Temat: skala - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Research on Coal Gangue Detection and Recognition Based on Lightweight Network MS-YOLOV3
Badania nad wykrywaniem i rozpoznawaniem skały płonnej w oparciu o lekką sieć MS -YOLOV3
Autorzy:: Li, Deyong
Wang, Guofa
Wang, Shuang
Wang, Wenshan
Du, Ming
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2173813.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: coal gangue
MobileNetV2
spatial pyramid pooling
SPP
YOLOv3
skała płonna
Opis:: The rapid and accurate detection and identification of coal gangue is one of the premises and key technologies of the intelligent separation of coal gangue, which is of considerable importance for the separation of coal gangue. Focusing on the problems in the current deep learning algorithms for the detection and recognition of coal gangue, such as large model memory and slow detection speed, a rapid detection method for lightweight coal gangue is proposed. YOLOv3 is taken as the basic structure and improved. The MobileNetv2 lightweight feature extraction network is selected to replace Darknet53 as the main network of the detection algorithm to improve the detection speed. Spatial pyramid pooling (SPP) is added after the backbone network to convert different feature maps into fixed feature maps in order to improve the positioning accuracy and detection capability of the algorithm, thereby obtaining the lightweight network MS-YOLOV3. The experimental equipment was set up and multi-condition coal and gangue datasets were constructed. The model was trained and the identification and positioning results of the model were tested under different sizes, illumination intensities and various working conditions, and compared with other algorithms. Experimental results show that the proposed algorithm can detect the coal gangue quickly and accurately, with an mAP of 99.08%, a speed of 139 fps and a memory occupation of only 9.2 M. In addition, the algorithm can effectively detect mutually stacking coal and gangue of different quantities and sizes under different lights with high confidence and with a certain degree of environmental robustness and practicability. Compared with the YOLOv3, the performance of the proposed algorithm is significantly improved. Under the premise that the accuracy is unchanged, the FPS increases by 127.9% and the memory decreases by 96.2%. Therefore, the MS-YOLOv3 algorithm has the advantages of small memory, high accuracy and fast speed, which can provide online technical support for the detection and identification of coal and gangue.
Szybkie i dokładne wykrywanie oraz identyfikacja skały płonnej jest jedną z przesłanek i kluczowych technologii inteligentnej separacji skały płonnej. Koncentrując się na problemach związanych z obecnymi algorytmami wykrywania i rozpoznawania skały płonnej z głębokim uczeniem, takimi jak duża pamięć modelu i niska prędkość wykrywania, zaproponowano metodę szybkiego wykrywania lekkiej skały płonnej. YOLOv3 jest traktowany jako struktura podstawowa i ulepszony. Lekka sieć ekstrakcji funkcji Mobilenetv2 została wybrana w celu zastąpienia Darknet53 jako głównej sieci algorytmu wykrywania w celu poprawy szybkości wykrywania. Spatial Pyramid Pooling (SPP) jest dodawany po sieci szkieletowej w celu konwersji różnych map obiektów na mapy stałych funkcji, aby poprawić dokładność pozycjonowania i zdolność wykrywania algorytmu, uzyskując w ten sposób lekką sieć MS-YOLOV3. Ustawiono sprzęt eksperymentalny i skonstruowano wielowarunkowe zbiory danych dotyczące węgla i skały płonnej. Model został przeszkolony, a wyniki identyfikacji i pozycjonowania modelu zostały przetestowane przy różnych rozmiarach, natężeniu oświetlenia i różnych warunkach pracy oraz porównane z innymi algorytmami. Wyniki eksperymentu pokazują, że zaproponowany algorytm jest w stanie szybko i dokładnie wykryć skałę węglową, z mAP na poziomie 99,08%, szybkością 139 fps i zajęciem pamięci zaledwie 9,2 MB. Ponadto może skutecznie wykrywać różne światła, różne rozmiary, wzajemne układanie w stosy oraz wielokrotną ilość węgla i skały płonnej, z dużą pewnością i pewną odpornością środowiskową i wykonalnością. W porównaniu z YOLOv3 wydajność proponowanego algorytmu jest znacznie lepsza. Przy założeniu, że dokładność pozostaje w zasadzie niezmieniona, FPS wzrasta o 127,9%, a pamięć spada o 96,2%. Dlatego algorytm MS-YOLOv3 ma zalety małej pamięci, wysokiej dokładności i dużej szybkości, co może zapewnić wsparcie techniczne dla wykrywania i identyfikacji węgla i skały płonnej online.
Źródło:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2022, 38, 4; 133--152
0860-0953
Pojawia się w:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Charakterystyka chalcedonitu ze złoża Teofilów pod kątem możliwości wykorzystania w technologii uzdatniania wody i oczyszczania ścieków
Characteristics of chalcedonite from Teofilów deposit for possible use in technology of water and wastewater treatment
Autorzy:: Michel, M. M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/216553.pdf
Data publikacji:: 2011
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: chalcedonit
skała krzemionkowa
uzdatnianie wody
oczyszczanie ścieków
chalcedonite
siliceous rock
water treatment
wastewater treatment
Opis:: Chalcedonit jest to krzemionkowa skała osadowa, która ze względu na bardzo niewielki obszar występowania zalicza się do skał unikalnych. Występuje w złożach Dęborzynka, Gapinin, Lubocz i Teofilów na Wysoczyźnie Rawskiej w rejonie Tomaszowa Mazowieckiego i Nowego Miasta. Złoże Teofilów jako jedyne jest udokumentowane i obecnie eksploatowane. Powierzchnia złoża wynosi 577 437 m2, a jego zasoby geologiczne zostały określone na 21,587 ź 106 kg (21 587,0 tys. ton). Głównym składnikiem skały jest chalcedon (69,0-96,6% obj.), natomiast kwarc, opal, wodorotlenki żelaza, piryt, związki manganu oraz minerały ilaste występują w niewielkich ilościach. Powierzchnia właściwa chalcedonitu jest stosunkowo mała i została określona na 3-6 m2/g. Chalcedonit posiada strukturę mezoporowatą o stosunkowo dużej jednorodności porów, których całkowita objętość wynosi 0,03-0,04 cm3/g. Z racji niewielkiego rozprzestrzenienia chalcedonit jest skałą unikalną, która posiada właściwości wielosurowcowe. Wykazuje przydatność w wytwarzaniu tworzywa perlitopodobnego, krystobalitu, wollastonitu oraz mullitu. Uznany został za dobry surowiec do produkcji past, proszków do szorowania, nasypowych narzędzi ściernych oraz dobry wypełniacz do produkcji farb, lakierów, emalii, kitów i szpachlówek. Ze względu na mezoporowatą strukturę oraz rozbudowaną zewnętrzną powierzchnię ziaren chalcedonit może znaleźć zastosowanie w technologii uzdatniania wody głównie jako skuteczny materiał filtracyjny. Wysoka przydatność złoża chalcedonitowego do odżelaziania i odmanganiania wody przejawia się głównie występowaniem w filtrze strefy odżelaziania o małej wysokości, stosunkowo niedługim czasem wpracowania do efektywnego usuwania manganu(II), a także dobrymi właściwościami hydraulicznymi materiału, pozwalającymi na uzyskanie dużych pojemności masowych na filtrze oraz długich cykli filtracyjnych. Chalcedonit jest bardzo dobrym nośnikiem tlenków manganu, a modyfikacja jego powierzchni prowadzi do wytworzenia złoża aktywnego chemicznie, które umożliwia usuwanie manganu(II) z wody z wysoką efektywnością bez konieczności wpracowania filtru. Na złożu chalcedonitowym zachodzi skuteczne usuwanie azotu amonowego z wody w procesie nitryfikacji oraz oczyszczanie ścieków komunalnych. Chalcedonit również może być brany pod uwagę jako sorbent do usuwania rozlewów olejowych.
Chalcedonite is a diatomaceous sedimentary rock, which, on account of a very small occurrence area, is included into a group of unique rocks. It occurs at Dęborzynka, Gapinin, Lubocz and Teofilów deposits, located on the Rawska Plateau in the region of Tomaszów Mazowiecki and Nowe Miasto. The deposit in Teofilów is the only documented one and it is now being exploited. The surface of this deposit is 577 437 m2 and its geological resources were determined to be 21.587 - 106 kg (21 587.0 thousand tones). The main component of this rock is chalcedon (69.0-96.6 vol.%), however quartz, opal, iron hydroxides, pyrite, manganese compounds and clay minerals occur in small quantities. The active surface of chalcedonite is relatively small and it was determined as 3-6 m2/g. Chalcedonite had a mesoporous structure of a significantly high pore homogeneity, and the total volume of these pores was 0.03-0.04 cm3/g. On account of its small spatial distribution chalcedonite is a unique rock, which has multi-resource properties. It is useful for manufacturing perlite-like material, crystobalite, wollastonite and mullite. It was also found to be a valuable raw material for the production of pastes, scouring powders, grinder tools and also as good filler for the production of : paints, varnishes, enamel ware, lute and putty materials. Because of its mesoporous structure and due to extended outer surface of the grains, chalcedonite is utilized in water treatment technology, mostly as an effective filtration material. A high usefulness of chalcedonite bed for manganese and iron removal from water shows mostly the presence of a low height of iron removal zone in the filter, and it is also manifested by a relatively short time of introduction into effective manganese(II) removal, as well as by good hydraulic properties of the material, which enable to achieve high mass capacities of the filter and to reach long filtration cycles. Chalcedonit is a very good carrier of manganese oxides and its surface modification of leads to the creation of chemically active bed, which enables removal of manganese(II) from water with high efficiency and without the introduction process. Chalcedonite bed effective removes of ammonia nitrogen from the water in the process of nitrification and waste water treatment. Chalcedonite can be also taken into account as a sorbent for the removal of oil spills.
Źródło:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2011, 27, 1; 49-67
0860-0953
Pojawia się w:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Physical properties of Devonian limestones from selected deposits in the context of frost resistance
Zróżnicowanie cech fizycznych wapieni dewońskich pochodzących z wybranego złoża w kontekście ich mrozoodporności
Autorzy:: Skowera, K.
Rusin, Z.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/216276.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: wapień dewoński
mrozoodporność
skała węglanowa
metoda DAVS
devonian limestone
frost resistance
carbonate rock
DAVS method
Opis:: Widespread opinion holds that calcareous rocks have limited suitability for use in the production of aggregates and stone products having adequate frost resistance. However, some of the rocks, in particular those from earlier geological periods, provide a promising alternative to silicate rocks. The paper presents results of the analysis of Devonian carbonate rock originating from two selected mines in the Swietokrzyskie region. The examined mines extract limestone from two different deposits of the same age. The rock samples are collected from beds lying at different depths, distinct in texture and color in macroscopic examination. It was found that despite the changes in bulk density, porosity and absorption, all the examined samples were frost resistant. Using the Differential Analysis of Volumetric Strain method, the content of ice formed in the pore spaces was determined. In addition, the ratio of the content of water capable of freezing to the total pore volume, and the total amount of water absorbed due to capillary action in rock samples soaked in water, were analyzed. In all cases, it was revealed that the destructive action of freezing water was weakened due to a relatively low content of water capable of freezing and a substantial volume of pores that are not filled with water in capillary absorption. It is extremely important to be able to classify the available rock material. The generally adopted methods, including absorptivity tests, do not allow for precise categorization. In the investigations, the authors focused on the analysis of the basic factors that are decisive for rock durability, including bulk density, pore filling level and volume absorption. The authors do not correspond compressive strength and resistance to abrasion as this will be the subject of further research.
Powszechnie uważa się, że skały wapienne mają stosunkowo ograniczoną przydatność do stosowania w produkcji kruszyw i wyrobów kamiennych ze względu na ich odporność na działanie mrozu. Jednak niektóre skały, w szczególności pochodzące z wcześniejszych okresów geologicznych, stanowią obiecującą alternatywę dla skał krzemianowych. W pracy przedstawiono wyniki analizy dewońskich skał węglanowych pochodzących z dwóch wybranych kopalń z regionu świętokrzyskiego. Skały wapienne w obu wybranych kopalniach pochodzą z tego samego okresu geologicznego. Pobrany materiał skalny pochodził z różnych pokładów kopalń i różnił się makroskopowo między sobą teksturą i kolorem. Ostatecznie stwierdzono jednak, że pomimo różnic w nasiąkliwości objętościowej, porowatości i absorpcji kapilarnej, wszystkie skały okazały się być mrozoodporne. Wykorzystując w badaniach Różnicową Analizę Odkształceń określona została zawartość lodu powstającego w przestrzeni porów. Ponadto określono stosunek zawartości wody zdolnej do zamarzania w odniesieniu do całkowitej objętości porów oraz ilość zaabsorbowanej wody przy podciąganiu kapilarnym. We wszystkich przypadkach okazało się, że destrukcyjne działanie zamarzającej wody zostało osłabione poprzez stosunkowo małą ilość wody zdolnej do zamarzania i znaczną objętość porów niewypełnionych wodą przy podciąganiu kapilarnym. Bardzo ważne jest, aby móc odpowiednio klasyfikować dostępny materiał skalny. Ogólnie przyjęte metody, takie jak chociażby badania nasiąkliwości, nie pozwalają na precyzyjną diagnostykę. Dlatego też autorzy w swoich badaniach skupiają się na analizie podstawowych czynników decydujących o trwałości skały, takich jak nasiąkliwość objętościowa, stopień wypełnienia porów wodą, czy stopień nasączenia. Autorzy nie odwołują się do badań wytrzymałości na ściskanie i odporności na ścieranie wybranych skał, ponieważ będzie to przedmiotem dalszych badań.
Źródło:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2018, 34, 3; 71-84
0860-0953
Pojawia się w:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Review of existing systems of jaspers nomenclature and classification in Poland and worldwide
Przegląd istniejących systemów nomenklatury i klasyfikacji jaspisów w Polsce i na świecie
Autorzy:: Powolny, T.
Dumańska-Słowik, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/216230.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: jasper
jasperoid
jasper like rock
jaspilite
porcelain jasper
radiolarite
jaspis
skała jaspisopodobna
jaspilit
jaspis porcelanowy
radiolaryt
Opis:: Nowadays, the term “jasper” is variably defined in petrology and gemology. The unification of the nomenclature and the classification of jaspers seems to be an essential challenge for petrologists worldwide. This misnomer is very commonly used among sellers or collectors of various gemstones. Therefore, a huge diversity in the mineralogical composition, geological settings and genesis of particular “spotted stones” is reported. In this paper the term “jasper” is proposed for all “spotted stones” which have technical properties that make them useful for jewelry and in the production of small stone accessories. Nevertheless, the introduction and approval of the term “true jasper” for rocks of hydrothermal-metasomatic origin and metamorphosed volcanogenic-sedimentary products to petrologic nomenclature is recommended. Different types of jaspers and related rocks have various economic significance. Jaspers or jasper-like rocks are decorative gemstones applied in jewelry, whereas others may be used as refractory materials or feldspar raw materials. In contrast, the petrographic research of jasperoids is useful during prospecting new ore deposits.
Tematem artykułu jest problematyka nazewnictwa i klasyfikacji jaspisów oraz skał im pokrewnych w Polsce i na świecie. Termin jaspis jest obecnie różnie definiowany przez badaczy zajmujących się gemmologią i petrologią. Zróżnicowanie aktualnych poglądów dotyczących wspomnianych typów skał niesie ze sobą poważne konsekwencje. Termin jaspis cechuje się stosunkowo dużą popularnością wśród osób zajmujących się dystrybucją i sprzedażą kamieni ozdobnych. Jego stosowanie często okazuje się mylące dla potencjalnych nabywców „cętkowanych kamieni”. Z tego względu istotne wydaje się wprowadzenie do nomenklatury gemmologicznej i petrologicznej terminu jaspis prawdziwy (ang. true jasper). W artykule przedstawiono przegląd jaspisów występujących w Polsce oraz ich klasyfikację w świetle definicji podawanych przez różnych autorów. Uwzględniono w nim także ekonomiczne aspekty wykorzystania różnych rodzajów jaspisów. Większość tego typu skał ma zastosowanie w jubilerstwie, kamieniarstwie i produkcji drobnej galanterii kamiennej. Podobne do jaspisów pod względem mineralogicznym skały o charakterze jasperoidów mogą z kolei stanowić cenny wskaźnik przy poszukiwaniu złóż epitermalnych metali, takich jak np. złoto.
Źródło:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2017, 33, 2; 43-52
0860-0953
Pojawia się w:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Uwarunkowania prawne i środowiskowe rekultywacji wyrobisk odkrywkowych z wykorzystaniem odpadów górnictwa węgla kamiennego lub produktów na bazie skały płonnej
Legal and environmental conditions for the reclamation of opencast mines using coal mining waste or gangue-based raw materials
Autorzy:: Klojzy-Karczmarczyk, B.
Mazurek, J.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/394943.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: górnictwo węgla kamiennego
odpady wydobywcze
skała płonna
wyrobiska odkrywkowe
rekultywacja
coal mining
mining waste
gangue
opencast
reclamation
Opis:: Rekultywacja to szereg działań mających przywrócić obszarom zdegradowanym lub zdewastowanym wartości użytkowe lub przyrodnicze. Kierunek i termin wykonania rekultywacji gruntów określają decyzje w sprawach rekultywacji i zagospodarowania. Wypełnianie różnorodnych wyrobisk górnictwa odkrywkowego odpadami wydobywczymi z górnictwa węgla kamiennego lub innym materiałem skalnym powinno się odbywać z uwzględnieniem wymogów zapobiegania zanieczyszczeniu środowiska, ze szczególnym uwzględnieniem gleb, wód powierzchniowych i podziemnych. Odpowiednie przepisy prawne podają wartości graniczne parametrów fizykochemicznych, jakimi powinny się charakteryzować odpady wydobywcze uznawane za obojętne dla środowiska. Jednak w odniesieniu do surowców, będących ubocznym efektem produkcji węgla kamiennego (skała płonna jako produkt w postaci kruszywa), które mogą znaleźć zastosowanie do wypełniania wyrobisk odkrywkowych brak jest jednoznacznych przepisów prawnych dotyczących określania ich bezpieczeństwa dla środowiska. Z tego względu autorzy proponują zastosowanie analizy porównawczej parametrów takich surowców do wymagań prawnych stosowanych do odpadów uznawanych za obojętne i jednocześnie do wymagań prawnych stosowanych dla zapobiegania zanieczyszczeniu środowiska wód podziemnych i powierzchniowych. W pracy poddano analizie jakość przykładowych odpadów wydobywczych „świeżych" (czyli bezpośrednio z produkcji) górnictwa węgla kamiennego. Wyniki uzyskanych analiz zestawiono w odniesieniu do wymagań prawnych, zawartych w aktach wykonawczych, a stosowanych zarówno do odpadów, jak też do jakości środowiska gruntowo-wodnego. Analizy przeprowadzone w pracy dla 3 próbek odpadów oraz analiza danych archiwalnych dla odpadów wydobywczych pokazują złożoność tematu i konieczność stosowania analizy porównawczej jednocześnie do szeregu wartości granicznych stawianych w różnych rozporządzeniach. Zastosowanie jedynie wybranych rozporządzeń może być niewystarczające dla oceny potencjalnego oddziaływania odpadów lub produktów na bazie skaty płonnej na środowisko. Przykładem tego jest ocena zawartości formy wymywalnej siarki oraz metali, która wykazała brak przekroczeń stężeń określonych w aktach wykonawczych do ustawy Prawo wodne ponadto pozwala zaliczyć analizowany materiał do odpadów obojętnych możliwych do składowania na składowiskach odpadów obojętnych. Jednak analiza formy całkowitej wskazuje na potencjalne zagrożenie dla środowiska, ponieważ stwierdzane są częste przekroczenia dopuszczalnej zawartości siarki i innych pierwiastków w odpadach i kruszywach. Dlatego ocena przedsięwzięcia, jakim jest rekultywacja z wykorzystaniem odpadów wydobywczych lub skały płonnej jako produktu powinna być wykonana z uwzględnieniem wszystkich norm i rozporządzeń w zakresie ochrony środowiska, właściwych dla warunków naturalnych w rejonie prowadzonej rekultywacji w celu udowodnienia, że materiały wykorzystane do wypełnienia wyrobiska będą bezpieczne dla środowiska w odpowiednio długim okresie czasu po zakończeniu prac, z uwzględnieniem dynamiki procesu wymywania zanieczyszczeń z bryty obiektu.
Land reclamation means giving or restoring degraded or devastated land its utility or natural value. The method and deadlines for land reclamation are governed by decisions on land reclaim and development. Backfilling of diverse open cast mine pits with mining waste form coal mining or other raw material consisting of gangue should be carried out taking into account the requirements of contamination prevention, with particular emphasis on soil, surface water and groundwater contamination. The relevant legal regulations provide limits for mining waste which may be considered neutral to the environment. However, with respect to raw materials which are a by-product of coal mining (gangue as aggregates) and which may be used in the process of open-pit backfilling there are no clear legal regulations on environmental safety. For this reason, the authors suggest using in this case comparative analysis of legal requirements for waste which is neutral to the environment and of legal requirements applicable in the prevention of groundwater and surface water contamination. In the study the quality of "fresh" mining waste samples (i.e. directly from production) from coal mining. The results of the obtained analyses were listed in comparison to the legal requirements in secondary legislation regarding both waste, as well as the quality of soil and water environment. The analyses carried out in the work for 3 samples of waste and archival data analysis for mining waste show the complexity of the subject and the need for comparative analysis of a series of threshold values in a variety of regulations. Application of only selected regulations may produce an image which is insufficient for assessing the potential impact of waste or gangue material on the environment. An indication of such mode of conduct is an assessment of the content of leachable forms of sulphur and various metals, which showed no exceedences in relation to the requirements in the regulations pursuant to the Water Act and also generally allows to consider the analysed material as waste deposited in inert waste landfills. However, an analysis of the total form gives a different picture of the potential threats. Frequent exceedences of threshold values for sulphur as well as other elements in the various areas, especially protected ones, are analysed in each case. It is important to qualify a project such as reclamation using mining waste or gangue material from the point of view of meeting a series of standards and regulations on environmental protection in reclaimed sites in order to prove that the materials used for reclamation involving backfilling will be safe for the environment over a sufficiently long period of time, taking into account the dynamics of the process of soil leaching with a object after completion of the work.
Źródło:: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2015, 90; 67-78
2080-0819
Pojawia się w:: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Content analysis of heavy metals/metalloids and mineral composition of waste generated during uranium concentrate processing
Analiza zawartości metali ciężkich/metaloidów i składu mineralnego odpadów pochodzących z procesu pozyskiwania koncentratu uranowego
Autorzy:: Pala, A.
Widziewicz, K.
Nowak, J.
Loska, K.
Biegańska, J.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/216497.pdf
Data publikacji:: 2013
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: górnictwo uranowe
skała płonna
metale ciężkie
skład mineralny
Kowary
Radoniów
uranium mining
rock waste
heavy metals
mineral composition
Opis:: Odpady powstające w procesie wydobycia i przeróbki rudy uranowej stanowią najliczniejszą grupę odpadów pouranowych. Gromadzone w postaci hałd skały płonnej i odpadów przeróbczych, ze względu na obecność w nich promieniotwórczych radionuklidów oraz pierwiastków metali ciężkich/metaloidów, stanowią potencjalne źródło zagrożenia dla ekosystemów. W artykule przedstawiono wyniki analizy składu mineralnego oraz chemicznego skały płonnej. Określenie składu mineralnego dokonano na drodze analizy rentgenograficznej, stosując dyfraktometr HZG-4 firmy DRON. Zawartość metali ciężkich/metaloidów w próbkach odpadów oznaczona została przy użyciu metody atomowej spektrometrii absorpcyjnej. Analizie spektrometrycznej poddano następujące metale ciężkie/metaloidy: As, Cr, Zn, Cd, Pb, Co, Cu, Ni. Celem wykonanych analiz było scharakteryzowanie rozpatrywanej grupy odpadów pouranowych pod względem składu mineralnego i pierwiastkowego. Teren badań obejmował obszar Kotliny Jeleniogórskiej, znajdujący się w południowo-zachodniej Polsce w województwie dolnośląskim. Odpady skalne pobrane zostały z hałd zlokalizowanych w miejscowościach Kowary-Podgórze i Radoniów. Przeprowadzona analiza rentgenograficzna pobranych próbek odpadów wykazała obecność w odpadach minerałów powszechnie występujących na terenie Kotliny Jeleniogórskiej. W próbkach oznaczone zostały między innymi minerały należące do grupy zeolitów oraz minerałów ilastych, które wykazują zdolność sorpcji metali ciężkich/metaloidów. Analiza spektrometryczna metali ciężkich/metaloidów potwierdziła obecność w pobranych próbkach oznaczanych metali ciężkich/metaloidów, których stężenia nie przekroczyły jednak wartości dopuszczalnych, określonych w Rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie standardów jakości gleby i ziemi. Przeprowadzone analizy nie wykazały, aby rozpatrywana grupa odpadów wydobywczych miała negatywny wpływ na środowisko przyrodnicze.
Waste generated during mining and processing of uranium ore is the largest group of uranium mining wastes. Wastes collected in the forms of uranium piles, and evaporation and tailing ponds constitute a potential danger to ecosystems, because of the presence of radioactive elements and heavy metals. This paper presents the mineral and chemical compositions of rock wastes. Determination of mineral composition was performed using a DRON HZG-4 diffractometer. The content of heavy metals in samples of waste rock was determined by atomic sorption spectrometry. Spectral analysis was applied to heavy metals/metalloids such as As, Cr, Zn, Cd, Pb, Co, Cu, and Ni. The purpose of this analysis was to characterize the groups of extractive wastes in terms of mineral and elemental compositions. The sites examined were located in the Jelenia Góra Basin area in south-western Poland in the Lower Silesia province. Waste rock was taken from heaps located in Kowary-Podgórze and Radoniów. X-ray analysis of waste rock samples showed the presence of minerals in the wastes which commonly occur in the Jelenia Góra Basin area. Identified in the samples were minerals belonging to a group of zeolites and clay minerals which demonstrate the potential for sorption of heavy metals/metalloids. Spectrometric analysis of heavy metals/metalloids confirmed the presence of As, Cr, Zn, Cd, Co, Cu, Ni, and Pb in the collected waste, but their concentrations do not exceed the limit values laid down in the Regulation of the Minister of the Environment on the quality standards for soil and ground. The analysis performed did not show that the examined group of mining wastes had a negative impact on the environment.
Źródło:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2013, 29, 2; 89-102
0860-0953
Pojawia się w:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Fazy mineralne w triasowych skałach węglanowych rejonu Chorzowa
Mineral phases of carbonate Triassic rocks of the Chorzów area
Autorzy:: Stanienda, K.
Nowak, J.
Kukiełka, T.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/215825.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: Chorzów
pstry piaskowiec
wapień muszlowy
warstwy gogolińskie
skała węglanowa
wapień
dolomit
Bundsandstein
muschelkalk
Gogolin Beds
carbonate rocks
limestone
dolomite
Opis:: W niniejszym artykule przedstawiono wyniki badań próbek skał węglanowych pobranych z utworów triasowych w rejonie północnej części Chorzowa. Przedmiotem badań była identyfikacja faz mineralnych, obecnych w tych skałach, szczególnie faz węglanowych. W północnej części Chorzowa występują utwory triasowe reprezentowane przez skały stropowej części profilu pstrego piaskowca oraz spągowej części profilu utworów wapienia muszlowego - warstw gogolińskich. Utwory te eksploatowane były w XIX i pierwszej połowie XX wieku. W artykule przedstawiono wyniki analiz próbek skał węglanowych, pobranych z tych warstw. Wykonano ich opis petrograficzny, badania mikroskopowe w świetle przechodzącym, analizy dyfraktometryczne oraz badania składu chemicznego w mikroobszarach z wykorzystaniem mikroskopu skaningowego. Na podstawie przeprowadzonych analiz stwierdzono, że w utworach pstrego piaskowca dominują dolomity. W składzie mineralnym tych skał, poza dolomitem, stwierdzono obecność sparytowego kalcytu, ponadto zidentyfikowano również kwarc, minerały ilaste, muskowit oraz związki żelaza. Utwory wapienia muszlowego to głównie wapienie, a także zlepieńce otoczaków wapiennych scementowane spoiwem węglanowym. W składzie mineralnym tych skał dominuje kalcyt dwóch generacji. Kalcyt pierwszej generacji tworzy ziarna mikrytowe, natomiast kalcyt drugiej generacji występuje w postaci ziaren sparytowych, zróżnicowanych pod względem wielkości i kształtu. Miejscami w ziarnach sparytowych można zaobserwować doskonałą łupliwość romboedryczną. Ponadto w skałach zidentyfikowano również dolomit, a z minerałów niewęglanowych - kwarc, muskowit oraz minerały ilaste. Badania mikroskopowe wykazały zróżnicowanie struktur próbek wapieni od biomorficznej, przez organodetrytyczną, sparytową, mikrosparytową do mikrytowej.
This article presents the results of research on carbonate rock samples taken from Triassic sediments of the northern area of Chorzów City. The aim of the research was to identify the mineral phases of these rocks, especially carbonate phases. The rocks from the roof part of the Bundsandstein profile and floor part of the Muschelkalk profile - Gogolin Beds - are typical sediments from the northern part of Chorzów City. These rocks were mined in the XIX century and the beginning of the XX century. The article also presents the results of research on samples of carbonate rocks taken from investigated strata. It provides a Petrographic description, the results of microscopic analysis executed in polarized, transmitted light, X-ray analysis, and microprobe measurements using a scanning microscope. The results of these analyses showed that dolomites dominate in the Bunsandstein strata. Dolomites (The sampled rocks?) are composed mainly of dolomite, but sparry calcite was also identified. Moreover, quartz, clay minerals, muscovite and iron minerals were observed in the Bundsandstein rocks. The Muschelkalk sedimentsare mainly represented by limestone. In some areas, conglomerates were also found. The conglomerates are composed of carbonate rock boulders connected by carbonate cement. Two generations of calcite were observed while investigating the limestone. The first generation calcite is micritic, and the second generation calcite forms sparry crystals different in size and shape. In some areas of the sparry calcite it is possible to observe perfect rhobohedral cleavage. Moreover, dolomite, rhodohrosite, and noncarbonate minerals like quartz, muscovite, and clay minerals were identified. The results of microscopic analysis also showed that the limestone is different in texture. The limestone presents the following textures: biomorphic, detrical, sparry, microsparry and micritic.
Źródło:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2012, 28, 3; 71-91
0860-0953
Pojawia się w:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Advances in reducing large volumes of environmentally harmful mine waste rocks and tailings
Postępy w redukcji objętości szkodliwych dla środowiska odpadów górniczych i przeróbczych
Autorzy:: Yilmaz, E.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1849689.pdf
Data publikacji:: 2011
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: odpady górnicze
skała płonna
minimalizacja ilości odpadów
zagrożenia dla środowiska
nowoczesne metody
tailings
waste rocks
waste minimization
environmental hazards
emerging methods
Opis:: A large amount of solid and liquid wastes produced by mines and mills each year needs to be managed and minimized by alternative disposal methods like paste and dry stack. Increasingly strict environmental legislation and cost competitiveness also dictate the utilization of technically suitable, economically viable, environmentally acceptable, and socially responsible techniques. This paper reviews some of these techniques that could potentially reduce large volumes of mine wastes (with a focus on mine tailings and waste rocks) without causing significant environmental hazards. The new emerging techniques such as environmental desulphurization, covers built with sulphide-free tailings, co-disposal of tailings and waste rocks, geotextile tube dewatering, and use of tailings in the cement production and road construction for both industrial and environmental purposes are discussed in terms of waste minimization. The existing methods and approaches for efficient waste treatment and disposal are also discussed in this review paper.
Duża ilość stałych i ciekłych odpadów produkowanych przez kopalnie i zakłady przemysłowe każdego roku powinna zostać zutylizowana i zminimalizowana przez zastosowanie alternatywnych metod składowania, jak na przykład zagęszczanie czy suszenie. Coraz bardziej restrykcyjne ustawodawstwo dotyczące ochrony środowiska oraz kwestia konkurencyjności nakazują z kolei zastosowanie odpowiednich technicznie, rentownych, przyjaznych dla środowiska, jak i odpowiedzialnych społecznie rozwiązań. Praca przedstawia wybrane technologie, które mogą potencjalnie zredukować duże objętości odpadów (w tym odpadów górniczych i skały płonnej) nie tworząc znaczącego zagrożenia dla środowiska. Nowe technologie, takie jak odsiarczanie, zabudowa zwałowisk odsiarczonych odpadów, wspólne składowanie odpadów przeróbczych i skał odpadowych, geowłókninowe rury odwadniające oraz użycie odpadów w produkcji cementu i do budowy dróg - co jest korzystne zarówno dla przemysłu jak i środowiska - są omawiane pod kątem minimalizacji ilości odpadów. Omówione zostały także stosowane obecnie metody i sposoby efektywnego unieszkodliwiania i składowania odpadów.
Źródło:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2011, 27, 2; 89-112
0860-0953
Pojawia się w:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Wymywalność rtęci z węgli kamiennych i odpadów wydobywczych
The leaching of mercury from hard coal and extractive waste
Autorzy:: Klojzy-Karczmarczyk, Beata
Mazurek, Janusz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/394647.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: rtęć
zawartość całkowita
wymywanie
węgiel kamienny
skała płonna (kruszywa)
muły węgla kamiennego
mercury
total content
leaching
hard coal
gangue (aggregates)
hard coal sludge
Opis:: Celem badań jest określenie zawartości rtęci w węglach kamiennych, losowo pobranych z GZW oraz w produktach ubocznych wydobycia węgla (odpady wydobywcze świeże), czyli kruszywach i mułach węgla kamiennego, a także odpadach górniczych ze zwałowiska Siersza (odpady zwietrzałe). Do analizy przeznaczono 34 próbki. Określono zawartość całkowitą rtęci oraz wielkość wymywania rtęci z próbek stałych. Obliczono ponadto udział formy wymywalnej w całkowitej zawartości pierwiastka, czyli poziom uwalniania rtęci z materiału (poziom wymycia). Badania wielkości wymywania rtęci określono metodą statyczną z zastosowaniem testu wymywalności 1:10. Najwyższą możliwością wymywania rtęci charakteryzują się odpady zwietrzałe ze zwałowiska Siersza i nieco niższą analizowane węgle kamienne z Górnośląskiego Z agłębia Węglowego (GZW). Dla próbek węgla kamiennego zawartość rtęci całkowitej kształtuje się w granicach 0,0275–0,1236 mg/kg. Natomiast wielkość wymywania rtęci z próbek węgli kształtuje się na poziomie 0,0008−0,0077 mg/kg. Odpady świeże typu kruszywa charakteryzują się wyższą zawartością rtęci całkowitej we frakcji najdrobniejszej 0-6 mm w granicach 0,1377−0,6107 mg/kg i zdecydowanie niższą we frakcji 80–120 mm w granicach 0,0508−0,1274 mg/kg. Wielkość wymywania jest porównywalna w obydwu frakcjach i kształtuje się na poziomie 0,0008−0,0057 mg/kg. Muły węglowe charakteryzują się zawartością rtęci całkowitej na poziomie 0,0937−0,2047 mg/kg. Obserwuje się także niskie wartości wymywania na poziomie 0,0014−0,0074 mg/kg. Odpady górnicze zwietrzałe charakteryzują się zawartością całkowitą rtęci w granicach 0,0622−0,2987 mg/kg. Obserwuje się jednak zdecydowanie wyższe wartości wymywania z odpadów zwietrzałych niż z odpadów wydobywczych świeżych. Wielkość ta kształtuje się na poziomie 0,0058−0,0165 mg/kg. W węglach kamiennych pobranych z GZW poziom wymycia kształtuje się na średnim poziomie 4,7%. Odpady wydobywcze charakteryzują się dużą zmiennością udziału formy wymywalnej rtęci a różnice wynikają z czasu sezonowania próbek. Odpady czy materiały uboczne produkcji węgla kamiennego typu kruszywa oraz muły węglowe wykazują udział formy wymywalnej rtęci na średnim poziomie 1,7%. W odpadach zwietrzałych udział formy wymywalnej zdecydowanie wzrasta do 7,3%. Charakterystyka wymywania jest zróżnicowana dla różnych grup badanego materiału. Podstawowe znaczenie a wykazane w pracy, mają czynniki takie jak rodzaj i pochodzenie próbek, ich skład granulometryczny oraz czas sezonowania materiału.
The aim of the study is to determine the mercury content in hard coal, randomly taken from the U SCB and in by-products of hard coal mining (fresh mining waste), i.e. aggregates (gangue) and hard coal sludge and mining waste from the Siersza dump (weathered waste). The 34 samples were intended for analysis. The total mercury content and the amount of mercury leaching from solid samples was determined. The percentage of the leaching form in the total element content, i.e. the level of mercury release from the material (leaching level), was also calculated. The amount of mercury leaching was determined by a static method using a batch test 1:10. The highest possibility of leaching mercury is characterized by weathered waste from the Siersza dump and slightly lower analyzed hard coal from the U pper Silesian Coal Basin (USCB). For hard coal samples, the total mercury content is between 0.0275–0.1236 mg/kg. However, the amount of mercury leaching from coal samples is 0.0008–0.0077 mg/kg. The aggregate is characterized by a higher total mercury content in the finest fraction 0–6 mm, within 0.1377–0.6107 mg/kg and much lower in the 80-120 mm fraction, within 0.0508– –0.1274 mg/kg. The amount of elution is comparable in both fractions and amounts to 0.0008–0.0057 mg/kg. Coal sludge has a total mercury content of 0.0937–0.2047 mg/kg. L ow leaching values of 0.0014–0.0074 mg/ kg are also observed. Weathered mining waste has a total mercury content of 0.0622–0.2987 mg/kg. However, leaching values from weathered waste are much higher than from fresh mining waste. This value is 0.0058– –0.0165 mg/kg. In the hard coal extracted from U SCB, the leaching level is 4.7% on average. Mining waste is characterized by a large variation in the proportion of mercury leaching form and the differences result from the seasoning time of the samples. Waste or by-products of hard coal production, such as aggregates and coal sludge, show a mercury washout form at an average level of 1.7%. The proportion of leachable form in weathered waste increased strongly to 7.3%. Elution characteristics vary for different groups of materials tested. Factors such as the type and origin of samples, their granulometric composition and the seasoning time of the material are of fundamental importance and demonstrated in the work.
Źródło:: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2019, 108; 141-153
2080-0819
Pojawia się w:: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Pierwiastki ziem rzadkich (REE) w iłowcach z wybranych pokładów węgla kamiennego serii mułowcowej i piaskowcowej Górnośląskiego Zagłębia Węglowego
Rare earth elements (REE) in claystones with selected coal seams of the mudstone and sandstone series of the Upper Silesian Coal Basin
Autorzy:: Kokowska-Pawłowska, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/215870.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: pierwiastki ziem rzadkich
iłowce
skała towarzysząca
pokład węgla
Górnośląskie Zagłębie Węglowe
rare earth elements (REE)
claystones
accompanying rock
coal seam
Upper Silesian Coal Basin
Opis:: W artykule przedstawiono wyniki badań zróżnicowania zawartości pierwiastków ziem rzadkich (REE ) w iłowcach towarzyszących wybranym pokładom węgla z warstw załęskich i rudzkich z zachodniej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego (GZW). Analizowano 75 próbek skał ilastych współwystępujących z pokładami węgla 405 i 408 pobranych w GZW. Zawartość wybranych REE oznaczona została za pomocą Instrumental Neutron Activation Analysis (INAA). Z uwagi na ograniczone możliwości oznaczono: skand (Sc), lantan (La), cer (Ce), neodym (Nd), samar (Sm), europ (Eu), terb (Tb), yterb (Yb) oraz lutet (Lu), zaś zawartość itru (Y) badano metodą Fusion-Inductively-Coupled Plasma (FUS-ICP). [...]
In this paper results of investigation on the variability of REE contents in the clayey rocks accompanying selected coal seams from Zaleskie and Ruda beds of western part of Upper Silesia Coal Basin (USCB) have been presented. 75 samples have been analysed from the claystones coexisting with coal seams 405 and 408 collected from the USCB area. Contents of selected REE have been assessed with a use of the Instrumental Neutron Activation Analysis (INAA). In regard to the constraints of this method following elements underwent evaluation: scandium (Sc), lanthanum (La), cerium (Ce), neodymium (Nd), samarium (Sm), Europium (Eu), terbium (Tb), ytterbium (Yb), and lutetium (Lu). Contents of yttrium (Y) was determined with a use of the Fusion-Inductively-Coupled Plasma (FUSICP) method. [...]
Źródło:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2016, 32, 3; 39-66
0860-0953
Pojawia się w:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Propozycje rozszerzenia działań celem zagospodarowania materiałów odpadowych z górnictwa węgla kamiennego
Proposals to extend actions to the management of waste rock from hard coal mining
Autorzy:: Klojzy-Karczmarczyk, B.
Mazurek, J.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/395025.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: skała płonna
muły węglowe
odpady wydobywcze
osady ściekowe
rekultywacja wyrobisk
bariera izolacyjna
wartość opałowa
gangue
hard coal sludge
extractive waste
sewage sludge
reclamation of excavations
insulation layer
calorific value
Opis:: W procesie wydobycia i wzbogacania urobku węglowego powstają znaczne ilości materiałów odpadowych, głównie skała płonna oraz muły węglowe, uznawane za odpad lub surowiec. Podstawowe kierunki zagospodarowania skały płonnej oraz odpadów wydobywczych to produkcja kruszyw, produkcja pełnowartościowych produktów energetycznych oraz roboty likwidacyjne w kopalniach węgla kamiennego i podsadzanie wyrobisk. W pracy przedstawiono propozycję poszerzenia tych działań dla lepszego wykorzystania materiałów odpadowych. Rozpoznano możliwość wykorzystania kruszyw lub odpadów do wypełniania wyrobisk odkrywkowych, również na obszarach będących w zasięgu zbiorników wód podziemnych, możliwość budowy warstw izolujących z materiału odpadowego (muły węglowe) oraz wytwarzanie mieszanek mułów węglowych z osadami ściekowymi celem produkcji materiałów o dobrych właściwościach energetycznych. Analizę przeprowadzono na podstawie badań własnych i danych literaturowych, dotyczących szeregu wybranych parametrów materiałów odpadowych. Wykonano i przedstawiono wstępne badania wielkości ciepła spalania oraz wartości opałowej mułów węglowych w połączeniu z innym materiałem odpadowym, jakim są osady ściekowe. Zaproponowane sposoby i działania wpisują się w dotychczasowe kierunki zagospodarowania, jednak pozwalają na rozszerzenie zakresu stosowania zarówno odpadów wydobywczych, jak i produktów wytwarzanych na bazie skały płonnej czy mułów węglowych. Jednak ze względu na częsty brak stabilnego składu tych materiałów, każdorazowo przed próbą ich zastosowania należy dokonać oceny ich aktualnych właściwości. Wnioskuje się, że istotne jest kontynuowanie badań celem promowania wykorzystania gospodarczego już istniejących metod oraz poszukiwania nowych rozwiązań dla zagospodarowania odpadów wydobywczych.
In the process of extraction and enrichment of coal waste, considerable quantities of waste material are produced, mainly the gangue and coal sludge, considered as waste or raw material. The main directions of the management development of the waste rock are the production of aggregates, the production of energy products and the liquidation works in hard coal mines and the filling of excavations. The paper proposes the extension of these activities to the use of waste material. The possibility of using aggregates or extractive waste to fill open-pit excavations has been proposed, also in areas within the reach of groundwater and the possibility of building insulation layers of waste material and the production of mixtures of hard coal sludge and sewage sludge to produce material with good energy properties. The analysis was based on the author’s own research and literature data related to selected parameters of waste material. This paper presents our own preliminary studies on the amount of combustion heat and the calorific value of coal sludge combined with other wastes such as sewage sludge. The proposed methods and actions are part of the current directions of development, but they allow the extension of the scope of use of both extractive waste and products produced on the basis of gangue or coal sludge. Due to the frequent lack of the stable composition of these materials, their current properties should be assessed each time before attempting to use them. The fact that it is important to continue research to promote existing economic use and to seek new activities or methods has been concluded.
Źródło:: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2017, 98; 151-165
2080-0819
Pojawia się w:: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Pierwiastki ziem rzadkich (REE ) w wodach termalnych: występowanie, pochodzenie, znaczenie i perspektywy badań w Polsce
The Rare Earth Elements (REE ) in geothermal waters: occurrence, origin, significance and perspectives for research in Poland
Autorzy:: Porowski, A.
Kaczor-Kurzawa, D.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/203999.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: pierwiastki ziem rzadkich
wody termalne
pochodzenie wód podziemnych
procesy geochemiczne
oddziaływania woda-skała
rare earth elements (REE)
thermal waters
REE patterns
groundwater origin
geochemical processes
water-rock interaction
Opis:: Termin „pierwiastki ziem rzadkich” (Rare Earth Elements – REE) odnosi się do piętnastu pierwiastków stanowiących grupę lantanowców (Ln3+) oraz itru (Y) i skandu (Sd). W wyniku takich procesów jak wietrzenie, rozpuszczanie, rekrystalizacja czy diageneza pierwiastki ziem rzadkich mogą być dość łatwo uruchamiane i przenoszone z minerałów i skał do środowiska wodnego. Wody podziemne wykazują podobny rozkład wzajemnych proporcji REE do ich „rozkładu” charakterystycznego dla skał, przez które przepływają. Takie podobieństwa pomiędzy REE pattern wód podziemnych i skał zbiornikowych decydują o tym, że REE są użytecznym wskaźnikiem do rozpoznawania interakcji zachodzących pomiędzy wodą podziemną a skałą zbiornikową. Analiza rozkładu zawartości REE w wodach wykorzystywana jest do identyfikacji pochodzenia wód, mieszania się wód, określania warunków równowagi w systemie woda-skała, procesów geochemicznych na drogach przepływu wód, do identyfikowania stref zasilania, czy skał zbiornikowych. W przypadku wód termalnych szczególnego znaczenia nabiera dokładne rozpoznanie składu chemicznego wód (w tym REE) i skał zbiornikowych w celu właściwego zrozumienia warunków termalnych w danym systemie. Pomimo istnienia szerokiej literatury dotyczącej badań nad geochemią REE w systemie woda-skała w różnych obszarach świata, Polska jest wciąż „biała plamą” – gdyż zawartości REE, szczególnie w wodach podziemnych, nigdy nie były na szerszą skalę badane; brak jest publikacji naukowych na ten temat. Od roku 2015 zespół naukowców z PIG–PIB oraz ING PAN podjął starania, aby zapełnić tę lukę w polskiej nauce. W roku 2015 pierwsze pilotażowe analizy zawartości REE zostały wykonane dla wód mineralnych Krynicy Zdroju oraz dla wód termalnych Poddębic. W roku 2016, konsorcjum naukowe ING PAN oraz PIG–PIB rozpoczyna realizację dużego projektu naukowego finansowanego ze środków NCN, ukierunkowanego bezpośrednio na szczegółową analizę zawartości i rozkładu REE w wodach mineralnych i termalnych Polski. Perspektywy rozwoju hydrogeochemii pierwiastków ziem rzadkich w Polsce w najbliższych latach wydają się być pozytywne.
The Rare Earth Elements (REE) or rare earth metals, are commonly defined as a series of fifteen elements comprising the lanthanides group (Ln3+) plus scandium (Sc) and yttrium (Y). REE can be significantly mobilized during weathering, alteration and diagenesis processes and transferred from rocks into an aquatic environment. Groundwaters usually demonstrate REE patterns that closely reflect the REE patterns of the rock through which they flow. Such similarities between groundwater and aquifer rock REE patterns suggest that REE may be useful tracers of groundwater – aquifer rock interactions. Ample evidence hase been provided in the literature, that the analysis of REE concentration is a useful tool in tracing the origin of fluids, which is fundamental in understanding any fluid-rock system. The REE distribution in groundwater enables to study of the source of water, the state of equilibrium in water-rock system, changes in water composition by both precipitation and dissolution reactions in the aquifer including those along flow paths, groundwater and surface water mixing, biogeochemical redox processes, adsorption processes, etc. Despite the vast literature and numerous studies of REEs geochemistry reported for various regions in the world, Poland is a truly white spot, where the REE in the groundwater systems have never been deeply studied. However, since 2015, the first pilot analyses of REE in the mineral water of the Krynica Spa and the thermal waters of Poddębice have been performed. A new research project granted by the National Science Center (NCN) in 2016 for scientific consortium of ING PAN and PIG–PIB shed new light on the future development of the REE application in hydrogeochemical studies of mineral and thermal water in Poland.
Źródło:: Technika Poszukiwań Geologicznych; 2016, R. 55, nr 1, 1; 89-102
0304-520X
Pojawia się w:: Technika Poszukiwań Geologicznych
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Ocena kosztów gospodarki skałą płonną w funkcji zmiennego poziomu współczynnika uzysku węgla netto na przykładzie kopalni węgla kamiennego
Evaluation of the waste rock management costs as a function of the level of coal yield on the example of the coal mine
Autorzy:: Kopacz, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/216788.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: górnictwo węgla kamiennego
efektywność ekonomiczna
metoda dyskontowa
ocena kosztów
skała płonna
współczynnik uzysku węgla
model symulacyjny
coal mining
economic assessment
discount method
waste rock
costs estimation
coal yield
simulating model
Opis:: Istotnym aspektem prawidłowo prowadzonego procesu zarządzania w kopalniach jest ocena potencjału złoża, jego optymalnego udostępnienia, zagospodarowania i eksploatacji. W ten zakres zagadnień włączają się niewątpliwie właściwie rozumiane aspekty kosztów urabiania skały płonnej, która towarzyszy procesowi wydobycia kopalin użytecznych. Analizując dane dotyczące gospodarki skałą płonną w górnictwie węgla kamiennego w Polsce można zauważyć, że od roku 2010 ponad 30,0% całości wydobycia stanowią odpady wydobywcze. Na tle statystyki wydobycia węgla od roku 2003 ujawnia się ponadto rosnący trend w tym zakresie. W artykule postawiono tezę, iż urabianie i wydobywanie skały płonnej istotnie i negatywnie wpływa na efektywność prowadzonego wydobycia oraz łączny poziom kosztów w kopalniach węgla kamiennego. Artykuł stanowi próbę weryfikacji i kwantyfikacji realnych kosztów skały płonnej w przygotowanym na potrzeby symulacji modelu ekonomiczno-finansowym przykładowej kopalni węgla kamiennego w całym cyklu życia omawianego projektu. [...]
An important aspect of an ongoing management process in the mines is to assess the potential of the deposit, its optimal development and its exploitation. This range of issues will undoubtedly cover properly the understood “problem” of waste rock management costs, which accompanies the process of mineral resources exploitation. When analysing the data of waste rock management in the Polish coal mining industry, it can be noted that since 2010 more than 30.0% of total production is represented by extractive waste. Since 2003 an upward trend has also been observed against the coal mining statistics. The thesis of the article reveals an opinion that the effectiveness of the coal mining process is significantly and negatively influenced by the waste rock amount and related costs. The article attempts to verify and quantify the impact of waste rock on economic effectiveness and operating costs of an exemplary coal mine throughout its life cycle. [...]
Źródło:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2015, 31, 3; 121-144
0860-0953
Pojawia się w:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Analiza statystyczna parametrów zbiornikowych utworów jury górnej-kredy dolnej zapadliska przedkarpackiego uzyskanych z testów RPZ i pomiarów geofizycznych
Statistical analysis of reservoir parameters of the Upper Jurassic-Lower Cretaceous formation in the Carpathian Foredeep obtained from DST tests and geophysical surveys
Autorzy:: Dubiel, S.
Uliasz-Misiak, B.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/217096.pdf
Data publikacji:: 2013
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: analiza statystyczna
skała węglanowa
jura górna
kreda dolna
zapadlisko przedkarpackie
parametry złożowe
właściwości zbiornikowe
statistical analysis
carbonate rock
Upper Jurassic
Lower Cretaceous
reservoir parameters
Carpathian Foredeep
DST tests
reservoir properties
Opis:: W publikacji przedstawiono wybrane wyniki analizy statystycznej właściwości zbiornikowych i parametrów złożowych utworów jury górnej-kredy dolnej określone na podstawie wyników testów rurowymi próbnikami złoża (RPZ) oraz badaniami geofizycznymi, przydatne przy opracowywaniu charakterystyki geologicznej złóż węglowodorów w utworach górnej jury-dolnej kredy. Właściwości zbiornikowe (porowatość ogólna, miąższość efektywna) oraz parametry złożowe (przepuszczalność, gradient ciśnienia złożowego i wskaźnik wydobycia wody złożowej) jury górnej-kredy dolnej, usystematyzowano w postaci histogramów, w celu scharakteryzowania ich rozkładu i wyznaczenia wartości średnich. Wyznaczone średnie wartości mogą być wykorzystane przy projektowaniu procesów dowiercania, opróbowania i eksploatacji złóż węglowodorów w utworach górnej jury-dolnej kredy. Wartość ciśnienia złożowego określona na podstawie wyników testów złożowych RPZ stanowi podstawę symulacji złożowych, a także projektowania konstrukcji otworów wiertniczych, technologii dowiercania oraz eksploatacji złoża. Metodami analizy statystycznej wyznaczono równanie regresji liniowej zmian ciśnienia złożowego w funkcji głębokości zalegania skał węglanowych jury górnej-kredy dolnej. Równanie to może być wykorzystywane do prognozowania wartości ciśnienia w danym rejonie wierceń. Cechy produkcyjne badanych poziomów perspektywicznych jury górnej-kredy dolnej oceniono na podstawie zmian wskaźnika wydobycia wody złożowej (wydatek przypadający na jednostkę depresji ciśnienia) w funkcji miąższości efektywnej. Uzyskana korelacja pozwala na prognozowanie wskaźnika wydobycia wody złożowej na podstawie miąższości efektywnej w badanych utworach. Cechą skał zbiornikowych, od której w znacznym stopniu zależy wielkość wskaźnika wydobycia tak wody złożowej, jak też i węglowodorów, jest ich przepuszczalność. Zróżnicowane zależności pomiędzy porowatością i przepuszczalnością występujące w skałach węglanowych są często przyczyną trudności i niejednoznaczności w interpretacji wyników testów złożowych. Metodami analizy statystycznej stwierdzono – dla wybranego obszaru poszukiwań naftowych – zadawalającą korelację między przepuszczalnością efektywną dla wody określoną testami RPZ, a porowatością oszacowaną na podstawie pomiarów geofizyki wiertniczej, nadającą się do prognozowania wartości przepuszczalności skał jury górnej-kredy dolnej.
This article presents selected results of statistical analysis of reservoir properties and reservoir parameters of the Upper Jurassic-Lower Cretaceous formation in the Carpathian Foredeep. Reservoir properties and parameters were based on the results of drillstem tests (DST) and geophysical surveys. These results allowed for geological characterization of hydrocarbon deposits in the Upper Jurassic-Lower Cretaceous formations. Reservoir properties (total porosity, effective thickness) and reservoir parameters (permeability, reservoir pressure gradient, and water production coefficients) of the Upper Jurassic-Lower Cretaceous formation have been arranged in the form of histograms in order to define the distribution of average values. Average values can be used in drill up operations, well tests, and exploitation of hydrocarbon deposits in the Upper Jurassic-Lower Cretaceous formation. Methods of statistical analysis determined the linear regression equation of reservoir pressure changes as a function of Upper Jurassic-Lower Cretaceous carbonate formation depth. This equation can be used to estimate the reservoir pressure in the drilling area. Production parameters of the geological formation have been examined based on changes in the water production coefficient (flow rate per unit pressure depression), which can be predicted as a function of the effective thickness of the tested formation. Water production coefficient as well as hydrocarbons production coefficient depends largely on reservoir rocks permeability. The relationship between porosity and permeability in carbonate rocks often causes difficulties and ambiguities in the interpretation of reservoir test results. This analysis, however, found a satisfactory correlation between the effective water permeability from DST tests and porosity estimated from well logs in the selected area of petroleum exploration. This correlation will be suitable for predicting the permeability of the Upper Jurassic-Lower Cretaceous formation.
Źródło:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2013, 29, 2; 119-134
0860-0953
Pojawia się w:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Drgania pochodzenia górniczego gruntu i fundamentu budynku w ocenie ich szkodliwości
Mine-induced ground and building foundation vibrations for the evaluation of their harmfulness
Autorzy:: Kuźniar, K.
Tatara, T.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/394808.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: wstrząsy pochodzenia górniczego
drgania gruntu
drgania fundamentu
budynek mieszkalny
przekazywanie drgań gruntu
szkodliwość drgań
skala GSI
mining tremors
ground vibrations
building foundation vibrations
apartment building
transmission of ground vibrations
GSI scale
harmfulness of vibrations
Opis:: Wstrząsy pochodzenia górniczego (zaliczane do tzw. parasejsmicznych źródeł drgań) nie są kontrolowane przez człowieka. Są zjawiskami losowymi z uwagi na czas, miejsce i intensywność, podobnie jak jest to w przypadku trzęsień ziemi. Drgania gruntu wywołane przez takie wstrząsy mogą skutkować uszkodzeniami konstrukcji powierzchniowych. Szkodliwość drgań wywołanych wstrząsami górniczymi dla budynków można w sposób przybliżony oceniać za pomocą specjalnie przygotowanych skal, które bazują na parametrach drgań gruntu. Jednak na skutek przekazywania drgań gruntu na fundamenty budynku, jednocześnie mierzone przebiegi drgań gruntu obok budynku i przebiegi drgań fundamentu mogą się znacząco różnić. Różnice te można tłumaczyć zjawiskiem interakcji dynamicznej podłoże-budynek. Praca dotyczy oceny szkodliwości drgań pochodzenia górniczego w Legnicko-Głogowskim Okręgu Miedziowym (LGOM). Pod uwagę wzięto cztery wstrząsy wysokoenergetyczne, które wystąpiły w strefie epicentralnej, w zbliżonych odległościach epicentralnych od analizowanego budynku mieszkalnego średniej wysokości. Wy - korzystano uaktualnioną empiryczną Górniczą Skalę Intensywności GSI-2004/11 w wersji prędkościowej (skala podstawowa) i wersji przyśpieszeniowej (skala pomocnicza). Ocenę intensywności drgań powierzchniowych według skali GSI-2004/11 prowadzono z użyciem jednocześnie zarejestrowanych przebiegów drgań gruntu obok budynku, a w celach poznawczych i fundamentu budynku. Analizowano wpływ miejsca pomiaru drgań na powierzchni terenu na wyznaczany stopień intensywności drgań. Stwierdzono, że klasyfikacja stopnia intensywności drgań od tego samego wstrząsu może się istotnie różnić w zależności od tego czy oceny dokonywano na podstawie drgań gruntu, czy na podstawie jednocześnie mierzonych drgań fundamentu budynku. Wniosek ten dotyczy zarówno wersji prędkościowej, jak i wersji przyśpieszeniowej skali GSI-2004/11.
Mining tremors (which belong to so-called paraseismic sources of vibrations) are not subject to human control. They are random events with respect to their time, place and magnitude, as with earthquakes. The free-field vibrations caused by mining rockbursts can result in damage of the surface structures. The harmfulness of mine-induced vibrations to buildings can be estimated using appropriately prepared scales which are based on the parameters of ground vibrations. As a result of the transmission of ground vibrations to building foundations, the records of vibrations simultaneously registered on the ground close to a building and at the foundation level of the building can differ significantly. These differences can be explained by the soil-structure interaction effect. The paper deals with the evaluation of harmfulness of mine-induced vibrations in the Legnica-Glogow Copper-field (LGC). Four strong mining tremors with similar epicentral distances from the analyzed medium-rise apartment building have been taken into account. The GSI-2004/11 velocity version Mining Intensity Scale (the basis scale) as well as acceleration version (supporting version) have been applied. The evaluation of the intensity of surface vibrations according to the GSI-2004/11 scale has been performed using recorded ground and also building foundations vibrations, for research purposes. The influence of the place of surface vibrations measurements on the evaluated intensity of vibrations has been analyzed. It was stated that significant differences can occur in the classification of the same mining tremor depending on whether the evaluation had been performed on the basis of ground vibrations or on the building foundation vibrations measured at the same time. The conclusion concerns the velocity version as well as acceleration version of the GSI-2004/11 scale.
Źródło:: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2016, 94; 5-14
2080-0819
Pojawia się w:: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "skala" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język