Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "IDEOLOGY" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-15 z 15
    Tytuł:
    Ale światy są tendencyjne
    Autorzy:
    Fiedotow, Agata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/643719.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    tendentious novel
    socialist realism
    ideology
    disgust
    world transformation
    Opis:
    But... These worlds are tendentious The article focuses on the term tendentious novel and its special use in the Polish literary theory: the context of socialist realist novels. Taking into consideration Louis Althusser’s concept of ideology and Pierre Bourdieu’s theory of pure and impure taste, the article calls into question the idea of tendentiousness in discourse, and categorizing novels as “strongly saturated with ideology” and therefore labelling them as “tendentious”. The inspiration to write this paper was the perception of socialist realism in Poland, with particular reference to Stalinist novels, whose forgotten senses and unknown but universal metaphoric systems are presented by the author. Ale światy są tendencyjneAutorka opisuje znaczenie pojęcia „powieści tendencyjnej”, jak również jego szczególne użycie w polskiej teorii literatury w kontekście powieści socrealistycznej. W odniesieniu do koncepcji ideologii Louisa Althussera oraz teorii gustu czystego/nieczystego Pierre’a Bourdieu autorka kwestionuje ideę „tendencyjności” w dyskursie, a co za tym idzie, stawia pod znakiem zapytania również zasadność określania powieści „mocno nasyconych ideologią” mianem „tendencyjnych”. Inspiracją do napisania artykułu był odbiór w Polsce realizmu socjalistycznego, a w szczególności powieści czasu stalinizmu, których zapomniany sens oraz uniwersalną metaforykę autorka przedstawia w niniejszej pracy.
    Źródło:
    Studia Litteraria et Historica; 2013, 2
    2299-7571
    Pojawia się w:
    Studia Litteraria et Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Св. Симеон – вечният владетел на сърбите
    Autorzy:
    Гагова [Gagova], Нина [Nina]
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/677892.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Middle Ages
    Serbia
    hagiography
    political ideology
    biblical quotations
    Opis:
    St. Simeon – the eternal ruler of the SerbsThe article discusses the development of the cult of St. Simeon (Stefan Nemanja, ca. 1113–1199) in the thirteenth century as a core of the ruler’s ideology and a mirror of the political changes in Serbia. The main task is to discover when, how and why the founder of the Nemanidi dynasty became the first and eternal ruler of the Serbs, analyzing the choice of the biblical motifs and quotations in the introductions and in a number of other selected places in the main ideological texts of the period: two Hilandar Monastery charters, one written from the Grand Zhupan Stefan Nemanja himself in 1198, the other – written in 1207/8 by his son, Stefan the First-Crowned as well as three Vitae of St. Simeon, written by his sons St. Sava and St. Stefan and by the Hilandar’s hegumenos Domentian. The study applies the approach of biblical thematic clues, proposed by Ricardo Picchio, hitherto unused for these sources, and takes into consideration also some results obtained through the investigation of early Slavic Orthodox texts from the point of view of the same concept.One conclusion which was arrived at is that the same tradition of biblical exegesis concerning the concepts of the Unfailing Mercy and Continuity of the Apostleship and the motifs of Conversion/New Nations and the Blessed Generation of the Upright, is consistently used in Serbian text for the same purpose – the affirmation of one’s own saints and, through their cults, confirmation of own “institutions of salvation” (ruling dynasty, church organization, liturgical language) as proceeding directly from God. In the three Vitae of St. Simeon different inherited models and patterns are adopted, corresponding to different versions of Ideal Ruler and of legitimization in changing political circumstances in Serbia and in European South-East in the thirteenth century. The last version, long lasting in Serbian political ideology, can be found in Domentian’s Vita (1265), commissioned by the grandson of St. Simeon, Urosh I (1243–1276) to re-confirm the legitimacy of his reign and the independence of the Serbian state after the reconquest of Constantinople in 1261. In this Vita, St. Simeon is presented as the First and Eternal Ruler of the Serbs through development of apostolic connotations in his cult, based on the concept of Unfailing Mercy, with an addition of the motifs of the Conversion/New Nations and the Blessed Generation of the Upright. As a result, St. Simeon becomes the True Baptizer of the Serbs and the First Subject of the Covenant made between God and Serbs ensuring their Salvation through the Christian Rule. Św. Symeon – wieczny władca SerbówTematem artykułu jest rozwój kultu św. Symeona w XIII wieku jako jądra ideologii władzy i lustra przemian politycznych w Serbii. Głównym zadaniem jest odpowiedź na pytanie, kiedy, jak i dlaczego założyciel dynastii Nemanjiciów stał się pierwszym i wiecznym władcą Serbów. Analizie poddane zostały wybrane motywy i cytaty biblijne, zawarte we wstępach do głównych tekstów ideologicznych pochodzących z omawianego okresu – Karty Chilandarskie opublikowane przez wielkiego żupana Stefana Nemanję (św. Symeona) w 1198 roku i jego syna Stefana Pierwszego Koronowanego w 1207/1208, a także trzy Żywoty św. Symeona napisane przez jego  synów: Sawę i Stefana oraz chilandarskiego mnicha Domentiana. W artykule zastosowano nieużywane dotąd w badaniu takich źródeł podejście zaproponowane przez Ricardo Picchio, a także uwzględniono wyniki badań nad wczesnymi tekstami pochodzącymi z obszaru Slavia Orthodoxa, a prezentującymi podobny punkt widzenia.Z przeprowadzonej analizy wynika, że serbskie teksty mówiące o Nieustającym Miłosierdziu, Continuum Apostolstwa, a także Konwersji/Nowym Narodzie i Błogosławionym rodzie sprawiedliwych odwołują się do tej samej tradycji biblijnej egzegezy i stosują ją w podobnym celu, a mianowicie afirmacji własnych świętych i legitymizacji – za pomocą ich kultu – własnych „instytucji zbawczych” (rządzącej dynastii, organizacji kościelnej, języka liturgii) jako danych bezpośrednio od Boga. W trzech żywotach św. Symeona zaadaptowano trzy różne modele i wzory korespondujące z różnymi modelami Idealnego Władcy i strategiami legitymizacji w zmieniających się okolicznościach politycznych w XIII wieku w Serbii oraz Europie południowo-wschodniej. Ostatni wariant, żywotny w serbskiej ideologii politycznej, można odnaleźć w żywocie napisanym przez Dometiana (1265), a zamówionym przez wnuka św. Symeona, Uroša I (1243–1276), w celu ponownego potwierdzenia zasadności jego panowania oraz niezależności państwa serbskiego po podboju Konstantynopola w 1261 roku. Św. Symeon został w nim zaprezentowany jako Pierwszy i Wieczny Władca Serbów dzięki rozwinięciu konotacji apostolskich w jego kulcie, opartym na koncepcji Nieustającego Miłosierdzia. Dodano tu także motywy Konwersji/Nowego Narodu i Błogosławionego Rodzaju Sprawiedliwych. W rezultacie św. Symeon staje się Prawdziwym Chrzcicielem Serbów i Pierwszym Wykonawcą Przymierza ustanowionego między Bogiem a Serbami dla ich zbawienia przez regułę chrześcijańską.
    Źródło:
    Slavia Meridionalis; 2016, 16
    1233-6173
    2392-2400
    Pojawia się w:
    Slavia Meridionalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The frontiers of identity, and the identity of frontiers
    Autorzy:
    Burszta, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/678136.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    border
    frontier
    nation
    identity
    myth
    ideology
    politics
    memory
    Opis:
    The frontiers of identity, and the identity of frontiersThe essay discusses the relationship between group identities (especially national) and the notion of territory and its symbolic significance in the creation of the idea of community. The author examines possible contexts that connect the frontiers of identity with the identities of national state borders, as well as ways in which these connections become symbolic, using the example of the recent plane crash tragedy in Smoleńsk. In the final part of the essay the author refers to Leszek Kołakowski’s notion of myth in order to justify the thesis that each nation (also in the first decades of the 21th century) is always a mythical community that is being constantly reactivated through current political and ideological actions. Granice tożsamości i tożsamość granicArtykuł omawia kwestie związków tożsamości zbiorowych, zwłaszcza narodowych, z pojęciem własnego terytorium i jego symbolicznego znaczenia dla budowania dla wyobrażeń wspólnotowych. Na przykładzie tragedii katastrofy samolotu pod Smoleńskiem autor artykułu pokazuje możliwe konteksty, w jakich tytułowe granice tożsamości wiążą się z tożsamością granic narodowego terytorium oraz w jaki sposób zaznacza się symbolicznie ten nierozerwalny związek. W końcowej partii artykułu autor odwołuje się do koncepcji mitu Leszka Kołakowskiego, aby uzasadnić tezę, że każdy naród, także w pierwszych dekadach XXI wieku, jest zawsze wspólnotą mityczną, która nieustannie się reaktywuje również w kontekście działań politycznych i ideologicznych.
    Źródło:
    Sprawy Narodowościowe; 2015, 47
    2392-2427
    Pojawia się w:
    Sprawy Narodowościowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    In the trap of agnosticism: Judas according to Emiliyan Stanev
    Autorzy:
    Drzewiecka, Ewelina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/677863.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Emiliyan Stanev
    Judas
    Bible
    Modernity
    agnosticism
    ideology
    Bulgarian literature
    Opis:
    In the trap of agnosticism: Judas according to Emiliyan StanevThe article discusses the modern sensation of complete enslavement. It offers an in-depth analysis of Emiliyan Stanev’s short story Lazarus and Jesus (Lazar i Isus; 1977) in the context of relevant entries from the author’s diaries. The article centres on the presentation of Judas as a debunker of Christ’s teaching. Stanev presents his vision of a permanent rift between spirit and reason that is not only a clear expression of the tragedy of agnosticism, but also, paradoxically, an indication that the state of ignorance is blessed, albeit impossible to achieve. Stanev’s story can be interpreted as a deeply ambiguous polemic not only with Christian religion understood as an “irrational” truth about transcendence but also with ideology, i.e. a doctrine that promises future happiness but is just as oppressive as formal secular power. W pułapce agnostycyzmu, czyli Judasz według Emiliana StanewaArtykuł omawia problematykę nowoczesnego poczucia totalnego zniewolenia. Przedmiotem uwagi jest opowiadanie Emiliana Stanewa Лазар и Исус (Łazarz i Jezus, 1977), zaś kontekstem – osobisty dziennik autora oraz rola jego Judasza jako demistyfikatora Chrystusowej nauki. Postawiona przez pisarza diagnoza wiecznego rozdarcia między duchem a rozumem staje się nie tylko kryptonimem tragizmu postawy agnostycznej, lecz – paradoksalnie – także przesłanką dla tezy o błogosławionym, choć niemożliwym do osiągnięcia stanie niewiedzy. Utwór interpretowany jest jako głęboko ambiwalentna polemika nie tyle z religią chrześcijańską jako irracjonalną „prawdą” o transcendencji, co z ideologią, tj. doktryną obiecującą przyszłe szczęście, choć równie zniewalającą jak formalna władza świecka.
    Źródło:
    Slavia Meridionalis; 2016, 16
    1233-6173
    2392-2400
    Pojawia się w:
    Slavia Meridionalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Continuity and Discontinuity in the Cultural Landscape of the Capital City: Paris and Skopje
    Autorzy:
    Falski, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/508936.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Paris
    Skopje
    urban space
    urban planning
    capital city
    national ideology
    Opis:
    Continuity and Discontinuity in the Cultural Landscape of the Capital City: Paris and SkopjeThe object of my reflections in this article is the question of creating a vision of historical continuity, and thus making significant the narratives about the past, in the space of the city. I treat the city as a cultural landscape par excellence; it is precisely the city that creates the best opportunities of influencing interpretation by means of creating a specific set of symbolic references and of images awakening the play of interpretation. The city is inhabited by many individuals and varied groups, which forces it into negotiations of signification. The research present herein concerns the capital cities. The capital of a nation state is a specific city, normally defined by its very legal status as capital, recognized and regulated by special edict, it is also a symbolic space of particular weight, a place to demonstrate the power of the state and of the nation, to display and consolidate identity, to present one’s image to outsiders and mould a desired self-image for the benefit of the citizens – members of one’s group. Drawing on the example of Paris and Skopje, two cities whose historical contexts are considerably different, I would like to show the specific ways of drawing conclusions adapted to the urban landscape, because despite the obvious differences, both cities allow for the discernment of a historical period in which the city itself served as an important element of the public realm and as symbolic public property. The increased significance of cities in Europe is connected without a doubt to the process of democratization, thus the capitals of France and Macedonia are good examples of the transformation that converted a privatized (feudal) space or a space interpreted along sacred lines (as land belonging to God) into a public space and public property of citizens, and/or the dominant nation.It appears that the most important agent in the capital landscape is the state. It is the bureaucracy of the state, appearing in the role of executor of the national will, deciding on the shape of the image of the city, reinforcing those values that seem to be desirable from the perspective of the represented group. The lack of that factor leads, as in the case of Skopje, to the preservation of the local past and/or to a haphazardly implemented publicly sponsored construction. In both cases discussed above, the map and the landmarks mirror the most important categories of national narrative. The shape of this narrative depends largely upon the central authorities of the nation.Ciągłość i nieciągłość w przestrzeni miasta stołecznego: Paryż i SkopjePrzedmiotem niniejszego artykułu jest zagadnienie tworzenia wizji ciągłości dziejowej, a więc usensowionej narracji o przeszłości, w przestrzeni miasta. Miasto bowiem jawi się jako przestrzeń kulturowa par excellence i ono właśnie stwarza najlepsze możliwości wpływu na interpretację poprzez tworzenie specyficznego układu odniesień symbolicznych i obrazów, pobudzających grę interpretacji. Miasto zamieszkiwane jest przez wiele jednostek i różnorakich grup, co zmusza je do negocjacji znaczeń. Przedmiotem przedstawionych tu badań są stolice. Stolica państwa to bowiem miasto szczególne, co zazwyczaj podkreśla sam status prawny ośrodka stołecznego regulowany przez specjalną ustawę, staje się niezwykle ważną przestrzenią symboliczną, miejscem pokazu państwowej i narodowej siły, eksponowania i utwierdzania tożsamości, prezentowania wizerunku obcym oraz kształtowania pożądanego wizerunku na użytek obywateli – członków swojej grupy. Na przykładzie Paryża i Skopja, miast o odmiennej kontekstowo historii, chciałbym pokazać specyficzne dla przestrzeni miejskiej sposoby indukowania interpretacji, albowiem mimo oczywistych różnic oba miasta pozwalają dostrzec historyczny okres, w którym samo miasto stało się istotnym składnikiem sfery publicznej i publicznej własności symbolicznej. Wzrost znaczenia miast w Europie wiąże się bez wątpienia z procesem demokratyzacji, zaś stolice Francji i Macedonii są dobrym przykładem tej przemiany, która przestrzeń sprywatyzowaną (feudalną) bądź interpretowaną w wymiarze sakralnym (jako ziemia należąca do Boga) przekształciła w przestrzeń publiczną, będącą dobrem wspólnym obywateli i/lub dominującego narodu.Najważniejszym agensem w przestrzeni stołecznej okazuje się państwo. To biurokracja państwowa, występująca w charakterze nosiciela woli narodu, decyduje o kształtowaniu wizerunku miasta, wzmacniając te wartości, które wydają się pożądane z perspektywy reprezentowanej grupy. Brak tego czynnika skutkuje, jak w przypadku Skopje, zachowaniem lokalności i/lub przypadkowością realizowanych inwestycji publicznych. W obu omawianych przypadkach mapa i punkty orientacyjne zdradzają najważniejsze kategorie narracji narodowej, a przecież za jej kształt w znacznym stopniu odpowiada właśnie władza centralna.
    Źródło:
    Colloquia Humanistica; 2012, 1
    2081-6774
    2392-2419
    Pojawia się w:
    Colloquia Humanistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozrachunek z polskością. Poszukiwanie tożsamości narodowej w twórczości Wojciecha Smarzowskiego
    Autorzy:
    Radomski, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/678095.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    national identity
    political ideology
    collective memory
    Smarzowski’s movies
    Polish mentality
    Polish cinema
    Opis:
    Struggle for national identity in Wojciech Smarzowski's cinemaThe essay discusses mental and political thoughts in Smarzowski’s cinema and presents an analysis on Polish mentality, class differentiation and deconstruction of traditional symbols. The author begins his study by outlining three theories tied with political ideology of national identity. Next, he traces the struggle for national mentality in Smarzowski’s movies and through an account of how characters of varying films unite in search of ethnic roots. The article concludes with a discussion on Smarzowski’s thinking about collective memory. Rozrachunek z polskością. Poszukiwanie tożsamości narodowej w twórczości Wojciecha SmarzowskiegoEsej analizuje myśl narodową zawartą w filmach Wojciecha Smarzowskiego. Autor na filmowych egzemplifikacjach interpretuje zagadnienia polskiej mentalności, zróżnicowania klasowego i dekonstrukcji tradycyjnych symboli. W eseju zaprezentowane zostają teorie związane z pojęciem tożsamości narodowej. Zastanawiając się nad komunikatem, jaki Smarzowski wysyła do widza, autor wyróżnia trzy kategorie: odbicia lustrzanego, narodowych gustów i pierwiastka etnicznego. Artykuł kończy się dyskusją na temat pamięci zbiorowej w twórczości Smarzowskiego.
    Źródło:
    Sprawy Narodowościowe; 2015, 47
    2392-2427
    Pojawia się w:
    Sprawy Narodowościowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Hybrid identities in the era of ethno-nationalism: The case of the "krajowcy" in Lithuania
    Autorzy:
    Staliūnas, Darius
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/676466.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    krajowcy
    nationalism
    Lithuania
    Belarus
    hybrid identification
    civic nationalism
    personal autonomy model
    identity ideology
    Opis:
    Hybrid identities in the era of ethno-nationalism: The case of the krajowcy in LithuaniaThis article deals with the identification of the so-called krajowcy – a relatively small group of Polish-speaking activists in Lithuania and Belarus in the late nineteenth and early twentieth century who promoted an idea of the re-establishement of the Grand Duchy of Lithuania. This article claims that the krajowcy democrats (Michał Römer, Tadeusz Wróblewski, Konstancja Skirmuntt and others) were not nationally indifferent. On the contrary, they promoted a clearly formulated national identity ideology, different to the dominant (ethno-linguistic) one. First of all, the krajowcy were nationalists in a civic sense: they were Lithuanians, citizens of Lithuania within its historical boundaries. In addition, some of them, for example Wróblewski, suggested strengthening ethno-linguistic nationalism as well, otherwise his national personal autonomy concept would simply not have worked. Others, such as Konstancja Skirmuntt, Juozapas Albinas Herbačiauskas and Michał Römer, expressed a hybrid identification with several national cultures, and sometimes their self-identification was even reminiscent of identity ideologies that had dominated in earlier historical periods. Tożsamości hybrydowe w erze etnonacjonalizmu – „krajowcy” na LitwieArtykuł jest poświęcony identyfikacji tak zwanych krajowców, stosunkowo nielicznej grupy polskojęzycznych aktywistów działających na Litwie i Białorusi pod koniec XIX i na początku XX wieku, promujących ideę odtworzenia Wielkiego Księstwa Litewskiego. Artykuł wykazuje, że reprezentanci demokratycznego skrzydła tego ruchu (Michał Römer, Tadeusz Wróblewski, Konstancja Skirmuntt i inni) nie byli narodowo obojętni. Wręcz przeciwnie, promowali jasno sformułowaną ideologię tożsamości, odmienną od dominującej wówczas narracji etnolingwistycznej. Byli przede wszystkim narodowcami w sensie obywatelskim – Litwinami, obywatelami Litwy w jej historycznych granicach. Co więcej, niektórzy z nich, na przykład T. Wróblewski, postulowali także wzmocnienie nacjonalizmu etnolingwistycznego, w przeciwnym bowiem razie proponowana koncepcja autonomii osobistej nie miałaby szans na zaistnienie. Inni działacze, tacy jak Konstancja Skirmuntt, Juozapas Albinas Herbačiauskas (Józef Albin Herbaczewski) i Michał Römer, identyfikowali się z wieloma kulturami narodowymi, a ich samoidentyfikacja przywodzi czasem na myśl ideologie tożsamości, dominujące we wcześniejszych epokach historycznych.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2018, 42
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pozdrowienia od ideologii. Konstrukcja nowej ukraińskiej tożsamości na przykładzie serialu „Ostatni Moskal”
    Greetings from Ideology: The Construction of a New Ukrainian Identity on the Example of “The Last Muscovite” TV series
    Autorzy:
    Boichenko, Nina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/44913757.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    media
    dyskurs
    ideologia
    ukraińskość
    rosyjskość
    tożsamość
    mit
    discourse
    ideology
    Ukrainianness
    Russianness
    identity
    myth
    Opis:
    Following the Revolution of Dignity, Ukrainian identity found itself in a crisis – between the abandoned Sovietness and the new Ukrainianess. This paper looks at the worldview apparent in the mass media and the attendant solutions to overcome the identity crisis as presented to Ukrainians today. On the example of the TV series entitled The Last Muscovite (Ostanniĭ Moskal′), the study seeks to explain how the ideological discourse defines individuals representing particular identities (conservative: characteristic of Western and increasingly also Central Ukraine, modernist: typical of Eastern Ukraine, and liberal: most often represented by the central part of the country) and what strategies it offers in terms of mutual perception and relations between these identities.
    Po Rewolucji Godności ukraińska tożsamość znalazła się w sytuacji kryzysowej – w położeniu przejściowym między porzuconą już „sowieckością” a nową „ukraińskością”. W niniejszym artykule przedstawiam obraz świata, jaki wyłania się z tekstów medialnych, oraz proponowane przez nie sposoby wyjścia z kryzysu tożsamościowego. Na przykładzie serialu Ostatni Moskal dokonuję próby wyjaśnienia, jak w dyskursie tym definiuje się osoby reprezentujące poszczególne tożsamości (konserwatywną – specyficzną dla zachodniej Ukrainy, a także częściowo centralnej, modernistyczną – dla wschodniej Ukrainy oraz liberalną – dla centralnej części kraju) i jakie proponuje się strategie w zakresie wzajemnego postrzegania i budowania relacji między tożsamościami.
    Źródło:
    Adeptus; 2020, 15
    2300-0783
    Pojawia się w:
    Adeptus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ostatni pozytywista
    Autorzy:
    Burawoy, Michael
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/643727.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Piotr Sztompka
    social sciences
    domination
    colonialism
    imperialism
    positivism
    sociology of knowledge
    ideology
    the South
    Opis:
    The Last PositivistThe polemics between Piotr Sztompka and Michael Burawoy was originally published in Contemporary Sociology. A Journal of Reviews no 40/4 as Debate on International Sociology. The starting point of discussion between Piotr Sztompka and Michael Burawoy was the publication entitled Facing an Unequal World: Challenges for a Global Sociology (Volume One: Introduction, Latin America and Africa, 316 pp.; Volume Two: Asia, 362 pp.; Volume Three: Europe, and Concluding Reflections, 296 pp.), edited by Michael Burawoy, Mau-kuei Chang and Michelle Fei-yu Hsieh (Taipei, Taiwan: Institute of Sociology at Academia Sinica, Council of National Associations of the International Sociological Association & Academia Sinica, 2010). Ostatni pozytywistaPrezentowana niżej polemika pt. Debata o socjologii międzynarodowej ukazała się w „Contemporary Sociology. A Journal of Reviews” 40, nr 4. Punktem wyjścia do dyskusji między Piotrem Sztompką i Michaelem Burawoyem była książka z 2010 roku Facing an Unequal World: Challenges for a Global Sociology (t. 1: Introduction, Latin America and Africa, ss. 316; t. 2: Asia, ss. 362; t. 3: Europe, and Concluding Reflexions, ss. 296), pod redakcją Michaela Burawoya, Mau-kuei Changa i Michelle Fei-yu Hsieh, wydana w Tajpej przez Institute of Sociology at Academia Sinica, Council of National Associations of the International Sociological Association & Academia Sinica.
    Źródło:
    Studia Litteraria et Historica; 2015, 3–4
    2299-7571
    Pojawia się w:
    Studia Litteraria et Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Мовні засоби вербалізації феномена «опір радянській тоталітарній системі» (на матеріалі публіцистичних та епістолярних текстів Валерія Марченка)
    The Means of Verbalising the Phenomenon of “Resistance to the Soviet Totalitarian System” (Based on Journalistic and Epistolary Texts by Valeriĭ Marchenko)
    Sposoby werbalizowania zjawiska „oporu wobec sowieckiego systemu totalitarnego” (na podstawie tekstów dziennikarskich i epistolarnych Walerija Marczenki)
    Autorzy:
    Ренчка, Інна
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38702211.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    anti-totalitarian language
    language resistance
    totalitarian ideology
    ideologeme
    official and alternative discourses
    irony
    critical context
    antonymous context
    Opis:
    This article is devoted to the issue of language resistance under the conditions of totalitarian ideology. Certain linguistic phenomena alternative to the official discourse, and generally called “anti-totalitarian language” in scholarship, arise as a form of opposition to the newspeak and the political regime of totalitarian states in general. The aim of the article is to highlight the ways, forms and means of linguistic resistance to the Soviet totalitarian ideology and the Soviet newspeak implemented in the journalistic works and letters of the Ukrainian dissident Valeriĭ Marchenko. The analysis of Marchenko’s writings indicates the existence of an alternative communicative discourse in the Ukrainian dissident environment. Humour, irony and ridicule of ideological realities, parody of official lexicon, clichés and stereotypical formulas of totalitarian language are found to be its most expressive features. The study reveals that the introduction of the lexical markers of Soviet rhetoric in deliberately created ironic, comic, critical and antonymous contexts, along with their deideologisation and semantic-stylistic transformations are the ways of purposeful linguistic resistance. The means of language protest are proved to contribute to the destruction of totalitarian era myths, in particular, about the Soviet society as one of general well-being, equality and freedom, about the state protecting the rights of everyone, and about equality of all national languages.
    Pewne alternatywne wobec oficjalnego dyskursu zjawiska językowe, w nauce określane ogólnie jako „język antytotalitarny”, powstają jako forma sprzeciwu wobec nowomowy i reżimu politycznego państw totalitarnych. Artykuł ma na celu zwrócenie uwagi na sposoby, formy i środki językowe, za pomocą których ukraiński dysydent Walerija Marczenko wyraża sprzeciw wobec totalitarnej ideologii sowieckiej i nowomowy. Przeprowadzona analiza prac Marczenki wskazuje na istnienie alternatywnego dyskursu komunikacyjnego w środowisku ukraińskich dysydentów. Jak wykazano, za najbardziej wyraziste cechy można uznać humor, ironię i kpinę z ideologicznych realiów, parodię oficjalnego słownictwa, frazesów i stereotypowych sformułowań języka totalitarnego. Wprowadzanie leksykalnych znaczników sowieckiej retoryki w celowo tworzonych kontekstach ironicznych, komicznych, krytycznych i antonimicznych, wraz z ich deideologizacją i przekształceniami semantyczno-stylistycznymi, jest sposobem wyrażania sprzeciwu. Wykazano również, że środki językowe przyczyniają się do niszczenia mitów czasów totalitarnych, w szczególności o społeczeństwie sowieckim jako o społeczeństwie powszechnego dobrobytu, równości i wolności, o państwie chroniącym prawa wszystkich oraz o równości wszystkich języków narodowych.
    Źródło:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2022, 57
    0081-7090
    2392-2435
    Pojawia się w:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W poszukiwaniu idei narodowej: „krajowość” początku XX wieku jako próba ideologii „Polaków litewskich”
    Autorzy:
    Smalianczuk, Aleksander
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/678398.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    national movements at the beginning of the 20th century
    ‘Krajowość ideology’
    “Lithuanian Poles”
    “historical Lithuania”
    Roman Skirmunt
    Michal Römer
    Opis:
    In the Search for a National Idea: Krajowość in the Beginning of the Twentieth Century as an Attempt at “Lithuanian Poles’" IdeologyKrajowość as the national ideology of the “civil” (or “political”) type developed in Belarus and Lithuania at the beginning of the twentieth century. The adherents of krajowośćclaimed that all native inhabitants of historical Lithuania, disregarding their ethno-cultural identity, are “the citizens of the Kraj” [the Countrymen] and therefore belong to one nation. Some called them “the nation of Lithuanians.” The category of “the native inhabitants” was used in relation to the Lithuanians, Belarusians, Poles, Jews, and almost never to Russians. As the main criterion for a national identity they proclaimed patriotism and self-identification as citizens.The krajowość idea appeared among the nobility. Its representatives belong to the combined Polish culture in respect of their own Lithuanian and Belarusian origin. The former Grand Duchy of Lithuania was interpreted by them as a historical native land. It was the determining factor in the formation of a new identity.All adherents of krajowość (Michal Romer, Roman Skirmunt, Kanstancyja Skirmuntt, Ludwik Abramovich, etc.) belonged to the group of the “Lithuania (vel Belarus) Poles”. Despite their intentions, the krajowość idea was formed on the basis of the “Lithuanian Poles’” struggle for their own place in the new society. As a result, the ideology for “Lithuanian Poles” was created, but it could not neutralize the existing Polish-Lithuanian-Belarusian conflict. W poszukiwaniu idei narodowej: „krajowość” początku XX wieku jako próba ideologii „Polaków litewskich”„Krajowość”, czyli ,,ideologia krajowa”, została sformułowana na Białorusi i Litwie na początku XX wieku. Krajowcy stwierdzali, że wszyscy rdzenni mieszkańcy historycznej Litwy, niezależnie od ich etnokulturowej i stanowej przynależności, należą do jednego „narodu Litwinów”. Za główne kryteria owej narodowej przynależności uznano poczucie patriotyzmu w stosunku do Litwy historycznej. Jednym z celów krajowości było pogodzenie partykularnych interesów miejscowych narodów z ich ogólnym interesem, pod jakim rozumiano dobro wspólnej Ojczyzny, historycznej Litwy. Jednak mimo zamiarów ideologów, którzy mówili o „obywatelach Kraju”, krajowość wyrosła z poszukiwania przez Polaków litewskich swego miejsca w nowym społeczeństwie. Koncepcja krajowa była ideologią Polaków litewskich, stworzoną przede wszystkim dla nich. Z postanowieniami krajowców była związana przede wszystkim perspektywa polskości na Litwie historycznej.
    Źródło:
    Sprawy Narodowościowe; 2017, 49
    2392-2427
    Pojawia się w:
    Sprawy Narodowościowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Role intelektuálů v procesu „ateizace“ české společnosti v druhé polovině 20.století a její transformace
    The (Transforming) Role of Intellectuals in the Process of the “Atheization” of Czech Society in the 2nd Half of 20th Century
    Rola intelektualistów w procesie „ateizacji” społeczeństwa czeskiego w drugiej połowie XX wieku i jej transformacja
    Autorzy:
    Václavík, David
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32361716.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    atheism
    materialism
    anticlericalism
    Marxism-Leninism
    dialogue
    scientific atheism
    ideology
    discourse
    ateizm
    materializm
    antyklerykalizm
    marksizm-leninizm
    dialog
    ateizm naukowy
    ideologia
    dyskurs
    Opis:
    The article deals with resonance, development, and changes in various forms of atheism in the works of Czech, especially Marxist, intellectuals in the second half of the 20th century. Attention is also paid to their influence on public opinion, especially in connection with a rise in negative attitude of a large part of the Czech public towards religion. The study is based primarily on historical and discursive analyses of the works of principal authors from the 1950s to 1989. Among the authors discussed are important figures such as Ivan Sviták, Milan Machovec, and Vítězslav Gardavský.  
    Artykuł dotyczy oddziaływania, rozwoju i zmian różnych form ateizmu w twórczości czeskich, zwłaszcza marksistowskich, intelektualistów w drugiej połowie XX wieku. Omawia również ich wpływ na opinię publiczną, przede wszystkim w obliczu narastania negatywnego stosunku do religii u dużej części czeskiego społeczeństwa. Opracowanie opiera się szczególnie na historycznych i dyskursywnych analizach dzieł głównych autorów od lat 50. XX wieku do roku 1989, a zwłaszcza tak ważnych postaci, jak Ivan Sviták, Milan Machovec czy Vítězslav Gardavský.
    Źródło:
    Slavia Meridionalis; 2020, 20
    1233-6173
    2392-2400
    Pojawia się w:
    Slavia Meridionalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    “Per me reges regnant...” (Prov. 8:15): Wisdom in the First Vita of St. Simeon of Serbia
    “Per me reges regnant...” (Prz 8, 15). Temat Mądrości w pierwszym Żywocie św. Symeona Serbskiego
    Autorzy:
    Gagova, Nina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32387987.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    medieval rulers’ ideology
    ruler’s hagiography
    St. Simeon of Serbia
    St. Sava of Serbia
    biblical quotations
    Wisdom
    miscellanies (Izborniki)
    St. Cyrill and St. Methodius
    Opis:
    This article aims to trace the interpretation of the theme of Wisdom in the Vita of St. Simeon by St. Sava, and its connections with other biblical themes and motifs, with references to various literary sources, models, and patterns employed by the earliest Slavic literary tradition. By analyzing the biblical quotations in the text, the study tries to show why Wisdom occupies such an important place in the first Vita of St. Simeon and what this reveals about the message of the text in its historical and cultural context.
    Artykuł ma na celu prześledzenie interpretacji tematu Mądrości w Żywocie św. Symeona autorstwa św. Sawy, jego powiązań z innymi biblijnymi tematami i motywami, z odniesieniem do różnych źródeł literackich, modeli i wzorów wykorzystywanych przez najwcześniejszą słowiańską tradycję piśmienniczą. Analiza cytatów biblijnych w tekście służy odpowiedzi na pytanie, dlaczego temat Mądrości zajmuje tak ważne miejsce w pierwszym Żywocie św. Symeona i jak ten fakt nawiązuje do przesłania tekstu w jego kontekście historycznym i kulturowym.
    Źródło:
    Slavia Meridionalis; 2020, 20
    1233-6173
    2392-2400
    Pojawia się w:
    Slavia Meridionalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Portrayal of the Neighbour and the Neighbourhood in Macedonian Graphic Literature and Comic Book Culture
    Obraz sąsiada i sąsiedztwa w macedońskiej literaturze graficznej i kulturze komiksowej
    Autorzy:
    Karadjov, Boshko
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32388048.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    comic books
    neighbour
    ‘Other’
    portrayal
    "Never a Slave"
    Macedonian graphic literature
    ideology
    identity
    komiks
    sąsiad
    ‘Inny’
    obraz
    Nigdy niewolnikiem
    ideologia
    tożsamość
    macedońska literatura graficzna
    Opis:
    In this article we analyze the portrayal of the neighbour and the neighbourhood in the Macedonian graphic stories of the Nikad robom (Never a Slave) comic book edition. It was not only one of the most influential mass and pop culture phenomena in exYugoslavia, but it also participated in the ideological shaping of images and depictions of the neighbour and the neighbourhood as special types of sociopolitical and identity cogitations. The comic book, as a graphic story and a dominant pop culture phenomenon in the 1950s and 1960s, had strong ideological and political power in the processes of legitimizing the dominant social values. Within said processes, we have located several key representations and images of the neighbour in this edition which not only reveal the influence of the political and ideological factors in the shaping of national identities but also participate in the process of (re)creation and consolidation of Macedonian selfawareness as distinct from that of its neighbours. The building of the Macedonian identity, as an articulated story of itself, is largely based on perceptions and representations of and feelings for the neighbour. Hence, we come to the assumption that the portrayal of the neighbour is a type of selfportrait.
    W artykule analizie poddany został obraz sąsiada i sąsiedztwa w macedońskich opowieściach graficznych Nikad robom (Nigdy niewolnikiem). Komiks nie tylko był jednym z najbardziej wpływowych zjawisk masowych i popkulturowych w byłej Jugosławii, lecz także uczestniczył w kształtowaniu wizerunku sąsiada i sąsiedztwa jako szczególnego typu przemyśleń społeczno-politycznych i tożsamościowych. Komiks – jako opowieść graficzna i dominujący fenomen w popkulturze lat 50. i 60. XX wieku – miał silną ideologiczną i polityczną władzę w procesach legitymizacji dominujących wartości społecznych. W ramach wspomnianych procesów ulokowano kilka kluczowych przedstawień i obrazów sąsiada w tej edycji komiksowej, które nie tylko ujawniają wpływ czynników politycznych i ideologicznych na kształtowanie tożsamości narodowych, lecz także uczestniczą w procesie (od)tworzenia i konsolidacji macedońskiej samoświadomości różnej od samoświadomości sąsiadów. Budowanie macedońskiej tożsamości jako wyartykułowanej opowieści o sobie w dużej mierze opiera się na wyobrażeniach i uczuciach odnoszących się do sąsiadów. W tekście dochodzi się więc do wniosku, że portret sąsiada jest rodzajem autoportretu.
    Źródło:
    Slavia Meridionalis; 2022, 22
    1233-6173
    2392-2400
    Pojawia się w:
    Slavia Meridionalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Studying the Post-Socialist City in Yugoslavia: An Examination of Multi-Disciplinary Methodologies and Theoretical Approaches
    Badanie przestrzeni miasta postsocjalistycznego na obszarze byłej Jugosławii: analiza wielodyscyplinowych metodologii i perspektyw teoretycznych
    Autorzy:
    Babić, Maja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31339668.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    architektura socjalizmu
    architektura postsocjalistyczna
    Jugosławia
    kraje byłej Jugosławii
    ideologia i architektura
    dziedzictwo kulturowe
    Zachodnie Bałkany
    socialist city
    post-socialist city
    Yugoslavia
    Yugoslav successor states
    ideology and architecture
    socio-cultural heritage
    Western Balkans
    Opis:
    Since the end of the state-socialist era in the early 1990s – and effectively, since the end of the Yugoslav federation and the subsequent wars that had engulfed the Western Balkans for almost a decade – the study of the twentieth-century South-Eastern Europe has intensified. The scholarship on the region’s twentieth-century architecture has been prolific since the early years of the new millennium, and the new generation of urban and architectural scholars has further amplified this trend. However, an inquiry into the post-socialist city in Western Balkans has been relegated largely to the secondary position to the study of the Yugoslav modernist architecture and its role within the socio-political mechanisms of the Cold War era. In this discourse, the study of the post-socialist urban space remains lacking in architectural and urban history – it is mainly conducted within the methodological and theoretical frameworks of sociology, socio-cultural anthropology, and urban geography. To bridge this scholarly gap and identify possible new trajectories of inquiry, I probe into the different scholarship dealing with the post-socialist city and the urban, ideological, and social remnants of the state-socialist era in former Yugoslavia. I argue that the study of the multi-disciplinary nature of the scholarship examining the state-socialist and post-socialist city serves as a vital step in the more comprehensive understanding of the (post-)Yugoslav architectural space, its particulars, and idiosyncrasies. Methodologically, I identify and outline the different disciplinary strands in the study of the post-socialist space in general, and post-Yugoslav space in particular, followed by an analysis of the established discourses and their points of interference and overlap. By investigating qualitative methodologies and different theoretical approaches in the study of the Central-East European and Yugoslav post-socialist city, I explore the post-socialist urban space in former Yugoslavia in a wide-ranging manner, ultimately identifying conduits for future research.
    Od upadku ładu komunistycznego w Europie na początku lat 90. XX wieku, czemu towarzyszył rozpad Jugosławii i wojna, która naznaczyła ostatnią dekadę minionego stulecia na Bałkanach, intensywnie rozwijają się badania naukowe poświęcone Europie Południowo-Wschodniej. Od początku nowego tysiąclecia pojawiają się projekty akademickie dotyczące dwudziestowiecznej architektury, zaś nowe pokolenie historyków architektury i urbanistyki z rosnącym zainteresowaniem rozwija poruszaną dotąd tematykę. Jednakże badania nad architekturą okresu postsocjalistycznego w miastach zachodnich Bałkanów odgrywają drugorzędną rolę w porównaniu z aktywnością naukową poświęconą architekturze modernizmu w Jugosławii, jak też miejscu architektury w przemianach społeczno-politycznych podczas zimnej wojny. Badania przestrzeni miejskiej w okresie postsocjalistycznym zajmują marginalne miejsce w dyskursie historii architektury i urbanistyki, zaś projekty naukowe o tej tematyce rozwijają się głównie w perspektywie socjologii, antropologii społecznej i geografii miasta. Celem artykułu jest analiza dotychczasowej literatury dotyczącej architektury postsocjalistycznej oraz miejskiego, ideologicznego i socjologicznego dziedzictwa socjalistycznej Jugosławii; przedstawione przeze mnie prace starają się również określić możliwe kierunki dalszych studiów nad tą problematyką. Uważam, że analiza wielodyscyplinowych badań naukowych dotyczących architektury socjalizmu i okresu post-socjalistycznego może być kluczowym krokiem w procesie odkrywania znaczeń jugosłowiańskiej i postjugosłowiańskiej przestrzeni miejskiej, jak też w próbach scharakteryzowania jej specyfiki. Pod względem metodologicznym artykuł rekonstruuje sposoby badania typowe dla poszczególnych dyscyplin oraz ich punkty wspólne, jak też dokonuje analizy istniejącego już dyskursu naukowego. Ponadto dzięki badaniu różnorodnych perspektyw metodologicznych i teoretycznych w studiach na temat miast Europy Środkowej w artykule zaproponowano możliwe kierunki dalszych prac badawczych nad architekturą i urbanistyką okresu postsocjalistycznego w krajach byłej Jugosławii.
    Źródło:
    Colloquia Humanistica; 2021, 10; 1-22
    2081-6774
    2392-2419
    Pojawia się w:
    Colloquia Humanistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-15 z 15

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies