Temat: Polish culture - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Polskie ludowe obrzędy świąteczne z perspektywy teatrologicznej
The Theatre Studies Perspective on Polish Folk Festival Rituals
Autorzy:: Kencki, Patryk
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/29519883.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: polska kultura ludowa
teatrologia
obrzędy ludowe
perfomatywność
Polish folk culture
theatre studies
folk rituals
peformativity
Opis:: Artykuł jest próbą analizy i klasyfikacji polskiej obrzędowości ludowej związanej z dorocznymi świętami z perspektywy teatrologicznej. Punktem wyjścia jest autorska koncepcja teatrologii, której przedmiotem jest nie tylko teatr, ale także inne widowiska. W tym ujęciu omawiane obrzędy ludowe traktowane są jako zjawiska noszące cechy widowisk, performansów i symulacji. W rezultacie wyłania się zarys klasyfikacji omawianych zjawisk w odniesieniu do różnego stopnia, w jakim wykazują one elementy widowiskowości, przyczynowości i symulacji. Pokazano również, że w zakres badań teatrologicznych mogą wchodzić nie tylko zjawiska postrzegane jako spektakle i performanse, ale także te, w których dominuje wymiar performatywny. Wreszcie, refleksja ukazuje ewolucję polskiej obrzędowości ludowej od jej prymitywnej sprawczości, przez widowiskowość, aż po symulacje, będące jedynie reprezentacjami dawnych rytuałów.
The article brings an attempt at taking stock of and classifying Polish folk rituals related to yearly festivities as they may be accounted for from the point of view of theatre studies. Its starting point is the author’s conception of theatre studies that has not only the theatre but also other spectacles as its object, the conception that has been presented before. In accordance with this outlook, the folk rituals at issue are regarded as phenomena bearing characteristics of spectacles, performances and simulations. In effect, what emerges is an outline of a classification of the phenomena under discussion in relation to the varying degrees to which they display the elements of spectacularity, causality and simulation. It is also demonstrated that within the purview of theatre studies may fall not only the phenomena perceived as spectacles and performances but also those in which the performative dimension is predominant. Finally, the reflection reveals an evolution of Polish folk rituals from their primitive causative character through spectacularity to simulations, which are only representations of old rituals.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2016, 65, 1/2; 240-247
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Roman Palester i Jerzy Giedroyc – o wzajemnych kontaktach w świetle zachowanej korespondencji
Roman Palester and Jerzy Giedroyc – about mutual contacts in the light of saved correspondence
Autorzy:: Bolesławska-Lewandowska, Beata
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/28395206.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Roman Palester
Kultura paryska
Jerzy Giedroyc
muzyka polska na emigracji
polska kultura emigracyjna
Paris Kultura
Polish émigré culture
Polish music in exile
Opis:: Faktem powszechnie znanym jest praca Romana Palestra w rozgłośni Radia Wolna Europa, o jego kontaktach z paryską Kulturą oraz jej redaktorem naczelnym, Jerzym Giedroyciem, wiadomo natomiast bardzo niewiele. Tymczasem, poza opublikowanymi na łamach tego najważniejszego polskiego pisma emigracyjnego tekstami Palestra, w archiwum Instytutu Literackiego w Maisons-Laffitte zachowała się korespondencja kompozytora z Jerzym Giedroyciem. Pisane w latach 1951–87 listy pozostają świadectwem ich długoletniej znajomości, skupionej na sprawach ważnych dla polskiej muzyki i kultury. Celem artykułu jest przybliżenie relacji Romana Palestra z Jerzym Giedroyciem w świetle zachowanej korespondencji.
Roman Palester’s work for Radio Free Europe is a commonly known fact, while his contacts with the main Polish émigré journal, Paris-based Kultura, and its chief editor, Jerzy Giedroyc, has remained enigmatic. However, as it appeared recently, beside several essays published by Palester in Kultura, in the archive of the Literary Institute in Maisons-Laffitte there is preserved a correspondence between the composer and Jerzy Giedroyc. Their letters, written between 1951 and 1987, confirm their long-life relationship, concentrated on matters important for Polish music and culture. The goal of this article is to analyze contacts between Roman Palester and Jerzy Giedroyc in the lights of the preserved correspondence.
Źródło:: Muzyka; 2019, 64, 1; 69-82
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:: Muzyka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Odrodzenie pradawnego obrzędu? Alilujki Teatru Węgajty
A Revival of an Ancient Ritual? Alilujki of the Węgajty Theatre
Autorzy:: Hasiuk, Magdalena
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/29519898.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: polska kultura ludowa
obrzędy ludowe
Teatr Węgajty
teatr i obrzęd
Polish folk culture
folk rituals
Węgajty Theatre
theatre and ritual
Opis:: Istotny wpływ na wizję artystyczną Teatru Wiejskiego Węgajty miały pisma Stanisława Vincenza. Z tej inspiracji aktorzy teatru rozpoczęli kolędowanie i dzięki temu zapoznali się z obrzędem kolędowania wielkanocnego, praktykowanym niegdyś w okolicach Suwałk, czyli Alilujką. Jak kolędować (chodzić po aliluji lub chodzić po wołoczebnem), poinstruowała ich starszyzna wsi Dziadówek. Przejmując obrzędową tradycję, zachowali trzyczęściową strukturę, zmienili jednak ostatnią część. Praktykowane przez Węgajty wielokrotne chodzenie od domu do domu, by złożyć mieszkańcom życzenia wielkanocne i zagrać im muzykę, przekształciło się w przedstawienie teatralne otwarte dla wszystkich mieszkańców wsi i gości (zamiast kończyć się ucztą dla kolędników). Alilujka Teatru Węgajty nie jest wskrzeszeniem dawnego obrzędu. Nie jest też teatrem per se, choć każdy element Alilujki można dopasować do jakiejś teatralnej formy czy toposu (theatrum mundi, Teatr Uciśnionych, commedia dell'arte). Jedynie ostatnia część całej struktury może być określona mianem teatru, który kończy się wspólną zabawą i tańcem. Węgajcka Alilujka to zjawisko sytuujące się pomiędzy teatrem a obrzędem. Dialog teatru i obrzędu jest ożywczy dla obu obszarów. Bez teatru obrzęd by umarł. Bez rytuału teatr nigdy nie dotarłby do miejsc, w których się znalazł.
The artistic vision of the Węgajty Village Theatre was influenced substantially by the writings of Stanisław Vincenz. With such inspiration, the theatre practitioners began their carolling and, through this practice, became acquainted with the Easter carolling ritual that used to be practiced near Suwałki, i.e. the alilujki (Hallelujahs). They were instructed on how to Easter carol (chodzić po aliluji or chodzić po wołoczebnem) by the elders of Dziadówek village. Appropriating the custom for themselves, they have kept its three-part structure, but the final part is changed. As practiced by Węgajty performers, their repeated processions from house to house to wish the inhabitants happy Easter and play them some music has transformed into a theatrical performance open to all villagers and guests (instead of concluding with a feast for the carollers). The Alilujki of the Węgajty Theatre is not a revival of an ancient ritual. It is not theatre per se either, even though each element of the Alilujki can be matched with some theatrical form or topos (theatrum mundi, Theatre of the Oppressed, commedia dell’arte). Only the last part of the whole structure can be designated as theatre, which ends with joint merrymaking and dancing. The Węgajty Alilujki constitutes a phenomenon situated between theatre and ritual. The dialogue of the two areas is mutually enriching and invigorating. Without the theatre, the ritual would die. Without the ritual, the theatre would never have reached the places it has reached.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2016, 65, 1/2; 261-284
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: „Świat, który przezwyciężamy i pozostawiamy za sobą”. Import, rozpowszechnianie i widownia filmów z krajów kapitalistycznych w Polsce Ludowej w latach 1949-1956 w świetle badań archiwalnych
„The World That We Overcome and Leave Behind”. Import, Distribution and Audience of Films From Capitalist Countries in Peoples Poland in 1949-1956 in the Light of Archival Research
Autorzy:: Klejsa, Konrad
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/31340682.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: dystrybucja filmu
polska kultura filmowa
Polska powojenna
film zagraniczny w Polsce
film distribution
Polish film culture
postwar Poland
foreign film in Poland
Opis:: Artykuł traktuje o polskiej polityce repertuarowej (import filmów oraz układ tytułów w programie kin) wobec produkcji pochodzących z państw kapitalistycznych w okresie stalinowskim. Autor analizuje procesy decyzyjne odbywające się w tamtym czasie w instytucjach odpowiedzialnych za kulturę filmową, starając się odpowiedzieć na cztery powiązane ze sobą pytania. Po pierwsze: do jakiego stopnia wśród filmów kierowanych do dystrybucji uwzględniano produkcje z krajów zachodnich? Po drugie: z jakich elementów składał się proces kwalifikowania filmów zagranicznych na ekrany kin? Po trzecie: w jaki sposób system dystrybucji filmów łączył założenia polityczne z aspektami ekonomicznymi? Po czwarte: w jaki sposób monitorowano preferencje i reakcje widowni? Artykuł oparty jest na wnikliwej kwerendzie źródłowej w dokumentacji Przedsiębiorstwa Państwowego „Film Polski”, Centralnego Urzędu Kinematografii oraz Komisji ds. Filmu Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, a także na danych statystycznych dotyczących rozpowszechniania filmów zagranicznych w Polsce.
The article deals with the repertoire policy in Poland (import of films and the arrangement of titles in the cinema programme) towards productions originating from capitalist countries during the Stalinist period. The author analyses the decision-making processes taking place at that time in the institutions responsible for film culture, trying to answer four related questions. Firstly, to what extent have films from Western countries been included in film distribution? Secondly, what elements did the process of qualifying foreign films for cinema screens consist of? Thirdly, how did the film distribution system combine political assumptions with economic aspects? Fourthly, how were the audience's preferences and responses monitored? The article is based on an in-depth source query in the documentation of the Polish Film Enterprise, Central Office of Cinematography and the Film Committee of the Central Committee of the Polish United Workers’ Party, as well as statistical data on the distribution of foreign films in Poland.
Źródło:: Kwartalnik Filmowy; 2019, 108; 29-52
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:: Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Film radziecki w Polsce w latach 1948-1955. Władze partyjno-państwowe, pracownicy kin, widzowie
The Soviet Film in Poland in 1948-1955. Party-State Authorities, Cinema Employees, Audiences
Autorzy:: Gębicka, Ewa
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/31340665.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: dystrybucja filmu
polska kultura filmowa
festiwal filmowy
kino radzieckie
Polska powojenna
film distribution
Polish film culture
film festival
Soviet cinema
postwar Poland
Opis:: Celem artykułu opartego na licznych materiałach archiwalnych jest przybliżenie czytelnikom stosunku władz partyjno-państwowych do rozpowszechniania filmów radzieckich w latach najsilniejszego podporządkowania kina polityce, a także ocena ich wysiłków. Autorka omawia formułowane przez władze zalecenia dotyczące popularyzacji kina radzieckiego oraz stosowane w tym celu różnorodne narzędzia i bodźce. Opisuje też reakcje pracowników kin poddanych wymogom walki o widza toczonej w ramach obowiązującego wówczas współzawodnictwa pracy. Jednym z poruszanych w artykule wątków jest organizacja i przebieg Festiwali Filmów Radzieckich traktowanych przez władze jako okazja do manifestacji „miłości” do Kraju Rad. Autorka prezentuje liczne pomysły racjonalizatorskie prowadzące do wykonania planu zakładającego pożądaną liczbę widzów, sposoby wpływu na ich postawy i wybory; próbuje także ocenić ich skuteczność, nie zawsze zgodną z oczekiwaniami władz.
The purpose of the article based on numerous archival materials is to familiarize readers with the attitude of party-state authorities to the dissemination of Soviet films in the years of the strongest subordination of cinema to politics, as well as an assessment of their efforts. The author discusses the recommendations made by the authorities regarding the popularization of Soviet cinema and the various tools and incentives used for this purpose. She also describes the reactions of cinema employees who were subject to the requirements of the fight for the viewer as part of the competition at work at the time. One of the themes discussed in the article is the organization and conduct of Soviet Film Festivals treated by the authorities as an opportunity to manifest “love” for the Soviet Union. The author presents numerous rationalization ideas leading to the implementation of the plan assuming the desired number of viewers, ways of influencing their attitudes and choices; she is also trying to assess their effectiveness, not always in line with the authorities’ expectations.
Źródło:: Kwartalnik Filmowy; 2019, 108; 16-28
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:: Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Tragedia i dwór: Stan faktyczny oraz polemiczne użycie stereotypu w historii polskich przekładów Corneille’a i Racine’a
Tragedy and the Court: The Actual State of Affairs and Polemic Use of the Stereotype in the History of Polish Translations of Corneille’s and Racine’s Work
Autorzy:: Bajer, Michał
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/30103104.pdf
Data publikacji:: 2018-12-18
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: kultura polska XVIIIw.
dramat polski XVIIIw.
literatura polska XVIIIw.
teatr dworski w Polsce
Seweryn Rzewuski
Stanisław Wincenty Jabłonowski
Udalryk Krzysztof Radziwiłł
historia dramatu
Polish culture of the 18th century
18th-century Polish drama
Polish literature of 18th cenury
Polish court theatre
Stanisław Wincenty Jablonowski
Udalryk Krzysztof Radziwill
drama history
Opis:: Począwszy od XVII w., przełomem w historii polskiej tragedii była recepcja utworów Pierre’a Corneille’a i Jeana Racine’a przez przekład. Już w czasach Jana Andrzeja i Stanisława Morsztynów uprzywilejowanym kręgiem odbioru francuskiego modelu dramatu poważnego stał się dwór królewski. Wiek osiemnasty przynosi kontynuację tego zjawiska, przy czym zainteresowanie tłumaczy twórczością dwóch tragików rozlewa się na dwory arystokratyczne, później szlacheckie. W czasach saskich na szczególną uwagę zasługuje pochodzący z 1715 roku fragment przekładu La mort de Pompée Corneille’a obecny w sylwie autorstwa Stanisława Wincentego Jabłonowskiego. Twórczość Racine’a inspiruje w kolei innych tłumaczy magnackich, takich jak Udalryk Krzysztof Radziwiłł czy Seweryn Rzewuski. Związki z teatrem dworski wykazuje także pijarska praktyka przedstawień szkolnych, organizowanych przez Stanisława Konarskiego. Czasy stanisławowskie przynoszą kontynuację wcześniejszych inicjatyw. W tej epoce prężnie rozwija się ponadto tradycja francuskojęzycznych teatrów de société. W sferach dworskich przekład francuskiej tragedii klasycystycznej wciąż pojawia się w obiegu rękopiśmiennym (Stanisław Wodzicki) i w druku (Wojciech Turski). W czasach postanisławowskich tradycja teatru dworskich odciska swoje piętno na recepcji francuskich tragedii w sposób nieco bardziej pośredni a czasem zaskakujący: wobec trudnej sytuacji gatunku w repertuarze sceny komercyjnej, wystawiając Horacjuszy Corneille’a (1802), Osiński posługuje się inscenizacją amatorską jako formą promocji gatunku walczącego o popularność. Nakierowana na propagowanie tragedii działalność Iksów wykazuje związki z dworem za sprawą statusu społecznego członków Towarzystwa oraz zakulisowych działań, do których się uciekają. W ostatnim z omawianych okresów - w pewnej mierze za sprawą Iksów, których postępowanie nieświadomie ilustruje pewne tezy krytyki europejskiej, np. Schlegla - wytwarza się negatywny obraz asocjacji francuskiej tragedii i dworu, jako miejsca zepsucia, nadmiernej rytualizacji zachowań i niewrażliwości na problemy ogółu. Nie wyczerpuje to jednak w całości stereotypu dworskości przypisywanej dziełom Corneille’a i Racine’a. W odróżnieniu od Europy zachodniej w Polsce tego okresu wyróżnić można dwa inne warianty zestawienia tragedii z dworem. W twórczości Kopystyńskiego tłumaczenie Racine’a jawi się jako idealne otium wykształconego szlachcica, spędzającego życie w rodzinnym dworze prowincjonalnym. W okresie porozbiorowym kształtuje się też (oparta na błędnych przesłankach) legenda inscenizacji Cyda na dworze Jana Kazimierza. Tragedia francuska ukazana jest jako jeden z ważnych elementów kształtowania się narodowej tradycji.
The reception of the plays by Pierre Corneille and Jean Racine through translation, which began in the 17th century, was a breakthrough moment in the history of Polish tragedy. By the time of Jan Andrzej and Stanisław Morsztyns, the royal court had become a privileged circle of receiving the French model of serious drama. The trend continued in the 18th century, but the interest of translators in the output of the two tragedians spread into first aristocratic and then nobility courts as well. A notable example from the Saxon times is a fragment of a 1715 translation of Corneille’s Le mort de Pompée that can be found in a silva by Stanisław Wincenty Jabłonowski. Racine’s work, on the other hand, inspired magnate translators, such as Udalryk Krzysztof Radziwiłł or Seweryn Rzewuski. The ties with the court theatre could also be found in the way Piarists, and Stanisław Konarski most notably, put on school theatre spectacles. The trend lived on under the reign of Stanisław August Poniatowski as well. Additionally, there was a surge of interest in French théâtres de société. At courts, the translations of French classical tragedies continued to appear either in manuscript (Stanisław Wodzicki) or in print (Wojciech Turski). After the reign of Stanisław August, the tradition of court theatres still influenced the reception of French tragedies, but in more indirect, and sometimes surprising, ways: confronted with the difficult situation of the genre in the repertories of commercial theatres, for example, Osiński produced Corneille’s Horace (1802) as an amateur play in order to popularise it. Theatre criticism of the Towarzystwo Iksów [the Exes’ Society], intent on promoting tragedy, was connected with the court through the social status of its members and their actions behind the scenes. In the last of the abovementioned periods—to some extent due to the Towarzystwo Iksów whose actions inadvertently exemplified some criticisms levelled by European critics of the time, like Schlegel—negative associations surrounding French tragedy and the court as a place of moral decay, overly ritualistic behaviours and insensitivity towards problems of society as a whole came to the fore. This, however, does not fully define the stereotype of courtliness ascribed to the work of Corneille and Racine. In Kopystyński’s life, translating Racine appears to be a perfect otium for an educated nobleman living in his family mansion in the country. In the post-partitioning period, a legend about the staging of Le Cid at the court of King Jan Kazimierz emerged, although it was based on false premises. French tragedy is presented as an important factor shaping the national tradition.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 4; 55-86
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Jak krakowski filister został artystą. Młodzieńcza korespondencja Henryka Opieńskiego
A Kraków Philistine Turned Artist. Henryk Opieński’s Youthful Correspondence
Autorzy:: Dziadek, Magdalena
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/30037979.pdf
Data publikacji:: 2024
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Henryk Opieński
Anna Krzymuska
Kraków
Galicja
Młoda Polska
polska kultura muzyczna okresu modernizmu
Galicia
Young Poland movement
Polish musical culture in the modernist period
Opis:: Recenzja jest poświęcona trzem tomom korespondencji Henryka Opieńskiego z Anną Krzymuską z lat 1894–95, wydanym przez Fundację „Archivum Helveto-Polonicum” we Fryburgu. W tekście wskazane są główne walory poznawcze opublikowanej korespondencji, dotyczące zarówno osobistych losów Henryka Opieńskiego, jak i rzeczywistości społecznej, której fragmentem są te losy. Omówiono również zasady redakcyjne tomów i ich realizację w praktyce.
This review is devoted to the three volumes of Henryk Opieński’s correspondence with Anna Krzymuska from the years 1894–95 published by the Fondation ‘Archivum Helveto-Polonicum’ in Fribourg. Indicated in the text are the main areas of these letters’ value as research material, concerning both Henryk Opieński’s personal fortunes in life and also the social reality of which they formed part. Also discussed are the editorial principles behind the volumes and their practical application.
Źródło:: Muzyka; 2024, 69, 1; 155-161
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:: Muzyka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Z dala od Acapulco i Londynu. Fenomen warszawskiego Festiwalu Festiwali Filmowych w latach 1958-1966
Far from Acapulco and London. Phenomenon of the Warsaw Festival of Film Festivals in 1958-1966
Autorzy:: Jajko, Krzysztof
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/31340667.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: festiwal filmowy
PRL
kultura filmowa
film festival
film culture
Polish People's Republic
Opis:: Autor opisuje powstanie oraz rozwój jednej z najważniejszych imprez filmowych w PRL. Na przykładzie dziewięciu pierwszych edycji Festiwalu Festiwali Filmowych, przemianowanego w 1967 r. na Przegląd Filmów Świata – Konfrontacje, przedstawia różne aspekty funkcjonowania kultury filmowej w tym okresie. Po pierwsze, odtwarza kulisy organizacyjne imprezy, zwracając szczególną uwagę na ograniczenia instytucjonalne oraz problemy logistyczne ściśle powiązane z niewydolnością państwa socjalistycznego. Po drugie, analizuje politykę repertuarową festiwalu, która odzwierciedlała napięcie między dążeniem organizatorów do ukazania najważniejszych trendów w kinie światowym a koniecznością promocji słusznych pod względem ideologicznym filmów socjalistycznych. Po trzecie, wskazuje na założenia programowe imprezy i odnosi je do bardziej ogólnych procesów, jakie zachodziły w europejskiej kulturze filmowej w okresie powojennym (wykształcenie się instytucji oraz dyskursów służących promocji i dystrybucji filmu artystycznego).
The author describes the creation and development of one of the most important film events in the Polish People’s Republic. On the example of the first nine editions of the Festival of Film Festivals, renamed in 1967 as World Film Review – Confrontations, the author presents various aspects of the functioning of film culture during this period. Firstly, he recreates the backstage of the event, paying special attention to institutional restrictions and logistical problems closely related to the failure of the socialist state. Secondly, he analyses the festival’s repertoire policy, which reflected the tension between the organizers’ desire to show the most important trends in world cinema and the need to promote ideologically correct socialist films. Thirdly, he points to the programe assumptions of the event and refers them to the more general processes that took place in European film culture in the post-war period (the formation of institutions and discourses to promote and distribute artistic film).
Źródło:: Kwartalnik Filmowy; 2019, 108; 53-70
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:: Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Motyw „duszy rosyjskiej” w polskiej krytyce muzycznej (do 1939 roku)
The Motif of ‘the Russian Soul’ in Polish Music Criticism (before 1939)
Autorzy:: Dziadek, Magdalena
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/26731695.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: muzyka rosyjska XIX i XX w.
polska kultura muzyczna XIX i XX w.
polska krytyka muzyczna
Rosjanie w Warszawie
Russian music of the 19th and 20th centuries
Polish musical culture of the 19th and 20th centuries
Polish music criticism
Russians in Warsaw
Opis:: Charakterystycznym elementem polskiej kultury XIX wieku i okresu międzywojennego był opór wobec kultury rosyjskiej, traktowanej jako kultura wroga. Zarówno w sytuacji zaborów, jak i po odzyskaniu niepodległości (1918) istniało silne zapotrzebowanie na manifestowanie wrogości wobec wschodniego sąsiada w myśli politycznej, publicystyce i literaturze. Korzystano nagminnie z wytworzonego w kręgu rosyjskich słowianofilów mitu „duszy rosyjskiej”, w którym zebrano odrębne cechy Rosjan, wytworzone pod wpływem prawosławia i carskiego despotyzmu. Mit „duszy rosyjskiej” miał także swoje zastosowanie w polskiej krytyce muzycznej. W okresie zaborów bywał tam zakamuflowaną formą wyrażania sprzeciwu wobec sytuacji niewoli, później stał się platformą sporu z rzeczywistością radziecką, bywał także przywoływany mechanicznie, jako poręczna kalka myślowa ułatwiająca interpretację rosyjskich utworów. Użytkowany przez dziennikarzy „wątek nienawiści” stanowił widoczny, lecz nie jedyny komponent recepcji muzyki rosyjskiej w Polsce – współistniał z fascynacją muzyką rosyjską, owocującą jej intensywną obecnością w salach koncertowych i na scenach operowych w całym przedwojennym okresie.
Resistance to Russian culture, viewed as the culture of the enemy, was a characteristic element of Polish culture in the nineteenth century and between the two world wars. Both under the Partitions and after Poland regained its independence (1918), there was a strong demand for manifestations of hostility towards Poland’s eastern neighbour in political thought, journalism and literature. Authors commonly drew on the myth of the ‘Russian soul’, originating among Russian Slavophiles, which brought together and emphasised distinctive Russian qualities rooted in the Orthodox religion and tsarist despotism. This myth also found its way into Polish music criticism. Under the Partitions it was sometimes used as a camouflaged form of opposition to the nation’s enslavement, later underpinning the contestation of Soviet reality, and it was also mechanically invoked as a template facilitating interpretation of Russian compositions. The ‘motif of hatred’ was an evident form of the journalistic reception of Russian music in Poland, but it coexisted with a fascination which led to the strong presence of that music in concert halls and opera houses throughout the interwar period.
Źródło:: Muzyka; 2021, 66, 2; 96-120
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:: Muzyka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Ignacy Jan Paderewski w polskim dyskursie satyrycznym z lat 1898–1936
Ignacy Jan Paderewski in Polish Satirical Discourse, 1898–1936
Autorzy:: Dziadek, Magdalena
Jaczyński, Michał
Kica, Justyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/25806566.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Ignacy Jan Paderewski
polska prasa satyryczna w początkach XX wieku i w dwudziestoleciu międzywojennym
satyra polityczna
polska kultura muzyczna I poł. XX wieku
Polish satirical press in the early twentieth century and the interwar period
political satire
Polish musical culture in the first half of the twentieth century
Opis:: Polski dyskurs satyryczny odnoszący się do osoby i działalności Ignacego Jana Paderewskiego był prowadzony w polskiej prasie humorystyczno-satyrycznej od chwili, gdy zaczął on odnosić wielkie sukcesy jako pianista, do momentu, gdy ustała jego działalność na arenie politycznej. Zgromadzone na potrzeby artykułu źródła prasowe dotyczące tematu pochodzą z lat 1898–1936. Są to dokumenty literackie (anegdoty, wiersze, mini-dialogi) oraz ikonograficzne (karykatury i rysunki satyryczne) zebrane w prasie reprezentującej trzy główne ośrodki Polski porozbiorowej: Warszawę, Lwów i Poznań. Pochodzą głównie z trzech pism warszawskich: „Muchy”, „Kuriera Świątecznego” i „Kolców”, lwowskiego „Szczutka” i poznańskiego „Bociana”. Prezentowany materiał źródłowy został poddany wieloaspektowej analizie, uwzględniającej w pierwszym rzędzie potrzebę odszyfrowania zawartych w nim treści odnoszących się do aktualnych wydarzeń historycznych. Treści te, ukazywane w poszczególnych pismach w różny, nieraz skrajnie odmienny sposób, na co wpływ miała ich barwa polityczna, w znaczący sposób uzupełniają oficjalną biografię Paderewskiego, a przy okazji charakteryzują zróżnicowane postawy polskiego społeczeństwa, którego reprezentantami są satyrycy, wobec tych wydarzeń. Dzięki czujności i bezkompromisowości autorów z pism satyrycznych poznajemy zakulisowe aspekty takich epizodów z życia Paderewskiego, jak obchód grunwaldzki, udział w konferencji paryskiej i w Lidze Narodów, rok rządów jako premiera RP, kontakty z polonią amerykańską, założenie dziennika „Rzeczpospolita” i poszczególne próby powrotu do władzy w latach 30. Drugim celem pracy jest dokonanie ogólnej charakterystyki zebranego materiału z punktu widzenia studiów wizerunkowych. Wzięty został pod uwagę sposób przedstawiania Paderewskiego w karykaturach, które stworzyli Bogdan Nowakowski, Zygmunt Kurczyński, Kazimierz Grus, Antoni Romanowicz, Bronisław Fedyszyn i kilku autorów anonimowych.
Polish satirical discourse related to the figure and activity of Ignacy Jan Paderewski was present in the Polish satirical press from the moment when he began to notch up great successes as a pianist until the time when his political activity eventually ceased. The press materials on this topic, collected for the needs of this paper, come from the years 1898–1936. They are literary texts (anecdotes, poems, and mini-dialogues) as well as iconography (caricatures and cartoons) appearing in press titles that represent three main centres in Poland under the Partitions: Warsaw, Lwów (now Lviv), and Poznań. The materials mostly come from three Warsaw magazines (Mucha, Kurier Świąteczny, Kolce), Lwów’s Szczutek, and Poznań’s Bocian. This source material has been submitted to multifaceted analyses, focusing first and foremost on deciphering allusions to current historical events. These contents, presented in sometimes radically different ways by the individual magazines, depending on their political bias, substantially complement Paderewski’s official biography, while at the same time reflecting the diverse attitudes of the Polish society (represented here by the satirists) towards these events. Thanks to the vigilance and uncompromising approach of contributors to satirical magazines, we can get behind the scenes of such episodes from Paderewski’s life as the celebrations at Grunwald (Tannenberg), participation in the Paris Peace Conference and the League of Nations, his one-year tenure as Poland’s Prime Minister, contacts with the Polish community in the US, establishment of the Rzeczpospolita daily, and successive attempts to regain political power in the 1930s. The paper’s other aim is to characterise the overall character of the collected material from the perspective of image studies, with a discussion of the manner in which Paderewski is represented in caricatures created by Bogdan Nowakowski, Zygmunt Kurczyński, Kazimierz Grus, Antoni Romanowicz, Bronisław Fedyszyn, and several anonymous authors.
Źródło:: Muzyka; 2022, 67, 3; 78-113
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:: Muzyka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Kategorie wiekowe filmów w publicystyce i listach do redakcji w latach 1970-1980
Age Rating Categories of Films in Journalism and Letters to the Editor in 1970-1980
Autorzy:: Zajdel, Jakub
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/31340653.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: kultura filmowa
kategorie wiekowe
PRL
widownia kinowa
kino polskie
film culture
Polish People's Republic
cinema audience
Polish cinema
age rating system
Opis:: Autor podejmuje problem stosowania kategorii wiekowych w polskich kinach w latach 1970-1980. Na wstępie zwraca uwagę, że granice wiekowe z jednej strony ograniczają nieletnim dostęp do niektórych filmów, a z drugiej regulują organizowanie pokazów szkolnych. Niska kategoria wiekowa filmu umożliwia włączenie go do programu nauczania w klasach początkowych, a w rezultacie wychowywanie przez film od najmłodszych lat. Kategorie wiekowe wpływały na oglądanie przez nieletnich zarówno filmów rozrywkowych, jak i artystycznych. Krytyczne wobec kategorii wiekowych obowiązujących w omawianym okresie głosy widzów i publicystów zaowocowały próbą ich zmiany. Okazało się, że najbardziej sporną kwestią była kwalifikacja wiekowa filmowych przedstawień erotyki i seksualności. Próba uproszczenia systemu kategorii wiekowych zakończyła się niepowodzeniem, o czym świadczyły repertuary kin.
The author addresses the problem of using age categories in Polish cinemas in 1970-1980. At the outset, he points out that age rating on the one hand restricts access of minors to certain films, and on the other hand regulates the organization of screening for schools. The low age category of the film allows it to be included in the curriculum in the primary classes, and as a result promotes formation through film from an early age. Age categories influenced the viewing of both entertainment and artistic films by minors. Critical views of age categories in force in the period discussed, expressed by viewers and journalists resulted in an attempt to change the system. It turned out that the most contentious issue was the age classification of films showing eroticism and sexuality. An attempt to simplify the age category system was unsuccessful, as evidenced by cinemas’ repertoire.
Źródło:: Kwartalnik Filmowy; 2019, 108; 91-105
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:: Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Klasyfikacja wiekowa filmów a wyniki frekwencyjne w ostatniej dekadzie PRL
Age Rating of Films and Cinema Attendance in the Last Decade of the Polish People’s Republic
Autorzy:: Sowiński, Emil
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/31340658.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: kultura filmowa
kategorie wiekowe
PRL
widownia kinowa
kino polskie
film culture
Polish People's Republic
cinema audience
Polish cinema
age rating system
Opis:: System klasyfikacji wiekowej jest jednym ze sposobów ochrony małoletnich widzów przed nieadekwatnymi do ich wieku treściami, ale bardzo często przekłada się też na wyniki frekwencyjne filmów. Autor zwraca uwagę na ten drugi aspekt, a co za tym idzie – stara się odpowiedzieć na pytanie, czy klasyfikacja wiekowa wpływała na wyniki frekwencyjne w kinach w ostatniej dekadzie PRL. W pierwszej części artykułu opisuje problemy metodologiczne związane z badaniami frekwencji i kategorii wiekowych, a następnie wskazuje najważniejsze zależności między kategoriami wiekowymi a liczbą widzów kinowych. Uwagi te zostają uzupełnione o analizę jakościową, opartą na rozmaitych paratekstach (np. anonse reklamowe, plakaty, listy do redakcji czasopism oraz skargi do instytucji zajmujących się rozpowszechnianiem) odnoszących się do filmów takich jak: Wejście Smoka (Enter the Dragon, reż. Robert Clouse, 1973), Czułe miejsca (reż. Piotr Andrejew, 1980), Małżeństwo Marii Braun (Die Ehe der Maria Braun, reż. Rainer Werner Fassbinder, 1979), Alabama (reż. Ryszard Rydzewski, 1984), Karate po polsku (reż. Wojciech Wójcik, 1983), Magiczne ognie (reż. Janusz Kidawa, 1983) czy Betty Blue (37°2 le matin, reż. Jean-Jacques Beineix, 1986).
The age rating system is one of the ways of protecting under-age viewers from content that is inappropriate for their age, but it also very often translates into attendance results of films. The author draws attention to the latter aspect, and thus tries to answer the question whether the age classification influenced the turnout results in cinemas in the last decade of the Polish People’s Republic. In the first part of the article, he describes methodological problems related to the study of attendance and age categories, and then indicates the most important relationships between age categories and the number of cinema viewers. These comments are supplemented with a qualitative analysis based on various para-texts (e.g. advertising announcements, posters, letters to magazine editors and complaints to institutions dealing with dissemination) relating to films such as: Enter the Dragon, (dir. Robert Clouse, 1973), Czułe miejsca, (Tender Spots, dir. Piotr Andrejew, 1980), Die Ehe der Maria Braun (The Marriage of Maria Braun, dir. Rainer Werner Fassbinder, 1979), Alabama (dir. Ryszard Rydzewski, 1984), Karate po polsku (Karate Polish style, dir. Wojciech Wójcik, 1983), Magiczne ognie (Magic Flames, dir. Janusz Kidawa, 1983), or 37°2 le matin (Betty Blue, dir. JeanJacques Beineix, 1986).
Źródło:: Kwartalnik Filmowy; 2019, 108; 106-128
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:: Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki