Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "the lexis" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-4 z 4
    Tytuł:
    Polskie nazwiska motywowane leksyką z zakresu górnictwa solnego
    Polish surnames motivated by the lexicon of the salt mining field
    Autorzy:
    Horyń, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/597828.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    onomastics
    anthroponymy
    appellative surnames
    lexis from the field of salt mining
    onymization
    onomastyka
    nazwiska odapelatywne
    leksyka z zakresu górnictwa solnego
    onimizacja
    Opis:
    This article deals with a group of Polish surnames motivated by lexis from the field of salt mining. The analysed surnames are excerpted from “Słownik nazwisk współcześnie w Polsce używanych”, edited by Kazimierz Rymut, as well as from other onomastic compilations. These anthroponyms vary in terms of their origins and linguistic construction. We can distinguish from among these anthroponyms: 1) surnames motivated by impersonal nouns: solanka, solnica, sól, tołpa, żupa; 2) surnames motivated by adjectives: słony, solny; 3) surnames motivated by personal nouns: prasoł, solarz, solnik, warzyc, warzysz, żupnik. The description of particular ‛salt’ surnames, apart from their frequency, includes their geographical distribution, which only in some cases is connected with the location of old salt mines, found mainly in the Lesser Poland (Małopolska).
    Źródło:
    Onomastica; 2016, 60; 163-174
    0078-4648
    Pojawia się w:
    Onomastica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O pojęciach religijnych w sowieckim totalitarnym dyskursie o kulturze w latach 1953-1957
    Religious terms in the Soviet totalitarian discourse about culture in 1953–1957
    Autorzy:
    Zemszał, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/475698.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    leksyka religijna
    dyskurs ideologiczny
    kultura w ZSRR
    religious lexis
    ideological discourse
    culture in the USSR
    Opis:
    Celem artykułu jest próba pragmatycznej analizy sposobów funkcjonowania pojęć związanych ze sferą religijną w tekstach oficjalnego sowieckiego dyskursu o kulturze w okresie tzw. odwilży. Status tych pojęć w tym dyskursie nie jest łatwy do sprecyzowania. Na pewno brak mu waloru stałości. Obiegowe twierdzenie, że leksyka religijna została w ramach tzw. nowomowy całkowicie zmarginalizowana, musi budzić, jak każdy tego typu ogólnik, podejrzenia. Analizowana grupa wyrażeń była poprzez swoje silne nacechowanie emocjonalne i głębokie zakorzenienie w uzusie (religijnym bądź, czterdzieści lat po rewolucji, ateistycznym) istotnym środkiem w tworzeniu dyskursu perswazyjnego. Była ona tym bardziej użyteczna w tekstach dotyczących kultury, w której w czasie odwilży po raz kolejny zaktualizował się konflikt między tym, co nadawca badanych komunikatów uważał za racjonalne (socrealizm) i nieracjonalne (np. kierunki modernistyczne). Do obrazowania tych napięć doskonale nadawał się zestaw pojęć związanych z religią.
    This paper attempts a pragmatic analysis of a way in which terms related to the sphere of religion functioned in publications of the official Soviet discourse about culture during the so-called thaw. The status of those terms in the said discourse is not easy to determine precisely. Certainly, it lacks the value of stability. The common opinion that the religious lexis was completely marginalised in the so-called newspeak must raise doubts, as any generalisation of this kind. The analysed group of expressions represented an important measure in development of persuasive discourse, with their strong emotional load and deep rooting in usage (religious or, forty years after the revolution, atheistic). It was even more useful in texts concerning culture, in which the conflict between what was considered rational (socialist realism) and irrational (e.g., modernist trends) by a sender of analysed communications was revived again during the thaw. The set of religion-related terms was perfect for visualisation of those tensions.
    Źródło:
    Socjolingwistyka; 2015, 29; 227-244
    0208-6808
    Pojawia się w:
    Socjolingwistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Próba oceny skuteczności rozpoznawania etymonów apelatywnych i antroponimicznych w UN-owskich materiałach z pow. wadowickiego
    An attempt to assess the degree of effectiveness of assigning apellative and anthroponomical etymons to toponyms of the Wadowice district as confirmed in the late 1950s
    Autorzy:
    Babik, Zbigniew
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1992269.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-29
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    toponomastyka
    toponimy powiatu wadowickiego
    leksyka toponimiczna
    archaizmy leksykalne
    toponomastics
    toponyms of the Wadowice district
    toponymical lexis
    lexical archaisms
    Opis:
    Artykuł stanowi pierwszą część większego opracowania zmierzającego do scharakteryzowania toponimii powiatu wadowickiego (województwo małopolskie), obszaru dotąd traktowanego jako zasiedlony dopiero od późnego średniowiecza lub później, z punktu widzenia ich etymonów, zarówno apelatywnych, jak i antroponimicznych. Wzięto pod uwagę jedynie nazwy potwierdzone podczas akcji zbierackiej przeprowadzonej w późnych latach 50. Badanie powinno odpowiedzieć na pytanie, w jakim stopniu procedury rozpoznające etymony tych nazw geograficznych są skuteczne i zarazem adekwatne. W tej części opracowania skupiono się na etymonach apelatywnych Zestawiono ich listę, zawierającą zarówno wyrazy zaświadczone w podstawowych słownikach i zbiorach leksyki polskiej, jak i archaizmy rekonstruowane wyłącznie z pochodnych toponimów. Kilka z nich zostało szczegółowo omówionych w tekście, niektóre zachowały się w ich znaczeniach topograficznych w innych językach słowiańskich (*čelo ‘stromy stok góry’ metaf., *čьrtorъja ‘wąwóz’, *xobotъ ‘zakręt rzeki’ metaf., *sъbojь w różnych znaczeniach, derywat *svьrkъl- ‘świerk’ lokalnie zniekształcony w *ćwierkiel), inne pozostają rekonstrukcjami, spotykanymi również w toponimii innych części Polski (*gorěńь ‘wypalony las’, *pertiŕь ‘ścieżka?’) lub wręcz endemicznymi w tym areale (*nesъlnь ‘miejsce zacienione?’, *pobedr- ‘stok?’, *prik(ъ)ŕaznь ‘stromy stok’, *ryšь -a -e ‘rudawy’, *tьlčanь ‘dolina?’ metaf.). Nieliczne mogą być zadowalająco objaśnione na gruncie polskim (np. *gorьnica ‘wyższa część wsi itp.’). Podsumowując, dwudziestowieczna toponimia tego obszaru odznacza się uderzającym brakiem / ubóstwem bardziej archaicznych modeli derywacyjnych (brak struktur na *-ьsko, *-ьno czy *-yni), ale jednocześnie zaskakująco wysokim udziałem archaizmów leksykalnych zachowanych w nazwach.
    The paper is the first part of a larger study aiming at characterizing toponyms of the Wadowice district (Małopolska Voivodeship, southern Poland), an area so far regarded as more densely populated only in late Middle Ages or later, on the basis of its etymons, both appellative and anthroponymical. Only names confirmed in the course of data collection in the late 1950s were taken into consideration. The main question to be answered is to what extent the procedures identifying etymons of geographical names currently used by toponomasticians can prove both effective and accurate. In this part of the study, attention was focused on appellative etymons. A list of such items has been compiled, containing words attested in the major dictionaries or collections of the Polish lexis, as well as archaisms reconstructed solely on the basis of related toponyms. Some of the latter ones are discussed at some length in the body of the paper; some have been preserved in their topographical meanings in other Slavic languages (*čelo ‛precipitous slope’ metaph., *čьrtorъja ‛valley’, *xobotъ ‛river bend’ metaph., *sъbojь in various meanings, derivative *svьrkъl- ‛(dwarf) spruce’ locally distorted to *ćwierkiel), others remain mere reconstructions, sometimes encountered in the toponymy of other parts of Poland as well (*gorěńь ‛burned forest”, *pertiŕь ‛path?’) or even endemic to that area (*nesъlnь ‛shaded place?’, *pobedr- ‛slope?’, *prik(ъ)ŕaznь ‛precipitous slope’, *ryšь -a -e ‛reddish’; *tьlčanь ‛valley?’ metaph.). The only few unattested terms can be easily explained as Polish in origin (e.g. *gorьnica ‛upper part of a village etc.’). To sum up, the 20th century toponymy of this area is characterized by a notable lack/paucity of more archaic native derivational models (no structures in *-ьsko, *-ьno or *-yni), but at the same time by a surprisingly large number of Slavic lexical archaisms preserved in place names.
    Źródło:
    Onomastica; 2021, 65, 1; 193-216
    0078-4648
    Pojawia się w:
    Onomastica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    BIBLIJNE NOMINA PROPRIA W ASPEKCIE HISTORYCZNO-PORÓWNAWCZYM (NA MATERIALE BIBLII JAKUBA WUJKA I BIBLII GDAŃSKIEJ)
    BIBLICAL PROPER NAMES IN TERMS OF HISTORICAL-COMPARATIVE (ON THE MATERIAL OF THE BIBLE OF JAKUB WUJEK AND THE BIBLE OF GDAŃSK)
    Autorzy:
    SZUREK, MARZENA MARIA
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/971632.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    nazwa własna
    leksyka biblijna
    polszczyzna biblijna
    przekład Biblii,
    Biblia Wujka
    Biblia gdańska
    język religijny
    proper noun
    biblical lexis
    Polish biblical language
    translation of the Bible
    the Bible of Jakub Wujek
    the Bible of Gdańsk
    religious language
    Opis:
    The article draws attention to those aspects of language which show the individual nature of the Bible of Jakub Wujek and The Bible of Gdańsk. These bibles are actually two different works of this translation, with different confessional affiliations. Moreover, the article represents an attempt to analyze and classify the few places of parallel text in which the lexical differences are present. At the beginning, the author looks for these differences in the proper nouns which determine the names of God in the Old Testament, and in the names which characterize Jesus. The selected biblical place names are analyzed in the last part of the article. The research material was taken from the texts of the first editions of the Bible of Jakub Wujek and The Bible of Gdańsk.
    Źródło:
    Onomastica; 2015, 59; 321-339
    0078-4648
    Pojawia się w:
    Onomastica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-4 z 4

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies