Temat: réception - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Pisanie o filmie jako (zaniedbany) przedmiot badań
Writing about Film as a (Neglected) Field of Study
Autorzy:: Lubelski, Tadeusz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/28408647.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Piotr Zwierzchowski
Barbara Giza
recepcja filmu
film reception
Opis:: Recenzja tomu zbiorowego Polskie piśmiennictwo filmowe (2013) pod redakcją Piotra Zwierzchowskiego i Barbary Gizy staje się dla autora okazją do kilku spostrzeżeń ogólnych na temat wciąż niedopełnionych zobowiązań współczesnego filmoznawstwa, które powinno szerzej zająć się tym, co o filmie pisano w przeszłości, a zwłaszcza badaniami recepcji. Równocześnie zostaje omówiona zawartość recenzowanego tomu – jako (jednego z kilku w ostatnich latach) przykładu nadrabiania tych zaniedbań.
A book review of a volume Polskie piśmiennictwo filmowe [The Polish Film Writing] (2013), edited by Piotr Zwierzchowski and Barbara Giza provokes the reviewer to make some general comments on the unfulfilled duties of contemporary film studies, which should pay more attention to what was written on film in the past, especially on film reception. At the same time an overview of the volume is presented, and the book appears to deal well with this shortcoming of the discipline.
Źródło:: Kwartalnik Filmowy; 2014, 85; 246-249
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:: Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Kilka uwag o badaniach nad historią recepcji
Several remarks on the research into the history of reception
Autorzy:: Laskowski, Aleksander
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/28408948.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: muzykologia
recepcja muzyki
Michał Bristiger
musicology
reception of music
Opis:: Artykuł traktuje o historii badań nad recepcją w dziedzinie muzykologii oraz roli, jaką w ich zapoczątkowaniu odegrali Karol Berger, Michał Bristiger i Jan Stęszewski. Wedle Jima Samsona początek badań nad recepcją w dziedzinie muzykologii wiązać należy z konferencją zorganizowaną przez Hermanna Danusera i Friedhelma Krummachera w 1988 roku, tymczasem wydarzenie to poprzedziła konferencja zorganizowana przez Bristigera w Instytucie Nauk o Człowieku w Wiedniu w 1986 roku. Autor prezentuje wyniki badań nad nieopublikowanymi materiałami archiwalnymi dotyczącymi tej konferencji.
The article discusses the history of research into reception in the field of musicology and the role in instigating this research played by Karol Berger, Michał Bristiger and Jan Stęszewski. According to Jim Samson, the beginning of research into reception in the field of musicology can be traced to the conference organized by Hermann Danuser and Friedhelm Krummacher in 1988, whereas in fact this event had been preceded by a conference organized by Bristiger at the Institute for Human Sciences in Vienna in 1986. The author presents the results of research into the previously unpublished archival materials related to this conference.
Źródło:: Muzyka; 2018, 63, 2; 107-112
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:: Muzyka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Inspiracje hermeneutyczne w polskiej historii sztuki po trzydziestu latach
Hermeneutic Inspirations in Polish Art History
Autorzy:: Bryl, Mariusz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/23338000.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: art history
hermeneutics
methodology
reception
historia sztuki
hermeneutyka
metodologia
recepcja
Opis:: Tekst dotyczy procesu recepcji niemieckiej hermeneutyki historii sztuki na terenie polskiej historii sztuki w ostatnich trzech dekadach. Ponieważ autor sam był czynnym uczestnikiem tego procesu, przyjął narracyjną strategię sprawozdawcy, który nie ocenia, nie wchodzi w polemiki, ale porządkuje i problematyzuje, dążąc do tego, by zarysowywany obraz recepcji był możliwie spójny i czytelny. Jest to pierwsza tego rodzaju próba w dotychczasowej literaturze przedmiotu. Opisywana recepcja zaowocowała dużą liczbą publikacji egzegetycznych, które wraz z intensywną działalnością przekładową stworzyły podstawowy korpus tekstów, co w powiązaniu z ciągłością procesu inspiracji/recepcji skutkowało utrwaleniem wśród polskich historyków sztuki świadomości istnienia i znaczenia nurtu hermeneutycznego. Najbardziej spektakularnym wydarzeniem procesu recepcji była kilkuletnia polemika dotycząca fundamentalnych kwestii metodycznych naszej dyscypliny.
The text concerns the process of reception of German hermeneutics of art history in Polish art history over the last three decades. As the author was himself an active participant in this process, he adopted the narrative strategy of a reporter, who does not judge and does not enter into polemics, but organizes and problematizes issues, striving to make the outlined picture of their reception as coherent and legible as possible. This is the first attempt of its kind in specialist literature to date. The reception described herein has resulted in a large number of exegetical publications, which, together with an intense translation activity, have created a basic corpus of texts; this, in connection with the continuity of the inspiration/reception process, has had the effect of consolidating the awareness of the existence and importance of the hermeneutic current among Polish art historians. The most impressive event of the reception process was a polemic that lasted several years and concerned fundamental methodological issues of our discipline.
Źródło:: Biuletyn Historii Sztuki; 2023, 85, 4; 5-30
0006-3967
2719-4612
Pojawia się w:: Biuletyn Historii Sztuki
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Nażywość w kinie? O problematyczności odbioru „Salò, czyli 120 dni Sodomy” Piera Paola Pasoliniego
Liveness in the Cinema? On the Problematical Reception of “Salò, or the 120 Days of Sodom” by Pier Paolo Pasolini
Autorzy:: Bal, Ewa
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/28626634.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Pier Paolo Pasolini
Philip Auslander
odbiór filmu
nażywość
film reception
liveness
Opis:: Autorka bada relacje między teatrem a kinem w kontekście współczesnych tendencji traktowania filmu nie w kategoriach „dzieła sztuki” przedstawiającego jakieś fikcyjne „tam i wtedy”, ale jako świadectwa doświadczenia „życia w sztuce”. Bal w swojej analizie odwołuje się do kategorii „nażywości” zaproponowanej przez Philipa Auslandera, według którego to historycznie zmienna dynamika produkowanego w widzach efektu realności przedstawienia przesądza o poczuciu nażywości, a nie ontologiczne podziały między formami podawczymi teatru, telewizji i filmu. Jednak według Auslandera twórcom filmowym, inaczej niż w przypadku telewizji i nowych mediów, nie udało się skolonizować „nażywości”, bowiem na przeszkodzie stanął problem repetycji i czasowej przepaści między aktem powstawania filmu a jego odbiorem. Odnosząc się do historycznych i współczesnych świadectw odbioru Salò, 120 dni Sodomy (1975) w reżyserii Piera Paola Pasoliniego oraz ukazywanej w tym filmie cielesności, autorka stara się polemizować z tą ostatnią tezą Auslandera i pokazuje, że również w procesie percepcji dzieła filmowego zatarciu ulega różnica między „obrazem” traktowanym jako dzieło sztuki a bezpośrednim i natychmiastowym wydarzeniem dotykającym widzów tu i teraz oraz że w związku z tym film również może produkować efekt „nażywości”.
The author examines the relationship between theatre and cinema in the context of contemporary tendency of films not as “works of art” depicting some fictitious “there and then”, but as testimonies to the experience of “living in art”. Bal in her analysis refers to the category of “liveness” proposed by Philip Auslander, according to whom historically variable dynamics of the effect of reality of the spectacle produced in viewers, decides on the feeling of “liveness”, and not the ontological classification between different forms of presenting of theatre, television and film. However, according to Auslander, filmmakers, unlike people working in television and the new media, failed to colonise “liveness”, as the question of repetition and the time gap between the act of creation of film and the time of its reception stood in their way. Referring to the historical and contemporary collection of testimonies of the reception of Salo, or the 120 Days of Sodom (1975), directed by Pier Paolo Pasolini, and the way body is shown in the film, the author questions the last thesis of Auslander and shows that even in the reception of a film, the difference between “picture” treated as a work of art and direct and immediate event touching the viewers here and now is blurred, and that because of that also film can produce the effect of “liveness”.
Źródło:: Kwartalnik Filmowy; 2014, 87-88; 44-50
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:: Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Międzynarodowa recepcja kina polskiego. Szkic
International Reception of the Polish Cinema: A Study
Autorzy:: Lewicki, Arkadiusz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/31342015.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: kino polskie
prasa zagraniczna
odbiór filmu
Polish cinema
foreign press
film reception
Opis:: Tekst jest próbą spojrzenia na kino polskie z perspektywy jego recepcji poza granicami naszego kraju. Lewicki dokonuje analizy danych zawartych w różnych źródłach, sprawdza, jaka była faktyczna liczba polskich filmów wysyłanych na eksport w różnych okresach, śledzi, które dzieła były pokazywane w największej liczbie krajów oraz ilu widzów udało im się tam zgromadzić. Prezentacja oraz interpretacja danych staje się dla autora punktem wyjścia rozważań dotyczących funkcjonowania światowego obiegu filmów i roli, jaką odgrywała w nim kinematografia polska.
The text is an attempt to look at the Polish cinema from the perspective of its reception outside the borders of our country. Lewicki analyses the data contained in various sources, checks, what was the actual number of Polish films exported at different times, keeps track of which works have been exhibited in the largest number of countries, and how many viewers they attracted. The presentation and interpretation of data becomes the starting point for the author’s reflections on the functioning of the global circulation of films and the role played by the Polish cinematography.
Źródło:: Kwartalnik Filmowy; 2016, 95; 219-230
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:: Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Chopin w kontekście klimatu intelektualnego włoskiego Risorgimenta
Chopin in the Context of the Intellectual Climate of the Risorgimento
Autorzy:: Bruni, Silvia
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/30097906.pdf
Data publikacji:: 2024
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Fryderyk Chopin
recepcja
estetyka muzyczna
Risorgimento
Giuseppe Torelli
Frederic Chopin
reception
music aesthetics
Opis:: Polityczne i społeczne uwarunkowania klimatu intelektualnego Półwyspu Apenińskiego w pierwszych siedmiu dekadach XIX w. skutkują powstaniem w Europie odrębnej odmiany romantyzmu, wykazującej elementy znacznie odbiegające zarówno od francuskiej, jak i od niemieckiej myśli o muzyce. Autorka podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie, jakie czynniki sprawiły, że w mozaikowym kontekście kulturowym Państwa walczącego o niepodległość i zjednoczenie, twórczość Fryderyka Chopina mogła od razu cieszyć się istotnym zrozumieniem zarówno pod kątem jej artystycznej wartości, jak i historycznego znaczenia.
The political and social context of the intellectual climate in the Italian Peninsula in the first seven decades of the 19th century led to the rise of an autonomous type of Romanticism in Europe, some of whose aspects significantly diverged from both the French and German concepts of music. The author examines what factors decided about the in-depth understanding of Chopin’s works, their artistic value and historical significance, among the Italian audience, within the cultural mosaic of a country struggling for independence and unification.
Źródło:: Muzyka; 2024, 69, 1; 63-84
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:: Muzyka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: O francuskiej recepcji „Tannhäusera” w latach 1845–1861
On the French Reception of ‘Tannhäuser’ (1845–1861)
Autorzy:: Mrozowicki, Michał Piotr
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/26731693.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: recepcja Wagnera we Francji
Tannhäuser
historia opery
Wagner reception in France
history of opera
Opis:: Tematem artykułu jest francuska recepcja Tannhäusera, ze szczególnym uwzględnieniem różnych okoliczności słynnej paryskiej realizacji dzieła w marcu 1861 roku w Salle Le Peletier, szesnaście lat po jego prapremierze w Dreźnie. Autor zwraca uwagę, że w ciągu tych szesnastu lat Francuzi mogli zdobyć pewną wiedzę o twórczości Wagnera i jej entuzjastycznym odbiorze (artykuł Liszta w Journal des débats z 18 maja 1849 r. oraz jego książka „Lohengrin” i „Tannhaüser” de Richarda Wagnera opublikowany po francusku w Lipsku w 1851 r.) i krytyczny (artykuły François-Josepha Fétisa opublikowane w Revue et Gazette musicale de Paris od 6 czerwca do 8 sierpnia 1852 r.). Wykonanie uwertury do Tannhäusera na koncercie Orkiestry Towarzystwa św. Cecylii 24 listopada 1850 r., choć dalekie od ideału, pomogło położyć podwaliny pod francuski wagneryzm. Francuska premiera Tannhäusera odbyła się w Strasburgu 12 lipca 1855 roku. Utwór wykonał po niemiecku koloński zespół operowy pod dyrekcją Ferdinanda Rödera. Francuskie gazety były dość powściągliwe w tej sprawie. Pomysł wystawienia Tannhäusera w Paryżu zrodził się dwa lata później. We wrześniu 1857, w odpowiedzi na propozycje z Niemiec, kompozytor i impresario Léopold Amat, były dyrektor teatralny les Bouffes-Parisiens, zorganizował musicale i inne atrakcje w Homburgu, Ems i Wiesbaden. Podczas „festiwalu muzycznego” w Wiesbaden, 24 września 1857 roku, Tannhäuser Ryszarda Wagnera został wykonany przed ekskluzywną publicznością, w skład której weszło wielu zaproszonych przez organizatorów paryskich dziennikarzy. Goszcząc w Wiesbaden licznych przedstawicieli paryskiej prasy i pokazując im operę Wagnera, Amat chciał zainteresować francuską opinię publiczną dziełem niemieckiego kompozytora, mając nadzieję, że w niedalekiej przyszłości może być wystawiona w Paryżu. Dziennikarze paryscy byli zachwyceni programem muzycznym i towarzyszącymi atrakcjami, ale ich wrażenia z wystawienia Tannhäusera, zamierzonego jako punkt kulminacyjny uroczystości, nie były entuzjastyczne, o czym świadczą przytoczone w tym artykule recenzje. W konsekwencji projekty Amata spełzły na niczym. W dalszej części artykułu przedstawiono wydarzenia związane z paryską recepcją Tannhäusera w latach 1860 i 1861. Autorka omawia recenzje trzech koncertów wagnerowskich, które odbyły się w Théâtre-Italien – Salle Ventadour w styczniu i lutym 1860 roku, a zwłaszcza paryskiej premiery opery: odpowiedzi na takie pytania, jak okoliczności podjęcia decyzji o występie w Operze Paryskiej, problemy z francuskim tłumaczeniem libretta, relacje Wagnera z dyrygentem, orkiestrą i innymi pracownikami Opery Paryskiej, trzy marcowe spektakle Tannhäusera, główne przyczyny jego niepowodzenia i niejednoznaczne konsekwencje tego niepowodzenia, a także przeglądy prasy. Artykuł kończy się proroczymi słowami Baudelaire'a zapowiadającymi przyszłą rehabilitację Tannhäusera w Paryżu.
The subject of this article is the French reception of Tannhäuser, with particular emphasis on various circumstances surrounding the famous Paris production of the work in March 1861 at the Salle Le Peletier, sixteen years after its world premiere in Dresden. The author draws attention to the fact that over those sixteen years, the French could have acquired some knowledge of Wagner’s work and its reception, both enthusiastic (Liszt’s article in Journal des débats of 18 May 1849 and his book ‘Lohengrin’ et ‘Tannhaüser’ de Richard Wagner published in French in Leipzig in 1851) and critical (François-Joseph Fétis’s articles published in Revue et Gazette musicale de Paris between 6 June and 8 August 1852). The performance of the overture to Tannhäuser in a concert given by the Saint Cecilia Society Orchestra on 24 November 1850, although far from ideal, helped to lay the foundations for French Wagnerism. The French premiere of Tannhäuser took place in Strasbourg on 12 July 1855. The work was performed in German by the Cologne opera company directed by Ferdinand Röder. The French papers were rather reticent on the subject. The idea of staging Tannhäuser in Paris arose two years later. In September 1857, in response to proposals from Germany, the composer and impresario Léopold Amat, a former theatre manager of les Bouffes-Parisiens, organised musical and other attractions in Homburg, Ems and Wiesbaden. During the ‘musical festivities’ in Wiesbaden, on 24 September 1857, Richard Wagner’s Tannhäuser was performed to an exclusive audience that included many Parisian journalists invited by the organisers. In hosting numerous representatives of the Parisian press in Wiesbaden and showing them Wagner’s opera, Amat wanted to interest French public opinion in the German composer’s work, hoping that it might subsequently be staged in Paris in the near future. The Parisian journalists were delighted with the musical programme and accompanying attractions, but their impressions of the performance of Tannhäuser, intended as the highlight of the festivities, were less than enthusiastic, as evidenced by the reviews quoted in this article. Consequently, Amat’s projects came to nought. The next part of the article presents events related to Parisian reception of Tannhäuser in 1860 and 1861. The author discusses reviews of the three Wagner concerts held at the Théâtre-Italien – Salle Ventadour in January and February 1860, and especially the opera’s Parisian premiere, addressing such questions as the circumstances surrounding the decision to perform it at the Paris Opera, problems with the French translation of the libretto, Wagner’s relations with the conductor, the orchestra and other members of the Paris Opera’s staff, the three March performances of Tannhäuser, the main causes of its failure and the ambiguous consequences of that failure, as well as press reviews. The article concludes with Baudelaire’s prophetic words announcing the future rehabilitation of Tannhäuser in Paris.
Źródło:: Muzyka; 2021, 66, 2; 37-72
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:: Muzyka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Wracając do Molière’a: Wprowadzenie
Returning to Molière: Introduction
Autorzy:: Kencki, Patryk
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/29432208.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Molière
historia teatru
historia dramatu
recepcja Molière’a
theater history
drama history
reception of Molière
Opis:: Wprowadzenie do bloku tematycznego Molière: Powroty. Autor przedstawia najważniejsze inicjatywy artystyczne i naukowe zrealizowane w Polsce z okazji 400-lecia urodzin Molière’a. Przypomina dwudziestowiecznych tłumaczy komedii Molière’a na język polski oraz książki polskich badaczy podejmujących refleksję nad różnymi aspektami jego twórczości i jej recepcji. Wymienia również poświęcone francuskiemu komediopisarzowi artykuły publikowane na łamach „Pamiętnika Teatralnego” od 1956 roku.
Introduction to essay cluster Molière Revisited. The author presents the most substantial artistic and academic projects carried out in Poland on the occasion of the 400th anniversary of Molière's birth. He recalls 20th-century translators of Molière's comedies into Polish and books by Polish scholars reflecting on various aspects of his work and its reception. He also lists articles on the works of Molière and their translations or productions published in the pages of Pamiętnik Teatralny since 1956.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2023, 72, 1; 11-18
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Formy, farsze i prawa syntezy, czyli „Chemia związków jakości teatralnych” według Witkacego
Forms, Falsehoods, and Laws of Synthesis, or “the Chemistry of Theatrical Quality Complexes” According to Witkacy
Autorzy:: Stacewicz-Podlipska, Joanna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/29520136.pdf
Data publikacji:: 2016-12-30
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Witkacy
reception of Witkacy
Theory of Pure Form
stage design
recepcja twórczości Witkacego
Teoria Czystej Formy
scenografia
Opis:: Problem recepcji Witkacego sprowadza się do wykrawania z wieloskładnikowego obszaru ściśle skorelowanych z sobą treści pasujących do danego zadania fragmentów. Najwięcej zamieszania wynikało z błędnego rozumienia pojęcia Forma, które, zrośnięte ze swoimi historycznymi definicjami i zastosowaniami, generowało piętrzące się nieporozumienia. Gdyby pojęcie to było analizowane w całej złożoności, jaką przewidział dla niego Witkacy, a zwłaszcza w szerszych ramach konceptualnych jego myśli, o nieporozumieniach nie mogłoby być mowy. Najbliższe terminologicznie odpowiedniki Witkacowskiej Formy należą do rodziny słów opisujących jednię: stop, amalgamat czy synteza. W Formie mieścić się miało wszystko to, co po odpowiedniej „obróbce”, a więc po przejściu procedury amalgamacji właśnie, stanowiło pierwotną materię Sztuki. To, czego chciał Witkacy dla teatru, kryło się zatem nie tyle w profuzji plastyki – w samym, jak pisał, „«umalarzeniu» teatru”, czy eliminacji treści na rzecz formy, lecz w tajemnicy konstrukcji, w procesie chemicznego, czy alchemicznego Form-owania, w magicznym akcie przyoblekania w kształt. Właśnie to misterium Formy wraz z całą kłopotliwą metafizyką Witkiewicza było z uporem pomijane przez jego samozwańczych i mianowanych spadkobierców. Tych błędów nie ustrzegli się także reprezentanci rozmaitych odmian „teatrów narracji plastycznej” (określenie Zbigniewa Taranienki), od przedwojennego Teatru Cricot po grupę, którą Konstanty Puzyna nazwał „Witkacoplastyką”. Dopóki jednak teatr narracji wizualnej zajęty był rozwiązywaniem problemów wynikających z aporii modernizmu, dopóty odwołania do Witkacego pozostawały mniej lub bardziej zasadne. W rozkochanej we fragmencie, relatywizującej wartości i anihilującej wszelkie stałe punkty odniesienia ponowoczesności ten trop gubi się, a Teoria Czystej Formy mutuje w praktykę „formy otwartej”, oddalając się coraz bardziej od dezyderatów Witkiewicza.
The reception of Witkacy’s work can be reduced to acts of cutting pieces that happen to fit one’s purpose out of a whole that contains many other qualities and ingredients. Misconstructions of the concept of Form which, fused with its other historical definitions and uses, generated more and more misunderstandings was what added most to the confusion. Had the concept been analyzed in all of its complexity that Witkacy intended, and particularly, within the larger conceptual framework of his thought, there would have been no room for ambiguity. The closest terminological associates of Witkacy’s “Form” belong to the family of words referring to unity, namely: “alloy,” “amalgam,” or “synthesis.” Form was meant to contain all that, having been “processed,” i.e. having undergone amalgamation, constituted the primordial matter of Art. Therefore, what Witkacy wanted for the theatre was not profusion of visual qualities, not to “make theatre ‘painterly’”, not to eliminate content in favor of form. Instead, he wanted the theatrical work to be composed mysteriously, in the process of chemical, or alchemical, Formation, in a magical act of giving shape. It is precisely this mystery of Form, with all its perplexing and embarrassing metaphysics that has been persistently and pointedly ignored by Witkiewicz’s self- or otherwise appointed inheritors. And representatives of various types of “the theatre of visual narration” (term coined by Zbigniew Taranienko), from the pre-war Cricot Theatre to the group that Puzyna dubbed “Witkacoplastic theatre” (Witkacoplastyka), did err in this respect as well. Just as long, however, as the theatre of visual narration was preoccupied with resolving the problems stemming from aporias of Modernism, references to Witkacy were more or less warranted. But postmodernism that loves the fragmentary, makes values relative and annihilates all stable points of reference misses the point completely, and the Theory of Pure Form transmogrifies into the practice of “open form” that leaves Witkiewicz’s major postulates further and further behind.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2016, 65, 4; 71-90
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Opera „Der Weisse Adler” Raoula Madera jako przykład transkrypcji muzyki Fryderyka Chopina uwikłanej w polską tematykę narodowowyzwoleńczą
Raoul Mader’s opera 'Der weisse Adler' as an example of transcriptions of Fryderyk Chopin’s works related to Polish national liberation themes
Autorzy:: Literska, Barbara
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/28877326.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Fryderyk Chopin
opera
Tadeusz Kościuszko
transkrypcje muzyczne
recepcja Chopina
Frederic Chopin
musical transcription
Chopin's reception
Thaddeus Kosciuszko
Opis:: Jeszcze za życia Fryderyka Chopina, bo w roku 1830 rozpoczął się proces transkrybowania jego muzyki przez innych kompozytorów i wykonawców (instrumentalistów i śpiewaków). W olbrzymiej liczbie powstałych opracowań znajdujemy jedynie dwie opery: Chopin autorstwa Giacomo Orefice (1901) oraz Der weisse Adler Raoula Madera (1917). Pierwsza z nich jest powszechnie znana, natomiast druga dopiero dzisiaj (po 102 latach od prapremiery) zostaje przywrócona naszej świadomości. Tekst artykułu stanowi pierwsza próbę kompleksowej charakterystyki drugiego z tych utworów. Autorka opisuje dostępne źródła, wskazuje na powody powstania opery oraz na jej kolejne wykonania, omawia warstwę słowną i muzyczną. Szczególną uwagę zwraca na dwa aspekty: 1) polską narodowowyzwoleńczą tematykę niezwykle aktualną w momencie powstania dzieła, w 1917 r. (tuż przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości), 2) rodzaje muzycznych transkrypcji muzyki Chopina wynikające ze sposobów jej opracowania na potrzeby spektaklu operowego. Pierwsze zagadnienie opiera się na szczegółowej analizie treści libretta i jego porównania z faktami historycznymi. Na tej podstawie wysnuwa wniosek o narodowowyzwoleńczym nacechowaniu utworu: podkreślenie dokonań Tadeusza Kościuszki podczas insurekcji kościuszkowskiej w 1794 roku. Argumentem wzmacniającym ten przekaz jest symbol Orła Białego zawarty w tytule opery, elementach wizualnych widniejących na okładce partytury oraz w treści przewodniego hymnu opery. Zagadnienie drugie odnosi się do problematyki transkrypcji Chopinowskiej muzyki. Narzędziem metodologicznym jest tutaj klasyfikacja transkrypcji muzyki Chopina autorstwa Macieja Gołąba (2003). Na podstawie wniosków ze szczegółowej porównawczej analizy muzycznej zawartości opery z oryginałami Chopina autorka definiuje rodzaje muzycznych transkrypcji. W konkluzji autorka sygnalizuje perspektywy dalszych badań, podkreślając, że opera Madera jest dokumentem artystycznej recepcji muzyki Chopina oraz postaci Tadeusza Kościuszki w Wiedniu w początkach XX wieku.
The process of transcribing Fryderyk Chopin’s music by other composers and performers (instrumentalists, singers) began still in the Polish master’s lifetime (in 1830). Among the enormous number of Chopin arrangements, however, we only find two operas: Giacomo Orefice’s Chopin (1901) and Raoul Mader’s Der Weisse Adler (1917). The present paper is an attempt at a comprehensive characterization of the latter piece of music. The author describes the available sources, the reasons for the opera’s composition, and its successive performances, as well as the libretto and the music. She focuses in particular on two aspects: 1) the Polish national liberation themes, which were highly topical at the time when the opera was written (1917, directly before Poland regained independence), and 2) the various ways in which Chopin’s music was transcribed specifically for the needs of an operatic spectacle. The former topic is discussed in the form of a detailed analysis of the libretto, as compared to historical facts. Based on this analysis, the author concludes that the opera emphasizes the national liberation themes. It underlines Tadeusz Kościuszko’s achievements during the Kościuszko uprising of 1794, and places the national symbol – the white eagle – in the very title. Such themes are also present in the graphics found on the score cover and in the text of the opera’s leitmotiv hymn. The latter question – that of the ways in which Chopin’s music was arranged in the opera – is examined using Maciej Gołąb’s (2003) classification of Chopin transcriptions. The author defines the types of transcriptions found in Mader’s piece on the basis of a detailed comparison of the opera numbers with Chopin’s originals. In the conclusion of the paper, the author outlines the possibilities for further research and emphasizes that Mader’s opera is a document of Chopin's music reception in the artistic circles, and of the figure of Tadeusz Kościuszko in early 20th-century Vienna.
Źródło:: Muzyka; 2019, 64, 3; 34-50
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:: Muzyka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: „Na wylot” Grzegorza Królikiewicza – produkcja, dystrybucja i recepcja
Grzegorz Królikiewicz’s „Na wylot” [„Through and Through”] – Production, Distribution and Reception
Autorzy:: Dondzik, Michał
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/31340654.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Grzegorz Królikiewicz
produkcja filmowa
dystrybucja filmowa
recepcja filmu
kino polskie
film production
film distribution
film reception
Polish cinema
Opis:: Artykuł jest poświęcony Na wylot – debiutanckiemu filmowi fabularnemu Grzegorza Królikiewicza. Autor, opierając się na archiwaliach odnalezionych w Filmotece Narodowej – Instytucie Audiowizualnym, Archiwum Akt Nowych oraz zbiorach prywatnych drobiazgowo rekonstruuje konteksty produkcyjne, dystrybucyjne i promocyjne filmu, osadzając je także w kontekście politycznym. Korzystając z relacji świadków, wyimków z prasy filmowej i codziennej, wskazuje, że choć krytyka per saldo oceniła film wysoko, to jednak cieszył się on jedynie umiarkowanym zainteresowaniem widowni, często spotykając się z bardzo ostrymi reakcjami. Tekst przypomina kontekst recepcyjny filmu, burzliwe dyskusje wokół niego, gwałtowne repliki zarówno krytyków, jak i samego reżysera. Dzięki tak szeroko przedstawionej dokumentacji, tekst obala też pewne mity, które przez lata budowano wokół dzieła Królikiewicza.
The article is devoted to Through and Through (1972) – the debut feature film of Grzegorz Królikiewicz. The author, basing his argument on the materials from the National Film Archive – Audiovisual Institute, New Files Archive and private collections, carefully reconstructs the production, distribution and promotional contexts of the film, also embedding them in a political context. Using the accounts of witnesses, excerpts from the film and daily press, he demonstrates, that although the critics, on balance, rated the film highly, it enjoyed only moderate interest from the audience, often meeting with very sharp reactions. The text resembles the film’s receptive context, heated discussions around it, violent replicas of both the critics and the director himself. Thanks to such extensive documentation, the text also refutes some myths that for years have grown around Królikiewicz’s work.
Źródło:: Kwartalnik Filmowy; 2019, 108; 170-189
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:: Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Ewa Partyga «Ibsenowskie konstelacje. Ćwiczenia w patrzeniu i czytaniu». Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2016
Ewa Partyga «Ibsenowskie konstelacje. Ćwiczenia w patrzeniu i czytaniu». Institute of Art of the Polish Academy of Sciences, Warsaw 2016
Autorzy:: Sokół, Lech
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/36139476.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Henrik Ibsen
recepcja kulturowa
Friedrich Nietzsche
Søren Kierkegaard
Edvard Munch
Vilhelm Hammershøi
konstelacje kulturowe
cultural reception
cultural constellations
Opis:: Ibsenowskie konstelacje Ewy Partygi prezentują dzieło Ibsena w perspektywie jego związków literackich, artystycznych, filozoficznych. Bodaj najbłyskotliwsze są konstelacje wizualne, w których rozpatruje relacje Ibsena i Muncha, Ibsena „w teatrze fotografii” i fotografię w dramatach Ibsena, wreszcie relację Ibsen – Munch – Vilhelm Hammershøi. Konstelacje filozoficzne obejmują tylko dwa teksty, z których pierwszy prezentuje niezwykłe paralele między Ibsenem jako autorem "Budowniczego Solnessa" i Nietzschem jako autorem "Z genealogii moralności". Drugi z tekstów jest równie odważny, gdyż dotyczy Ibsena i Kierkegaarda w perspektywie metateatralności. Konstelacje skandynawskie i młodopolskie prezentują problem recepcji Ibsena w dramacie i teatrze skandynawskim i polskim. Książka Ewy Partygi podnosi problem obecności Ibsena w teatrze Ingmara Bergmana; jest to pierwsze studium polskie na ten temat. Konstelacje młodopolskie zawierają istotne rewizje polskich mitów ibsenowskich. Pełna recepcja jego dzieła, obejmująca nowoczesne przekłady, artystycznie bogaty odbiór teatralny, naprawdę fachową krytykę teatralną i akademicką, głęboki rezonans widowni zaczęły się niedawno albo właśnie się zaczynają. Ibsenowskie konstelacje należą do tej nowej fali i są książką wybitną.
Ewa Partyga’s Ibsenowskie konstelacje (Ibsen in Constellations) present the work of Ibsen in various literary, artistic, and philosophical contexts. Perhaps the most brilliant of them belong to the visual constellations, in which the author tackles the relationships between Ibsen and Munch, “Ibsen in the theatre of photography” and “photography in Ibsen’s dramas”, as well as the relationship between Ibsen, Munch, and Vilhelm Hammershøi. The philosophical constellations consist of only to essays. The first uncovers some striking parallels between Ibsen as the author of The Master Builder and Nietzsche as the author of On the Genealogy of Morality. The second text is equally important, because it deals with Ibsen and Kierkegaard with a view to metatheatricality. The Scandinavian and Young Polish constellations focus on the problem of reception of Ibsen’s work in the drama and theatre of Scandinavia and Poland respectively. Partyga examines the problem of Ibsen’s presence in Ingmar Bergman’s theatre; it is the first Polish study on the topic. The Young Polish constellations bring important revisions of Polish myths about Ibsen. A full reception of his oeuvre that encompasses modern translations, artistically rich theatre reception, as well as truly competent theatre and academic criticism in conjunction with a deep audience response has only just begun in Poland. The book Ibsenowskie inspiracje is a part of this new wave and it is an outstanding one.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 1/2; 216-225
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Molière po nipuańsku, czyli o nieobecności «Mizantropa» na scenach staropolskich
Molière in Nipu, or the Absence of «The Misanthrope» on Old Polish Stages
Autorzy:: Kencki, Patryk
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/29432227.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Molière
1600–1800 theater
Jansenism
reception of Molière
Franciszek Zabłocki
Ignacy Krasicki
teatr 1600–1800
jansenizm
recepcja Molière’a
Opis:: Artykuł stanowi próbę wyjaśnienia przyczyn późnej recepcji Mizantropa w polskiej literaturze i teatrze. Autor analizuje udostępnione w aneksie dwie pierwsze próby przekładu krótkich ustępów z tej komedii – Franciszka Zabłockiego (1774) i Ignacego Krasickiego (1803), odwołując się do całej twórczości obu poetów. Stawia tezę, że na niewielkim zainteresowaniu Mizantropem w pierwszym okresie polskiej recepcji Molière’a zaważyły wyrafinowana forma i problematyka sztuki. Podejmuje próbę interpretacji dramatu, w której refleksję nad autorskim sposobem powiązania kategorii komizmu i metateatralności łączy z analizą jansenistycznego kontekstu Mizantropa. Rezultatem zestawienia tych perspektyw jest ujęcie tytułowego bohatera jako figury buntownika. Autor wskazuje także XVII i XVIII-wieczne polskie utwory dramatyczne, które w jakiś sposób korespondują z komedią Molière’a. Podkreśla odmienność rozwoju polskiej i francuskiej sfery widowiskowej i twierdzi, że staropolska kultura teatralna nie dawała możliwości przyswojenia komedii wysokiej, a niejednoznaczność charakteru Alcesta czyniła go bohaterem nieprzydatnym z punktu widzenia polskich oświeceniowych dramatopisarzy, którzy stawiali sobie za cel nawoływanie do poprawy obyczajów. W artykule połączono perspektywę historycznoteatralną i historycznoliteracką, wykorzystano również narzędzia z zakresu przekładoznawstwa, dramatologii i historii idei.
This article seeks to explain why the reception of The Misanthrope in Polish literature and theater began so late. The author analyzes the first two translations of short excerpts from this comedy—by Franciszek Zabłocki (1774) and Ignacy Krasicki (1803)—which are included in the appendix. In doing so, he refers to the entire literary output of both poets. He puts forward the argument that the play’s sophisticated form and subject matter were among the reasons why The Misanthrope met with little interest in the first stage of the Polish reception of Molière. His interpretation of the play combines an analysis of the Jansenist context of The Misanthrope with a reflection on Molière’s way of connecting the categories of comicality and metatheatricality. The juxtaposition of these two perspectives leads to the presentation of the title character as a rebel figure. The author also indicates 17th- and 18th-century Polish dramatic texts that correspond in some way with Molière’s comedy. He emphasizes the differences in the development of the Polish and French performance traditions, arguing that the Old Polish theater culture did not leave room for assimilating high comedy, and that the characterological ambiguity of Alceste made him an unsuitable protagonist from the point of view of Polish Enlightenment playwrights, who aimed to exhort the society to moral improvement. The article combines the research perspectives of literary and theater history, also using theoretical and methodological tools from translation studies, drama studies, and the history of ideas.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2023, 72, 1; 103-138
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: O historii paryskich inscenizacji „Pierścienia Nibelunga” (1893–1933)
On Wagnerian 'Ring' cycle Parisian historical performances (1893–1933)
Autorzy:: Mrozowicki, Michał Piotr
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/28408588.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: recepcja Wagnera we Francji
Pierścień Nibelunga
historia opery
Wagner reception in France
Der Ring des Nibelungen
history of opera
Opis:: Zaledwie kilka tygodni po światowej premierze Pierścienia Nibelunga w Bayreuth w sierpniu 1876 roku wielki francuski dyrygent Jules Pasdeloup, który zbojkotował festiwal ze względów bynajmniej nie artystycznych, a jedynie patriotycznych, postanowił włączyć do programu swoich niedzielnych paryskich koncertów fragment tego arcydzieła: Marsz na śmierć Zygfryda z trzeciego aktu Zmierzchu bogów. 29 X 1876 r. w Cyrku zimowym Pasdeloup zmuszony był stawić czoła wrogim reakcjom niektórych słuchaczy, którzy, niczym publiczność premiery Tannhäusera piętnaście lat wcześniej w Sali Opery Paryskiej przy ulicy Le Peletier, przy pomocy gwizdków ochoczo używanych w trakcie koncertu, wyrażali swój negatywny stosunek do niemieckiego kompozytora. Niemniej liczne fragmenty zaczerpnięte z Pierścienia Nibelunga w kolejnych latach i dekadach były wykonywane zarówno przez Jules’a Pasdeloup i jego muzyków, jak i jego kolegów Edouarda Colonne’a i Charles’a Lamoureux oraz ich następców. Atoli pełne cztery części cyklu pojawiły się na scenie Palais Garnier znacznie później: premiera Walkirii miała miejsce dopiero 12 V 1893 r. pod kierownictwem muzycznym Colonne’a (z udziałem solistów Rose Caron w partii Zyglindy, Belga Ernesta Van Dycka w partii Zygmunda, Szwajcarki Lucienne Bréval w roli Brunhildy i Jean-François Delmasa – w roli Wotana, który tę partię – nie tylko zresztą w Walkirii, ale i w innych częściach cyklu, a także partię Hagena w Zmierzchu bogów, interpretować będzie niezmiennie w Paryżu przez z górą trzydzieści lat). Zygfryd pojawił się na scenie Opery Paryskiej – 3 I 1902 r. pod dyrekcją Paula Taffanela z polskim tenorem Janem Reszke, któremu partnerowała ulubienica Cosimy Wagner Louise Grandjean. Pedro Gailhard, którego druga kadencja na stanowisku dyrektora Opery Paryskiej dobiegła końca 31 XII 1907 r., nie podjął próby wystawienia całości wagnerowskiej Tetralogii. Zadanie to zrealizowali jego następcy, Leimistin Broussan, który miał w swoim dorobku pierwszą francuską inscenizację Pierścienia Nibelunga w Lyonie w kwietniu 1904 r., i kompozytor André Messager, wielki miłośnik i znawca wagnerowskich dramatów. Zmierzch bogów i Złoto Renu, w takiej nietypowej kolejności, pojawiły się na afiszu pierwszej francuskiej sceny w l. 1908 i 1909, poprzedzając wykonania kompletnego cyklu Tetralogii pod batutą austriackich kapelmistrzów Felixa Weingartnera (w l. 1911 i 1912) i Arthura Nikischa (w roku 1911) oraz wspomnianego współdyrektora Opery Paryskiej André Messagera (w roku 1913). Artykuł omawia wszystkie te historyczne spektakle, przedstawiając ich ocenę przez francuskich krytyków muzycznych, jak również kilka innych – nieco dziś zapomnianych – inscenizacji Tetralogii (lub jej części), które miały miejsce w następnych latach, zwłaszcza w lutym 1928 i w kwietniu 1933 r. w Operze Paryskiej, a także w czerwcu 1929 r. – w Théâtre des Champs-Elysées przy avenue Montaigne 15 – w wykonaniu „Teatru z Bayreuth” pod dyrekcją Franza von Hoesslin z udziałem między innymi słynnej pary Nanny Larsen-Todsen (w partii Brunhildy) i Lauritz Melchior (w rolach Zygmunda i Zygfryda). Konkludując, artykuł, pisany „w przeddzień” nowej inscenizacji Tetralogii w Operze Paryskiej (w reżyserii Hiszpana Calixto Bieito, znanego ze swych kontrowersyjnych spektakli operowych, także wagnerowskich), autor wspomina krótko powojenne paryskie inscenizacje Tetralogii w Palais Garnier i w Opéra-Bastille, a także w Théâtre du Châtelet i w Théâtre des Champs-Elysées.
Only a few weeks after the world Wagner’s Ring cycle premiere in Bayreuth in August 1876, the great French conductor Jules Pasdeloup, decided to include to the programme of his dominical Parisian concerts the first, short but famous, fragment of this masterpiece: Siegfried’s Funeral March from The Twilight of the Gods. He had to face hostile reactions of some spectators who, during its execution, acted like the audience of Tannhäuser’s premiere fifteen years before, using their whistles to express their negative attitude to the German composer. Nevertheless numerous other pieces taken from The Ring of the Nibelung were going to be performed by Pasdeloup and his musicians as well as by his colleagues Edouard Colonne and Charles Lamoureux in the following years. However the full four parts of the cycle appeared on the stage of The Palais Garnier much later and in unusual order. The Valkyrie was performed on 12 May 1893 conducted by Colonne (the cast included Rose Caron as Sieglinde, Ernest Van Dyck, as Siegmund, Lucienne Bréval as Brunnhilde and Jean-François Delmas as Wotan). Siegfried with the Polish famous tenor Jan Reszke in the title role had its premiere in Paris on 3 January 1902 conducted by Paul Taﬀanel and it was the last Wagner’s musical drama introduced to Palais Garnier’s repertoire during Pedro Gailhard’s directorship. His successors, Leimistin Broussan – who had previously presented The Ring cycle at Lyon’s Grand Theatre in April 1904 – and the composer André Messager, the great admirer and connoisseur of Wagner’s dramas, put on The Twilight of the Gods in 1908 and The Rhinegold next year, followed soon by the four full cycles of the Wagnerian Tetralogy conducted by Austrian conductors Felix Weingartner (in 1911 and in 1912) and Arthur Nikisch (in 1911) and finally by the co-director of the Paris Opera, André Messager. The paper recalls these historical performances, as well as few other performances of the Tetralogy (or its parts) that took place in the following years, especially in 1928, 1929 and 1933. Concluding the paper written on the eve of the new creation of the Tetralogy at the Opera Bastille (directed by Calixto Bieito, the Spanish artist well known for his controversial opera productions), the author reminds brieﬂy the post-war Parisian productions of the Tetralogy at the Palais Garnier and at the Opera Bastille, as well as these at the Théâtre du Châtelet and at the Théâtre des Champs-Elysées.
Źródło:: Muzyka; 2019, 64, 4; 65-110
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:: Muzyka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Decydująca batalia – rzecz o francuskich „Lohengrinach”
The decisive battle – On French Lohengrins
Autorzy:: Mrozowicki, Michał Piotr
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/28411988.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Ryszard Wagner
recepcja Wagnera we Francji
Lohengrin
historia opery
Richard Wagner
Wagner’s reception in France
history of opera
Opis:: W recepcji Richarda Wagnera we Francji są dwa kluczowe momenty. Pierwszy z nich jest bardzo dobrze znany miłośnikom opery na całym świecie: skandaliczne, wrogie reakcje niektórych widzów (zwłaszcza członków Jockey Club) podczas trzech paryskich wystawień Tannhäusera w marcu 1861 r., reakcje, które zrujnowały nadzieje Wagnera na karierę w Paryżu i we Francji. Drugi, być może mniej znany, jest w rzeczywistości o wiele ważniejszy: pierwsze wykonanie Lohengrina w Palais Garnier, 16 IX 1891 r., które zapoczątkowało wielką erę wagnerowską w Opéra de Paris. Pośmiertna belle époque Wagnera, która trwała do I wojny światowej, naznaczona była niezliczonymi słynnymi produkcjami jego oper i dramatów muzycznych nie tylko w Paryżu, ale także w wielu francuskich teatrach prowincjonalnych. Należy jednak pamiętać, że ostateczny triumf Lohengrina w Paryżu w 1891 r. poprzedziła długa, zacięta walka między zwolennikami Wagnera i jego nieprzejednanymi wrogami. W artykule przytoczono kilka tekstów o Lohengrinie po światowej premierze w Weimarze w 1850 r., w szczególności artykuł Gérarda de Nervala opublikowany w La Presse oraz entuzjastyczne artykuły Franza Liszta w Le Journal des débats (Paryż) i Illustrierte Zeitung (Lipsk). Te ostatnie, opublikowane w książce Liszta Lohengrin et Tannhaüser de Richard Wagner (wydrukowana w 1851 r., także w Lipsku, ale w języku francuskim, przeznaczona głównie dla czytelników francuskich), skłoniła François-Josepha Fétisa do odpowiedzi siedmioma krytycznymi artykułami na temat Wagnera, które ukazały się w La Revue et Gazette musicale de Paris w 1852 roku. Teksty węgierskiego kompozytora Liszta i belgijskiego krytyka muzycznego Fétisa, opublikowane w języku francuskim, doprowadziły do niekończących się konfrontacji między francuskimi wagnerofilami i wagnerofobami. Pomimo tej ożywionej dyskusji Lohengrin nie był wystawiany w żadnym teatrze we Francji w latach pięćdziesiątych XIX w., nawet we fragmentach lub w wersji koncertowej. Francuscy miłośnicy opery musieli zadowolić się artykułami prasowymi zawierającymi zwięzłe opisy niemieckich i austriackich produkcji. Francuska premiera Lohengrina zapowiadana była kilka razy pod koniec lat sześćdziesiątych w Théâtre-Lyrique Impérial. Jednak ani Léon Carvalho, ani jego następca Jules Pasdeloup nie zdołali wystawić tej opery. Pojawienie się na scenach francuskich Lohengrina i innych dzieł Wagnera z tego okresu, manifestujących jego gallofobię, takich jak Eine Kapitulation, zostało opóźnione przez wojnę francusko-pruską z 1870 roku. Pierwsze francuskie wykonanie tej opery – i jedyne w życiu Wagnera – odbyło się w 1881 r. w Nicei (w wersji włoskiej Salvatore Marchesi) pod batutą Auguste Vianesi. Po przerwach w próbach Lohengrina w Paryżu w Théâtre-Italien, Opéra-Comique i Palais Garnier w 1884, 1885 i 1886 r., mieszkańcy stolicy mogli wreszcie, dzięki wytrwałość Charlesa Lamoureux, podziwiać tę operę 3 V 1887 r. w teatrze Eden. Dyrygent planował dać dziesięć wystawień Lohengrina w ciągu sezonu, ale gwałtowne antyniemieckie i antywagnerowskie demonstracje, podsycane przez premiera René Gobleta, zmusiły go do odwołania wszystkich oprócz pierwszego, które – z czysto artystycznego punkt widzenia – było wielkim sukcesem. Cztery lata później, 16 IX 1891 r., Lamoureux ponownie poprowadził Lohengrina w Paryżu, tym razem w Palais Garnier. Krytycy porównali artystyczny poziom dwóch paryskich Lohengrinów. Chwalili prawie wszystkich śpiewaków nowego spektaklu, zwłaszcza Ernesta Van Dycka, powracającego do tytułowej roli, oraz Rose Caron, która zastąpiła Fidès Devriès w roli Elsy. W 1891 r., podobnie jak cztery lata wcześniej, wokół opery odbyły się demonstracje przeciwko Lohengrinowi i jego wystawieniom, ale tym razem rząd zareagował zupełnie inaczej. Premier Charles de Freycinet, w przeciwieństwie do René Gobleta cztery lata wcześniej, wykorzystał siły bezpieczeństwa do ochrony artystów. Kilka dni później demonstranci się wycofali, gdy niezwykłe arcydzieło niemieckiego kompozytora ostatecznie podbiło paryską publiczność. To była decydująca bitwa, punkt zwrotny w przyjęciu Wagnera we Francji. Od 1891 r. jego opery i dramaty muzyczne cieszą się niezwykłą karierą na francuskich scenach, a Lohengrin zawsze jest jednym z najbardziej podziwianych. Autor wspomina kilka innych wykonań tej opery i słynnych paryskich wykonawców, takich jak Jan Reszke (Jean de Reszké) i jego brat Edward, Salomea Kruszelnicka, Lauritz Melchior, Lotte Lehmann, Germaine Lubin, Sandor Konya, Régine Crespin, Rita Görr, Wolfgang Windgassen, Elisabeth Grümmer, Siegfried Jerusalem, Jonas Kaufmann, René Pape oraz dwóch innych polskich śpiewaków: Rafał Siwek i Tomasz Konieczny.
There are two crucial moments in Richard Wagner’s reception in France. The first one is very well known by opera lovers all over the world: the scandalous, hostile reactions of some spectators (especially members of the Jockey Club) during the three Parisian performances of Tannhäuser in March 1861, reactions which ruined Wagner’s hopes of a career in Paris and in France. The second one, perhaps less well known, is actually much more important: the first performance of Lohengrin at the Palais Garnier, on 16 September 1891, which opened the great Wagnerian era at the Opéra de Paris. Wagner’s posthumous belle époque, which lasted until the First World War, was marked by innumerable famous productions of his operas and music dramas not only in Paris but also in many French provincial theatres. One should remember, however, that Lohengrin’s definitive triumph in Paris, in 1891, was preceded by a long, fierce battle between Wagner’s supporters and his intransigent enemies. This paper cites several texts written about Lohengrin after its world premiere in Weimar, in 1850, especially Gérard de Nerval’s article published in La Presse and Franz Liszt’s enthusiastic articles in Le Journal des débats (Paris) and Illustrierte Zeitung (Leipzig). The latter, reproduced in Liszt’s book Lohengrin et Tannhaüser de Richard Wagner(printed in 1851, also in Leipzig, but in French, intended primarily for French readers), prompted the Belgian François-Joseph Fétis, to respond with seven critical articles on Wagner, which appeared in La Revue et Gazette musicale de Paris in 1852. Those texts by the Hungarian composer Liszt and the Belgian musical critic Fétis, published in French, gave rise to the endless confrontations between French Wagnerophiles and Wagnerophobes. In spite of that animated discussion, Lohengrin was not staged in any theatre in France during the 1850s, even in extracts or in a concert version. French opera lovers had to make do with press articles giving concise accounts of its German and Austrian productions. Lohengrin’s French premiere was announced several times in the late sixties at the Théâtre-Lyrique Impérial. However, neither Léon Carvalho nor his successor Jules Pasdeloup managed to produce this opera. Lohengrin’s appearance on French stages was delayed by the Franco-Prussian War of 1870 and particularly by Wagner’s Gallophobe works of this period, such as Eine Kapitulation. The first French performance of this opera – and the only one in Wagner’s lifetime – took place in 1881 in Nice (in an Italian version by Salvatore Marchesi), under the baton of Auguste Vianesi. After some aborted attempts to perform Lohengrin in the capital at the Théâtre-Italien, the Opéra-Comique and the Palais Garnier in 1884, 1885 and 1886, Parisians could finally admire this opera at the Eden-Theater, on 3 May 1887, thanks to the perseverance of Charles Lamoureux. That famous conductor planned to give ten performances of Lohengrin over the course of the season, yet violent anti-German and anti-Wagnerian demonstrations, encouraged by the Prime Minister René Goblet, forced him to cancel all but the first, which from the purely artistic point of view was a great success. Four years later, on 16 September 1891, Lamoureux again conducted Lohengrin in Paris, this time at the Palais Garnier. Critics compared the artistic standard of the two Parisian Lohengrins. They praised almost all the singers of this new performance, especially Ernest Van Dyck, reprising the title role, and Rose Caron, who replaced Fidès Devriès as Elsa. In 1891, as four years earlier, demonstrations were held around the opera house against Lohengrin and its performances, but this time the government reacted quite differently. The Prime Minister, Charles de Freycinet, unlike René Goblet four years before, used the security forces to protect the artists. A few days later, the demonstrators stood down, as the German composer’s unusual masterpiece finally conquered the Parisian audience. That was the decisive battle, the turning point in Wagner’s reception in France. Since 1891, his operas and music dramas have enjoyed a remarkable career on French stages, with Lohengrin always one of the most admired. The author mentions several other performances of this opera and its famous Parisian interpreters, such as Jan Reszke (Jean de Reszké) and his brother Edouard, Salomea Krushelnytska, Lauritz Melchior, Lotte Lehmann, Germaine Lubin, Sandor Konya, Régine Crespin, Rita Görr, Wolfgang Windgassen, Elisabeth Grümmer, Siegfried Jerusalem, Jonas Kaufmann, René Pape, and two other Polish singers, Rafał Siwek and Tomasz Konieczny.
Źródło:: Muzyka; 2018, 63, 4; 3-37
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:: Muzyka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "réception" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język