- Tytuł:
-
Kościół – Partia – teatr: Cenzura rozproszona w PRL
Church–Party–Theater: Diffuse Censorship in the Polish People’s Republic - Autorzy:
- Kościelniak, Marcin
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/29430912.pdf
- Data publikacji:
- 2023
- Wydawca:
- Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
- Tematy:
-
censorship after 1945
self-censorship
Polish People’s Republic
Catholic Church
Teatr Powszechny in Warsaw
Zygmunt Hübner
Władysław Terlecki
Jasna Góra Monastery
cenzura po 1945
autocenzura
PRL
Kościół katolicki
Teatr Powszechny w Warszawie
Jasna Góra - Opis:
-
Tekst jest analizą wydarzeń związanych z podjętą przez hierarchów Kościoła katolickiego próbą zablokowania premiery spektaklu Odpocznij po biegu w reż. Zygmunta Hübnera (prem. 11 listopada 1976 w Teatrze Powszechnym w Warszawie). Autor ukazuje mechanizmy działania cenzury w PRL na podstawie częściowo nieznanej korespondencji na linii Kościół – rząd – teatr oraz zestawienia medialnych przekazów na temat spektaklu z instrukcjami i raportami państwowej cenzury. Stawia tezę, że obowiązujące w narracjach dotyczących Polski Ludowej utożsamienie cenzury z instytucją GUKPPiW jest niewystarczające i błędne. W zamian proponuje ujęcie zgodne z koncepcją cenzury rozproszonej, rozumianej jako praktyka wynikająca z powiązań i zależności pomiędzy Kościołem, Partią i teatrem, w których urząd państwowej cenzury nie był jedyną instancją. Powiązania te miały szczególne znaczenie w przypadkach dotyczących ochrony uczuć religijnych.
This article analyzes the events around the attempt of Catholic Church officials to block the premiere of Odpocznij po biegu (Rest after the Race), a play based on Władysław Terlecki’s novel, directed by Zygmunt Hübner (prem. 11 November 1976 in Teatr Powszechny, Warsaw). The author demonstrates the mechanisms of censorship in the Polish People’s Republic based on correspondence, partly unknown before, between the Church, the government, and the theater, as well as juxtaposing media accounts about the play and the instructions and reports of state censorship. He posits that the identification of censorship with the institution of the Chief Office for the Control of the Press, Publications, and Public Performances (GUKPPiW), established in narratives about People’s Poland, is insufficient and erroneous. Instead, he proposes an approach drawing on the concept of diffuse censorship, understood as a practice resulting from the interconnections and interdependencies between the Church, the Party, and the theater, in which the office of state censorship was not the only agent. These interconnections were particularly important in cases involving the protection of religious feelings. - Źródło:
-
Pamiętnik Teatralny; 2023, 72, 4; 139-163
0031-0522
2658-2899 - Pojawia się w:
- Pamiętnik Teatralny
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł