Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "collective memory" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-15 z 15
    Tytuł:
    Framing the Holocaust in popular knowledge: 3 articles about the Holocaust in English, Hebrew and Polish Wikipedia
    Autorzy:
    Wolniewicz-Slomka, Daniel
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/645218.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Holocaust
    collective memory
    content analysis
    Wikipedia
    Polska
    Israel
    Opis:
    Framing the Holocaust in popular knowledge: 3 articles about the Holocaust in English, Hebrew and Polish WikipediaThe goal of this article is to examine how different events and phenomena related to the Second World War and the Holocaust are framed via Wikipedia articles written in Polish, Hebrew and English. Departing from the pillars of the theory of framing in mass media, the article conducts a content analysis of three articles, in three different languages. The articles under analysis are the following: “Auschwitz-Birkenau Camp”, “The Pogrom in Jedwabne”, and “Righteous Among the Nations”. The analysis will use the four roles of frames as categories, determined by Entman: definition of the problem/phenomenon, causal interpretation, moral evaluation, and treatment recommendation. Analyzing how the articles fulfill each of the roles in the different languages, the research hypothesis is that the framing of the phenomena will differ between the versions, and each version will follow pillars of the collective memory of the Holocaust in its respective country. Findings, however, are not in complete compliance with this hypothesis. Kształtowanie popularnej wiedzy o Holocauście na przykładzie trzech artykułów z polskiej, hebrajskiej i angielskiej WikipediiCelem artykułu jest zbadanie, jak przedstawiane są wybrane wydarzenia i zjawiska, związane z historią II wojny światowej oraz Holokaustem, w internetowej encyklopedii „Wikipedia” w różnych językach. Prezentowana analiza treści opiera się na teorii framingu w mass mediach i obejmuje trzy artykuły: „Auschwitz-Birkenau”, „Pogrom w Jedwabnem” oraz „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”, opublikowane w językach polskim, angielskim oraz hebrajskim. W analizie wykorzystano cztery role „ram” (frames), sformułowane przez Entmana: definicja problemu/zjawiska, interpretacja przyczyn, ewaluacja moralna oraz propozycja rozwiązań. Autor, badając to, jak poszczególne artykuły wypełniają każdą z tych ról, stawia hipotezę, zgodnie z którą teksty przedstawiają ten sam temat w różny sposób, w zależności od podstaw pamięci zbiorowej w danym kraju. Wyniki badań jednak nie zawsze są zgodne z tą hipotezą.
    Źródło:
    Adeptus; 2016, 8
    2300-0783
    Pojawia się w:
    Adeptus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dychotomia pamięci w postkomunistycznej Bułgarii
    Autorzy:
    Gołek-Sepetliewa, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/676463.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    conflicts of memory
    politics of memory
    transformation
    Bulgaria
    collective memory
    private memory
    Opis:
    The dichotomy of memory in post-communist BulgariaThe democratic breakthrough of 1989 in Bulgaria has resulted in a clearly problem-oriented approach of society towards memory and the past. The process of developing an efficient model of reckoning with the traumatic heritage of communism divides the national community into dichotomous memory groups with their own understanding, assessment and modes of using the past. Developing a memory policy without a clear institutional support (Georgi Lozanov) oscillates between the attitudes of retribution and reconciliation (Ana Luleva, Svetla Kazalarska). Bulgarian society is characterised by a lack of remembrance of the past and its excess at the same time (Ivaĭlo Znepolski). The recent national past remains unprocessed, which results in the emancipation of private memory, characterised by the ability to overcome the impasse thanks to reliance on shared, non-conflicting, fragmentary memories of ordinary reality (Az zhiviakh sotsializma, I lived socialism, Georgi Gospodinov, et al.). As it is today, Bulgarian culture of memory is characterised by diverse collective memories, the multiplication of conflicts over the interpretation of the past and the fragmentation of memory, which leads to growing antagonisms and social crises. Dychotomia pamięci w postkomunistycznej BułgariiPrzełom demokratyczny z 1989 roku w Bułgarii spowodował wyraźne sproblematyzowanie stosunku społeczeństwa do pamięci i przeszłości. Wypracowanie modelu rozliczenia z traumatycznym dziedzictwem komunizmu dzieli wspólnotę narodową na dychotomiczne grupy pamięci, posiadające własne rozumienie, ocenę i sposób wykorzystywania przeszłości. Tworzone polityki pamięci, nieposiadające wyraźnego umocowania instytucjonalnego (Georgi Łozanow), oscylują między postawami retrybucji oraz rekoncyliacji (Ana Łulewa, Swetła Kazałarska). Społeczeństwo bułgarskie charakteryzuje się jednoczesnym niedostatkiem i nadmiarem pamięci o przeszłości (Iwajło Znepołski). Nieprzepracowana niedawna przeszłość narodowa powoduje emancypację pamięci prywatnej, którą cechuje zdolność przełamania impasu, dzięki oparciu na wspólnych niekonfliktogennych fragmentarycznych wspomnieniach potocznej rzeczywistości (Аз живях социализма, Georgi Gospodinow i inni). W bułgarskiej kulturze pamięci dochodzi do różnicowania się pamięci zbiorowej, mnożenia konfliktów o interpretację minionego okresu oraz fragmentacji pamięci, co doprowadza do pogłębiających się antagonizmów i kryzysów społecznych.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2018, 42
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Przeszłości ślad dłoń nasza zmiata”. Refleksje na marginesie wybranych tekstów literackich z obszaru słowiańskich krajów demokracji ludowych
    Autorzy:
    Juda, Celina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/677570.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Bulgarian literature
    Slavonic literature
    totalitarianism
    communism
    collective memory
    ritual
    Opis:
    “Wiping clean the slate of the past”. Reflections on the fringes of selected literary texts from Slavic People´s RepublicsFormulas of “forgetting” in the totalitarian half-century as well as post-1989 have changed shape and intensity. Strategies of disavowal and rejection of the proximate and distant past differ depending on the intensity of the ideologising processes in the structure of the phenomenon. The systemic mechanism of ritual burial and announcement of the end of “bad past, bad times” includes a number of phases (from construction to reconstruction).This paper examines the strategies under the first of these phases (1944–1956), during which the process of incorporating an external matrix created in revolutionary conditions (Soviet culture) into local culture/literature was the strongest. The practice consists of an unconditional transfer from the model of a maximum number of factors which sanction acts of disavowing the proximate and distant past and legitimise subjection to the chosen / ideal system (denial/discreditation of the old world order, new genres, a new way to explain the past, clear vision of the future). „Przeszłości ślad dłoń nasza zmiata”. Refleksje na marginesie wybranych tekstów literackich z obszaru słowiańskich krajów demokracji ludowychFormuły „zapominania” w półwieczu totalitaryzmów, ale także po 1989 roku, w dekadach post-, zmieniały kształt i natężenie. Strategie dezawuowania i odrzucania bliskiej czy odległej przeszłości różnią się w zależności od stopnia natężenia procesów ideologizacji. Systemowy mechanizm rytualnego grzebania i głoszenia końca „złej przeszłości, złego czasu” przechodził kilka faz (od konstrukcji do rekonstrukcji).W artykule została podjęta próba opisu najstarszej fazy zjawiska, gdy do kultur lokalnych zostaje inkorporowana matryca zewnętrzna, wypracowana w warunkach rewolucyjnych (wzorzec sowiecki). W praktyce oznaczało to bezwzględne przeniesienie z „wzorca” maksymalnej liczby czynników sankcjonujących akty dezawuowania przeszłości, a legitymizujących podległość wybranemu/idealnemu systemowi (wyparcie, dyskredytowanie starego porządku świata, nowe gatunki, formy, sposoby tłumaczenia przeszłości skutkujące zrealizowaniem idei „świetlanej przyszłości”).
    Źródło:
    Slavia Meridionalis; 2014, 14
    1233-6173
    2392-2400
    Pojawia się w:
    Slavia Meridionalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Obrazy unii między Wielkim Księstwem Litewskim a Królestwem Polskim w litewskiej pamięci zbiorowej (koniec XIX w. – 1940 r.)
    Autorzy:
    Mačiulis, Dangiras
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/676424.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Grand Duchy of Lithuania
    Polish-Lithuanian union
    collective memory
    Opis:
    The images of the Grand Duchy of Lithuania and the Union of the Kingdom of Poland in Lithuanian collective memory (end of the 19th c. – 1940)Since the end of the 19th century the Lithuanian national movement created several narrations about national history, which presented a negative evaluation of the Grand Duchy of Lithuania and the Union of the Kingdom of Poland. Polonization of Lithuania was highlighted as the most negative consequence of these Unions.All unions formed under the Grand Duchy of Lithuania and the Union of the Kingdom of Poland got negative evaluation in the discourse of Lithuanian nationalism. However, the Union of Lublin was considered to be the greatest harm – it was evaluated as a fatal moment in the Lithuanian history giving rise to the processes of dangerous Lithuanian national ethnic identity loss. The Lithuanian national movement proclaimed cultural and political independence, and declared that the revival of historical ideal of the Unions’ national identity was unacceptable for the Lithuanian nation.When discussing the Lithuanians’ rights to political independence with the Polish public figures and reacting to ambitions of the Polish political figures to restore Poland with the Polish-Lithuanian Commonwealth national borders of 1772, in the Lithuanian press the image of two Unions (usually, the Union of Lublin) was presented as the symbol underlying the Lithuanian national political and cultural dependence. The image of the Union of Lublin was like an obligatory illustration of the Lithuanian nationalism discourse underlining the negative consequences of the union for the Lithuanian nation. It was the Union of Lublin that became the generalized image of all unions and the symbol of Lithuanian political, ethnic, cultural dependence, the memory location underlying the traumatic memory.The initiatives of the Polish public figures to actualize the memories about the unions caused the Lithuanians’ negative response and numerous discussions. A similar situation happened in 1913 when the Polish society mentioned the 500th anniversary of the Herald Union. The celebration of this anniversary was evaluated by Lithuanians as a Polish attempt to revive the political union ideal – as an attempt to make Lithuania a part of Poland. The debates of those times were used by the public figures of the Lithuanian national movement in order to emphasize the orientation of the Lithuanian national movement towards the cultural and political emancipation and underline that the Lithuanians do not accept any idea of state revival reasoned by historical unions.The image of unions in the interwar Lithuania of the 20th century was the most vivid in propagandist discourse during the fights for Lithuanian independence and when trying to restore the historical capital, Vilnius. This image was used as a rhetoric figure of propagandist discourse symbolizing the Lithuanian slavery and a threat of its dependence on Poland.  Obrazy unii między Wielkim Księstwem Litewskim a Królestwem Polskim w litewskiej pamięci zbiorowej (koniec XIX w. – 1940 r.)Od końca XIX w. litewski ruch narodowy tworzył narracje historyczne, w których unie między Wielkim Księstwem Litewskim (dalej WKL) a Królestwem Polskim oceniano negatywnie. Za największy negatywny skutek unii uznano polonizację Litwy.W litewskim dyskursie nacjonalistycznym negatywnie oceniono wszystkie unie zawarte między WKL a Królestwem Polskim, jednak jako największe zło traktowano unię lubelską – decydujący punkt w historii Litwy, od którego rozpoczął się groźny proces utraty tożsamości przez naród litewski. Litewski ruch narodowy głosił dążenie do wolności kulturowej i politycznej. Towarzyszyła temu deklaracja, że dla narodu litewskiego nie do przyjęcia jest odrodzenie historycznej unijnej idei państwowości.W toczącej się w prasie litewskiej dyskusji z polskimi działaczami społecznymi o prawach Litwinów do samodzielności politycznej oraz w reakcji na ambicje polskich działaczy społecznych przywrócenia państwowości Polski w granicach Rzeczpospolitej Obojga Narodów z 1772 r., obraz unii (najczęściej lubelskiej) pojawiał się jako symbol zależności politycznej i kulturowej narodu litewskiego. Wizja unii lubelskiej była obowiązkową ilustracją litewskiego dyskursu nacjonalistycznego, świadczącą o negatywnych skutkach unii dla Litwinów. To właśnie unia lubelska stała się uogólnionym obrazem wszystkich unii oraz symbolem niewoli politycznej, narodowej i kulturowej Litwinów, traumatycznym miejscem pamięci.Inicjatywy polskich działaczy, by przywrócić pamięć o uniach, wywoływały negatywną reakcję ze strony Litwinów i rodziły dyskusje. Tak się stało, na przykład, w 1913 r., gdy polskie społeczeństwo obchodziło jubileusz 500. rocznicy unii horodelskiej. Obchody te oceniono jako próbę Polaków ożywienia idei unii politycznej – dążenie do uczynienia z Litwy części Polski. Ówczesne dyskusje działacze litewskiego ruchu narodowego wykorzystali do tego, by podkreślić swoje dążenie do emancypacji kulturowej i politycznej oraz zaznaczenia, że Litwini nie akceptują żadnej idei odrodzenia państwowości, opartej na uniach historycznych.W okresie międzywojennym na Litwie obraz unii najbardziej był dostrzegalny w dyskursie propagandowym w okresie walk o niepodległość Litwy oraz w dążeniu do odzyskania historycznej stolicy Wilna. Obraz ten wykorzystano jako figurę retoryczną dyskursu propagandowego, symbolizującą niewolę Litwy i jej uzależnienie od Polski.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2017, 41
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pamięć o granicach. Demarkacyjna produktywność Wodzic w mijackich wsiach Bituše i Ehloec
    Autorzy:
    Rękas, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/677420.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Vodici
    Macedonia
    Mijaci
    Brsjaci
    commemorative ceremonies
    collective memory
    Paul Connerton
    Opis:
    Memory of the borders: The demarcation productivity of Vodici in the Mijaci - inhabited Macedonian villages of Bituše and EhloecThe main aim of this article is to present ways of expressing the inner (religious) and external (ethnic) social boundaries of Mijaks, as they appear during the celebration of the festival of Epiphany (Revelation of Lord / Baptism of Christ in the Jordan / Vodici) in the villages of Bituše and Ehloec (Western Macedonia). The realization of this goal is based on the notion of the demarcation productivity of Vodici, developed based on Nikita Ilyich Tolstoy’s theory of ritual codes, with its semiotic foundations of Yuri Lotman’s signifying elements; insights concerning the relationship between rituals and social boundaries made by Anthony Cohen and Macin Lubaś; Clifford Geertz’s observations on the ritual ignorance of newly-created urban social patterns; the notions of collective memory of religious groups of Maurice Halbwachs; Paul Connerton’s commemorative ceremonies and the concept of media of memory, developed by Jan Assmann, Astrid Erll and others. The sources of analysis are the results of my fieldwork, i.e. participant observation and in-depth interviews (primary sources, 2012–2014), carried out in the mentioned villages, as well as secondary sources: printed materials, manuscripts, as well as audio and video recordings. Pamięć o granicach. Demarkacyjna produktywność Wodzic w mijackich wsiach Bituše i EhloecPodstawowym celem artykułu jest przedstawienie sposobów ekspresji wewnętrznych (różnowierczych) i zewnętrznych (etnicznych) granic społecznych Mijaków, ujawniających się podczas obchodów święta Epifanii (Objawienie Pańskie/Chrzest Chrystusa w Jordanie/ Wodzice) we wsiach Bituše i Ehloec (zachodnia Macedonia). Realizację tego zamierzenia autorka opiera na demarkacyjnej produktywności Wodzic, wypracowanej w oparciu o teorie: kodów obrzędowych Nikity Ilicza Tołstoja z jej semiotycznymi fundamentami elementów znaczących Jurija Łotmana; zależności między obrzędami a granicami społecznymi Anthony Cohena i Marcina Lubasia; rytualnej ignorancji nowo powstałych miejskich wzorów społecznych Clifforda Geertza; pamięci zbiorowej grup religijnych Maurice Halbwachsa; ceremonii upamiętniających Paula Connertona oraz mediów pamięci Jana Assmanna, Astrid Erll i in. Źródłami analiz są wyniki własnych badań terenowych, tj. obserwacji uczestniczącej oraz wywiadu pogłębionego (źródła wytworzone, 2012–2014), przeprowadzonych we wspomnianych miejscowościach, a także materiały zastane, drukowane, rękopisy, zapisy audio i audio-video.
    Źródło:
    Slavia Meridionalis; 2016, 16
    1233-6173
    2392-2400
    Pojawia się w:
    Slavia Meridionalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    History discourses and reconciliation process in post-Suharto Indonesia
    Autorzy:
    Głąb, Katarzyna Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/678396.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Indonesia
    1965-66 massacres
    transitional justice
    reconciliation
    history education
    New Order
    collective memory
    Opis:
    History discourses and reconciliation process in post-Suharto IndonesiaAfter periods of internal conflicts and authoritarianism, educational institutions often have to be reformed. However, in countries where education has been used to support repressive politics and violations of human rights, or when conflicts and abuse have resulted in a loss of educational opportunities, a traumatic past and the legacy of injustice can be a serious challenge to effective educational reforms. Prospects for the development of democracy, which usually fuel the program of rebuilding the state and building a civil society, do not often attach great importance to the settlement of the brutal past in historical education. Meanwhile, the coupling of transitional justice and reform of education systems, including historical education programs, can facilitate the reintegration of society, including children and youth in the society, and may involve younger generations in work for justice.The history of 1965-66 in Indonesia, the history of mass killings and the imprisonment of hundreds of thousands of alleged communist Indonesians, was for a long time silenced and mystified by anti-communist mythology. This was created by the authoritarian rule of Suharto. This article examines how the Orde Baru constructed a strong policy of remembrance and how this narrative that labels victims as perpetrators deserving their fate dominated historical politics (history education). This approach is still present in the official historical and political narrative in Indonesia. Meanwhile, showing the history of victims in the history education can be a prerequisite for understanding the process of reconciliation by Indonesians, thus having an impact on the democratisation of society. Thus, historical education is closely connected with transitional justice. Dyskursy historyczne a proces pojednania w Indonezji po epoce SuhartoDyskursy historyczne wiążą się ściśle z pojednaniem w procesie sprawiedliwości okresu przejściowego. Po okresach wewnętrznych konfliktów i autorytaryzmu, instytucje edukacyjne często muszą zostać zreformowane. Jednak w krajach, w których edukacja została wykorzystana do wspierania represyjnej polityki i łamania praw człowieka, traumatyczna przeszłość i spuścizna niesprawiedliwości mogą stanowić poważne wyzwanie dla skutecznych reform edukacyjnych, a tym samym demokracji.W artykule przeanalizowano, w jaki sposób Nowy Ład generała Suharto skonstruował silną politykę pamięci, i jak oficjalna narracja historyczna, określająca ofiary jako sprawców zasługujących na swój los, zdominowała politykę historyczną (edukację historyczną). Badanie pokazało, w jaki sposób to podejście jest nadal obecne w oficjalnej historycznej i politycznej narracji w Indonezji. Tymczasem pokazanie historii ofiar terroru w edukacji historycznej może być warunkiem wstępnym zrozumienia procesu pojednania przez Indonezyjczyków, a tym samym wpływania na demokratyzację społeczeństwa. W ten sposób edukacja historyczna jest ściśle związana ze sprawiedliwością okresu przejściowego.
    Źródło:
    Sprawy Narodowościowe; 2018, 50
    2392-2427
    Pojawia się w:
    Sprawy Narodowościowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozrachunek z polskością. Poszukiwanie tożsamości narodowej w twórczości Wojciecha Smarzowskiego
    Autorzy:
    Radomski, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/678095.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    national identity
    political ideology
    collective memory
    Smarzowski’s movies
    Polish mentality
    Polish cinema
    Opis:
    Struggle for national identity in Wojciech Smarzowski's cinemaThe essay discusses mental and political thoughts in Smarzowski’s cinema and presents an analysis on Polish mentality, class differentiation and deconstruction of traditional symbols. The author begins his study by outlining three theories tied with political ideology of national identity. Next, he traces the struggle for national mentality in Smarzowski’s movies and through an account of how characters of varying films unite in search of ethnic roots. The article concludes with a discussion on Smarzowski’s thinking about collective memory. Rozrachunek z polskością. Poszukiwanie tożsamości narodowej w twórczości Wojciecha SmarzowskiegoEsej analizuje myśl narodową zawartą w filmach Wojciecha Smarzowskiego. Autor na filmowych egzemplifikacjach interpretuje zagadnienia polskiej mentalności, zróżnicowania klasowego i dekonstrukcji tradycyjnych symboli. W eseju zaprezentowane zostają teorie związane z pojęciem tożsamości narodowej. Zastanawiając się nad komunikatem, jaki Smarzowski wysyła do widza, autor wyróżnia trzy kategorie: odbicia lustrzanego, narodowych gustów i pierwiastka etnicznego. Artykuł kończy się dyskusją na temat pamięci zbiorowej w twórczości Smarzowskiego.
    Źródło:
    Sprawy Narodowościowe; 2015, 47
    2392-2427
    Pojawia się w:
    Sprawy Narodowościowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Princip cult and what it evokes in Hungary
    Autorzy:
    Weaver, Eric Beckett
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/678350.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Gavrilo Princip
    collective memory
    Yugoslavism
    Hungarians
    Maurice Halbwachs
    A.M. Hocart
    Lord Raglan
    Opis:
    The Princip cult and what it evokes in HungaryOn the 28th of June, 1914, a consumptive student, Gavrilo Princip, shot and killed prince Franz Ferdinand, the heir to the throne of the Austro-Hungarian Monarchy. The prince’s wife Sofia was also killed by a stray bullet. In the century that has passed since the assassination, the memory of Princip and the cult constructed around him has been distorted beyond recognition. As local and international politics were altered, so changed Princip’s image. The memory of Princip now evokes strong reactions not only in the South Slav lands, but in Hungary as well. In what follows, we will examine possible sources for the strong reactions evoked by Princip’s memory among Hungarians a century after his act. Kult Principa i co on ewokuje na WęgrzechW dniu 28 czerwca 1914 roku chory na gruźlicę student Gavrilo Princip zastrzelił księcia Franciszka Ferdynanda, następcę tronu monarchii austro-węgierskiej. Od zbłąkanej kuli zginęła także żona księcia, Zofia. W okresie stulecia, które minęło od tego zabójstwa, pamięć o Principie i kult zbudowany wokół niego przeobraziły się diametralnie. Wraz z przemianami polityki lokalnej i międzynarodowej zmieniało się także postrzeganie Principa. Obecnie pamięć o Principie wywołuje silne reakcje nie tylko na ziemiach południowosłowiańskich, ale również na Węgrzech. Autor artykułu docieka, skąd mogą wypływać silne reakcje, jakie pamięć Principa wywołuje u Węgrów sto lat po jego czynie.
    Źródło:
    Sprawy Narodowościowe; 2016, 48
    2392-2427
    Pojawia się w:
    Sprawy Narodowościowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rec.: Aleksandra Niewiara, "Imagologia – pamięć zbiorowa – umysł i kultura", Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2019, 320 ss.
    Autorzy:
    Masłowska, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38642217.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    imagology
    collective memory
    national stereotypes
    conceptions of nations
    associative networks
    identity
    inheritance of culture
    Opis:
    This paper is a review of Aleksandra Niewiara’s monograph Imagologia – pamięć zbiorowa – umysł i kultura [Imagology – Collective Memory – Mind and Culture]. The volume investigates the nature of collective conceptions of nations in terms of ethnolinguistic imagology. It consists of a theoretical part (“Concepts of Nations in the Light of Cognitive Studies on Culture”), an analytical part (examining verbal and visual data) and a comparative part, which discusses ways of constructing ideas about nations as cultural conceptualisations: networks of concepts present in the minds of members of a community (and therefore also representatives of a culture). Concepts of nations have thus far been considered a static and fragmentary category. The reviewed monograph shows this category as an element of the network of culture, which reflects the basic image schemas and – like any part of culture – changes over time.  
    Niniejszy artykuł stanowi recenzję monografii poświęconej polskim wyobrażeniom o narodach w ujęciu imagologii etnolingwistycznej. Praca składa się z trzech części: teoretycznej (Wyobrażenia o narodach w świetle kognitywnych badań kultury), analitycznej (danych werbalnych i wizualnych) oraz badawczej w formie dyskusji nad sposobem konstruowania wyobrażeń o narodach jako konceptualizacji kulturowych w postaci sieci pojęć obecnych w umysłach pojedynczych osób wybranej grupy społecznej – reprezentantów danej kultury. Kategoria wyobrażeń o narodach, uważana dotąd za specyficzną ze względu na statyczny i wycinkowy sposób konceptualizacji, przedstawiona została jako jeden z elementów sieci kultury, odwzorowujący podstawowe schematy wyobrażeniowe i podlegający – jak cała kultura – zmianom na osi czasu.
    Źródło:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2020, 55
    0081-7090
    2392-2435
    Pojawia się w:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tożsamość narodowa a konflikty w małżeństwach polsko-rosyjskich
    National identity and conflicts in Polish-Russian marriages
    Autorzy:
    Busygina-Wojtas, Tatiana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/968867.pdf
    Data publikacji:
    2015-06-18
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Identity
    Russia
    Polska
    cross-cultural communication
    collective memory
    tożsamość
    komunikacja międzykulturowa
    pamięć zbiorowa
    Polska
    Rosja
    Opis:
    Conflicts concerning the shared Polish-Russian historical background and attitude towards it with the politics involved in it are a frequent issue in Polish-Russian marriages. These are the reasons these conflicts can frequently lapse into family quarrels. The conflicts are closely examined in their progress and analyzed from different perspectives, referring both to national identity and the historical memory agendas. In this paper we also present some examples of the most typical misunderstandings that may take place. The main factor is the difference in identity models, and as a consequence, the failure to understand the logic of one’s opponent’s arguments. Information asymmetry as well as the well-known habitual ways of historical conceptualization of events and figures interfere in the successful cognition and enclose the spouses in a rigid frame of their own native models. In this context the biggest problems appear at the level of interpretation and categorization of the object of the discussion. Both Poles and Russians refer to different fundamentals while talking about independence, war and homeland, and this can lead to complete misunderstandings. Each couple has their own way of lessening the ideological conflicts. The first strategy the spouses will consider is to avoid talking about conflicting subjects up to an absolute taboo on the subject. The other strategy is related to auto-education, self-reflection, conscientious reappraisal of judgments and, eventually, open-mindedness. The effort put into this leads to the creation of a new, mutual way of looking at the above mentioned difficult themes.
    Konflikty, których zarzewiem są rozmowy o historii i polityce w aspekcie stosunków polsko-rosyjskich, to bardzo częsty problem małżeństw polsko-rosyjskich. W artykule omówione zostały przyczyny i przebieg takich dyskusji (nierzadko przeistaczających się w awantury) z perspektywy problematyki tożsamości narodowo-kulturowej oraz pamięci historycznej. Przytoczone zostały również przykłady najbardziej typowych nieporozumień. Kluczowym czynnikiem jest odmienność wzorców konstruowania tożsamości. Konsekwencją tych różnic jest niezdolność do głębszego rozumienia argumentacji rozmówcy. Asymetria wiedzy na poziomie znajomości faktów oraz przywiązanie do rodzimych wzorców oceny wydarzeń i postaci historycznych zaburza proces przyswajania nowych informacji i zamyka w sztywnych ramach nabytych schematów myślenia. Najpoważniejsze problemy we wzajemnym rozumieniu swoich racji powstają na poziomie interpretacji i kategoryzacji zjawisk. Snując rozważania o swojej przynależności do ojczyzny, Polacy i Rosjanie odwołują się do zupełnie innych kategorii wartościujących. Każda para opracowuje własną strategię radzenia sobie z konfliktami ideologicznymi. Rozwiązaniem stosowanym najczęściej jest unikanie jakichkolwiek rozmów na drażliwy temat, aż do jego całkowitej tabuizacji. Druga strategia zakłada samoedukację, autorefleksję, przewartościowanie własnych poglądów i otwartość na tezy głoszone przez małżonka. Włożony w te działania świadomy wysiłek prowadzi do wypracowania nowego, wspólnego spojrzenia na trudne tematy.
    Źródło:
    Adeptus; 2015, 5; 19-39
    2300-0783
    Pojawia się w:
    Adeptus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bułgarski mit wyzwoleńczy i jego przestrzenne realizacje. Przykład szczytu Szipka
    The Bulgarian Liberation Myth and its Spatial Realisations: The Example of Shipka Peak
    Autorzy:
    Wacławek, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/44932334.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Bułgaria
    pamięć zbiorowa
    lieux de mémoire
    mit
    rytuały
    szczyt Szipka
    miejsca pamięci
    Bulgaria
    collective memory
    myth
    rituals
    Shipka Peak
    sites of memory
    Opis:
    The aim of this article is to reconstruct the course of the process of creation and development of the myth of Shipka in Bulgarian collective consciousness. The study offers an analysis of literary texts, monuments and rituals intended to reproduce the memory of events related to the peak. In doing so, it provides a description of how the site of memory was created, and how the symbolism and meanings given to Shipka developed through cultural texts and rituals serving to cultivate the myth associated with it. The author describes this myth in the context of the struggle for symbolic space, involving the creation of two separate narratives (Russian and Bulgarian) concerning the same historical event.
    Celem artykułu jest rekonstrukcja przebiegu procesu kreacji i rozwoju mitu Szipki w bułgarskiej świadomości zbiorowej. Podstawę pracy stanowi analiza tekstów literackich, pomników oraz rytuałów mających reprodukować pamięć o wydarzeniach związanych ze szczytem. W artykule scharakteryzowany został przebieg powstawania miejsca pamięci, a także rozwój symboliki i znaczeń nadawanych Szipce poprzez teksty kultury oraz rytuały służące kultywowaniu związanego z nią mitu. Autor opisuje ów mit w kontekście walki o przestrzeń symboliczną, polegającej na kreowaniu dwóch odrębnych narracji (rosyjskiej i bułgarskiej) dotyczących tego samego wydarzenia historycznego.
    Źródło:
    Adeptus; 2023, 20
    2300-0783
    Pojawia się w:
    Adeptus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Lwów jedyny i zwielokrotniony. O pamięci miejskiej w opowieściach ukraińskich pisarek (na przykładzie cyklu opowiadań „Seria lwowska”)
    The Unique and Multiplied Lviv: On Urban Memory in the Tales of Ukrainian Writers (on the Example of the Cycle of Stories “The Lviv Series“)
    Autorzy:
    Podluk, Anastazja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38456014.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Lwów
    pamięć zbiorowa
    pamięć miasta
    pamięć miejsca
    „Seria lwowska”
    Lviv
    collective memory
    memory of the city
    memory of the place
    “L’vivska seriia”
    "The Lviv Series"
    Opis:
    This article is devoted to the literary images of Lviv in the cycle of stories L’vivska seriia [The Lviv Series]. Created by contemporary Ukrainian women writers, the cycle can be considered a special archive of memory, illustrating the ways of experiencing the city and thinking about it. The study analyses the stories included in the series in two aspects: what Lviv as an entity is like in the memory of Ukrainian writers, and what selected fragments of the remembered Lviv reality they refer to in creating the literary image of the city. These two ways of remembering have been defined as the memory of the city and the memory of the place: the first term is about a systemic approach, presenting the city as a gestalt, and the second one is about specific fragments of urban reality.
    Artykuł jest poświęcony literackim obrazom Lwowa w stworzonym przez współczesne ukraińskie pisarki cyklu opowieści „Seria lwowska”, który może być uznany za szczególne archiwum pamięci, ilustrujące sposoby doświadczania miasta i myślenia o nim. Autorka niniejszego tekstu analizuje wchodzące w skład serii opowiadania pod dwoma aspektami: jaki jest Lwów jako całość w pamięci ukraińskich pisarek oraz do jakich wybranych fragmentów zapamiętanej rzeczywistości lwowskiej odwołują się one w kreowaniu literackiego obrazu miasta. Te dwa sposoby pamiętania określone zostały jako pamięć miasta i pamięć miejsca: w pierwszym przypadku mamy do czynienia z podejściem systemowym, ujmującym miasto jako gestalt, w drugim zaś – z konkretnymi wycinkami miejskiej rzeczywistości.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2022, 46
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ograniczenia w kształtowaniu się społeczeństwa obywatelskiego na Ukrainie
    Obstacles on the path towards a civil society in Ukraine
    Autorzy:
    Maliszewska, Alicja Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/645295.pdf
    Data publikacji:
    2015-06-18
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    civil society
    social identity
    collective memory
    the Orange Revolution
    social trust
    społeczeństwo obywatelskie
    tożsamość społeczna
    pamięć zbiorowa
    pomarańczowa
    rewolucja
    zaufanie społeczne
    Opis:
    This article centers on key difficulties that hamper the development of a civil society in independent Ukraine. A special emphasis is put on phenomena such as: lack of a homogeneous national identity, non-existence of the collective memory shared by all Ukraine citizens, the Soviet mentality, oligarchic structures, and failure to build social capital. The work is based on the scientific literature on a civil society in Ukraine.
    Celem artykułu jest próba przedstawienia przeszkód stojących na drodze rozwoju społeczeństwa obywatelskiego na Ukrainie po uzyskaniu przez nią niepodległości. Duży nacisk położony został na ukazanie takich zjawisk, jak: brak jednolitej tożsamości narodowej Ukraińców, nieistnienie jednej pamięci zbiorowej podzielanej przez wszystkich obywateli, mentalność sowiecka, oligarchiczna władza oraz niewypracowanie kapitału społecznego. Pracę przygotowano na podstawie literatury naukowej poświęconej kwestii społeczeństwa obywatelskiego na Ukrainie.
    Źródło:
    Adeptus; 2015, 5; 40-52
    2300-0783
    Pojawia się w:
    Adeptus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mitonimia międzywojennego Kowna
    Mythonymy of Interwar Kaunas
    Autorzy:
    Prusinowska, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38456485.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    mitonimy
    mitologia litewska
    Kowno
    krajobraz kulturowy
    krajobraz urbanistyczny
    pamięć historyczna
    tożsamość narodowa
    mythonyms
    Lithuanian mythology
    Kaunas
    cultural landscape
    urban landscape
    collective memory
    national identity
    Opis:
    The present article describes and examines the lexical tissue of the city of Kaunas related to the pagan past of the Balts – Prussians and Lithuanians. The mythonyms appear basically in three periods of the city’s existence: in the interwar period, at the turn of the 1990s and after 2004, i.e. at critical and borderline moments, when emphasising individuality, exposing identity and referring to its sources was of utmost importance. The most interesting phenomena took place in the interwar period, when by placing in the city tissue numerous objects with names borrowed from Baltic mythology, collective memory was clearly shaped and mobilised in the space previously marked by “strangers” – Imperial Russia and the German Empire. In this way, this space was effectively tamed. The importance of this process is evidenced by dozens of names associated with the pagan Balts (Kaunas is a phenomenon in this respect on the map of Lithuania), which were given in the interwar period mostly to streets and buildings located, importantly, in the then very centre of the city. In the other two periods, mythonyms were not so popular anymore: the names of deities and other creatures historically worshiped by Lithuanians were usually given to streets far away from the city centre, often in newly created districts. Thanks to this, however, Kaunas has a clearly drawn identity that spreads from the centre towards the suburbs. A place that is thoroughly permeated with the “spirit of Lithuanianness” is the Unity Square (Lith. Vienybės aikštė), scrupulously cleansed of the traces of the aforementioned dependencies, whose important point is an inconspicuous dwarf who watches over the symbolic spring of the Lithuanian nation. It is this mythonymic element that is treated with special attention in this article, and on its example, a detailed cultural analysis of the city’s space is proposed. It should be emphasised that in Kaunas the mythonyms form a thought-out, multi-layered structure, as if a separate city that is inaccessible and foreign to the strangers. The study discusses individual collections and elements of this extensive web of meanings, deliberately created by town planners and urban designers, the basis of which is the historical experience of Kaunas and Lithuania.
    Celem artykułu jest opis i analiza tkanki nazewniczej Kowna, związanej z pogańską przeszłością Bałtów – Prusów i Litwinów. Mitonimy pojawiają się zasadniczo w trzech okresach istnienia miasta: w międzywojniu, na przełomie lat 80. i 90. oraz po roku 2004, a więc w momentach przełomowych, granicznych, kiedy podkreślanie odrębności, eksponowanie tożsamości i sięganie do jej źródeł ma niepoślednie znaczenie. Najbardziej interesujące zjawiska zachodzą w okresie międzywojennym, kiedy to poprzez umieszczanie w tkance miasta licznych obiektów o nazwach zapożyczonych z mitologii bałtyckiej wyraźnie kształtowano i mobilizowano zbiorową pamięć w przestrzeni naznaczonej wcześniej przez „obcych” – Cesarstwo Rosyjskie i Cesarstwo Niemieckie. W taki też sposób skutecznie tę przestrzeń oswajano. O randze tego procesu świadczą dziesiątki nazw powiązanych z pogańskimi Bałtami (Kowno jest pod tym względem ewenementem na mapie Litwy), które nadano w międzywojniu w przeważającej większości ulicom i innym obiektom, mieszczącym się, co ważne, w ówczesnym ścisłym centrum miasta. W pozostałych dwóch okresach mitonimy nie są już tak popularne, imionami bóstw i innych istot czczonych dawniej przez Litwinów nazywa się przeważnie ulice znacznie oddalonych od śródmieścia dzielnic, często nowo utworzonych. Dzięki temu jednak Kowno zyskuje wyraźnie nakreśloną tożsamość, która promieniuje od centrum w stronę przedmieść. Miejscem na wskroś przenikniętym „duchem litewskości” jest oczyszczony skrupulatnie ze śladów wspomnianych zależności Plac Jedności (lit. Vienybės aikštė), którego ważny punkt stanowi niepozorny, czuwający przy symbolicznym źródle narodu litewskiego krasnoludek. Ten właśnie element mitonimiczny potraktowany został ze szczególną uwagą, a na jego przykładzie dokonano szczegółowej analizy kulturoznawczej przestrzeni miasta. Należy podkreślić, że w Kownie mitonimy układają się w przemyślaną, wielowątkową strukturę, można by rzec – miasto osobne, które dla przybysza może być niedostępne i obce. Artykuł omawia poszczególne zbiory i elementy tej rozbudowanej, z rozmysłem przez urbanistów i planistów utworzonej siatki znaczeń, której osnowę stanowi historyczne doświadczenie Kowna i Litwy.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2022, 46
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Исследование о русских Литвы: XX–XXI вв.
    The Research about Russians of Lithuania: 20th–21st centuries
    Studia o Rosjanach Litwy: XX–XXI w.
    Autorzy:
    Коницкая [Konickaja], Елена [Jelena]
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/676390.pdf
    Data publikacji:
    2015-12-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Russian ethnic group in Lithuania
    Russian culture in Lithuania
    collective memory and identity of the Russians in Lithuania
    rosyjska grupa etniczna na litwie
    kultura rosyjska na Litwie
    pamięć zbiorowa i tożsamość narodowa Rosjan na Litwie
    Opis:
    The review presents a monograph published in Vilnius in 2013. The book under review is important for studies of history, cultural history, identity of the Russian ethnic group in Lithuania in the last 100 years. Articles written in Russian and Lithuanian by historians G. Potashenko, A. Marcinkevičius, literary critic P. Lavrinets, sociologist M. Freyute-Rakauskene provide detailed analysis of complex processes of formation of the modern ethnic group of Russian in Lithuania which is heterogeneous in historical memory, views, ideology, and, being the third largest ethnic group in Lithuania (almost 6%), plays a prominent role in today’s society.
    Recenzja omawia wydaną w 2013 r. na Uniwersytecie Wileńskim monografię, ważną z punktu widzenia badań nad historią, historią kultury i tożsamością rosyjskiej grupy etnicznej na Litwie z perspektywy ostatnich stu lat. Napisane w języku rosyjskim oraz litewskim artykuły historyków G. Potaszenki, A. Marcinkevičiusa, literaturoznawcy P. Ławrinca, socjolożki M. Freyute-Rakauskene zawierają szczegółową analizę skomplikowanych procesów kształtowania się współczesnej, niejednorodnej pod względem pamięci historycznej i światopoglądu, ideologii rosyjskiej grupy etnicznej na Litwie. Będąc trzecią pod względem liczebności grupą etniczną Litwy (prawie 6%) odgrywa ona ważną rolę we współczesnym społeczeństwie litewskim.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2015, 39; 261-269
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-15 z 15

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies