Temat: Polish folk - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Polskie ludowe obrzędy świąteczne z perspektywy teatrologicznej
The Theatre Studies Perspective on Polish Folk Festival Rituals
Autorzy:: Kencki, Patryk
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/29519883.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: polska kultura ludowa
teatrologia
obrzędy ludowe
perfomatywność
Polish folk culture
theatre studies
folk rituals
peformativity
Opis:: Artykuł jest próbą analizy i klasyfikacji polskiej obrzędowości ludowej związanej z dorocznymi świętami z perspektywy teatrologicznej. Punktem wyjścia jest autorska koncepcja teatrologii, której przedmiotem jest nie tylko teatr, ale także inne widowiska. W tym ujęciu omawiane obrzędy ludowe traktowane są jako zjawiska noszące cechy widowisk, performansów i symulacji. W rezultacie wyłania się zarys klasyfikacji omawianych zjawisk w odniesieniu do różnego stopnia, w jakim wykazują one elementy widowiskowości, przyczynowości i symulacji. Pokazano również, że w zakres badań teatrologicznych mogą wchodzić nie tylko zjawiska postrzegane jako spektakle i performanse, ale także te, w których dominuje wymiar performatywny. Wreszcie, refleksja ukazuje ewolucję polskiej obrzędowości ludowej od jej prymitywnej sprawczości, przez widowiskowość, aż po symulacje, będące jedynie reprezentacjami dawnych rytuałów.
The article brings an attempt at taking stock of and classifying Polish folk rituals related to yearly festivities as they may be accounted for from the point of view of theatre studies. Its starting point is the author’s conception of theatre studies that has not only the theatre but also other spectacles as its object, the conception that has been presented before. In accordance with this outlook, the folk rituals at issue are regarded as phenomena bearing characteristics of spectacles, performances and simulations. In effect, what emerges is an outline of a classification of the phenomena under discussion in relation to the varying degrees to which they display the elements of spectacularity, causality and simulation. It is also demonstrated that within the purview of theatre studies may fall not only the phenomena perceived as spectacles and performances but also those in which the performative dimension is predominant. Finally, the reflection reveals an evolution of Polish folk rituals from their primitive causative character through spectacularity to simulations, which are only representations of old rituals.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2016, 65, 1/2; 240-247
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Odrodzenie pradawnego obrzędu? Alilujki Teatru Węgajty
A Revival of an Ancient Ritual? Alilujki of the Węgajty Theatre
Autorzy:: Hasiuk, Magdalena
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/29519898.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: polska kultura ludowa
obrzędy ludowe
Teatr Węgajty
teatr i obrzęd
Polish folk culture
folk rituals
Węgajty Theatre
theatre and ritual
Opis:: Istotny wpływ na wizję artystyczną Teatru Wiejskiego Węgajty miały pisma Stanisława Vincenza. Z tej inspiracji aktorzy teatru rozpoczęli kolędowanie i dzięki temu zapoznali się z obrzędem kolędowania wielkanocnego, praktykowanym niegdyś w okolicach Suwałk, czyli Alilujką. Jak kolędować (chodzić po aliluji lub chodzić po wołoczebnem), poinstruowała ich starszyzna wsi Dziadówek. Przejmując obrzędową tradycję, zachowali trzyczęściową strukturę, zmienili jednak ostatnią część. Praktykowane przez Węgajty wielokrotne chodzenie od domu do domu, by złożyć mieszkańcom życzenia wielkanocne i zagrać im muzykę, przekształciło się w przedstawienie teatralne otwarte dla wszystkich mieszkańców wsi i gości (zamiast kończyć się ucztą dla kolędników). Alilujka Teatru Węgajty nie jest wskrzeszeniem dawnego obrzędu. Nie jest też teatrem per se, choć każdy element Alilujki można dopasować do jakiejś teatralnej formy czy toposu (theatrum mundi, Teatr Uciśnionych, commedia dell'arte). Jedynie ostatnia część całej struktury może być określona mianem teatru, który kończy się wspólną zabawą i tańcem. Węgajcka Alilujka to zjawisko sytuujące się pomiędzy teatrem a obrzędem. Dialog teatru i obrzędu jest ożywczy dla obu obszarów. Bez teatru obrzęd by umarł. Bez rytuału teatr nigdy nie dotarłby do miejsc, w których się znalazł.
The artistic vision of the Węgajty Village Theatre was influenced substantially by the writings of Stanisław Vincenz. With such inspiration, the theatre practitioners began their carolling and, through this practice, became acquainted with the Easter carolling ritual that used to be practiced near Suwałki, i.e. the alilujki (Hallelujahs). They were instructed on how to Easter carol (chodzić po aliluji or chodzić po wołoczebnem) by the elders of Dziadówek village. Appropriating the custom for themselves, they have kept its three-part structure, but the final part is changed. As practiced by Węgajty performers, their repeated processions from house to house to wish the inhabitants happy Easter and play them some music has transformed into a theatrical performance open to all villagers and guests (instead of concluding with a feast for the carollers). The Alilujki of the Węgajty Theatre is not a revival of an ancient ritual. It is not theatre per se either, even though each element of the Alilujki can be matched with some theatrical form or topos (theatrum mundi, Theatre of the Oppressed, commedia dell’arte). Only the last part of the whole structure can be designated as theatre, which ends with joint merrymaking and dancing. The Węgajty Alilujki constitutes a phenomenon situated between theatre and ritual. The dialogue of the two areas is mutually enriching and invigorating. Without the theatre, the ritual would die. Without the ritual, the theatre would never have reached the places it has reached.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2016, 65, 1/2; 261-284
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Anna Czekanowska (1929–2021)
Autorzy:: Dahlig, Piotr
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/25806492.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: etnomuzykologia
historia etnomuzykologii
muzyka polska
polska muzyka tradycyjna
muzyka słowiańska
ethnomusicology
history of ethnomusicology
Polish music
Polish folk music
Slavonic music
Opis:: Wspomnienie o wybitnej etnomuzykolożce, Prof. Annie Czekanowskiej (1929–2021)
Recollection of eminent ethnomusicologist Prof. Anna Czekanowska (1929–2021)
Źródło:: Muzyka; 2022, 67, 2; 185-188
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:: Muzyka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Formy wernakularności. Folklor muzyczny w polskiej komedii filmowej (1953-1980)
Forms of the Vernacular: Traditional Folk Music in Polish Film Comedies (1953-1980)
Autorzy:: Siwoń, Krzysztof
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/31342085.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: muzyka ludowa
kino polskie
komedia
ideologia
folk music
Polish cinema
comedy
ideology
Opis:: Wernakularność – rozumiana jako rodzimość, potoczność – to pojęcie, które pozwala ujrzeć polską komedię filmową jako zjawisko lokalne, na wielu poziomach związane z aktualnymi przemianami kultury. Rolą komedii od zawsze było komentowanie bieżących zdarzeń z życia politycznego oraz społecznego, jednak w okresie Polski Ludowej związek ten stał się wyraźnie ambiwalentny. W sytuacji państwowego mecenatu gatunek komedii nie tylko był nośnikiem funkcji ludycznych, lecz także został uwikłany w bieżący dyskurs ideologiczny. Problem ten dotyczy szczególnie obecności muzyki ludowej i folkowego idiomu na ścieżkach dźwiękowych. Od Przygody na Mariensztacie (1953) aż po Misia (1980) występy zespołów takich jak „Mazowsze” były kojarzone z oficjalnymi uroczystościami. Jednocześnie można interpretować powracanie muzyki ludowej w filmach z tego okresu jako wyraz tęsknoty za autentycznością, być może bezpowrotnie utraconą w wyniku umasowienia, modernizacji i przeobrażeń kultury narodowej.
The vernacular, understood as something native and colloquial, is a concept which permits to see Polish comedies as a local phenomenon, on many levels associated with current cultural changes. The role of a comedy has always been to comment on current political and social affairs, however during the socialist era this role became distinctly ambivalent. In the context of a state patronage the comedy not only had the ludic function but was also involved in the current ideological discourse. This problem in particular applies to the presence of folk music and the folk idiom on film soundtracks. Starting with the Adventure in Marienstadt (1953) up to the Teddy Bear (1980) performances of folk groups such as “Mazowsze” was associated with official ceremonies. At the same time, one can interpret the appearance of folk music in films from this period as an expression of longing for authenticity, perhaps irretrievably lost as a result of massification, modernisation and transformation of national culture.
Źródło:: Kwartalnik Filmowy; 2015, 91; 80-92
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:: Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki