Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "terminology" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 21
Tytuł:
Internacjonalizmy jako źródło ekwonimii w słowiańskiej terminologii technicznej (na materiale polskim, rosyjskim i bułgarskim)
Autorzy:
Mazurkiewicz-Sułkowska, Julia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678950.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
terminology
technical terminology
Slavic terminology
internationalism
equonym
Opis:
Internationalisms as a source of equonymy in Slavic technical terminology (on the basis of Polish, Russian and Bulgarian material)The article presents one of the main sources of Slavic synonymy in technical terms – the phenomenon of internationalization. On the basis of a comprehensive set of Polish, Russian and Bulgarian terms of the range of machinery (construction and operation) it was found that Polish terminology uses international units primarily as a component of analytic terms, while the Russian and Bulgarian usually borrow the entire terminological unit and less often use a parallel native term. Internacjonalizmy jako źródło ekwonimii w słowiańskiej terminologii technicznej (na materiale polskim, rosyjskim i bułgarskim)W artykule przedstawiono jedno z głównych źródeł ekwonimii w słowiańskiej terminologii technicznej – zjawisko internacjonalizacji. Na podstawie analizy obszernego zbioru polskich, rosyjskich i bułgarskich terminów z zakresu budowy i eksploatacji maszyn ustalono, że polska terminologia używa jednostek międzynarodowych przede wszystkim jako części składowej terminów analitycznych, zaś rosyjski i bułgarski systemy terminologiczne zapożyczają zazwyczaj całą jednostkę terminologiczną i rzadziej używają równolegle terminu rodzimego.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2015, 50
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Current State of Terminology in Lithuania: Scientific Research, Management and Education
Autorzy:
Auksoriūtė, Albina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/676539.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
terminology science
Lithuanian terminology
terminology management
terminography
term bank
scientific terminological research
terminological education
Opis:
Current State of Terminology in Lithuania: Scientific Research, Management and Education The article discusses the current state of terminology in Lithuania, presents terminological research carried out in the last five years, analyses ways of Lithuanian terminology management, and briefly overviews terminological education and teaching in Lithuania.Lithuanian terminological research is mostly carried out at the Institute of the Lithuanian Language and at universities and other research institutes. The largest part of terminological research is carried out at the Centre of Terminology of the Institute of the Lithuanian Language, which researches Lithuanian terminology and terminography, analyses the use of Lithuanian terminology in different fields.Three ways of terminology management are discussed: terminography, creation of term banks and databases and standardisation of terms.The number of term dictionaries published in Lithuania is rather considerable – over 600. The most productive period for publishing term dictionaries is from 1990 up to date. Between 1990–2013 more than 420 term dictionaries and special encyclopaedias were published.The main and most important terminology database in Lithuania is the Term Bank of the Republic of Lithuania (lt Lietuvos Respublikos terminų bankas, further – LTB), initiated in 2004. This bank is created as a common information system of state institutions administered by the State Commission of the Lithuanian Language (further – Language Commission). There are more than 237,000 term entries in LTB. The article discusses two more terminology databases containing Lithuanian terminology sources – IATE and EUROTERMBANK. The Lithuanian Standards Board, in addition to other work, prepares Lithuanian standards of terms and offers these terms to the Language Commission for evaluation. Since 2000, the Lithuanian Standards Board has been creating a database of standardised terms which currently contains about 64,000 terms.In Lithuania, terminology also exists as an academic discipline; at many universities, philologists are offered a course in terminology. At many universities, students of other non-philological disciplines are taught a course in language for specific purposes, which covers matters of terminology and terms. Aktualny stan terminologii na Litwie: badania naukowe, zarządzanie informacją i edukacja Artykuł omawia aktualny stan terminologii na Litwie, przedstawia badania naukowe nad zasobami terminologicznymi prowadzone w okresie minionych pięciu lat, analizuje sposoby zarządzania terminami w języku litewskim, a także zawiera zwięzły przegląd tematyki dotyczącej kształcenia i nauczania w zakresie terminologii na Litwie.Główną placówką zajmującą się badaniami nad terminologią w języku litewskim jest Instytut Języka Litewskiego. Ponadto badania takie prowadzone są także na uniwersytetach i w innych ośrodkach badawczych. Największy udział w badaniach terminologicznych ma Zakład Terminologii w Instytucie Języka Litewskiego, który prowadzi prace nad terminologią litewską i terminografią, a także analizuje użycie litewskiego słownictwa specjalistycznego w poszczególnych dziedzinach.W artykule omówiono trzy metody zarządzania zasobami terminologicznymi: terminografia, powoływanie banków terminów i baz danych oraz standaryzacja terminów i pojęć.Liczba słowników terminologicznych opublikowanych na Litwie jest dość znaczna, jest ich obecnie ponad 600. Najwięcej publikacji pochodzi z okresu po roku 1990. Począwszy od 1990 do 2013 r. ukazało się drukiem ponad 420 słowników i specjalistycznych encyklopedii terminologicznych.Główną i najważniejszą bazą terminów na Litwie jest Terminologiczna Baza Republiki Litewskiej (lt Lietuvos Respublikos terminų bankas, dalej: LTB), powstała w 2004 r. Została ona utworzona jako wspólny informatyczny system instytucji państwowych pod patronatem Państwowej Komisji Języka Litewskiego (dalej: Komisja Języka). W LTB znajduje się ponad 237 000 haseł terminologicznych.Artykuł omawia dalej kolejne dwie bazy danych, które zawierają litewskie źródła terminologii, a mianowicie IATE i EUROTERMBANK. Litewska Rada Standaryzacji oprócz innych prac przygotowuje litewskie standardy terminów i przedstawia je Komisji Języka do oceny. Od roku 2000 Litewska Rada Standaryzacji tworzy bazę standaryzowanych terminów, która aktualnie obejmuje 64 000 haseł.Na Litwie terminologia istnieje także jako odrębna dyscyplina akademicka. Na wielu uniwersytetach w programie studiów prowadzone są przez filologów zajęcia z tego zakresu. Na licznych uczelniach studenci kierunków niefilologicznych mają wykłady w zakresie stosowania terminów specjalistycznych, obejmujące kwestie terminologiczne i dotyczące zasobu pojęć.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2016, 40
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trwałość synonimii w polskiej terminologii medycznej przełomu XIX i XX wieku
Autorzy:
Jankowiak, Lucyna Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678653.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
nineteenth-century vocabulary
Polish medical terminology
synonyms
Opis:
Persistence of Synonymy in Polish Medical Terminology at the Turn of the Nineteenth and Twentieth CenturiesThis article presents the results of an analysis of 940 synonymic strings excerpted from two translated medical dictionaries: Słownik terminologii lekarskiej polskiej [A Dictionary of Polish Medical Terminology], published in 1881, and Słownik lekarski polski [A Polish Medical Dictionary], published in 1905. The analysis of quantitative and qualitative changes in those strings indicates a significant persistence (703 preserved strings) and stability of synonymy (320 strings with the same number of terms and the same composition of synonyms).Trwałość synonimii w polskiej terminologii medycznej przełomu XIX i XX wiekuArtykuł przedstawia wyniki analizy 940 ciągów synonimicznych wyekscerpowanych ze Słownika terminologii lekarskiej polskiej, wydanego w 1881 roku, i Słownika lekarskiego polskiego, wydanego w 1905 roku; obydwa słowniki to leksykony przekładowe. Analiza ilościowych i jakościowych zmian tych ciągów wykazała znaczną trwałość i stabilność synonimii (703 zachowane ciągi, 320 ciągów o niezmienionej liczbie terminów i niezmienionym składzie synonimów).
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2019, 54
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Próby tworzenia polskich terminów gramatycznych. Na przykładzie rękopisów Bartłomieja z Bydgoszczy
Attempts to Create Polish Grammatical Terms: The Case of Manuscripts by Bartholomeus de Bydgostia
Autorzy:
Łuczak, Arleta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38662529.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Polish grammatical terminology
dictionaries by Bartholomeus de Bydgostia
Opis:
This article is devoted to presumably the oldest preserved grammatical terminology in the Polish language, which appears in two Latin-Polish manuscripts by Bartholomeus de Bydgostia of 1532 (S) and 1544 (R). The second dictionary (1544) is especially worth considering as it contains much larger lexical material in the field of grammar. The author made terminological notes mainly in special sections devoted to grammatical terms, which contain about 100 Latin entries with Polish renderings. We can also find such notes on the margins of Johann Reuchlin’s print (1488). On the basis of the new (Polish-Latin) edition of the dictionary by Bartholomeus de Bydgostia (1999–2019), I present the Latin names of eight parts of speech with the Polish explanations (words, phrases, sentences, etc.) and 37 Latin and Polish headwords connected with the Latin category nomen.
Artykuł nawiązuje do najstarszej – jak można sądzić – zachowanej w języku polskim terminologii gramatycznej, występującej w łacińsko-polskich rękopisach Bartłomieja z Bydgoszczy z lat 1532 (S) i 1544 (R). Zapisy z dziedziny gramatyki Bartłomiej odnotował głównie w nomenklatorach, gdzie występuje ok. 100 terminów łacińskich z polskimi objaśnieniami, a także na marginesach druku J. Reuchlina. Na podstawie obecnej edycji słownika, zawierającej materiał z S i R, pt. Słownik Bartłomieja z Bydgoszczy: Wersja polsko-łacińska (1999–2019) przedstawiłam nazwy polskie dla 8 łacińskich części mowy oraz kategorii nomen, w zakresie różnorodnego doboru słownictwa np. figura – prosty kształt, ut doctus; figura composita in grammatica nominum – złożone wyobrażenie jimion, ut indecens niesłuszny, impotens niemocny. Wyekscerpowałam dla tych pojęć 37 terminów łacińskich z polskimi odpowiednikami.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2021, 56
0081-7090
2392-2435
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Atrybutywne nominacje Boga: 'jeden', 'jedyny' w polskich przekładach Biblii i Koranu
Autorzy:
Kulwicka-Kamińska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/676750.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
history of language
semantics
lexicography
translation
religious terminology
Opis:
Names of attributes of Gods: one, sole in Polish translations of Bibles and the QuranThe present article spans many different areas of linguistics (the history of Polish, theolinguistics, Islamic linguistics, kitabistics, religious language) and translation studies. The purpose of the article is a comprehensive presentation of how Arabic lexis and phraseology were rendered in Slavonic languages (especially in the Polish dialects of the northern borderland of Poland, and also in Belorussian dialects); and how Arabic and Turkish forms were transposed into grammatical and lexical system of Polish and Belorussian.The article analyses the transpositions of the Arabic names for God into Slavonic languages in the writings of Tatars in the Grand Duchy of Lithuania and in Polish printed translations of Koran, in comparison with the names of God that appear in the Polish translations of the Bible. Атрибутивные номинации Бога: один, единственный в польских переводах Библии и КоранаПо предмету исследования и методологии, данная статья соединяет в себе элементы лингвистики (история польского языка, теолингвистика, исламская лингвистика, китабистика, религиозный язык) и теории перевода. Цель настоящей статьи – максимально полное представление способов передачи арабской лексики и фразеологии в славянских языках (точнее, в северном периферийном польском диалекте, а также в белорусских диалектах) или приспособления арабских и турецких форм к грамматико-лексическим системам этих языков. В данной статье предпринимается попытка анализа перевода атрибутивных номинаций Бога с арабского на славянские языки в письменности татар Великого княжества Литовского, а также в польских печатных переводах Корана в сопоставлении с Его названиями, имеющимися в польских переводах Библии.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2013, 37
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Славянски съответствия на английския термин sustainability
Autorzy:
Генев-Пухалева [Genew-Puhalewa], Илияна [Iliana]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678714.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
terminology
sustainable development
sustainability
Bulgarian language
semantic progression
Opis:
Slavic equivalents to the English term sustainabilityThe paper examines the issue of how the term sustainable development (sustainability), coined exactly 30 years ago by the United Nations World Commission on Environment and Development, has been reproduced in the Slavic languages. The history of the primary English term’s first use as well as its source have been discussed, with special consideration given to the fact that both English and Slavic terms expressing the concept of sustainability have native components. Using a semasiological approach to the studied terminological units, the author analyzes their outer and inner form of the terms in relation to their meaning (definition). The study emphasizes the semantic progression within the various Slavic words used as terms expressing the contemporary idea of sustainable development. This semantic evolution is observable, among other things, in the component of positive evaluation inherent in the terms’ meanings and definitions. Słowiańskie odpowiedniki terminu sustainabilityArtykuł porusza kwestię sposobów oddawania w językach słowiańskich terminu sustainable development (‘zrównoważony rozwój’), ukutego 30 lat temu przez Światową Komisję ds. Środowiska i Rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych. Omówiono historię powstania angielskiego terminu i jego źródło, zwracając uwagę szczególnie na to, że zarówno angielski termin sustainability, jak i jego słowiańskie odpowiedniki wywodzą się z rodzimych elementów. Stosując semazjologiczne podejście do badanych jednostek terminologicznych, autorka analizuje ich zewnętrzną i wewnętrzną formę w odniesieniu do ich znaczenia (definicji). W wynikach analizy na pierwszy plan wysuwa się progresja semantyczna ogólnosłowiańskich wyrazów użytych jako terminy na określenie współczesnej idei zrównoważonego rozwoju. Tę semantyczną ewolucję można zaobserwować m.in. w pozytywnym wartościowaniu, które stanowi wewnętrzny komponent znaczenia i definicji terminów.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2018, 53
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Semantyka staropolskich terminów bartniczych – na przykładzie (po)łazić pszczoły/miód – w ujęciu kognitywnym
Autorzy:
Pałka, Patrycja
Kwaśnicka-Janowicz, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678848.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Old Polish beekeeping terminology
frame semantics
syntax
event schema
Opis:
Semantics of Old Polish Beekeeping Terms: The Case of (po)łazić pszczoły/miód ‘Take Honey from the Bees’ in a Cognitive PerspectiveThis article aims to explain the process of terminologisation of the verb (po)łazić in beekeeping terminology. We present its stages and hypotheses concerning the semantics of the Old Polish term under consideration, including possible event schemas and its non-prepositional syntax. The analysis indicates that the terminologisation of word combinations with the verb (po)łazić in beekeeping terminology: (po)łazić pszczoły/miód ‘take honey from the bees’ involved the process of shifting the semantic dominant and, consequently, changing the event schema (“self-motion schema” → “caused motion schema” or “transfer”). On the level of syntactic analysis, we put forward a hypothesis about the possible origin of the non-prepositional structure generated as a result of transformation of the prepositional phrase: łazić po pszczoły/miód → połazić pszczoły/miód with a general meaning ‘perform the action directed at the singled-out object that changes its location as a result’.Semantyka staropolskich terminów bartniczych – na przykładzie (po)łazić pszczoły/miód – w ujęciu kognitywnym Celem pracy jest wyjaśnienie zjawiska terminologizacji czasownika (po)łazić w użyciu bartniczym – przedstawienie jej etapów oraz hipotez dotyczących semantyki badanego terminu staropolskiego, w tym realizowanych możliwych schematów zdarzeń, oraz jego bezprzyimkowej składni. Analiza pokazuje, że proces terminologizacji badanych połączeń wyrazowych: (po)łazić pszczoły/barć/miód polegał na przesuwaniu się dominanty znaczeniowej, a w konsekwencji zmiany schematu zdarzenia (samoprzemieszczanie → powodowanie ruchu lub przekazywanie). Z kolei w analizie składniowej badanego terminu postawiona została hipoteza o możliwym pochodzeniu konstrukcji bezprzyimkowej z przekształcenia formacji z wyrażeniem przyimkowym: łazić po pszczoły/ miód → połazić pszczoły/miód o znaczeniu ogólnym ‘wykonać daną czynność ukierunkowaną na wyróżniony obiekt, który w wyniku tej czynności zmienia swoją lokalizację’.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2019, 54
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koncepcia "Slovensko-poľsko-ruského slovníka jazykovedných termínov"
The Concept of A Slovak-Polish-Russian Dictionary of Linguistic Terms
Koncepcja Słowacko-polsko-rosyjskiego słownika terminologii językoznawczej
Autorzy:
Vojteková, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38653491.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
linguistic terminology
terminological dictionary
Slovak language
Polish language
Russian language
Opis:
This article describes in detail the concept of A Slovak-Polish-Russian Dictionary of Linguistic Terms (Slovensko-poľsko-ruský slovník jazykovedných termínov), which was compiled by a team of authors from the Faculty of Arts of the University of Prešov. Three volumes of this translation-explanatory dictionary deal with the terminology of three linguistic levels: phonology, morphology and syntax, and they may be the starting point for other volumes. The paper outlines the state of Slovak-Polish-Russian translation lexicography with regard to linguistic sources, and evaluates the state of processing of Slovak, Polish and Russian linguistic terminology in the form of monolingual encyclopaedias and explanatory dictionaries. It also mentions reference sources the authors drew upon when compiling the dictionary. The article presents motivation for the compilation of a Slovak-Polish-Russian dictionary of linguistic terminology, pointing out the need for such a publication and identifying the spheres of its application.
Niniejszy artykuł szczegółowo opisuje koncepcję Słowacko-polsko-rosyjskiego słownika terminów językoznawczych (Slovensko-poľsko-ruský slovník jazykovedných termínov), opracowanego przez zespół autorów z Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Preszowskiego w Preszowie. Omawiany słownik ma charakter tłumaczeniowo-eksplikacyjny i składa się z trzech tomów, poświęconych terminologii badania języka na trzech poziomach: fonetyczno-fonologicznym, morfologicznym i składniowym. Mogą one stanowić punkt wyjścia dla kolejnych tomów. Artykuł przedstawia stan słowacko-polsko-rosyjskiej leksykografii tłumaczeniowej w odniesieniu do kompendiów językoznawczych oraz ocenia stan opracowania słowackiej, polskiej i rosyjskiej terminologii językoznawczej w formie jednojęzycznych leksykonów i słowników wyjaśniających. Omawia również źródła, z których korzystali autorzy podczas opracowywania słownika. Artykuł przedstawia także motywację dla opracowania słowacko-polsko-rosyjskiego słownika terminologii językoznawczej, wskazując na potrzebę takiej publikacji i obszary jej zastosowania.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2020, 55
0081-7090
2392-2435
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ontologized Lexicographical Systems in Modern Terminography
Autorzy:
Shyrokov, Volodymyr
Ostapova, Iryna
Nadutenko, Maksym
Verbynenko, Yulia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677348.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
virtual lexicographical laboratory
welding terminology
glossary of terms
lexicographical system
Opis:
Ontologized Lexicographical Systems in Modern TerminographyThe principles of the construction and use of the Virtual Terminographical Laboratory "Welding" are described. VTL "Welding" provides support for the compiling of electronic terminological multimedia dictionaries in the field of welding and allied processes. Zontologizowane systemy leksykograficzne we współczesnej terminografiiW artykule opisane są zasady konstruowania i zastosowania Wirtualnego Laboratorium Terminograficznego w dziedzinie "Spawalnictwa". Wirtualne Laboratorium Terminograficzne zapewnia wsparcie w zestawieniu elektronicznych, multimedialnych słowników terminograficznych w dziedzinie spawalnictwa i  powiązanych procesów.
Źródło:
Cognitive Studies; 2016, 16
2392-2397
Pojawia się w:
Cognitive Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ języka polskiego na leksykę medyczną w gwarze staroobrzędowców regionu suwalsko-augustowskiego
Autorzy:
Grupa, Magdalena Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/676510.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Old Believers
medical terminology
Russian dialect
Polish language
bilingualism
borrowings
assimilation
Opis:
The Influence of Polish Language on Medical Terminology in the Old Believers’ Dialect in Suwałki-Augustów Region The Old Believers in Poland are a bilingual community. They use two languages: Russian dialect and Polish language. Polish influence on the Old Believers’ dialect increased after two World Wars, when they became separated from their co-religionists in other countries and had more often contacts with Polish neighbours. Their language situation may be characterized as diglossia – they choose one of their languages depending on the domain of life and other social conditions.The medical terminology is a specific part of the Old Believers’ dialect. There are a lot of borrowings from Polish language caused by the need of protection of health and life in Poland, where the Old Believers met first of all with Polish health care system. The article is an attempt to characterize the influence of Polish language in the lexis describing medicine and health care. Wpływ języka polskiego na leksykę medyczną w gwarze staroobrzędowców regionu suwalsko-augustowskiego Staroobrzędowcy w Polsce są społecznością dwujęzyczną. Posługują się rosyjską gwarą oraz językiem polskim. Częstsze kontakty z Polakami po I i II wojnie światowej oraz izolacja od współwyznawców w innych krajach poskutkowały modyfikacjami języka. Ich sytuację językową określa się jako dyglosję – zjawisko polegające na używaniu dwu (lub więcej) języków naprzemiennie, zależnie od sytuacji komunikacyjnej.Terminologia medyczna jest specyficzną częścią systemu leksykalnego polskich starowierców. Cechuje ją znaczna liczba zapożyczeń z polszczyzny w stosunku do leksyki rosyjskiego języka ogólnego i rodzimej gwary rosyjskiej. Znajduje to uzasadnienie w konieczności przyswojenia sobie terminów związanych z lecznictwem w ich polskim brzmieniu, dzięki czemu możliwe jest korzystanie z opieki zdrowotnej w Polsce. W artykule został opisany wpływ polszczyzny na leksykę z zakresu medycyny i ochrony zdrowia.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2016, 40
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Варијантност лингвистичке терминологије у србистици код именовања лексике преузете из словенских језика
Variance of Serbian Linguistic Terms for Naming Lexemes Borrowed from Slavic Languages
Wariantywność serbskich terminów językoznawczych na określenie leksemów zapożyczonych z języków słowiańskich
Autorzy:
Јанковић, Јелена Драгослав
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38695751.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Serbian language
Slavic languages
linguistic terminology
lexemes borrowed from Slavic languages
Opis:
This article provides an overview of Serbian linguistic terms for naming lexemes borrowed from Slavic languages. The terms were extracted from the reference linguistic sources in which they are mentioned, such as encyclopedic dictionaries of the linguistic terminology of the Serbian language and the latest Правопис српскога језика [Orthographic Rules of the Serbian Language], and from previous Serbian literature, such as monographs, studies and articles by various Serbian linguists. Considering the entire extracted material, the study notes terminological problems concerning the variance and inconsistency of linguistic terms in this area. It also makes a comparison with linguistic terms in other Slavic languages, based on the material from the Dictionary of Slavonic Linguistic Terminology and the Slavic Bibliographic Database iSybislaw.
Niniejszy artykuł przedstawia serbskie terminy językoznawcze określające leksemy zapożyczone z języków słowiańskich. Omawiane terminy pochodzą ze źródeł językoznawczych, w których się pojawiają, takich jak encyklopedyczne słowniki serbskiej terminologii językoznawczej czy najnowszy Правопис српскога језика [Zasady ortograficzne języka serbskiego], oraz z serbskiej literatury przedmiotu, np. monografii, studiów i artykułów serbskich językoznawców. W odniesieniu do całości analizowanego materiału, opracowanie zwraca uwagę na problemy terminologiczne związane z wariantywnością i niespójnością terminów językoznawczych w tym zakresie. Dokonuje również porównania z terminami w innych językach słowiańskich na podstawie materiału ze słownika pod redakcją Aloisa Jedlički (Slovník slovanské lingvistické terminologie / Словарь славянской лингвистической терминологии / Dictionary of Slavonic Linguistic Terminology) oraz bibliograficznej bazy danych iSybislaw.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2021, 56
0081-7090
2392-2435
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Leksem 'apopleksja' w historii polszczyzny
Autorzy:
Jankowiak, Lucyna Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678655.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Polish language
Polish medical terminology
lexeme 'apopleksja' in the history of Polish
Opis:
The lexeme apopleksja in the history of PolishApopleksja ‘apoplexy’ is a word of Latin origin which was used for the first time as a medical term probably in 1534 in a herbarium by Stefan Falimirz. Since then it has been continuously included in dictionaries. Over the period of its presence in Polish, it has been considered to be a medical term, which has been numerously evidenced in medical texts of various epochs and also by the fact that it was referenced in two medical lexicons which are important in the history of the Polish medical terminology: one of 1881, the other of 1905. However, these lexicons show that the term apopleksja had competition. Most probably, the lexeme apopleksja was used for the last time as a strictly medical term before the Second World War. Today it belongs to a group of archaisms in the medical terminology and has been replaced by the following terms: udar (udar mózgu, udar mózgowy) ‘stroke (brain stroke, cerebral stroke).’ Leksem apopleksja w historii polszczyznyApopleksja to wyraz pochodzenia łacińskiego użyty po raz pierwszy prawdopodobnie w 1534 r. w zielniku Stefana Falimirza w funkcji ówczesnego terminu medycznego. Od tego momentu do dziś jest nieprzerwanie notowany przez słowniki. W ciągu swej bytności w polszczyźnie traktowany jest jako termin medyczny, o czym świadczą jego liczne poświadczenia w tekstach medycznych różnych epok oraz fakt odnotowania go w dwóch ważnych dla historii polskiej terminologii medycznej leksykonach medycznych: z 1881 r. i z 1905 r. Jednak już w tych leksykonach widać, że termin apopleksja miał konkurencję. Prawdopodobnie leksem apopleksja ostatni raz został użyty jako termin ściśle medyczny przed drugą wojną światową. Dziś należy do grupy archaizmów w terminologii medycznej, a jego miejsce zajęły terminy: udar (udar mózgu, udar mózgowy).
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2017, 52
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Folk Terms of Slavic Origin for Traditional Lithuanian Buildings and Their Parts
Autorzy:
Stunžinas, Robertas
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/676512.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Lithuanian folk terminology
terms of Slavic origin
names of buildings
synonymy
polysemy
metaphorical terms
Opis:
Folk Terms of Slavic Origin for Traditional Lithuanian Buildings and Their Parts The aim of this article is to give an overview of folk terms of Slavic origin naming houses and their parts and to identify semantic relations of terms – synonymy and polysemy. The article deals with more than 130 Slavisms, the material has been gathered from the main sources of spoken language and folk terminology – common dictionaries, dictionaries and atlases of dialects. Folk terminology of building is a broad, interesting and miscellaneous layer of folk terminology and is characterized by regional use, variety of expressions, figurativeness, abundance of synonyms and polysemy. Terms of Slavic origin amount to a significant part of Lithuanian folk terminology of building and make the largest group of borrowed terminology in this field.Terms of Slavic origin are used to denote almost all buildings of a traditional Lithuanian homestead. A significant part of traditional buildings and their parts have more than one name of Slavic origin. A few terms of Slavic origin can be identified as metaphoric and metaphorical transfer of the names according to emotional associations, external similarity or similarity of function is typical. Almost half of terms have more than one meaning. Polysemous terms name different constructions: building and room, part of building and room; less frequently they denote buildings or rooms of different purpose. Naming generic and specific concepts or denoting building and part of same building is not a prevalent type of polysemy of researched terminology. Ludowe nazwy pochodzenia słowiańskiego tradycyjnych litewskich budynków i ich części Celem artykułu jest dokonanie przeglądu nazw ludowych pochodzenia słowiańskiego, odnoszących się do budynku i jego części, oraz ustalenie semantycznych relacji terminów – synonimia i polisemia. Artykuł dotyczy ponad 130 slawizmów; materiał został zebrany na podstawie głównych źródeł języka mówionego i nazewnictwa ludowego – słowników ogólnych oraz słowników i atlasów gwarowych. Ludowe nazewnictwo dotyczące budynków stanowi szeroką, interesującą i różnorodną warstwę terminologii ludowej, przy czym cechuje się regionalnym użyciem, zmiennością wyrazu, figuratywnością, obfitością synonimów i polisemią. Terminy pochodzenia słowiańskiego stanowią znaczącą część litewskiej terminologii ludowej, odnoszącej się do budynków, i są największą grupą zapożyczonej terminologii z tego zakresu.Terminy pochodzenia słowiańskiego używane są do nazywania prawie wszystkich budynków tradycyjnego litewskiego gospodarstwa. Znaczna ich część ma więcej niż jedną nazwę pochodzenia słowiańskiego. Niektóre terminy pochodzenia słowiańskiego można określić jako metaforyczne lub jako typowo metaforyczne przeniesienie nazwy w zgodzie ze skojarzeniami emocjonalnymi, podobieństwem zewnętrznym bądź podobieństwem pełnionych funkcji. Prawie połowa terminów ma więcej niż jedno znaczenie. Polisemiczne terminy nazywają różne konstrukcje: budynek i pokój, część budynku i pokoju; rzadziej oznaczają budynki lub pokoje o odmiennym przeznaczeniu. Nazewnictwo pojęć ogólnych i szczegółowych oznaczających budynek i jego części nie stanowi przeważającego typu polisemii w badanej terminologii.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2016, 40
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Беларуская лінгвістычная тэрміналогія: праблемы фіксацыі і функцыянавання
Belarusian linguistic terminology: some problems of functioning and fixation
Autorzy:
Волкава [Volkava], Яўгенiя [IAŭheniia]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678514.pdf
Data publikacji:
2014-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
article
Belarusian language
database
iSybislaw
lexicography
linguistic terminology
артыкль
беларуская мова
лексікаграфія
лінгвістычная тэрміналогія
isybislaw
Opis:
The article considers functioning and fixation of the Belarusian linguistic terminology. Scientific papers, textbooks for schools and universities, terminological and generalpurpose dictionaries are under consideration. Brief excursus on the history of the Belarusian linguistics showed the diversity and randomness of the terms creation processes. Contradictions in the views of linguists on the development of the Belarusian linguistics and terminology were revealed: on the one hand, the orientation on Russian terminological system, on the other hand there is an intention to turn terminology to the national direction. Simultaneously internationalization of terminology, the process typical for other Slavic languages, occurs. This article demonstrates inconsistencies in the use of Belarusian terms indefinite pronoun and definite/indefinite article (and some other terms) in scientific, educational literature and in various dictionaries. The article argues that Russian terminological system prevails in education and subsequently affects the discourse of Belarusian linguistics. The author believes that another problem of Belarusian terminology is a relatively small amount of a Belarusian linguistics discourse and limited subjects of studies, which does not allow to settle the terms. In these difficult circumstances, an appeal to the experience of other Slavic languages with a more developed system of terminology and with an extensive linguistic discourse can help.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2014, 49; 259-276
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane aspekty polskiej humanistyki cyfrowej z perspektywy językoznawczej
Some Notions about Polish Digital Humanities in the Linguistic Perspective
Autorzy:
Kowalski, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/44914884.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
bibliografia cyfrowa
humanistyka cyfrowa
język polski
słowotwórstwo
terminologia
digital bibliography
digital humanities
Polish language
word-formation
terminology
Opis:
This article is devoted to selected aspects of digital humanities in Poland, especially academic communication and linguistic metalanguage. Considerations in this respect have so far focused primarily on topics related to the use of digital tools in humanities research rather than those concerning the ontological status of this research field. This paper presents the impact of issues associated with digital humanities on language and communication space. The study focuses on how linguistic and communicative reality changes in contact with what is classified as digital humanities. The discussion considers word-formation, lexical and semantic phenomena in linguistic terminology, using material from the iSybislaw digital bibliography and other sources.
Artykuł poświęcony jest wybranym aspektom humanistyki cyfrowej w Polsce w perspektywie komunikacji naukowej i metajęzyka językoznawstwa. Ma charakter wprowadzający, dlatego też zarysowane w nim tematy, różnorodne, lecz związane wspólnym słowem kluczowym, jakim jest językoznawstwo, mają na celu wskazanie możliwości badawczych, które stoją przed badaczami lingwistami. Dotychczasowe rozważania na temat humanistyki cyfrowej w Polsce koncentrują się głównie na kwestiach związanych z wykorzystywaniem i użytecznością narzędzi cyfrowych w badaniach humanistycznych, znacznie rzadziej dotyczą statusu ontologicznego tego pola badawczego. W niniejszym artykule przybliżam kwestię oddziaływania zagadnień łączonych z humanistyką cyfrową zwłaszcza na polską przestrzeń językową. Uwzględniam zjawiska słowotwórcze, leksykalne, semantyczne na gruncie słownictwa specjalistycznego (terminologii szeroko rozumianego językoznawstwa), wykorzystując także materiał z bibliografii cyfrowej iSybislaw.
Źródło:
Adeptus; 2020, 16
2300-0783
Pojawia się w:
Adeptus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 21

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies