Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "jezyk polski" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 31
Tytuł:
Teksty ze wsi Darwinieki oraz z Iłukszty na Łotwie z komentarzem językowym
Texts from the villages Darvinieki and Iłukszta in Latvia with linguistic comments
Autorzy:
Ostrówka, Małgorzata Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/967557.pdf
Data publikacji:
2015-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Latvia
Darvinieki
Iłukszta
Polish
język polski
Łotwa
Darwinieki
Opis:
The study contains dialect texts recorded in the village Darvinieki in the 1960s by Józefa Parszuta (a researcher of the Polish language who was born in Latvia) and texts recorded by the author in Iłukszta in 2001. The texts are preceded with a linguistic comment including a description of the most important phonetic, morphological and syntactic features which are characteristic of the Polish north borderland dialect.
Opracowanie zawiera teksty gwarowe zapisane we wsi Darwinieki w latach 60. XX w. przez Józefę Parszutę, urodzoną na Łotwie badaczkę języka polskiego, oraz teksty nagrane przez autorkę w Iłukszcie w roku 2001. Teksty poprzedza komentarz językowy, zawierający opis najważniejszych cech fonetycznych, fleksyjnych i składniowych, charakterystycznych dla polszczyzny północnokresowej.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2015, 39; 219-237
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Język polski na Kresach” Janusza Riegera na tle badań nad polszczyzną kresową po roku 2015
“Język polski na Kresach” [Polish Language in the Eastern Borderlands] by Janusz Rieger Against the Background of Research on Borderland Polish After 2015
Autorzy:
Konczewska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38435589.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
polszczyzna kresowa
kontakty językowe
język polski na Białorusi
język polski na Litwie
język polski na Ukrainie
Janusz Rieger
Polish language in the Eastern Borderlands
language contacts
Polish Language in Belarus
Polish Language in Lithuania
Polish Language in Ukraine
Opis:
This article presents the state of research in the field of studies on Borderland Polish after 2015. The author provides an overview of selected publications which concern the situation of the Polish language in Belarus, Lithuania, Ukraine and in the borderlands, discusses the issues and research problems they consider, and outlines the main areas of research. The article focuses on the contribution of Janusz Rieger to this field of study and on his latest monograph: Język polski na Kresach [The Polish Language in the Eastern Borderlands], published in 2019.
Artykuł przedstawia stan badań nad polszczyzną kresową po 2015 roku. Autorka dokonuje przeglądu wybranych pozycji traktujących o języku polskim na Litwie, Białorusi i Ukrainie oraz pograniczach, omawia przedstawione w publikacjach problemy i wątki badawcze, prezentuje kierunki eksploracji. Oddzielna uwaga została poświęcona dokonaniom w dziedzinie badań nad polszczyzną kresową Janusza Riegera, a także jego najnowszej monografii z 2019 roku pt. Język polski na Kresach.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2020, 44; 238-262
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Współczesna sytuacja na Grodzieńszczyźnie w ujęciu socjolingwistycznym
The Contemporary Situation in the Grodno Region in a Sociolinguistic Perspective
Autorzy:
Ostrówka, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38450730.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Białoruś
Grodzieńszczyzna
język polski
sytuacja socjolingwistyczna
Belarus
Grodno region
Polish language
sociolinguistic situation
Opis:
This article is a review of Katarzyna Konczewska’s study entitled Polacy i język polski na Grodzieńszczyźnie [Poles and the Polish Language in the Grodno Region]. The study discusses the history and geographical extent of the area under consideration as well as the sociolinguistic situation and the functional distribution of the Polish language in the region. The author also presents a list of features of North Borderland Polish in the collected texts, published sources – the novels of Eliza Orzeszkowa (Nad Niemnem [On the Niemen], Cham [The Peasant], Dziurdziowie [The Dziurdzia Family]), the prose of Aleksander Jurewicz, and books published in Polish in Belarus – and analyses the language of Polish tombstone inscriptions. It is worth noting that the publication includes a number of tables, full colour charts, maps and photos. The study is an important contribution to the literature on the functioning of the Polish language in Belarus.
Artykuł jest recenzją książki Katarzyny Konczewskiej pt. Polacy i język polski na Grodzieńszczyźnie. Autorka omawia w niej historię, zasięg geograficzny badanego obszaru, sytuację socjolingwistyczną oraz dystrybucję funkcjonalną języka polskiego. Przedstawia także wykaz cech polszczyzny północnokresowej w zgromadzonych tekstach, źródłach publikowanych – w powieściach Elizy Orzeszkowej (Nad Niemnem, Cham, Dziurdziowie), w prozie Aleksandra Jurewicza, białoruskich polskojęzycznych publikacjach książkowych. Analizuje też język polskich inskrypcji nagrobnych. Na uwagę zasługuje szata graficzna publikacji – tabele, kolorowe wykresy, mapy i zdjęcia. Książka jest ważnym uzupełnieniem literatury na temat funkcjonowania języka polskiego na Białorusi.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2021, 45
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Synthetism and Analytism of Linguistic Units in Croatian-Polish Comparative Approach on the Example of Croatian “Sudjelovati” and Polish “Take Part”, “Participate” (“Brać/Wziąć Udział”, “Uczestniczyć”)
Syntetyzm i analityzm jednostek języka w ujęciu porównawczym chorwacko-polskim na przykładzie chorw. <i>sudjelovati</i> i pol. </i>brać/wziąć udział, uczestniczyć<i>
Autorzy:
Baer, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33309620.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
analytism
synthetism
collocations
verbs
Croatian language
Polish language
analityzm
syntetyzm
kolokacje
czasowniki
język chorwacki
język polski
Opis:
The main aim of this paper is Croatian-Polish comparative analysis of analytical and syncretic units of language, which are semantic, inter-linguistic equivalents, on the example of Croatian verb sudjelovati and its Polish counterpart in the form of collocation brać/wziąć udział and the synonymous verb uczestniczyć. The semantic analysis was carried out in accordance with dictionary definitions for aforementioned linguistic units, and then they were compared with linguistic uses in the form of sentences excerpted from national Croatian and Polish corps. The analysis was supplemented with analytical and synthetic research of linguistic units and their inter-linguistic semantic and structural equivalence in administrative style on the basis of parallel Croatian-Polish textual corps of legal acts obtained from the base EurLex. The analysis showed that a meaning, however, is more important than a formal structure of linguistic unit, because, regardless of whether for example in Polish language, there was collocation or synthetic verb in a sentence, transferred content was convergent, in reference to inter-linguistic equivalence, with Croatian language. Discrepancies in translation, seen on the basis of parallel corps, resulted from syntax changes which were introduced in analysed texts by translators of EU law in Croatia and Poland. This analysis may be useful from the point of view of glottodidactics and translation.  
Celem niniejszego artykułu jest analiza porównawcza chorwacko-polska analitycznych i syntetycznych jednostek języka będących semantycznymi ekwiwalentami międzyjęzykowymi na przykładzie chorwackiego czasownika sudjelovati i jego polskiego odpowiednika w postaci kolokacji brać/wziąć udział i synonimicznego czasownika uczestniczyć. Analiza semantyczna została przeprowadzona w oparciu o definicje słownikowe dla wskazanych jednostek języka, a następnie jej wyniki porównane z uzusem językowym w postaci zdań wyekscerpowanych z korpusów narodowych chorwackiego i polskiego. Analiza została uzupełniona o badanie analityczności i syntetyczności jednostek językowych oraz ich międzyjęzykowej ekwiwalencji semantycznej i strukturalnej w stylu administracyjnym na podstawie korpusu równoległego chorwacko-polskiego tekstów aktów prawnych pozyskanych z bazy Eur-Lex. Zostało wykazane, że od struktury formalnej jednostki języka ważniejsze jest znaczenie, gdyż niezależnie od tego, czy np. dla języka polskiego w zdaniu występowała kolokacja, czy czasownik syntetyczny, przekazana treść była zbieżna, również w odniesieniu do ekwiwalencji międzyjęzykowej z językiem chorwackim. Rozbieżności w przekładzie uwidocznione na podstawie korpusu równoległego wynikały ze zmian składniowych wprowadzanych do analizowanych tekstów przez tłumaczy prawa unijnego w Chorwacji i w Polsce.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2023, 23
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Migration, Demography, and Minority Language Learning: A Case of Wales
Migracja, demografia i nauka języków mniejszościowych: przypadek Walii
Autorzy:
Rosiak, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/44928646.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
migracja
demografia
język walijski
język polski
zachowanie języka
migration
demography
Welsh language
Polish language
language maintenance
Opis:
The present article discusses the role of adult migrants to Wales in the country’s demographics and maintenance and promotion of the Welsh language. The Welsh society is an ageing society, predicted in the long run to rely on immigration as a solution to the socio-economic problems of the demographic decline. At the same time, the Welsh Government (WG) is strongly invested in revitalising the Welsh language through legislation and policies. The WG acknowledges that immigration is a challenge for the Welsh language and emphasises the role of new speakers in its revitalisation and maintenance. Drawing on data from two ethnographic studies in Wales, I discuss the experiences of Polish adult migrants with Welsh, their motivations to learn it and their attitudes and ideologies towards the language. I also provide recommendations for adjustments in language planning on the micro-level.
Niniejszy artykuł omawia rolę dorosłych migrantów na terenie Walii w demografii kraju oraz w zachowaniu i promocji języka walijskiego. Społeczeństwo walijskie jest społeczeństwem starzejącym się, co oznacza, że zgodnie z przewidywaniami będzie w dłuższej perspektywie polegało na imigracji jako rozwiązaniu społeczno-ekonomicznych problemów niżu demograficznego. Jednocześnie rząd walijski jest mocno zaangażowany w rewitalizację języka walijskiego poprzez ustawodawstwo i prowadzoną politykę. Rząd przyznaje, że imigracja stanowi wyzwanie dla języka walijskiego i podkreśla rolę nowych użytkowników w jego rewitalizacji i zachowaniu. W oparciu o dane z dwóch badań etnograficznych przeprowadzonych w Walii artykuł omawia doświadczenia dorosłych imigrantów z Polski z językiem walijskim, ich motywacje do nauki oraz postawy i ideologie wobec języka. Przedstawia również zalecenia dotyczące korekt w planowaniu języka (ang. language planning) na poziomie mikro.
Źródło:
Adeptus; 2022, 19
2300-0783
Pojawia się w:
Adeptus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Second Life of Tourism – About the Meaning of Pol. “Koronaturystyka” and Bul. “Ковидтуризъм” in the Light of Survey Data
Drugie życie turystyki – o znaczeniu pol. koronaturystyki i bułg. ковидтуризъм w świetle danych eksperymentalnych
Autorzy:
Długosz, Natalia
Eftimova, Andreana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33311078.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
koronaturystyka
meaning
survay data
cognitive definition
kovidturiz'm
ковидтуризъм
język polski
język bułgarski
znaczenie
badania ankietowe
definicja kognitywna
Opis:
The article attempts to formulate a cognitive definition of the meaning of the concept of the Polish compositum koronaturystyka and the Bulgarian word ковидтуризъм. The research results are based on survey data collected from 50 Polish and 50 Bulgarian students in accordance with the main methodological assumptions of the Lublin cognitive ethnolinguistics school. The basic stabilizing features of the koronaturystyka/ковидтуризъм concept are the same for both languages. Polish and Bulgarian respondents attribute the physical feature of temporality to koronaturystyka/ковидтуризъм, defining it as tourist activity taking place during a pandemic. The conservatism and risk traits are also dominant in the picture of koronaturystyka/ковидтуризъм in both languages: tourism that takes pandemic restrictions into account vs. tourism despite these restrictions. The extent to which the concept is stereotyped is very high for both languages: 67.3% in Polish; 57.69% in Bulgarian.
W artykule podjęto próbę sformułowania kognitywnej definicji znaczeniowej konceptu, do którego dają dostęp polskie compositum koronaturystyka oraz bułgarski wyraz ковидтуризъм. Wyniki badań opierają się na danych eksperymentalnych. Eksperyment został przeprowadzony zgodnie z głównymi założeniami metodologicznymi lubelskiej etnolingwistyki kognitywnej na 50 studentach polskich i 50 studentach bułgarskich. Podstawowe cechy stabilizujące konceptu koronaturystyka/ковидтуризъм są takie same dla obu języków. Zarówno polscy, jak i bułgarscy respondenci przypisują koronaturystyce fizykalną cechę temporalności, definiując ją jako aktywność lub działalność turystyczną mającą miejsce w trakcie trwania pandemii. W obrazie koronaturystyki w obu językach dominują także cecha zachowawczości i cecha ryzyka – uprawianie turystyki z uwzględnieniem pandemicznych obostrzeń vs. uprawianie turystyki mimo istniejących restrykcji. Wskaźnik stereotypizacji konceptu jest bardzo wysoki dla obu języków – 67,3% dla języka polskiego; 57,69% dla języka bułgarskiego.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2023, 23
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O języku, dawnych czasach i obrzędach w okolicach Mejkszt na Litwie
The language, history and ceremonies in the area of Meikštai in Lithuania
Autorzy:
Rutkowska, Krystyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/967547.pdf
Data publikacji:
2015-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Smalvos
Polish in Lithuania
historical narratives
folklore
język polski na litwie
narracje historyczne
podania ludowe
Smołwy
Opis:
This publication is a report of the field studies carried out in July 2000 in the Smalvos area in Lithuania. This area is characterized by historically shaped multilingualism, where Lithuanian, Polish and Russian Old Believers’ villages are adjacent. Also frequent are contacts between local residents with family or friends who live in Belarus. As a result, the inhabitants of these villages are familiar with four languages: Polish, Lithuanian, Russian, and Belarusian dialect. The Polish villages preserved the basic Polish language which is used by all three generations as a home language, while in the external contacts other language varieties can be used. The ongoing research was not only aimed at examination of the language of these areas but also at documentation of very diverse cultural layers, therefore rites, customs and folk songs were recorded. Many different questionnaires were used in the study – linguistic, ethno-linguistic and social-linguistic. The source text in the book consists of stories kept in historical and ethnographic character, basic features of the informer, who represents a Smalvos variety of the Polish language in Lithuania, have been preserved in the phonetic record.
W publikacji przedstawione są teksty nagrane w lipcu 2000 r. podczas badań terenowych na obszarze smołwieńskim polszczyzny północnokresowej. Pochodzą one od informatorki ze wsi Mejkszty (lit. Meikštai). Wieś jest położona w rejonie ignalińskim (lit. Ignalinos rajonas), na samej granicy z Białorusią. Teren ten charakteryzuje się historycznie ukształtowaną wielojęzycznością, gdzie sąsiadują ze sobą wsie litewskie, polskie i staroobrzędowców. Częste są też kontakty miejscowych mieszkańców z rodziną lub znajomymi, mieszkającymi na Białorusi. Mieszkańcy tych miejscowości znają cztery języki: polski, litewski, rosyjski i gwarę białoruską. W zachowanych wsiach polskich kodem podstawowym pozostaje dotychczas polszczyzna, której używa się we wszystkich trzech pokoleniach jako języka domowego, natomiast w kontaktach zewnętrznych mogą być używane pozostałe odmiany językowe. Badania miały na celu nie tylko odnotowanie języka używanego w tych miejscowości, lecz też udokumentowanie bardzo zróżnicowanej warstwy kulturowej, dlatego też nagrywano opowieści o obrzędach, zwyczajach, a także pieśni ludowe. W trakcie badań stosowano różnorodne kwestionariusze – językowe, socjolingwistyczne i etnolingwistyczne. Przedstawiony tekst składa się z opowiadań o charakterze historycznym i etnograficznym. W zapisie półfonetycznym zachowano podstawowe cechy języka informatorki, który reprezentuje odmianę smołwieńską polszczyzny na Litwie.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2015, 39; 198-218
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Język polski w Niemczech. Wpływ języka niemieckiego na polszczyznę Polonii niemieckiej
Polish in Germany. The influence of German on the speech of Polish heritage speakers (Polonia) illustrated by the example of the use of the conditional
Autorzy:
Blaszczyk, Izabela Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/645188.pdf
Data publikacji:
2015-06-18
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Polish in Germany
heritage speakers
bilinguals
conditional
subjunctive
język polski w niemczech
bilingwizm
tryb przypuszczający
tryb łączący
Opis:
Polish in Germany has hardly been analyzed systematically so far, although a large population with Polish ancestry can be found there. This paper reveals how Polish heritage speakers in Germany characteristically use the conditional. The study’s findings are the result of an initial analysis of the ‘Hamburg Corpus of Bilingualism of Polish in Germany’ (HamCoPoliG). The article concludes by comparing these specific results with current, general research on heritage speakers’ use of conditional forms and shows that not all phenomena can be explained by the influence of German.
Język polski Polonii niemieckiej stanowi zagadnienie, które do tej pory prawie wcale nie było systematycznie badane, mimo że Polonia jest w Niemczech liczna. Poniższy artykuł przedstawia sposób stosowania trybu przypuszczającego przez osoby drugiej lub trzeciej generacji Polonii (tzw. heritage speakers) w Niemczech. Wyniki badania opierają się na analizie korpusu „Hamburg Corpus of Polish in Germany” (HamCoPoliG). Wyniki tej analizy są porównywane z obecnymi badaniami na temat stosowania form trybu przypuszczającego u osób bilingwalnych. Pierwsze wnioski wskazują na to, że w przypadku stosowania trybu przypuszczającego w porównaniu z polszczyzną standardową zachodzi niewiele zmian, które da się wytłumaczyć wpływem języka niemieckiego.
Źródło:
Adeptus; 2015, 5; 64-70
2300-0783
Pojawia się w:
Adeptus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane aspekty polskiej humanistyki cyfrowej z perspektywy językoznawczej
Some Notions about Polish Digital Humanities in the Linguistic Perspective
Autorzy:
Kowalski, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/44914884.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
bibliografia cyfrowa
humanistyka cyfrowa
język polski
słowotwórstwo
terminologia
digital bibliography
digital humanities
Polish language
word-formation
terminology
Opis:
This article is devoted to selected aspects of digital humanities in Poland, especially academic communication and linguistic metalanguage. Considerations in this respect have so far focused primarily on topics related to the use of digital tools in humanities research rather than those concerning the ontological status of this research field. This paper presents the impact of issues associated with digital humanities on language and communication space. The study focuses on how linguistic and communicative reality changes in contact with what is classified as digital humanities. The discussion considers word-formation, lexical and semantic phenomena in linguistic terminology, using material from the iSybislaw digital bibliography and other sources.
Artykuł poświęcony jest wybranym aspektom humanistyki cyfrowej w Polsce w perspektywie komunikacji naukowej i metajęzyka językoznawstwa. Ma charakter wprowadzający, dlatego też zarysowane w nim tematy, różnorodne, lecz związane wspólnym słowem kluczowym, jakim jest językoznawstwo, mają na celu wskazanie możliwości badawczych, które stoją przed badaczami lingwistami. Dotychczasowe rozważania na temat humanistyki cyfrowej w Polsce koncentrują się głównie na kwestiach związanych z wykorzystywaniem i użytecznością narzędzi cyfrowych w badaniach humanistycznych, znacznie rzadziej dotyczą statusu ontologicznego tego pola badawczego. W niniejszym artykule przybliżam kwestię oddziaływania zagadnień łączonych z humanistyką cyfrową zwłaszcza na polską przestrzeń językową. Uwzględniam zjawiska słowotwórcze, leksykalne, semantyczne na gruncie słownictwa specjalistycznego (terminologii szeroko rozumianego językoznawstwa), wykorzystując także materiał z bibliografii cyfrowej iSybislaw.
Źródło:
Adeptus; 2020, 16
2300-0783
Pojawia się w:
Adeptus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Once Again on Tertium Comparationis in the Confrontative Study of Linguistic Images of the World
Jeszcze raz o tertium comparationis w konfrontatywnym badaniu językowych obrazów świata
Autorzy:
Maldjieva, Viara
Tobolski, Norbert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33317071.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
linguistic image of the world
confrontation
tertium comparationis
Polish language
Bulgarian language
językowy obraz świata
konfrontacja językowa
język polski
język bułgarski
Opis:
The work contains a preliminary proposal for fulfilling the demands placed before the tertium comparationis in linguistic confrontation, especially those related to the preparation of operational steps for building a basis for comparing concepts in different languages so that parallel (and de facto monolingual) descriptions can be replaced by sensu stricto comparisons. According to the authors, the application of the basic theoretical assumptions of linguistic confrontation will make it possible to create tools for comparing linguistic images of the world. The proposal is supported by the results of a preliminary comparative analysis of the concept of ‘faith’ in Polish and Bulgarian.  
Praca zawiera wstępną propozycję spełnienia postulatów stawianych przed tertium comparationis w konfrontacji językowej, zwłaszcza tych związanych z opracowaniem operacjonalnych kroków budowania podstawy porównania konceptów w różnych językach tak, żeby paralelne (i de facto jednojęzyczne) opisy zastąpić porównaniem sensu stricto. W opinii jej autorów zastosowanie podstawowych teoretycznych założeń konfrontacji językowej pozwoli stworzyć narzędzia do porównania językowych obrazów świata. Propozycja jest poparta wynikami wstępnej porównawczej analizy pojęcia ‘wiara’ w języku polskim i bułgarskim.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2023, 23
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Linguistic Parallels Between the Lexemes of the Polish “Kilkanaście” and the Lithuanian “Keliolika” on the Basis of Data from Multilingual Parallel Corpora
Paralele językowe leksemów polskiego kilkanaście i litewskiego keliolika w świetle danych wielojęzycznych korpusów równoległych
Autorzy:
Roszko, Danuta
Roszko, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33308500.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
kilkanaście
keliolika
semantic category of quantity
Polish
Lithuanian
corpus-driven approach
: kilkanaście
semantyczna kategoria ilości
język polski
badania sterowane korpusowe
język litewski
Opis:
The exponents of quantitative indefiniteness: Polish kilkanaście and Lithuanian keliolika form a lexical linguistic parallel. The meaning of both lexemes, indicating an approximate value in the range from 11 to 19 inclusive, is sporadically noted in natural languages. All examples of the use of these forms extracted from known multilingual parallel corpora or Polish–Lithuanian language pair were subjected to a contrastive analysis. The aim was to determine whether the convergence of the dictionary meanings of the two lexemes is reflected in the use of these forms in mutually corresponding Polish and Lithuanian sentences/segments.
Wykładniki nieokreśloności ilościowej: polskie kilkanaście i litewskie keliolika tworzą leksykalną paralelę językową. Znaczenie obu leksemów, wskazujące na przybliżoną wartość z zakresu od 11 do 19 włącznie, jest sporadycznie notowane w językach naturalnych. Analizie kontrastywnej poddano wszystkie wyekscerpowane ze znanych wielojęzycznych korpusów równoległych przykłady użycia tych form. Celem jest rozstrzygnięcie, czy zbieżność znaczeń słownikowych obu leksemów znajduje odbicie w jednoczesnym użyciu tych form we wzajemnie sobie odpowiadających segmentach polskich i litewskich.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2023, 23
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
(Nie)honoryfikatywne sposoby określania znanych publicznie osób w polskim dyskursie medialnym na Litwie
(Non-)Honorific Ways of Referring to Public Figures in the Polish Media Discourse in Lithuania
Autorzy:
Masojć, Irena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38438707.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
pragmatyka
środki honoryfikatywności
dyskurs medialny
język polski na Litwie
pragmatics
honorific
media discourse
Polish language in Lithuania
Opis:
This article focuses on the ways of referring to public figures which involve the use of honorifics when talking about high-ranking representatives of society. In the Polish cultural tradition this function is performed by official and professional titles and the honorific pan/pani ‘mister/misses’. The study analyses designations used by participants of the discussion programme “Szósty dzień tygodnia” [The Sixth Day of the Week], which is broadcast on the Polish Radio “Znad Wilii” [By the Wilia River] in Lithuania. The research material includes 10 radio broadcasts aired in 2015 and 2016, featuring a total of 24 people (the host and 23 guests). The aim of the study is to identify the most frequently applied constructions that consist of personal names and official/professional titles, and to determine different functions of the honorific pan/pani in these constructions. The quantitative analysis makes it possible to identify the frequency of particular constructions and the tendencies prevailing in the media discourse. The qualitative analysis of the collected material reveals a variety of functions performed by the honorific pan/pani. Depending on the formal or pragmatic context, this item may endow a construction with a shade of respect or, conversely, make it derogatory. The female honorific pani firstly has a grammatical function: it is used with the titles and surnames which are masculine in form as the only indicator of female gender (e.g. pani prezydent, pani premier Szydło).
Tematem niniejszego artykułu są sposoby określania znanych publicznie osób w użyciu referującym z uwzględnieniem stosowanych środków honoryfikatywności, które przysługują im ze względu na wysoką rangę w hierarchii społecznej. W polskiej tradycji kulturowej taką funkcję pełnią tytuły funkcyjne i profesjonalne oraz jednostka honoryfikatywna pan/pani. Przedmiotem analizy są określenia używane w wypowiedziach referujących w audycji dyskusyjnej „Szósty dzień tygodnia”, emitowanej w polskiej rozgłośni radiowej „Znad Wilii” na Litwie. Podstawę materiałową stanowi 10 pochodzących z lat 2015–2016 audycji, w których uczestniczyły 24 osoby (prowadząca oraz 23 gości programu). Celem badania jest ujawnienie najczęściej stosowanych konstrukcji złożonych z antroponimów i tytułów funkcyjnych / profesjonalnych oraz ukazanie różnych funkcji jednostki pan/pani w analizowanych wyrażeniach. Zastosowanie w badaniu materiału metody ilościowej pozwala ustalić częstotliwość użycia poszczególnych konstrukcji i dominujące w dyskursie medialnym tendencje w tym zakresie. Dzięki analizie jakościowej można ujawnić różne funkcje jednostki leksykalnej pan/pani, która w zależności od uwarunkowań formalnych i pragmatycznych może nadać konstrukcji nie tylko nacechowanie godnościowe, lecz również deprecjonujące. Jednostka rodzaju żeńskiego pani w większości przypadków pełni przede wszystkim funkcję gramatyczną – przy rzeczownikach tytularnych i nazwiskach mających postać męską jest jedynym wyznacznikiem rodzaju żeńskiego, np. pani prezydent, pani premier Szydło.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2020, 44; 26-42
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A Case of the Non-Directionality of Language Change: The Strength of Auxiliaries and Pronouns in South and West Slavic
Bezkierunkowość zmian językowych. Siła czasowników posiłkowych i zaimków osobowych w językach południowo- i zachodniosłowiańskich
Autorzy:
Migdalski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33309154.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
diachronic change
grammaticalization
pronominal clitics
Old Church Slavonic
Bulgarian
Polish
Serbian
zmiana diachroniczna
gramatykalizacja
klityki zaimków osobowych
staro-cerkiewno-słowiański
język bułgarski
język polski
język serbski
Opis:
This paper discusses the directionality of language change on the basis of Slavic data. Specifically, it addresses the question of whether there exist predefined patterns and diachronic trends that affect words in terms of their prosodic and morphosyntactic strength. The paper investigates two classes of functional elements, auxiliary verbs and pronominal clitics, showing that they have undergone diachronic changes in opposite directions: while auxiliaries have weakened, pronominal forms have become strengthened in some Slavic languages.  
Artykuł omawia zagadnienie kierunkowości zmian językowych, opierając się na danych z języków słowiańskich. W szczególności artykuł podejmuje kwestię istnienia uniwersalnych trendów i wzorców zmian diachronicznych w języku, takich jak jednorodne osłabienie słów pod względem prozodycznym i morfoskładniowym. Badane są dwa typy wyrazów funkcyjnych: czasowniki posiłkowe i zaimki osobowe. Jak wykazano, formy te podległy zmianom diachronicznym, które nastąpiły w przeciwnych kierunkach: podczas gdy czasowniki posiłkowe uległy prozodycznemu i morfoskładniowemu osłabieniu, w niektórych językach słowiańskich zaimki osobowe uległy wzmocnieniu.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2023, 23
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Studying Polish in the Higher Education Institutions of the Donetsk Region of South-Eastern Ukraine: History, Current State, Problems, and Prospects
Studiowanie języka polskiego w instytucjach szkolnictwa wyższego obwodu donieckiego w południowo-wschodniej Ukrainie. Historia, stan obecny, problemy i perspektywy
Autorzy:
Kolhan, Olena
Kolhan, Tetiana
Padalka, Ruslana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/49335934.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
język polski
Donbas
kompetencja komunikacyjna w języku obcym
instytucja szkolnictwa wyższego
Polish language
foreign language communicative competence
higher education institution
Opis:
The functioning of the Polish language in higher education institutions in the Donetsk region of South–Eastern Ukraine is the main focus of our research. The history of the study of Polish in the region is analysed, in particular at the Donbas State Pedagogical University, where Polish has been taught since 2020. The main problems facing the development of Polish language study in the region and higher education institutions are examined, and the prospects for promoting the development of Polish language study are outlined.
Głównym przedmiotem badań jest funkcjonowanie języka polskiego w instytucjach szkolnictwa wyższego w obwodzie donieckim w południowo-wschodniej Ukrainie. Analizowana jest historia nauki języka polskiego w tym regionie, w szczególności w Państwowym Uniwersytecie Pedagogicznym Donbasu, gdzie język polski jest nauczany od 2020 roku. Przeanalizowano główne problemy stojące przed rozwojem nauki języka polskiego w regionie i instytucjach szkolnictwa wyższego oraz nakreślono perspektywy promowania rozwoju nauki języka polskiego.
Źródło:
Cognitive Studies | Études cognitives; 2023, 23
1641-9758
2392-2397
Pojawia się w:
Cognitive Studies | Études cognitives
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Pamiętnik dla dzieci” Heleny Masalskiej – świadectwo polszczyzny łotewskiej XX wieku
“Pamiętnik dla dzieci” [A Memoir for Children] by Helena Masalska: A Testimony of Twentieth-Century Latvian Polish
Autorzy:
Ostrówka, Małgorzata
Golachowska, Ewa
Lieģeniece, Liene
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38587371.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
język polski
Łotwa
XX wiek
pamiętnik
sytuacja socjolingwistyczna
interferencje
Polish language
Latvia
20th century
memoir
sociolinguistic situation
interference
Opis:
This article presents Pamiętnik dla dzieci [A Memoir for Children] by Helena Masalska, a text which may not be very long but is certainly important for scholars documenting the Latvian variety of twentieth-century Polish. Written in a colloquial variety of the language in 1992, the memoir tells about the childhood and the youth of the author, born in 1917. The study considers the influence of Russian and Latvian as well as a dialect of Belarusian on the author’s Polish, provides a description of its features of spelling, and reconstructs the sociolinguistic situation in which the Polish of Helena Masalska was shaped.
Artykuł jest prezentacją Pamiętnika dla dzieci Heleny Masalskiej, niezbyt długiego, ale ważnego dla badacza tekstu dokumentującego łotewską odmianę polszczyzny XX wieku. Pamiętnik… jest napisany potoczną odmianą języka polskiego. Powstał w 1992 roku, ale opowiada o dzieciństwie i młodości autorki urodzonej w 1917 roku. W artykule ukazano wpływy języka rosyjskiego i łotewskiego oraz gwary białoruskiej na polszczyznę autorki, scharakteryzowano elementy pisowni, a także zrekonstruowano sytuację socjolingwistyczną, w której kształtowała się polszczyzna Heleny Masalskiej.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2020, 44; 168-237
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 31

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies