Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "MODERNITY" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Nieusuwalna – Zygmunt Bauman jako analityk i ambasador ambiwalencji
The Unannihilable – Zygmunt Bauman as Analyst and Ambassador of Ambivalence
Autorzy:
Jacobsen, Michael Hviid
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407559.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Zygmunt Bauman
ambiwalencja
socjologia
nowoczesność
płynna nowoczesność
ambivalence
sociology
modernity
liquid modernity
Opis:
In Zygmunt Bauman’s work, ambivalence was a topic that recurred explicitly several times in his analyses of modernity and later liquid modernity. This was particularly evident in his book Modernity and Ambivalence (1991). But ambivalence also appears as an underlying theme in later books on life in liquid-modern society. Moreover, Bauman’s sociological perspective itself oozes ambivalence, and many of the topics he explored and embraced throughout his career – such as freedom, morality, immortality and utopia – are themselves fundamental expressions of ambivalence. In addition, Bauman always insisted that the world is not fixed once and for all, but that humans can challenge and change it, and in this way ambivalence is not an ailment to be cured but rather a fact to be accepted. This article explores the theme and leitmotif of ambivalence in the writings of Bauman. The article seeks to provide a concise presentation and discussion of Bauman’s continuous engagement with ambivalence in order to show that sociology perhaps ought to take the topic of ambivalence more seriously than is currently the case.
W pracach Zygmunta Baumana problematyka ambiwalencji raz po raz wyraziście zaznacza swoją obecność w analizach nowoczesności, a następnie płynnej nowoczesności. Wprawdzie szczególnie poczesne miejsce zajmuje ona w jego książce Modernity and Ambivalence z roku 1991 (wyd. pol. Wieloznaczność nowoczesna. Nowoczesność wieloznaczna, 1995), lecz wątek ambiwalencji przewija się także w późniejszych książkach Baumana poświęconych życiu w społeczeństwie płynnej nowoczesności. Co więcej, socjologiczna perspektywa przyjęta przez Baumana jako taka przepojona jest ambiwalencją, a wiele zagadnień, którymi pasjonował się i które zgłębiał w całej swojej twórczości – na przykład, wolność, moralność, nieśmiertelność lub utopia – same w sobie ucieleśniają ambiwalencję. Bauman zawsze podkreślał, że kształt świata nie jest niezmienny czy ustanowiony raz na zawsze, a ludzie mogą podważać go i przeobrażać. Ambiwalencja zatem jest nie tyle bolączką, którą należałoby leczyć, ile raczej faktem, który trzeba zaakceptować. Niniejszy artykuł poświęcony jest tematyce ambiwalencji jako lejtmotywowi pism Baumana. Autor pokrótce kreśli i omawia ciągłą refleksję Baumana nad ambiwalencją, aby wskazać, że zagadnieniem tym socjologia być może powinna zająć się z większą uwagą niż dotychczas.
Źródło:
Studia Litteraria et Historica; 2022, 11; 1-22 (pol); 1-21 (eng)
2299-7571
Pojawia się w:
Studia Litteraria et Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Hierarchies and Boundaries. Structuring the Social in Eastern Europe and the Mediterranean
Autorzy:
Roman-Rawska, Katarzyna
Rawski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/508960.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
boundaries
hierarchies
Eastern Europe
modernity
indisciplinarity
Opis:
Hierarchies and Boundaries. Structuring the Social in Eastern Europe and the MediterraneanThe article is an introduction to the 8th issue of Colloquia Humanistica. It discusses the concepts of boundaries and hierarchies and their role in structuring the social reality of (semi)peripheral Eastern Europe. The text discusses, on the one hand, the relevance and validity of these concepts and, on the other, the possibility of a critical approach to them. Furthermore, the article reviews the most important ideas and concepts proposed by the authors who contributed to the issue. Hierarchie i granice. Strukturyzowanie tego, co społeczne w Europie Wschodniej i na Śródziemnomorzu Artykuł jest wprowadzeniem do 8 numeru czasopisma Colloquia Humanistica. Problematyzuje pojęcia hierarchii i granic oraz ich rolę w struktury zowaniu rzeczywistości społecznej (pół)peryferyjnej Europy Wschodniej. Tekst omawia, z jednej strony, kwestię aktualności i przydatności tychże pojęć, a z drugiej możliwość krytycznego podejścia do nich. Artykuł oferuje także przegląd najważniejszych myśli i koncepcji zaproponowanych przez autorów artykułów opublikowanych w numerze.
Źródło:
Colloquia Humanistica; 2019, 8
2081-6774
2392-2419
Pojawia się w:
Colloquia Humanistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koniec eschatologii? Poszukiwania modus existendi w świetle (po)nowoczesnych apokryfów bułgarskich
Autorzy:
Drzewiecka, Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677587.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
eschatology
Modernity
apocrypha
Bible
Bulgarian literature
Opis:
The end of eschatology? Searching for a modus existendi according to (post-)modern Bulgarian apocryphaThe paper is an attempt to reflect on the place of eschatological themes in modern and post-modern Bulgarian literature from the viewpoint of the istory of ideas. The objective of the study is literary paraphrases of the evangelical history of the 20th and early 21st centuries, which are perceived as modern apocrypha and thus as evidence of philosophical exploration of the epoch. These are placed in the context of three worldview systems competing in Europe: Judeo-Christian, Gnostic (Esoteric), and rationalistic (the Enlightenment), which considered as a epistemological paradigms (or ideal types) serve only as a hermeneutic perspective. In this light, the authors’ paraphrases about God’s Kingdom (and its Prophet and Messiah) give a diagnosis about the present crisis (of values), and therefore define an evil, speaking in fact about the Bulgarian search for a Modus Existendi. Their soteriological proposal bring about an eschatological perspective, revealing some ethical concepts (hidden in the author’s anthropology). The subject of interest relates to sources of salvation (i.e. the higher good), which manifest itself in the concepts of time (and narrative). Therefore, at the philosophical heart of the paper is Charles Taylor’s idea about the fundamental relation between the concepts of good, self, narrative and society. The analyses are provided in the light of the philosophical reflections of Agata Bielik-Robson, Philip Rieff, Paul Ricoeur, Luis Dupré, and Jacob Taubes.The main aim of the paper is to reveal the progressive process of internalising the sources of salvation, which makes the eschatological perspective disappear. Therefore, after a brief presentation of the Judeo-Christian and Gnostic apocrypha from the first half of the 20th century,in which the promise of (some king of) salvation is still valid, it is shown that most of the Bulgarian apocrypha written after 1989 create an absolutely nihilistic message, since with the help of the positive pattern they give a radically negative interpretation of the world, and thus essentially announce a complete lack of hope for its improvement. Paradoxically however, by creating a world without a good end, by revealing the mechanism of slipping into a Neognostic worldview (based on the reversed Gnostic spiritual monism), the Bulgarian apocrypha illustrate the need for a (re)dynamisation of the axiological sphere, the need for a restoration of multidimensional existence. In consequence, a connection is pointed out – according to Taubes – between the condition of the eschatological man, who pins his hope on the future, and the messianic necessity to approve the ontological leap. Koniec eschatologii? Poszukiwania modus existendi w świetle (po)nowoczesnych apokryfów bułgarskichArtykuł jest próbą refleksji nad miejscem motywów eschatologicznych w nowoczesnej i ponowoczesnej literaturze bułgarskiej z punktu widzenia historii idei. Przedmiotem badania są literackie parafrazy wątków ewangelijnych z XX i początku XXI wieku, które postrzegane są jako nowoczesne apokryfy, i w efekcie jako świadectwa poszukiwań światopoglądowych epoki. Teksty umieszone zostały w kontekście trzech konkurujących ze sobą na gruncie kultury europejskiej światopoglądów: judeochrześcijańskiego, gnostyckiego (ezoterycznego) i racjonalistycznego (oświeceniowego), której wszakże pojęte jako paradygmaty epistemologiczne (lub typy idealne) służą jedynie jako perspektywy hermeneutyczne. W tym świetle autorskie parafrazy o Królestwie Bożym (oraz jego proroku i Mesjaszu) budują diagnozę na temat aktualnego kryzysu (wartości) i w efekcie definiują zło, tj. ukazują w istocie bułgarskie poszukiwania Modus Existendi. Ich soteriologiczna propozycja aktualizuje perspektywę eschatologiczną, odsłaniającą koncepcje etyczne (ukryte w autorskiej antropologii). Przedmiotem uwagi są źródła zbawienia (tj. dobro najwyższe), które ujawniają się w koncepcji czasu (i narracji). W konsekwencji, u podstaw badania znajduje się pogląd Charlesa Taylor na temat fundamentalnego związku między koncepcjami dobra, „ja”, narracji i społeczeństwa. Analiza prowadzona jest przez pryzmat refleksji filozoficznej Agaty Bielik-Robson, Philipa Rieffa, Paula Ricoeura, Luisa Dupré i Jacoba Taubesa.Celem artykułu jest ukazanie postępującego procesu uwewnętrzniania źródeł zbawienia, powodującego zanikanie perspektywy eschatologicznej. W konsekwencji, po skrótowej prezentacji apokryfów judeochrześcijańskich i gnostyckich z pierwszej połowy XX wieku, w których to obietnica (jakiegoś) zbawienia jest wciąż aktualna, pokazane jest, że większość apokryfów napisanych po 1989 roku tworzy przekaz absolutnie nihilistyczny, ponieważ za pomocą wzoru pozytywnego oferują radykalnie negatywne ujęcie świata i tak w istocie głoszą kompletny brak nadziei na jego poprawę. Paradoksalnie, jednak poprzez stworzenie świata bez dobrego końca, poprzez ujawnianie mechanizmu osuwania się w światopogląd neognostycka (oparty o odwrócony gnostycki monizm spirytualistyczny), apokryfy bułgarskie ilustrują potrzebę ponownego zdynamizowania sfery aksjologicznej, potrzebę odbudowania wielkowymiarowości egzystencji. W konsekwencji, wskazany jest związek – w myśl Taubesa – między kondycją człowieka eschatologicznego, który lokuje swą nadzieję w przyszłości, a mesjaniczną potrzebą afirmacji ontologicznego odstępu.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2014, 14
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O sumieniu granic
Autorzy:
Szwat-Gyłybowa, Grażyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/676489.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
borders
philosophy
the Bible
liquid modernity
post-secularism
Opis:
On the conscience of bordersThis article reflects on the paradoxes inherent in our thinking on liminal territories, which ranges from affirmation to contestation. Its metaphorical title paraphrases Elias Canetti’s idea of the “conscience of words” and brings into focus the connection between discussions of borders and limits on the one hand, and the moral sensitivity of the members and cultural descendants of Judeo-Christian culture on the other. The ways in which people conceptualise borders and limits are presented from the perspective of the beginning (in the Gadamerian sense), i.e. the Bible, and the end (including, for example, Bauman’s concept of “liquid modernity” and Agamben’s post-secular idea of reality as a “camp”). The article concludes with a presentation of how the concepts of liminality and borders are presented (often metaphorically) by sociologists and linguists conducting field studies in Poland’s eastern and western borderlands. O sumieniu granicW artykule podjęto próbę refleksji na temat paradoksów ludzkiego myślenia o granicach terytoriów, rozpiętego między afirmacją a kontestacją. Tytułowa parafraza konceptu Canettiego („sumienie słów”) ma charakter metaforyczny i służy wydobyciu związku mówienia o granicach z wrażliwością moralną ludzi należących do kręgu kultury judeochrześcijańskiej lub będących jej dziedzicami. Sposoby konceptualizowania granic przedstawiono z perspektywy ustanowionego (w sensie Gadamerowskim) początku (Biblia) i końca (m.in. koncepcja „płynnej nowoczesności” Baumana czy „świata-obozu” w postsekularnej myśli Agambena). Tekst zamyka prezentacja ujęć zjawiska graniczności/pograniczności (i towarzyszących temu metaforyzacji) w myśli socjologów i językoznawców prowadzących badania terenowe na wschodnich i zachodnich rubieżach Polski.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2018, 42
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Book Review: Siniša Malešević (2019). "Grounded Nationalisms". Cambridge: Cambridge University Press
Autorzy:
Rawski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/508884.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
nationalism
state
political modernity
Siniša Malešević
Ernest Gellner
Opis:
Book Review: Siniša Malešević (2019). Grounded Nationalisms. Cambridge: Cambridge University PressA review of the latest book by Siniša Malešević, an established theoretician of nationalism. The review not only indicates the main theoretical innovation of this work in relation to his previous works, but also identifies Malešević's twofold theoretical contribution to contemporary theories of nationalism. Recenzja książki: Siniša Malešević (2019). Grounded Nationalisms. Cambridge: Cambridge University PressRecenzja najnowszej pracy Sinišy Maleševicia, uznanego teoretyka nacjonalizmu. Recenzja nie tylko wskazuje główną innowację teoretyczną tej pracy w stosunku do prac poprzednich, ale także identyfikuje dwojaki teoretyczny wkład Maleševicia we współczesne teorie nacjonalizmu.
Źródło:
Colloquia Humanistica; 2019, 8
2081-6774
2392-2419
Pojawia się w:
Colloquia Humanistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Povrat h krščanskemu mišljenju in življenju” Cilji in metode Krekovega krščansko socialnega gibanja
Autorzy:
Šuler-Galos, Jasmina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677807.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
domestic imagery
political Catholicism
modernity
cooperatives
Janez Evangelist Krek
Opis:
„Return to Christian thought and life”: the objectives and methods of Janez Krek's Christian-social movementThe turn of the twentieth century in Slovenian culture was marked by a movement, later dubbed “political Catholicism.” The cultural and economic narrative which arose from the movement was in the long term of much greater importance than the political objectives of the Catholic movement itself. The aim of this article is to describe the narrative from the point of view of its most prominent representative, Janez Evangelist Krek (1865–1917).Doctor Krek’s conservative social reforms were able to become one of the pillars of the Slovenian collective consciousness solely because they could be bent to conform to the recurring cultural templates used by the Slovenian society to accept and reshape changes since as early as the beginning of nineteenth century. The imagery constituted by these templates is termed domestic in the article. This is to mean that it is based upon pre-modern cultural capital and traditional survival strategies. Doctor Krek’s work is proof of the ease with which domestic imagery “swallowed” modernity and “spat it out” onto the fringe of society, into the sphere of technical developments, which was then used to protect conservative values and institutions. Paradoxically, it was only in this form that the domestic imagery allowed for the relatively easy acceptance of socialism after World War II. „Powrót do chrześcijańskiego myślenia i życia”. Cele i metody chrześcijańsko-społecznego ruchu Janeza Evangelisty Kreka Na przełomie XIX i XX wieku w kulturze słoweńskiej silnie zaznaczył się ruch później nazwany politycznym katolicyzmem. Bardziej niż postulaty polityczne tego ruchu na rozwój kolektywnej świadomości Słoweńców wpłynęła towarzysząca mu narracja łącząca wątki gospodarcze z kulturowymi. Celem artykułu jest opisanie tej narracji z punktu widzenia jej najważniejszego przedstawiciela – Janeza Evangelisty Kreka (1865–1917).Konserwatywne i prowadzone w duchu społeczno-chrześcijańskim reformy doktora Kreka mogły stać się konstytutywną częścią słoweńskiej świadomości kolektywnej tylko dlatego, że zostały one dopasowane do powtarzających się wzorców, za pomocą których społeczeństwo słoweńskie przynajmniej od początku XIX wieku przyjmowało i adaptowało nowe idee. Imaginarium ukształtowane przez takie wzorce jest w artykule nazwane „swojskim”, ponieważ opiera się na przednowoczesnym kapitale kulturowym i tradycyjnych strategiach przetrwania. Z zadziwiającą łatwością imaginarium „swojskości”, obserwowane w artykule z punktu widzenia działalności doktora Kreka, odsunęło na bok znaczące postulaty nowoczesności, skupiając się na osiągnięciach techniki, które często służyły do przechowywania konserwatywnych wartości i instytucji. W postaci „swojskiej nowoczesności” imaginarium to, paradoksalnie, umożliwiło stosunkowo bezkonfliktowe przyjęcie socjalizmu po II wojnie światowej.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2017, 17
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
In the trap of agnosticism: Judas according to Emiliyan Stanev
Autorzy:
Drzewiecka, Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677863.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Emiliyan Stanev
Judas
Bible
Modernity
agnosticism
ideology
Bulgarian literature
Opis:
In the trap of agnosticism: Judas according to Emiliyan StanevThe article discusses the modern sensation of complete enslavement. It offers an in-depth analysis of Emiliyan Stanev’s short story Lazarus and Jesus (Lazar i Isus; 1977) in the context of relevant entries from the author’s diaries. The article centres on the presentation of Judas as a debunker of Christ’s teaching. Stanev presents his vision of a permanent rift between spirit and reason that is not only a clear expression of the tragedy of agnosticism, but also, paradoxically, an indication that the state of ignorance is blessed, albeit impossible to achieve. Stanev’s story can be interpreted as a deeply ambiguous polemic not only with Christian religion understood as an “irrational” truth about transcendence but also with ideology, i.e. a doctrine that promises future happiness but is just as oppressive as formal secular power. W pułapce agnostycyzmu, czyli Judasz według Emiliana StanewaArtykuł omawia problematykę nowoczesnego poczucia totalnego zniewolenia. Przedmiotem uwagi jest opowiadanie Emiliana Stanewa Лазар и Исус (Łazarz i Jezus, 1977), zaś kontekstem – osobisty dziennik autora oraz rola jego Judasza jako demistyfikatora Chrystusowej nauki. Postawiona przez pisarza diagnoza wiecznego rozdarcia między duchem a rozumem staje się nie tylko kryptonimem tragizmu postawy agnostycznej, lecz – paradoksalnie – także przesłanką dla tezy o błogosławionym, choć niemożliwym do osiągnięcia stanie niewiedzy. Utwór interpretowany jest jako głęboko ambiwalentna polemika nie tyle z religią chrześcijańską jako irracjonalną „prawdą” o transcendencji, co z ideologią, tj. doktryną obiecującą przyszłe szczęście, choć równie zniewalającą jak formalna władza świecka.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2016, 16
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Zielone miasto” atrakcji, zwierzęta i nowoczesność. Powstanie warszawskiego ogrodu zoologicznego w odrodzonej Polsce
Autorzy:
Wróbel-Bardzik, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/645282.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
animals
modernity
zoological garden
“culture of attractions”
urban space
Opis:
A “green city” – attractions, animals and modernity: The establishment of the Warsaw Zoological Garden in independent PolandThe article describes the history of establishing the Warsaw Zoological Garden in independent Poland after the First World War, a watershed period when it was possible to implement modern designs not only in the broader, national context, but also in the local and urban environment. Intensive discussions on the form of modernity attempted to find its version which would combine European and local inspiration. To some extent, the establishment of a modern zoo also defined the place of animals in the urban space. While some species were excluded from the city centre, others were put in the sphere of leisure time. „Zielone miasto” atrakcji, zwierzęta i nowoczesność. Powstanie warszawskiego ogrodu zoologicznego w odrodzonej PolsceArtykuł dotyczy założenia warszawskiego ogrodu zoologicznego po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Był to moment przełomowy, pozwalający na wprowadzenie istotnych zmian modernizacyjnych zarówno w kontekście narodowym, jak i lokalnym, miejskim. Toczyły się wówczas dyskusje na temat wizji nowoczesności, poszukiwano takiej jej wersji, która łączyłaby trendy europejskie i lokalne inspiracje. Założenie ogrodu zoologicznego jako nowoczesnej instytucji określało w pewnym stopniu także miejsce zwierząt w przestrzeni miejskiej. Zauważalne były wówczas procesy rugowania niektórych gatunków zwierząt z miasta czy sytuowania innych w obrębie kultury czasu wolnego.
Źródło:
Adeptus; 2018, 12
2300-0783
Pojawia się w:
Adeptus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Two Schools of Thought on the Holocaust: Snyder v Bauman
Dwie szkoły myślenia o Holokauście: Snyder kontra Bauman
Autorzy:
Chmielewska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407553.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Szoah
Zygmunt Bauman
Timothy Snyder
Auschwitz
nowoczesność
Shoah
modernity
Opis:
The article describes two approaches to the Holocaust, identified with the names of Zygmunt Bauman and Timothy Snyder. In this dyad, Bauman stands for the culturalist, sociological approach focused on identifying the social conditions in which otherness is produced and tracing the significance of modernity and bureaucracy for the Shoah. In contrast, Snyder dismisses the notion that anti-Semitism and modern statehood played a crucial part in the Holocaust. The study also identifies contemporary adherents of the two interpretations in Poland.
Tekst opisuje dwa sposoby interpretacji Zagłady, które sygnowane są nazwiskami Zygmunta Baumana i Timothy’ego Snydera. Bauman symbolizuje podejście kulturalistyczne i społeczne, poszukujące społecznych warunków produkcji inności, nowoczesnych i biurokratycznych rysów Szoah. Snyder przeciwnie, oddala argument antysemityzmu i nowoczesnego państwa jako ważnych czynników Zagłady. Autorka wskazuje na współczesne kontynuacje obu linii interpretacyjnych w Polsce.
Źródło:
Studia Litteraria et Historica; 2022, 11; 1-16 (eng); 1-16 (pol)
2299-7571
Pojawia się w:
Studia Litteraria et Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Liquid Modernity and the Holocaust
Płynna nowoczesność i Holokaust
Autorzy:
Brzeziński, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407554.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
nowoczesność
Zagłada
Zygmunt Bauman
adiaforyzacja
obcość
modernity
Holocaust
adiaphorization
otherness
Opis:
In Modernity and the Holocaust, Zygmunt Bauman argued that the Holocaust had been by no means a negation of the civilising process, but was, on the contrary, its consequence. He claimed that the constitutive features of solid modernity, such as bureaucratic culture, the rise of instrumental rationality and the domination of blueprint utopia, were reflected in the genesis and course of the Holocaust. Bauman’s main aim in writing the book was to make fundamental changes in the problematization of modernity in the social sciences, and to highlight the need to develop norms, values and attitudes that were in opposition to modernity. An overview of these facts provides a starting point for my analysis of Bauman’s later analyses of the Holocaust. By focusing on two issues that he emphasised in the context of the genesis of the Holocaust, namely the mechanism of adiaphorization and the process of the social construction of “otherness”, I show how these phenomena materialize in liquid modernity. I identify their connections with a range of features of the liquid modern condition, including the development of individualism and consumer culture, the sense of insecurity and the “nostalgic turn”. I emphasise that, according to Bauman, both moral indifference and xenophobia are increasingly significant phenomena in contemporary society, which may entail pernicious – and currently barely foreseeable – consequences. I argue that the way Bauman wrote about both solid and liquid modernity was characterised by a dystopian poetics, which was a foundation for his utopian thought.
W Nowoczesności i Zagładzie Zygmunt Bauman dowodził, że Holokaust nie był bynajmniej zaprzeczeniem procesu cywilizacyjnego, ale – wręcz przeciwnie – jego konsekwencją. Przekonywał, że cechy konstytutywne stałej fazy nowoczesności, takie jak kultura biurokratyczna, wzrost znaczenia racjonalności instrumentalnej czy też dominacja myślenia utopijnego o projektanckim wymiarze, znalazły swoje odzwierciedlenie w genezie i przebiegu Zagłady. Jego nadrzędnym celem przy pisaniu tego dzieła było dokonanie zasadniczych zmian w problematyzowaniu nowoczesności w naukach społecznych, a także wskazanie na konieczność rozwijania norm, wartości i postaw, które byłyby wobec niej opozycyjne. Przywołanie tych faktów jest dla mnie punktem wyjścia do analizy późniejszych rozpoznań Baumana poświęconych Holokaustowi. Koncentrując się na dwóch kwestiach, które podkreślał on w kontekście genezy Zagłady, to jest mechanizmie adiaforyzacji oraz procesie społecznego konstruowania „obcości”, unaoczniam to, jak zjawiska te materializują się w płynnej nowoczesności. Wskazuję na ich związki z takimi cechami tej kondycji, jak: rozwój indywidualizmu i kultury konsumpcyjnej, poczucie niepewności, a także „zwrot nostalgiczny”. Podkreślam, że zdaniem Baumana zarówno moralna obojętność, jak i ksenofobia są coraz istotniejszymi fenomenami we współczesnym społeczeństwie, co może wiązać się z bardzo groźnymi – na dziś trudnymi do przewidzenia – konsekwencjami. W artykule dowodzę, że sposób, w jaki pisał on zarówno o stałej, jak i płynnej fazie nowoczesności, charakteryzował się poetyką dystopijną, która stanowiła wstęp do jego myślenia o utopijnym charakterze.
Źródło:
Studia Litteraria et Historica; 2022, 11; 1-16 (eng); 1-17 (pol)
2299-7571
Pojawia się w:
Studia Litteraria et Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Българската реформация? За хибридизацията на идеите в процеса на модернизацията на културата
Autorzy:
Drzewiecka, Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677700.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Reformation
Modernity
Bulgarian culture
history of ideas
Protestantism
Todor Ikonomov
Opis:
Bulgarian Reformation? On hybridization of ideas in the process of modernization of cultureThe paper raises the question of the Bulgarian notion of Reformation both as a particular historical event and its local reinterpretations and adaptations. The focus is on the history of the concepts of “Reformation” and “Protestant propaganda” in Bulgarian culture as well as on the cultural influences of the protestant thought in nineteenth-century Bulgaria. Particular interest is given to the Bulgarian scientific discourse, especially the Marxist one, as a dominant in the Bulgarian historiography. The paper studies in depth the case of Todor Ikonomov (1835–1892), a Bulgarian enlightener involved in religious and Church matters during the National Revival, perceived as an example of meaningful hybridization of ideas of Protestant and Enlightenment origins. The main question is about the relation between secular and religious power, and thus between religion and nation, as a sign of the Modern thinking. Bułgarska reformacja? O hybrydyzacji idei w procesie modernizacji kultury W artykule podjęto problem bułgarskiego rozumienia reformacji zarówno w sensie wydarzenia historycznego, jak i jego lokalnych reprezentacji i adaptacji. Przedmiotem uwagi jest historia pojęć „reformacja” i „propaganda protestancka” w kulturze bułgarskiej, jak również wpływy myśli protestanckiej w Bułgarii w XIX wieku. Szczególne miejsce poświęcono bułgarskiemu dyskursowi naukowemu, zwłaszcza marksistowskiemu jako dominującemu w bułgarskiej historiografii. Szczegółowo przeanalizowano przypadek Todora Ikonomowa (1835–1892), bułgarskiego działacza na rzecz oświecenia narodu, który w okresie odrodzenia zaangażowany był w sprawy religijne i kościelne. Jego poglądy zostają uznane za przykład znaczącej hybrydyzacji idei o protestanckiej i oświeceniowej proweniencji. Stawiane w konkluzji pytanie dotyczy relacji między władzą świecką i religijną, a także – między religią a narodem – jako wyrazem myślenia nowoczesnego.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2017, 17
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Barbarzyństwo – dystopia w działaniu
Barbarism – The Active Dystopia
Autorzy:
Palmer, Jack
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407545.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Zygmunt Bauman
nowoczesność
Holokaust
możliwość
utopia
modernity
Holocaust
possibility
dystopia
Opis:
This is the corrected version of the retracted article under the same title, which was published with the following DOI: https://doi.org/10.11649/slh.2817. In this article, I argue that dystopia also has an ambivalently “active” function in Bauman’s sociology. Across his work, as a counter-image to the “active utopia” of socialism, the traces of the “active dystopia” can be tracked, defined as a pointed elucidation of the possibilities for barbarism latent within the present, the clearest expression of which is presented in Modernity and the Holocaust (1989). The article proceeds roughly in three steps. Firstly, I revisit the arguments in Bauman’s foundational cultural and critical sociology that developed alongside his revisionist reading of Marxism in the 1960s and 1970s, on epistemologies of the future, common sense and the limitations of the predictive ambitions of social science. Then, I develop a particular focus on an unpublished, though essential, typescript entitled “Is the Science of the Possible Possible?”, suggesting that it is usefully read in terms of the emphasis on possibility and potentiality in Modernity and the Holocaust. Throughout these sections, I intersperse a reading of Modernity and the Holocaust in the light of this foundational work, presenting it as an exemplary form of critical sociology as active dystopia, which elucidates the possibility for barbarism residing within modern societies. Finally, I consider how his thinking situates him in a lineage of critical thought animated by the “active dystopia”, arguing that what is often mistaken for gloominess and pessimism is, in fact, a crucial resource for sociology in its speculative imagination of possible futures.
To jest poprawiona wersja wycofanego artykułu o takim samym tytule, który był opublikowany z numerem DOI:  https://doi.org/10.11649/slh.2817. W niniejszym artykule ukazuję, że w socjologii Zygmunta Baumana dystopii przypisana jest również ambiwalentnie „aktywna” funkcja. W pismach Baumana ślady „dystopii w działaniu” pojawiają się jako przeciwobraz „utopii w działaniu” socjalizmu, służący „naświetleniu tkwiących w teraźniejszości możliwości barbarzyństwa”, czemu najbardziej dobitny wyraz daje Nowoczesność i Zagłada (2009; wyd. oryginalne Modernity and the Holocaust, 1989). Mój wywód przebiega w trzech etapach. Najpierw sięgam do dociekań Baumana na temat epistemologii przyszłości, zdrowego rozsądku i ograniczeń predyktywnych aspiracji nauk społecznych ujętych w jego wczesnej socjologii kulturowej i krytycznej, którą uprawiał równolegle z rewizjonistycznym odczytaniem marksizmu w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku. W następnym kroku koncentruję się zwłaszcza na nieopublikowanym, acz istotnym, maszynopisie zatytułowanym Is the Science of the Possible Possible? [Czy możliwa jest nauka o tym, co możliwe], wskazując przy tym, że rzuca on interesujące światło na kategorie możliwości i potencjalności eksponowane przez Baumana w Nowoczesności i Zagładzie. W tych częściach odczytuję Nowoczesność i Zagładę przez pryzmat wyżej wspomnianej, kluczowej w moim mniemaniu pozycji, przedstawiając ją jako wzorcowy przykład socjologii krytycznej w postaci „dystopii w działaniu”, która naświetla możliwości barbarzyństwa kryjące się w nowoczesnych społeczeństwach. W części końcowej rozpatruję, jak rozważania Baumana sytuują go w tradycji myśli krytycznej, której siłą napędową jest „dystopia w działaniu”, i dowodzę, że to, co często błędnie brane jest za posępność i pesymizm, jest w rzeczy samej kluczowym zasobem socjologii w jej spekulatywnych wizjach możliwych przyszłości.
Źródło:
Studia Litteraria et Historica; 2022, 11; 1-21 (pol); 1-19 (eng)
2299-7571
Pojawia się w:
Studia Litteraria et Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Psy szczekają, karnawał trwa dalej… O Zygmuncie Baumanie, nowoczesności i Zagładzie po latach
The Dogs Bark, the Carnival Moves On… Revisiting Zygmunt Bauman, Modernity and the Holocaust
Autorzy:
Beilharz, Peter
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407555.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Zygmunt Bauman
Zagłada
nowoczesność
Janina Bauman
tekst
kontekst
Holocaust
modernity
text
context
Opis:
Modernity and the Holocaust is now thirty years old. How should we respond to the book, its controversy, and its history or context? In this essay I offer three steps as a way into this labyrinth. First, I review the core claims of Bauman’s book (1989). Second, I use my four-volume edited collection of essays on his work (2002) as a decade check on its reception. Third, the new volume, Revisiting Modernity and the Holocaust: Heritage, Dilemmas, Extensions (2022) is brought into play as a third optic or time slice. I conclude that the book is a classic, which means we should still read it and use it as a marker, but also that the debate has out of necessity moved on. As Bauman used to say, “The dogs bark, the carnival moves on”.
Nowoczesność i Zagłada (wyd. oryg. Modernity and the Holocaust) ma już trzydzieści lat. Jak należy podchodzić dziś do tej książki, kontrowersji wokół niej, jej historii i jej kontekstu? W niniejszym artykule proponuję trzy kroki, które przeprowadzą nas przez ten labirynt. W kroku pierwszym, przypominam główne twierdzenia, które Zygmunt Bauman stawia w swojej książce z roku 1989. W drugim odnoszę się do opublikowanego w roku 2002 czterotomowego zbioru esejów na jej temat pod moją redakcją, który przedstawia recepcję tej pracy w ciągu dziesięciu lat od jej wydania. W trzecim kroku zaś nawiązuję do nowego tomu zatytułowanego Revisiting Modernity and the Holocaust [Nowoczesność i Zagłada po latach], który ukazał się w roku 2022 i służy za trzeci pryzmat oglądu obejmujący kolejny przedział czasowy. W podsumowaniu stwierdzam, że książka Baumana stała się pozycją klasyczną, co oznacza, że nadal stanowi nieodzowną lekturę i punkt odniesienia, ale w międzyczasie debata posunęła się już dalej i zaczęła toczyć się nowymi torami. Jak mawiał Bauman: „Psy szczekają, a karnawał toczy się dalej”.
Źródło:
Studia Litteraria et Historica; 2022, 11; 1-15 (pol); 1-13 (eng)
2299-7571
Pojawia się w:
Studia Litteraria et Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Accuracy and Reception: On Theological and Aesthetic Novelty in Two Novels by Teodora Dimova
Zgodność i recepcja. O teologicznej i estetycznej nowości w dwóch powieściach Teodory Dimowej
Autorzy:
Drzewiecka, Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31339662.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Biblia
nowoczesność
kultura bułgarska
literatura bułgarska
Teodora Dimowa
recepcja
apokryf
Bible
Modernity
Bulgarian culture
Bulgarian literature
Theodora Dimova
reception
apocrypha
Opis:
This article raises the question of functioning of the Biblical narrative in modern literature in the context of the local/individual experience of faith and the epistemological and existential question of truth. The focus is on two novels by the Bulgarian writer Teodora Dimova (born in 1960): Марма Мариам [Marma, Mariam, 2010] and Първият рожден ден [The First Birthday, 2016]. This case is particularly interesting because the Biblical story about Jesus has not been used here in order to create a parody or blasphemy, which could be expected as far as the postmodern de-contextualisation and re-evaluation of tradition are  concerned, but to offer both an aesthetically original and theologically orthodox vision of the Christian God. So how to paraphrase the Biblical story and remain orthodox? How to actualize the existential potential of the Bible and achieve novelty? The analysis is conducted in the perspective of Paul Ricoeur’s existential hermeneutics and phenomenology of memory, especially his concepts of testimony and mimesis, with regard to the question of the reception of Biblical paraphrases in (Bulgarian) modern culture.
W artykule została poruszona kwestia funkcjonowania narracji biblijnej w literaturze nowoczesnej w kontekście lokalnego i indywidualnego doświadczenia wiary oraz epistemologicznego i egzystencjalnego pytania o prawdę. Autorka koncentruje się na dwóch powieściach bułgarskiej pisarki Teodory Dimowej (ur. 1960): Марма Мариам [Marma, Mariam, 2010] i Първият рожден ден [Pierwsze urodziny, 2016]. Przypadek ten jest szczególnie interesujący, ponieważ biblijna opowieść o Jezusie nie została tu wykorzystana w celu stworzenia parodii lub bluźnierstwa, czego można by oczekiwać w kontekście ponowoczesnych dekontekstualizacji i przewartościowań, ale aby zaproponować wizję chrześcijańskiego Boga, która jest zarówno estetycznie oryginalna, jak i teologicznie prawowierna. Jak więc sparafrazować historię biblijną i pozostać ortodoksyjnym Jak urzeczywistnić egzystencjalny potencjał Biblii i stworzyć oryginalne dzieło? W analizie autorka odwołuje się do hermeneutyki egzystencjalnej i fenomenologii pamięci Paula Ricoeura, zwłaszcza jego koncepcji świadectwa oraz mimesis, w odniesieniu do kwestii recepcji parafraz biblijnych w (bułgarskiej) kulturze nowoczesnej.
Źródło:
Colloquia Humanistica; 2021, 10; 1-27
2081-6774
2392-2419
Pojawia się w:
Colloquia Humanistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
On “Modernity and the Holocaust” – inspirations and critique after three decades
Wokół „Nowoczesności i Zagłady” – inspiracje i krytyka po trzech dekadach
Autorzy:
Starnawski, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407552.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Zygmunt Bauman
„Nowoczesność i Zagłada”
antysemityzm
Theodor W. Adorno
edukacja po Zagładzie
"Modernity and the Holocaust"
antisemitism
education after the Holocaust
Opis:
The article discusses the main theses of Zygmunt Bauman’s book Modernity and the Holocaust, the contexts of its writing and its early critical reception in the 1990s. As an introduction to the issue’s theme, it focuses on the proposals for a contemporary interpretation of Bauman’s work put forward by the authors of the articles published in this issue of Studia Litteraria et Historica. In the final section, the author proposes a reading of Modernity and the Holocaust in relation to educational issues raised in the 1960s by Theodor W. Adorno.
Artykuł omawia główne tezy książki Zygmunta Baumana Nowoczesność i Zagłada, konteksty jej powstania oraz wczesną krytyczną recepcję w latach dziewięćdziesiątych XX wieku. Jako wprowadzenie do tematu numeru koncentruje się na propozycjach współczesnej interpretacji dzieła Baumana, przedstawionych przez autorów i autorkę artykułów opublikowanych w niniejszym numerze „Studia Litteraria et Historica”. W końcowej części autor proponuje odczytanie Nowoczesności i Zagłady w odniesieniu do zagadnień edukacyjnych, podnoszonych w latach sześćdziesiątych przez Theodora W. Adorno.
Źródło:
Studia Litteraria et Historica; 2022, 11; 1-17 (eng); 1-18 (pol)
2299-7571
Pojawia się w:
Studia Litteraria et Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies