Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Gwóźdź, Andrzej" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-12 z 12
    Tytuł:
    Pamięć NRD w filmach autorów (zachodnio)niemieckich pierwszej dekady zjednoczonych Niemiec
    Memory of the GDR in Films Made by (West) German Authors in the First Decade of United Germany
    Autorzy:
    Gwóźdź, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31199593.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    media pamięci
    pamięć protetyczna
    pamięć epizodyczna
    pamięć funkcjonalna
    pamięć zbiorowa
    niemiecki przełom lat 1989 i 1990
    memory media
    prosthetic memory
    episodic memory
    functional memory
    collective memory
    German turn of 1989 and 1990
    Opis:
    Artykuł traktuje o mechanizmach pamięci zaobserwowanych w zachodnioniemieckich filmach poświęconych tematyce NRD-owskiej, zwłaszcza z przełomu 1989 i 1990 r. Dotyczy głównie pamięci protetycznej, wynikającej z obcowania z mediami, a nie bezpośredniego uczestnictwa we wspominanych wydarzeniach (pamięć epizodyczna), co było typowe dla reprezentacji filmowych autorów z RFN (m.in. Volker Schlöndorff, Helma Sanders-Brahms, Margarethe von Trotta). Skupienie się na pierwszej dekadzie po zjednoczeniu Niemiec daje nadto szansę na uchwycenie w rudymentarnej fazie pamięci funkcjonalnej, eksploatującej wybrane i stałe motywy, fakty i wydarzenia (opresyjna codzienność NRD, nadzór Stasi, wydarzenia z okresu przełomu, zwłaszcza upadek muru, początki zjednoczonych Niemiec) w celu kształtowania oraz legitymizacji tożsamości.
    The article is devoted to the memory mechanisms observed in West German authors’ films on the subject of the GDR, especially the turn of 1989 and 1990. It mainly concerns prosthetic memory constructed on the basis of media coverage, and not direct participation in the events (episodic memory), which was typical for film representations of the FRG authors (including Volker Schlöndorff, Helma Sanders-Brahms, Margarethe von Trotta). Focusing on the first decade after the unification also gives one a chance to capture functional memory in its rudimentary phase, as it exploits selected and permanent motifs, facts and events (oppressive everyday life of the GDR, Stasi supervision, events from the breakthrough period, particularly the fall of the Wall, the beginning of united Germany) in order to shape and legitimize identity.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2024, 125; 70-87
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kino designu, czyli o widzialności obcowania człowieka z powierzchnią
    The Cinema of Design, or on the Visibility of the Interaction Between a Man and a Surface
    Autorzy:
    Gwóźdź, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28408631.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    design
    gra
    teoria filmu
    game
    film theory
    Opis:
    Od jakiegoś czasu pojawiają się filmy specyficznego nadmiaru obrazów, które wiele różni od wszystkiego, co dotąd określało naturę X muzy. Ów nadmiar sprawia, że doświadczenie innego kina – jeszcze kina, choć może już nie-kina – jest naturalne i dość powszechne. Filmy takie wykazują sporą dawkę nieprawdopodobieństwa, umykają utrwalonym nawet przez kino standardom fikcji, tym samym wykazując cechy autopojezy, a zwłaszcza jedną z nich: cechę operatywnego zamknięcia. Wyraża się ona dobitnie w eskalacji niemożliwych punktów widzenia, a więc i spojrzeń, co sprawia, że relacja widzialnego do niewidzialnego traci na znaczeniu, zostaje wręcz wymazana. Filmy te zakładają ponadto określony stopień wtajemniczenia w owe fikcje, ich rozpoznawalność jako warunek doświadczenia kina oraz znaczny poziom przyzwolenia na ich przyjęcie – wówczas film jawi się jako gra, w znaczeniu zabawy z obrazami, którym wszystko wolno. Chodzi tu głównie o zjawiska powierzchniowe, usytuowane na powierzchniach – zwłaszcza tych stymulujących oczekiwania widza – i jako takie interfejsowe, tak że to właśnie powierzchnia, wolna od ontologicznego przymusu głębi, staje się właściwym środowiskiem widzialności. Autor próbuje dociec istoty tego fenomenu w kategoriach techniki kulturowej o znamionach designu, kiedy to film osiąga poziom samoorganizacji wcześniej nieobecny (oparty głównie na proliferacji cyfrowości), skoncentrowany nie na hermeneutycznej „głębi”, ale na „powierzchni”. Zjawisko to ma wiele wspólnego z redefinicją ontologii kina w ogóle: w kinie designu znika bowiem kino jako matryca postrzegania, ale też coraz częściej jako podstawowa przestrzeń percepcji.
    For some time now films appear characterised by an excess of images. The films are very different from everything up till now associated with the Tenth Muse. This excess means that the experience of this other cinema – a cinema, or perhaps maybe cinema no longer – is natural and quite common. Such films exhibit a large dose of improbability, they go beyond the standards of fiction established in the cinema, thus demonstrating the qualities of autopoiesis, and especially one of them: the feature of operative closure. It is expressed clearly in the escalation of impossible angles, and therefore gazes, which make the relation of the visible to the invisible become less important. It is simply erased. Moreover, these films imply a certain degree of initiation into these fictions, their recognition as a condition of the cinema experience and a significant level of consent to their adoption – the film comes across as a game, in the sense of playing with the images, where everything is possible. It mainly concerns surface phenomenon, located on the surfaces – especially those that stimulate the expectations of the viewer – and, as such, interface, so that it is the surface, free from the coercion of ontological depth, that becomes the proper environment of visibility. The author tries to investigate the essence of this phenomenon in terms of the attributes of cultural techniques of design, when the movie reaches the level of self-organisation previously absent (based mainly on the proliferation of the digital), focused not on the hermeneutic “depth”, but on “surface”. This phenomenon has much in common with the redefinition of ontology of cinema in general: in the cinema of design, cinema as a matrix of perception disappears, and increasingly as a basic space of perception also.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2014, 85; 154-164
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Film jako zdarzenie
    Film as an Event
    Autorzy:
    Gwóźdź, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31341058.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Śląsk
    Ilona Copik
    topografia
    krajobraz
    Silesia
    topography
    landscape
    Opis:
    Monografia Topografie i krajobrazy. Filmowy Śląsk (2017) Ilony Copik oferuje czytelnikowi całościowe ujęcie kwestii „filmowego Śląska” w perspektywie geografii kulturowej regionu. Za przedmiot rozważań autorka obiera filmy „topograficzne”, czyli takie, w których przedstawione na ekranie miejsce jest wypadkową świadomych działań twórczych i ewokuje określoną strategię dotyczącą przestrzeni w rozmaitych kontekstach. Książa Copik przedstawia satysfakcjonujący, bo całościowy, oryginalny i inspirujący, a niejednokrotnie poznawczo wyrafinowany obraz filmowego Śląska. Ukazując żywotność praktyk filmowych związanych z górnośląskimi reprezentacjami ekranowymi, z całą mocą uświadamia, że zajmowanie się kinem śląskim oznacza dotykanie newralgicznych dla wiedzy o kulturze kwestii, podobnie jak zastosowany w pracy splot metod i narzędzi badawczych fortunnie służy rozpoznaniom filmowych topografii i krajobrazów.
    Ilona Copik’s monograph Topografie i krajobrazy. Filmowy Śląsk [Topographies and Landscapes. Silesia in Film] (2017) offers the reader a comprehensive approach to the issue of “Silesia on film” in the perspective of the region’s cultural geography. For the object of consideration, the author chooses “topographic” films, i.e. films in which the place depicted on the screen is the resultant of conscious creative activities and evokes a specific strategy regarding space in various contexts. Copik’s book presents a satisfying, comprehensive, original and inspiring, and often cognitively sophisticated, film image of Silesia. By showing the liveliness of film practices related to Upper Silesian film representations, she demonstrates with all her power that dealing with Silesian cinema means touching sensitive cultural issues, just as the combination of methods and research tools used in the work fortunately serves the recognition of film topography and landscapes.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2018, 103; 242-245
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jak ekrany stawały się książkami
    How Screens Were Becoming Books
    Autorzy:
    Gwóźdź, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31341132.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    książka
    książka cyfrowa
    media cyfrowe
    book
    digital book
    digital media
    Opis:
    Książka Piotra Mareckiego Między kartką a ekranem. Cyfrowe eksperymenty z medium książki w Polsce (2018) ma charakter przeglądowy, typologizujący i systematyzujący. Jej autor wskazuje różnorodność uwikłań medialno-kulturowych, jakie towarzyszyły ewolucji interfejsów piśmienności, poczynając od lat 70. ubiegłego stulecia, a na aktualnych wydarzeniach kończąc. Skupia się na polskiej drodze przygód z cyfrowością książki, która w niczym nie ustępuje jej zagranicznym wariantom, stając się elementem światowego dziedzictwa klasyki literatury elektronicznej. Autor śledzi ewolucję form medialnych poszczególnych manifestacji autorskich na styku kultury „kartki” i kultury „ekranu” (m.in. Józef Żuk Piwkowski, Robert Szczerbowski, Małgorzata Dawidek czy Wojciech Bruszewski), a książka jako taka urasta w jego wywodzie do rangi reprezentantki całego procesu cywilizacyjnego, który odmienił współczesne kultury mediów. Marecki jawi się jako mądry i twórczy spadkobierca oraz kontynuator myśli klasyków zagadnienia: Jaya Davida Boltera, N. Katherine Hayles. Jego książka jest inteligentna, potrzebna i niedługa, a przy tym może zarówno usatysfakcjonować specjalistów, jak i pełnić funkcję lektury inicjalnej w omawianym zakresie.
    The book Między kartką a ekranem. Cyfrowe eksperymenty z medium książki w Polsce [Between Page and Screen: Digital Experiments with the Medium of the Book in Poland] (2018) by Piotr Marecki is of an overviewing, typologizing and systemizing nature. Its author points to the diversity of media and cultural entanglements which have accompanied the evolution of literacy interfaces since the 1970s. Marecki focuses on the Polish adventures with book digitality, which is certainly not inferior to its foreign variants, becoming part of the world heritage of electronic literature classics. The author follows the evolution of media forms in particular authors’ manifestations at the junction of the culture of “page” and the culture of “screen” (i.a. Józef Żuk Piwkowski, Robert Szczerbowski, Małgorzata Dawidek or Wojciech Bruszewski). In his argument, the book as such becomes a representative of the whole civilization process which has changed modern media cultures so profoundly. Marecki emerges as a wise and creative successor and continuator of the reflection by the classics of the subject, such as Jay David Bolter and N. Katherine Hayles. His book is intelligent, much-needed and short, and it is also able to both satisfy experts and serve as introductory reading for laymen in the field.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2020, 109; 206-210
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Narodziny kina z ducha triku
    The Birth of the Cinema Out of the Spirit of the Trick
    Autorzy:
    Gwóźdź, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31341689.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    trik
    Georges Méliès
    kino atrakcji
    trick
    cinema of attraction
    Opis:
    Autor wskazuje na ideologię atrakcji jako nieodrodny kinu element konstytuujący jego naturę, począwszy od narodzin w XIX w. po dzień dzisiejszy. Podkreśla ciągłość wynikającą z ontologicznego pokrewieństwa wczesnych atrakcji i współczesnych, cyfrowych efektów specjalnych (np. trik substytucji z przenikaniem i wielokrotną ekspozycją a współczesna estetyka kompozytowania powierzchni obrazowych za pomocą blue screenów; Mélièsowski aktor-figurant a współczesna technika motion capture). Gwóźdź dowodzi ponadto, że Méliès twórczo i perfekcyjnie rozgrywał interfejs: teatr – kino. Wzbogacając teatr ruchomymi obrazami i nie rugując sceny z kina (zachowując np. status performera aranżującego środowisko akcji), prowadził zaawansowane gry intermedialne. W tym sensie Gwóźdź uznaje Mélièsa za prekursora współczesnych metod designowania obrazu filmowego, które z pracy „na obrazie” (a nie z  mise-en-scène) czynią właściwe środowisko triku i prowadzą do eskalacji tego, co niemożliwe: wrażenie rzeczywistości oparte na mimesis zostaje zastąpione wrażeniem rzeczywistości jako triku.
    The author points to the ideology of attraction as a cinematic element that constitutes its nature, from its birth in the nineteenth century to the present. He highlights the continuity of the ontological affinity of early attractions and contemporary digital special effects (e.g. trick of substitution with penetration and multiple exposure and contemporary aesthetics of blue screen surface compositing, Melies’ actor-figurante and modern motion capture technique). Gwóźdź also argues that Melies creatively and perfectly played the interface: theatre - cinema. By enriching the theatre with moving images and by maintaining the stage at the cinema (preserving, for example, the status of the performer arranging the action environment), he has been running advanced media games. In this sense, Gwóźdź recognizes Melies as the precursor of modern film design methods that work from the “image” (rather than from the mise-en-scene), thus making the right environment for the trick and leading to the escalation of the impossible: the impression of reality based on mimesis being replaced by impression of reality as a trick.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2017, 99; 6-18
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Z ducha partnerstwa. Narodziny śląskiego filmoznawstwa z perspektywy świadka
    In the Spirit of Partnership: The Birth of Silesian Film Studies from the Perspective of a Witness
    Autorzy:
    Gwóźdź, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/51480433.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    filmoznawstwo uniwersyteckie
    krakowskie filmoznawstwo
    transfer międzyuczelniany
    śląskie filmoznawstwo
    academic film studies
    Cracow film studies
    inter-university transfer
    Silesian film studies
    Opis:
    Na przykładzie archiwalnych dokumentów, artykułów oraz świadectw uczestników wydarzeń autor ukazuje początki działalności ośrodków filmoznawczych w Katowicach i Krakowie, powiązane osobą prof. Alicji Helman. Swoista unia personalna uczniów prof. Helman z Uniwersytetu Jagiellońskiego z pracownikami Uniwersytetu Śląskiego zdecydowała o awansie powołanego do życia w 1974 r. w Uniwersytecie Śląskim Zakładu Wiedzy o Filmie, który rozpoczął funkcjonowanie rok po powstaniu pionierskiego Zakładu Teatru, Filmu i Telewizji (1973) i na rok przed uruchomieniem Zakładu Filmu i Telewizji (1975). Ważny dla dziejów polskiego filmoznawstwa etap rozwoju myśli filmowej został ukazany w całej złożoności splotu osobowego i jego dyscyplinarnej różnorodności.
    Based on archival documents, articles, and testimonies of participants of the events discussed, the author shows the beginnings of the activity of film studies centres in Katowice and Cracow, which are brought together by the figure of Professor Alicja Helman. A particular personal union between Professor Helman’s students from the Jagiellonian University and academics from the University of Silesia was decisive for the emergence of the Department of Film Studies at the University of Silesia. It was established in 1975, a year after the pioneering Department of Theatre, Film and Television (1973) and a year before the Department of Film and Television (1975). This stage of the development of film thought, which is important for the history of Polish film studies, is shown in all the complexity of its personal weave and disciplinary diversity.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2024, 127; 193-212
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Po prostu włącz”. Strumieniowanie jako praktyka technokulturowa
    “Come On, Just Hit Play”: Streaming as a Technocultural Practice
    Autorzy:
    Gwóźdź, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/24943658.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    praktyka technokulturowa
    platformy streamingowe
    strumień telewizyjny
    streaming na żywo
    wideo na życzenie
    remediacja
    technocultural practice
    streaming platforms
    television flow
    live streaming
    Video on Demand
    remediation
    Opis:
    Autor proponuje refleksję nad streamingiem jako jedną z dominujących technokultur mediów pierwszych dekad XXI w. Odróżniając pojęcie strumienia (flow) telewizji od strumieniowania (streaming) w sieci, rozważa live streaming („widzenie na odległość” korzystające z pobierania danych z serwera w czasie rzeczywistym) w opozycji do formuły live tradycyjnej, linearnej telewizji (uwikłanej w temporalność programu). Odnośnie do korzystania z filmowych platform sieciowych (zwłaszcza Video on Demand), wskazuje na proces remediatyzacji filmów w przestrzeni Internetu. Przywołuje filmy z cyklu Netfliksa Czarne lustro (Black Mirror): Bandersnatch (2018) Davida Slade’a oraz Joan jest okropna (Joan Is Awful, 2023) Ally’ego Pankiwa, a także Cam (2018) Daniela Goldhabera oraz Spree (2020) Eugene’a Kotlyarenki i ujawnia ich autorefleksyjny charakter jako metafor strumieniowania.
    The author proposes a reflection on streaming understood as one of the dominant media technocultures of the early 21st century. By distinguishing the concept of stream (TV flow) from streaming (an Internet-based activity), he presents live streaming (‘remote viewing’ using real-time data retrieval from a server) in opposition to the live formula of traditional, linear television (entangled in the temporality of the TV programme). Regarding the use of Internet film platforms (especially Video on Demand), he indicates the process of remediation of films in the Internet space. Referring to films from Netflix’s Black Mirror series such as Bandersnatch (2018) by David Slade and Joan Is Awful (2023) by Ally Pankiw, as well as to Cam (2018) by Daniel Goldhaber and Spree (2020) by Eugene Kotlyarenko, the author depicts their self-reflective nature as streaming metaphors.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2023, 124; 6-26
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wielokulturowość w filmach NRD? Próba opisania zjawiska, którego mogło nie być
    Multiculturalism in GDR Films? An Attempt to Describe a Phenomenon That Might Not Have Existed
    Autorzy:
    Gwóźdź, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/26850870.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    pamięć kulturowa
    emigracja polityczna
    mniejszości etniczne
    kulturocentryzm
    NRD
    nacjonalizm
    mniejszości narodowe
    cultural memory
    political emigration
    GDR
    culture-centrism
    nationalism
    ethnic minorities
    national minorities
    Opis:
    Z filmów wytwórni Defa autor wywodzi hipotezę reglamentowanego multikulturalizmu kina NRD. Wskazuje na dyskursy multikulturowe w filmach na temat dalszej i bliższej historii: wielokulturowego pogranicza Prus Zachodnich w końcu XIX w. (Młyn Lewina, reż. Horst Seemann, 1980) czy konfrontacji kultury pruskiej i urugwajskiej na przełomie XVIII i XIX w. (Zdobywanie Chimborazo, reż. Rainer Simon, 1989). Podejmuje kwestię konfrontacji kultury NRD-owskiej i polskiej (Klucze, reż. Egon Günther, 1972/1974; Przez siedem mostów musisz przejść, reż. Hans Werner, 1978). Proponuje namysł nad propagandowym lokowaniem wizerunków Angeli Davis i Deana Reeda w dwóch filmach związanych z X Światowym Festiwalem Młodzieży i Studentów w Berlinie w sierpniu 1973 r. Główny akcent zostaje zaś położony na filmy tematyzujące emigrację polityczną z Ameryki Południowej (Kwiecień ma 30 dni, reż. Gunther Scholz, 1979; Izabela na schodach, reż. Hannelore Unterberg, 1984; Blond Tango, reż. Lothar Warneke, 1986). 
    Based on films produced in the East German company Defa, the author presents a hypothesis of regulated multiculturalism of the GDR cinema. He indicates multicultural discourses in historical films about distant and more recent history: the multicultural borderland of West Prussia in the late 19th century (Levins Mühle, dir. Horst Seemann, 1980) and the confrontation of Prussian and Uruguayan culture at the turn of the 18th and 19th centuries (Die Besteigung des Chimborazo, dir. Rainer Simon, 1989). Then he deals with issues concerning the meeting of East German and Polish cultures (Die Schlüssel, dir. Egon Günther, 1972/1974; Über sieben Brücken mußt du gehn, dir. Hans Werner, 1978). The author also discusses the propagandist use of the images of Angela Davis and Dean Reed in two films related to the 10th World Festival of Youth and Students in Berlin in August 1973. However, the main emphasis is put on films thematizing political emigration from South America (Ein April hat 30 Tage, dir. Gunther Scholz, 1979; Isabel auf der Treppe, dir. Hannelore Unterberg, 1984; Blonder Tango, Lothar Warneke, 1986).
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2022, 117; 26-48
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O filmach, które chciały widzieć inaczej. W kręgu Bauhausu
    Films Which Wanted to See in a Different Way: In the Bauhaus Circle
    Autorzy:
    Gwóźdź, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31339899.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    kontrwizualność
    maszyna filmowa
    „nowe widzenie”
    fotogram
    Bauhaus
    countervisuality
    cinematic apparatus
    „new vision”
    photogram
    Opis:
    Autor podejmuje próbę określenia zjawiska techniki filmowej w „punkcie zero kina” w odniesieniu do filmów powstałych w kręgu „nowego widzenia” Bauhausu na przełomie lat 20. i 30. XX w. (Amateurfilm Dessau Ivany Tomljenović z 1930 r. oraz filmów Lászla Moholya-Nagya, zwłaszcza Architects’ Congress. Film Diary z 1933 r.). Zjawisko to polega na ignorowaniu standardów technicznych medium bądź (i) ich kwestionowaniu do tego stopnia, że mamy do czynienia z manifestacyjnym obnażaniem idei rozwoju jako negatywnego wzorca odniesienia, niekiedy wręcz z jej całkowitym odrzuceniem. Omawiane filmy przeciwstawiają wizualności – jako sposobowi zarządzania autorytetem władzy – prawo do patrzenia (oparte na „kontrwizualności”), co wyraża się zwłaszcza w inscenizowaniu widzenia jako tego, co i jak jest widziane. Chodzi o stan medium, w którym praktyki postrzegania nie zostają zawłaszczone przez konstrukcje wizualne, bo maszyna społeczna nie uzgodniła jeszcze funkcjonowania maszyny fotograficzno-filmowej, w rezultacie powstaje wrażenie inscenizacyjnego i reżyserskiego ubóstwa.
    The author attempts to define the phenomenon of film technique in the “zero point of cinema”, with reference to selected films made within the circle of Bauhaus’s “new vision” at the turn of the 1920s and 1930s (Amateurfilm Dessau by Ivana Tomljenović from 1930 and several films by László Moholy-Nagy, particularly Architects’ Congress. Film Diary /1933/). The text concerns the phenomenon based on ignoring technical standards of the medium and/or questioning them to the point of explicit denouncement of the idea of development as a negative reference point, and at times even total rejection of the idea. In the discussed films, visuality perceived as a means to manage the authority of power is contrasted with the right to look (based on “countervisuality”), which is expressed particularly in the staging of seeing the act of looking. It is about a state in which perception practices are not appropriated by visual constructs, since the social machine has not yet arranged the functioning of the photography-film machine; this creates an impression of staging and directorial poverty.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2021, 113; 6-26
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ku Polsce, czyli obrazy powstań śląskich i plebiscytu w polskim filmie
    Towards Poland, or Images of the Silesian Uprisings and the Plebiscite in Polish Films
    Autorzy:
    Gwóźdź, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31340426.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    powstania śląskie
    plebiscyt na Górnym Śląsku
    Zbigniew Chmielewski
    Kazimierz Kutz
    film amatorski
    kino polskie
    Silesian Uprisings
    Upper Silesia plebiscite
    amateur film
    Polish cinema
    Opis:
    Autor śledzi wędrówki motywów powstańczo-plebiscytowych w powojennym kinie polskim i proponuje przegląd przedwojennych przejawów ich ekranowego życia. Oprócz Rodziny Milcarków Józefa Wyszomirskiego (1962) i Soli ziemi czarnej Kazimierza Kutza (1969), jedynie kilka odcinków serialu Blisko, coraz bliżej Zbigniewa Chmielewskiego (1982) zostało poświęconych tej tematyce. Swoje fabularne życie powstania zyskują też w innych filmach w formie retrospekcji czy aluzji. Ów skromny korpus dopełnia fabuła Bracia (2006) Józefa Kłyka. Powstania stanowią też temat dokumentów – instrumentalizujących je w duchu wykładni PRL, edukacyjnych bądź tematyzujących kino jako maszynerię pamięci. Ciągle jednak repertuar „krajobrazów pamięci” powstań i plebiscytu pozostaje do wypełnienia.
    The author follows the traces of the Silesian uprisings and the plebiscite in post-war Polish cinema. The main thread of the article is preceded by an exploration of the pre-war manifestations of the screen life of these motifs. Apart from the two films from the 1960s: Rodzina Milcarków (The Milcarek Family, 1962) by Józef Wyszomirski and the myth-making folk-ballad Sól ziemi czarnej (Salt of the Black Earth, 1969) by Kazimierz Kutz, only a few episodes of Zbigniew Chmielewski’s television series Blisko, coraz bliżej (Close, Getting Closer, 1982; broadcast on television in 1983-1986) were devoted to this topic. This modest corpus is complemented by Bracia (Brothers, 2006) by Józef Kłyk, an amateur filmmaker. The uprisings were often represented on screen in documentaries, instrumentalized in the ideological spirit of the People’s Republic of Poland, shown in educational contexts or those presenting cinema as a machinery of memory. However, the repertoire of “landscapes of memory” about the uprisings and the plebiscite from a hundred years ago is yet to be completed.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2020, 112; 195-215
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Sąsiedzi” i filmowa Bydgoszcz
    „Sąsiedzi” [„The Neighbours”] and Bydgoszcz in Film
    Autorzy:
    Gwóźdź, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31340703.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Bydgoszcz w filmie
    film w Bydgoszczy
    the Bydgoszcz film
    Bydgoszcz
    film history
    Opis:
    Dzieje jednego filmu stanowią wprawdzie nienowy, ale nieczęsto stosowany koncept uprawiania historii filmu. Monografia Piotra Zwierzchowskiego i Mariusza Guzka „Sąsiedzi”. Film o bydgoskim wrześniu 1939 (2019) to historia tytułowego filmu Aleksandra Ścibora-Rylskiego z 1969 r. oraz dzieje filmowej Bydgoszczy w jednym, usytuowane w polu napięć między historią kina w mieście, które niejednokrotnie bywało także przestrzenią filmowych lokacji, a kinematografią narodową. Monografia została utrzymana w konwencji śledztwa zaintrygowanych losami swojego miasta, wnikliwych i dociekliwych filmoznawców oraz historyków, dysponujących arsenałem narzędzi i środków badawczych, które temu zwiadowi zapewniają skuteczny efekt poznawczy. Zwierzchowski i Guzek nie zamierzają rewidować historii, ich ambicją nie jest też pisanie na nowo historii kina. O niewątpliwej urodzie książki stanowi to, że oferuje ona czytelnikowi owocny poznawczo, a zarazem atrakcyjny styl lektury, w którym perspektywa świadka historii (w tym historii kina) zostaje fortunnie dopełniona perspektywą konsumenta oferty filmowej minionych dekad. Perypetie „bydgoskiego” filmu Ścibora-Rylskiego okazały się w ujęciu Piotra Zwierzchowskiego i Mariusza Guzka fascynującą przygodą kina w mieście, które historia uczyniła filmowym.
    Although researching film history through the history of one film is not a new concept, it is rather rarely used. Piotr Zwierzchowski and Mariusz Guzek’s monograph “Sąsiedzi”. Film o bydgoskim wrześniu 1939 [“The Neighbours”. A Film about September 1939 in Bydgoszcz] (2019) is devoted to the eponymous 1969 film by Aleksander Ścibor-Rylski and, simultaneously, to the city of Bydgoszcz in film. Both narratives are situated in the space of tension between national cinema and the history of cinema in the city which itself was often a place of film locations. The monograph follows the convention of an investigation conducted by the insightful and inquisitive film scholars and historians intrigued by their city’s past, who are equipped with an arsenal of tools and research measures providing an effective cognitive result. Zwierzchowski and Guzek do not intend to revise history, nor do they write the history of cinema anew. The undoubted beauty of the book is its cognitively fruitful and at the same time attractive style, in which the perspective of a witness to history (including the history of cinema) is fortuitously complemented by the perspective of a film consumer of from the past decades. In Piotr Zwierzchowski and Mariusz Guzek’s approach, the perplexities of Ścibor-Rylski’s ‘Bydgoszcz film’ turned out to be a fascinating adventure of cinema in the city which was made a film-city by historical circumstances.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2020, 110; 230-234
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polscy aktorzy w filmach Defy w ostatnim ćwierćwieczu istnienia Niemieckiej Republiki Demokratycznej
    Polish Actors in the Films of DEFA in the Last Twenty Five Years of the Existence of the German Democratic Republic
    Autorzy:
    Gwóźdź, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31341984.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    DEFA
    kino niemieckie
    NRD
    German cinema
    East Germany
    Opis:
    Udział polskich aktorów w produkcjach wschodnioniemieckiej Defy jest na ogół znany, choć nie dość wyczerpująco opisany. Oczywiście nie chodzi jedynie o koprodukcje, choć i one (jak chociażby pierwsza z nich, Milcząca gwiazda Kurta Maetziga, 1960) zaświadczają o aktorskim transferze między Warszawą a Berlinem. Deficyt aktorów w NRD, ale także dobra marka kina polskiego w NRD sprawiły, że często korzystano z zasobów polskiego rynku aktorskiego. Autor skupia się na analizie oraz interpretacji zjawiska przechodniości sztuki aktorskiej między kinematografiami narodowymi. Niezwykła w tym względzie okazała się zwłaszcza rola młodej i pięknej pani inżynier w wykonaniu Krystyny Stypułkowskiej, która zagrała w kultowym filmie Ślad kamieni (1966) Beyera – wystylizowanym na western produkcyjniaku, odesłanym przez NRD-owską cenzurę na półki do roku 1990. Na szczególne miejsce w takiej perspektywie oglądu zasługuje sztuka aktorska Franciszka Pieczki w rozliczeniowym filmie Jadup i Boel (1980/1988) Rainera Simona, a zwłaszcza jego tytułowa rola właściciela objazdowego teatru lalek w filmie Fariaho…! (1983) Rolanda Gräfa. Pieczka zagrał także m.in. w zachodnioniemieckim Dawidzie (1979) Petera Lilienthala (pierwszym filmie produkcji RFN, który otrzymał Złotego Niedźwiedzia w kategorii filmu fabularnego – na Berlinale 1979). Obok niego kinematografię Niemiec Zachodnich zasilili m.in. aktorzy grający w filmach Volkera Schlöndorffa, a wśród nich Jerzy Skolimowski jako dziennikarz na walczącym Bliskim Wschodzie (Fałszerstwo, 1981). W artykule Andrzej Gwóźdź szuka odpowiedzi na pytania dotyczące zjawiska eksportu aktorów jako faktu głównie kulturowego.
    The role Polish actors played in East German DEFA is usually well known, though not sufficiently well described. Of course this is not merely a question of co-productions, although they (like for example the first one, Kurt Maetzig’s Silent Star, 1960) confirm the transfer of actors between Warsaw and Berlin. A deficit of good actors in GDR, and the good reputation of Polish cinema in GDR meant that they often relied on actors from Poland. The author focuses on the analysis and interpretation of the phenomenon of transitivity of acting between national cinematographies. Remarkable in this regard was especially the role of a young and beautiful woman engineer created by Krystyna Stypułkowska, who starred in the cult film The Trail of Stones (1966) by Frank Beyer - Western like social realist movie, that was blocked by the East German censorship until 1990. Franciszek Pieczka deserves particular attention in this overview, especially in Rainer Simon’s Jadup and Boel (1980/1988), and in the title role as the owner of a travelling puppet theatre Fariaho...! (1983) by Roland Gräf. Pieczka also played in West German David (1979) by Peter Lilienthal (the first West German production to obtain the Golden Bear in the feature film category on Berlinale 1979). In West Germany, in addition to Pieczka, other Polish actors were active, especially in films by Volker Schlöndorff, among them Jerzy Skolimowski as a journalist working on the warring Middle East (Forgery, 1981). In the article Gwóźdź is searching for answers regarding the phenomenon of transfer of actors as a cultural fact.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2016, 95; 84-96
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-12 z 12

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies