, позволяющего избежать поисков эквивалента для русской лексемы. Установлено, что польские переводы тяготеют к культурной адаптации и не подчеркивают своеобразия русских православных обычаев.
The paper is situated within the stream of culture-oriented translation studies, which intend to track confrontation between the addressee and the cultural context alien to him/her. It is within the line of contemporary humanities research, which aims at focusing on cultural and behavioural differentiation of societies. The subject of the current analysis is the Russian verb govet‘ (говеть), which belongs to the group of realogisms – names of specific elements of foreign reality, in particular, referring to the sphere of Orthodox religious rituals as transferred in translations. The corpus for analysis comprises 11 literary works from the 19th and 20th century, which were used to extract contexts containing the analyzed lexeme based on the Russian National Corpus together with its renderings into Polish. The analysis demonstrates different degree of transfer of particular elements of semantic structure, a diversity of techniques of translation used in the process as well as the implementation of syntactic changes as a vehicle for avoiding searching for an equivalent for the Russian lexeme. The conclusion of the study is that Polish translations have a tendency for cultural adaptation and fail to underline the distinctive nature of the Orthodox religious tradition. - Źródło:
-
Przegląd Rusycystyczny; 2021, 2 (174); 26-38
0137-298X - Pojawia się w:
- Przegląd Rusycystyczny
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł