Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Sigismund August" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-3 z 3
Tytuł:
Glosa do rozważań Marcina Szelesta o postaci Marcina Leopolity
A Gloss on Marcin Szelest’s Discussion of Marcin Leopolita
Autorzy:
Zwolińska, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30040077.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Marcin Leopolita
compositor cantus
dwór królewski
Zygmunt II August
Katarzyna Habsburżanka
organarius
szkoła zamkowa na Wawelu
royal court
Sigismund II August
Catharine of Austria
Wawel castle school
Opis:
W artykule podjęto wybrane wątki dotyczące biografii Marcina Leopolity, obecne w niedawnej, ważnej publikacji Marcina Szelesta (Muzyka 2022/4). Przedstawiono źródła pomocne w ocenie czasu zatrudnienia kompozytora na dworze Zygmunta Augusta i okoliczności powstania zaginionego zbioru Cantiones Ecclesiasticae oraz domniemanej aktywności Marcina jako dworskiego organisty. Wspomniano też o próbach łączenia postaci kompozytora z Marcinem ze Lwowa, czynnym w połowie XVI w. jako rektor szkoły zamkowej na Wawelu.
This article addresses selected aspects of Marcin Leopolita’s biography as taken up by Marcin Szelest in his important recent paper (Muzyka, 2022/4). Sources for the study of Leopolita’s employment at the court of King Sigismund II Augustus are discussed, along with the circumstances behind his composing of the now lost Cantiones Ecclesiasticae and his hypothetical post as court organist. Earlier attempts to link the composer to the figure of Marcin of Lwów, rector of the Wawel castle school in Kraków in the mid-sixteenth century, are also mentioned.
Źródło:
Muzyka; 2024, 69, 1; 105-118
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kasper Sadłocha Niżeński herbu Korczak jako inwestor, dostawca budowlany i królewski praefectus fabricae
Kasper Sadłocha Niżeński Bearing the Korczak Coat of Arms as Investor, Construction Supplier, and Royal Praefectus Fabricae
Autorzy:
Lasek, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16013073.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Kasper Sadłocha Niżeński
wieża mieszkalna
król Zygmunt August
królewski praefectus fabricae
tower
Sigismund Augustus
royal praefectus fabricae
Opis:
Postać Kaspra Sadłochy Niżeńskiego pozostawała dotąd na marginesie zainteresowań badaczy architektury Warszawy XVI w. Tymczasem aktywność publiczna tego człowieka w dużej mierze związana była właśnie z architekturą, a skala i zakres powierzanych mu przedsięwzięć pozwalają sądzić, że był osobą doskonale zorientowaną w realiach ówczesnych inwestycji budowlanych. Co więcej, prócz nadzoru i realizacji królewskich przedsięwzięć Sadłocha konsekwentnie realizował także własne. Informacje o jego siedzibach dostarczają wiele wiadomości zarówno o horyzontach umysłowych Sadłochy, jak też o aspiracjach i działalności inwestycyjnej ówczesnych przedstawicieli stanu szlacheckiego. Kasper pochodził z Małopolski, a na świat przyszedł w Osieku w ziemi sandomierskiej. Pieczętował się herbem Korczak, jednocześnie przez większość życia pisał się z Osieka, był więc przedstawicielem szlachty miejskiej. Swoją karierę rozpoczął na dworze Bony, by po śmierci królowej związać się z jej synem, Zygmuntem Augustem. Z jego rozkazu Sadłocha od 1568 roku zarządzał budową pierwszego stałego mostu na Wiśle w Warszawie (we współpracy ze starostą warszawskim Zygmuntem Wolskim), zaś od 1569 również rozbudową zamku warszawskiego. Pod koniec życia króla był wzmiankowany jako jego sekretarz. Działalność publiczna Sadłochy stawia go w rzędzie najciekawszych postaci ówczesnego Królestwa Polskiego. Dobrze zachowany, skrupulatnie prowadzony rejestr wydatków warszawskiego kanonika i sekretarza królewskiego pozostaje niezwykle ważnym źródłem, umożliwiającym szczegółowe zapoznanie się z funkcjonowaniem dużej, królewskiej inwestycji z ostatniej ćwierci XVI wieku od jej zaplecza organizacyjnego i materiałowego. Słabo poznanym zagadnieniem były np. kwestie związane ze sprowadzeniem odpowiedniego budulca oraz zapewnieniem wykwalifikowanych robotników do jego obróbki. Istotne są także dane na temat składu narodowościowego ekipy budowlanej oraz sposobu, w jaki Sadłocha tym zespołem zarządzał (tu interesujące wydają się zwłaszcza kwestie opieki zdrowotnej, wypłacanych zapomóg czy nagród). Casus Sadłochy umożliwia także badania nad mentalnością i upodobaniami niedocenianej i słabo dotychczas rozpoznanej grupy społecznej, czyli szlachty miejskiej. Ambitny kanonik konsekwentnie realizował marzenie o własnej, najlepiej położonej extra muros siedzibie, przy czym przynajmniej jedna z realizacji Sadłochy, przyjęła znamienną formę wieży. Relikty opisywanej budowli są wciąż czytelne w piwnicach wschodniego skrzydła gmachu dawnego Towarzystwa Dobroczynności, stanowiącego obecnie siedzibę Caritas Archidiecezji Warszawskiej (ul. Karkowskie Przedmieście 62). Jak widać, ów syn rajcy z Osieka miał aspiracje zbliżone do osób z kręgu elity władzy Królestwa. W tym kontekście działalność publiczna Sadłochy stanowi ważny przyczynek do badań nad rolą kulturotwórczą środowiska sekretarzy królewskich Wprawdzie trudno zaliczyć Sadłochę do ówczesnej ścisłej elity władzy, jednocześnie jednak jego działalność budowlana, opieka nad szkołą kolegiacką czy wspieranie szpitali warszawskich potwierdzają spostrzeżenia o środowisku kancelarii monarszej jako swoistej elicie kulturalnej kraju. Odmienny od większości sekretarzy królewskich był jedynie gust kanonika Sadłochy jeśli chodzi o architekturę. Zamiast „na sposób włoski” budować wille czy kaplice kopułowe wolał on zrealizować wieżę mieszkalną – tradycyjny, sięgający korzeniami XV stulecia model siedziby rycerskiej.  
The figure of Kasper Sadłocha Niżeński until now has remained on the margin of the interests of researchers into 16th-century Warsaw architecture. Meanwhile, his public activity was to a great extent related precisely to architecture, while the scale and extent of the projects he was assigned allow to think that he was really very well-updated on the realities of construction projects of the period. What is more, apart from the supervision and implementation of the King’s  building undertakings, Sadłocha was also consistently involved in implementing his own projects. Information on his seats provide much knowledge of both intellectual horizons of Sadłocha and his aspirations, and the investment projects of the then nobility. From Lesser Poland, Kasper was born in Osiek, in the Sandomierz Region. He bore the Korczak coat of arms, and throughout most of his life he would write of himself as ‘of Osiek’, he was thus a representative of town gentry. He began his career at the court of Queen Bona, to later, following her death, affiliate himself with her son Sigismund Augustus.  It was on the latter’s order that as of 1568 Sadłocha supervised the construction of the first permanent bridge on the Wisła in Warszawa (in cooperation with Warszawa Starost Zygmunt Wolski), while as of 1569 also the extension of the Warszawa Castle. By the end of the King’s life he was referred to as his Secretary. Sadłocha’s public activity places him among the most intriguing individuals of the then Kingdom of Poland. A well-preserved, meticulously kept register of expenses of the Warszawa Canon and Royal Secretary, continues to serve as a precious source providing details of the operations of a royal major investment from the last quarter of the 16th century as seen from organizational and material background. For instance, what has not been sufficiently investigated is the issue of supplying adequate building materials and securing qualified workforce for their treatment. Essential information is also that on the national composition of the building team as well as the means Sadłocha used to run this team  (particularly interesting in this respect seem the issues of healthcare, paid out, aid or prizes).  Moreover, Sadłocha’s case allows to investigate mentality and predilections of the underestimated and as yet not thoroughly identified social group, namely urban nobility. The ambitious Canon was consistent while implementing his dream of having his own, preferably extra muros seat; interestingly, at least one of Sadłocha’s projects was in a peculiar form of the tower. The relics of the described building are still clearly visible in the cellars of the eastern wing of the former Charity Society’s edifice, today part of the Warsaw Archdiocese Caritas at 62 Krakowskie Przedmieście Street. As can be seen, the son of the Osiek Councillor boasted aspirations close to those from the elite of the ruling circles in the Kingdom. In this context the public activity of Sadłocha is an important contribution to the research into the culture-forming role played by royal secretaries. Although it is not possible to rank Sadłocha among the then ruling elite, his construction activity, care of the Collegiate school, or support provided to Warsaw hospitals confirm the observation that the circle of Royal Chancellery people constituted a cultural elite in their country. However, what distinguished Canon Sadłocha was his taste in architecture. Instead of following the ‘Italian manner’ when constructing villas or domed chapels, he preferred to raise a residential tower: a traditional model of a knight’s residence well rooted in the 15th century.
Źródło:
Biuletyn Historii Sztuki; 2019, 81, 1; 79-101
0006-3967
2719-4612
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Sztuki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Music and Patronage in Light of Letters of Dedication: Wacław of Szamotuły, Valentin Bakfark and King Sigismund II Augustus
Muzyka i patronat w świetle listów dedykacyjnych: Wacław z Szamotuł, Valentin Bakfark i król Zygmunt II August
Autorzy:
Wieczorek, Ryszard J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24244647.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Wacław z Szamotuł
Valentin Bakfark
Zygmunt II August
patronat
list dedykacyjny
lamentacje
tabulatura
Wacław of Szamotuły
Sigismund II Augustus
patronage
dedication letter
Lamentations
tablature
Opis:
In contemporary discourses of patronage in art, literature, theatre or music, the motives for becoming involved in patronage are a continuing subject of research interest. Although the area of motivation still remains unclear today, it is undoubtedly the case that the patrons’ initiatives were always linked to using the potential of art for political and propaganda purposes. With the arrival of music printing previous patronage practices took on a new shape. Printed editions, through their previously unachievable extent of distribution, now became a far-reaching instrument of representing high-born personages. The most common way of achieving this were dedication letters, produced with the intention of introducing a given work into broad social circulation. Among the few extant Polish music prints from the sixteenth century, the editions of works by Wacław of Szamotuły (1533) and Valentin Bakwark (1565) are of exceptional significance. This article investigates the paratexts included in this editions and examine both cases from the point of view of patronage practices. Paratexts in the two editions demonstrate the diversity of Renaissance patronage practices and provide examples of the rhetoric involved in the client-patron relationship. Wacław’s poem is exceptional not only against the background of Polish but also European music publishing. It does not contain a request for financial support but is a statement by someone deeply involved in the political life of the country and concerned about the fate of his homeland. Wacław’s poem should therefore be read in the political context and psychological climate of the Commonwealth at that time. It constitute an extension of diplomacy, introducing important accents into the policies of Sigismund Augustus. Bakwark’s dedication letter has a totally different character. It strikes the reader not only by its refined phraseology but also by the plethora of allusions from antique literature and the Bible. The most interesting aspect of the letter is the reference to the figure of Pope Leo X. Bakwark describes him as the perfect model of a Renaissance patron, to whom the world owed the development of art on a scale previously unknown. The letter contains also commentary on the style of Bakwark’s works and the characteristics of his compositional craft. The fact that the both dedications were written by the composers themselves, as well as the considerable length of both letters, point to the significance attached at that time to the paratexts. They indicated the importance of the achievements and activities of clients, at the same time building the prestige of the patron. But, above all, these paratexts demonstrate the different ways of exploiting the potential of art: in Wacław’s case, serving the aims of politics and propaganda; in the case of Bakwark, serving to create an image of the monarch as someone enlightened, sensitive and supportive of the art of music.
Spośród nielicznie zachowanych polskich druków muzycznych z XVI wieku wyjątkowe znaczenie mają dwie krakowskie edycje: Lamentationes Hieremiae prophetae (1553) Wacława z Szamotuł oraz Harmoniarum musicarum in usum testudinis factarum (1565) Valentina Bakwarka. Zawarte w nich listy dedykacyjne, mimo różnic co do charakteru, struktury i treści, są ważnym źródłem informacji o renesansowych praktykach patronackich. Poemat Wacława z Szamotuł (Carmen nuncupatorium) ma wyjątkowy charakter, gdyż wbrew humanistycznej tradycji mody pochwalnej (encomium) nie zawiera prośby o finansowe wsparcie, lecz odnosi się do zagrożenia ze strony Imperium Osmańskiego. Kompozytor, wyjaśniając genezę i posępny charakter swojego dzieła, daje wstrząsający opis inwazji tureckiej na Węgry i przestrzega przed podobnym losem mieszkańców Mołdawii – graniczącego z Polską i Turcją państwa buforowego, w tym czasie całkowicie pogrążonego w chaosie. Ponieważ Zygmunt II August starał się tam odbudować swoje wpływy, poemat Wacława można traktować jako przedłużenie dyplomacji – jako apel o wierność polskiemu królowi. Odmienny charakter ma list dedykacyjny Bakwarka, stanowiący typowe encomium. Choć przepełniony jest metaforami wychwalającymi erudycję, kulturę i wspaniałomyślność Zygmunta II Augusta, to wyjaśnia zarazem okoliczności opublikowania antologii i daje ogólną charakterystykę zawartych w niej kompozycji. Obie dedykacje stanowią ważne źródło informacji o relacjach obu muzyków z ich patronem i pozwalają na dostrzeżenie kontekstów, które w innym przypadku nie byłyby czytelne. Są zarazem świadectwem wykorzystania potencjału sztuki, służącej, w przypadku Wacława, celom polityczno-propagandowym, a w przypadku Bakwarka – kreowaniu wizerunku monarchy jako osoby światłej i wrażliwej. Ilustrują wreszcie wielorakie funkcje drukowanego paratekstu – jako przyciągającego publiczną uwagę „listu otwartego”, potwierdzającego istnienie trwałych relacji patronackich i ukazującego okoliczności wydania dzieł oraz ich przesłanie.
Źródło:
Muzyka; 2023, 68, 1; 155-181
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-3 z 3

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies