Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "category" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 18
Tytuł:
Formanty kategorialne – ich miejsce w (semantycznej i formalnej) strukturze języka
Autorzy:
Topolińska, Zuzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677865.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
predicate
semantic category
categorical formants
Opis:
Category formants – their place in (semantic and formal) language structure The author argues that the so-called category some of the grammaticalized segments of the corresponding semantic fields that are especially important for successful linguistic communication. She presents semantic categorical paradigms in Polish and in Macedonian, along with their formal correlates, i.e., categorical markers. She states that in the course of time, the old postpositional bound markers, suffixes and infixes are often eliminated, while the prepositional markers (prefixes, prepositions, verbal particles…) multiply. The Macedonian situation demonstrates that this type of evolution is accelerated in multilingual environment. Formanty kategorialne – ich miejsce w (semantycznej i formalnej) strukturze języka Autorka dowodzi, że tzw. formanty kategorialne należą do tych gramatycznych segmentów pól semantycznych, które są szczególnie ważne dla pomyślnej komunikacji językowej. Przedstawia semantyczne paradygmaty kategorii w języku polskim i macedońskim oraz ich formalne, tj. kategorialne, wskaźniki. Stwierdza, że z biegiem czasu stare, postpozycyjne, związane wskaźniki, sufiksy, infiksy, partykuły werbalne są często eliminowane, a wskaźniki przyimkowe (przedrostki, przyimki, cząstki słowne…) multiplikowane. Sytuacja w Macedonii świadczy o tym, że ten rodzaj ewolucji ulega przyspieszeniu w środowisku wielojęzycznym.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2018, 18
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wbudowane pozycje argumentowe a intensjonalna zupełność propozycji
Autorzy:
Banasiak, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677693.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
semantic category
predicate
argument
proposition
definiteness / indefiniteness
Opis:
Built in argument positions and the propositions intensional completenessThe paper discusses issues concerning the potential influence of built in argument positions on the propositions intensional completeness. According to the chosen scientific approach the distribution of determiners is a reflex of the propositions completeness, there seem to exist however such structures in which one of the argument positions is blocked due to being built into the predicate. The intensional value of such positions may vary and theoretically reflect the propositions definiteness / indefiniteness (intensional completeness). Predicates such as: търся implicate a locative argument position, which is inherently indefinite, but does not seem to reflect the distribution of determiners.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2010, 10
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Становление антропоцентристских теорий в современном языкознании
Autorzy:
Лабащук [Labashchuk], Михаил [Mikhail]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678815.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
anthropocentrism
sociocentrism
scientific paradigm
idiolect
sociolect
category
sign
polysemy
Opis:
The development of anthropocentric theories in modern linguisticsThe article highlights the unique position of anthropocentric theories within modern linguistics. To exemplify tendencies in the forming of idiolectic language theories in their functional aspects, I analyse the gnoseological approach in Alexander Kiklevich's linguistics. Modern linguistics differentiates between anthropocentric and anthropological theories of language. The base category of the latter is sociolect as a supraindividual phenomenon. Anthropocentric linguistic theories are, in their turn, based on the category of idiolect as the ontologically unique category from which stems the existence of both the individual and society. In the functional approach of anthropocentric theories, sociolect itself is seen as a part of idiolect, whereas sociological theories, on the contrary, consider the idiolect a part of sociolect.The two basic approaches, or sets of criteria, traditionally applied to defining the notion of category have been: (1) logical (adopting the perspective of the rational and logical capacities of consciousness) and (2) empirical (representing the perspective of the sensual experience of the individual). Beginning in the late 19th century, a new approach, or criterion, appeared and has been growing in importance. It might be referred to as: (3) the linguistic approach, which focuses on the exceptionality of how the necessarily unified rational-logical,sensual-imaginary and emotional experiences of the individual are categorised. It is namely that third aspect, or criterion, that is actualised in the studies of the individual's cognitive and mental capacities. Such actualisation is fostered by the researchers' awareness of the focusing role of individual language in regulating the cognitive and communicative manifestations of behaviour.Within the structure of the sign, comprising of the signifying and the signified, the signified is itself a complex structure, essentially describable on three logical and prototypical levels:– the hypernimic (generic, abstract-logical) level,– the base (generic-particular, mental-imaginary) level (whose prototypical structure is the centre-periphery), and– the hyponymic (particular, mixed, syncretic) level.Alexander Kiklevich's theory proposes a classification of scientific paradigms; discusses the pragmatics and functionality of language in communication; emphasises the peculiarity of the conceptualising of information on the basic, supra-basic and sub-basic levels of communication; criticises the content of modern conceptology; finally, it develops and elaborates a distinctive approach to the issues of language polysemy and metaphor. Anthropocentric theories of modern linguistics strengthen the long-stipulated leading position of the discipline among the human sciences. Kształtowanie się teorii antropocentrycznych we współczesnym językoznawstwieArtykuł zwraca uwagę na specyfikę teorii antropocentrycznych we współczesnym językoznawstwie. Jako przykład tendencji rządzących kształtowaniem się funkcjonalnych aspektów idiolektycznych teorii języka analizie poddane zostaje podejście gnozeologiczne w językoznawstwie Aleksandra Kiklewicza. Antropocentryczne teorie lingwistyczne przeciwstawiane są w dzisiejszym językoznawstwie antropologicznym teoriom języka. Podstawową kategorią tych ostatnich jest socjolekt jako zjawisko ponadjednostkowe. Podstawową kategorią teorii antropocentrycznych w językoznawstwie jest z kolei idiolekt jako ontologicznie niepowtarzalna kategoria wyjściowa istnienia jednostki i społeczeństwa. W przypadku podejścia funkcjonalnego w ramach teorii antropocentrycznych sama kategoria socjolektu uznana zostaje za część idiolektu, nie zaś odwrotnie, jak ma to miejsce w teoriach socjologicznych.Termin kategoria określa się tradycyjnie za pomocą dwóch kryteriów czy też podejść: 1) logicznego (z pespektywy racjonalno-logicznych zdolności, jakimi dysponuje świadomość), 2) empirycznego (z perspektywy zmysłowego doświadczenia jednostkowej osobowości). Poczynając od końca XIX wieku, pojawiło się, a następnie umocniło trzecie podejście – 3) kryterium językowe, które koncentruje się na swoistości kategoryzowania (ujmowanego jako nierozdzielna całość) doświadczenia jednostki: racjonalno-logicznego, sensoryczno-obrazowego i emocjonalnego. Właśnie ów trzeci aspekt ulega aktualizacji w związku z badaniami kognitywno-myślowych zdolności jednostki. Aktualizacji tej sprzyja wiedza o ogniskującej roli indywidualnego języka w procesie regulacji kognitywnych i komunikacyjnych przejawów zachowania.Znak dzieli się na znaczące i znaczone, jednakże samo znaczone przedstawia sobą złożoną strukturę odnoszącą się do trzech poziomów logicznych i prototypowych:– hiperonimicznym (rodzajowym, abstrakcyjno-logicznym),– podstawowym (gatunkowo-rodzajowym, mentalno-obrazowym, o prototypowej strukturze centrum-peryferia),– hiponimicznym (gatunkowym, mieszanym, synkretycznym).Teoria Aleksandra Kiklewicza proponuje klasyfikację paradygmatów lingwistycznych, opisuje pragmatykę i funkcję języka w komunikacji, akcentuje swoistość konceptualizowania informacji na podstawowym, wyższym i niższym poziomie komunikacji, krytykuje treść współczesnej konceptologii, a także rozwija i konkretyzuje problematykę polisemii i metaforyki języka. Teorie antropocentryczne we współczesnym językoznawstwie wzmacniają od dawna postulowaną pozycję lingwistyki jako wiodącej dyscypliny nauk humanistycznych. Становление антропоцентристских теорий в современном языкознанииВ статье отмечается своеобразие антропоцентристских теорий в современном языкознании. Как пример тенденций в становлении функциональных аспектов идиолектных теорий языка анализируется гносеологический подход в языкознании А. Киклевича. Антропоцентристские лингвистические теории в современном языкознании противопоставлены антропологическим теориям языка. Базовой категорией антропологических теорий в языкознании является социолект как надличностное явление. Напротив, базовой категорией антропоцентристских теорий в языкознании является идиолект как единственная онтологически исходная категория существования личности и общества. При функциональном подходе в антропоцентристских теориях сама категория социолекта признается частью идиолекта, а не наоборот, как в социологических теориях идиолект признается частью социолекта.Традиционно термин категория определялся, в основном, двумя критериями, или подходами: 1 – логическим (со сторонырационально-логических способностей сознания); 2 – эмпирическим (со стороны чувственного опыта личности). Начиная с конца ХIХ-го века появился и последовательно укреплялся третий подход, или критерий 3 – языковой критерий, который акцентирует внимание на своеобразии категоризирования (в их единстве) рационально-логического опыта личности,сенсорно-образногоопыта иэмоционального опыта личности. Именно третий аспект, или критерий актуализируется в связи с исследованием когнитивно-мыслительных способностей личности. Этой актуализации способствует понимание фокусирующей роли индивидуального языка в регуляции когнитивных икоммуникативных проявлений поведения.Помимо дифференциации знака на означающее и означаемое, само означаемое знака является сложной структурой, соотносимой прежде всего с тремя логическими и прототипическими уровнями:– гиперонимический (родовой,абстрактно-логический),– базовый (родо-видовой, ментально-образный, с прототипической структурой центр – периферия),– гипонимический (видовой, смешанный, синкретичный).В теории А. Киклевича представлена классификация лингвистических парадигм, прагматика и фукнции языка в коммуникации, акцентируется своеобразие концептуализации информации в базовом, надбазовом и подбазовом уровнях коммуникации, критикуется содержание современной концептологии, а также развивается и уточняется проблематика языковой полисемии и метафорики. Антропоцентристские теории в современной лингвистике укрепляют давно утверждаемую позицию лингвистики как ведущей дисциплины среди гуманитарных наук.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2015, 50
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Една можна класификација на експонентите на неопределеноста во македонскиот јазик
Autorzy:
Карапејовски [Karapejovski], Бобан [Boban]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677537.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
reference
category of definiteness
indefiniteness
exponents of indefiniteness
classification
Opis:
A possible classification of indefiniteness exponents in Macedonian The concept or category of determinateness finds its grammaticalization in the category of definiteness. Beginning from the dialectical configuration of reality, which finds its linguistic expression in such features that, in componential analysis, are marked as “plus” (+) or “minus” (-), the formal indicator of definiteness will be juxtaposed with equivalents for the corresponding point/segment at the opposite end of the axis.In the established system of the Macedonian language, indefiniteness may be expressed simply by the absence of a marker; by indefinite pronouns, and, in particular, by one and someone (eden and nekoj), which in terms of definiteness/indefiniteness are counterparts of sorts to the article (the definite article as an exponent of positive marking of definiteness in Macedonian); finally, in certain cases, absence of definiteness may be related to the non-referentiality of noun syntagmas or to ontological meanings. The above-mentioned cases can be classified according to: a) their syntactic function; b) the addressor’s/addressee’s knowledge of the referent (obligatory use of one [eden]/someone [nekoj]]; c) their non-referentiality (either in reality or in the text)/denotation/genericity. Propozycja klasyfikacji wykładników nieokreśloności w języku macedońskim Pojęcie wyznaczoności gramatykalizuje się jako tzw. kategoria określoności. Poczynając od stanu rzeczy w dialektach oraz stosując analizę komponencjalną, w której poszczególnym cechom przypisujemy znaki plus (+) i minus (-),formalnym wykładnikom kategorii określoności przeciwstawiamy ekwiwalenty odpowiedniego punktu/odcinka na przeciwnej stronie osi.W systemie języka macedońskiego nieokreśloność może być wyrażona po prostu poprzez brak wykładnika; zaimkami nieokreślonymi, w szczególności еден i некој – stanowiącymi odpowiedniki rodzajnika (który w języku macedońskim jest wykładnikiem pozytywnego nacechowania ze względu na określoność w języku macedońskim); wreszcie, w pewnych wypadkach, do nieobecności określoności może się przyczynić brak referencji frazy nominalnej lub wiedza ontologiczna. Wymienione sytuacje możemy klasyfikować według: funkcji składniowej, wiedzy adresata/adresatów na temat referenta (obligatoryjne użycie еден/некој), niereferencyjności (w rzeczywistości i w tekście)/denotacji/generyczności.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2018, 18
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyrażanie intensywności w językach serbskim i macedońskim
Autorzy:
Cychnerska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677869.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Serbian language
Macedonian language
word formation
category of intensity
Opis:
Expressing intensity in Serbian and Macedonian The article presents the way of expressing intensity in Serbian and Macedonian. The analysis of derivatives was made using the semantic word-formation methodology. It was initially assumed that the close relationship of the languages manifests itself in word-formation. The analysis of derivatives in this category shows a large similarity, such as the occurrence of the same or similar formatives, the distribution of formatives, the variance of formatives, but also that both languages retain their specificity. The results of the research will be presented in two parts. The present part deals with the formatives that appear in both compared languages. The formatives appearing in one of the languages and not the other will be discussed in a further paper. Wyrażanie intensywności w językach serbskim i macedońskim W artykule przedstawiono sposób wyrażania intensywności w językach serbskim i macedońskim. Analizę derywatów słowotwórczych przeprowadzono w metodologii słowotwórstwa semantycznego. Bliskie pokrewieństwo obu języków pozwoliło założyć, że wiele formantów, ich wariantywność i dystrybucja będą w nich zbliżone. Potwierdziła to analiza materiału słownikowego. Obydwa języki zachowują też swoją specyfikę.W niniejszym artykule zostały opisane formanty kategorii intensywności wspólne dla języka serbskiego i języka macedońskiego. Formanty występujące tylko w jednym z porównywanych języków będą przedstawione w odrębnym artykule.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2018, 18
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Джип подрезал «форда», или Существует ли в русском языке грамматическая категория одушевленности / неодушевленности?
Autorzy:
Федосюк [Fedosiuk], Mихаил [Mikhail] Юрьевич [IUr'evich]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678559.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Russian language
grammatical category
animateness
inanimateness
subject
object
activity
Opis:
Jeep cut in “ford”, or Does the grammatical category of animateness / inanimateness exist in Russian?The purpose of the article is to clarify the concept of grammatical category of animateness / inanimateness in Russian. After analyzing the history of the study of this category and the history of its development, the author concludes that the grammatical category of animateness, despite its name, is intended to mark not living objects, but objects with a potential of activity. The main function of this category is to distinguish nominative and accusative cases in such sentences as modern informal Russian Dzhip podrezal “ forda” (Jeep cut in “Ford”), where without such а distinguishing feature it could be unclear which of these two nouns is the subject and which is the object. Jeep zajechał drogę „fordowi”, albo Czy w języku rosyjskim istnieje gramatyczna kategoria żywotności / nieżywotności?Celem artykułu jest rozjaśnienie natury gramatycznej kategorii żywotności /nieżywotności w języku rosyjskim. Po przeanalizowaniu historii badań nad tą kategorią oraz historii jej rozwoju autor dochodzi do wniosku, że wbrew swojej nazwie gramatyczna kategoria żywotności charakteryzuje określenia nie żywych istot, a obiektów potencjalnie aktywnych. Podstawową funkcją tej kategorii jest odróżnienie form mianownika i biernika w takich zdaniach, jak Dżip podriezał „forda” (Jeep zajechał drogę „fordowi”) we współczesnym potocznym języku rosyjskim, gdzie w przeciwnym wypadku nie byłoby jasne, który z tych dwóch rzeczowników jest podmiotem, a który orzeczeniem.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2016, 51
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kategoria swój – obcy w antroponimii lokalnej na przykładzie nazwisk mieszkańców Wysokiego Mazowieckiego
Autorzy:
Rembiszewska, Dorota Krystyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/676400.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
homely–stranger category
linguistics
science of names
anthroponomy
Podlasie
Opis:
A homely–stranger category in local anthroponomy on the example of surnames of Wysokie MazowieckieThe aim of the article is showing the homely–stranger category in relation with local anthroponomy on the example of surnames of inhabitants of a town in Podlasie.The opposition mentioned above is shown as one of basic categories which describe the culture of local community. The role of surname geography in establishing the homely–stranger relation was discussed.Moreover, review of surnames’ interpretations in onomastic surveys was presented. In the discussion of the homely–stranger category with reference to anthroponyms of inhabitants of Wysokie Mazowieckie indicators of homeliness were taken into consideration: local (toponymic surnames with the ski formant), familiar (surnames formed from native appellatives and patronymic), recognized, accepted (surnames which contain foreign elements or unknown dialectal appellatives whose holders are well known to the community or there is a large representation of them). Among the indicators of strangeness there are elements: foreign (anthroponyms with non-Polish formants, e.g. uk, foreign surnames which have a small representation of holders), unknown (anthroponyms formed from non-Polish appellatives or from appellatives of archaic character), different (surnames with non-Polish phonetic features).The discussion of understanding particular surnames by micro community shows again what important role a stereotype plays both on linguistic and cultural ground. Presented analysis shows inclination of a given group to attributing certain features to particular surnames. These features result from knowledge and imagining of particular members of a community and most often are not connected with knowledge of morphological structure or an anthroponym’s etymology. Therefore they disaccord with linguistic interpretation. Категория свой–чужой в местной антропонимии на примере фамилий жителей города Высокое МазовецкоеВ статье проведен анализ категории свой – чужой в области антропонимов – фамилий жителей одного из городов региона Подляшие. Данное противопоставление представлено как форма/метод описания культуры местного общества. Приведен обзор толкования фамилий в ономастических исследованиях. При анализировании фамилий городка Высокое Мазовецкое учитывались критерии, определяющие своих: здешний (фамилии происходящие от названий местностей с финалью -ski), знакомый (фамилии, происходящие от аппелятивных наименований и патронимии), приемлемый (фамилии с иностранными элементами или неизвестные диалектные названия в качестве фамилий лиц хорошо известных в данном социуме или не имеющие многозначимого представительства в данной среде). Показателями, определяющими чужих, являются: нездешний (антропонимы, включающие непольские элементы, напр., -uk; иностранные фамилии немногих лиц), фамилии, происходящие от непольских или архаических аппелятивных наименований, отличающихся (фамилии с неполскими фонетическими элементами). Восприятие данных фамилий микросредой лишний раз подчеркивает существенное влияние стереотипа как на языки, так и на культуру. Из анализа следует также склонность приписывать отдедьным фамилиям определенных черт, являющихся эффектом знаний и представлений, бытующих в среде и, чаще всего, не связанных с пониманием морфологической структуры ими или этимологии антропонима – следовательно идущих в разрез с языковедческим толкованем.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2010, 34
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Субъектная структура научного текста
Autorzy:
Кананович (Синявская-Суйковска) [Kananowicz (Siniawska-Sujkowska)], Татьяна [Tatiana]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678821.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
textual category
impersonality
means of impersonalization
subject degradation
subject removal
Opis:
Subjective structure of academic textsIn the paper I make an attempt to determine the subjective structure of scientific texts based on research of the textual category of impersonality. The category of impersonality is understood here as such a choice of means from different levels of the linguistic system (morphological, lexical, syntactical, textual) which allows to degrade or remove the semantic subject from the sentence/text to achieve the highest possible level of objectivity of the academic narration. My assumption is that 1) the subjective field of an academic text can differ from subjective fields of other text types, 2) subjective organization of academic texts is determined by hiding the semantic subject, which allows to distinguish the textual category of impersonality, 3) subjective structure of academic texts is culturally determined. Using the tool of sentence model I present the multilevel subjective organization of Russian academic texts and a list of means which contribute to the impersonality therein. The list of means includes modal and infinitive modifications, passivization, authorization, causation and different types of nominalization. Subiektywna struktura tekstu naukowegoW artykule podejmuję próbę przedstawienia podmiotowej struktury tekstu naukowego w ramach badań nad tekstową kategorią impersonalności. Przez kategorię impersonalności rozumiem świadomy wybór środków językowych z różnych poziomów, który prowadzi do obniżenia statusu lub całkowitego usunięcia podmiotu semantycznego ze zdania/tekstu w celu nadania maksymalnie obiektywnego charakteru narracji naukowej. Zakładam, po pierwsze, że pole podmiotowe tekstu naukowego może różnić się od pól podmiotowych innych typów tekstu; po drugie, że organizacja podmiotowa tekstu naukowego polega w znacznej mierze na ukrywaniu podmiotu semantycznego, co pozwala mówić o istnieniu kategorii impersonalności; po trzecie, że podmiotowa organizacja tekstu naukowego jest uwarunkowana kulturowo. Wykorzystując pojęcie modelu zdania, przedstawiam wielowarstwową organizację podmiotową i sposoby obniżenia statusu / usunięcia podmiotu semantycznego w rosyjskich tekstach naukowych; do sposobów tych należą między innymi modyfikacje modalne i bezokolicznikowe, pasywizacja, autoryzacja, kauzatywizacja i różnego typu nominalizacje.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2018, 53
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
On Semantic Annotation in Clarin-PL Parallel Corpora
Autorzy:
Koseska-Toszewa, Violetta
Roszko, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677121.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
manual semantic annotation
semantic definiteness/indefiniteness category
logical quantification
uniqueness
existentiality
universality
elements of the semantic category of time
event
state
sequence of events and states finally ended with an event
Opis:
On Semantic Annotation in Clarin-PL Parallel CorporaIn the article, the authors present a proposal for semantic annotation in Clarin-PL parallel corpora: Polish-Bulgarian-Russian and Polish-Lithuanian ones. Semantic annotation of quantification is a novum in developing sentence level semantics in multilingual parallel corpora. This is why our semantic annotation is manual. The authors hope it will be interesting to IT specialists working on automatic processing of the given natural languages. Semantic annotation defined the way it is defined here will make contrastive studies of natural languages more efficient, which in turn will help verify the results of those studies, and will certainly improve human and machine translations.
Źródło:
Cognitive Studies; 2015, 15
2392-2397
Pojawia się w:
Cognitive Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Граматичната категория лице във форумното общуване на bg-mamma
Autorzy:
Тодорова [Todorova], Биляна [Bilyana]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678540.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
computer-mediated communication (CMC)
speech
writing
grammatical category of the person in verbs
Opis:
The grammatical category of the person in bg-mamma forum communicationThe main purpose of the paper is to present some grammatical features of computer-mediated communication (CMC), in particular the verb category of the person. The specifics of grammar use in CMC texts are not preferred by researchers as they are more difficult to investigate. The grammatical system is more stable and conservative and the differences in grammar use are less discernable. A lot of investigators claim that CMC occupies the middle position between speech and writing. Hewing and Coffin (2004) consider that in speech the first and the second person use is preferred; in writing the third person has more frequent use. This research thus aims to investigate the use of personal forms of verbs in some discussions in the largest Bulgarian forum platform – bg‑mamma. The results show that in the corpus the third person appears more often than others. The second person has lowest use. Gramatyczna kategoria osoby w komunikacji na forum internetowym bg-mammaPodstawowym celem artykułu jest przedstawienie pewnych gramatycznych właściwości komunikacji zapośredniczonej komputerowo (computer-mediated communication, CMC), tyczących się zwłaszcza czasownikowej kategorii osoby. Specyfika gramatyki tekstów CMC nie należy do tematów często podejmowanych przez badaczy, teksty te należą bowiem do trudniej poddających się analizie. System gramatyczny jest tu bardziej stabilny i charakteryzuje się większym konserwatyzmem, co utrudnia notowanie różnic gramatycznych. Wielu badaczy postuluje, że CMC plasuje się w połowie drogi między mową a pismem. Hewing i Coffin uważają, że w mowie częściej używa się pierwszej i drugiej osoby, w piśmie zaś – trzeciej. Wychodząc z tego założenia, podjęto analizę użycia form osobowych czasowników w niektórych wątkach dyskusyjnych największego bułgarskiego forum internetowego bg-mamma. Jej wyniki wskazują, że w korpusie najczęściej występują czasowniki w trzeciej osobie, najrzadziej zaś – czasowniki w drugiej osobie.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2017, 52
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The One Form/One Meaning Principle. The Case for Case. Part I
Autorzy:
Korżyk, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677356.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
cognitive linguistics
form
grammar
meaning
linguistic case
linguistic sign
psychomechanics of language
prototype
radial category
Opis:
The One Form/One Meaning Principle. The Case for Case. Part IThe main topic of the paper is the problem of validating linguistic procedures aimed at representing the meaning of cases as they are employed in two invariant-oriented approaches to language and grammar: in Roman Jakobson’s ‘feature-based’ framework and in Gustave Guillaume’s Psychomechanics of Language. Also taken into account are trends within the cognitively-oriented approach to grammar, whose proponents object to procedures based on the structuralist principle: one form/one meaning. Ultimately, by invoking the methodological prerequisites of cognitive linguistics, as introduced in Ronald Langacker’s version of cognitive grammar, the author claims that, inasmuch as cases are concerned, there seems to be, in principle, no contradiction between introducing a stable relationship between the linguistic sign and its meaning, and positing the prototype-centered and network-based structuring of a linguistic category, as advocated in cognitive linguistics. The conclusion is that any of these three linguistic traditions could benefit by taking into account the findings of the other two approaches. Zasada jednej formy/jednego znaczenia. Przypadek do przypadka. Część IW artykule autor omawia kwestie związane z oceną wartości językoznawczych strategii i procedur modelowania znaczenia form przypadkowych w dwóch inwariantywnie zorientowanych podejściach do języka i gramatyki – Romana Jakobsona matrycowym ujęciu cech semantycznych oraz Gustave’a Guillaume’a psychomechaniki języka. W toku wywodu autor analizuje teoretyczne uwarunkowania konstruktów służących badaniu i reprezentowaniu znaczeniowych inwariantów kategorii przypadkowych oraz form będących ich tekstowymi realizacjami. Autor bierze też pod uwagę wątpliwości przedstawicieli kognitywnie zorientowanaych badań nad kategorią przypadka dotyczące wartości wyjaśnień uzyskiwanych za pomocą modeli odwołujących się do strukturalistycznej zasady jedna forma/jedno znaczenie. Odwołując się do ustaleń gramatyki kognitywnej Ronalda Langackera i jej zwolenników, autor konfrontuje je z ustaleniami przywołanych wcześniej badaczy i stwierdza, że w kwestii semantyki form przypadkowych nie ma zasadniczej sprzeczności między strukturalno–funkcjonalnym postulowaniem ustabilizowanej relacji między znakiem językowym i jego znaczeniem a prototypowo–sieciową organizacją kategorii językowej proponowaną przez zwolenników ujęć kognitywnych. Ponadto autor konstatuje, że pochodzące z trzech różnych tradycji językoznawczych wyjaśnienia kwestii znaczenia form przypadkowych wzajemnie się dopełniają, odsłaniając wieloaspektową naturę tego zjawiska.
Źródło:
Cognitive Studies; 2016, 16
2392-2397
Pojawia się w:
Cognitive Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kategorie "początku i końca dziejów" w serbskiej historiozofii – dominanty problemowe i metodologiczne
Autorzy:
Gil, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677660.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
historiosophy
methodology of the description of the Serbian history
Orthodox religious thought
category of the beginning
Opis:
The concept of “the beginning and end of history” in Serbian historiosophy. Dominant problematic and methodological featuresIn this study, the most representative and (importantly) not easily methodologically categorised historiosophical concepts of the Serbian state and nation are taken into consideration. Among these, the most elementary point of reference is that of “the beginning and end”. On the one hand the Serbian philosophy of history – dependant both on common historiosophical concepts and native ideas – demonstrates its connections with orientations of a post-Hegelian background; while on the other connections can be seen with the Providentialist historiosophy dominant in the first part of the 20th century in Serbia and, nowadays, taking into account history in Soteriologic and Eschatological terms – Christian historiosophy (more strictly: the Orthodox theology of history based on the Russian pattern), as well as eclectic historiosophy referring to the contamination of indigenous folk tradition and ethicised Orthodoxy (which in turn synthesises mythic and messianic elements). Within all perspectives and methodological practices, the very thought enabling the whole history of Serbia and the Serbs to be grasped – referring at the same time either to constant casual mechanisms concerning the national consciousness or to the variously-defined national psyche – is co-constructed and present in all ideas: the concept of “the beginning and end”. Within this concept, several events and historical figures – forming a constitutional and basic domain of meaning with its potential as loci communes – are grasped: the beginning of Nemanjić’s state, St. Sava as the “Serbian beginning and end”, and the very central event – the Battle of Kosovo – within the transcendental frame – as the beginning of the cyclically repetitive “holy history”, etc. Kategorie początku i końca dziejów w serbskiej historiozofii – dominanty problemowe i metodologiczneArtykuł omawia najbardziej reprezentatywne i – co istotne – wymykające się jednoznacznej kategoryzacji metodologicznej ujęcia historiozofii dziejów państwa i narodu serbskiego, w których kategoria „początku i końca” stanowi elementarny i stały punkt odniesienia. Zależna od ogólnych koncepcji historiozoficznych, ale także oparta o refleksję rodzimą, serbska filozofia historii ujawnia związki z nurtami o rodowodzie postheglowskim, nade wszystko jednak z dominującą tu w I poł. XX wieku historiozofią prowidencjalistyczną i – także współcześnie – ujmującą historię w perspektywie soteriologicznej i eschatologicznej – chrześcijańską (a dokładniej – wzorowaną na rosyjskiej – prawosławną teologią historii) oraz ukształtowaną w oparciu o tradycję ludową i zetnizowane prawosławie eklektyczną historiozofią syntezującą pierwiastki mityczne i mesjanistyczne. Niezależnie od perspektyw i strategii metodologicznych historiozoficzną refleksję umożliwiającą ogarnięcie całości dziejów Serbii i Serbów, a przy tym wskazującą na stałe mechanizmy sprawcze lokalizowane w sferze świadomości, bądź też rozmaicie rozumianej psychiki narodowej, współtworzy elementarna – obecna we wszystkich koncepcjach – kategoria „początku i końca”. W jej obrębie mieszczą się konstytuujące podstawową sferę sensów i mające status loci communes najważniejsze wydarzenia i postaci historyczne (początek państwa i świętej dynastii Nemanjiciów; św. Sava jako „serbski początek i koniec”; centralne wydarzenie – bitwa na Kosowym Polu – w wymiarze transcendentnym – „początek” cyklicznie powtarzającej się „historii świętej”, itd.).
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2014, 14
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Словообразувателни модели на жителските имена (nomina habitatorum) в съвременния български и чешки език
Autorzy:
Аврамова [Avramova], Цветанка [TSvetanka]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678572.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
inhabitant nouns (nomina habitatorum)
word-formation model
word-formation type
word-formation meaning
word-formation category
Opis:
Word-formation models of inhabitant nouns (nomina habitatorum) in contemporary Bulgarian and CzechThe article analyses the word-formation models (WFM) of the nomina habitatorum in Bulgarian and Czech. The term WFM is very similar to, but not conterminous with, the concept of word-formation type (WFT) as defined by Miloš Dokulil. WFT is understood here as superordinate in relation to WFM. WFT is defined by the same set of properties as WFM but differs from the latter according to the character of the formant; while in FM the character is physical (formal, based on sound), in WFT the character of the formant is functional and structural. The formant assigns the derivative to affixation, paradigmatic or composition word-formation pattern. As lexemes naming a person in accordance with a particular place, the nomina habitatorum constitute a subcategory within the word-formation category of nouns of belonging (nomina pertinentia). The word-formation meaning of nomina habitatorum can be represented by the paraphrase “X belongs to Y,” where X is a person and Y – a place in a broad sense. Modele słowotwórcze rzeczowników oznaczających nazwy mieszkańców (nomina habitatorum) we współczesnym języku bułgarskim i czeskimArtykuł analizuje modele słowotwórcze rzeczowników z klasy nomina habitatorum we współczesnym języku bułgarskim i czeskim. Zakres pojęciowy terminu „model słowotwórczy” jest zbliżony do zakresu pojęcia „typ słowotwórczy” zaproponowanego przez Miloša Dokulila, nie jest jednak z nim tożsamy. Typ słowotwórczy (TS) rozumiany jest tutaj jako pojęcie podrzędne wobec modelu słowotwórczego (MS). TS jest określany przez ten sam zestaw właściwości co MS, różni się jednak od niego charakterystyką formantu. Podczas gdy w MS formant charakteryzuje się wedle cech fizycznych (formalnych, opartych na brzmieniu), w TS charakterystyka formantu oparta jest na kryteriach funkcjonalnych i strukturalnych. Na podstawie formantu derywat zaliczony zostaje do określonego wzorca słowotwórczego: afiksalnego, paradygmatycznego lub kompozycyjnego. Jako leksemy nadające danej osobie określenie związane z konkretnym miejscem nomina habitatorum stanowią podkategorię słowotwórczej kategorii nazw przynależności (nomina pertinentia). Znaczenie słowotwórcze rzeczowników z grupy nomina habitatorum można wyrazić parafrazą „X należy do Y”, gdzie X to osoba, a Y – szeroko pojęte miejsce.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2016, 51
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Differences in the formalization of the semantic category of definiteness / indefiniteness
Autorzy:
Roszko, Danuta
Roszko, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677031.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
contrastive studies
interlanguage
semantic category of definiteness/indefiniteness
Lithuanian
Polish
Lithuanian local dialect of Puńsk in Poland
Opis:
Differences in the formalization of the semantic category of definiteness / indefinitenessBasing on theoretical contrastive studies guidelines, the article defines the semantic category of definiteness/indefiniteness where two basic opposition meanings are being ascribed to. It also distinguishes crucial sub-meanings for this category. The category established like this constitutes a characteristic interlanguage typical of theoretical contrastive studies, which is here used as tertium comparationis for demonstrating the formal differences between Polish, Lithuanian and dialectal exponents to express particular sub/meanings. The differences demonstrated in the article are to confirm a different degree of the formalization of the category in each of the natural codes compared here. The idea of taking the local dialect of Puńsk into consideration results from a clearly visible influence of Polish and Lithuanian on the traditional dialectal system. In consequence, the dialectal system of exponents to express the meanings within the semantic category of definiteness/indefiniteness keeps a high degree of the traditional exponents specialization on one hand, but on the other hand, a low degree of specialization is being ascribed to some forms borrowed from Lithuanian (as a consequence of the Polish language influence), which results from the bilingualism of the Lithuanians living in Poland.
Źródło:
Cognitive Studies; 2011, 11
2392-2397
Pojawia się w:
Cognitive Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Linguistic Parallels Between the Lexemes of the Polish “Kilkanaście” and the Lithuanian “Keliolika” on the Basis of Data from Multilingual Parallel Corpora
Paralele językowe leksemów polskiego kilkanaście i litewskiego keliolika w świetle danych wielojęzycznych korpusów równoległych
Autorzy:
Roszko, Danuta
Roszko, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33308500.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
kilkanaście
keliolika
semantic category of quantity
Polish
Lithuanian
corpus-driven approach
: kilkanaście
semantyczna kategoria ilości
język polski
badania sterowane korpusowe
język litewski
Opis:
The exponents of quantitative indefiniteness: Polish kilkanaście and Lithuanian keliolika form a lexical linguistic parallel. The meaning of both lexemes, indicating an approximate value in the range from 11 to 19 inclusive, is sporadically noted in natural languages. All examples of the use of these forms extracted from known multilingual parallel corpora or Polish–Lithuanian language pair were subjected to a contrastive analysis. The aim was to determine whether the convergence of the dictionary meanings of the two lexemes is reflected in the use of these forms in mutually corresponding Polish and Lithuanian sentences/segments.
Wykładniki nieokreśloności ilościowej: polskie kilkanaście i litewskie keliolika tworzą leksykalną paralelę językową. Znaczenie obu leksemów, wskazujące na przybliżoną wartość z zakresu od 11 do 19 włącznie, jest sporadycznie notowane w językach naturalnych. Analizie kontrastywnej poddano wszystkie wyekscerpowane ze znanych wielojęzycznych korpusów równoległych przykłady użycia tych form. Celem jest rozstrzygnięcie, czy zbieżność znaczeń słownikowych obu leksemów znajduje odbicie w jednoczesnym użyciu tych form we wzajemnie sobie odpowiadających segmentach polskich i litewskich.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2023, 23
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 18

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies