- Tytuł:
-
Polonez a-moll „Pożegnanie Ojczyzny”: między legendą a rzeczywistością
The Polonaise in A Minor ‘Farewell to the Fatherland’: Between Legend and History - Autorzy:
- Leszczyńska, Agnieszka
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/30147330.pdf
- Data publikacji:
- 2023
- Wydawca:
- Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
- Tematy:
-
polonez
Michał Kleofas Ogiński
Kasper Napoleon Wysocki
Ignacy Feliks Dobrzyński
polonaise - Opis:
-
Uważany powszechnie za dzieło Michała Kleofasa Ogińskiego polonez a-moll, znany pod tytułem „Pożegnanie Ojczyzny” lub „Les Adieux à la Patrie”, jest kompozycją niezwykle popularną i powszechnie w Polsce rozpoznawalną. Obecność tego utworu w zbiorowej wyobraźni sprzyjała tworzeniu się różnych z nim związanych mitów. Jeden z nich dotyczy czasu i okoliczności powstania poloneza, który miał zostać napisany w 1794 roku w efekcie klęski insurekcji kościuszkowskiej i spowodowanej nią emigracji Ogińskiego. Żadne źródła nie potwierdzają takiego scenariusza. Należy również zanegować przekonanie o związku nazwy „Pożegnanie Ojczyzny” z biografią księcia, ponieważ po raz pierwszy pojawia się ona – w wersji polskiej lub francuskiej – dopiero w edycjach powstałych ok. 1860 roku, a więc ponad ćwierć wieku po śmierci kompozytora. Nazwa „Les Adieux à la Patrie” została zapewne nadana na potrzeby kijowskiej edycji Antoniego Kocipińskiego (1859), a pionierskie zastosowanie jej polskiego tłumaczenia należy do warszawskiej oficyny Józefa Kaufmanna (nie przed 1860). Nie jest znany autograf poloneza a-moll, a hipotetyczną historię tego utworu można odtwarzać na podstawie zachowanych jego publikacji. Po raz pierwszy nazwisko Ogińskiego w kontekście poloneza a-moll pojawiło się w opracowaniu Ignacego Feliksa Dobrzyńskiego wydanym w Warszawie przez Rudolfa Friedleina ok. 1855 roku. Najwcześniejsza znana wersja tego utworu pochodzi jednak z druku Marche triomphale suivie d’un Polonaise nationale (ok. 1831) sygnowanego nazwiskiem Kaspra Napoleona Wysockiego i to właśnie jego należy uznać za właściwego twórcę kompozycji przypisywanej Ogińskiemu. Porównanie pierwotnej postaci poloneza z jego młodszymi o około trzy dekady opracowaniami pozwala na wyróżnienie dwóch podstawowych nurtów przekształceń utworu: pierwszy, wyznaczony przez I.F. Dobrzyńskiego i drugi – przez A. Kocipińskiego, kontynuowany potem, z kolejnymi zmianami, przez innych wydawców publikujących utwór pod tytułem „Pożegnanie Ojczyzny”.
Universally considered as a piece by Michał Kleofas Ogiński, Polonaise in A Minor ‘Les Adieux à la Patrie’ (‘Farewell to the Fatherland’) is extremely popular and commonly recognisable in Poland. It is present in the collective imagination, which has fuelled the rise of various myths. One of those myths concerns the time and circumstances of the work’s origin. It was supposedly written in 1794 after the fall of the Kościuszko Uprising led to Ogiński’s emigration. There are no sources, however, to confirm this scenario. Nor can we accept the common view that the title ‘Les Adieux à la Patrie’ is somehow related to the prince’s biography, since it first appears (in its Polish or French version) only in editions published around 1860, more than a quarter of a century after the composer’s death. The French heading was most likely invented for the needs of Antoni Kocipiński’s Kyiv edition (1859), whereas its Polish translation was first used by the Warsaw publisher Józef Kaufmann (not earlier than 1860). As we have no autograph of this work, its hypothetical history can only be reconstructed on the basis of surviving editions. Ogiński’s name is first mentioned in the context of the Polonaise in A Minor in a study by Ignacy Feliks Dobrzyński published by Rudolf Friedlein (Warsaw, ca 1855). The earliest known version of the piece, found in the print Marche triomphale suivie d’un Polonaise nationale (ca 1831), is signed with the name of Kasper Napoleon Wysocki, and it is to him that the polonaise ought to be attributed. If this first version is compared with arrangements created approximately three decades later, two main directions of the work’s transformation can be distinguished: one originating with Dobrzyński, the other – with Kocipiński. The latter was continued, with more alterations, by other publishers who printed this piece under the title of ‘Farewell to the Fatherland’. - Źródło:
-
Muzyka; 2023, 68, 3; 3-22
0027-5344
2720-7021 - Pojawia się w:
- Muzyka
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł