Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "rock mass" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-8 z 8
Tytuł:
Pomiary inklinometryczne jako narzędzie monitoringu deformacji górotworu w kopalniach podziemnych
Inclinometric measurements as a tool of monitoring rock mass deformation in underground mines
Autorzy:
Grzebyk, W.
Stolecki, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/394410.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
górnictwo
deformacja górotworu
metoda inklinometryczna
mining
rock mass deformation
inclinometric method
Opis:
Dotychczasowy zakres stosowanych w górnictwie podziemnym metod pomiarowych na ogół pomija wykorzystanie do tego celu obserwacji inklinometrycznych. Tymczasem na ich podstawie dokonuje się pomiaru zmian kąta nachylenia warstw skalnych i odległości pomiędzy punktami pomiarowymi, co może być wykorzystane do śledzenia procesu deformacji górotworu. Dla sprawdzenia przydatności metody inklinometrycznej do monitorowania deformacji górotworu naruszonego procesem eksploatacji, na przestrzeni kilku ostatnich lat (od 2011 roku) przeprowadzono wiele pomiarów obiektowych w wybranych polach eksploatacyjnych kopalń LGOM. Obserwacjami objęto wszystkie elementy układu geomechanicznego, jakie na złożu rud miedzi stanowią: strop, filary i spąg. Rejestracje prowadzono za pomocą specjalnie wytworzonej aparatury, składającej się z czujników nachylenia CNS oraz terminali komunikacyjnych TK. Aktualnie uzyskane wyniki, dzięki dużej czułości i rozdzielczości pomiaru oraz quasi ciągłemu charakterowi rejestracji, dostarczyły nowych, bardzo ciekawych informacji odnośnie przebiegu deformacji ośrodka skalnego, niemożliwych do pozyskania obecnie stosowanymi metodami pomiarowymi. Przeprowadzone aktualnie badania wskazują, że inklinometryczna metoda pomiarowa może być użytecznym narzędziem identyfikacji i oceny procesów zachodzących w górotworze w trakcie prowadzonej eksploatacji złoża.
Measurement methods currently used for monitoring rock mass deformation in underground mining omit inclinometer observations that could be used for this purpose. This method makes it possible to measure the angle of inclination of layers of rock and the distance between monitoring points, which may be used to describe the process of rock mass deformation. In 2011, test were carried out in selected operating fields located in LGOM mines, to verify the usefulness of the inclinometer method for monitoring the process of rock mass deformation. The observations encompassed all elements of the geomechanical system, i.e. the roof, pillar and floor. The measurements were conducted using special instruments consisting of the inclination sensor (CNS) and communication terminal (TK). Due to the high accuracy of measurement and the quasi-continuous nature of the registration the results obtained, the tests have provided new and very interesting information about the process of the rock's deformation. Other contemporary measurement methods used in that kind of research could not have provided such results. The study described in this paper indicates that the inclinometric measuring method can be a useful tool for identification and evaluation of the processes occurring in the rock mass during mining works.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2014, 86; 97-104
2080-0819
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Modelowanie deformacji ciągłych powierzchni terenu w warunkach zmiennego zalegania złoża
Modeling continuous deformation of terrain in variable conditions of deposition
Autorzy:
Hejmanowski, R.
Kwinta, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/216115.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
deformacje górotworu
modelowanie
dokładność
prognoza
rock mass deformation
modeling
accuracy
prediction
Opis:
Ciągłe deformacje powierzchni terenu wywołane podziemną eksploatacją górniczą mogą powodować zagrożenie budynków i infrastruktury. Zagadnienie modelowania deformacji od strony teoretycznej jest znane od wielu lat. Powszechnie stosowany jest model Knothego. Dokładność prognozowanych deformacji zależy w dużej mierze od prawidłowej identyfikacji parametrów modelu i warunków zalegania przewidzianego do eksploatacji złoża. W pracy przedstawiono charakterystykę metodyki modelowania warunków zalegania złoża w informatycznym systemie prognozowania MODEZ. Pozwala ona na uwzględnienie zmienności parametrów zalegania złoża i parametrów górniczo-geologicznych eksploatacji. W konsekwencji daje to znaczną poprawę jakości prognoz deformacji.
Surface subsidence induced by underground mining activity may cause danger to buildings and infrastructure. The issue of the surface subsidence modelling is known for many years. The Knothe's theory is the most often used method of surface deformation modelling. Surface subsidence predictions accuracy depends mainly on the correct identification of model parameters and geometrical conditions of the strata occurrence. The paper presents a methodology for modelling of the seam occurrence in the computer system called MODEZ. That program is dedicated to surface subsidence prognosis. Shown system enables to take into account not only the variability of the seam deposit parameters but also the exploitations parameters. As a result it gives considerable improvement of the accuracy of the surface subsidence prognosis.
Źródło:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2010, 26, 3; 143-153
0860-0953
Pojawia się w:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metoda pomiaru promieniowania EM do oceny rozwoju procesu niszczenia w górotworze
EM emission measurement method for estimation of the destruction process development in the rock mass
Autorzy:
Mydlikowski, R.
Maniak, K.
Wójtowicz, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/394249.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
emisja elektromagnetyczna
górotwór
proces niszczenia
działalność górnicza
electromagnetic emission
rock mass
destruction process
mining
Opis:
W kopalniach podziemnych w wyniku wykonywania różnego rodzaju wyrobisk, na osuwiskach ziemi podczas ich aktywnych ruchów a także w czasie trzęsień ziemi dochodzi do zmian pierwotnego pola naprężenia i deformacji górotworu. Górotwór lub materiał skalny poddawany różnego rodzaju obciążeniom ulega deformacji trwałej i jest źródłem różnego rodzaju fal sejsmicznych, emisji sejsmoakustycznej (SA) i elektromagnetycznej (EM). W artykule przedstawiono wyniki badań laboratoryjnych emisji elektromagnetycznej w czasie jednoosiowego ściskania próbek skalnych. Uzyskane wyniki pomiarów emisji EM oraz emisji SA wskazują na ich silny związek ze stopniem obciążenia badanej próbki skalnej. W analizie otrzymanych wyników stwierdzono, że emisja EM dokładniej odzwierciedla stan naprężenia i deformacji w próbce w porównaniu do emisji SA. Można wnioskować, iż opracowanie systemu obserwacyjnego opartego o pomiar emisji EM może być przydatny w wyrobiskach górniczych do oceny zagrożeń związanych z obciążaniem skał. System taki powinien pracować bezinwazyjnie oraz charakteryzować się niskim kosztem i nieskomplikowaną obsługą. Budowa takiego sytemu może wspomagać stosowane powszechnie systemy geofizyczne w kopalniach.
In underground mines, as a result of various excavations, landslides during their active movements and during earthquakes change the original tension and deformation of the rock. The rock or rock material subjected to various types of stresses is subject to permanent deformation and is a source of various types of seismic emissions, including seismoacoustic (SA) and electromagnetic (EM). The paper presents the results of laboratory tests of electromagnetic emission during the uniaxial load of rock samples. Obtained results of EM emission measurements and SA emission indicate their strong relation to the degree of load of the test rock sample. In the analysis of the results obtained, it was found that the EM emission more accurately reflects the state of stress and deformation in the sample compared to the SA emission. It can be concluded that the development of an EM emission monitoring system can be useful in mining excavations to assess the risks associated with rock loading. Such a system should work non-invasively and be characterized by low cost and uncomplicated service. The construction of such a system can support the commonly used geophysical systems in mines.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2017, 101; 303-311
2080-0819
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Estimation of mining impact on surface in relation to rock mass type
Ocena wpływu eksploatacji górniczej na powierzchnię terenu w zależności od rodzaju górotworu
Autorzy:
Kryzia, K.
Majcherczyk, T.
Niedbalski, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/949313.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
eksploatacja zawałowa
deformacje powierzchni
obniżenie powierzchni terenu
rodzaj górotworu
coal mining with caving
surface deformation
subsidence
rock mass type
Opis:
An analysis of the impact of mining with caving on the surface shows that a type of rock mass strata seems to be one of the critical factors affecting the process. Correlating the values of mining-induced surface deformation with the rock mass structure and the state of its disturbance is of crucial importance. Therefore, if other mining conditions are left unaffected, then those factors exert the key influence on a course and distribution of subsidence and rock mass deformation. A proper description of rock mass type and properties also seems rational for a proper determination of prediction parameters, especially in the case of a multi-seam coal mining, and/or the exploitation carried out at considerable depths. A general outcome of the study discussed in this paper is the development of the methodology and model practices for determining the rock mass type and, as a result, for selecting the optimal values of parameters for predicting the values of surface subsidence in relation to particular geological and mining conditions. The study proves that the type of rock mass may be described by such factors as the influence of overburden strata, the influence of Carboniferous layers, the disturbance of rock mass and the depth of exploitation.
Rozpatrując zagadnienie wpływu zawałowej eksploatacji górniczej na powierzchnię terenu, można stwierdzić, że jednym z ważnych czynników wpływających na powyższy proces jest rodzaj warstw skalnych budujących górotwór. Uzależnienie wartości deformacji powierzchni terenu spowodowanych eksploatacją górniczą od budowy górotworu i stanu jego zruszenia ma zasadnicze znaczenie, bowiem przy innych niezmienionych warunkach górniczych, właśnie te czynniki mają największy wpływ na przebieg i rozkład obniżeń oraz deformacje górotworu. Określenie rodzaju górotworu wydaje się również zasadne do określenia parametrów prognozy, szczególnie gdy eksploatacja jest wielopokładowa, a ponadto prowadzona na dużych głębokościach. W artykule przedstawiono schemat postępowania konieczny dla określenia rodzaju górotworu, a w konsekwencji doboru wartości parametrów prognozy umożliwiających predykcję wartości obniżeń powierzchni terenu w zależności od warunków geologiczno-górniczych. Z wykonanej analizy wynika, że rodzaj górotworu może być charakteryzowany przez takie czynniki jak wpływ warstw nadkładu, wpływ warstw karbonu, zruszenie górotworu oraz głębokość eksploatacji.
Źródło:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2018, 34, 2; 151-170
0860-0953
Pojawia się w:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Popioły fluidalne ze spalania węgla brunatnego jako dodatek do zaczynów uszczelniających wykorzystywanych podczas prac wypełniania pustek w górotworze
Fly ashes from the combustion of lignite as additive to the cement slurry used in the work of filling voids in the rock mass
Autorzy:
Formela, M.
Stryczek, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/395093.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
zaczyny cementowe
popioły fluidalne
węgiel brunatny
pustki w górotworze
cement slurry
fly ashes
lignite
voids in the rock mass
Opis:
W Polsce podstawowym źródłem energii elektrycznej i cieplnej jest nadal węgiel kamienny i brunatny. Podczas procesu spalania węgli powstają duże ilości produktów ubocznych, m.in.: popioły lotne, żużle paleniskowe oraz dostające się do atmosfery szkodliwe związki chemiczne w postaci gazu (CO2, NOx, związki siarki). Popioły lotne, z uwagi na swoją dużą miałkość (zbliżoną do cementu), skład chemiczny i fazowy oraz reaktywność, znalazły szerokie zastosowanie w rozwiązaniach technologicznych, m.in.: w produkcji cementu zwykłego, masywnego, hydrotechnicznego oraz cementów nowej generacji. Stosowanie odpowiedniego dodatku popiołów lotnych ma pozytywny wpływ na właściwości świeżego i stwardniałego betonu, a także umożliwia proekologiczne i ekonomiczne wytworzenie mieszanki cementowej. Eksploatacja bogactw naturalnych Ziemi związana jest z wykonywaniem na różnych głębokościach wyrobisk górniczych. Po pewnym czasie pułap wyrobiska ulega załamaniu, co pociąga za sobą obsunięcie się górnych warstw i wytworzenie się na powierzchni ziemi zagłębienia, tzw. niecki lub zapadliska. Taki rozwój sytuacji, wymusza potrzebę wzmacniania podłoża oraz uszczelniania górotworu. Aby zminimalizować ryzyko związane z problemami geotechnicznymi na terenach pogórniczych, należy stosować takie rozwiązania inżynierskie, które w sposób uniwersalny, ekonomiczny oraz wydajny poprawią nośność gruntów. Prowadzi to do rozwoju badań nad nowymi recepturami cementu stosowanego podczas prac geoinżynieryjnych, zwłaszcza na terenach górniczych. Co więcej, wymagania ekonomiczne zmuszają inżynierów do stosowania tańszych rozwiązań techniczno- technologicznych przy jednoczesnym zachowaniu właściwości wytrzymałościowych. Przykładem takiego rozwiązania jest użycie odpowiednich dodatków do receptur zaczynów uszczelniających, które zmniejszają całkowity jednostkowy koszt zabiegu.
The main energy source in Poland is still hard coal and lignite. The coal combustion process produces large quantities of by-products, e.g. fly ashes, slag furnace and harmful chemical gases (CO2, NOx, sulfur compounds) which enter the atmosphere. Fly ashes, due to their being fine grained (cement-like), chemical and phase compound and reactivity, have also been widely used in various technological solutions e.g. in the production of ordinary cement, hydro-technical cement and the new generation of cements. The adequate amount of fly ashes additive has a positive effect on fresh and hardened cement slurry properties. What is more, it allows for the pro-ecological and economic production of cement mix The exploitation of natural resources is connected with performance mining excavations at different depths. After a certain period of time, those voids break down which, in turn, leads to the slip of upper layers and the so-called landslides forming on the surface. This situation imposes the necessity of basis and sealing rock mass reinforcement. To minimize the risk connected to geotechnical problems on the mining areas, there is a need to use engineering solutions which could improve soil bearing in a universal, economical and efficient way. This leads to the development of new cement slurry recipes used during geoengineering works, especially in the mining areas. Moreover, economic requirements are forcing engineers to use less expensive technical and technological solutions simultaneously maintaining strength properties. An example of such a solution is to use suitable additives to cement slurry which could reduce the total unit cost of the treatment.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2017, 97; 117-134
2080-0819
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wykorzystanie MES do prognozowania przemieszczeń terenu wywołanych eksploatacją górniczą
The use of the finite element method in predicting surface subsidence due to underground mining
Autorzy:
Warchala, E.
Szostak-Chrzanowski, A.
Stefanek, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/394637.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
metoda elementów skończonych
eksploatacja górnicza
deformacje górotworu
obniżenia terenu
finite elements method
mining extraction
rock mass deformation
surface subsidence
Opis:
Podziemna eksploatacja górnicza wywołuje w górotworze zmiany pól przemieszczeń i naprężeń. W przypadku prowadzenia podziemnej eksploatacji w pobliżu zbiorników odpadów poflotacyjnych niezmiernie ważne jest wyznaczenie zakresu osiadania górotworu pod fundamentami podstawy zapór ziemnych otaczających te zbiorniki. Dokładność rozwiązania MES jest głównie zależna od jakości danych geomechanicznych charakteryzujących poszczególne geologiczne warstwy górotworu oraz regiony górotworu, w których prowadzona jest eksploatacja. Jeżeli wartości osiadań na powierzchni obliczone przy zastosowaniu MES i pomierzone niwelacją geodezyjną nie są zgodne, wtedy wartości modułów Younga charakteryzujących regiony eksploatacji są korygowane. W niniejszym artykule została przedstawiona opracowana metoda analizy MES deformacji górotworu dla kopalni podziemnej w celu określenia wpływu eksploatacji górniczej na przemieszczenia powierzchni terenu w rejonie filara ochronnego zapory zachodniej zbiornika odpadów poflotacyjnych (Obiektu Unieszkodliwiania Odpadów Wydobywczych – OUOW) Żelazny Most. W badanym obszarze prowadzona była eksploatacja górnicza systemem komorowo-filarowym z ugięciem stropu (R-UO) w latach 2008–2016 oraz planowana jest podobna na lata 2017–2019 systemem komorowo-filarowym z podsadzką hydrauliczną ze względu na zwiększenie miąższości złoża.
Underground mining extraction causes the displacement and changes of stress fields in the surrounding rock mass. The determination of the changes is extremely important when the mining activity takes place in the proximity of post-flotation tailing ponds, which may affect the stability of the tailing dams. The deterministic modeling based on principles of continuum mechanics with the use of numerical methods, e.g. finite element method (FEM) should be used in all problems of predicting rock mass displacements and changes of stress field, particularly in cases of complex geology and complex mining methods. The accuracy of FEM solutions depends mainly on the quality of geomechanical parameters of the geological strata. The parameters, e.g. young modulus of elasticity, may require verification through a comparison with measured surface deformations using geodetic methods. This paper presents application of FEM in predicting effects of underground mining on the surface displacements in the area of the KGHM safety pillar of the tailing pond of the OUOW Żelazny Most. The area has been affected by room and pillar mining with roof bending in the years 2008-2016 and will be further exposed to room-and-pillar extraction with hydraulic filling in the years 2017–2019.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2017, 99; 171-183
2080-0819
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zagadnienia kolizji praw do przestrzeni w górotworze z uwzględnieniem specyfiki morskiej
The issue of conflicting rights to parts of a rock mass, taking into account specificity of the sea
Autorzy:
Kozieł, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/216638.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
geologia
górnictwo
własność górnicza
kataster nieruchomości
konkurencja obszarowa
kolizja w górotworze
geology
mining
mining property
estate cadastre
spatial competition
conflicts concerning rock mass
Opis:
Przedmiotem artykułu są zagadnienia kolizji przestrzennych i branżowych przy prowadzeniu działalności gospodarczej na obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej, w tym wód terytorialnych i strefy ekonomicznej (szelfu), w ujęciu interdyscyplinarnym. Autor proponuje metodę identyfikacji tych kolizji ze względu na charakter i przedmioty działalności na te, które wynikają z podejmowania działalności lub oddziaływania danej działalności w tych samych przestrzeniach obszaru morskiego oraz na te, które stanowią kolizję branżową i są związane z konkurencją przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie poszukiwania, rozpoznawania i wydobywania kopalin oraz tych przedsiębiorców, którzy podejmują działalności w obszarze farm wiatrowych, rybołówstwa i hodowli. W artykule przedstawiono problemy prawne, utrudniające prowadzenie racjonalnej i konkurencyjnej działalności w zakresie geologii i górnictwa na tle regulacji obecnie obowiązujących. Autor analizuje i prezentuje kolizje i konkurencyjne działalności z punktu widzenia różnych dziedzin prawa, w tym takich jak prawo cywilne, prawo zagospodarowania przestrzennego, prawo geologiczne i górnicze, prawo ochrony środowiska, prawo morza. Na tle tych różnych obszarów działalności, jak i dziedzin prawa autor wskazuje na kolizyjność procedur oraz racjonalność, funkcjonalność stosowanych aktów administracyjno-prawnych i rozstrzygnięć podejmowanych w tym zakresie w konkurencyjnych postępowaniach. Na bazie przeprowadzonej oceny i analizy autor przechodzi do sformułowania rekomendowanych zmian legislacyjnych, mających na celu wprowadzenie do polskiego porządku prawnego narzędzi służących rozwiązywaniu tych kolizji i konfliktów. Należy do nich między innymi postulat zmiany definicji nieruchomości, wprowadzenie instytucji katastru czterowymiarowego czy stosowanie odpowiednio przepisów dotyczących roszczeń z prawa rzeczowego do ochrony użytkownika górniczego. Zdaniem autora zmiany, w tym ustawowe, są konieczne dla przyjęcia właściwych rozwiązań do wyeliminowania problemów i sporów w omawianych obszarach.
This article discusses the issue of spatial and industrial conflicts during business operations in the maritime areas of the Republic of Poland, including the territorial waters and the economic zone (shelf) in interdisciplinary approach. The Author proposes a method of identification those conflicts in terms of their nature, and the areas of business activity into those that result from the undertaken activity or influence of a given activity in the same maritime areas and those that constitute an industrial conflict and are related to competition between entrepreneurs conducting business activity in the scope of searching, recognising and excavating of mineral beds and those entrepreneurs that undertake activity in the field of wind farms, fishing and breeding. The article presents the legal issues that make it difficult to carry out rational and competitive activity in the area of geology and mining in the light of the regulations currently in force. The author analyses and presents the conflicts and competitive activities from the viewpoint of various legal disciplines, including civil law, spatial development law, geological and mining law, environmental protection law, maritime law. Against those various areas of activity, as well as the legal disciplines, the Author identifies the conflicting nature of procedures and rationality, functionality of the applied administration law acts and decisions made in this scope in competitive proceedings. Based on the performed assessment and analysis, the Author moves on to formulate recommended legislative changes aimed at introduction to the Polish legal order of tools to solve those clashes and conflicts. They include the postulate to change the definition of real property, introduction of a four-dimensional cadaster, or application of the provisions concerning claims under property right to protection of amining user accordingly. According to the Author, changes, including statutory ones, are necessary to adopt appropriate solutions to eliminate the problems in the discussed areas.
Źródło:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2014, 30, 1; 123-142
0860-0953
Pojawia się w:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ warunków geologiczno-inżynierskich i geotechnicznych na dobór parametrów obudowy wstępnej tunelu drogowego w Lalikach
The influence of geological engineering and geotechnical conditions on parameter selection of the primary lining of a road tunnel in Laliki
Autorzy:
Majcherczyk, T.
Pilecki, Z.
Niedbalski, Z.
Pilecka, E.
Blajer, M.
Pszonka, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/216009.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
tunel w Lalikach
utwory fliszowe
warunki geologiczne
warunki inżynierskie
badania geotechniczne
obudowa wstępna
współpraca górotworu
tunnel in Laliki
flysch formation
geological conditions
engineering conditions
geotechnical measurements
primary lining
rock mass interaction
Opis:
Tunel drogowy w Lalikach został wykonany w silnie niejednorodnych, w dużym stopniu zniszczonych tektonicznie i w przeważającej części bardzo słabych utworach fliszowych Karpat Zachodnich. W przeważającej części tunel był drążony w warunkach dużego udziału procentowego bardzo słabych łupków ilastych laminowanych i utworów strefy zwietrzelinowej, niekorzystnego, bardzo stromego nachylenia warstw skalnych i zmiennego zawodnienia z wypływami wody w rozluzowanych strefach tektonicznych. Górotwór ten charakteryzuje się dużą niepewnością rozpoznania jego właściwości i struktury. Praca omawia wpływ warunków geologiczno-inżynierskich i geotechnicznych na dobór parametrów obudowy wstępnej tunelu drogowego. Przeprowadzono analizę deformacji obudowy wstępnej w zależności od procentowego udziału piaskowców i łupków, punktacji klasyfikacji geomechanicznych RMR (Bieniawski 1989) i QTS Tesařa (1979), typów obudowy wstępnej oraz wykorzystania kotew i mikropali. Analiza ta została poprzedzona charakterystyką warunków geologiczno-inżynierskich na trasie tunelu oraz charakterystyką typów zastosowanej obudowy wstępnej. W trakcie drążenia tunelu z wyprzedzeniem w kalocie, kilkakrotnie występowały przemieszczenia obudowy wstępnej kaloty większe od projektowanych maksymalnych. W przypadku, gdy wartości deformacji osiągały stan alarmowy dla danego typu obudowy i nie wykazywały tendencji do stabilizowania się, podejmowano decyzję o jej wzmocnieniu dodatkowymi kotwami, siatką oraz torkretem do czasu osiągnięcia stabilizacji deformacji. W najtrudniejszych warunkach obudowa wstępna była wzmacniana parasolem mikropalowym. Parametry obudowy dobierano, zgodnie z zasadami NATM, na podstawie prowadzonych na bieżąco obserwacji geologiczno-inżynierskich i geotechnicznych. Tunel w Lalikach jest przykładem bardzo słabej samonośności górotworu. Obserwowane przemieszczenia w górotworze wskazywały, że strefa spękań wokół wyrobiska była stosunkowo silnie rozwinięta. Obudowy wstępne stosowane w tego rodzaju warunkach, na niewielkich głębokościach, powinny charakteryzować się stosunkowo dużą nośnością. Doświadczenia, jakie uzyskano wskazują, że realizacja obudowy wstępnej w silnie zmiennych warunkach fliszu karpackiego wymaga prowadzenia szczegółowych badań geologiczno-inżynierskich w trakcie drążenia tunelu, które należy wykonywać na bieżąco wraz z postępem dobowym dla weryfikacji założeń projektowych. W przypadku potrzeby należy zastosować wzmocnienia obudowy wstępnej na podstawie wyników właściwie prowadzonych pomiarów geotechnicznych zachowania się układu obudowa-górotwór.
The road tunnel in Laliki was excavated in highly heterogeneous, severely tectonically damaged and mainly very weak rocks of the Western Carpathians flysch. In particular, the conditions were characterized by a high percentage of very weak laminated shale and weathered rock mass, an unfavorable and very steep slope of the rock layers and unstable hydrological conditions with outflows of water in loosened tectonic zones. That structure and properties of the rock mass highly uncertain. This paper describes the influence of geological engineering and geotechnical conditions on the primary lining of a main road tunnel. The deformation of the primary lining was analyzed in terms of the percentage share of sandstones and shale, geomechanical classifications RMR (Bieniawski 1989) and QTS (Tesar 1979), types of the primary lining and the use of rock bolts and micropiles. The analysis was preceded by characterization of geological engineering conditions and technological characterization of applied primary linings. Displacements of the primary lining, greater than acceptable, occurred several times in a top heading during tunneling. The primary lining was reinforced by additional rock bolts and wire mesh, a thicker layer of shotcrete and micropiles if deformation reached the emergency state for some types of linings and they didn't indicate any tendency for stabilization. The reinforcement was used until the deformation stabilization was achieved. In the most difficult conditions, the lining was reinforced by a longer micropile umbrella. Parameters for the primary lining were selected on the basis of ongoing geological engineering and geotechnical measurements, in accordance with NATM's principles. The rock mass around the tunnel in Laliki is an example of weak carrying capacity. The observed displacements in the rock mass indicate that the disturbed zone around the tunnel was heavily developed. The primary lining used in such conditions must bear a relatively high load capacity from overlying loosened material and therefore the lack of interaction with the surrounding rock mass should be assumed. The data obtained indicate that the use of the primary lining in the highly variable conditions in the Carpathian flysch requires accurate geological engineering and geotechnical analysis during the day-to-day process of tunneling in order to verify the projected assumptions. The primary linings should be reinforced as needed based on the results of geotechnical measurements, monitoring the interaction between the rock mass and the system of lining.
Źródło:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2012, 28, 1; 103-124
0860-0953
Pojawia się w:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-8 z 8

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies