Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "natural resources," wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-6 z 6
Tytuł:
Investment attractiveness of natural resources companies and commodity contracts – a comparative analysis for the first half of 2019 and 2020 motivated by the SARS-Cov-2 pandemic
Atrakcyjność inwestycyjna spółek surowcowych i kontraktów na surowce – analiza porównawcza za okres pierwszego półrocza 2019 i 2020 roku w związku z pandemią SARS-Cov-2
Autorzy:
Pera, Krystian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1849656.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
financial effectiveness
rate of return
shares of natural resources companies
commodity contracts
efektywność finansowa
stopa zwrotu
akcje spółek surowcowych
kontrakty na surowce
Opis:
The paper deals with the issue of financial efficiency, measured by the arithmetic rate of return, of indirect financial investments in the area of strategic raw materials (hard coal, copper, crude oil). Two forms of indirect investments were analyzed: shares of natural resources companies listed on the Warsaw Stock Exchange and futures contracts for strategic commodities: hard coal, copper and crude oil. The time of the analysis is the first 6 months of 2019 and 2020. The year 2019 was regarded as an analysis of the period of economic growth, and the year 2020 was the analysis of the period of economic crisis. The comparisons were made in two dimensions. Firstly, it whether indirect commodity investments show the characteristics of efficiency resilience to the time of the economic crisis was checked (by comparing the achieved rates of return in the two analyzed periods). Secondly, which of the analyzed forms of investment (stocks, contracts) gives better investment results during economic growth and economic crisis was compared. As it was shown in the paper, indirect commodity investments do not show an above-average rate of return neither during economic growth nor economic crisis. The achieved rates of return on shares compared to changes in the WIG20 index in the analyzed first half of 2019 were negative. Only one company showed a positive and significantly higher than the market rate of return. Very similar results were achieved by the analyzed companies in 2020. On the other hand, the analysis of prices and rates of return on commodity futures contracts showed that in the period of economic growth it is effective to take a long position on crude oil contracts and a short position on hard coal contracts. In a period of economic crisis, the opposite position is profitable due to the observed growth in hard coal prices and a significant drop in crude oil prices. The answers to the research questions posed in the paper do not provide indications for recommending indirect forms of investment in commodities as an alternative to analogous forms of other sectors of the economy. The analysis shows that the impact of the economic situation on the efficiency of commodity investment is most noticeable for crude oil, and the least (among the analyzed commodities) for indirect copper-based investments.
W artykule przedstawiono zagadnienie efektywności finansowej, mierzonej arytmetyczną stopą zwrotu, pośrednich inwestycji finansowych w obszarze strategicznych surowców (węgiel kamienny, miedź, ropa naftowa). Jako inwestycje pośrednie potraktowano dwie ich formy: akcje spółek surowcowych notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie oraz kontrakty terminowe na strategiczne surowce w postaci: węgla kamiennego, miedzi i ropy naftowej. Czas analizy to dwa pierwsze półrocza lat 2019 i 2020. Rok 2019 potraktowano jako analizę w czasie wzrostu gospodarczego, a rok 2020 był analizą czasu kryzysu. Porównań dokonano w dwojakim przekroju. Po pierwsze, sprawdzono, czy pośrednie inwestycje surowcowe wykazują cechy odporności efektywnościowej na czas kryzysu gospodarczego (poprzez porównanie osiągniętych stóp zwrotu w dwóch analizowanych okresach). Po drugie, porównano, która z analizowanych form inwestowania (akcje, kontrakty) daje lepsze rezultaty inwestycyjne w czasie wzrostu i w czasie kryzysu. Jak wykazano w artykule, pośrednie inwestycje surowcowe nie wykazują ponadprzeciętnej stopy zwrotu ani w czasie rozwoju gospodarczego, ani w czasie kryzysu. Osiągnięte stopy zwrotu z akcji odniesione do zmian indeksu WIG20 w analizowanym pierwszym półroczu 2019 roku były ujemne. Jedynie jedna spółka wykazała się dodatnią i znacznie wyższą od rynkowej stopą zwrotu. Bardzo podobne są wyniki osiągnięte przez analizowane spółki w 2020 roku. Z kolei analiza cen i stóp zwrotu kontraktów terminowych na surowce wykazała, że w okresie rozwoju gospodarczego efektywne jest zajmowanie pozycji długiej na kontraktach na ropę naftową i krótkiej na kontraktach na węgiel kamienny, a w okresie kryzysowym opłacalna jest pozycja przeciwna, ze względu na zaobserwowany wzrost cen węgla kamiennego i znaczny spadek cen ropy naftowej. Odpowiedzi na postawione w artykule pytania badawcze nie dają wskazań do rekomendowania pośrednich form inwestowania w surowce jako alternatywy dla analogicznych form innych sektorów gospodarki. Z przeprowadzonej analizy wynika, że wpływ koniunktury gospodarczej na efektywność inwestycji w surowce jest najbardziej zauważalny dla ropy naftowej, a najmniej (spośród analizowanych surowców) dla inwestycji pośrednich opartych na miedzi.
Źródło:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2020, 36, 4; 75-96
0860-0953
Pojawia się w:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ropa naftowa i gaz ziemny na świecie - zasoby, produkcja i konsumpcja
World crude oil and natural gas - resources, production, and consumption
Autorzy:
Hebda, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/395019.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
ropa naftowa
gaz ziemny
surowce energetyczne
crude oil
natural gas
energy resources
Opis:
Bezpieczeństwo energetyczne od wielu lat stanowi fundament bezpieczeństwa w ogóle. Należy rozpatrywać tę kwestię nie tyle z punktu jednostkowego - państwa, co w kontekście o wiele szerszym - globalnym. Dostęp do strategicznych surowców energetycznych od lat stanowi problem dla państw zwłaszcza tych wysokouprzemysłowionych. Mając na uwadze deficytowe surowce, na bazie których rozwija się gospodarka, wyszczególnia się przede wszystkim ropę naftową oraz gaz ziemny. Od wielu lat specjaliści ostrzegają, że surowce te są zbyt dynamicznie wykorzystywane i w perspektywie kilkudziesięciu lat ich zasoby zostaną całkowicie wyczerpane. Istniejąca dysproporcja między państwami posiadającymi ropę i gaz a państwami- -producentami i państwami-konsumentami tym bardziej komplikuje sytuację na globalnym rynku. W konsekwencji zauważalna jest rosnąca konkurencja o dostęp do strategicznych surowców, która przyjmuje formy konfliktów zarówno ekonomicznych, jak i militarnych. W artykule "Ropa naftowa i gaz ziemny na świecie - zasoby, produkcja i konsumpcja" została zawarta zwięzła analiza obecnego stanu zasobów ropy naftowej i gazu ziemnego, a także produkcja oraz konsumpcja deficytowych surowców w perspektywie globalnej. Zasadniczym źródłem danych, jakie zostały wykorzystane były coroczne raporty publikowane przez brytyjski koncern naftowy BP, głównie po 2000 roku. W pierwszym rozdziale została przybliżona problematyka ropy naftowej. Przedstawiono obecne światowe rezerwy ropy naftowej, jej produkcję i konsumpcję na poziomie najważniejszych państw. W drugim rozdziale została ujęta kwestia gazu ziemnego. Przedstawiono obecne światowe rezerwy gazu ziemnego, jego produkcję i konsumpcję również z perspektywy kluczowych państw. Zestawienia pozwalają uzyskać zwięzły pogląd na kwestię deficytowych surowców, jakimi są ropa naftowa i gaz ziemny. Ponadto analiza wyjaśnia zależności, jakie istnieją między państwami-producentami a państwami-konsumentami, a także ukazuje problem deficytu surowcowego najsilniejszych gospodarek świata.
Energy security is the foundation of national security as a whole, and will be for many years. It should be considered not only from the national perspective, but in the global context as well. Access to strategic energy resources is a crucial problem especially for industrialized countries. Keeping in mind the deficit in resources which are used for the further development of an economy, it should be noted that oil and natural gas are essential. Experts warn that oil and natural gas will be expended too rapidly for several decades, and completely depleted in 50-60 years. Existing disproportions between countries with oil and gas resources - between the producer and consumer states - complicate the situation in the global market even further. As a result, increasing competition for strategic natural resources takes the form of conflicts both economic and military. The paper "World crude oil and natural gas - resources, production, and consumption" analyzes the global reserves of crude oil and natural gas, as well as the production and cnsumption of these energetic resources. This is accomplished through a review of annual reports published by the British oil company BP (mainly after 2000). The first section of the paper addresses the issue of crude oil. The presentation covers global crude oil reserves and production and consumption of oil by the most important states. The subject of natural gas is examined in the second section of paper, similarly including global natural gas reserves and production and consumption of gas by the largest producer and consumer states. The paper summarizes existing resource shortages and international dependencies impacting major economies.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2014, 87; 107-118
2080-0819
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The trade of energy commodities between the European Union and the United States – crude oil and natural gas
Analiza przepływów surowców energetycznych pomiędzy Unią Europejską a USA – ropa naftowa i gaz ziemny
Autorzy:
Olkuski, T.
Szurlej, A.
Tora, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/216757.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
energy resources
crude oil
natural gas
unconventional deposits
petroleum products
surowce energetyczne
ropa naftowa
gaz ziemny
złoża niekonwencjonalne
produkty ropopochodne
Opis:
The trend towards globalization can be observed for many years. It is reflected by the ongoing elimination of trade barriers between countries and the introduction of a system of mutual recognition of quality standards. The best example is the European Union, where a common market for many industries has been developed. Such a common market has already existed before in the United States of America and that this is why the negotiations on the merger of the largest and most developed economies in the world started in 2013. The currently negotiated agreement, the Transatlantic Trade and Investment Partnership (TTIP) is designed to eliminate barriers to trade and capital flows between the two mentioned markets. The article attempts to evaluate the trade of energy commodities, namely crude oil and natural gas, between the European Union and the United States. The estimates for the next years are based on historical data and the current state. [...]
Od wielu lat daje się zauważyć dążenie do globalizacji. Przejawia się ono znoszeniem barier celnych pomiędzy państwami, a także wprowadzaniem wspólnych ujednoliconych standardów produkcyjnych. Najlepszym przykładem jest Unia Europejska, gdzie w wielu dziedzinach udało się stworzyć wspólny rynek. Taki wspólny rynek istniał już wcześniej w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej i właśnie dlatego w 2013 roku podjęto negocjacje w sprawie połączenia tych największych i najlepiej rozwiniętych gospodarek świata. Negocjowane obecnie porozumienie, nazwane Transatlantyckie Partnerstwo w dziedzinie Handlu i Inwestycji (ang. Transatlantic Trade and Investment Partnership – TTIP), ma pomóc w zniesieniu barier w przepływach towarowych i kapitałowych pomiędzy tymi rynkami. W artykule podjęto próbę analizy przepływów surowców energetycznych, a konkretnie ropy naftowej i gazu ziemnego, pomiędzy Stanami Zjednoczonymi i Unią Europejską. Na podstawie danych historycznych oraz obecnego stanu przedstawiono prognozy na najbliższe lata. [...]
Źródło:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2016, 32, 4; 141-155
0860-0953
Pojawia się w:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiany na rynku kruszyw naturalnych żwirowo-piaskowych w północno-wschodniej Polsce w latach 2005-2012
The changes in the natural sand and gravel aggregates market of the northeastern Poland in the years 2005-2012
Autorzy:
Guzik, K.
Szlugaj, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/394289.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
kruszywa naturalne piaskowo-żwirowe
północno-wschodnia Polska
zasoby kruszyw
wydobycie kruszyw
zastosowanie kruszyw
natural sand and gravel aggregates
NE Poland
aggregates resources
aggregates extraction
aggregates utilization
Opis:
Artykuł prezentuje szczegółowe informacje na temat rynku kruszyw żwirowo-piaskowych północno-wschodniej Polski, obejmującej w prezentowanym ujęciu obszar trzech województw, tj.: podlaskiego, warmińsko-mazurskiego oraz mazowieckiego. Dla każdego z nich przedstawiono rozwój wydobycia i produkcji kruszyw naturalnych żwirowo-piaskowych w latach 2005-2012. Przeanalizowano zmiany bazy zasobowej oraz wskazano największe dotychczas niezagospodarowane złoża kruszyw. Na podstawie danych wielkości wydobycia oraz zasobów przemysłowych oceniono okres wystarczalności zasobów, zwracając uwagę na znaczny wzrost stopnia zagospodarowania zasobów bilansowych. W dalszej części artykułu przedstawiono informacje na temat głównych producentów wraz z asortymentem ich produkcji. Wskazano główne kierunki użytkowania kruszyw, a ponadto oceniono poziom zapotrzebowania na żwiry, mieszanki oraz pospółki w poszczególnych województwach. Rozpatrywane województwa dostarczają łącznie około 20-30% krajowego wydobycia kruszyw naturalnych żwirowo-piaskowych. Ostatnie lata były okresem dynamicznego wzrostu zapotrzebowania na produkowane w regionie piaski i żwiry w związku z realizacją inwestycji w ramach przygotowań do Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej oraz Programu Budowy Dróg na lata 2011-2015. Ilość pozyskiwanej kopaliny w ciągu zaledwie trzech lat, tj. 2009-2011, uległa podwojeniu i osiągnęła najwyższy w historii poziom 69 mln t, z ograniczeniem do 43 mln t w 2012 r. Największe wydobycie kruszyw wykazywało województwo mazowieckie (29 mln t w 2011 roku), gdzie pozyskiwane były w przewadze piaski i pospółki. Niedobór wysokiej jakości kruszyw klasyfikowanych uzupełniany był dostawami z województwa podlaskiego oraz warmińsko-mazurskiego. Wymienione województwa wykazują znaczne nadwyżki produkcji żwirów w stosunku do własnych potrzeb. Rozwój wydobycia kruszyw w rozpatrywanym obszarze kraju przyczynił się do zagospodarowania znacznej części dotychczas nieeksploatowanych złóż. Spowodowało to znaczne wydłużenie wystarczalności statycznej zasobów, jednak potencjał zasobowy dotychczas nieeksploatowanych dużych złóż uległ znacznemu ograniczeniu, a największe spadki miały miejsce w województwie podlaskim.
The paper presents detailed information about the sand and gravel aggregates market in the three voivodeships of NE Poland (i.e. Masovian, Podlaskie and Warmian-Masurian Voivodeship). The main tendencies of aggregates extraction and production have been presented in the years of 2005-2012. The changes in reserve base of aggregates has been analysed, and the biggest undeveloped deposits in the region has been indicated. Basing on the data concerning the volume of extraction and reserves, the period of reserves sufficiency has been determined. Moreover, the considerable increase of the management degree of the resources has been pointed out. In the following part of the paper the major producers of aggregates have been identified and the range of manufactured products has been characterized. The main directions of aggregates consumption has been analysed, and the level of demand for gravel, as well as for classified and non-classified mixes has been evaluated. North-eastern Poland provides ca. 20-30% of the volume of domestic sand and gravel extraction. The recent years could be described as the period of dynamic increase in demand for produced in the region sand and gravels. It has been result infrastructure development connected with preparation to UEFA European Championship and realization of Programme of motorways and expressway construction 2011-2015, partly financed by European Funds. The amount of extracted raw-material during the period of 2009-2011 has been doubled, and rose to 69 million ton, with reduction to 43 million ton in 2012. The biggest extraction was recorded in the Masovian Voivodeship, where mainly sand and mixes are produced. The deficit of classified aggregates was covered by supplies from Podlaskie and Warmian-Masurian Voivodeships, where considerable surplus in gravel production is noted. The increase of sand and gravel extraction in NE Poland resulted in the further development of deposits, causing the significant extension of reserves sufficiency. In the consequence the reserve base potential of unexploited the biggest deposits has been diminished, particularly in Podlaskie Voivodeship.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2013, 85; 105-120
2080-0819
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nowe dane o zasobach kruszyw piaskowo-żwirowych dla inwestycji drogowych i kubaturowych w Polsce
New data on the resources of sand and grave aggregates for road investment and construction in Poland
Autorzy:
Kozłowska, O.
Sołomacha, M.
Walentek, I.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/215840.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
droga ekspresowa
autostrada
aglomeracja miejska
kruszywa naturalne
kruszywo piaskowo-żwirowe
obszar prognostyczny
nowe złoża
mapa geośrodowiskowa Polski
motorway
expressway
urban centers
natural sand
gravel aggregates
prognostic area
new resources
geoenvironmental map of Poland
Opis:
Wraz ze wzrostem gospodarczym, który zapoczątkowany został wejściem Polski do Unii Europejskiej, rozpoczął się proces rozwoju polskiej infrastruktury, z którym wiąże się znaczny wzrost zapotrzebowania na surowce drogowe, głównie na kruszywa naturalne piaskowo-żwirowe. Wychodząc naprzeciw tym potrzebom Państwowy Instytut Geologiczny–Państwowy Instytut Badawczy, na zlecenie Ministra Środowiska, wykonał weryfikację wcześniej wyznaczonych perspektyw surowcowych tej kopaliny pod kątem wyznaczenia obszarów prognostycznych dla udokumentowania nowych złóż. PIG-PIB, w ramach realizacji tematu Mapa Geośrodowiskowa Polski w skali 1:50 000, prowadzi w tym celu prace, które uwzględniają zarówno konflikt z zagospodarowaniem terenu, obszary chronione przyrodniczo (w tym Natura 2000) i obiekty dziedzictwa kulturowego, uniemożliwiające lub utrudniające eksploatację złóż, ale także czynnik ekonomiczny związany z kosztem i opłacalnością transportu, jak i obowiązujące kryteria bilansowości dla złóż kopalin drogowych i budowlanych. [...]
Upon accession to the European Union, economic growth became accelerated in Poland, resulting in a boost in infrastructure development. This led to a marked growth in demand for natural sand-gravel aggregates and other raw materials used in road construction. To meet the demand for suitable raw materials, the Ministry of Environment commissioned the Polish Geological Institute–National Research Institute to start a re-evaluation of earlier raw material prognoses assessments in order to delineate prognostic areas for development of new resources. The re-evaluation has been conducted by the PGI-NRI within the frame of the compilation of the Geoenvironmental Map of Poland at the scale of 1:50 000, making it possible to identify potential conflicts with land-use plans as well as already established NATURA 2000 and other natural heritage conservation designations and more or less continuous built up areas which preclude or at least impede exploitation of mineral raw materials. The analyses also covered economic factors related to costs of transport and the current economic criteria of mineral resources and reserves. At the first stage of the project (between 2008 and 2012) the re-evaluation was conducted in 432 prognostic areas with a total area of over 33 thousands of hectares. According to the current economic criteria of sand-gravel aggregate deposits there were estimated resources of over 5 mld tons, of which around 3 mld tons of aggregates were suitable for road investments and over 2 mld tons of aggregates were suitable for construction. [...]
Źródło:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2016, 32, 1; 103-118
0860-0953
Pojawia się w:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polityka Energetyczna Polski do 2040 roku – perspektywy oraz wyzwania
Polish Energy Policy until 2040 – prospects and challenges
Autorzy:
Mazanek, Łukasz
Świat, Mikołaj
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2143002.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
Polityka Energetyczna Polski
PEP2040
energetyka
energia elektryczna
surowce energetyczne
węgiel kamienny
węgiel brunatny
gaz ziemny
odnawialne źródła energii
Polish Energy Policy
energetics
electricity
energy resources
hard coal
lignite
natural gas
renewables
Opis:
Polityka energetyczna państwa stanowi kierunek rozwoju sektora energetyczno-paliwowego, a także wpływa na kwestię jakości powietrza, rozwoju elektromobilności, działań z zakresu efektywności energetycznej procesów przemysłowych i budynków, jak również – w sposób pośredni – stanowi podstawę do przewidywań rozwoju gospodarczego danego obszaru. W lutym 2021 r. przyjęta została Polityka Energetyczna Polski do 2040 r. zakładająca między innymi stopniowe odejście od źródeł węglowych, rozwój energetyki wiatrowej na morzu, a także budowę elektrowni jądrowych w celu pokrycia krajowego zapotrzebowania na moc i energię. W międzyczasie przedstawione zostały projekcje w ramach Sprawozdania z wyników monitorowania bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej, a także Plan Rozwoju Systemu Przesyłowego do 2030 roku. Jednocześnie rynkiem energetycznym zachwiała najpierw pandemia koronawirusa COVID-19, a następnie proces odbudowy gospodarek światowych po niej. W rezultacie nieco wyraźniej zarysowały się wyzwania oraz perspektywy dla sektora energetycznego Polski, które zostały opisane w niniejszym artykule.
The state’s energy policy is the direction of the development of the energy and fuel sector, and also affects the issue of air quality, the development of electromobility, activities in the field of energy efficiency of industrial processes and buildings, and indirectly forms the basis for forecasting the economic development of a given area. In February 2021, the Polish Energy Policy until 2040 was adopted, assuming, among others, a gradual departure from coal sources, the development of offshore wind energy, as well as the construction of nuclear power plants to cover the domestic demand for power and energy. In the meantime, the projections were presented as part of the Report on the results of monitoring the security of electricity supply, as well as the Transmission System Development Plan until 2030. At the same time, the energy market was first shaken by the COVID-19 coronavirus pandemic, and then the process of rebuilding global economies after it. As a result, the challenges and prospects for the Polish energy sector, described in this article, have outlined a little more clearly.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2022, 110; 51-63
2080-0819
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-6 z 6

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies