Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "turystyka wiejska" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-9 z 9
Tytuł:
Funkcja wypoczynkowa na wsi - próba systematyki, nowe zadania obszarów wiejskich
Holiday function in the country - attempt of systematics, new objectives of rural areas
Autorzy:
Oleszek, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/60543.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
obszary wiejskie
wies
funkcje wypoczynkowe
turystyka
agroturystyka
turystyka wiejska
Opis:
Postać wsi nie może być zmienną objaśnianą tylko i wyłącznie poziomu i jakości rolnictwa. Muszą nastąpić przeobrażenia. Rolnictwo polskie, które jest bardzo skomplikowane i regionalnie zróżnicowane, winno być tylko jedną ze stymulant wizerunku wsi. Aby zrealizować wyzwanie winno się rozwinąć i zintensyfikować funkcję wypoczynkową. Uważa się, że rozwiązaniem jest propozycja Wolbera [2011], gdzie paletę ofert interpretuje się jako system, a tworzącymi są następujące podsystemy: a) pobyt, b) gastronomia. c) kultura, wolny czas i d) eventy. System zawarty jest w trzech, wzajemnie uzupełniających się ujęciach. Pierwsze z nich to turystyka na obszarach wiejskich, gdzie zależność formuł z obszarem wiejskim jest luźny i wynika tylko i wyłącznie z lokalizacji obiektu; drugie - turystyka wiejska, której formy są ściśle związane z wiejską kulturą regionalną oraz trzecie - agroturystyka, czyli pobyt, wyżywienie, spędzenie czasu wolnego w gospodarstwie rolnym. Układ nie uwzględnia wypoczynku indywidualnego realizowanego w do-mach letniskowych i weekendowych na wsi. Analiza wskazuje, że wynajem obiektu, to układ I-szy czyli turystyka na obszarach wiejskich Korzystanie przez właściciela, to albo ujęcie I-sze albo II-gie. Kwalifikacja szczegółowa jest wynikiem funkcji stopnia identyfikacji turysty z środowiskiem wiejskim oraz poziomem aprobaty formy wypoczynku przez społeczeństwo lokalne.
The form of the village cannot be an exogenous variable only of a level and the quality of the farming. Transformations must take place. The polish farming which is very complex and in the regions diversified should be only one of many stimulants of the image of the village. In order to fulfill the challenge the holiday function should develop and intensify. They think that a Wolber [2011] proposal is a solution where the palette of offers is being interpreted as the system and following subsystems are creating offer: a) stay, b) gastronomy, c) culture the free time and d) events. The system is struck up in three, presentations mutually complementing each other. First from them it is a tourism in rural areas, where the relation of formats with rural area is more free and results only from the location of the object; second - rural tourism, for which forms are closely associated with the rural regional culture and third - the farm tourism i.e. the stay, food, spending the leisure time in the agricultural farm. The arrangement doesn't include individual rest carried out in holiday and weekend houses in the country. Analysis is pointing, that lease of the object, this is 1st arrangement that is tourism on rural areas. Using by the owner, either 1st presentation or 2nd. The detailed classification is a result of the function of the degree of the identification of the tourist with the country environment and with the level of the approval of the form of rest through the local society
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2012, 2/III
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane aspekty turystyki zrównoważonej na wiejskich obszarach uzdrowiskowych
The chosen aspects of sustainable tourism on country health resort areas
Autorzy:
Hadzik, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/60442.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
obszary wiejskie
obszary uzdrowiskowe
uzdrowiska
rozwoj zrownowazony
turystyka zrownowazona
turystyka wiejska
Opis:
W artykule zaprezentowano problematykę turystyki zrównoważonej, która odpowiada koncepcji rozwoju zrównoważonego. Praca koncentruje się na teoretycznej analizie turystyki zrównoważonej traktowanej często jako narzędzie realizacji zrównoważonego rozwoju lub również jako narzędzie rozwoju samej turystyki. Artykuł jest próbą określenia podstawowych zasad turystyki zrównoważonej na tzw. wiejskich obszarach uzdrowiskowych. Praca pokazuje jakie rodzaje turystyki można uprawiać na analizowanych obszarach wiejskich, będąc równocześnie w zgodzie z koncepcją turystyki zrównoważonej. W artykule dokonano analizy piśmiennictwa krajowego i zagranicznego z zakresu koncepcji turystyki zrównoważonej, w tym na obszarach wiejskich oraz obserwację wybranych wskaźników rozwoju zrównoważonego wsi uzdrowiskowych. Koncepcja zrównoważonego rozwoju jest wyrazem krytycznej reakcji na zwiększającą się ingerencję w zasoby naturalne oraz społeczno-kulturowe, nie przecząc równocześnie możliwościom wzrostu gospodarczego. Koncepcje wykorzystania zasad zrównoważonego rozwoju w działalności turystycznej w literaturze światowej zaczęły być widoczne na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX w. Istotnym dla rozwoju koncepcji turystyki zrównoważonej okazał się dokument Agenda 21 dla Podroży i Gospodarki Turystycznej. Praktyczne wykorzystanie koncepcji zrównoważonego rozwoju w gospodarce wiejskich obszarów wymaga opracowania wskaźników i indeksów charakteryzujących ten rozwój. Wskaźniki dzielą się na: wskaźniki presji (zagrożenia, stresu) środowiskowej, wskaźniki stanu (jakości) środowiska oraz wskaźniki działań zapobiegawczych. Ponadto, uwzględniając specyfikę miejscowości uzdrowiskowych w koncepcji turystyki uzdrowiskowej na analizowanych obszarach, ważnym są wskaźniki uzdrowiskowo-turystyczne, które opisują: zagospodarowanie uzdrowiskowo- turystyczne, ruch turystyczno-uzdrowiskowy, walory turystyczno-lecznicze, czy dostępność komunikacyjną. Ekonomiczne znaczenie turystyki polega na jej wpływie na różne działy gospodarki. Turystyka dla rolnictwa może dostarczyć wiele korzyści. Jednym z ważniejszych oddziaływań jest zahamowanie odpływu ludności z terenów wiejskich.
In article was presented problems of sustainable tourism, which it answers the conception of sustainable development. The work focuses on theoretical analysis of sustainable tourism, which it is often treated as tool realization of sustainable development, or also as tool development of same tourism. The article is an attempt to state the basic rules of the sustainable tourism on the so-called rural health resort areas. The work shows what kind of tourism can be developed on the analised rural areas, at the same time being in harmony with the concept of the sustainable tourism. In the article, it has been done: the analysis of the national and foreign literature from the domain of the concept of the sustainable tourism, including rural areas, and the observation of the chosen indicators of the sustainable development of health resorts villages. The concept of the sustainable development arose in the 1970s and it was an expression of the critical reaction to the growing interference in natural and social and cultural resources. The concept of the sustainable development is not opposite to the possibilities of economic growth, on condition that the pace of the reproduction of the environmental resources is not slower than the pace of the usage of these resources. The theoretical basis of the usage of the rules of the sustainable development in the world literature started to be seen at the turn of the 1980s and 1990s. The document „Agenda 21 for Travelling and Tourism Economy” turned out to be fundamental for the development of the concept of the sustainable tourism. The practical use of the concept of the sustainable development in the rural areas economy needs devising indicators and indexes characterizing this development. The indicators are divided into: indicators of environmental pressure (danger, stress), indicators of condition (quality) of the environment and indicators of preventive activities. The economic significance of the tourism lies in its positive influence on the different departments of the economy, including agriculture. One of the more important impacts is stopping the migration of people from the rural areas.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2008, 02
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uzdrowisko a obszar wiejski - komplementarność czy separacja?
Health resort but the rural area – complementarity or separation
Autorzy:
Oleszek, J.
Kaczmarek, I.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/59636.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
uzdrowiska
Ladek Zdroj
gmina Ladek-Zdroj
obszary wiejskie
turystyka
turystyka wiejska
turystyka uzdrowiskowa
produkty turystyczne
Opis:
Istniejące walory uzdrowiska Lądek Zdrój oraz obszarów wiejskich, to ogromny kapitał dla rozwoju różnych kierunków turystyki. Aktualny system funkcjonowania, gdzie priorytetem jest turystyka medyczna, musi zmienić swoje znaczenie. Charakter potencjału oraz przewidywane trendy troski o zdrowie, wskazują, że determinującą rozwój winna być turystyka wypoczynkowa. Swym zakresem obejmuje turystykę wiejską i turystykę uzdrowiskową, gdzie konsumentem jest zarówno osoba chociażby tylko przebywająca w uzdrowisku, jak i też korzystająca z infrastruktury uzdrowiskowej i to niezależnie czy w celu regeneracji zdrowia; czy też w celach leczniczo - rehabilitacyjnych. Produktem turystycznym winna być tożsamość miejsca. Można, więc tak zainteresować klienta walorami, że jest on nie tylko zachęcony do przyjazdu, ale podejmuje decyzję o przybyciu.
Existing advantages of health resort Ladek Zdroj is huge capital for development of new branches of tourism. Current functioning of system, where the priority has medical tourism, must change its meaning. The type of potential and forecasted trends of healthcare shows that recreational tourism should be main factor determining progress. Its scope covers both agricultural tourism and health resort tourism, where consumer is both person only residing in health resort and person utilizing its infrastructure (no matter whether for health regeneration or physical rehabilitation. The touristic product should be place identity. The customer should be interested by advantages so that he/she is not only encouraged to arrival but also decides to do it.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2011, 01
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ działalności turystycznej na zrównoważony rozwój obszarów wiejskich województwa warmińsko-mazurskiego
Impact of tourism on the sustainable development of rural areas Warmia and Mazury voivodship
Autorzy:
Batyk, I.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/62116.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
obszary wiejskie
woj.warminsko-mazurskie
rozwoj obszarow wiejskich
rozwoj zrownowazony
turystyka
gospodarstwa agroturystyczne
turystyka wiejska
Opis:
Zróżnicowanie sposobu użytkowania obszarów wiejskich w województwie warmińsko-mazurskim ma wpływ na odmienny poziom zagospodarowania infrastrukturalnego poszczególnych jego części. Odmienność ta bezpośrednio oddziaływuje na jakość warunków życia mieszkańców oraz możliwości prowadzenia działalności turystycznej. Przyczyn zróżnicowanego poziomu zagospodarowania infrastrukturalnego jest wiele np. położenie względem większych miast, granicy państwa oraz promocja produktów turystycznych. Celem opracowania jest prezentacja wyników badań dotyczących wpływu działalności turystycznej na zrównoważony rozwój obszarów wiejskich. Zaprezentowano również zagrożenia związane z prowadzeniem działalności turystycznej na obszarach wiejskich oraz cechy turystyki zrównoważonej.
Diversification of rural areas usage in the Warmia and Mazury has an impact on different levels of infrastructural development in its individual parts. This difference is a directly affects the quality of living conditions and opportunities for tourism activities. The causes of varying levels of infrastructural development are: the location is a lot of the bigger cities, state border, the promotion of tourist products and tourist development in rural areas. The aim of this paper is to present the results of studies on the effects of tourism activities on sustainable rural development and promotion of ecological habits among rural residents. The paper describes the risks associated with tourism activity in rural areas and features of sustainable tourism.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2011, 01
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Potencjał krajobrazów kulturowych podstawą kreacji przestrzeni rekreacyjnej
Potential of cultural lanscapes in the creation of tourist and recreation areas
Autorzy:
Jaszczak, A.
Hernik, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/61044.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
krajobraz wiejski
krajobraz kulturowy
przestrzen rekreacyjna
przestrzen turystyczna
ksztaltowanie przestrzeni
turystyka wiejska
agroturystyka
Opis:
Obecnie coraz częściej spotykany jest pogląd o nowym podejściu do krajobrazów kulturowych. Z jednej strony stanowią one przedmiot ochrony w ujęciu historycznym, środowiskowym, z drugiej zaś warunkują rozwój lokalny i regionalny. Krajobrazy kulturowe decydują także o atrakcyjności turystycznej obszarów wiejskich. W pracy podano przykłady kształtowania przestrzeni turystycznej tych obszarów z kraju i za granicy, które są lub mogą stanowić istotny produkt turystyczny wspomagający rozwój lokalny i regionalny. Wskazano przy tym możliwości aranżacji przestrzeni rekreacyjnej obszarów wiejskich uwzględniając ich potencjał kulturowy, a także rozwój społeczno-gospodarczy. Przy kreacji przestrzeni rekreacyjnej duże znaczenie ma aktywizacja społeczna oraz możliwość współpracy wielu instytucji. Przestrzeń powinno się kształtować w oparciu o autentyzm miejsca, odniesienie do warunków środowiskowych, kulturowych i społecznych. Szczególna uwaga powinna być skierowana na te elementy krajobrazu kulturowego, których obecność wyrobiła w sposób trwały wizerunek krajobrazów kulturowych danego obszaru, regionu, kraju.
Current approaches to cultural landscapes are more and more often emphasising that these landscapes should be protected not only because they embrace objects of historical and environmental value, but also due to their potential for local and regional development. Cultural landscapes have influence on tourism attractiveness. The paper presents examples of cultural landscapes in Poland and abroad that have been shaped to become tourist products supporting local and regional development. It particularly demonstrates the way rural space could be developed to create tourist and recreation areas taking into consideration local cultural potential as well as possibilities of social and economic growth. What is particularly important in the development of tourist and recreation areas is active participation of local communities and possibilities of cooperation between many institutions. Space could be shaped based on local authenticity values and also in relation to environmental, cultural and social conditions. Particular attention should be drawn to those elements of cultural landscape, which are seen as the dominant factors shaping the perception of a particular landscape, region or country.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2012, 3/II
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ekoturystyka szansą zrównoważonego rozwoju terenów wiejskich
Ecotourism as a chance of sustainable development of rural areas
Autorzy:
Wos, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/61962.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
rozwoj obszarow wiejskich
rozwoj zrownowazony
ekoturystyka
agroturystyka
turystyka wiejska
oferty turystyczne
produkty turystyczne
aktywizacja wsi
Opis:
Zrównoważony rozwój to preferowany obecnie model gospodarki, w którym najważniejszym założeniem jest postęp społeczno-gospodarczy prowadzący do awansu cywilizacyjnego i ekonomicznego przy maksymalnym ograniczeniu niekorzystnego wpływu na środowisko naturalne. Obszarami, na których szczególnie istotne jest wprowadzanie i zachowanie zasad ekorozwoju są tereny wiejskie. Wzrastające koszty produkcji i brak stabilności cenowej produktów rolnych sprawiają, że wielu rolników rezygnuje z działalności rolnej poszukując dodatkowych źródeł dochodu poza rolnictwem. Alternatywą dla rolnictwa i dodatkowym źródłem dochodu może być turystyka. Rozwój turystyki wiejskiej pozwala na tworzenie nowych miejsc pracy bez konieczności emigracji zarobkowej i całkowitej rezygnacji z dotychczasowej działalności rolnej. Powiązanie działalności rolnej i turystycznej może stać się podstawą stworzenia atrakcyjnego produktu turystycznego. Polska wieś to doskonały teren dla turystyki zrównoważonej opierającej się na zasadach ekorozwoju, w której założenia doskonale wpisuje się agroi ekoturystyka. Komplementarność oferty agro i ekoturystycznej stwarza dodatkowe możliwości rozwoju terenów wiejskich stanowiąc podstawę do współpracy pomiędzy poszczególnymi gospodarstwami i tworzenia produktu turystycznego charakterystycznego dla danej miejscowości lub regionu.
Sustainable development is a preferred model of economy in which the most important assumption is social and economic development leading to civilization progress and economic development with maximum reduction of adverse impact on the natural environment. Regions where introduction and observation of ecodevelopment principles is particularly important are rural areas. Increasing costs of production and the lack of stable prices of agricultural products make many farmers abandon agricultural activity and search for additional sources of income outside of agriculture. Tourism can be an alternative for agriculture and an additional source of income. Development of agricultural tourism enables to create new jobs without emigration and complete abandonment of current agricultural activity. Linking agricultural and tourist agricultural may become the basis for an attractive tourist product. Polish country is perfect for sustainable tourism based on ecodevelopment principles of which are ideal for agrotourism and ecotourism. The complementary agrotourist and ecotourist offer provides additional opportunities for development of rural areas, forming the basis for cooperation between individual farms and create a tourist product typical for a given town or region.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2009, 05
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Diagnoza bazy agroturystycznej w województwie świętokrzyskim w aspekcie procesów integracyjnych
The diagnose of agrotourist base in the swietokrzyskie voivodship in aspects of integration processes
Autorzy:
Palka, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/59608.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
agroturystyka
turystyka wiejska
baza turystyczna
baza noclegowa
rozwoj obszarow wiejskich
uwarunkowania spoleczno-ekonomiczne
woj.swietokrzyskie
Opis:
W warunkach transformacji gospodarki rozpoczętej w latach dziewięćdziesiątych XX wieku w Polsce zaistniała poważna szansa dla rozwoju agroturystyki i turystyki wiejskiej, ponieważ zmiany systemu gospodarowania objęły również obszary wiejskie. Przemiany społeczno-ekonomiczne, które zachodzą w rolnictwie stwarzają zapotrzebowanie na alternatywne, uzupełniające źródła dochodu dla ludności zamieszkującej obszary wiejskie. Województwo świętokrzyskie ze względu na lokalizację obszarów chronionych oraz specyficzny charakter rolnictwa ma szczególne możliwości rozwoju turystyki na obszarach wiejskich. Znaczne walory turystyczne sprzyjają napływowi turystów. Istotny udział w przyroście bazy noclegowej w województwie świętokrzyskim w ostatnich latach mają gospodarstwa agroturystyczne. Celem ustalenia aktualnej liczby gospodarstw agroturystycznych w województwie świętokrzyskim wykorzystano różnorodne niepublikowane źródła informacji. Do określenia potencjału agroturystycznego w poszczególnych gminach posłużono się wyliczonymi wskaźnikami statystycznymi, jak np.: gęstość gospodarstw agroturystycznych na 100 km2, wskaźnik gęstości bazy noclegowej (Gb), wskaźnik intensywności ruchu turystycznego wg Charvata oraz wskaźnik funkcji turystycznej (Tf).
The most serious barrier in the development of extra-agricultural activity in rural areas is the poor level of the development of both technical and social infrastructure in the country. Increase in outlays on the development of technical infrastructure in the first half of the 1990s contributed in many regions of Poland to the development of comparatively new tourist service offered by individual farmers in their own farms, called agricultural tourism and rural tourism. The development of tourist services in rural areas in Poland, should be conformable with regional strategies of the development, because, as the example of the European Union countries shows, agricultural tourism and rural tourism not only stimulates the development of regional infrastructure, but at the same time it favours the preservation of old relics of rural architecture and development of economic initiatives in rural areas. Świętokrzyskie voivodship is one of the viovodships in which the rural areas are of great importance. These areas are inhabited by more than half of the population and the issues concerning them are among the most important questions. Very essential are demographic problems, of which especially the worsening of the age structure which is the consequence of the drop of the natural increase and the negative migration balance. The results of the Census showed that agriculture remains the main source of income only for a small part of them. There is also a distinctive division of the voivodship into the northern part with small agricultural holdings and southern in which the agriculture plays a much more important part. Despite the decrease in differences between urban and rural areas they are still visible. The rural areas are not as good as urban areas in the field of infrastructure and access to basic technical-sanitary installations remains insufficient. In the period of political transformation Polish agriculture was very neglected. Divided farms in connecting with low quality of soil conducts to serious difficulty in effective farming. This situation seriously determined state agriculture politic. Main items of state to head towards structural changes of country areas are first of all actions in conducting to increase of employment in poseagriculture sectors at agriculture areas, support of consolidate institutions of regional development Realization these items should be consistent with trend of EU structural politic. There is small percentage in general touristic movement 60-80 thousand in the Świętokrzyskie Province, but at farthest dynamic development of agrotouristic base, participation will grow on village resting. Refreshment in agrotouristic farms at weak in base dormitory in the Świętokrzyskie Province, it can in greatest degree than other ventures contribute to growth of revenue of rural population and effect moderating big jobs. Particular areas take a stand in saint cross province for rational refreshment on village, on nature, to clean conditions of natural environments ecologically.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2007, 1
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwarunkowania turystycznego kierunku rozwoju górskich obszarów wiejskich
Conditions of mountain areas in Poland development through tourism
Autorzy:
Chudy-Hyski, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/61990.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
Polska
tereny gorskie
obszary wiejskie
rozwoj regionalny
rozwoj lokalny
kierunki rozwoju
rozwoj wielofunkcyjny
turystyka
rynek turystyczny
turystyka wiejska
rozwoj turystyki
uwarunkowania wewnetrzne
scenariusze rozwoju
Opis:
Obszary górskie Polski stanowią specyficzne terytorium pod względem fizyczno-geograficznym, gospodarczym i społecznym. Posiadają one szczególne uwarunkowania przyrodnicze, ekonomiczne i kulturowe, z których wynikają zarówno ograniczenia, jak i szanse rozwoju tych obszarów. Z uwarunkowaniami przyrodniczymi wiążą się zwiększone koszty gospodarowania, głównie w rolnictwie, a także takich dziedzinach, jak budownictwo, czy komunikacja. Wiążą się z nimi także cechy stanowiące walory turystyczne, umożliwiające właśnie poprzez rozwój turystyki rekompensowanie przynajmniej części ograniczonych możliwości pozyskiwania dochodów przez ludność miejscową. Obszary górskie definiuje się jako obszary, gdzie produkcja rolna jest utrudniona ze względu na niekorzystne warunki klimatyczne i ukształtowanie terenu. Podstawowym kryterium wyodrębniania obszarów górskich stosowanym w Polsce jest wzniesienie nad poziom morza. Do obszarów górskich zaliczono więc gminy i obręby geodezyjne, w których ponad połowa powierzchni użytków rolnych znajduje się na wysokości powyżej 500 m n.p.m. Przestrzennie badaniami objęto górskie obszary wiejskie Polski, przy czym za najmniejszą jednostkę badawczą przyjęto obszar gminy. Obiektem badań są wszystkie gminy stanowiące w Polsce górskie obszary wiejskie o niekorzystnych warunkach gospodarowania (określane jako ONW górskie). Badaniami objęto łącznie 50 gmin (w czterech województwach: dolnośląskim, małopolskim, podkarpackim oraz śląskim), z których 43 to gminy wiejskie, natomiast 7 to gminy miejsko-wiejskie. Z uwagi na fakt, że przedmiot badań stanowią wyłącznie obszary wiejskie, analizą objęto gminy wiejskie w całości oraz części wiejskie gmin miejsko-wiejskich. Gminy te wybrano na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na wspieranie działalności rolniczej na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania objętej planem rozwoju obszarów wiejskich. Załącznik 2 rozporządzenia wskazuje enumeratywnie gminy stanowiące w Polsce obszary o niekorzystnych warunkach gospodarowania, w tym obszary górskie. Aby dana gmina mogła wykorzystać turystykę jako siłę napędową lokalnego rozwoju społeczno-gospodarczego, muszą po pierwsze istnieć sprzyjające warunki uprawiania różnych form turystyki (muszą być podstawy dla powstania i zwiększania intensywności ruchu turystycznego), a po drugie – muszą być podstawy powstawania różnych form działalności gospodarczej w zakresie turystyki oraz związanej z obsługą ruchu turystycznego i zwiększonych potrzeb mieszkańców. Uwarunkowania (czynniki), decydujące o predyspozycjach gmin górskich do podjęcia i realizacji turystycznego kierunku rozwoju (rozwoju przez turystykę), mogą mieć charakter zewnętrzny oraz wewnętrzny. W pracy szczegółowej analizie poddano wyłącznie uwarunkowania wewnętrzne. Przyjęto, że zbiorczą kategorią grupującą wszystkie te czynniki są uwarunkowania turystycznego kierunku rozwoju obszaru (U). Uwarunkowania te poddano analizie, uwzględniając ich różnorodny charakter, co znalazło wyraz w postaci wyodrębnienia uwarunkowań cząstkowych, tj. uwarunkowań infrastrukturalnych, gospodarczych, środowiska (przyrodniczego i antropogenicznego) oraz społecznych, charakteryzowanych przez poszczególne cechy diagnostyczne. W pracy wykorzystano różne metody badawcze. W odniesieniu do celu poznawczego pracy instrumentem była w szczególności analiza opisowo-jakościowa, która pozwoliła na zidentyfikowanie problemów oraz uwarunkowań rozwoju górskich obszarów wiejskich Polski. Cel metodyczny pracy zrealizowano, wykorzystując dorobek nauk ekonomicznych, bazując przy tym na wybranych metodach statystycznej analizy wielowymiarowej, a w szczególności na metodach taksonomicznych. Cel aplikacyjny osiągnięto, wykorzystując wyniki przeprowadzonych badań ilościowych oraz opracowując różne scenariusze rozwoju górskich obszarów wiejskich Polski ze wskazaniem możliwości uwzględnienia właściwego ich wariantu. Źródłowe materiały dotyczące badanych cech zostały uzyskane drogą ankietową z urzędów gmin objętych analizą. Ponadto wykorzystano dane Głównego Urzędu Statystycznego, w tym dane Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań oraz Powszechnego Spisu Rolnego 2002. Dane, zarówno z badań ankietowych, jak i statystyczne GUS, zgromadzono dla celów porównawczych z dwóch lat – 2005 i 2007. Korzystając z procedur taksonometrycznych, określono syntetyczny wskaźnik poziomu uwarunkowań turystycznego kierunku rozwoju. Na podstawie jego wartości obliczonych dla każdej z badanych gmin i dla każdego z uwarunkowań cząstkowych stwierdzono znaczące zróżnicowanie poziomu uwarunkowań rozwoju analizowanych gmin, zarówno pod względem poziomu ogółem, jak i z uwzględnieniem uwarunkowań cząstkowych (infrastrukturalnych, gospodarczych, środowiska i społecznych) analizowanej struktury. Szczególnie dużym zróżnicowaniem badane gminy charakteryzowały się pod względem uwarunkowań infrastrukturalnych (UI), w odniesieniu do których zakres zmienności okazał się największy. Najmniejszą zmiennością w 2007 r. charakteryzował się poziom uwarunkowań społecznych (US). Przeważająca liczba badanych gmin charakteryzowała się w 2007 r. niskim oraz bardzo niskim poziomem uwarunkowań gospodarczych (UG) oraz społecznych (US), a tylko w nielicznych gminach poziomy te były wysokie. Analizując uporządkowanie gmin według wartości zmiennej syntetycznej opisującej poziom uwarunkowań ogółem, można zauważyć, że do grupy gmin o najkorzystniejszym poziomie uwarunkowań należą gminy, które już mają „tradycje” turystyczne, tj. realizują strategie rozwoju, w których turystyka odgrywa istotną rolę jako czynnik rozwoju lokalnego. Na podstawie uporządkowania gmin pod względem wartości miary syntetycznej wyznaczonej w zakresie warstw analizowanej struktury uwarunkowań, tj. uwarunkowań: UI, UG, UŚ oraz US, można zauważyć znaczną zmienność uporządkowania badanych gmin. Stwierdzono wyraźną zależność w uporządkowaniu badanych gmin pod względem poziomu uwarunkowań infrastrukturalnych (UI) i gospodarczych (UG). Natomiast pomiędzy uporządkowaniami pod względem poziomu uwarunkowań infrastrukturalnych (UI) i środowiska (UŚ) oraz gospodarczych (UG) i środowiska (UŚ) stwierdzono średnią zależność korelacyjną. Korelacja okazała się nieistotna w odniesieniu do następujących par uwarunkowań: infrastrukturalnych (UI) i społecznych (US), gospodarczych (UG) i społecznych (US), jak również środowiska (UŚ) i społecznych (US). Poszczególne uwarunkowania turystycznego kierunku rozwoju posłużyły jako odrębne kryteria klasyfikacji gmin górskich pod względem poziomu tych uwarunkowań. W wyniku klasyfikacji gmin pod względem poziomu uwarunkowań (U) turystycznego kierunku rozwoju górskich obszarów wiejskich Polski wyodrębniono cztery grupy gmin. Przyjęta metoda klasyfikacji (metoda trzech średnich) pozwala na uzyskanie jako wynikowej stałej liczby grup (cztery grupy) charakteryzujących się jednoznaczną ich interpretacją, tzn. kolejne grupy obejmują gminy o coraz niższym poziomie uwarunkowań, przy czym dwie pierwsze grupy odznaczają się poziomem powyżej średniej wyznaczonej dla wszystkich gmin (poziom „bardzo korzystny” oraz „korzystny”), a dwie następne – poziomem poniżej średniej (poziom „niekorzystny” oraz „wyjątkowo niekorzystny”). Najmniej liczną okazała się pierwsza grupa gmin. W jej skład weszły cztery gminy górskie o „bardzo korzystnym” poziomie uwarunkowań turystycznego kierunku rozwoju, ustalonym na podstawie wszystkich cech diagnostycznych łącznie. Wszystkie gminy z pierwszej grupy typologicznej znajdują się w granicach administracyjnych województwa małopolskiego, przy czym trzy z nich tworzą zwarty przestrzennie układ, a czwarta znajduje się w otoczeniu obszarów o „korzystnym” poziomie uwarunkowań (gminy z grupy drugiej). Typologiczna grupa druga obejmuje 14 gmin górskich o „korzystnym” poziomie uwarunkowań (a więc o poziomie uwarunkowań powyżej wartości średniej ustalonej dla wszystkich badanych gmin łącznie). Gminy tej grupy występują we wszystkich czterech województwach, tworząc w przeważającej mierze większe obszary charakteryzujące się zbliżonym poziomem uwarunkowań. Gminy trzeciej grupy typologicznej, a więc charakteryzowane przez „niekorzystny” poziom uwarunkowań, zlokalizowane są również we wszystkich badanych województwach. W każdym z województw (z wyjątkiem śląskiego) są to gminy sąsiadujące z sobą i tworzące w ten sposób większe obszary charakteryzowane przez zbliżony pod względem wartości poziom uwarunkowań. Spośród 12 gmin z czwartej grupy żadna nie należała do gmin województwa podkarpackiego. Ich lokalizacja (zwłaszcza w województwie małopolskim) sugeruje wniosek, że górskie obszary wiejskie charakteryzowane przez „wyjątkowo niekorzystny” poziom uwarunkowań rozwoju zlokalizowane są na obrzeżach obszarów górskich. Analiza zmian czasowych poddanej badaniom struktury uwarunkowań turystycznego kierunku rozwoju górskich obszarów wiejskich Polski pozwoliła na odnotowanie w roku 2007 w porównaniu z rokiem 2005 ogólnej poprawy poziomu uwarunkowań (U), przy czym uwarunkowania cząstkowe złożyły się na ten stan rzeczy w zróżnicowanym stopniu, tj. jedne z nich wpłynęły na ten poziom stymulująco, inne wpłynęły na niego hamująco. Maksymalny przyrost wartości poziomu uwarunkowań (U) odnotowano w gminie Jordanów, natomiast maksymalny spadek odnotowano w gminie Szaflary. Rozkład przestrzenny zmiany poziomu uwarunkowań wskazuje, że w większości gmin odnotowano przyrost wartości miary syntetycznej, a w mniejszej ich liczbie – obniżenie poziomu uwarunkowań. W pracy przeprowadzono także klasyfikację gmin górskich Polski pod względem struktury uwarunkowań wewnętrznych turystycznego kierunku rozwoju, co pozwoliło na wyodrębnienie ośmiu typów górskich obszarów wiejskich. Typ I górskich obszarów wiejskich obejmuje 33 gminy charakteryzowane przez wartość średnią poziomu uwarunkowań (U) poniżej wartości średniej wyznaczonej dla wszystkich gmin górskich. Istniejący poziom uwarunkowań świadczy o słabszej pozycji konkurencyjnej gmin objętych typem pierwszym. Gminy te cechują się znacznym zróżnicowaniem poziomu uwarunkowań turystycznego kierunku rozwoju, tzn. występują gminy o wyraźnie niekorzystnym ich poziomie, jak również gminy o wyraźnej przewadze konkurencyjnej względem większości gmin górskich. Większość gmin pierwszego typu cechuje się niskimi wartościami miary syntetycznej poziomu uwarunkowań (U). Żadne z uwarunkowań cząstkowych (UI, UG, UŚ, US) nie osiągnęło poziomu równego średniej dla wszystkich gmin górskich. Poziom uwarunkowań infrastrukturalnych (UI), gospodarczych (UG) oraz środowiska (UŚ) można określić jako przeciętny, natomiast poziom uwarunkowań społecznych (US) – jako niski. Obszary górskie typu pierwszego występują we wszystkich czterech badanych województwach. Tworzą one kilka względnie zwartych przestrzennie skupisk, z których największe znajduje się na pograniczu województw śląskiego i małopolskiego. Typ II górskich obszarów wiejskich tworzony jest przez siedem gmin górskich. Wartość średnia poziomu uwarunkowań (U) turystycznego kierunku rozwoju wyniosła nieco powyżej średniej dla wszystkich badanych gmin. Gminy typu drugiego są bardziej zróżnicowane pod względem ogólnego poziomu uwarunkowań niż miało to miejsce w wyróżnionym typie pierwszym, ale też żadna z nich nie osiągnęła tak niskiego, jak w typie pierwszym poziomu uwarunkowań. W gminach typu drugiego uwarunkowania społeczne (US) osiągnęły bardzo wysoki poziom. Jako przeciętny można uznać poziom uwarunkowań infrastrukturalnych (UI) oraz środowiska (UŚ), natomiast uwarunkowania gospodarcze (UG), średnio rzecz biorąc osiągnęły niski poziom. Gminy drugiej grupy typologicznej występują w województwie małopolskim i tworzą zwarty przestrzennie obszar z wyjątkiem gminy Muszyna. Typ III górskich obszarów wiejskich obejmuje zaledwie trzy gminy, dla których wartość średnia poziomu uwarunkowań (U) plasuje tę grupę gmin na korzystnej pozycji konkurencyjnej względem większości gmin górskich. Trzecią grupę typologiczną charakteryzuje względnie niewielka zmienność, przy czym nawet gmina o najmniej korzystnych uwarunkowaniach w tej grupie osiągnęła poziom wyraźnie przewyższający średni poziom dla badanych gmin ogółem. Strukturę uwarunkowań turystycznego kierunku rozwoju gmin stanowiących typ trzeci górskich obszarów wiejskich cechuje przeciętny poziom uwarunkowań infrastrukturalnych (UI), wysoki poziom uwarunkowań gospodarczych (UG), bardzo wysoki poziom uwarunkowań środowiska (UŚ) oraz niski poziom uwarunkowań społecznych (US). Gminy trzeciej grupy typologicznej występują po jednej w województwach: śląskim, małopolskim oraz podkarpackim. Typ IV górskich obszarów wiejskich tworzony jest również przez trzy gminy – jedna z województwa dolnośląskiego i dwie z małopolskiego. Ten typ obszarów górskich cechuje niski poziom uwarunkowań (U) turystycznego kierunku rozwoju, przy czym jest on wyraźnie niższy niż to miało miejsce w pierwszej grupie typologicznej. W gminach górskich tego typu poziom uwarunkowań infrastrukturalnych (UI) można określić jako przeciętny, poziom uwarunkowań gospodarczych (UG) i środowiska (UŚ) – jako niski, natomiast poziom uwarunkowań społecznych (US) – jako wysoki. Typ V górskich obszarów wiejskich opisany jest przez poziom uwarunkowań turystycznego kierunku rozwoju tylko nieznacznie przewyższający średni poziom ustalony dla wszystkich gmin górskich. W tym względzie typ piąty obszarów można porównać do typu drugiego, jednakże charakteryzuje się on wyraźnie korzystniejszym poziomem uwarunkowań gospodarczych oraz infrastrukturalnych. Ten typ reprezentuje tylko jedna gmina górska, tj. gmina Poronin (województwo małopolskie). Uwarunkowania infrastrukturalne (UI) oraz środowiska (UŚ) osiągnęły w niej poziom przeciętny, uwarunkowania gospodarcze (UG) – poziom wysoki, natomiast uwarunkowania społeczne (US) – bardzo wysoki. Typ VI górskich obszarów wiejskich, do którego zaklasyfikowano też jedną tylko gminę – Krynicę-Zdrój (województwo małopolskie), charakteryzuje się bardzo wysokim poziomem uwarunkowań (U) turystycznego kierunku rozwoju, przy czym poszczególne jego składowe cechuje również bardzo wysoki poziom z wyjątkiem uwarunkowań środowiska (UŚ), których poziom można określić jako przeciętny. Typ VII górskich obszarów wiejskich cechuje gminę Uście Gorlickie (województwo małopolskie). Typ ten opisany został przez bardzo wysokie wartości miary poziomu uwarunkowań (U) turystycznego kierunku rozwoju. Poziom poszczególnych uwarunkowań stanowiących warstwy analizowanej struktury można ocenić jako bardzo wysoki – w odniesieniu do uwarunkowań infrastrukturalnych (UI) i gospodarczych (UG), jako wysoki – w odniesieniu do uwarunkowań środowiska (UŚ) oraz przeciętny – w stosunku do uwarunkowań społecznych (US). Typ VIII górskich obszarów wiejskich charakteryzuje się bardzo niskim poziomem uwarunkowań (U) turystycznego kierunku rozwoju, przy czym w odniesieniu do uwarunkowań infrastrukturalnych (UI), gospodarczych (UG) i środowiska (UŚ) również okazał się on bardzo niski, a w wypadku uwarunkowań społecznych (US) – wysoki. Jedynie gmina Czarny Bór (województwo dolnośląskie) została zaklasyfikowana do ósmego typu górskich obszarów wiejskich. Na podstawie przeprowadzonych badań i uzyskanych wyników klasyfikacji pod względem poziomu oraz struktury uwarunkowań turystycznego kierunku rozwoju opracowano scenariusze turystycznego kierunku rozwoju górskich obszarów wiejskich Polski. Scenariusz pierwszy kierowany jest do gmin górskich charakteryzujących się bardzo wysokim poziomem uwarunkowań turystycznego kierunku rozwoju, co stanowi bez wątpienia o dużych możliwościach rozwoju turystyki na ich obszarze. Poprzez systematyczną dbałość o istniejące uwarunkowania celem zwiększenia ich atrakcyjności (turystycznej i inwestycyjnej) oraz zachowania ich dla przyszłych pokoleń gminy te predestynują do wzrostu pozycji konkurencyjnej względem gmin o podobnym poziomie uwarunkowań turystycznego kierunku rozwoju. Gminy górskie, wybierając i rozwijając turystykę jako wiodącą działalność gospodarczą, stają się beneficjentami pozytywnych efektów (efektów mnożnikowych) wielofunkcyjnego rozwoju obszaru. Scenariusz drugi przeznaczony jest dla gmin górskich zamierzających wykorzystywać powstające efekty mnożnikowe turystyki w stymulowaniu rozwoju społeczno-gospodarczego. Obszary predestynowane do realizacji drugiego scenariusza rozwoju charakteryzują się ponadprzeciętnym (ale nie najwyższym) poziomem uwarunkowań turystycznego kierunku rozwoju. Obszary te stanowią więc atrakcyjną przestrzeń dla podmiotów rynku turystycznego zainteresowanych turystyką (po stronie popytowej oraz podażowej). W celu poprawy swojej pozycji konkurencyjnej gminy górskie, dla których realizacja tego scenariusza jest właściwa, wymagają rozwiązania pewnych istotnych kwestii wynikających z przynależności danej gminy do jednego z wyodrębnionych typów górskich obszarów wiejskich, a więc związanych ze strukturą uwarunkowań. Scenariusz trzeci uwzględnia możliwość podjęcia i realizacji turystycznego kierunku rozwoju górskich obszarów wiejskich, przy czym taka alternatywa nie może stanowić głównego czynnika rozwoju społeczno-gospodarczego, a wyłącznie dodatkowy (uzupełniający) przyczyniający się do zwiększenia stopnia wielofunkcyjności danego obszaru. Trzeci scenariusz rozwoju przewidziany został dla 303 gmin górskich charakteryzujących się znaczącymi ograniczeniami w zakresie podjęcia i realizacji turystycznego kierunku rozwoju. Gminy te mogą realizować go w ograniczonym zakresie, przyjmując jako niezbędne rozwiązanie licznych istotnych kwestii (również wynikających z faktu zaklasyfikowania ich do danego typu górskich obszarów wiejskich) w celu wykorzystania dodatnich (pozytywnych) efektów zewnętrznych generowanych przez turystykę w zakresie rozwoju społeczno- gospodarczego. Szansą dla tych gmin może być wykreowanie regionalnego (lokalnego) produktu turystycznego, gwarantującego wzrost atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej, przejawiający się możliwością konkurowania o turystów i inwestorów z innymi gminami górskimi, nawet tymi o wyższym poziomie uwarunkowań tego rozwoju. Scenariusz czwarty zakłada „ostrożne” podejście do kwestii stymulowania rozwoju lokalnego dzięki korzyściom (gospodarczym, społecznym oraz przyrodniczym) generowanym przez turystykę. Scenariusz ten został przewidziany dla takich górskich obszarów wiejskich, które charakteryzowane są przez bardzo niski poziom uwarunkowań turystycznego kierunku rozwoju. Gminy górskie, dla których przewidziany został czwarty scenariusz rozwoju, cechują się istotnymi ograniczeniami realizacji turystycznego kierunku rozwoju, co wskazuje na niewielkie szanse skutecznej jego realizacji. Niemniej jednak bardziej szczegółowa analiza zapóźnień w sferze uwarunkowań rozwoju (uwarunkowań cząstkowych) umożliwia zróżnicowanie gospodarki lokalnej przez podejmowanie przez podmioty działalności turystycznej. Każdy z czterech opracowanych scenariuszy turystycznego kierunku rozwoju górskich obszarów wiejskich Polski uwzględnia w swoich założeniach poziom uwarunkowań tego rozwoju właściwy dla kolejnych przebadanych gmin górskich. O sposobie realizacji przez daną gminę górską określonego scenariusza nie może jednak przesądzać sam tylko specyficzny dla niej poziom uwarunkowań. Należy także uwzględnić strukturę tych uwarunkowań, którą tworzą uwarunkowania cząstkowe w postaci uwarunkowań infrastrukturalnych, gospodarczych, środowiska oraz społecznych. Scenariusze te stanowią narzędzie podejmowania decyzji na szczeblu lokalnym, czyli tam, gdzie ważą się decyzje o podjęciu i realizacji turystycznego kierunku rozwoju obszaru, bądź też tam, gdzie taki kierunek rozwoju obszaru jest już realizowany, a władze gminy jedynie potwierdzając trafność swoich dotychczasowych decyzji, podejmują działania zmierzające do jego kontynuowania podjętą ścieżką rozwoju.
Mountain areas in Poland constitute a special territory with respect to physico-geographical, economic and social aspects. There are specific environmental, economic and cultural conditions, which on one hand restrain and on the other provide chances of these areas development. Environmental conditions involve higher economic costs mainly in agriculture but also in other fields, such as construction or transportation. Other characteristics of these areas include landscape values which just through development of tourism can at least partially recompense the local communities the limited opportunities of gaining incomes. Mountain areas are defined as the areas where agricultural production is made difficult by the unfavourable climatic conditions and land configuration. The basic criterion used for identification of mountain areas in Poland is their elevation above the sea level. Therefore the mountain areas comprise communes and land surveying districts, where over a half of the arable land area is situated above 500 m a.s.l. Considering the investigated space, the research comprised mountain rural areas in Poland, whereas the area of a single commune was assumed as the smallest researched unit. The object of studies were all communes which in Poland constitute mountain less favoured areas (mountain LFA). The investigations comprised a total of 50 communes (in four provinces: dolnośląskie, małopolskie, podkarpackie and śląskie), of which 43 are rural communes, whereas 7 are urbanrural communes. Due to the fact that rural areas have been the object of research, analysed were wholly rural communes and rural parts of urban-rural communes. The communes were selected on the basis of the Regulation of the Council of Ministers dated 14 April 2004 stating detailed terms and procedures of providing financial assistance for supporting agricultural activity in less favoured areas included in the rural development plan. Appendix 2 to the above mentioned regulation enumerates the communes in Poland which constitute less favoured areas, including also mountain areas. In order that an individual commune may use tourism as a driving force for local social-economic development, in the first place there must be conditions favourable for practising various forms of tourism (bases for starting and then intensifying the tourist movement are necessary prerequisites), secondly opportunities must be opened up for creating various enterprises connected with tourism and providing services for tourists, and capable of meeting increased needs of local communities. Conditions (factors) determining mountain communes predisposition for undertaking and realisation of development through tourism may be either of external or internal character. A detailed analysis was conducted in the thesis only on the internal conditions. It was assumed that a collective category grouping all these factors are the conditions of the area development through tourism (U). These conditions were analysed considering their diversified character, which was presented as identification of partial conditions, i.e. infrastructural, economic, environmental (natural and anthropogenic) and social conditions characterised by individual diagnostic features. Various research methods were applied in the thesis. Regarding the cognitive objective of the thesis, descriptive-qualitative analysis was the tool which allowed to identify the problems and conditions of the development of mountain rural areas in Poland. The methodological aim of the thesis was realised by using the output of economic sciences, at the same time basing on selected methods of multivariate statistical analysis, particularly taxonomic methods. The applicational aim was reached using the results of conducted quantitative analysis and developing various scenarios for the development of mountain rural areas in Poland, pointing to a potential of considering their proper variant. The source materials concerning the analysed features were obtained by means of surveys conducted by communes offices of the analysed communes. Moreover, the Author used the data provided by the Central Statistical Office, including the data from Population and Housing Census and Agricultural Census 2002. For the purpose of comparison, the data both from the survey studies and statistical CSO data were gathered for two years 2005 and 2007. Taxonometric procedures were used to determine the synthetic indicator of the level of development conditions through tourism. On the basis of its values computed for each of the analysed communes and for the partial conditions, a considerable diversification of the level of development conditions through tourism was found for the analysed communes, both with respect to the general level and considering partial conditions (infrastructural, economic, environmental and social) of the analysed structure. The analysed communes revealed especially great diversification with respect to infrastructural conditions (UI), for which variability range proved the widest. The level of social conditions (US) was characterised by the smallest variability in 2007. Also in 2007 the prevailing number of the analysed communes was characterised by low or very low level of economic (UG) and social (US) conditions and only in few communes these levels were high. The analysis of commune ordering according to the values of synthetic variable describing the general conditions level, reveals that the group of communes with the most advantageous level conditions includes those, which already have some tourist “traditions”, i.e. have been implementing a development strategy, in which tourism plays a crucial role as a local development factor. On the basis of arranging communes according to the value of synthetic measure determined within the range of the analysed condition structure layers, i.e. UI, UG, UŚ and US conditions, a considerable variability of the analysed communes ordering may be seen. An apparent dependence was observed for the analysed communes ordering in respect of the level of infrastructural (UI) and economic (UG) conditions. On the other hand a medium correlational dependence was found for the ordering according to the level of infrastructural (UI) and environmental (UŚ) conditions, and economic (UG) and environmental (UŚ) conditions. The correlation proved nonsignificant for the following pairs of conditions: infrastructural (UG) and social, economic (UG) and social (US), and also for environmental (UŚ) and social (US). Individual conditions of development through tourism served as separate criteria for classification of mountain communes according to the level of these conditions. Four groups of communes were identified in result of commune classification with respect to the level of conditions (U) of mountain areas in Poland development through tourism. Applied method of classification (triple averages method) allows to obtain as a result a constant number of groups (four groups) characterised by an unanimous interpretation, i.e. the subsequent groups comprise communes with decreasing level of conditions, however the two first groups reveal the level above the average determined for all communes (“very advantageous” and “advantageous” level), whereas the two next reveal the level beneath the average (“disadvantageous” and “exceptionally disadvantageous”. The first group of communes proved the least numerous. It comprised four mountain communes with a “very advantageous” level of conditions of development through tourism, determined on the basis of all diagnostic features. All communes from the first typological group are situated within the administrative boundaries of the małopolskie province, where three of them constitute a compact spatial configuration, whereas the fourth one is surrounded by the areas with “advantageous” level of conditions (communes from the second group). The second typological group comprises 14 mountain communes with an “advantageous” level of conditions (i.e. the level of conditions above the average value determined jointly for all analysed communes). The communes in this group are situated in all provinces, in majority forming larger areas characterised by an approximate level of conditions. The communes in the third typological group, i.e. characterised by “disadvantageous” level of conditions are also localised in all investigated provinces. In each of the provinces (except śląskie) these are neighbouring communes together forming larger areas characterised by an approximate value of conditions level. None of the 12 communes from the fourth group is situated in the podkarpackie province. Their localisation (particularly in the małopolskie province) suggest a conclusion that mountain rural areas characterised by “exceptionally disadvantageous” level of conditions for development are situated on the border of mountain terrains. The analysis of time changes of investigated structure of conditions for mountain rural areas in Poland development through tourism allowed to register a general improvement of the conditions (U) level in 2007 in comparison with 2005, however the partial conditions differently contributed to this situation, i.e. some stimulated the level, whereas the others had a negative effect. The maximum increase in the value of condition (U) level was noted in Jordanów commune, whereas a maximum decrease was registered in Szaflary commune. Spatial distribution of the change in the level of conditions shows that in a majority of communes an increase in the synthetic measure value was noted, whereas the level of conditions decreased in the least number of the communes. The thesis presents also the classification of mountain communes in Poland conducted with respect to the structure of internal conditions for the development through tourism, which allowed to identify eight types of mountain rural areas. Type 1 of mountain rural areas comprises 33 communes characterised by a medium value of conditions level (U), below the mean value determined for all mountain communes. The existing level of conditions evidences a weaker competitive position of the communes within the first type. These communes reveal a considerable diversification of the level of development conditions through tourism, i.e. there are communes where this level is apparently disadvantageous, but also those showing obvious competitive advantage over most mountain communes. A majority of the first type communes is characterised by low values of synthetic measure of the level of conditions (U). None of the partial conditions (UI, UG, UŚ or US) reached the level equal to the average for all mountain communes. The level of infrastructural (UI), economic (UG) and environmental (UŚ) conditions may be determined as average, whereas the level of social conditions (US) as low. The mountain areas of the first type are situated in all four analysed provinces. They constitute several relatively compact spatial clusters, of which the largest is located on the border of the śląskie and małopolskie provinces. Type 2 of the mountain rural areas consists of seven mountain communes. The mean level value of conditions (U) for development through tourism was lightly above the mean value computed for all analysed communes. The communes of the second type are more diversified with respect to general level of conditions than those of the first type, but none has reached such low level of conditions as registered in type 1. In the communes of the second type social conditions (US) reached very high level. The levels of infrastructural (UI) and environmental (UŚ) conditions may be considered average, whereas economic (UG) conditions on average reached a low level. The communes from the second typological group are situated in the małopolskie province and form a spatially compact configuration, except for the Muszyna commune. Type 3 of mountain rural areas comprise only three communes which the mean value of condition level (U) places in a disadvantageous competitive position in relation to most mountain communes. The third typological group is characterised by a relatively small variability, however even the commune with the least advantageous conditions in this group reached the level apparently higher than the average level for a total of the analysed group. The structure of conditions for development through tourism in communes constituting the third type of mountain rural areas reveals an average level of infrastructural (UI) conditions, high level of economic conditions (UG), very high level of environmental conditions (UŚ) but a low level of social conditions (US). One of the communes from the third typological group is situated in śląskie, małopolskie and podkarpackie province, each. Type 4 of the mountain rural areas is also formed of three communes – one in the dolnośląskie and two from the małopolskie province. This type of mountain areas is characterised by a low level of conditions (U) for development through tourism which is apparently lower than registered in the first typological group. In this typological group the level of infrastructural (UI) conditions may be assessed as average, the level of economic (UG) and environmental (UŚ) conditions as low, whereas the level of social (US) conditions as high. Type 5 of mountain rural areas is described by the level of conditions for development through tourism as only slightly exceeding the average level determined for all mountain areas. In this respect the fifth type of the areas may be compared with the second type, however it is characterised by an apparently more advantageous level of economic and infrastructural conditions. This type is represented by only one mountain commune, i.e. Poronin commune (małopolskie province). Infrastructural (UI) and environmental (UŚ) conditions reached the average level, economic conditions (UG) – high level, whereas social conditions (US) – very high level. Type 6 of mountain rural areas to which also only one commune (Krynica Zdrój in the małopolskie province) was classified is characterised by a very high level of conditions (U) for development through tourism, however the individual components also represent a high level, except for the environmental (UŚ) conditions, whose level may be described as average. Type 7 of mountain rural areas characterises Uście Gorlickie commune (małopolskie province). This type was described by very high values of the measure of condition (U) level of development through tourism. The levels of individual conditions constituting the layers of the analysed structure may be assessed as very high – considering the infrastructural (UI) and economic (UG) conditions, but average with respect to social conditions (US). Type 8 of mountain rural areas is characterised by a very low level of conditions (U) for development though tourism, and the level proved also very low concerning the infrastructural (UI), economic (UG) and environmental (UŚ) conditions, but high for social conditions (US). Only Czarny Bór commune (dolnośląskie province) was classified to the eighth type of mountain rural areas. On the basis of conducted research and obtained results of classification concerning the level and structure of conditions for development through tourism, scenarios of mountain rural areas in Poland development through tourism were developed. The first scenario targets mountain communes characterised by very high level of conditions for development through tourism, which undoubtedly determined considerable potential of tourism development in these areas. Owing to systematic care about the existing conditions and to improve their attractiveness (for tourists and investors), and maintaining them for future generations, these communes are predetermined to improve their competitive position over the communes with a similar level of conditions for development through tourism. By choosing and developing tourism as the leading economic activity, the mountain communes become beneficiaries of positive effects (multiplier effect) of multifunctional area development. The second scenario is meant for mountain communes which intend to use generated multiplier effects of tourism for stimulating their socio-economic development. The areas where the second development scenario should be implemented are characterised by over the average (but not the highest) level of conditions for development through tourism. Therefore, these areas constitute an attractive space for tourist market subjects interested in tourism (considering sales and demand). In order to improve their competitive position, the mountain communes for which realisation of this scenario seems proper, must solve some important problems resulting from their affiliation to one of the identified types of mountain rural areas, i.e. connected with the structure of conditions. The third scenario considers a possible undertaking and realisation of mountain rural areas development through tourism, however this alternative cannot be the main factor of socio-economic development, but only an additional (supplementary) one contributing to an improvement of this area multifunctionality. The third scenario of development has been developed for the mountain communes characterised by considerable constraints involved in the undertaking and realization of development through tourism. These communes may realize it in a limited scope, considering as crucial solving numerous important problems (resulting also from their classification to an individual type of mountain rural areas) in order to utilise positive external effects generated by tourism in the field of socio- economic development. A chance for these communes is provided by creating a regional (local) tourist product, ensuring their improved attractiveness for tourists and investors, apparent as possible competing for tourists and investors with the other mountain communes, even these with a higher level of conditions for development. The fourth scenario assumes “careful” approach to stimulating local development owing to the benefits (economic, social and environmental) generated by tourism. This scenario was intended for the mountain rural areas characterised by very high level of conditions for development through tourism. Mountain com munes for which the fourth development scenario was developed are characterised by considerable constraints in the realisation of development through tourism, which points to small chances of its effective implementation. However, more detailed analysis of delays in the sphere of conditions for development (partial conditions) enables diversification of the local economy through undertaking tourist activities by economic subjects. Each of the four scenarios developed for mountain rural areas in Poland development through tourism includes in its assumptions the level of conditions of development proper for the subsequent analysed mountain communes. However, the way in which individual scenario would be realised by individual communes cannot be determined only by its specific level of conditions. One should also consider the structure of these conditions, formed by partial, i.e. infrastructural, economic, environmental and social conditions. These scenarios are a tool for decision making on a local level, i.e. in places where decisions are made about undertaking and realisation of the area development through tourism, or in the localities where this particular direction of development has been already pursued, and the commune authorities need only to confirm their former right decisions and continue the initiated development.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2009, 01
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jakość witryn internetowych w zarządzaniu marketingowym na przykładzie obiektów turystyki wiejskiej w Polsce
Quality of websites in marketing management based on the example of rural tourism facilities in Poland
Autorzy:
Król, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/101235.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
zarządzanie marketingowe
marketing menedżerski
turystyka wiejska
witryna internetowa
jakość
agroturystyka
rozwój regionalny
analityka internetowa
marketing management
managerial marketing
rural tourism
websites
quality
agritourism
regional development
internet analytics
Opis:
Obszary wiejskie w Polsce z uwagi na swój przyrodniczy charakter i zróżnicowany krajobraz stwarzają dla mieszkańców coraz lepsze warunki do podejmowania pozarolniczej działalności gospodarczej. Jedną z najbardziej popularnych są usługi turystyczne. Rozwój turystyki wiej¬skiej niesie za sobą dużo korzyści zarówno dla właścicieli gospodarstw, jak i turystów. Jedną z najważniejszych jest możliwość uzyskania dodatkowych dochodów z wynajmu kwater oraz sprzedaży produktów rolnych i rękodzieła. Motywacją do prowadzenia działalności gospodarczej na obszarach wiejskich są także potrzeby samorealizacji, dzielenia się pasją, obcowania z ludźmi i nawiązywania relacji społecznych. Dynamika rozwoju turystyki na obszarach wiejskich jest uzależniona w dużym stopniu od działań marketingowych, w tym promocji usług. Turystyka wiejska realizowana w otoczeniu konkurencyjnym, powinna uwzględniać takie działania, które pozwolą obiektom turystycznym pozyskać satysfakcjonującą liczbę klientów. Wielu właścicieli obiektów turystyki wiejskiej poszukuje sposobu wyróżnienia swojej oferty spośród wielu innych i dotarcia z nią do szerszego grona odbiorców. Najczęściej wykorzystują do tego potencjał witryn internetowych. Wiele z nich jest jednak niskiej jakości, przez co nie spełniają one swojej funkcji. Analityka internetowa, zarządzanie marketingowe i szereg kompetencji menedżerskich mogą temu zapobiec. Zarządzanie marketingowe polega na planowaniu marketingowym, organizowaniu, realizacji funkcji marketingu w przedsiębiorstwie, motywowaniu wykonawców oraz kontrolowaniu wykonania planu. Podstawą trafności decyzji podejmowanych przez menedżera jest rzetelna i wiarygodna informacja, będąca wynikiem przeprowadzonych badań marketingowych. Analityka internetowa, zbieranie i gromadzenie informacji o preferencjach i oczekiwaniach klientów, a także poczynaniach konkurentów są obecnie priorytetem. Analityka internetowa obejmuje pomiar, gromadzenie, analizowanie, wizualizację i raportowanie danych internetowych w celu zrozumienia i zoptymalizowania efektywności witryn internetowych i procesów zachodzących w ich otoczeniu. Jest młodszą siostrą znacznie starszej dziedziny - analityki biznesowej, która od wielu lat służy jako narzędzie wspomagające rozwój różnorakich organizacji. Wraz ze wzrostem popularności turystyki wiejskiej wzrosło zainteresowanie nią w środowisku naukowym i administracji publicznej. Zgromadzono pokaźne bazy danych z wywiadów i badań ankietowych, przeprowadzonych głównie z właścicielami obiektów turystyki wiejskiej, rzadziej z turystami. Ich zdecydowaną większość stanowią jednak studia lokalne lub regionalne. Stosunkowo mało jest prac poświęconych analizom w skali kraju. Opracowanie to wychodzi temu naprzeciw. Celem pracy jest ocena jakości witryn internetowych obiektów turystyki wiejskiej w Polsce. W pracy podjęto próbę odpowiedzi na pytanie jaką rolę odgrywa jakość witryny internetowej w zarządzaniu marketingowym i w jakim stopniu wykorzystywany jest ich potencjał marketingowy (sprzedażowy). Jednocześnie starano się zaprezentować jak najwięcej wskazówek praktycznych dla menedżerów oraz właścicieli obiektów turystyki wiejskiej, którzy wykorzystują indywidualne witryny internetowe do prezentacji i promocji świadczonych usług. Badania miały charakter kompleksowy i przyjęły formę analizy konkurencji. Przedmiotem badań były indywidualne witryny obiektów turystyki wiejskiej w Polsce. W pracy wykorzystano dane pierwotne, pozyskane przy pomocy wybranych metod i narzędzi badawczych. Każdą z witryn poddano ocenie, która obejmowała elementy audytu stopnia optymalizacji dla wyszukiwarek, audytu treści oraz audytu użyteczności. Witryny przeanalizowano w sześciu płaszczyznach: usługowej, funkcjonalności i użyteczności, techniki wykonania, źródeł ruchu i synergii ko¬munikacji marketingowej, autorytetu witryny, a także dizajnu. Zebrane dane przekształcono z wykorzystaniem wybranych metod statystycznych. Badania ujawniły słabą zależność pomiędzy skalą prowadzonej działalności, wyrażoną liczbą udostępnianych miejsc noclegowych, a jakością prezentacji oferty w Internecie, wyrażoną poprzez atrybuty techniki wykonania witryny, jej funkcjonalność i użyteczność, a także potencjał marketingowy. Obiekty turystyki wiejskiej prowadzące działalność na większą skalę posiadały witryny internetowe lepszej jakości. Wysoka jakość techniczna witryny nie była jednak tożsama z wysokiej jakości opisem (prezentacją) oferty usługowej. Ponadto duża liczba witryn wymagała optymalizacji dla wyszukiwarek, w szczególności optymalizacji treści. Niewielka wartość wskaźników autorytetu świadczyła o lokalnym zasięgu witryn i ich niewielkiej skali oddziaływania. Witryny te miały zatem duży, niewykorzystany potencjał marketingowy i zdolność konwersji celu. Mnogość kanałów komunikacji marketingowej wymaga (regularnych) publikacji zróżnicowanych treści. Jakość witryny internetowej wynika zatem w dużej mierze z jakości jej obsługi. Wzrost efektywności witryny jest możliwy jedynie poprzez jej ciągły rozwój, a ten związany jest przede wszystkim z szeroko rozumianym marketingiem treści. Witryna internetowa pozostawiona sama sobie ma skończony potencjał konwersji celu, który z czasem będzie malał. Przyjęte do badań zmienne diagnostyczne stanowią swoistą listę kryteriów, które powinna spełnić witryna internetowa, aby zwiększyć potencjał konwertowania. Każda witryna jest bowiem publikowana w określonym celu, a jej utworzenie, publikacja i utrzymanie wiąże się z poniesieniem kosztów. Witryna internetowa wysokiej jakości jest narzędziem, które ma kluczowe znaczenie w zarządzaniu marketingowym. Spełnia bowiem dwie zasadnicze funkcje: wizerunkową i sprzedażową. Witryn internetowa wysokiej jakości może stanowić kanał zbytu. Możliwość generowania treści przez użytkowników, rezerwowania usług i płatności usprawnia działanie menedżera sprzedaży. Potencjał drzemiący w możliwościach, jakie daje prezentacja oferty na indywidualnej stronie internetowej jest obecnie przez obiekty turystyki wiejskiej w Polsce niewykorzystywany. Lepsze wykorzystanie posiadanych zasobów, w tym witryn internetowych i mediów społecznościowych mogą zwiększyć liczbę klientów pozyskanych za pośrednictwem Internetu i zmniejszyć koszty publikacji ofert w zewnętrznych portalach branżowych.
Rural areas in Poland, owing to their natural character and varied landscape, offer inhabitants increasingly better conditions for undertaking non-agricultural business activity. Among the most popular ones are tourism services. The development of rural tourism brings many benefits to farm owners and tourists alike. One of the most important ones is the possibility of obtaining additional income from offering lodgings for rent, and from selling agricultural products and handcrafted articles. In addition, motivation for conducting business activity in rural areas includes the need for self-fulfilment, sharing the passion, interacting with people, and establishing social relations. The rate of tourism development in rural areas is largely determined by marketing activities including the promotion of services. Rural tourism implemented in a competitive environment should take into account such activities that will allow tourism facilities to attract a satisfactory number of customers. Many a rural tourism facility owner seeks for a way to distinguish their offer from many others and to reach out to a wider group of customers. To this end, the potential of websites is most frequently made use of. Many of them, however, are of poor quality, which makes them fail to serve their function. This can be prevented through the application of web analytics, marketing management and a range of managerial competencies. Marketing management involves marketing planning, organising, fulfiling marketing functions in an enterprise, motivating contractors, and monitoring the execution of the plan. The accuracy of decisions taken by a manager is based on reliable and credible information that is the result of conducted marketing research. Currently, the priorities include web analytics, gathering and collecting information on customers’ preferences and expectations as well as on the competitors’ actions. Web analytics comprises the measurement, collection, analysis, visualisation, and reporting of web data in order to understand and optimise the effectiveness of websites and the processes occurring in their environment. It is an offshoot of a much older discipline, namely business analytics which, for many years, has been serving as a tool supporting the development of a variety of organisations. With the growing popularity of rural tourism, an interest in this form of activity expressed in scientific and public administration circles has been on the increase. Considerable databases have been collected using data from surveys and interviews carried out mainly with rural tourism facility owners and, less frequently, with tourists. However, the vast majority of data have been collected from local or regional studies. Relatively few studies are devoted to analyses on the national scale, and this paper addresses this issue. The main aim of the study is to assess the quality of websites of rural tourism facilities in Poland. The paper also attempts to provide an answer to the question as to what role is played by the quality of a website in management marketing, and to what extent the marketing (sales) potential of websites is made use of. At the same time, it aims at the presentation of as many practical guidelines as possible for managers and rural tourism facility owners who use individual websites to present and promote the services they provide. The study was of a comprehensive nature, and took the form of competitor analysis. The subject of research were individual websites of rural tourism facilities in Poland. The study used primary data obtained using selected research methods and tools. Each website was subjected to an assessment which included elements of a search engine optimisation audit, content audit, and usability audit. Websites were analysed on six levels: services, functionality and usability, development technique, traffic sources and the synergy of marketing communication, website authority, and design. The collected data were converted using selected statistical methods. The study revealed a weak correlation between the scale of the activity conducted, expressed by the number of bed places offered, and the quality of the presentation of an offer on the Internet, expressed by the attributes of website development technique, its functionality and usability, and the marketing potential. Rural tourism facilities conducting a larger-scale activity had websites of a slightly better quality. However, a high quality of a website was not synonymous with a high quality of the description (presentation) of a service offer. Moreover, many websites required search engine optimisation, and in particular content optimisation. A low value of authority indicators showed the local range of websites and the small scale of their impact. Therefore, these websites had a significant unused marketing potential and goal conversion capabilities. The multitude of marketing communication channels requires (regular) publication of diverse contents, primarily current ones. Therefore, quality of a website results, to a large extent, from the quality of its operation. An increase in the effectiveness of a website is only possible through its continuous development which is primarily related to the broadly understood content marketing. A website left untouched has a finite goal conversion potential that is going to decrease over time. The diagnostic variables adopted for the study are a specific list of criteria to be met by a website in order to increase the conversion potential. This is because each website is published for a specific purpose, and its development, publication and maintenance involve costs to be incurred. A high-quality website is a tool that is of key importance in marketing management, as it serves two basic functions: image-building and sales-promoting. A high-quality website can be a sales channel. The possibility of generating content by the users as well as booking services and payments facilitates actions of a sales manager. The potential provided by the possibilities offered by the presentation of an offer on an individual website is currently unused by rural tourism facilities in Poland. Better use of available resources including websites and social media could increase the number of customers acquired through the Internet, and reduce the costs of offer publication on external sector portals.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2018, III/2; 5-181
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-9 z 9

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies