- Tytuł:
-
Glaciomarginal deposition in the Otmuchów Depression, SW Poland, and its palaeogeographical implications
Sedymentacja glacimarginalna na obszarze obniżenia otmuchowskiego (SW Polska) i wynikające z niej implikacje paleogeograficzne - Autorzy:
-
Salamon, T.
Badura, J.
Przybylski, B. - Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/191680.pdf
- Data publikacji:
- 2007
- Wydawca:
- Polskie Towarzystwo Geologiczne
- Tematy:
-
glaciomarginal zone
sedimentology
Pleistocene
Otmuchów Depression
SW Poland - Opis:
-
This paper focuses on the problem of depositional environments and the development of glaciomarginal zone in the Otmuchów Depression, SW Poland, during the Odranian (Drenthe) glaciation. The research was conducted at the Wójcice site, which is situated on the southern border of a hill train, the so-called Otmuchów- Nysa Hills, rising on the northern side of the Nysa Kłodzka River valley. The sediments under study were deposited in the distal zone of glaciomarginal fans prograding into a bay of a large lake formed in the dammed valley of the Nysa Kłodzka River. Sedimentation was characterised by frequent oscillations of water level in the lake, which caused fan dissection and lateral migration of depositional subenvironments. These phenomena are recorded by abundant erosion surfaces and vertical succession of alternating lithofacies associations of the deposits, which are typical of different parts of the distal fans. Sedimentological analysis has also enabled palaeogeographical reconstruction of the glaciomarginal zone. It is found that the ice-sheet lobe advanced into the Nysa Kłodzka River valley from the NE.
Rozwój strefy glacimarginalnej na obszarze przedgórskiego odcinka doliny Nysy Kłodzkiej, zajmującego Obniżenie Otmuchowskie (Fig. 1), od dziesięcioleci stanowi przedmiot dyskusji. We wszystkich dotychczasowych rozważaniach geomorfologiczno- geologicznych i paleogeograficznych najwięcej uwagi poświęcano wyraźnie zaznaczonym w rzeźbie Wzgórzom Otmuchowsko- Nyskim (Figs. 1, 2). W pracy analizie poddano osady deponowane na południowym obrzeżeniu wzgórz. Badania prowadzono w stanowisku Wójcice, kilka kilometrów na zachód od Nysy. Szczegółowa analiza sedymentologiczna osadów umożliwi liwiła rekonstrukcję środowisk sedymentacji w rejonie SE obrzeżenia Wzgórz Otmuchowsko-Nyskich oraz wnioskowanie na temat paleogeografii strefy glacimarginalnej na obszarze Obniżenia Otmuchowskiego. W odsłonięciu Wójcice wyróżniono dwa kompleksy osadów. Kompleks 1, o miąższości ok. 10–12 m, zbudowany jest głównie z piasków drobnoziarnistych. W jego obrębie wyróżniono kilka tabularnych zespołów litofacji o nieznacznie odmiennym wykształceniu: Sh, (Sl); Sh (Sl, Sp); Sh, (Sl, Sm); Sh, Src; Src, SFw, (Sr) (Figs. 3, 4). W środkowej części kompleksu obserwowano również bardziej gruboziarnisty zespół SGm, Sm (Fig. 3). Cechą charakterystyczną kompleksu 1 jest obecność powierzchni erozyjnych oraz naprzemianległe występowanie zespołów litofacji o nieznacznie różnym poziomie energetycznym. Kompleks 2 obejmuje osady o miąższości ok. 4 m i charakteryzuje się grubszym uziarnieniem (Figs. 3, 5). W dolnej części przeważają średnio i gruboziarniste piaski lub piaski żwirowe (litofacje Sh, St, SGt). Wyżej obserwowano drobnoziarniste żwiry i żwiry piaszczyste (GSp, Gm) (Fig. 5a). W kompleksie 2 obserwowano ponadto niewielkie soczewy diamiktonu z materiałem skandynawskim (Fig. 5b). Pomiary azymutów upadu warstwowań przekątnych w obu kompleksach wykazały paleoprzepływy w kierunku NNW–NNE (Fig. 3). Analiza składu petrograficznego żwirów wykazała duży udział kwarcu, a także skał sudeckich oraz bardzo małą zawartooeć materiału północnego (Tab. 1). Osady kompleksu dolnego deponowane były w dystalnej strefie stożka progradującego do zbiornika wodnego. Depozycja odbywała się głównie z niskoenergetycznych zalewów warstwowych. Specyficzną cechą sedymentacji były częste wahania poziomu wody w zbiorniku powodujące rozcinanie stożków i oboczne przemieszczanie się stref depozycyjnych. Zapisem tego są nietypowe dla stożków zdominowanych zalewami warstwowymi powierzchnie erozyjne oraz powtarzające się w sukcesji pionowej zespoły litofacji osadów właoeciwych dla różnych części dystalnych stref stożków. Górny kompleks osadów związany był ze znacznie wyżej energetycznymi przepływami. Osady te były deponowane bliżej czoła lądolodu, co wraz z mułkami podścielającymi całą serię osadów piaszczystych wskazuje na transgresywny charakter całej sukcesji. Strefa marginalna lądolodu na obszarze Obniżenia Otmuchowskiego kształtowała się w inny sposób niż przyjmowano do tej pory (Fig. 6). W północnej jej części lądolód stacjonował w rejonie Wzgórz Otmuchowsko-Nyskich, natomiast w dolinę Nysy Kłodzkiej wsunął się z kierunku NE od strony doliny Odry w postaci niewielkiego lobu okalającego wschodnią część Wzgórz Otmuchowsko-Nyskich od południa. U czoła lądolodu w podpartej dolinie powstało rozległe zastoisko. U północnej krawędzi lobu osady były deponowane w postaci glacimarginalnych stożków progradujących do wąskiej zatoki zastoiska, która przypuszczalnie przez pewien okres była odizolowana od głównego zbiornika. - Źródło:
-
Annales Societatis Geologorum Poloniae; 2007, 77, No 2; 207-216
0208-9068 - Pojawia się w:
- Annales Societatis Geologorum Poloniae
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł