Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Polish People’s" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 17
Tytuł:
Muzykol – kulturowa metafora PRL
“Muzykol” − A Cultural Metaphor of the Polish People’s Republic
Autorzy:
Fortuna, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31342077.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
PRL
musical
Rick Altman
Polish People’s Republic
Opis:
Artykuł jest próbą wykorzystania kategorii musicalu jako narzędzia opisu dla społeczeństwa Polski Ludowej. Peerelowski musical filmowy zostaje tu ukazany jako zjawisko rzadkie, lecz symptomatyczne. Autor reinterpretuje teorię Ricka Altmana w odniesieniu do socjalistycznej kultury masowej, przepisując dualizm wartości kulturowych i kontrkulturowych na konflikt między interesami niechcianej władzy a niespełnionymi oczekiwaniami obywateli. Pokazuje, jak analizowane filmy odbiegają od modelu hollywoodzkiego w nastawieniu do pracy i rozrywki, a także w jaki sposób wypełniają zadania propagandowe i kompensacyjne. W rezultacie peerelowski musical okazuje się czymś więcej niż nieudolnym naśladownictwem – staje się „muzykolem”, kulturową metaforą PRL.
The article is an attempt to use the category of the musical as a tool for describing the society of the Polish People’s Republic (PPR) era. PPR film musical is shown here to be a rare phenomenon, but a symptomatic one. The author reinterprets the theory of Rick Altman in relation to socialist mass culture, ascribing the duality of cultural and counter-cultural on to the conflict between the interests of disliked powers and the unfulfilled expectations of the citizens. He shows how the analysed films differ from the Hollywood model in the attitude towards work and entertainment, and how they fulfil propaganda and compensatory functions. As a result, the communist musical turns out to be something more than an inept imitation - it becomes a “muzykol” [locally made musical like film, that is not up to Western standards], a cultural metaphor for the communist era in Poland.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2015, 91; 121-140
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Spektakl gościnności. „Party przy świecach” Antoniego Krauzego
Spectacle of Hospitality: “The Candlelight Party” by Antoni Krauze
Autorzy:
Ossowska-Zwierzchowska, Aldona
Zwierzchowski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341193.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Antoni Krauze
Jan Himilsbach
PRL
Polish People’s Republic
Opis:
Party przy świecach (1980) Antoniego Krauzego, zrealizowane na podstawie opowiadania Jana Himilsbacha, jest opowieścią o wynikających z aspiracji naśladownictwie i chęci wyróżnienia się, stanowiąc zarazem krytyczne nawiązanie do socjalistycznego konsumeryzmu epoki Gierkowskiej. Bohaterowie chcą zaakcentować swój status przez zorganizowanie przyjęcia, w znacznej mierze odwołując się do imitacji obyczajów i postaw. Niezależnie od tego tytułowe party nie przestaje przecież być czymś wyjątkowym, pozwalającym wykroczyć poza codzienność. Tworzenie identyfikacji społecznej przez przygotowanie przyjęcia, sposób zachowania, dobór potraw i alkoholi jest czymś uniwersalnym, a zarówno aspiracje bohaterów, jak i obyczaje biesiadne nie są związane jedynie z kulturą PRL. Właśnie ten kontekst ma w filmie fundamentalne znaczenie. Party przy świecach, jak również inne przywoływane przez autorów filmy z lat 70., stanowią zatem także fascynujący opis obyczajów, zarówno ówczesnej codzienności, jak i świętowania.
The Candlelight Party (1980) by Antoni Krauze, based on a story by Jan Himilsbach, is a story about the imitation and the desire to stand out resulting from aspirations, constituting at the same time a critical reference to the socialist consumerism of the era of Edward Gierek The protagonists want to accentuate their status by organizing the party, to a large extent referring to the imitation of customs and attitudes. Regardless, the title party does not cease to be something special, allowing you to go beyond everyday life. The creation of social identification through the preparation of the party, the manner of behaviour, the selection of dishes and alcohol is something universal, and both the aspirations of the heroes and feasting customs are not associated only with the culture of the Polish People’s Republic. This context has a fundamental meaning in the film. The Candlelight Party, as well as other films from the 70s cited by the authors, are also a fascinating description of customs of everyday life and celebration.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2017, 100; 193-204
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie obchodów jubileuszu trzydziestolecia kinematografii Polski Ludowej (1975)
The Meaning of 30th Jubilee Celebration of the Polish People’s Republic Cinematography (1975)
Autorzy:
Szczutkowska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341162.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
PRL
Edward Gierek
ideologia
propaganda
Polish People’s Republic
ideology
Opis:
Obchody 30-lecia kinematografii PRL, odpowiadające partyjno-rządowym rytuałom Polski Ludowej, miały wieloraki sens. Poza samą ideą upamiętnienia aktu upaństwowienia kinematografii polskiej dekretem Rady Ministrów O utworzeniu przedsiębiorstwa państwowego Film Polski z 13 listopada 1945 r. oczywiste było ich znaczenie polityczne. Dla władz PRL jubileusz stanowił jedną z okazji, aby podkreślić wkład PZPR w osiągnięcia polskiej kultury i nakłonić do współpracy jak największą liczbę twórców. W związku z tym kluczowe miejsce w programie obchodów zajmowały spotkania władz z filmowcami. W dniu 4 listopada 1975 r. I Sekretarz KC PZPR Edward Gierek wysokimi odznaczeniami państwowymi uhonorował 60 twórców. Uroczystości rocznicowe służyły wspólnocie socjalistycznej za bodźce rozwijające filmowe związki. Z tej okazji do Polski przybył przewodniczący Państwowego Komitetu Kinematografii Rady Ministrów ZSRR Filip Jermasz, dyrektor generalny kinematografii czechosłowackiej Jiří Purš oraz wiceminister kultury NRD Hans Starke. Obchodom towarzyszyła kampania propagandowa w mediach.
Celebrations of the 30th anniversary of the cinematography of the Polish People’s Republic, that were part of the party-state rituals of the Socialist Poland, had multiple meanings. In addition to the very idea of commemorating the act of nationalizing Polish cinematography by a decree of the Council of Ministers, On the establishment of the state-owned Polish Film [Film Polski] enterprise from November 13, 1945 it had obvious political dimension. For the authorities of the Polish People’s Republic, the jubilee was one of the occasions to emphasize the PZPR’s contribution to the achievements of Polish culture and to induce as many artists as possible to cooperate. Therefore, a key place in the celebration were the meetings authorities held with the filmmakers. On November 4, 1975, the First Secretary of the Central Committee of the PZPR Edward Gierek honoured 60 artists with high state decorations. Anniversary celebrations served the socialist community as stimuli developing film relationships. On this occasion, the chairman of the State Committee of Cinematography of the Council of Ministers of the USSR Filip Jermasz, general director of Czechoslovak cinematography Jiri Purs and the deputy minister of culture of the GDR Hans Starke visited Poland. The celebrations were accompanied by a propaganda campaign in the media.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2017, 100; 44-54
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dla aparatu i dla mas – modele prezentowania święta w Polskiej Kronice Filmowej
For the Political Apparatus and for the Masses – Models of Presenting Celebrations in Polish Film Newsreel
Autorzy:
Cieśliński, Marek Kosma
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341165.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Polska Kronika Filmowa
PRL
święto
Polish Film Chronicle
Polish People’s Republic
celebration
Opis:
Kalendarz świąt społecznych, historycznych i religijnych był w Polsce Ludowej bardzo bogaty, a częstotliwość pojawiania się relacji o tych wydarzeniach w środkach masowego przekazu podlegała dużej dynamice w zależności od sytuacji politycznej. W całym dorobku ukazującej się co tydzień Polskiej Kroniki Filmowej są widoczne okresy wzmożonej aktywności kreowania celebry w pejzażu życia publicznego (stalinizm, propaganda sukcesu) oraz typowo filmowe środki warsztatowe i estetyczne (monotematyczność wydań, dobór taśmy, czas trwania) wykorzystywane przez operatorów do kreowania święta – z różnym skutkiem. Ekranowa obfitość rozmaitych świątecznych wydarzeń, nieraz o niewielkim rzeczywistym odzewie społecznym (Dzień Hutnika, Dzień Milicji Obywatelskiej), była narzędziem kształtowania postaw społecznych, a sama obecność kamer PKF była elementem tych ceremonii. Poetyka relacji świątecznych wielokrotnie się jednak zmieniała, występowała z rożną intensywnością, a czasami zanikała zupełnie.
The calendar of social, historical and religious holidays was very rich in Polish People’s Republic and the frequency of appearing of the material about these events in the mass media was subject to dynamic changes depending on the political situation. In the entire output of the weekly Polish Film Chronicle, there are visible periods of increased presence of celebrations in the public landscape (Stalinism, propaganda of success) and typical technical means and aesthetic measures (monothematic editions, film tape selection, duration) used by operators to create and show festivities - with different results. The abundance of various holiday events on film, sometimes with little real social response (the Steelworker’s Day, Civic Militia Day), was a tool for shaping social attitudes, and the very presence of Polish Film Chronicle cameras was part of these ceremonies. The poetics of reports on celebrations, however, changed many times, with varying intensity and sometimes it disappeared altogether.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2017, 100; 55-67
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od kohabitacji do nienawiści. Polska Kronika Filmowa w potyczkach z Kościołem katolickim (1946-1951)
From Cohabitation to Hatred: The Skirmishes of Polish Newsreels With the Catholic Church (1946-1951)
Autorzy:
Cieśliński, Marek Kosma
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31342056.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Polska Kronika Filmowa
PRL
Kościół katolicki
Polish Newsreels
Polish People’s Republic
Catholic Church
Opis:
W okresie ustanawiania nowego ustroju w Polsce po II wojnie światowej dla komunistów istotne było zachowanie harmonijnej współpracy z większością środowisk i utrzymanie pozorów tolerancji wyznaniowej. Informacje prezentowane w Polskiej Kronice Filmowej wiernie i obiektywnie przedstawiały wydarzenia religijne zachodzące w kraju. Sytuacja uległa zmianie z początkiem 1948 r., kiedy to PKF stała się aktywnym współtwórcą antyklerykalnych kampanii propagandowych. Do często poruszanych tematów należały pokazowe procesy polityczne dotyczące duchownych, zmanipulowane reportaże na temat społecznego poparcia dla antykościelnych działań władzy, promocja postaw ruchu księży patriotów, a także relacje ze składania przez księży aktów ślubowania na wierność i lojalność Polsce Ludowej. Analiza poszczególnych wydań Kroniki przedstawia retorykę wykorzystywanego w tym celu komentarza oraz rekonstruuje działania kompozycyjne podejmowane podczas realizacji niektórych wydań.
During the establishment of the new regime in Poland after the war for Communists it was important to maintain harmonious relationship with most circles and maintain a semblance of religious tolerance. Information presented in Polish Newsreels faithfully and objectively presented religious events taking place in the country. The situation changed at the beginning of 1948, when Polish Newsreels had become an active co-creator of anti-clerical propaganda campaigns. Commonly discussed topics included political show trials of the clergy, manipulated reports about public support for Government anti-Church activities, promotion of the attitudes displayed by the Patriot Priests Movement, as well as reports of the oath of allegiance and loyalty to Polish People’s Republic made by members of the clergy. Analysis of various editions of The Newsreel presents the rhetoric used for this purpose and reconstructs film composition and editing techniques employed in some of the editions.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2015, 92; 76-86
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Niesporczaki, lasery i przemiany w stali. Atrakcje polskiego kina oświatowego
Tardigrades, Lasers and Transformations in Steel: Attractions of Polish Educational Cinema
Autorzy:
Jajko, Krzysztof
Pabiś-Orzeszyna, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341687.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
film edukacyjny
Roman Woźniakowski
PRL
Jerzy Popiel-Popiołek
educational film
Polish People’s Republic
Opis:
Artykuł dotyczy funkcji spektaklu – wraz z metodami jego wytwarzania oraz poświęconymi mu dyskusjami – w filmach oświatowych powstałych w okresie Polski Ludowej. Podstawowe pytanie badawcze, jakie stawiają sobie autorzy tekstu, dotyczy napięcia między ideologiczną i estetyczną integralnością dyskursu edukacyjno-naukowego (dla którego film oświatowy miał być wehikułem) a teatralnością i rozpraszającym ekshibicjonizmem charakterystycznym dla estetyki triku, która bywa w tych filmach eksponowana. A zatem: jakie miejsce w realizacjach idei filmu oświatowego zajmowały rozmaite zabiegi „uniezwyklające” (takie jak chociażby zdjęcia mikroskopowe czy poklatkowe) i jak funkcje te były rozumiane przez twórców filmowych? Kompleksowa odpowiedź na to podwójne pytanie zakłada: 1) naszkicowanie historiograficznej perspektywy badania trikowości w filmach oświatowych; 2) ustalenie wyjściowego paradygmatu instytucjonalnego i stylistycznego, w ramach którego filmy te funkcjonowały w Polsce Ludowej; 3) analizę prób wyjścia poza schemat „efektu dydaktycznego” podejmowanych przez Włodzimierza Puchalskiego oraz Karola Marczaka i innych; 4) analizę alternatywnych wobec Puchalskiego i Marczaka metod problematyzowania relacji między widowiskiem a „efektem dydaktycznym” na przykładzie Jerzego Popiela-Popiołka i Romana Woźniakowskiego.
The article deals with the function of the spectacle - along with the methods of its production and discussions devoted to it - in educational films created during the period of Polish People’s Republic. The basic research question put forward by the authors concerns the tension between the ideological and aesthetic integrity of the educational and scientific discourse (for which the educational film was a vehicle) and the theatricality and distractive exhibitionism characteristic of the aesthetics of the trick that is often part of these films. So: what place in the realization of the idea of the educational film did the various spectacle generating techniques (such as microscopic photographs or time-lapse photography) occupy and how were these functions understood by the filmmakers? The complex answer to this double question demands: 1) sketching the historiographical perspective of the study of tricks in educational films; 2) establishing the initial institutional and stylistic paradigm in which these films functioned in Polish People’s Republic; 3) analysis of attempts of going beyond the scheme of “didactic effect” undertaken by Włodzimierz Puchalski, Karol Marczak and others; 4) analysis of alternative methods of problematic relations between the spectacle and the “didactic effect” using the example of work by Jerzy Popiel-Popiołek and Roman Woźniakowski.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2017, 99; 101-118
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metodologiczne problemy badania kina PRL-u
Methodological Problems in Researching the Cinema of the Polish People’s Republic Era
Autorzy:
Zwierzchowski, Piotr
Kornacki, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28408601.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
PRL
Nowa Historia Kina
historiografia filmowa
Polish People’s Republic
New Cinema History
film historiography
Opis:
Artykuł składa się z dwóch części: próby diagnozy aktualnego stanu badań nad kinem PRL-u oraz części postulatywnej. Zdaniem autorów polska historiografia filmowa koncentruje się głównie na zagadnieniach estetycznych (dominacja opisu twórczości reżyserów filmów fabularnych uznanych za artystów i autorów). Odwołując się do metodologicznych założeń nowego historycyzmu oraz Nowej Historii Kina, autorzy wyrażają zaniepokojenie ahistoryzmem historiografii kina PRL-u. Postulują w związku z tym m.in.: hasło „powrotu do źródeł”, głównie archiwalnych; częstsze niż dotychczas powściąganie ambicji interpretacyjnych na rzecz solidnej pracy filmograficznej pozwalającej opisać losy konkretnych projektów filmowych w ich uzależnieniu od kontekstu ekonomicznego, społecznego i politycznego; badanie tzw. kultury produkcji kina polskiego; badanie paratekstów filmowych (fotosy, plakaty, zwiastuny, reklamy filmowe itp.) i marginalizowanych zjawisk (takich jak kino oświatowe czy „polska szkoła dubbingu”); badanie recepcji (zarówno widowni, jak i piśmiennictwa filmowego).
The article consists of two parts: a diagnosis of the current state of research on the cinema of the socialist period, and a postulate. According to the authors Polish film historiography focuses mainly on the aesthetic aspect (the description of the work of film directors recognised as authors and artists dominates). Referring to the methodological assumptions of the new historicism and New Cinema History, the authors express concern caused by a lack of historism in the historiography of cinema of the socialist era. They therefore suggest “a return to the source”, that is the archives; a certain restrain in one’s interpretative ambitions, thorough research allowing the description of specific film projects in relation to their economic, social and political context; research on the culture of production in Polish cinema; research of film para-texts (stills, posters, trailers, movie advertising, etc.) and marginalised phenomena (such as educational cinema or “Polish school of dubbing”) and research on film reception (both audience and written film reviews).
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2014, 85; 28-39
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dekada Zjazdu w Kamieniu Śląskim
Ten Years After the Conference in Kamień Śląski
Autorzy:
Pabiś-Orzeszyna, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24938097.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
industrializacja
socrealizm
kinofikacja
rozpowszechnianie filmów
industrialization
socialist realism
cinemas in Polish People’s Republic
film distribution
Opis:
W książce Od Wydziału Propagandy Filmowej do Centralnego Urzędu Kinematografii. Pierwsza dekada partyjno-państwowego monopolu w polskim kinie (2022) Ewa Gębicka opisuje jeden z najbardziej niejednoznacznych okresów w historii środkowoeuropejskiego filmu – powojenne lata 1944-1955. Przekonuje, że przyjęty w filmoznawstwie podział na chaotyczne rządy twórców (1944-1947) i czas zintensyfikowanej ofensywy władzy politycznej (1948-1955) jest trafny, a całe dziesięciolecie ocenia krytycznie – jako ślepą uliczkę lekceważenia autonomii kultury artystycznej, potrzeb widowni oraz wolnorynkowej, jej zdaniem, istoty kinematografii. Jej wnioski są rezultatem wieloletnich kwerend w AAN oraz FINA. Autorka wykonała ogromną pracę naukową, istnieje więc pokusa, aby ją zreferować i zaakceptować jako daną. Jednak interpretacje Gębickiej zasługują na dialog, a historiograficzna poetyka, którą reprezentuje, powinna być rozumiana jako emblemat przemian stylów badania kina PRL, ze wszystkimi zaletami i ambiwalencjami.
In her book Od Wydziału Propagandy Filmowej do Centralnego Urzędu Kinematografii. Pierwsza dekada partyjno-państwowego monopolu w polskim kinie [From the Department of Film Propaganda to the Central Office of Cinema: The First Decade of Party-State Monopoly in Polish Cinema] (2022), Ewa Gębicka describes one of the most ambiguous periods in the history of Central European film: the years 1944-1955. She argues that the periodization accepted in film studies – the chaotic reign of filmmakers (1944-1947) followed by the offensive of political power (1948-1955) is accurate. Her assessment of the entire decade is critical: she pictures the postwar decade as a period of disregard for the autonomy of art, the needs of the audience, and the alleged free-market essence of cinema. Her conclusions are grounded in archival research. And since Gębicka has done massive work, there is a temptation to accept it as a given. However, her interpretations deserve a dialogue. The historiographical poetics she represents should be understood as emblematic of the changing ways of studying the cinema of the Polish People’s Republic, with all their advantages and ambivalences.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2023, 123; 231-239
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wiedza – technologia – New Age. UFO w filmach schyłku PRL
Knowledge – Technology – New Age: UFOs in Films of the Declining Polish People’s Republic
Autorzy:
Piepiórka, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38621979.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
UFO
science fiction
transformacja ustrojowa
kino schyłku PRL
ponowoczesność
New Age
systemic transformation
cinema of the declining Polish People’s Republic
postmodernity
Opis:
W ostatnich latach Polski Ludowej powstało kilka filmów o UFO. Komentowały one nastroje społeczne schyłku systemu – odbijały ówczesne lęki i zdawały sprawę z kulturowych sprzeczności. Ujawniały niepokoje społeczne okresu transformacji. Zwrócenie się w stronę tego, co irracjonalne i tajemnicze, sugerowałoby odrzucenie dotychczasowego porządku socjalistycznego, fundowanego na oświeceniowej ideologii modernizacji. Tymczasem filmy te zarówno zwracają się ku płynnej rzeczywistości nowej duchowości, jak i zdradzają ślady fascynacji tym, co naukowe, przede wszystkim technologią. Analizowane w artykule produkcje zdają sprawę z napięć kulturowych, które skutkowały tworzeniem ambiwalentnych, wręcz sprzecznych narracji. Odwoływały się one do wartości wywodzących się jeszcze ze starego systemu, a zarazem zapowiadały nowy, odsyłający do wartości tak socjalistycznych, jak i kapitalistycznych. Okazuje się zatem, że filmy o UFO przygotowywały społeczeństwo na bliskie spotkanie trzeciego stopnia z nową rzeczywistością transformacji.
In the last years of the Polish People’s Republic, several films about UFOs were made. They commented on the social mood during the decline of the system. These films reflected the fears of the time and brought awareness of the cultural contradictions. They revealed the social unrest of the transition period. Turning towards the irrational and mysterious would suggests the rejection of the current socialist order, founded on the Enlightenment ideology of modernization. Meanwhile, these films, as much as they turn to the fluid reality of New Age, are fascinated by the scientific, especially technology. The movies analysed in the article reflect the cultural tensions that resulted in the production of ambivalent, even contradictory narratives. The films referred to values derived from the old system and heralding the new one, both socialist and capitalist. It turns out that UFO films were preparing the society for a close encounter of the third kind with the new reality of transformation.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2024, 126; 53-77
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kryzys i rewolucja: Kształtowanie się estetyki Teatru Ósmego Dnia na początku lat siedemdziesiątych
Crisis and Revolution: The Developing Aesthetics of the Theatre of the Eighth Day in the Early 1970s
Autorzy:
Tyszka, Juliusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29432285.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Teatr Ósmego Dnia
teatr studencki
teatr alternatywny
zespół teatralny
PRL
Theatre of the Eighth Day
student theater
alternative theater
theatre ensemble
Polish People’s Republic
Opis:
Artykuł dotyczy działalności Teatru Ósmego Dnia w latach 1971–1975. Autor stawia tezę, że był to przełomowy okres w historii „Ósemek”, w którym zespół w nowym składzie zredefiniował metody pracy, sposób rozumienia misji teatru, założenia estetyczno-ideowe oraz strategie nawiązywania porozumienia z publicznością. Chłodno przyjęte przez krytykę spektakle Wizja lokalna (1973) oraz Musimy poprzestać na tym, co nazwano rajem na ziemi (1975) odegrały kluczową rolę w procesie przemian i dochodzenia do rozwiązań, które zaowocowały nowym spojrzeniem na egzystencjalny wymiar aktorstwa oraz społeczną rolę teatru. Na podstawie analizy autorefleksyjnych wspomnień członków zespołu, dokumentów przechowywanych w archiwum teatru oraz recepcji tych dwóch spektakli autor rekonstruuje ten proces oraz przedstawia jego wewnętrzne i zewnętrzne uwarunkowania.
This article concerns the activity of Poznań’s Theatre of the Eighth Day (Teatr Ósmego Dnia) between 1971 and 1975. The author argues that this was a critical period in its history, when the new ensemble redefined its working methods, its view of the theater’s mission, aesthetic and ideological principles, and strategies of establishing an understanding with the audience. Although not received favourably by critics, the performances Wizja lokalna (Inspection of a Scene of Crime, 1973) and Musimy poprzestać na tym, co nazwano rajem na ziemi (We Must Confine Ourselves to an Earthly Paradise, 1975) were crucial for the process of the theater’s transformation and arriving at solutions that resulted in a new look at the existential dimension of acting and the social role of theater. Based on an analysis of self-reflective memories of ensemble members, documents stored in the theater’s archives, and the reception of the two performances, the author reconstructs this process and presents its internal and external conditions.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2022, 71, 4; 171-191
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teatry pozawarszawskie w latach osiemdziesiątych w perspektywie historii mówionych
1980s Theaters outside Warsaw in the Perspective of Oral Histories
Autorzy:
Królikowska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29430919.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Polish theater 1980–1990
Polish People’s Republic
oral history
theater historiography
theaters in mid-size cities
teatr polski 1980–1990
PRL
historia mówiona
historiografia teatralna
teatry w średnich miastach
Opis:
Artykuł dotyczy życia teatralnego w Polsce w latach osiemdziesiątych, a w centrum refleksji jest funkcjonowanie teatrów w miastach średniej wielkości. W ramach badań nad ekonomicznymi i politycznymi uwarunkowaniami działalności tych placówek przeprowadzono wywiady pogłębione z pięcioma dyrektorami sprawującymi funkcję w tamtym okresie: Zbigniewem Bogdańskim (Teatr Dramatyczny w Gdyni, 1981–1986), Tomaszem Grochoczyńskim (Teatr Dramatyczny im. Jerzego Szaniawskiego w Płocku, 1985–1990), Maciejem Grzybowskim (Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu, 1982–1991), Józefem Jasielskim (Teatr Dramatyczny w Legnicy, 1981–1990) i Andrzejem Rozhinem (Bałtycki Teatr Dramatyczny im. Juliusza Słowackiego w Koszalinie, 1979–1981; Teatr Polski w Szczecinie, 1981–1983; Teatr im. Juliusza Osterwy w Lublinie, 1985–1993). Do analizy materiału badawczego zostały wykorzystane kategorie związane z historią mówioną, które umożliwiają uwzględnienie indywidualnych głosów uczestników życia teatralnego w narracjach historycznych. Wspomnienia dyrektorów, splecione z ich emocjami i refleksją na temat własnej działalności, dają wgląd w zasady konstruowania autonarracji i wpisywania ich w dominujące sposoby porządkowania i problematyzowania historii teatru w Polsce. Do artykułu zostały dołączone skrócone wersje rozmów, a w podsumowaniu wskazano możliwości ich wykorzystania w kolejnych pracach historycznoteatralnych.
This article concerns theater life in Poland in the 1980s, with a focus on the functioning of theaters in mid-size cities. It presents the results of research into the economic and political conditions of their operation, which involved in-depth interviews with five directors managing theaters during that period: Zbigniew Bogdański (Teatr Dramatyczny, Gdynia, 1981–1986), Tomasz Grochoczyński (Teatr Dramatyczny im. Jerzego Szaniawskiego, Płock, 1985–1990), Maciej Grzybowski (Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego, Kalisz, 1982–1991), Józef Jasielski (Teatr Dramatyczny, Legnica, 1981–1990), and Andrzej Rozhin (Bałtycki Teatr Dramatyczny im. Juliusza Słowackiego, Koszalin, 1979–1981; Teatr Polski, Szczecin, 1981–1983; Teatr im. Juliusza Osterwy, Lublin, 1985–1993). This research material has been analyzed using categories related to oral history, which enable individual voices of participants in theater life to be taken into account in historical narratives. The interviewees’ recollections, interlocked with their emotions and reflections on their own activity, provide insight into the principles of constructing self-narratives and inscribing them into the dominant ways of ordering and problematizing theater history in Poland. Abridged versions of the interviews have been appended to the article, and the conclusion indicates their potential uses in further research in theater history.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2023, 72, 4; 165-218
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Piosenka religijna na festiwalu Sacrosong w latach 1969–1978
Religious Songs at the Sacrosong Festival from 1969 to 1978
Autorzy:
Śnieżek, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26731702.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
festiwal
muzyka religijna
piosenka religijna
popularna muzyka chrześcijańska
PRL
Sacrosong
II Sobór Watykański
festival
sacred music
religious song
popular Christian music
Polish People’s Republic
Second Vatican Council
Opis:
Festiwal Pieśni i Piosenki Religijnej Sacrosong (1969–1999) powstał w czasie, gdy stopniowo wchodziły w życie postanowienia Soboru Watykańskiego II, a wśród nich to dotyczące otwierania Kościoła katolickiego na nowe formy ewangelizacji. Równocześnie olbrzymią popularność w świecie zyskiwała muzyka rockandrollowa. Znalazła ona entuzjastów także wśród muzyków chrześcijańskich, którym rockowe brzmienia posłużyły do przekazywania treści religijnych. Lata 60. XX wieku to również czas, w którym znacząco wzrosło zainteresowanie gatunkiem piosenki, której w twórczości religijnej dały wyraz m.in. utwory francuskiego jezuity Aimé Duvala. Pomimo trudnej sytuacji społeczno-politycznej PRL, zarówno moda na muzykę młodzieżową jak i na piosenkarstwo religijne bardzo szybko dotarły do grona zainteresowanych. Pierwszą sceną dla repertuaru religijnego w Polsce był festiwal Sacrosong, który w założeniach miał nie tylko sprzyjać powstawaniu i promocji nowych utworów w języku polskim, lecz również angażować w działalność religijną środowisko artystów i młodzież i w ten sposób przeciwdziałać ateizacji społeczeństwa. W ciągu trzydziestu lat podczas ogólnopolskich Sacrosongów można było usłyszeć zarówno piosenki konkursowe, jak i pieśni, kantaty czy oratoria powstałe na zamówienie organizatorów. Wydarzeniom muzycznym towarzyszyły spektakle teatralne, wystawy, wieczory poezji, konferencje i dyskusje. W jury konkursu zasiadały takie osobistości, jak Wojciech Kilar czy Stefan Kisielewski, muzykę na zamówienie pisali m.in. Jerzy Bauer, Marian Sawa, a teksty – Roman Brandstaetter, Ernest Bryll czy ks. Jan Twardowski. Artykuł porusza zagadnienia dotyczące historii Sacrosongów, repertuaru oraz społecznej i kulturotwórczej roli tego wydarzenia. Całości dopełniają refleksje związane z samym gatunkiem „głównej bohaterki” festiwalu – piosenki religijnej.
The ‘Sacrosong’ Festival of Religious Songs and Hymns (1969–1999) was established at a time when the resolutions of the Second Ecumenical Council of the Vatican were gradually being implemented, including the decision to open the Catholic Church up to new forms of evangelisation. With rock music gaining huge popularity worldwide, it also found enthusiasts among Christian musicians, who employed rock to convey a religious message. The 1960s also saw increased interest in the song genre, represented in the field of sacred music by the French Jesuit Aimé Duval, among others. Despite the difficult social and political situation in communist Poland, the fashion for teenage music and religious songs soon reached that country’s youth. The Sacrosong festival was Poland’s first platform for the presentation of religious repertoire. It was created not only to support the composition and promotion of new works sung in Polish, but also to involve artists and youngsters in religious life and thereby counteract the atheisation of Polish society. Over the thirty years of Sacrosong’s history as a nationwide festival, its repertoire included songs submitted for the festival’s competition, as well as songs, cantatas and oratorios commissioned by the organisers. Musical events were accompanied by theatre shows, exhibitions, poetry evenings, conferences and debates. The competition jury featured celebrities like Wojciech Kilar and Stefan Kisielewski, while the commissioned works were written by such artists as Jerzy Bauer and Marian Sawa (music), Roman Brandstaetter, Ernest Bryll and Revd Jan Twardowski (lyrics). This article discusses Sacrosong’s history and repertoire, as well as its social and cultural role. It also includes reflection on the genre of religious song as the ‘chief protagonist’ of the festival.
Źródło:
Muzyka; 2021, 66, 2; 162-176
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dzieje przyzakładowego kina Chemik i kultury filmowej w Alwerni
The History of the Chemik Cinema and Film Culture in Alwernia
Autorzy:
Głownia, Dawid
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/25806647.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Alwernia
lokalna historia kina
lokalna kultura filmowa
kina w PRL
kino Chemik w Alwerni
local history of cinema
local film culture
cinemas in Polish People’s Republic
Chemik cinema in Alwernia
Opis:
Artykuł jest szkicem historii kina Chemik, działającego w latach 1982-1991 przy Zakładach Chemicznych „Alwernia”, oraz kultury filmowej w Alwerni w okresie funkcjonowania tego kina i czasach go poprzedzających. Historia ta została odtworzona na podstawie archiwalnych numerów miesięcznika zakładowego „Al-Chemik” oraz rozmów z osobami związanymi z tym kinem i pismem lub kulturą filmową w regionie, a także uczestniczącymi w seansach filmowych w Alwerni. W artykule zostały omówione pokazy organizowane w tym mieście (jeszcze przed powstaniem stałego kina przy zakładach) przez kino objazdowe z sąsiednich Regulic. Archiwalne numery czasopism pozwoliły na odtworzenie niemal kompletnego repertuaru kina Chemik, a w efekcie na stwierdzenie, że większość wyświetlanych w nim filmów stanowiły produkcje rozrywkowe, głównie amerykańskie i polskie. W artykule przedstawiono także mechanizmy promocji oferty kina, wskazane przez redakcję „Al-Chemika” problemy w jego funkcjonowaniu oraz wyzwania związane z rozwojem konkurencyjnego rynku wideo.
The article sketches the history of the Chemik cinema, which operated within the “Alwernia” Chemical Plant from 1982 to 1991, in the context of film culture in the town of Alwernia from the 1950s to the beginning of the 1990s. This history was reconstructed based on an analysis of archival issues of the chemical company’s monthly Al-Chemik and conversations with people associated with the Chemik cinema, the monthly, and film culture in the region, as well as those who participated in film screenings in Alwernia. The article also discusses screenings organized by a mobile cinema from the neighbouring village Regulice. Archival issues of Al-Chemik and Gazeta Krakowska made it possible to recreate an almost complete repertoire of the Chemik cinema, and to conclude that most of the productions shown there were entertainment films, mainly American and Polish. The author also discusses the advertising of Chemik’s repertoire, issues identified in relation to this cinema by Al-Chemik, and challenges posed to it by the development of the competing video market.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2022, 120; 92-115
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kościół – Partia – teatr: Cenzura rozproszona w PRL
Church–Party–Theater: Diffuse Censorship in the Polish People’s Republic
Autorzy:
Kościelniak, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29430912.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
censorship after 1945
self-censorship
Polish People’s Republic
Catholic Church
Teatr Powszechny in Warsaw
Zygmunt Hübner
Władysław Terlecki
Jasna Góra Monastery
cenzura po 1945
autocenzura
PRL
Kościół katolicki
Teatr Powszechny w Warszawie
Jasna Góra
Opis:
Tekst jest analizą wydarzeń związanych z podjętą przez hierarchów Kościoła katolickiego próbą zablokowania premiery spektaklu Odpocznij po biegu w reż. Zygmunta Hübnera (prem. 11 listopada 1976 w Teatrze Powszechnym w Warszawie). Autor ukazuje mechanizmy działania cenzury w PRL na podstawie częściowo nieznanej korespondencji na linii Kościół – rząd – teatr oraz zestawienia medialnych przekazów na temat spektaklu z instrukcjami i raportami państwowej cenzury. Stawia tezę, że obowiązujące w narracjach dotyczących Polski Ludowej utożsamienie cenzury z instytucją GUKPPiW jest niewystarczające i błędne. W zamian proponuje ujęcie zgodne z koncepcją cenzury rozproszonej, rozumianej jako praktyka wynikająca z powiązań i zależności pomiędzy Kościołem, Partią i teatrem, w których urząd państwowej cenzury nie był jedyną instancją. Powiązania te miały szczególne znaczenie w przypadkach dotyczących ochrony uczuć religijnych.
This article analyzes the events around the attempt of Catholic Church officials to block the premiere of Odpocznij po biegu (Rest after the Race), a play based on Władysław Terlecki’s novel, directed by Zygmunt Hübner (prem. 11 November 1976 in Teatr Powszechny, Warsaw). The author demonstrates the mechanisms of censorship in the Polish People’s Republic based on correspondence, partly unknown before, between the Church, the government, and the theater, as well as juxtaposing media accounts about the play and the instructions and reports of state censorship. He posits that the identification of censorship with the institution of the Chief Office for the Control of the Press, Publications, and Public Performances (GUKPPiW), established in narratives about People’s Poland, is insufficient and erroneous. Instead, he proposes an approach drawing on the concept of diffuse censorship, understood as a practice resulting from the interconnections and interdependencies between the Church, the Party, and the theater, in which the office of state censorship was not the only agent. These interconnections were particularly important in cases involving the protection of religious feelings.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2023, 72, 4; 139-163
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“Aucune résonance politique”. Polish Art Historians and Franco’s Spain, 1958–1973
„Aucune résonance politique”. Polscy historycy sztuki i Hiszpania za czasów Franco, 1958–1973
Autorzy:
García-Montón González, Patricia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38711211.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
transnarodowa historia historii sztuki
geografia akademicka
historia horyzontalna
uczeni
kontakty historyków sztuki
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Hiszpania Franco
Comité International d’Histoire de l’Art (CIHA)
transnational history of art history
academic geography
horizontal history
scholars
art historians’ networks
Polish People’s Republic
Franco’s Spain
Opis:
XXIII Międzynarodowy Kongres Historii Sztuki, który odbył się w Granadzie w 1973 r., stanowił punkt zwrotny w stosunkach między historykami sztuki z Hiszpanii czasów generała Franco i ich kolegami z PRL. Pierwsze kontakty zostały nawiązane już w latach 50. XX w. dzięki wyjazdom Jana Białostockiego i Lecha Kalinowskiego m.in. do Madrytu i Barcelony. Ich wzmocnienie nastąpiło w latach 60. dzięki organizacji dwóch wystaw poświęconych sztuce hiszpańskiej w Krakowie i Poznaniu. Dopiero jednak kongres w Granadzie pozwolił polskiej delegacji zyskać nowe istotne doświadczenia. Artykuł analizuje polsko-hiszpańskie relacje w zakresie historii sztuki, które wcześniej pomijano zapewne ze względu na „peryferyjne” położenie polskiej i hiszpańskiej historii sztuki w geografii dyscypliny z okresu zimnej wojny.
The 23rd CIHA Congress, held in Granada in 1973, marked a turning point in the relationships between art historians who carried out their professional activity in the Polish People’s Republic and Franco’s Spain. First contacts began as early as the 1950s, thanks to Jan Białostocki and Lech Kalinowski’s trips to Madrid and Barcelona, among other cities, strengthened in the 1960s by the organisation of two exhibitions in Cracow and Poznań devoted to Spanish art. Nevertheless, the Granada congress became a new experience for the Polish delegation. This paper aims to delve into these contacts that have not been taken into consideration before, perhaps due to the “peripheral” position of both historiographies in the geography of the history of art history during the Cold War.
Źródło:
Biuletyn Historii Sztuki; 2024, 86, 2; 187-205
0006-3967
2719-4612
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Sztuki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 17

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies