Wszystkie pola: "Język" - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Język Polaków na Bukowinie Karpackiej
Autorzy:: Krasowska, Helena
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/678912.pdf
Data publikacji:: 2010
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Opis:: The language of Polish people in Carpathian BukovinaThe Polish group which was settling in Bukovina since 18th century was various as far as the place of origin is concerned. These are comers from Galicia, Lesser Poland and the region of Czadca in Slovakia. In this article the author presented linguistic situation in particular villages according to the division of Polish community which varies regarding the origin and present place of residence.In the Polish language of Bukovina – according to the research – relatively faint traces of the dialect of Lesser Poland can be found. The speech of comers from lesser Poland weakened due to the prestige of the speech of settlers from Eastern Galicia which developed mainly in conditions of Polish-Ukrainian bilinguism as well as Polish–Ukrainian–Romanian trilinguism or even Polish–Ukrainian–Romanian–German polylinguism.The author circumstantiated linguistic contacts of the Polish group in Kaczyka, Nowy Sołoniec, Paltynoasa, Plesza, Pojana Mikuli (in Southern Bukovina) as well as in Stara Huta, Dolne Piotrowce, Tereblecze (in Northern Bukovina) and Czerniowce, Storożyniec and Panka. The most important linguistic features were named in the article.As a result, the Polish community in the Southern Bukovina region can be divided into four groups varying as far as the language and origin are concerned: the dialect of Kaczyka village, dialect of Bukovinian Highlanders; dialect of Ruda village; dialect of Bulaj and Michoweny villages. There is the Polish language, so called all-Bukovinian which is a variation of the Polish language of South-Eastern borderland and the dialect of Bukovinian Highlanders (with different features than the mentioned above).
Źródło:: Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2010, 45
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:: Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Język polski na Białorusi
Autorzy:: Kryszyń, Teresa
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/676809.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: Belarus
Polish language
family
school
education
Opis:: Polish language in the Republic of Belarus The situation of the Polish minority in Belarus was always difficult because the politics of Belarusian authorities was focused on destruction of anything connected with Polish culture or possessing Polish roots: intelligentsia, school, theatres, press. The reestablishing of Polish education in late 80-ties of the last century started from scratch therefore and the biggest amount of learners studied Polish in late 90-ties of the XX century. Recently the amount of students has decreased which is explained by the current demographical and political situation. The most significant influence on forming national consciousness is possesses by family. Unfortunately nowadays it is being observed that most of Polish families has not performed that function anymore and using of Polish language by members of Polish families is decreasing. The leading role of Polish language in a Catholic liturgy is changing as well: the word “Catholic” does not mean “Pole”. According to surveys 66% of Catholics would prefer Polish as the language of liturgy, 20% – Belarusian, 10% – Russian and Polish, 4% – another language. This situation creates the possibility of disappearing of Polish language from liturgy and catechism. Consequently the role of Polish schools and organizations in education of children and teenagers has increased. Language acquisition begins in kindergartens during extra lessons or within Polish groups. The forms of language acquisition at school vary a lot. Most of the students learn Polish languages after-hours, some of them attends required Polish classes at school. Moreover there are two Polish schools of Grodno region. There is an opportunity of studying Polish language in high educational establishments in Belarus, e.g. in Grodno State University Polish language department has existed since 1989 and it prepares its students to teaching Polish language. Farther development of Polish education in Belarus depends on both factors the Poles attitude and current political situation in the country. Польский язык в Республике БеларусьПоложение польского национального меньшинства в РБ всегда была трудной, так как политика властей была направлена на уничтожение всего, что имело польские корни и было связано с польской культурой: интеллигенции, школ, театров, газет. В связи с этим возрождение образования на польском языке в конце 80-тых годов прошлого столетия начиналось с нулевого уровня и наибольшее количество учащихся изучало польский язык в конце 90-тых годов XX века. В последние годы наблюдается уменьшение количества учащихся, что объясняется демографической и современной политической ситуацией. На формирование национального самосознания наиболее значительное влияние оказывает cемья. К сожалению, большинство современных польских семей не выполняет эту функцию, использование польского языка как языка внутрисемейных отношений уменьшается. Польский язык в костеле также выходит из употребления, понятие “католик” сегодня уже не означает “поляк”. Как видно из исследований, 66% католиков хотели бы, чтобы литургия в костелах была на польском языке, 20% – на белорусском, 10% – на польском и русском, 4% – ином языке. Такая ситуация создает опасность исчезновения польского языка из литургии и катехизиса. В связи с вышесказанным усиливается роль польских школ и польских общественных объединений в воспитании и обучении детей и молодежи. Oбучение и воспитание детей польскому языку начинается уже в детском саду в кружках либо в специальных группах с обучением и воспитанием на польском языке. В школах обучение польскому языку ведется в разных формах. Наибольшее количество желающих учится во внеурочное время, определенная часть – в классах с обязательным изучением польского языка. Помимо этого в Гродненской области существуют две школы с обучением на польском языке. В высших учебных заведениях Беларуси также изучается польский язык, а в Гродненском госуниверситете с 1989 г. cуществует кафедра полонистики, занимающаяся подготовкой учителей польского языка. Дальнейшее развитие польскоязычного образования в РБ зависит как от позиции поляков, так и от современной политической ситуации в нашей стране.
Źródło:: Acta Baltico-Slavica; 2012, 36
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:: Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: „Język polski na Kresach” Janusza Riegera na tle badań nad polszczyzną kresową po roku 2015
“Język polski na Kresach” [Polish Language in the Eastern Borderlands] by Janusz Rieger Against the Background of Research on Borderland Polish After 2015
Autorzy:: Konczewska, Katarzyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/38435589.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: polszczyzna kresowa
kontakty językowe
język polski na Białorusi
język polski na Litwie
język polski na Ukrainie
Janusz Rieger
Polish language in the Eastern Borderlands
language contacts
Polish Language in Belarus
Polish Language in Lithuania
Polish Language in Ukraine
Opis:: This article presents the state of research in the field of studies on Borderland Polish after 2015. The author provides an overview of selected publications which concern the situation of the Polish language in Belarus, Lithuania, Ukraine and in the borderlands, discusses the issues and research problems they consider, and outlines the main areas of research. The article focuses on the contribution of Janusz Rieger to this field of study and on his latest monograph: Język polski na Kresach [The Polish Language in the Eastern Borderlands], published in 2019.
Artykuł przedstawia stan badań nad polszczyzną kresową po 2015 roku. Autorka dokonuje przeglądu wybranych pozycji traktujących o języku polskim na Litwie, Białorusi i Ukrainie oraz pograniczach, omawia przedstawione w publikacjach problemy i wątki badawcze, prezentuje kierunki eksploracji. Oddzielna uwaga została poświęcona dokonaniom w dziedzinie badań nad polszczyzną kresową Janusza Riegera, a także jego najnowszej monografii z 2019 roku pt. Język polski na Kresach.
Źródło:: Acta Baltico-Slavica; 2020, 44; 238-262
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:: Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Does the Presuppositional Imperfective Exist in Russian (and Slavic)?
Czy w języku rosyjskim (i słowiańszczyźnie) istnieje imperfektyw presupozycyjny?
Autorzy:: Dickey, Stephen
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/33315737.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: Russian language
Czech language
Croatian language
verbal aspect
imperfective statements of fact
język rosyjski
język czeski
język chorwacki
aspekt czasownikowy
imperfektywne stwierdzenie faktu
Opis:: This paper discusses data which are problematic for the hypothesis that the presupposition that an action has taken place directly motivates the use of the imperfective aspect in statements of fact in Russian, and by extension in other Slavic languages. It argues that while imperfective statements of fact occur in presuppositional contexts, such usage is instead motivated by particular semantic elements/discourse effects, such as the construal of a situation as an aterminative process or as repeatable, construals which also motivate non-presuppositional imperfective statements of fact. Similarly, it discusses cases of presuppositional perfective usage, which are likewise triggered by semantic elements that have been independently motivated for non-presuppositional perfective usage. It is further suggested that presuppositional imperfectives can be explained as cases in which the speaker ignores the original causal chain of an action and mentions the event with some orthogonal purposes in mind. In contrast, the perfective tracks the event in its originally intended causal chain. Lastly, it presents data indicating that presuppositional imperfectives in Czech and Croatian reflect the construal of an action as a process.
W artykule omówiono dane, które są problematyczne z punktu widzenia hipotezy, że presupozycja, iż działanie miało miejsce, bezpośrednio motywuje użycie aspektu niedokonanego w stwierdzeniach faktu w języku rosyjskim, a tym samym w innych językach słowiańskich. Autor argumentuje, że imperfektywne stwierdzenia faktu występują w kontekstach presupozycyjnych, a takie użycie jest motywowane przez określone elementy semantyczne / efekty dyskursu, takie jak interpretacja sytuacji jako procesu aterminatywnego lub powtarzalnego, co również motywuje niepresupozycyjne imperfektywne stwierdzenia faktu. Omówione zostały ponadto przypadki presupozycyjnego użycia perfektywnego, które także są wywoływane przez elementy semantyczne, które zostały niezależnie umotywowane dla użycia niepresupozycyjnego perfektywnego. Zasugerowano, że presupozycyjne imperfektywa można wyjaśnić jako przypadki, w których nadawca komunikatu ignoruje pierwotny łańcuch przyczynowy czynności i wspomina o zdarzeniu, mając na uwadze pewne niezależne cele. W przeciwieństwie do tego, perfektyw sytuuje akcję w jej pierwotnie zamierzonym łańcuchu przyczynowym. W zakończeniu przedstawiono dane wskazujące na fakt, iż imperfektywa presupozycyjne w języku czeskim i chorwackim odzwierciedlają rozumienie akcji jako procesu.
Źródło:: Slavia Meridionalis; 2023, 23
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:: Slavia Meridionalis
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Język a tożsamość: przypadek Czarnogóry
Autorzy:: Melnytska, Karina
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/645220.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: language
identity
Montenegro
Montenegrin identity
Montenegrin language
Opis:: Language and Identity: The Case of MontenegroThe Montenegrin language was established as the official language of newly independent Montenegro in 2007. However, the idea of a separate Montenegrin language remained dormant until the mid-1990s, when a small group of Montenegrin pro-independence intellectuals, aiming to reconstruct all the trappings of a separate Montenegrin identity, started to emphasize the distinctiveness of the language of Montenegrins. How did it happen that once being a marginal idea, Montenegrin became the native language for almost 37 percent of the Montenegrin population in 2011? This article is an attempt to answer this question. It provides a brief overview of the language situation in Montenegro from the time of socialist Yugoslavia to the independence era, paying attention to the changes in the political elites’ attitudes towards the language issue. The standardization process of the Montenegrin language is described by focusing on the aspects, which are considered most significant from the perspective of identity. The paper also describes how the Montenegrin language is being narratized so that the language narrative is being produced as a part of the broader narrative about the Montenegrin identity. Finally, an analysis of the last two censuses’ data reveals changes in the population structure in Montenegro according to nationality and mother tongue between 2003 and 2011, i.e. the period when the issues of identity and language became extremely politicized. Język a tożsamość: przypadek CzarnogóryJęzyk czarnogórski został uznany za język urzędowy niepodległej Czarnogóry w 2007 roku. Temat odrębnego języka w Czarnogórze został nagłośniony dopiero w połowie lat 90. ubiegłego wieku przez niewielką grupę zorientowanych niepodległościowo intelektualistów, dążących do rekonstrukcji wszystkich aspektów odrębnej tożsamości czarnogórskiej. Podstawowe pytanie, na które artykuł odpowiada, brzmi: jak to się stało, że choć idea odrębności językowej była początkowo marginalna, język czarnogórski był w 2011 roku językiem ojczystym dla prawie 37 proc. ludności Czarnogóry? Artykuł przedstawia krótki zarys sytuacji językowej w Czarnogórze od czasów socjalistycznej Jugosławii do czasów niepodległości, z uwzględnieniem ewolucji w podejściu elit politycznych do kwestii języka czarnogórskiego. Omawia też przebieg i kluczowe aspekty procesu standaryzacji języka czarnogórskiego, uznane za istotne z punktu widzenia tożsamości. Kolejnym aspektem jest narratyzowanie języka czarnogórskiego i będąca jego wynikiem narracja o języku czarnogórskim jako części szerszej czarnogórskiej narracji tożsamościowej. Wreszcie – analiza danych spisów ludności z lat 2003 i 2011 ukazuje przemiany, które zaszły w strukturze narodowościowej i językowej w Czarnogórze w omawianym okresie, kiedy kwestie tożsamości i języka uległy silnej polityzacji.
Źródło:: Adeptus; 2016, 8
2300-0783
Pojawia się w:: Adeptus
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Лінгвальні та позалінгвальні аспекти функціонування суржику в Україні
Lingual and Extralingual Aspects of Surzhyk Functioning in Ukraine
Językowe i pozajęzykowe aspekty funkcjonowania surżyka w Ukrainie
Autorzy:: Соколова [Sokolova], Світлана [Svitlana]
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/32388029.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: Surzhyk
Ukrainian language
Russian language
colloquial language
mixed speech
surżyk
język ukraiński
język rosyjski
język potoczny
mowa mieszana
Opis:: Surzhyk is a mixed type of speech that is typical within modern Ukraine, where we can observe the coexistence of two major language codes, namely Ukrainian and Russian. These are represented by both literary variants and numerous subcodes, primarily Ukrainian dialects (including transitional dialects, with features related to Russian and Belarusian dialectal areas) and Russian colloquial speech with elements of slang. Some language scholars rank Surzhyk as a separate language subcode – as a peculiar type of pidgin – and try to study its structure (lexical composition, grammatical structure) and areal distribution of elements accordingly. At present, in addition to “classical” Surzhyk, a new type of mixed speech has also arisen on the Russian phonetic-grammatical basis with the involvement of a large number of Ukrainian lexemes (original or borrowed by the Ukrainian language), mainly terms, taken from different fields. This new type of mixed speech is Russian-Ukrainian Surzhyk. The report analyzes several samples of mixed speech. On the basis of this analysis, criteria for the qualification of a text are proposed either as an example of Surzhyk, or simply as speech with signs of interference. Such criteria include lingual (Ukrainian or Russian phonetic basis, levels of interference, number of foreign language implementations, variations within the text), social (language is higher in status at the moment of the occurrence of the phenomenon; the scope of the functioning of the idiom itself), territorial (depending on the speaker’s place of inhabitance – urban or rural) and personal (native/first language of the speaker, level of education, knowledge of the literary language). It was concluded that the new mixed speech differs from Surzhyk in terms of the number of used units of another language, linguistic levels of manifestation, scope of distribution, conditions of occurrence and personal characteristics of speakers, among which the level of education and possession of standard subcodes are of leading importance. It is a transitional phenomenon in the process of the formation of Ukrainian as a state language.
Surżyk to mieszany typ mowy, typowy dla współczesnej Ukrainy, gdzie obserwujemy współistnienie dwóch języków, ukraińskiego i rosyjskiego. Języki te są reprezentowane zarówno przez ich warianty literackie, jak i liczne subkody, przede wszystkim przez dialekty ukraińskie (w tym również dialekty przejściowe do rosyjskiego i białoruskiego obszaru dialektalnego) oraz przez potoczną odmianę języka rosyjskiego z elementami slangu. Niektórzy językoznawcy uważają surżyk za odrębny subkod językowy – swoisty rodzaj pidginu – i podejmują próby analizy jego struktury (leksykonu, gramatyki) i uwarunkowań z zakresu geografii językowej. Obecnie obok „klasycznego” surżyka pojawił się nowy typ mowy mieszanej, oparty na bazie fonetyczno-gramatycznej języka rosyjskiego, z udziałem dużej liczby leksemów ukraińskich (oryginalnych lub zapożyczonych do języka ukraińskiego), głównie terminów z zakresu wielu dziedzin. Ten nowy rodzaj mowy mieszanej to surżyk rosyjsko-ukraiński. W niniejszym tekście poddano analizie próbki tego typu mowy mieszanej. Na podstawie analizy zaproponowano kryteria dwojakiej kwalifikacji tekstu, bądź jako przykładu surżyka, bądź po prostu jako przykładu mowy z cechami interferencji. Kryteria te mają charakter lingwistyczny (ukraińska lub rosyjska baza artykulacyjna, zakres interferencji, liczba jednostek zaadaptowanych z języków obcych, poziom wariancji tekstowej), socjologiczny (język o wyższym statusie w momencie wystąpienia danego zjawiska; zakres funkcjonowania idiomu), terytorialny (w zależności od miejsca zamieszkania mówiącego – miejski lub wiejski) i indywidualny (ojczysty/pierwszy język mówiącego, poziom wykształcenia, znajomość języka literackiego). Stwierdzono, że nowa mowa mieszana różni się od surżyka pod względem liczby używanych jednostek z innego języka, płaszczyzny językowej jego realizacji, zasięgu i warunków jego występowania, indywidualnych cech mówiących, wśród których poziom wykształcenia i znajomość subkodów standardowych mają pierwszorzędne znaczenie. Mamy tu do czynienia ze zjawiskiem przejściowym w procesie uzyskiwania przez język ukraiński statusu języka państwowego.
Źródło:: Slavia Meridionalis; 2021, 21
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:: Slavia Meridionalis
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Polish Translations of “The Life of Adam and Eve” as a Research Problem: An Analysis of Translation Strategies
Przekłady Słowa o Adamie i Ewie na język polski jako problem badawczy. Analiza strategii tłumaczenia
Autorzy:: Stelmach, Wojciech
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/33321778.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: translation
Old Bulgarian language
Modern Bulgarian language
Polish language
Agata Kawecka
Teresa Dąbek-Wirgowa
“The life of Adam and Eve”
przekład
język starobułgarski
język nowobułgarski
język polski
Słowo o Adamie i Ewie
Opis:: This paper presents the results of translatological research into Teresa Dąbek-Wirgowa and Agata Kawecka’s translations of the Old Church Slavonic apocrypha “The Life of Adam and Eve” into modern Polish. The two texts were examined independently of each other, since they do not form a translation series. The translations were compared with the Bulgarian and Old Church Slavonic sources, which made it possible to follow closely how the translators applied the fundamental techniques of translation. Using selected examples, the article discusses the types of translation transformations used, and characterises the dominant elements presented in the translations. Some errors are also pointed out, especially those that change the meaning of the translated text. The final part of the paper contains general conclusions about the translators’ work and indicates possible directions of future research, including further research into anthologies of ancient literature as translations and into the skills exhibited by translators of such literature.
Artykuł prezentuje wyniki badań translatologicznych nad przekładami staro-cerkiewno-słowiańskiego apokryfu Słowo o Adamie i Ewie na współczesny język polski, których autorkami są Teresa Dąbek-Wirgowa i Agata Kawecka. Oba teksty zostały zbadane niezależnie od siebie, ponieważ nie tworzą serii przekładowej. Przekłady zestawiono ze źródłami (bułgarskim oraz staro-cerkiewno-słowiańskim), co umożliwiło dokładne prześledzenie sposobu pracy tłumaczek z podstawami tłumaczenia. W artykule na wybranych przykładach zostały omówione typy transformacji przekładowych wykorzystane przez tłumaczki, a ponadto przedstawiono charakterystykę dominant obecnych w przekładach. Wskazano także nieliczne błędy, w tym przede wszystkim te, które zmieniają sens tłumaczonego tekstu. W podsumowaniu przedstawiono ogólne wnioski dotyczące pracy tłumaczek oraz perspektywy badawcze obejmujące dalsze badania nad antologiami literatury dawnej jako przekładami oraz nad warsztatem tłumaczy tej literatury.
Źródło:: Slavia Meridionalis; 2023, 23
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:: Slavia Meridionalis
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Рідна мова vs мова повсякденного спілкування в оцінках українців
Native Language vs the Language of Everyday Communication in Ukrainians’ Opinions
Język ojczysty a język komunikacji codziennej w opiniach Ukraińców
Autorzy:: Руда [Ruda], Олена [Olena]
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/32388027.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: native language
everyday communication
bilingualism
self-identifications
język ojczysty
komunikacja codzienna
dwujęzyczność
samoidentyfikacja
Opis:: The Russian language is used every day by a lot of Ukrainians who consider their native language to be Ukrainian and who attribute themselves to the largest ethnic community. Based on a mass survey respondents from different regions of Ukraine, as well as focus group discussions with Ukrainian and Russian-speaking residents of Kyiv, Lviv, Odesa and Kharkiv, how linguistic and ethnic self-identifications of Ukrainians correlate with the actual choice of language for everyday and situational communication is analyzed. Ukrainians’ interpretations of the concept of “native language” and their explanations regarding what language they use and why in different situations and with different speakers is described.
Język rosyjski jest używany na co dzień przez wielu Ukraińców, którzy uważają język ukraiński za swój język ojczysty i zgłaszają swój akces do najliczniejszej w kraju społeczności etnicznej. Analizę wyboru języka w komunikacji codziennej i sytuacyjnie nacechowanej wykonano zarówno na podstawie wyników uzyskanych z szeroko przeprowadzonych badań ankietowych w różnych regionach Ukrainy, jak również przy wykorzystaniu materiałów zgromadzonych w trakcie dyskusji prowadzonych z celowo dobranymi grupami ukraińsko- i rosyjskojęzycznych mieszkańców Kijowa, Lwowa, Odessy i Charkowa, w których rozmówcom zadawano pytanie, w jaki sposób językowa i etniczna samoidentyfikacja Ukraińców koreluje z faktycznym wyborem języka. W artykule przedstawiono sposoby interpretacji przez Ukraińców pojęcia „język ojczysty” oraz zasady, jakimi się kierują w doborze języka w zależności od sytuacji komunikacyjnej i typu rozmówcy.
Źródło:: Slavia Meridionalis; 2021, 21
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:: Slavia Meridionalis
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Czy współcześnie powstający kaszubski język literacki oraz obecnie tworzony język neobretoński mogą stanowić przedmiot dociekań badaczy językowego obrazu świata?
Autorzy:: Dołowy-Rybińska, Nicole
Popowska-Taborska, Hanna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/678807.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: Kashubian language
Breton language
linguistic picture of the world
language standardization
minority languages
Opis:: Can the presently created Kashubian literary language and the currently formed new Breton language be objects of consideration for researchers of the linguistic picture of the world?The influence of the Polish language in conjunction with education and the mass media have brought about in the second half of the 20th century a growth of Polish-Kashubian bilingualism and a decline of Kashubian dialects. Simultaneously, work on the creation and promotion of the literary Kashubian language has begun. The standard Kashubian language is new to all users as is the new Breton language standardized in the last decades of the 20th century. Intergenerational transmission of the Breton language was severed after WWII. The ethnic revival of the 1970s led to the revalorization of the Breton culture and language, taught since then in a number of schools and at adult courses. Normalized Kashubian and Breton languages are full of neologisms. But at the same time they have also been considerably purified of those traits which make them similar to the respective dominant language (Polish and French). Furthermore, the range of use to which these minority languages are put is very different from one user to another. All these specifics result in the near impossibility of researching the linguistic picture of the world of contemporary normalized minority languages. Czy współcześnie powstający kaszubski język literacki oraz obecnie tworzony język neobretoński mogą stanowić przedmiot dociekań badaczy językowego obrazu świata?Wpływ polszczyzny związany ze szkołą i mediami masowymi spowodował wzrost w drugiej połowie XX wieku dwujęzyczności kaszubsko-polskiej i zanikanie dialektów kaszubskich. Jednocześnie rozpoczęły się prace nad stworzeniem i upowszechnieniem kaszubskiego języka literackiego. Standardowy język kaszubski jest nowy dla wszystkich użytkowników, podobnie jak standaryzowany w drugiej połowie XX wieku język bretoński. Międzypokoleniowa transmisja bretońskiego została przerwana w połowie XX wieku. Odrodzenie etniczne lat 70. XX wieku doprowadziło do rewaloryzacji kultury i języka bretońskiego, którego dzieci zaczęły się uczyć w szkołach, a dorośli – na kursach. Znormalizowane języki kaszubski i bretoński pełne są neologizmów, podlegają również procesom puryfikacji mającym oczyścić je z cech upodobniających do języka dominującego (polskiego i francuskiego). Zakres posługiwania się nimi u poszczególnych ich użytkowników jest silnie zróżnicowany. Wszystkie te fakty sprawiają, że badanie językowego obrazu świata normalizowanych obecnie języków mniejszościowych nie wydaje się możliwe.
Źródło:: Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2015, 50
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:: Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Growing up in a Ukrainian Bilingual Community: Families’ Daily Practices and Educational Environment
Dorastanie w ukraińskiej społeczności dwujęzycznej. Codzienne praktyki rodzinne i środowisko edukacyjne
Autorzy:: Shevchuk-Kliuzheva, Olha
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/49334915.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: dwujęzyczność
rodzinna polityka językowa
dwujęzyczne wychowanie
praktyki językowe
język ojczysty
język pierwszy
język drugi
bilingualism
family language policy
bilingual parenting
language practices
mother tongue
first language
second language
Opis:: The article analyses the language situation in Ukraine before the beginning of Russian military aggression in February 2022. The data reflect the language practices of Kyiv families with preschool age children. The sociolinguistic study shows the use of different languages, primarily Ukrainian and Russian, in families raising children of this age group. The author traced the correlation between parents' language behaviour and children's language practices. This article examines bilingualism in the context of the daily language practices of children and families. The author pays attention to the sociolinguistic aspects of the Ukrainian language used in the formal and non-formal communication of Kyiv's preschool children.
Artykuł analizuje sytuację językową na Ukrainie przed rozpoczęciem rosyjskiej agresji wojskowej w lutym 2022 roku. Dane odzwierciedlają praktyki językowe kijowskich rodzin z dziećmi w wieku przedszkolnym. Badanie socjolingwistyczne pokazuje użycie różnych języków, głównie ukraińskiego i rosyjskiego, w rodzinach wychowujących dzieci w tej grupie wiekowej. Autorka prześledziła korelację między zachowaniami językowymi rodziców a praktykami językowymi dzieci. W niniejszym artykule analizuje dwujęzyczność w kontekście codziennych praktyk językowych dzieci i rodzin. Autorka zwraca uwagę na socjolingwistyczne aspekty języka ukraińskiego używanego w formalnej i nieformalnej komunikacji dzieci w wieku przedszkolnym w Kijowie.
Źródło:: Cognitive Studies | Études cognitives; 2023, 23
1641-9758
2392-2397
Pojawia się w:: Cognitive Studies | Études cognitives
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Asyndetic Complementation in the Light of Explicative Syntax (Exemplified with Bulgarian, Polish and Ukrainian)
Komplementacja asyndetyczna w świetle składni eksplikacyjnej (na przykładzie języka bułgarskiego, polskiego i ukraińskiego)
Autorzy:: Kiklewicz, Aleksander
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/33317070.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: explicative syntax
valency
verb syntax
sentential actant
conjunction
asyndetic complementation
Bulgarian language
Polish language
Ukrainian language
składnia eksplikacyjna
walencja
składnia czasowników
aktant syntaktyczny
spójnik
dopełnienie asyndetyczne
język bułgarski
język polski
język ukraiński
Opis:: The subject of the study is Bulgarian, Polish and Ukrainian syntactic constructions in which the position of the clausal complement is realized in an asyndetic manner. The analysis of language material is based on the theory of explicative syntax, the foundations of which were developed by S. Karolak. The author shows that the asyndetic complement is one of the forms of realization of the propositional argument that is conditioned by the valence of the matrix verb. A given syntactic form is a valence characteristic of a limited group of semantic classes of verb, namely mental, emotive, perceptive and deliberative verbs. The author also shows that there are other factors that favor or, conversely, do not favor the use of conjunctionless sentences, such as negation, ellipsis, coreference, and others. The author concludes that the frequency of asyndetic constructions in Slavic languages can vary.
Przedmiotem badania są bułgarskie, polskie i ukraińskie konstrukcje składniowe, w których pozycja dopełnienia klauzulowego jest realizowana w sposób asyndetyczny. Analiza materiału językowego opiera się na teorii składni eksplikatywnej, której podstawy opracował S. Karolak. Autor pokazuje, że dopełnienie asyndetyczne jest jedną z form realizacji argumentu propozycjonalnego, uwarunkowaną walencją czasownika matrycowego. Dana forma składniowa stanowi charakterystykę walencyjną ograniczonej grupy semantycznej czasowników, a mianowicie czasowników mentalnych, emotywnych, percepcyjnych i deliberatywnych. Autor pokazuje również, że istnieją inne czynniki, które sprzyjają lub odwrotnie nie sprzyjają używaniu zdań bezspójnikowych, takie jak: negacja, elipsa, koreferencja. Autor dochodzi do wniosku, że częstość występowania konstrukcji asyndetycznych w językach słowiańskich jest większa lub mniejsza.
Źródło:: Slavia Meridionalis; 2023, 23
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:: Slavia Meridionalis
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Migration, Demography, and Minority Language Learning: A Case of Wales
Migracja, demografia i nauka języków mniejszościowych: przypadek Walii
Autorzy:: Rosiak, Karolina
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/44928646.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: migracja
demografia
język walijski
język polski
zachowanie języka
migration
demography
Welsh language
Polish language
language maintenance
Opis:: The present article discusses the role of adult migrants to Wales in the country’s demographics and maintenance and promotion of the Welsh language. The Welsh society is an ageing society, predicted in the long run to rely on immigration as a solution to the socio-economic problems of the demographic decline. At the same time, the Welsh Government (WG) is strongly invested in revitalising the Welsh language through legislation and policies. The WG acknowledges that immigration is a challenge for the Welsh language and emphasises the role of new speakers in its revitalisation and maintenance. Drawing on data from two ethnographic studies in Wales, I discuss the experiences of Polish adult migrants with Welsh, their motivations to learn it and their attitudes and ideologies towards the language. I also provide recommendations for adjustments in language planning on the micro-level.
Niniejszy artykuł omawia rolę dorosłych migrantów na terenie Walii w demografii kraju oraz w zachowaniu i promocji języka walijskiego. Społeczeństwo walijskie jest społeczeństwem starzejącym się, co oznacza, że zgodnie z przewidywaniami będzie w dłuższej perspektywie polegało na imigracji jako rozwiązaniu społeczno-ekonomicznych problemów niżu demograficznego. Jednocześnie rząd walijski jest mocno zaangażowany w rewitalizację języka walijskiego poprzez ustawodawstwo i prowadzoną politykę. Rząd przyznaje, że imigracja stanowi wyzwanie dla języka walijskiego i podkreśla rolę nowych użytkowników w jego rewitalizacji i zachowaniu. W oparciu o dane z dwóch badań etnograficznych przeprowadzonych w Walii artykuł omawia doświadczenia dorosłych imigrantów z Polski z językiem walijskim, ich motywacje do nauki oraz postawy i ideologie wobec języka. Przedstawia również zalecenia dotyczące korekt w planowaniu języka (ang. language planning) na poziomie mikro.
Źródło:: Adeptus; 2022, 19
2300-0783
Pojawia się w:: Adeptus
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: A Case of the Non-Directionality of Language Change: The Strength of Auxiliaries and Pronouns in South and West Slavic
Bezkierunkowość zmian językowych. Siła czasowników posiłkowych i zaimków osobowych w językach południowo- i zachodniosłowiańskich
Autorzy:: Migdalski, Krzysztof
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/33309154.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: diachronic change
grammaticalization
pronominal clitics
Old Church Slavonic
Bulgarian
Polish
Serbian
zmiana diachroniczna
gramatykalizacja
klityki zaimków osobowych
staro-cerkiewno-słowiański
język bułgarski
język polski
język serbski
Opis:: This paper discusses the directionality of language change on the basis of Slavic data. Specifically, it addresses the question of whether there exist predefined patterns and diachronic trends that affect words in terms of their prosodic and morphosyntactic strength. The paper investigates two classes of functional elements, auxiliary verbs and pronominal clitics, showing that they have undergone diachronic changes in opposite directions: while auxiliaries have weakened, pronominal forms have become strengthened in some Slavic languages.
Artykuł omawia zagadnienie kierunkowości zmian językowych, opierając się na danych z języków słowiańskich. W szczególności artykuł podejmuje kwestię istnienia uniwersalnych trendów i wzorców zmian diachronicznych w języku, takich jak jednorodne osłabienie słów pod względem prozodycznym i morfoskładniowym. Badane są dwa typy wyrazów funkcyjnych: czasowniki posiłkowe i zaimki osobowe. Jak wykazano, formy te podległy zmianom diachronicznym, które nastąpiły w przeciwnych kierunkach: podczas gdy czasowniki posiłkowe uległy prozodycznemu i morfoskładniowemu osłabieniu, w niektórych językach słowiańskich zaimki osobowe uległy wzmocnieniu.
Źródło:: Slavia Meridionalis; 2023, 23
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:: Slavia Meridionalis
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Expressing Veracity Reserve in the Secret Service Records of the Polish People’s Republic and the People’s Republic of Bulgaria (on the Example of the CHS Bolek and CHS Sabina Files)
Wyrażanie rezerwy prawdziwościowej w aktach tajnych służb Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Ludowej Republiki Bułgarii (na przykładzie akt TW Bolka i TW Sabiny)
Autorzy:: Mazurkiewicz-Sułkowska, Julia
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/33317066.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: language of security services
security service
language of denunciations
imperceptivity
evidentiality
epistemic modality
veracity reserve
Bulgarian language
Polish language
język służb bezpieczeństwa
wywiad
język donosów
imperceptywność
ewidencjalność
modalność epistemiczna
rezerwa prawdziwościowa
język bułgarski
język polski
Opis:: The analysis of the language of the security service employees in the Polish People’s Republic and the People’s Republic of Bulgaria, made on the basis of the CHS “Bolek” and the CHS “Sabina” files, showed that there is a certain feature that appears extremely often in the examined files, even though its occurrence in administrative and legal texts should be pretty sporadic. It is a very high frequency of using forms that express the veracity reserve. This shows how much the authors of the notes wanted to emphasise their own reserve to the truthfulness of the content provided by the confidential human sources (CHS).
Analiza języka służb bezpieczeństwa Polskiej Republiki Ludowej i Ludowej Republiki Bułgarii przeprowadzona na podstawie tzw. teczek TW Bolek i TW Sabina wykazała, że istnieje pewna cecha, która pojawia się w obydwu dokumentach niezwykle często, mimo że w tekstach administracyjnych i prawnych jej występowanie powinno być sporadyczne. Tą cechą jest duża częstotliwość występowania form wyrażających rezerwę prawdziwościową. Pokazuje to, jak bardzo autorzy notatek chcieli podkreślić swoją rezerwę co do prawdziwości treści przekazywanych przez poufne źródła osobowe.
Źródło:: Slavia Meridionalis; 2023, 23
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:: Slavia Meridionalis
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: ‘Authentic’ Language as a Contested Concept in Brittany
„Autentyczność” języka jako pojęcie sporne – przypadek Bretanii
Autorzy:: Hornsby, Michael
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/44928394.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: język bretoński
autentyczność języka
uprawnienie mówców
nowi użytkownicy języka
język mniejszościowy
Breton language
linguistic authenticity
speaker legitimacy
new speakers
minority language
Opis:: The question of authenticity in language has been approached from a number of theoretical standpoints. A significant type of feature which may bestow authenticity and legitimacy is the linguistic. Linguistic performance can be viewed in terms of either the unreflectingly fluent and competent use by the ideal native speaker or, in opposition, the inauthenticity of the non-native language learner. As pointed out by Martin Gill in his paper “Exclusive Boundaries, Contested Claims: Authenticity, Language and Ideology”, authentic speech is romanticised as “native, spoken, verbatim, unrehearsed, off-the-record, sincere, vernacular and non-standard”. Such a definition is easily understandable by the wider public outside of academia. However, it begs the question: who has the authority to make this distinction and who can validate these authenticity claims? Mary Bucholtz proposes instead the concept of authentication, or the outcome of constantly negotiated social and linguistic practices. Debates over what constitutes ‘authentic’ language in minority language settings are particularly noticeable, given the processes of revitalisation many of them are going through. This paper aims to move the discussion away from the purely linguistic when considering what authenticity means, and investigate the concept from a more speaker-centred perspective. The example of Breton in Brittany is taken as the case study here – what it means to speak Breton ‘authentically’, according to whom, and to which norms. In particular, attention is paid to the authentication process of negotiation and how different actors approach and manage this dynamic.
Kwestii „autentyczności” języka przyglądano się już z wielu pozycji teoretycznych. Istotny czynnik nadający autentyczność i legitymizujący użycie języka przez mówcę stanowią często cechy językowe. Realizację językową można opisywać jako bezrefleksyjną, płynną i kompetentną w wykonaniu rodzimego użytkownika języka lub przeciwnie, jako nieautentyczną w przypadku użytkownika nierodzimego, uczącego się języka. Według artykułu Exclusive Boundaries, Contested Claims: Authenticity, Language and Ideology autorstwa Martina Gilla, autentyczna mowa jest idealizowana jako „rodzima, mówiona, dosłowna, nieprzećwiczona, nieoficjalna, szczera, potoczna i niestandardowa”. Taka definicja jest łatwa do przyjęcia przez rzesze użytkowników języka spoza środowiska akademickiego. Naukowcom jednak nasuwa się pytanie: kto jest upoważniony do dokonywania tego rozróżnienia i kto może potwierdzić postulat autentyczności. Mary Bucholtz proponuje zamiast tego koncepcję uwierzytelnienia, czyli rezultatu stale negocjowanych praktyk społecznych i językowych. Debaty o tym, co stanowi język „autentyczny”, są zauważalne zwłaszcza w przypadku języków mniejszościowych, z których wiele podlega procesom rewitalizacji. Niniejszy artykuł ma na celu przesunięcie dyskusji nad autentycznością języka z czysto językoznawczej perspektywy w kierunku tej skoncentrowanej na mówcy. Jako studium przypadku wybrano język bretoński w Bretanii i postawiono pytania o to, co, według kogo i w oparciu o jakie normy oznacza mówienie po bretońsku „autentycznie”. Szczególną uwagę poświęcono procesowi uwierzytelnienia przez negocjację oraz temu, jak różni użytkownicy języka podchodzą do tej dynamiki i jak nią zarządzają.
Źródło:: Adeptus; 2022, 19
2300-0783
Pojawia się w:: Adeptus
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę ""Język"" wg kryterium: Wszystkie pola

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język